Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) για τις Περιφέρειες της Ελλάδος

Transcript

1 Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) για τις Περιφέρειες της Ελλάδος ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Χ. ΜΠΟΥΡΤΣΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΣ Ι.ΘΕΜΕΛΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ Earth Engineering Center Columbia University, 2011 Research sponsored by: Waste-to-Energy Research and Technology Council (WTERT) 2011

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 3 2.Παράγοντες επιρροής στην παραγωγή Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα Παραγωγή Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) Διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ Συλλογή ΑΣΑ Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Στάδια αξιολόγησης της επικινδυνότητας ΧΑΔΑ Ανάκτηση βιοαερίου και παραγωγή ενέργειας Επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση Συμπεράσματα Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας...36 Παράρτημα Α : Χρήσεις γής Παράρτημα Β : Λοιπά απόβλητα Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Αττικής Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων...44 Παράρτημα Α : Χρήσεις γής... 47

3 6. Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας...54 Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα...55 Παράρτημα Β : Χρήσεις γής Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας...66 Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα...67 Παράρτημα Β : Χρήσεις γής Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας...76 Παράρτημα Α : Χρήσεις γης...77 Παράρτημα Β: Λοιπά απόβλητα Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Ηπείρου Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας...86 Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα...87 Παράρτημα Β : Χρήσεις γής...88

4 10. Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Θεσσαλίας Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων...94 Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Ιονίων νήσων Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα Παράρτημα Β : Χρήσεις γής Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα Παράρτημα Β : Χρήσεις γής Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Κρήτης Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας Παράρτημα Α : Χρήσεις γης Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων...139

5 14.4.Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα Παράρτημα Β : Χρήσεις γής Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Πελοποννήσου Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα Υφιστάμενη κατάσταση Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Λοιπά στοιχεία Δ.Σ.Α Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας Παράρτημα Α : Λοιπά απόβλητα Παράρτημα β : Χρήσεις γής Θερμογόνος δύναμη Θερμογόνος δύναμη ελληνικών Α.Σ.Α Επίδραση στη θερμική επεξεργασία Δημόσια ευαισθητοποίηση Παρουσίαση της ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ και ο ρόλος της στην ενεργειακή αξιοποίηση...

6 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Οι συγγραφείς ευχαριστούν όλους που μας βοήθησαν να συλλεξουμε τα ζητούμενα δεδομένα: τη διοίκηση της ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΣ, ειδικά από τον πρόεδρο της ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΣ, τον Δρ. Μηχ. κ. Ευστράτιο Καλογήρου και τον Καθηγητή κ. Αβραάμ Καραγιαννίδη. τους Διευθυντές Περιβάλλοντος και Χωροταξίας (ΠΕ.ΧΩ.) για τις μελέτες των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) που μας παρείχαν. τον κ. Ιωάννη Πραγιάτη, του Υπουργείου Εσωτερικών την Καθηγήτρια κ. Μαρία Λοιζίδου και άλλους διάσημους Έλληνες καθηγητές, τους οποίους έφερε σε επαφή με τον κ.α.χ.μπουρτσάλα, ο ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Columbia, και πρόεδρος του WTERT/USA κ. Ν.Ι.Θέμελης προσωπικές επισκέψεις του κ. Α. Μπουρτσάλα σε εργοστάσια ανακύκλωσης, ΧΥΤΑ και ΧΑΔΑ. τη δημοσιευμένη ελληνική βιβλιογραφία σχετικά με τα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων

7 Περίληψη Η Ελλάδα χωρίζεται σε 13 Περιφέρειες, ενώ με τον νέο νόμο Καλλικράτη της τοπικής αυτοδιοίκησης (1η Ιανουαρίου 2011) θα διαιρείται σε 7 διοικήσεις. Σύμφωνα με την τελευταία επίσημη απογραφή του 2001, ο πληθυσμός της ανερχόταν σε κατοίκους, ενώ εκτιμάται ότι ο πληθυσμός της έχει ανεβεί σε κατοίκους κατά το 2010.[1] Στην Ελλάδα κατά το 2001, το οποίο αποτελεί έτος αναφοράς, παρήχθησαν τόνοι Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ). Προβλέπεται ότι το 2011 θα παράγονται τόνοι Α.Σ.Α. και το 2025 περίπου τόνοι. Αναφορικά με τη διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, ενώ υφίστανται μεγάλος αριθμός ενεργών χωματερών (Χ.Α.Δ.Α.). Η πολιτεία καλείται να βρει λύση μέχρι τα τέλη του 2010 γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβάλλει για δεύτερη φορά πρόστιμο της τάξης των Ευρώ ανά χωματερή, από την ημέρα που θα εκδοθεί η απόφαση έως την πλήρη συμμόρφωση.[2] Συνοπτικά, στην Ελλάδα το 75% των Α.Σ.Α. καταλήγει σε χωματερές, το 23% ανακυκλώνεται και το 2% λιπασματοποιείται.

8 1. Εισαγωγή Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και είχε πληθυσμό κατοίκους (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας) (Ε.Σ.Υ.Ε.) το 2001, και εκτιμώμενο πληθυσμό κατοίκους, το 2010.[1] Η έκταση της χώρας είναι km 2, από βορρά προς νότο, μεταξύ του γεωγραφικού πλάτους (βόρεια) Ν 34 ο 41 ο και μήκους (ανατολικά) Ε 19 ο 29 ο.το κλίμα είναι τυπικά μεσογειακό, δηλαδή ήπιοι και υγροί χειμώνες, σχετικά θερμά και ξηρά καλοκαίρια, και μακρές περίοδοι ηλιοφάνειας κατά την μεγαλύτερη διάρκεια του έτους. Η χώρα διαιρείται σε 13 Περιφέρειες (Σχήμα 1) και το 2009, παρήγαγε εκατομμύρια ευρώ Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.). Με τον νέο νόμο Καλλικράτη της τοπικής αυτοδιοίκησης (1η Ιανουαρίου 2011) η Ελλάδα θα διαιρείται σε 7 διοικήσεις[1] Σχήμα 1. Περιφέρειες της Ελλάδος, ο αντίστοιχος πληθυσμός και η πυκνότητα πληθυσμού, και η συμμετοχή των Περιφερειών στη διαμόρφωση του Α.Ε.Π. [1]

9 Πίνακας 1. Περιφέρειες της Ελλάδος, πληθυσμός, πληθυσμιακή πυκνότητα,α.ε.π. και παραγωγή Α.Σ.Α. Περιοχή Πληθυσμ ός Πληθυσμιακ ή πυκνότητα κάτοικοι/k m 2 %Συμμετοχή στο Α.Ε.Π. Κατά κεφαλή Α.Ε.Π., Παραγόμε να Α.Σ.Α., τόνοι Κατά κεφαλ ή Α.Σ.Α., τόνοι Αν.Μακ.&Θρά κη 611, , , Κεντρική Μακεδονία ,5 13,8 18, , Δυτική Μακεδονία ,9 2,2 18, , Ήπειρος ,4 2,4 Θεσσαλία ,7 4,8 Ιόνια νησιά ,3 1,6 16, , , , , , Δυτική Ελλάδα ,2 4,3 16, , Στερεά Ελλάδα ,9 4,5 22, , Αττική ,9 49,3 25,35 9 1,951, Πελοπόννησο ς ,2 4,4 18, , Βόρειο Αιγαίο ,7 1,3 Νότιο Αιγαίο ,3 2,8 Κρήτη ,1 4,9 17, , , , , , ΣΥΝΟΛΟ , ,08 4 5,029,

10 2.Παράγοντες επιρροής στην παραγωγή Α.Σ.Α. Η παραγωγή των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) είναι η αφετηρία σε κάθε σύστημα διαχείρισης αποβλήτων. Η ποσότητα των παραγόμενων στερεών αποβλήτων ανά κάτοικο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί από τις αξιοσημείωτες διαφορές στους ρυθμούς παραγωγής Α.Σ.Α. στι Ευρωπαικές πόλεις. Για παράδειγμα, μία σύγκριση των οικονομικών τομέων το έτος 2010 δείχνει ότι οι μεγαλύτερες πόλεις της Ευρωπαικής Ένωσης χαραρακτηρίζονταν από κατά πολύ υψηλότερους ρυθμούς παραγωγής αστικών στερεών αποβλήτων (510 kg/κάτοικο/έτος) από ότι οι πόλεις της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης (354 kg/κάτοικο/έτος).κατ επέκταση, για τον ελλαδικό χώρο ισχύει ανάλογη σχέση κοινωνικο οικονομικών συνθηκών με την παράγωγη Α.Σ.Α. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι οι ακόλουθοι : Ακαθάριστο Εγχώριο Προιόν (Α.Ε.Π.) Μέγεθος νοικοκυριού Κοινωνικό επίπεδο Άλλες επιδράσεις,όπως η απασχόληση ανά τομέα (γεωργία/ βιομηχανία/ υπηρεσίες ) Για τους λόγους που αναφέρθηκαν είναι χρήσιμη η παρουσίαση διάφορων κοινωνικο οικονομικών συνθηκών για τις Περιφέρειες της Ελλάδας.

