ΠΕΡΙΥΕΡΕΙΕ ΑΡΙΣΕΙΑ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΗ. Μάθημα 2Θ3 69 Μαθηριακέπ Πεοιτέοειεπ

Transcript

1 ΠΕΡΙΥΕΡΕΙΕ ΑΡΙΣΕΙΑ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΗ Μάθημα 2Θ3 69 Μαθηριακέπ Πεοιτέοειεπ

2 I. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Archipelago Europe II. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Έκθερη ρσμξυήπ III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation Scoreboard IV. Ο πσοήμαπ ςηπ αοιρςείαπ: Πεοιβάλλξμ καιμξςξμίαπ V. Τέρρεοιπ γεμιέπ ρσρςημάςχμ καιμξςξμίαπ

3 I. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Archipelago Europe Arcipelago Europe Το Arcipelago Europe ιεραρχεί τις περιφέρειες της Ε.Ε. σε σχέση με τη συγκέντρωση της απασχόλησης στον τομέα της Ε&Α. Δεν περιλαμβάνει τις Σκανδιναβικές χώρες καθώς δεν είχαν ενταχθεί ακόμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι νησίδες καινοτομίας που εντοπίζει είναι: London, Rotterdam, Amsterdam, Ile de France, Ruhr, Frankfurt, Stuttgart, Munich, Lyon, Grenoble, Turin, Milan. Παράλληλα με την απασχόληση, στις περιοχές αυτές συγκεντρώνεται το 75% της δημόσιας χρηματοδότησης Ε&Α. Ένα πυκνό δίκτυο επιχειρήσεων και ερευνητικών κέντρων δημιουργεί ένα πλέγμα δραστηριοτήτων που γεννά νέα προϊόντα και νέες διαδικασίες παραγωγής (European Commission 1994).

4 I. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Archipelago Europe Γεωγραθική καηανομή ηης ηεχνολογίας Νηζίδες καινοηομίας ζηην ΕΕ

5 II. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ Έκθερη ρσμξυήπ Κράτος-μέλος Περιφέρεια ΑΕΠ κατά κεφαλή EE15= Ευρεσιτεχνίες ανά εκατομ. κατοίκους Μ.Ο Τψηλό επίπεδο μόρφωσης πληθυσμού ετών (% στο σύνολο) 1999 ΑΤΣΡΙΑ Wien Salzburg Oberosterreich ΒΕΛΓΙΟ Region Brussels Brabant Wallon Vlaams Brabant ΓΑΛΛΙΑ Ile de France Rhone-Alpes Alsace ΓΕΡΜΑΝΙΑ Oberbayern Karlsruhe Stuttgart ΔΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Attiki Kentriki Makedonia Crete ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΙΠΑΝΙΑ Comunidad Foral Navara Comunidad Madrid Catalunia Basque country ΙΣΑΛΙΑ Lombardia Emilia-Romanga Piemonte ΛΟΤΞΕΜΒΟΤΡΓΟ ΟΛΛΑΝΔΙΑ Utrecht Zuid-Holland Noord-Brabant ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ Lisboa E Vale do Tejo Algarve Centro Μ. ΒΡΕΣΑΝΙΑ Inner London Berskire, Bucks, Oxfordshire Chesire ΟΤΗΔΙΑ Stockholm Ostra Mellansverige Sydsverige ΥΙΝΛΑΝΔΙΑ Uusimaa Pohjois-Suomi Etela-Suomi

6 II. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Έκθερη ρσμξυήπ Περιφέρεια ΑΕΠ κατά κεφαλή EE15= Ευρεσιτεχνίες ανά εκατομ. κατοίκους Μ.Ο Τψηλό επίπεδο μόρφωσης πληθυσμού ετών (% στο σύνολο) Uusimaa (Υ) Stockholm () Region Brussels (B) Oberbayern (Γ) Ile de France (Γ) Berskire, Bucks, Oxfordshire (ΜΒ) Karlsruhe (Γ) Stuttgart (Γ) Noord-Brabant (ΟΛ) Chesire (ΜΒ) Utrecht (ΟΛ) Zuid-Holland (ΟΛ) Rhone-Alpes (Γ) EU