11 3.Υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα 3.1 Παραγωγή Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) Στον όρο "αστικά στερεά απόβλητα" (Α.Σ.Α.) περιλαμβάνονται τα οικιακά απόβλητα, τα απόβλητα που παράγονται από τον καθαρισμό δρόμων και άλλων κοινόχρηστων χώρων, και άλλα στερεά απόβλητα παρόμοια με τα ΑΣΑ (εμπορικά, επιχειρήσεων, ιδρυμάτων κλπ.) Η συνολική παραγωγή Α.Σ.Α. της Ελλάδας το έτος 2001 ήταν τόνοι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.). Αναλυτικά, η συμμετοχή των Περιφερειών στην παραγωγή Αστικών Στερεών Αποβλήτων παρουσιάζεται στο Σχήμα 2. Ο μέσος συντελεστής παραγωγής για κάθε Περιφέρεια παρουσιάζεται στο Σχήμα Ετήσια παραγόμενα Α.Σ.Α. (τόνοι) Αν.Μακ.και Θράκη Κ.Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Ιόνια νησιά Δυτική Ελλάδα Στερεά Ελλάδα Αττική Πελοπόννησος Βόρειο Αιγαίο Νότιο Αιγαίο Κρήτη Ετήσια παραγόμενα Α.Σ.Α. (τόνοι) Σχήμα 2. Συμμετοχή των Περιφερειών στην ετήσια παραγωγή Α.Σ.Α. [3 15]

12 Σχήμα 3. Μέσος συντελεστής παραγωγής Α.Σ.Α. για τις Περιφέρειες της Ελλάδος[3 15] Η περιφέρεια Αττικής παράγει τα περισσότερα απορρίμματα, καθώς διαθέτει τον μεγαλύτερο πληθυσμό: 3,76 εκατ. κατοίκους έναντι 1,87 εκατ.κατοίκους της δεύτερης πληθυσμιακής Περιφέρειας της Κεντρικής Μακεδονίας, και 0,75 εκατ. κατοίκων της τρίτης πληθυσμιακής Περιφέρειας της Θεσσαλίας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πυκνότητα πληθυσμού στην Αττική είναι 988 κάτοικοι/τ.χλμ., έναντι 100 της Κεντρικής Μακεδονίας. Ο μέσος συντελεστής παραγωγής απορριμμάτων κυμαίνεται από 340 kg/capita (Β. Αιγαίο και Ήπειρος) έως 585 kg/capita (Αττική). Ο μέσος συντελεστής παραγωγής Α.Σ.Α. για την Ελλάδα ήταν κατά το 2001, 417 kg/capita, ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat κατά το 2009 ήταν 458 kg/capita.

13 3.2.Διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α. Αναμένεται ότι η διαχρονική παραγωγή απορριμμάτων στις Περιφέρειες θα αυξηθεί,, λόγω της αναμενόμενης αύξησης του πληθυσμού και της οικονομικής ανάπτυξης. Στον πίνακα 1 παρουσιάζεται η προβλεπόμενη αύξηση στην κατανάλωση ενέργειας από το 2010 εώς το 2030 (25). Οι Bogner και Matthews (24) έχουν αποδείξει ότι η κατανάλωση ενέργειας ανά κάτοικο το έτος σε ένα κράτος έχει σχέση ανάλογη με την παραγωγή αστικών αποβλήτων. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, η προλεπόμενη παραγωγή Α.Σ.Α. στην Ελλάδα για τα ανωτέρο έτη παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 2. Προβλεπόμενη ενεργειακή κατανάλωση και παραγωγή Α.Σ.Α. στην Ελλάδα Κατανάλωση ενέργειας (GWh) % αλλαγή Πρόβλεψη Α.Σ.Α., τόνοι 6,000,000 6,664,800 7,092,680 7,668,605 8,157,862

14 3.3.Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ Η ποιοτική σύσταση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων για τις 13 Περιφέρειες της Ελλάδος παρουσιάζονται στο Σχήμα 4 (3 15). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Λοιπά Γυαλί Μέταλλα Πλαστικά Χαρτί Αν.Μακ.&Θρ. Κ. Μακεδονία Δ.Μακεδονία Ηπείρου Θεσσαλίας Ιόνιοι νήσοι Δ. Ελλάδα Στερεά Ελλάδα Αττική Πελοπόννησος Βόρειο Αιγαίο Ν. Αιγαίο Κρήτη Ελλάδα Ζυμώσιμα Σχήμα 4. Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ για τις Περιφέρειες της Ελλάδος.[3 15] Η θερμογόνος ικανότητα του οργανικού κλάσματος των Αστικών Στερεών Αποβλήτων είναι η θερμική ενέργεια που εκλύεται όταν αυτά καίγονται πλήρως. Το Σχήμα 7 παρουσιάζει τη κατώτερη θερμογόνο τιμή των ελληνικών ΑΣΑ.[17]

15 Σχήμα 5. Κατώτερη θερμογόνος τιμή διαφόρων κλασμάτων των ελληνικών ΑΣΑ Το Σχήμα 6 παρουσιάζει την επί τοις εκατό συμμετοχή της ενέργειας που περικλείει κάθε κλάσμα υλικού των ελληνικών ΑΣΑ Σχήμα 6. Συμμετοχή στην ενέργεια των ελληνικών οικιακών απορριμμάτων.[17]

16 3.4.Συλλογή ΑΣΑ Οι Περιφέρειες είναι υπεύθυνες για τη συλλογή, μεταφορά και διαχείριση απορριμμάτων μέσω ανεξαρτήτων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.). Συνολικά λειτουργούν 102 ΦΟΔΣΑ, οι οποίοι διαθέτουν οχήματα μεταφοράς και κάδους αποθήκευσης για την ασφαλή διάθεση των απορριμμάτων. Παρά όλα αυτά, το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων για τους περισσότερους δήμους χαρακτηρίζεται ανεπαρκές, καθώς υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε εξοπλισμό και τεχνολογία, σε ανθρώπινο δυναμικό, και σε χρηματοδότηση από το κράτος. Ωστόσο μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης (Ν ) αναμένονται σημαντικές αλλαγές και ειδικότερα : Οι ΦοΔΣΑ σήμερα. 1. Οι ΦοΔΣΑ σήμερα, λειτουργούν τυπικά είτε ως Σύνδεσμοι των δήμων (ν.π.δ.δ.), είτε ως Ανώνυμες Εταιρείες τους (ν.π.ι.δ.). 2. Σε πολλές όμως περιοχές της χώρας που δεν έχουν συσταθεί ακόμα ΦοΔΣΑ, το αντικείμενο τους υλοποιείται από άλλες νομικές οντότητες της αυτοδιοίκησης (δημοτικές ή διαδημοτικές επιχειρήσεις, ΔΕΥΑ, κλπ) ή από υπηρεσίες των ίδιων των δήμων. 3. Η ελάχιστη γεωγραφική περιοχή για τη σύσταση ενός ΦοΔΣΑ, είναι η έκταση μιας διαχειριστικής ενότητας απορριμμάτων. Επιτρέπεται η σύσταση ενός ΦΟΔΣΑ που θα καλύπτει περισσότερες από μια διαχειριστικές ενότητες απορριμμάτων, εφ όσον το επιθυμούν οι δήμοι των περιοχών αυτών. 4. Σήμερα υφίστανται και λειτουργούν με όλες τις νομικές μορφές που αναφέρθηκαν προηγούμενα, περίπου 96 ΦοΔΣΑ. 5. Το μεγαλύτερο μέρος των φορέων αυτών, εκπροσωπούνται από το Δίκτυο Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Β. Τι προβλέπει ο ν.3852/10 (Καλλικράτης) για τους ΦοΔΣΑ 1. Σύσταση ΦοΔΣΑ με τη μορφή Συνδέσμων των δήμων (ν.π.δ.δ.), στους οποίους θα συγχωνευθούν οι σημερινοί ΦοΔΣΑ ανεξαρτήτως μορφής. 2. Η διαδικασία σύστασης και λειτουργίας των ως άνω συνδέσμων ΦοΔΣΑ, θα καθορισθεί με Π.Δ. που θα εκδοθεί μέχρι τις 30/6/2011. Άρα οι διαδικασίες

17 σύστασης αρχίζουν μετά την ημερομηνία αυτή και εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν τουλάχιστον 12 μήνες αργότερα, δηλαδή όχι νωρίτερα από τον Ιούνιο του Σε κάθε περιφέρεια της χώρας αντιστοιχεί ένας ΦοΔΣΑ, με εξαίρεση τις νησιωτικές περιφέρειες Ιονίου, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, στις οποίες αντιστοιχεί ένας ΦοΔΣΑ σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. 4. Με την πρόταση αυτή θα προκύψουν συνολικά 32 ΦοΔΣΑ σύνδεσμοι (ν.π.δ.δ.) 5. Για την Περιφέρεια Αττικής, προβλέπεται χωριστή ρύθμιση, με δημιουργία διαβαθμικού συνδέσμου (περιφέρεια δήμοι). Γ. Το περιεχόμενο της πρότασης νόμου για τις ΕΔιΣΑ 1. Δημιουργία Επιχειρήσεων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΔιΣΑ) των δήμων (ν.π.ι.δ.), στις οποίες θα συγχωνευθούν οι σημερινοί ΦοΔΣΑ. 2. Η διαδικασία σύστασης και λειτουργίας των ΕΔιΣΑ, καθορίζεται στην Πρόταση Νόμου του Δικτύου, που μπορεί να κατατεθεί και να ψηφισθεί άμεσα στη Βουλή. Η διαδικασία σύστασης και έναρξης λειτουργίας τους δεν ξεπερνά τους τρεις έως τέσσερις μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου. 3. Σε κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας αντιστοιχεί ένας ΦοΔΣΑ, με εξαίρεση τις περιοχές που λειτουργούν ήδη φορείς με μεγαλύτερο γεωγραφικό εύρος. Σ αυτές, οι ΕΔιΣΑ θα έχουν μέγεθος ίσο τουλάχιστον με αυτό του υφιστάμενου ΦοΔΣΑ. 4. Επιτρέπεται περισσότερες από μια περιφερειακές ενότητες να αποφασίζουν με συγκεκριμένη διαδικασία τη σύσταση μιας ενιαίας ΕΔιΣΑ. 5. Με την πρόταση αυτή θα προκύψουν θεωρητικά 56 ΕΔιΣΑ (ν.π.ι.δ.), ενώ λαμβανομένων υπ όψη των διαφαινόμενων εθελοντικών συνεργασιών μεταξύ περιφερειακών ενοτήτων, προβλέπεται ότι πρακτικά δεν θα ξεπεράσουν τις Στη Δανία, μια χώρα με το μισό πληθυσμό και το ένα τρίτο της έκτασης σε σχέση με την Ελλάδα, δραστηριοποιούνται 34 διαδημοτικές επιχειρήσεις διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. 7. Η Περιφέρεια Αττικής εξαιρείται της πρότασης νόμου, ωστόσο εκτιμούμε ότι θα ήταν ωφέλιμο να ενταχθεί κι αυτή στις ρυθμίσεις του. Επιπρόσθετα, στην Ελλάδα λειτουργούν 25 Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.), και πρόκειται να κατασκευαστούν 82 νέα ΣΜΑ..Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει τα στοιχεία της κατάστασης των έργων Σταθμών Μεταφόρτωσης.[2, 3 15]

18 Πίνακας 3. Η κατάσταση Σταθμών Μεταφόρτωσης ΑΣΑ [2, 3 15] Είδος Έργου Πλήθος Έργων Κατάσταση ΣΜΑ 41 Καμία πρόοδος ΣΜΑ 6 Σε διαδικασία ΠΠΕ ΠΠΕΑ ΣΜΑ 4 Σε διαδικασία ΜΠΕ ΕΠΟ και Τεχνικών Μελετών ΣΜΑ 20 Έχει χρηματοδότηση ΣΜΑ 2 Σε διαδικασία διαγωνισμού ΣΜΑ 6 Άρχισε η υλοποίηση ΣΜΑ 2 Έχει κατασκευασθεί ΣΜΑ 25 Λειτουργία Σύνολο Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α., 2010), λειτουργούν 77 Χ.Υ.Τ.Α., προς εξυπηρέτηση κατοίκων και ετήσια δυναμικότητα 3,0 εκατ. τόνους. Ο Πίνακας 4 παρουσιάζει τα συνολικά έργα Χ.Υ.Τ.Α. (146), εκ των οποίων 69 είναι σε διάφορα στάδια διαδικασίας προς κατασκευή. Πίνακας 4. Κατάσταση Χ.Υ.Τ.Α. Ελλάδας[2, 3 15] Είδος Έργου Πλήθος Έργων Κατάσταση ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 9 Καμία Πρόοδος ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 7 Σε διαδικασία ΠΠΕ ΠΠΕΑ ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 8 Έχει ΠΠΕΑ ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 13 Σε διαδικασία ΜΠΕ ΕΠΟ και τεχνικών μελετών

19 ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 1 Ώριμο χωρίς χρηματοδότηση ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 2 Έχει Χρηματοδότηση ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 4 Σε διαδικασία διαγωνισμού ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 19 Άρχισε η Υλοποίηση ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 6 Έχει κατασκευασθεί ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ 77 Λειτουργία ΣΥΝΟΛΟ 146 Επιπρόσθετα, στην Ελλάδα υπάρχουν 3036 Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), από τους οποίους οι 316 είναι ενεργοί, οι 429 σε διαδικασία άμεσης αποκατάστασης και οι 2291 έχουν ήδη αποκατασταθεί. Ο Πίνακας 5 παρουσιάζειι συνοπτικά τα στοιχεία των Χώρων Διάθεσης Απορριμμάτων για τις 13 Περιφέρειες της Ελλάδας. Η μοναδική Περιφέρεια που έχει απαλλαχθεί πλήρως από ΧΑΔΑ είναι η Δυτική Μακεδονία, χάρη στο σημαντικό έργο της Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας (ΔΙΑΔΥΜΑ). Πίνακας 5. Δυναμικότητα (τόνοι/έτος) και αριθμός Χ.Υ.Τ.Α. και ΧΑΔΑ ανά Περιφέρεια (τα στοιχεία συλλέχθηκαν από τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Απορριμμάτων και από το Υπουργείο Εσωτερικών, και η επικαιροποίηση τους έγινε από τις Διευθύνσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων των Περιφερειών και τους Φο.Δ.Σ.Α.) Περιφέρεια Δυναμικότητα (tn/yr) Πλήθος Χ.Υ.Τ.Α. Πλήθος Χ.Α.Δ.Α. Αποκατεστημένοι Ενεργοί Διαδικασία άμεσης αποκατάστασης Αν.Μακ.και Θράκη Κ.Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Ιόνια νησιά Δυτική Ελλάδα Στερεά Ελλάδα Αττική Πελοπόννησος Βόρειο Αιγαίο Νότιο Αιγαίο Κρήτη ΣΥΝΟΛΟ

20 3..6 Στάδια αξιολόγησης της επικινδυνότητας Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) Αξιολόγηση της πηγής ρύπανσης ΧΑΔΑ : Αξιολογείται η σχέση του όγκου και του είδους των αποβλήτων στο ΧΑΔΑκαι του βαθμού επικινδυνότητάς τους. Επισημαίνεται το κύριο είδος αποβλήτων του ΧΑΔΑ. και εκτιμάται ο όγκος των αποβλήτων, όπως επίσης και το ποσοστό των διαφόρων ειδών αποβλήτων. Αξιολόγηση της διασποράς του ρυπαντικού φορτίου: Εξετάζεται η σχέση υδροπερατότητας του εδάφους και της απόστασης του υδροφόρου ορίζοντα από τον πυθμένα του ΧΑΔΑ Αξιολόγηση του αποδέκτη : Στο στάδιο αυτό εξετάζεται και αξιολογείται η απόσταση από τον ΧΑΔΑ σε σχέση με : 1. Τον αποδέκτη, 2. τις χρήσεις γής 3. τις περιοχές υδροληψίας 4. τις οικιστικές περιοχές 5. τις προστατευόμενες περιοχές 6. άλλες ευαίσθητες περιοχές Ο βαθμός επικινδυνότητας ενός ΧΑΔΑ κυμαίνεται από 1 έως 100 βαθμούς. «Υψηλής επικινδυνότητας» (κατηγορία 3) ΧΑΔΑ θεωρούνται αυτοί που έχουν επικινδυνότητα άνω των 90 βαθμών, «μέσης επικινδυνότητας» (κατηγορία 2) αυτοί που έχουν βαθμό μεταξύ 70 και 89 βαθμών, και «χαμηλής επικινδυνότητας» αυτοί που έχουν βαθμό μεταξύ 36 και 69 βαθμών(κατηγορία 1). Επιπρόσθετα, οι ΧΑΔΑ που έχουν βαθμό επικινδυνότητας από 0 εώς 35,(κατηγορία 0) δεν θεωρούνται πρώτης προτεραιότητας για ένταξη σε χρηματοδοτικά προγράμματα και δεν απαιτούνται για αυτόυς υποχρεωτικά Οριστικές Μελέτες και τεύχη δημοπράτησης. Τα έργα αποκατάστασης των εν λόγω ΧΑΔΑ υλοποιούνται από τους Ο.Τ.Α. με ίδια μέσα. Ο Πίνακας 6 παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τους ΧΑΔΑ που βρίσκονται σε διαδικασία άμεσης αποκατάστασης.