7

8 II. Πεοιτεοειακή καςαμξμή ρσμςελερςώμ μέαπ αμάπςσνηπ Περιφερειακή Τεχνολογική Υστέρηση ΕΛ ΠΣ Ι ΙΡΛ ΔΝ ΟΛ ΓΑ ΓΕΡ EΕ (15) Υαμηλή επίδοζη Τψηλή επίδοζη ΑΕΠ καηά κεθαλή (1995) Ανεργία % (1997) 9,6 4,4 21,1 10,1 5,7 5,2 12 9,8 10,7 ΔΔΕΑ % ηοσ ΑΕΠ(1995) ΙΔΕΑ % ηοσ ΑΕΠ (1995) Κραηική δαπάνη % ηοσ προϋπολογιζμού (1994) Προζωπικό Ε&Α % ηων εργαζομένων (1995) Παηένηες ανά εκαηομ. πληθσζμού (1995) 0,57 1,76 1,90 0,86 1,58 2,65 4,61 3,71 2,

9 II. Πεοιτεοειακή καςαμξμή ρσμςελερςώμ μέαπ αμάπςσνηπ Σημασία των περιφερειακών τεχνολογικών ανισοτήτων Μέρος του συνολικού δυναμικού της χώρας τεχνολογίας παίρνει μέρος στην οικονομία της γνώσης Σε μεγάλο τμήμα του παραγωγικού δυναμικού δεν προσφέρονται δυνατότητες καινοτομίας Οι ανισότητες τεχνολογίας και γνώσης τροφοδοτούν τις αναπτυξιακές ανισότητες (ΑΕΠ/ απασχόληση, εισοδήματα) Οι περιφερειακές διαιρέσεις ισχυροποιούνται

10 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard Ο σύνθετος δείκτης RRSII (Revealed Regional Summary Innovation Index) εντοπίζει τις καλύτερες περιφέρειες στην Ε.Ε. συνεκτιμώντας την εθνική και ευρωπαϊκή επίδοση κάθε περιφέρειας. Από αυτή την οπτική, οι δέκα καλύτερες περιφέρειες της Ε.Ε. είναι Stockholm (S), Uusimaa (F), Noord-Brabant (NL), Eastern region (UK), Pohjois- Suomi (Fin), Ile-de-France (F), Bayern (D), South East region (UK), Comunidad de Madrid (E), Baden-Wurttemberg (G).

11 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

12 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

13 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

14 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

15 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

16 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

17 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

18 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

19 III. Πεοιτέοειεπ αοιρςείαπ ρςημ ΕΕ: Innovation scoreboard

20 ΣΥΝΘΕΣΗ Η σύνθεση επομένως των παραπάνω εκτιμήσεων αναδεικνύει ως καλύτερες περιφέρειες τεχνολογικής καινοτομίας: Δύο σκανδιναβικές περιφέρειες: Uusimaa στη Φινλανδία και Stockholm στη Σουηδία. Δύο περιφέρειες της Ολλανδίας: Noord-Brabant και Zuid- Holland. Τη νοτιο-ανατολική περιφέρεια συμπεριλαμβανομένου του Λονδίνου στη Μ. Βρετανία. Δύο περιφέρειες της Γαλλίας: Ile-de-France και Alpes. Rhone- Δύο περιφέρειες της Γερμανίας: Bayern και Baden- Wurttemberg. Οι περιφέρεις αυτές συγκροτούν την ελίτ της ευρωπαϊκής περιφερειακής καινοτομίας.

21 IV. Ο πσοήμαπ ςηπ αοιρςείαπ: πεοιβάλλξμ καιμξςξμίαπ

22 IV. Ο πσοήμαπ ςηπ αοιρςείαπ: πεοιβάλλξμ καιμξςξμίαπ ΕΕ-15 (1996, CIS 2) Μεταποίηση Υπηρεσίες Ανάπτυξη νέων προϊόντων Αντικατάσταση προϊόντων Διεύρυνση προϊόντος Βελτίωση ποιότητας Νέες αγορές Ανάπτυξη νέων διαδικασιών παραγωγής Ευελιξία παραγωγής Μείωση κόστους εργασίας Μείωση κατανάλωσης υλικών Μείωση κατανάλωσης ενέργειας Προσαρμογή σε κανονισμούς / πρότυπα Περιβαλλοντική προστασία 25 18