21 Πίνακας 6. Βαθμός επικινδυνότητας ΧΑΔΑ που βρίσκονται σε διαδικασία άμεσης αποκατάστασης (τα στοιχεία συλλέχθηκαν by the authorsαπό τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Απορριμμάτων και από το Υπουργείο Εσωτερικών, και η επικαιροποίηση τους έγινε από τις Διευθύνσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων των Περιφερειών και τους Φο.Δ.Σ.Α.). Περιφέρεια Με άδεια αποκατάστασης Χωρίς άδεια αποκατάστασης Υψηλής/μέσης επικινδυνότητας Χαμηλής επικινδυνότητας Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Αττική Βόρειο Αιγαίο Δυτική Ελλάδα Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Ιόνια νησιά Κεντρική Μακεδονία Κρήτη Νότιο Αιγαίο Πελοπόννησος Στερεά Ελλάδα ΣΥΝΟΛΟ

22 3.7.Ανάκτηση βιοαερίου και παραγωγή ενέργειας Στην Ελλάδα υπάρχουν πέντε εργοστάσια ανάκτησης βιοαερίου και παραγωγή ενέργειας:. Στο ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων της Αττικής (φορέας λειτουργίας ΒΕΑΛ Α.Ε., σύμπραξη ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. με Energy Development Ltd.), στο ΧΥΤΑ Βόλου της Θεσσαλίας (Βιοενέργεια ΕΠΕ), στο ΧΥΤΑ Ταγαράδων Θεσσαλονίκης της Κεντρικής Μακεδονίασ( ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. και ΣΟΤΑΜΘ), στο ΧΥΤΑ Χανίων της Κρήτης ( ΔΕ.ΔΙ.Σ.Α.) και στο ΧΥΤΑ Καλαμάτας της Πελοποννήσου, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του Ο Πίνακας 7 παρουσιάζειι τα χαρακτηριστικά αυτών των εργοστασίων.[20,21,22] Πίνακας 7. Εργοστάσια ανάκτησης βιοαερίου απο ΧΥΤΑ και παραγωγή ενέργειας [20,21,22] Τοποθεσία Ε.Μ.Α.Κ. Ετος λειτουργίας Δυναμικότητα ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ Περιφέρεια Αττικής-Λιόσια Μάρτιος τόνοι ΑΣΑ το έτος 23,5 MWe, 9,5 MWth Περιφέρεια Θεσσαλίας- Βόλος Ιούνιος τόνοι το έτος 1,25 MW (προβλεπόμενη νέα ισχύς :1,7MW) Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας- Ταγαράδες Δεκέμβριος τόνοι/έτος 5 MW Περιφέρεια Κρήτης-Χανιά τόνοι/έτος 2,3 MW Περιφέρεια Πελοποννήσου- Καλαμάτα τόνοι/έτος ΣΥΝΟΛΟ 32,5 MW Το Σχήμα 6 παρουσιάζει την ενδεικτική παραγόμενη ενέργεια αυτών των εργοστασίων. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στον παλαιό ΧΑΔΑ των Ανω Λιοσίων είναι από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης και η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτά της υπόλοιπης Ελλάδας.

23 Σχήμα 7. Ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο ΧΥΤΑ στην Ελλάδα (συνολικη ενεργεια, GWhe )[20,21,22] 3.8.Επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση Η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.) είναι αρμόδια για την αξιοποίηση και ανακύκλωση ΑΣΑ. Η ΕΕΑΑ, σε συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), είναι υπεύθυνη για τη συλλογή (π.χ.. διαθέτοντας μπλε τσάντες στα νοικοκυριά και τοποθετώντας μπλε κάδους στους Ο.Τ.Α.), μεταφορά (με ειδικά οχήματα συλλογής), και διάθεση των ΑΣΑ,σε ειδικά Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Ο Πίνακας 8 παρουσιάζει τη συμβολή της ΕΕΑΑ στην αξιοποίηση και ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασίας και χαρτιού, κατά τα έτη Πίνακας 8. Συμβολή της ΕΕΑΑ στην αξιοποίηση και ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασίας και χαρτιού.(πηγή: E.E.A.A.) Δείκτης Εξυπηρετούμενοι κάτοικοι Κ.Δ.Α.Υ

24 Κάδοι Οχήματα συλλογής Τσάντες που διανεμήθηκαν Απόβλητα συσκευασίας (τόνοι) Χαρτιά εντύπου (τόνοι) Σύνολο αξιοποιηθέντων υλικών (τόνοι) Το Σχήμα 8 παρουσιάζει την ανάκτηση αποβλήτων συσκευασίας και χαρτιού στις 13 Περιφέρειες της Ελλάδας, το x Ανάκτηση Αποβλήτων Συσκευασίας και χαρτιού εντύπου (τόνοι/έτος) Αν.Μακ.και Κ.Μακεδονία Δυτική Ήπειρος Θεσσαλία Ιόνια νησιά Δυτική Ελλάδα Στερεά Ελλάδα Αττική Πελοπόννησος Βόρειο Αιγαίο Νότιο Αιγαίο Κρήτη Ανάκτηση Αποβλήτων Συσκευασίας και χαρτιού εντύπου (τόνοι/έτος) Σχήμα 8. Ανάκτηση αποβλήτων συσκευασίας και χαρτιού στις 13 Περιφέρειες της Ελλάδας (2009) (πηγή:ε.ε.α.α.) Χαρακτηριστικό είναι ότι στις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας/Θράκης και Βορείου Αιγαίου δεν υπάρχουν Κ.Δ.Α.Υ. Στις συγκεκριμένες Περιφέρειες δεν υπάρχει κανένας τρόπος αξιοποίησης απορριμμάτων και όλα τα Α.Σ.Α. διατείθενται σε ΧΥΤΑ και ΧΑΔΑ. Είναι απολύτως αναγκαία η προώθηση της ανακύκλωσης και της αξιοποίησης των χρήσιμων

25 υλικών που απορρίπτονται και επίσης του ζυμώσιμου κλάσματος των ΑΣΑ, διά μέσου της ανάκτησης του ενεργειακού τους περιεχόμενου και της. Αυτά τα μέτρα είναι αναγκαία διότι εκτός των πολλαπλών θετικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν, θα απαλλάσσουν τους ΟΤΑ και τους Φορείς Διαχείρισης από την πλήρη εξάρτηση από την ταφή, που οδηγεί σε αναζήτηση νέων χώρων, κατάχρηση πόρων και κοινωνικές αντιδράσεις. Στην Ελλάδα υφίστανται ΧΥΤΑ, οι οποίοι δε λειτουργούν λόγω κοινωνικών αντιδράσεων. Αναφορικά με την αντίληψη του κόσμου σχετικά με τη διαχείριση απορριμμάτων, πρέπει να γίνει κινητοποίηση μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.), προβάλλοντας τα θετικά από την ορθή διαχείριση απορριμμάτων, σύμφωνα με την ιεραρχία της αειφόρου διαχείρισης απορριμμάτων (Σχήμα 9) [23] Σχήμα 9. Ιεραρχία αειφόρου διαχείρισης απορριμμάτων. [23] Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η χρήση ανακυκλωμένων (δευτερογενών) υλικών σε αντικατάσταση πρωτογενών, όπου έχει σαν αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πρώτων υλών και ενέργειας, αλλά και μείωση της ρύπανσης κατά την παραγωγική διαδικασία των νέων προϊόντων. Ο Πίνακας 9 δείχνει τις ωφέλειες που προκύπτουν αν αντικατασταθούν οι πρώτες ύλες με δευτερογενή υλικά που προέρχονται από ανακύκλωση διαφόρων υλών.

26 Πίνακας 9. Ωφέλειες από την αντικατάσταση πρώτων υλών με υλικά ανακύκλωσης [17] Χάρτι Γυαλί Χαλκός Αλουμίνιο Ενέργεια (%) Αέρια ρύπανση (%) Ρύπανση νερών (%) Χρήση νερού (%) Η Ελλάδα έχeι πέντε εργοστάσια Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (EMAK), ένα στην Αττική (Ανω Λιόσια),, δύο στην Κρήτη (Χανιά και Ηράκλειο), ένα στους Ιόνιους νήσους (Κεφαλονιά) και ένα στην Πελοπόννησο (Καλαμάτα). Από αυτά, μόνο της Αττικής και των Χανίων λειτουργούν κανονικά. To EMAK της Καλαμάτας λειτουργούσε από το 1997 έως το 2002 και αναμένεται να επαναλειτουργήσει το Τα ΕΜΑΚ Ηρακλείου και Κεφαλληνίας άρχισαν τη δοκιμαστική λειτουργία τους το 2010 και αναμένεται να λειτουργήσουν στα μέσα του Τα ΕΜΑΚ Αττικής, Χανίων και Καλαμάτας εφαρμόζουν τη μέθοδο της κομποστοποίησης, ενώ τα ΕΜΑΚ του Ηρακλείου και της Κεφαλονιάς εφαρμόζουν τη μέθοδο της βιοξήρανσης. Ο Πίνακας 10 παρουσιάζει συνοπτικά τα στοιχεία των πέντε ΕΜΑΚ της Ελλάδας. Πίνακας 10. Συνοπτικά στοιχεία των πέντε έργων ΕΜΑΚ της Ελλάδας.[8,11,12,15,20] Δυναμικότητα (*αναμένεται να επαναλειτούργήσει) Περιφέρεια τόνοι/χρόνο) Μέθοδος Έναρξη λειτουργίας Κομποστοποίηση 2004

27 Αττική Χανιά Κρήτη Κομποστοποίηση 2005 Ηράκλειο Κρήτη Βιοξήρανση 2011 Κεφαλλονιά Ιόνιο Βιοξήρανση 2011 Καλαμάτα Πελοπόννησος Κομποστοποίηση * Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία (Ηλέκτωρ Α.Ε.), το εργοστάσιο Αττικής δέχεται 1200 τόνους ΑΣΑ καθημερινά, σε 250 μέρες ετήσιας λειτουργίας, και παράγει ημερησίως 180,48 τόνους εδαφοβελτιωτικού υλικού (compost), 398,52 τόνους καύσιμου υλικού (RDF), 0,96 τόνους συμπιεσμένων κουτιών αλουμινίου υψηλής καθαρότητας και 24,12 τόνους σιδηρούχων μετάλλων. Εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν υπάρχει ενδιαφερόμενη αγορά για το compost και το RDF, δυστυχώς αυτά τα προιόντα διατείθενται στον ΧΥΤΑ της Φυλής. Το εργοστάσιο μειώνει την μαζα που καταλήγει στο ΧΥΤΑ κατά περίπου 23% το οποίο μετατρέπεται σε ατμο και CO2. Πίνακας 11. Ισοζύγιο υλικών εργοστασίου Ε.Μ.Α.Κ. Άνω Λιοσίων (ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε.) Εισερχόμενα υλικά Τόνοι/ημέρα Τόνοι/έτος Αστικά απόβλητα (ΑΣΑ) Προιόντα Εδαφοβελτιωτικό 180, Καύσιμο υλικό (RDF) 398, Κουτιά αλουμινίου Σιδηρούχα μέταλλα Υγρασία και CO 2 Υπολείμματα Υλικά που καταλήγουν στο ΧΥΤΑ Φυλής * 0,96 24,12 278,4 317,16 896, *Δυστυχώς,λόγω της μη ύπαρξης αγοραστικού ενδιαφέροντος για τα παραγόμενα προιόντα, το RDF και το εδαφοβελτιωτικό καταλήγουν στον Χ.Υ.Τ.Α. Φυλής.

28 Το ΕΜΑΚ Χανίων άρχισε να λειτουργεί το 2005, με ετήσια δυναμικότητα τόνους (260 ημέρες τον χρόνο). Παράγει ετησίως τόνους compost, από το οποίο 15% ενσακίζεται και το υπόλοιπο χρησιμοποιείται για επιχώσεις. Επίσης, το εργοστάσιο ανακυκλώνει ετησίως τόνους χαρτιού, τόνους πλαστικών, τόνους μετάλλων, 600 τόνους αλουμινίου και τόνους άχρηστων υλικών προς διάθεση στο ΧΥΤΑ[12] (Πίνακας 12) Πίνακας 12. Ισοζύγιο υλικών εργοστασίου Ε.Μ.Α.Κ. Χανίων Εισερχόμενα υλικά Τόνοι/έτος Αστικά απόβλητα (ΑΣΑ) Προιόντα Εδαφοβελτιωτικό Ανακύκλωση χαρτιού Ανακύκλωση πλαστικών Ανακύκλωση μετάλλων Ανακύκλωση αλουμινίου Συνολικά εξερχόμενα υλικά Υλικά που καταλήγουν στο ΧΥΤΑ Συμπεράσματα Ο σκοπός αυτής της έρευνας ήταν να περιγράψει ποσοτικά την παραγωγή και διάθεση των Α.Σ.Α. στην Ελλάδα. Βρέθηκε ότι από τους τόνους που εκτιμάται ότι παράγονται το 2010, περίπου τόνοι (50% του ολικού ΑΣΑ) διατίθενται σε ΧΥΤΑ. Το ποσό της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανάκτηση βιοαερίου είναι 154,6 GWh,el, το οποίο αντιστοιχεί σε ανάκτηση ενέργειας 51 kwh,el ανά τόνο που διατίθεται σε ΧΥΤΑ.

29 Στην Ελλάδα υφίστανται επίσης 316 ενεργοί ΧΑΔΑ και εκεί διατείθενται περίπου τόνοι ΑΣΑ, δηλαδή 25% των ολικών ΑΣΑ. Τα πρόστιμα που θα επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχονται σε Ευρώ ανά ΧΑΔΑ ημερησίως. Συνεπώς, στην Ελλάδα αναμένεται η επιβολή προστίμων της τάξεως των Ευρώ ημερησίως. Η συνολική ποσότητα Α.Σ.Α. που αξιοποιούνται στα πέντε υπάρχοντα ΕΜΑΚ της Ελλάδας, το 2010, εκτιμάται σε τόνους. Από αυτό το ποσό, ένα εκτιμώμενο 20% μετατρέπεται σε εδαφοβελτιωτικό (κακής ποιότητας διότι προέρχεται από σύμμεικτα απορρίμματα), και το υπόλοιπο για επιχώσεις στους ΧΥΤΑ ή σε έργα οδοποιίας. Το συνολικό κομποστοποιημένο Α.Σ.Α. εκτιμάται σε 20%των οργανικών υπολειμμάτων ή 2% των συνολικά παραγόμενων Α.Σ.Α. Το Ε.Μ.Α.Κ. Λιοσίων έχει πολύ μεγαλύτερη δυναμικότητα από το Ε.Μ.Α.Κ. Χανίων, τόνοι το έτος έναντι τόνους το έτος αντίστοιχα, και επιπρόσθετα στο Ε.Μ.Α.Κ. Χανίων παράγονται ανακυκλώσιμα υλικά προς πώληση.για τους παραπάνω λόγους το Ε.Μ.Α.Κ. Λιοσίων παράγει μεγαλύτερη ποσότητα ενέργειας από το Ε.Μ.Α.Κ. Χανίων. Το συνολικό ποσό Α.Σ.Α. που ανακυκλώνεται στην Ελλάδα, είτε από την Ε.Ε.Α.Α., είτε από τα πέντε ΕΜΑΚ, είτε με άλλους τρόπους, εκτιμάται σε τόνους ετησίως, δηλ. 23 % των συνολικά παραγόμενων Α.Σ.Α. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά τα παραπάνω στοιχεία. Πίνακας 13. Συνοπτικά στοιχεία παραγωγής και διάθεσης Α.Σ.Α. στην Ελλάδα Ροή υλικών Τόνοι τον χρόνο % συνολικών Α.Σ.Α. Συνολικά παραγόμενα % Ανακύκλωση από Ε.Μ.Α.Κ ,5% Ανακύκλωση από Ε.Ε.Α.Α ,5% Συνολική ανακυκλώση % Λιπασματοποίηση (Ε.Μ.Α.Κ.. κ.τ.λ.) % Ταφή σε ΧΥΤΑ ,6% Ταφή σε ΧΑΔΑ ,4% Συνολική ταφή %

30 Συνολική διάθεση % Με τον νέο νόμο Καλλικράτη, που θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2011, η Ελλάδα θα διαιρείται σε 7 διοικήσεις. Συνοπτικά, το Σχήμα 9 παρουσιάζει τον αριθμό των Χ.Υ.Τ.Α. για τις διάφορες διοικήσεις Αττική Μακεδονία Θράκη 3 Ηπείρου Δ.Μακ. Θεσσαλία Στ.Ελλ Πελ Δ.Ελλ Ιόνιο Αιγαίο Κρήτη 12 Σχήμα 9. Πλήθος Χ.Υ.Τ.Α. στις διοικήσεις της Ελλάδας Τέλος, το Σχήμα 10 παρουσιάζει συνοπτικά τα ποσοστά των τρόπων αξιοποίησης των ελληνικών Α.Σ.Α.