23 IV. Ο πσοήμαπ ςηπ αοιρςείαπ: πεοιβάλλξμ καιμξςξμίαπ Καινοτομία στο εργαστήριο Ε&Α Στρατηγικός Προγραμματι σμός E&A Χπημαηοδ όηηζη Έπεςνα Αγοπάρ Ανάπηςξη πποϊόνηορ Αναδιοπγάν ωζη παπαγωγήρ Παπαγωγ ή

24 IV. Ο πσοήμαπ ςηπ αοιρςείαπ: πεοιβάλλξμ καιμξςξμίαπ ΕΡΕΤΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΣΤΞΗ Ινζηιηούηα έπεςναρ ΑΕΙ Ε&Α ζε επισειπήζειρ Καινοηόμερ μικπέρ επισειπήζειρ ΥΡΗΜΑΣΟΔΟΣΗΗ ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ Κεθάλαια κινδύνος Ενιζσύζειρ καινοηομίαρ Πεπιθεπειακά κίνηηπα Spin-offs / Start-ups Στρατηγικός Προγραμματι σμός ΜΕΣΑΦΟΡΑ ΣΕΥΝΟΛΟΓΙΑ ςνεπγαζία επεςνηηικών κένηπων - επισειπήζεων Σεσνολογική διαμεζολάβηζη Licensing E&A Χπημαηοδ όηηζη Έπεςνα Αγ οπάρ Ανάπηςξη πποϊόνηορ Αναδιοπγάν ωζη παπαγωγήρ Παπαγωγ ή ΝΕΕ ΔΙΑΔΙΚΑΙΕ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΔΙΚΣΤΑ ΤΝΕΡΓΑΙΑ Clusters και δίκηςα Σεσνολογική ζςνεπγαζία Αλςζίδερ παπαγωγήρ ςμμασίερ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΝΕΟΤ ΠΡΟΪΟΝΣΟ Τπηπεζίερ ανάπηςξηρ πποϊόνηορ Εξειδικεςμένοι ζύμβοςλοι Εξειδικεςμένα κένηπα

25 V. Τέρρεοιπ γεμιέπ ρσρςημάςχμ καιμξςξμίαπ Εντοπίζοντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των περιφερειών αριστείας στην ικανότητα καινοτομίας και συνεχούς βελτίωσης προϊόντων, υπηρεσιών και διαδικασιών, το άμεσο ερώτημα που τίθεται είναι πώς δημιουργείται αυτό το πλεονέκτημα. Με ποιο τρόπο οι καλύτερες περιφέρειες της Ευρώπης κατάφεραν να συγκροτήσουν συστήματα που ενισχύουν την καινοτομία και τη συνεχή μετατροπή γνώσεων σε προϊόντα;

26 1. Απξσρία υχοικξύ αμςαγχμιρςικξύ πλεξμεκςήμαςξπ Διαδπομή καινοηομίαρ ζηο επγαζηήπιο Ε&Α ηηρ επισείπηζηρ Επγαζηηπι -ακή έπεςνα Υπημαηοδ ό-ηηζη Έπεςνα αγοπάρ Ανάπηςξη πποϊόνηορ Παπαγωγή Πηγή: E. Scaroni, Cyber Florence Environment Top management Representative functions Strategic Planning Innovative Ideas Projects Prototypes Business Plan Market

27 2. Χχοικό πλεξμέκςημα από clusters και ςευμξλξγικέπ ρσμξικίεπ Buyers / catalysers Flexible combinations Nontraded inputs Technological spillovers Specialised firms / Skilled workers Basic elements Specialised firms / skilled workers Buyers / catalysers Structuring elements Flexible combinations Nontraded inputs Technological spillovers

28 2. Χχοικό πλεξμέκςημα από clusters και ςευμξλξγικέπ ρσμξικίεπ CLUSTER Κάθετα Μέγεθ ξπ: clus/ ρςξιυεί ωμ Μεςαπ ξίηρη/ Τπηοε ρίεπ Top down /Bott om-up Κύκλξπ ζωήπ Αμςαγωμιρςικό πλεξμέκςημα Οριζόντια Marshallian Hub-spoke Satellite State-focused