31 Σχήμα 10. Τρόποι αξιοποίησης ελληνικών απορριμμάτων Στα κεφάλαια που ακολουθούν παρουσιάζεται η αναλυτική κατάσταση στην παραγωγή και διαχείριση απορριμμάτων για τις δεκατρείς Περιφέρειες της Ελλάδας.

32 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (Ε.Σ.Υ.Ε., 2. Υπουργείο Εσωτερικών, στοιχεία από κ. Πραγιάτη 3. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης 4. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Κεντρικής Μακεδονίας 5. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Δ. Μακεδονίας 6. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Ηπείρου 7. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Θεσσαλίας 8. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Ιονίων νήσων 9. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Ελλάδας 10. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Στερεάς Ελλάδας 11. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Αττικής 12. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Πελοποννήσου 13. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Βορείου Αιγαίου 14. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Νοτίου Αιγαίου 15. Μελέτη Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης 16. 'Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Στέρεων Αποβλήτων', Δ. Παναγιωτακόπουλος, Β' Έκδοση 17. 'Η θερμική επεξεργασία απορριμμάτων και RDF', Αδαμάντιου Σκορδίλη 18. Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.) 19. Προσωπική επικοινωνία με Φο.Δ.Σ.Α. 20. Επικοινωνία με ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. 21. Επικοινωνία με Βιοενέργεια Ε.Π.Ε. 22. Επικοικνωνία με ΔΕ.ΔΙ.Σ.Α of SYNERGIA.html 24. Bogner, J., and E. Matthews, Global methane emissions from landfills: New methodology and annual estimates , Global Biogeochem. Cycles, 17 (2), 1065, doi: /2002gb001913, Matthews, E., Themelis, N.J., Potential for Reducing Global Methane Emissions from Landfills, , Sardinia 2007, 11th International Waste M g t and Landfill Symposium,

33 4. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 4.1.Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αποτελείται από τους Νομούς Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου, καταλαμβάνοντας συνολική έκταση τετραγωνικά χιλιόμετρα, καλύπτοντας το 10,7% της συνολικής έκτασης της χώρας. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά σύνορα της χώρας και συνορεύει ανατολικά με την Τουρκία, βόρεια με την Βουλγαρία, δυτικά με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ βρέχεται νότια από το Αιγαίο Πέλαγος. Η διοίκηση της Περιφέρειας βρίσκεται στην Κομοτηνή.[1] Η εν λόγω Περιφέρεια διαθέτει ορεινές εκτάσεις σε ποσοστό 39,57% της συνολικής της έκτασης, ημιορεινές σε ποσοστό 26,05% και πεδινές σε ποσοστό 34,38%.[1] Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη συμβάλλει με ποσοστό 3,7% στη διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προιόντος της χώρας.επιπρόσθετα, στην συγκεκριμένη Περιφέρεια, παράγεται το 10% του εθνικού προιόντος στον αγροτικό τομέα, το 4,4% της μεταποίησης και το 3,5% των υπηρεσιών, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ.[6] Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, το 16,95% του πληθυσμού απασχολείται στον πρωτογενή τομέα παραγωγής, το 25,01% στον δευτερογενή τομέα και το 58,05% στον τριτογενή.[5] Η συμβολή των τομέων πραγωγής στη διαμόρφωση της Περιφερειακής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (Α.Π.Α.) παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 1. Συμμετοχή παραγωγικών τομέων οικονομίας στη διαμόρφωση του Περιφερειακού Α.Π.Α. [6] Σχετικά με τον πρωτογενή τομέα οικονομίας, οι αγροτικές περιοχές καλύπτουν το 96% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας.Πιο συγκεκριμένα, το 35,2% της συνολικής έκτασης καλύπτεται από αγρούς, το 37,7% από παραγωγικά δάση, το 15% από δασικές εκτάσεις (7% θαμνότοπους και 8% βοσκότοπους) και το υπόλοιπο 2% από άγονες εκτάσεις.αξιοσημείωτο είναι δε ότι στους νομούς Δράμας

34 και Καβάλας, παρατηρείται έντονη μαρμαροφορία, παράγοντας ετησίως το 73% της συνολικής εθνικής παραγωγής.[1] Αναφορικά με τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, η εν λόγω Περιφέρεια καλύπτει το 11% των καλλιεργούμενων εκτάσεων της χώρας. Επίσης, είναι σημαντική η συμβολή της στον αλιευτικό τομέα, καθώς λειτουργούν 32 μονάδες υδατοκαλλιέργειας, με κύρια απασχόληση τη θαλάσσια και παράκτια αλιεία, όπως επίσης και την αλιεία των εσωτερικών υδάτων.[1] Στην Περιφέρεια αυτή, σχετικά με τον δευτερογενή τομέα παραγωγής, υπάρχει έντονη δραστηριότητα στη μεταποίηση και τις καστασκευές. Πιο συγκεκριμένα, ο κλάδος των τροφίμων και των ποτών αντιπροσωπεύει το 30,8%, ο κλάδος του ξύλου και επίπλου το 24,3%, ο κλάδος των μεταλλικών κατασκευών το 18,2%, και ο κλάδος του έτοιμου ενδύματος το 16,5%.[1] Τέλος, στον τριτογενή τομέα οικονομίας, το σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει το εμπόριο και οι μεταφορές, ενώ ακολουθούν οι δημόσιες υπηρεσίες, η εκπαίδευση και τα ξενοδοχεία εστιατόρια.[1] Οι χρήσεις γής της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παρουσιάζονται στο Παράρτημα Β. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ο πληθυσμός της εν λόγω Περιφέρειας ανερχόταν σε κατοίκους, αποτελώντας το 5,51% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.η πληθυσμιακή πυκνότητα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη,είναι 43,2 κάτοικοι/km 2. Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης Περιφέρειας είναι η μουσουλμανική μειονότητα, η οποία υπολογίζεται σε περίπου άτομα.[1,7] Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα πληθυσμιακά στοιχεία της Περιφέρειας, ανά νομό. ΝΟΜΟΣ Μόνιμος πληθυσμός Πραγματικός πληθυσμός Μεταβολή (%) ΕΒΡΟΥ ,90 ΞΑΝΘΗΣ ,85 ΡΟΔΟΠΗΣ ,42 ΚΑΒΑΛΑΣ ,85 ΔΡΑΜΑΣ ,73 ΣΥΝΟΛΟ ,16 Πίνακας 1. Πραγματικός και μόνιμος πληθυσμός Περιφέρειας ΑΜΘ.[1] Ο πληθυσμός της Περιφέρειας αυτής παρουσίασε αύξηση 7,16% κατά τη δεκαετία Επιπρόσθετα, ο αστικός πληθυσμός της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ανέρχεται στο 59,1% του συνολικού της πληθυσμού, παρουσιάζοντας

35 αυξητικές τάσεις, ενώ ο αγροτικός τομέας ανέρχεται στο 40,9%, παρουσιάζοντας μειωτικές τάσεις. [1] Σύμφωνα με τη μελέτη του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων(ΠΕ.Σ.Δ.Α.), ο πληθυσμός της εν λόγω Περιφέρειας εκτιμάται να είναι κάτοικοι κατά το 2021.[1]

36 4.2.Παραγωγή, ποιοτική σύσταση και διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α. Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, παρήχθησαν, κατά το έτος 2001, tn Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.), με μέσο συντελεστή παραγωγής 1,24 kg/κάτοικο/ ημέρα, αντιστοιχώντας περίπου στο 6% της εθνικής παραγωγής Α.Σ.Α.[1] Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η παραγωγή των Α.Σ.Α. στους διάφορους νομούς της Περιφέρειας. ΝΟΜΟΣ ΕΤΗΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ποσοστό Α.Σ.Α (tn/yr) συμμετοχής(%) ΕΒΡΟΥ ,0 ΞΑΝΘΗΣ ,8 ΡΟΔΟΠΗΣ ,2 ΚΑΒΑΛΑΣ ,9 ΔΡΑΜΑΣ ,1 ΣΥΝΟΛΟ ,0 Πίνακας 2. Ετήσια παραγωγή Α.Σ.Α. στην Περιφέρεια ΑΜΘ, έτος 2001.[1] Η ποιοτική σύσταση των Α.Σ.Α. της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει ώς ακολούθως: Κατηγορία (%) Ζυμώσιμα 45.8 Χαρτί-Χαρτόνι 15.3 Πλαστικό 16.5 Μέταλλα 3.4 Γυαλί 4.3 Πάνες-Σερβιέτες-Χαρτί υγείας 6.2 Ξύλο-Ύφασμα-Δέρμα-Λάστιχο 5.2 Πέτρες-Τούβλα 2.0 Επικίνδυνα Απόβλητα 0.7 Διάφορα 0.5 ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 3. Ποιοτική σύσταση Α.Σ.Α. Περιφέρειας ΑΜΘ.[1]

37 Από τα παραπάνω προκύπτει ότι,τα ανακυκλώσιμα αξιοποιήσιμα κλάσματα (ζυμώσιμα, χαρτί, πλαστικά,μέταλλα και γυαλί) ανέρχονται σε ποσοστό 85,4% της συνολικής μάζας των απορριμμάτων για την εν λόγω Περιφέρεια.[1] Επιπρόσθετα, τα βιοαποδομήσιμα υλικά αποτελούν το 60,18% των συνολικά παραγόμενων Α.Σ.Α.της Περιφέρειας, ενώ τα υλικά συσκευασίας αποτελούν το 26,27% αυτών. Όπως προκύπτει από το big east project της Ευρωπαικής Ένωσης, τα διαθέσιμα οργανικά στερεά απόβλητα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη είναι τόνοι, τα οποία ισοδυναμούν σε 2527 m 3 *10 4 βιοαέριο.[9] Η διαχρονική εξέλιξη των Α.Σ.Α. της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 4.Διαχρονική εξέλιξη Α.Σ.Α. Περιφέρειας ΑΜΘ (tn/yr).

38 4.3. Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Η διαχείριση απορριμμάτων στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έχει ώς εξής : Χ.Υ.Τ.Α. Χ.Υ.Τ.Α. Καβάλας: Βρίσκεται στη θέση Εσκή Καπού, 10 km από την πόλη της Καβάλας. Εξυπηρετεί τους δήμους Καβάλας( tn/yr, 2001) και Φιλίππων(4.505 tn/yr, 2001 ), και τις κωμοπόλεις Νέα Καρβάλη (957 tn/yr, 2001 ) και Παληό (373 tn/yr, 2001).Επιπρόσθετα, ύστερα από πιέσεις από την Περιφέρεια στον Δήμο Καβάλας, στον εν λόγω Χ.Υ.Τ.Α. μεταφέρονται τα απορρίμματα του Δήμου Θάσου (3.240 tn/yr,2001) και του Δήμου Κεραμωτής (2.520 tn/yr,2001).ο συνολικός εξυπηρετούμενος πληθυσμός ανέρχεται σε κατοίκους, ενώ η κατά κεφαλήν συλλογή ανέρχεται σε 1,29 kg/κάτοικο/ημέρα οικιακών αποβλήτων και 0,14kg/κάτοικο/ημέρα βιομηχανικών αποβλήτων[5]. Η διάρκεια ζωής του Χ.Υ.Τ.Α. Καβάλας τελειώνει στα τέλη του 2010 κι έχει αποφασιστεί και χρηματοδοτηθεί από τις 5 Ιουλίου 2010 [3], η επέκτασή του κατά 100 στρέμματα, μέχρι να γίνει ο κεντρικός Χ.Υ.Τ.Α. στην περιοχή Τοπείρου.[2] Στις 11 Αυγούστου 2010, ο Χ.Υ.Τ.Α. έπιασε φωτιά λόγω υπερφόρτωσης.ο φορέας λειτουργίας του εν λόγω Χ.Υ.Τ.Α. ήταν η Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου Καβάλας, αλλά μετά την απόφαση της Περιφέρειας να δέχεται απορρίμματα και από άλλους Δήμους πλήν των αρχικών, η διαχείριση του Χ.Υ.Τ.Α. Καβάλας ανήκει στη Διαχείριση Απορριμμάτων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ.) [2] Χ.Υ.Τ.Α. Ξάνθης:Λειτουργεί από το 1993 και βρίσκεται 10 km δυτικά από την πόλη της Ξάνθης, στη θέση Πρασινάδα. Εξυπηρετεί όλο τον νομό Ξάνθης( tn/yr, 2001), με εξαίρεση τρείς ορεινές κοινότητες. Η χωρητικότητα του εν λόγω Χ.Υ.Τ.Α. είναι m 3, η πρώτη λεκάνη ταφής κατασκευάστηκε το 1992 και η δεύετρη λεκάνη ταφής κατασκευάστηκε το 1997[4]. Η συνολική ποσότητα απορριμμάτων που δέχεται ο Χ.Υ.Τ.Α. Ξάνθης ανέρχεται σε kg/ημέρα αστικών απορριμμάτων και kg/ημέρα βιομηχανικών αποβλήτων, ενώ σύμφωνα με επίσημα στοιχεία εξυπηρετεί κατοίκους. [5]Αξιοσημείωτο είναι δε ότι στον Νομό Ξάνθης υφίστανται μεγάλος αριθμός Χ.Α.Δ.Α.(27 ενεργοί), πράγμα που σημαίνει ότι ο συγκεκριμένος Χ.Υ.Τ.Α. δε βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία. Υπεύθυνος φορέας λειτουργίας είναι ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Νομού Ξάνθης (Σ.Δ.Α.Ν.Ξ.).[8] Χ.Υ.Τ.Α. Κομοτηνής : Βρίσκεται στη θέση Σιδεράδες της κοινότητας Γρατινής, του Δήμου Κομοτηνής, σε μία έκταση 116 στρεμμάτων.η χωρητικότητα του Χ.Υ.Τ.Α. Κομοτηνής ανέρχεται σε m 3, ενώ η

39 χωρητικότητα του Α κυτάρρου του ανέρχετια σε m 3.Δέχεται ετησίως τόνους στερεών απορριμμάτων, προς εξυπηρέτηση του Νομού Ροδόπης, πλήν των Δήμων Ιάσμου(2.752 tn/yr, 2001) και Σιδηροχωρίου(756 tn/yr, 2001).[1]Ο εξυπηρετούμενος πληθυσμός ανέρχεται στους κατοίκους, ενώ στον Χ.Υ.Τ.Α. Κομοτηνής κατλήγουν 1.367,89 kg/ημέρα αποβλήτων οικιακού τύπου και ,04 kg/ημέρα βιομηχανικού τύπου. [5] Υπεύθυνος φορέας λειτουργίας είναι η Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου Κομοτηνής.[8] Χ.Δ.Α. Αλεξανδρούπολης: Ο ημιελεγχόμενος χώρος διάθεσης απορριμμάτων βρίσκεται σε απόσταση 5 km βόρεια της πόλης της Αλεξανδρούπολης και εξυπηρετούνται οι Δήμοι Αλεξανδρούπολης ( tn/yr, 2001) και Τραιανούπολης [1]. Ο εξυπηρετούμενος πληθυσμός ανέρχεται σε κατοίκους, ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Περιφέρειας, οι ποσότητες οικιακών στέρεων απορριμμάτων που καταλήγουν στο χώρο ανέρχονται σε 77 tn/ημέρα, και 20 τόννοι την ημέρα βιομηχανικών αποβλήτων.[5] Χ.Α.Δ.Α. Δράμας: Εξυπηρετεί τον Δήμο Δράμας, δηλαδή κατοίκους.σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της μελέτης του ΠΕ.Σ.Δ.Α., στον εν λόγω Χ.Α.Δ.Α. καταλήγουν kg/ημέρα αστικών στερεών αποβλήτων και 9 tn/ημέρα βιομηχανικών αποβλήτων.[5] Χ.Δ.Α. Ορεστιάδας: Πρόκειται για ένα ημιελεγχόμενο χώρο διάθεσης απορριμμάτων, ο οποίος εξυπηρετεί το Δήμο Ορεστιάδας(7.154 tn/yr, 2001).[1] Χ.Δ.Α. Διδυμότειχου:Ο ημιελεγχόμενος χώρος απορριμμάτων εξυπηρετεί τον Δήμο Διδυμότειχου (3.713 tn/yr, 2001).[1] Χ.Α.Δ.Α. Στην εν λόγω Περιφέρεια υπάρχουν συνολικά 333 Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), στην πλειοψηφία τους στους Νομούς Έβρου και Καβάλας, εκ των οποίων οι 266 ειναι επικινδυνότητας μεγαλύτερης των 35 βαθμών, ενώ οι 38 είναι επικινδυνότητας μικρότερης των 35 βαθμών.[1] Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, από τους 333 Χ.Α.Δ.Α., οι 301 είναι αποκατεστημένοι, οι 28 παραμένουν σε λειτουργία και οι 4 είναι σε διαδικασία άμεσης αποκατάστασης.από αυτούς τους 4, οι 3 έχουν άδεια αποκατάστασης (2 υψηλής και μέσης επικινδυνότητας και 1 χαμηλής επικινδυνότητας).από τους 2 Χ.Α.Δ.Α. υψηλής και μέσης επικινδυνότητας, για τους οποίους έχει εγκριθεί άδεια αποκατάστασης, ο ένας έχει ενταχθεί σε χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ ο άλλος δεν έχει χρηματοδοτηθεί, ούτε έχει προταθεί προς χρηματοδότηση.τέλος, ο ένας Χ.Α.Δ.Α. χαμηλής επικινδυνότητας, για