29 3. Αμςαγχμιρςικό πλεξμέκςημα από ςξ Πεοιτεοειακό Σύρςημα Καιμξςξμίαπ Σηις αρχές ηες δεκαεηίας 1990, οι εμπειρίες ηων Σκανδιναβικών χωρών ειζήγαγαν μια ριδική μεηαβολή ζηεν καηανόεζε ηων ζχέζεων περιοχής και καινοηομίας REGIONAL SYSTEM OF INNOVATION Technology Transfer Organisations Tech Parks, Tech Networks, Brokers, Consultants Innovation Financing Banks, Business Angels, Venture Capital, Regional Incentives CLUSTERS Group of companies in cooperation Vertical / Horizontal Universities / Research Institutes Public R&D Laboratories Private R&D Departments and Centres Technological Information System Patents, Standards, Technical Publications, Emerging Markets, Foresight 3. Μαθησιακή Περιφέρεια: Περιφέρεια είναι οργανισμός μάθησης, διαχείρισης, επιλογής και ανάπτυξης γνώσεων και καινοτομίας Η καινοτομία είναι σύστημα Το σύστημα καινοτομίας οικοδομείται σε (1) θεσμούς (2) σε δίκτυα γνώσεων Στα δίκτυα γνώσεων ρέει ρητή και άρρητη γνώση Οι θεσμοί λειτουργούν ως διακόπτες επιλογής καινοτομιών Προτεραιότητες: Άυλες υποδομές, οργανισμοί γνώσης, χρηματοδότηση, ανθρώπινο δυναμικό, μεταφορά τεχνολογίας, έρευνα, πληροφόρηση

30 3. Πεοιτεοειακό ρύρςημα clusters και θερμώμ

31 3. Πεοιτεοειακά ρσρςήμαςα καιμξςξμίαπ ρςημ ΕΕ: Σημαμςικόςεοξι ςύπξι: 10 (Cooperation-driven), 9 (Government-push), 2 (Swedish-Academic)

32 4. Αμςαγχμιρςικό πλεξμέκςημα από τσρικό-φητιακά ρσρςήμαςα καιμξςξμίαπ. Παγκόρμια ρσρςήμαςα 4. Μια νέα εξέλιξη μετά το 2000: Η καινοτομία συναντάει την Κοινωνία της Πληροφορίας Virtual Space Στα συστήματα καινοτομίας προστίθεται μια νέα διάσταση: ο ψηφιακός χώρος R&D NET TT PD FIN Physical Space

33 4. Σύρςημα καιμξςξμίαπ ρε τσρικό και φητιακό υώοξ

34 V. Τέρρεοιπ γεμιέπ ρσρςημάςχμ καιμξςξμίαπ υστήματα Καινοτομίας Απουσία Ενδο-επιχειρησιακή καινοτομία Cluster - Τεχμολογική συμοικία Δίκςσα ρσμεογαρίαπ ειδίκεσρη + επικξιμωμία Περιφ. Σύστ. Καιμοτομίας Πεοιβάλλξμ θερμικό Άρκηρη πξλιςικήπ Ποξγοάμ. σπξρςήοινηπ Ευφυείς Περιφέρειες Φωρικό ύστημα Καινοτομίας και Χηφιακοί χώροι (D) Space, Property, infrastructure (A) R&D Units Technological valorisation of property Tech Transfer Spin-offs REGIONAL SYSTEM OF INNOVATION Technology Transfer Organisations Tech Parks, Tech Networks, Brokers, Consultants Universities / Research Institutes Public R&D Laboratories (B) Technology Transfer Organisations (C) Innovative Firms Attraction of firms Tech Transfer CLUSTERS Group of companies in cooperation Vertical / Horizontal Private R&D and Training Centres Top management Representative functions Environment Strategic Planning Innovative Business Projects Prototypes Ideas Plan Market New round of investment Technology diffusion Innovation Financing Banks, Business Angels, Venture Capital, Regional Incentives Technology Information System Patents, Standards, Technical Publications, Emerging Markets, Foresight