40 τον οποίο υπάρχει άδεια αποκατάστασης, θα αποκατασταθεί με ιδίους πόρους.[10] Προγράμματα ανακύκλωσης Στην πόλη της Κομοτηνής έχει αναλάβει την ανακύκλωση ξύλου, χαρτιού, σύρματος και πλαστικού η ιδιωτική εταιρεία RECATEC Ε.Π.Ε. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι ποσότητες των υλικών που ανακυκλώνονται στον Νομό Ροδόπης παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. Υλικό Ποσότητα (kg) Ξύλο Χαρτί Σύρμα Πλαστικό Σύνολο Πίνακας 5. Ποσότητες ανακυκλώσιμων υλικών στον Νομό Ροδόπης [5] Επιπρόσθετα, στην πόλη της Καβάλας, η ιδιωτική εταιρεία Αφοι. Δινάκη Α.Ε., συλλέγει και ανακυκλώνει χαρτί για τον ομώνυμο δήμο.η εν λόγω εταιρεία διαθέτει 130 κάδους και συλλέγει κατά μέσο όρο kg χαρτιού/ημέρα. [5] 4.4.Ποσοτικοί στόχοι Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης[1]

41 Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι ποσσοτικοί στόχοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, αναφορικά με τα Βιοαποδομήσιμα Απόβλητα (ΒΑΑ). Έτος-Στόχος ΒΑΑ προς υγειονομική ταφή % συγκριτικά με την παραγωγή Α.Σ.Α Χιλιάδες τόνοι % , % 54,1 170,6 Συμμετοχή Περιφέρειας ΑΜΘ :6,1% Πίνακας 5. Στόχοι Περιφέρειας ΑΜΘ για τα ΒΑΑ.[1] ΒΑΑ που πρέπει να εκτρέπονται από υγειονομική ταφή Χιλιάδες τόνοι Αναφορικά με την αξιοποίηση ανακύκλωση των υλικών συσκευασίας, οι στόχοι της Περιφέρειας παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί : Έτος-Στόχος Αξιοποίηση με ή χωρίς Ανακύκλωση ανάκτηση ενέργειας (%) (χιλ.τόνοι) (%) (χιλ. τόνοι) % 76,4 Min. 55% 70,1 Max. 80% 101,9 Συμμετοχή Περιφέρειας ΑΜΘ : 6% Πίνακας 6. Στόχοι Περιφέρειας ΑΜΘ για τα υλικά συσκευασίας. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α[1]

42 Πίνακας 1. Χρήσεις γής Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.[1] Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης διαθέτει μεγάλες δασικές εκτάσεις, με το νομό Δράμας να είναι πρώτος σε εθνική κλίμακα. Επιπρόσθετα, διαθέτει μεγάλες πεδινές εκτάσεις συγκριτικά με το επίπεδο της χώρας. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β

43 Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα λοιπά απόβλητα που παράγονται στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Πίνακας 1. Λοιπά απόβλητα Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.[5] Από τα παραπάνω στοιχεία συμπεραίνεται ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης συμμετέχει σε πολύ μικρό ποσοστό στην παραγωγή των διαφόρων τύπων αποβλήτων.

44 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης [2] [3] [4] [5] Καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης διαχείρισης και σύνθεσης των απορριμμάτων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Intergeo Environmental Technology Ltd. [6] Έκθεση Επιχειριματικότητας Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου 2007, ΚΕΤΑ Βορείου Αιγαίου. [7] [8] [9] east.eu/downloads/fr reports/annex%203 4_WP2_D2.2_Summary%20Report%20Greece Greek.pdf [10]Υπουργείο Εσωτερικών, Πινακας Χ.Α.Δ.Α ΑΤΤΙΚΗ

45 5.1.Δημογραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά Η Περιφέρεια Αττικής βρίσκεται στην κεντρική Ελλάδα, καλύπτοντας το νοτιοανατολικό τμήμα της Στερεάς Ελλάδας.Η έκτασή της είναι τετραγωνικά χιλιόμετρα, καταλαμβάνοντας το 2,9% της συνολικής έκτασης της Ελλάδας.Συνορεύει Βόρεια με τον Νομό Βοιωτίας, βορειοανατολικά και ανατολικά βρέχεται από τον Νότιο Ευβοικό κόλπο, Νότια βρέχεται από το Μυρτώο πέλαγος και τον Σαρωνικό κόλπο, και στα Δυτικά συνορεύει με τον νομό Κορινθίας και βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο.η διοίκηση της Περιφέρειας βρίσκεται στην Αθήνα, η οποία είναι και πρωτεύουσα της χώρας. [1] Στη συγκεκριμένη Περιφέρεια ανήκει το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, αλλά και της Ανατολικού Μεσογείου, ο Πειραιάς. Στην Αττική παράχθηκε το 2008, το 49,3 % του Ακαθάριστου Εγχώριου Προιόντος της χώρας.επιπρόσθετα, παράγεται το 4,9% των γεωργικών προιόντων της χώρας, το 32,96% των μεταποιητικών προιόντων της χώρας και το 56,21% των υπηρεσιών αυτής.[2] Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η συμμετοχή των διαφόρων τομέων παραγωγής στη διαμόρφωση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (Α.Π.Α.). Πίνακας 1. Συμμετοχή των τομέων παραγωγής στη διαμόρφωση της Α.Π.Α.[2] Αναφορικά με τον πρωτογενή τομέα παραγωγής, στην Αττική οι δυναμικοί κλάδοι είναι αυτοί της ανθοκομίας, της κηπευτικής, των αμπελοκαλλιεργειών, της αλιείας και των αλιευτικών προιόντων, τα οποία παράγονται στις παράκτιες περιοχές της Περιφέρειας.Οι γεωργικές εκτάσεις στην Αττική ανέρχονται στα στρέμματα, οι οποίες ως επί το πλείστον είναι δενδρώδεις εκτάσεις.στη Δυτική Αττική υφίστανται μεγάλες εκτάσεις θερμοκηπίων γεωργικών προιόντων και κτηνοτροφικών μονάδων. Επιπρόσθετα, η εκτροφή ζώων, κυρίως η χοιροτροφία, παρουσιάζει ιδιαίτερη δυναμική στο ηπειρωτικό τμήμα της Αττικής, όπως επίσης και η παραγωγή οστράκων στην περιοχή της Νέας Περάμου και της επαρχίας Τροιζηνίας, όπου γίνεται απευθείας διάθεση των προιόντων στην κατανάλωση.ο αλιευτικός τομέας αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, κυρίως λόγω έλλειψης υποδομών, με τα αποτελέσματα να είναι εμφανή από το σκληρό ανταγωνισμό των υπόλοιπων, κυρίως Μεσογειακών, χωρών.οι χρήσεις γης της εν λόγω Περιφέρειας παρουσιάζονται στο Παράρτημα Β.[3,15]