ΠΡΑΣΙΝΗ ΒΙΒΛΟΣ. Προετοιμασία για την πλήρη σύγκλιση στον οπτικοακουστικό κόσμο: οικονομική μεγέθυνση, δημιουργία και αξίες

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 231 final ΠΡΑΣΙΝΗ ΒΙΒΛΟΣ Προετοιμασία για την πλήρη σύγκλιση στον οπτικοακουστικό κόσμο: οικονομική μεγέθυνση, δημιουργία και αξίες EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Οικονομική μεγέθυνση και καινοτομία Παράμετροι της αγοράς Μοντέλα χρηματοδότησης Διαλειτουργικότητα της συνδεδεμένης τηλεόρασης Υποδομή και ραδιοφάσμα Αξίες Πλαίσιο κανονιστικών ρυθμίσεων Ελευθερία και πολυφωνία στα μέσα επικοινωνίας Εμπορικές επικοινωνίες - διαφήμιση Προστασία των ανηλίκων Προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία Τα επόμενα βήματα EL 2 EL

3 ΠΡΑΣΙΝΗ ΒΙΒΛΟΣ Προετοιμασία για την πλήρη σύγκλιση στον οπτικοακουστικό κόσμο: οικονομική μεγέθυνση, δημιουργία και αξίες 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 Στόχος της παρούσας πράσινης βίβλου είναι να ανοίξει ευρύς δημόσιος διάλογος σχετικά με τις συνέπειες από τη διαρκή μεταβολή του οπτικοακουστικού τοπίου των μέσων επικοινωνίας, το οποίο χαρακτηρίζεται από σταθερή αύξηση της σύγκλισης στις υπηρεσίες των μέσων επικοινωνίας και από τον τρόπο πρόσβασης και διανομής των εν λόγω υπηρεσιών. Η σύγκλιση μπορεί να θεωρηθεί ως σταδιακή συγχώνευση παραδοσιακών ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών και διαδικτύου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να διευρύνονται οι δυνατότητες θέασης - από τηλεοπτικές συσκευές με πρόσθετη διαδικτυακή συνδετικότητα, έως αποκωδικοποιητές που παρέχουν επιπρόσθετο βιντεοπεριεχόμενο, («over-the-top», OTT) 2 ή, ακόμη, υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας που παρέχονται μέσω προσωπικού, φορητού υπολογιστή ή ταμπλέτας και μέσω άλλων φορητών συσκευών. Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν ταμπλέτες ή έξυπνα τηλέφωνα, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθούν τηλεόραση, λ.χ. για να αντλήσουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θέαμα που παρακολουθούν ή για επικοινωνία με φίλους ή με το ίδιο το τηλεοπτικό πρόγραμμα. Το όρια καθίστανται όλο και περισσότερο ασαφή ανάμεσα στα οικεία πρότυπα κατανάλωσης της γραμμικής ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης του εικοστού αιώνα μέσω συσκευών τηλεόρασης αφενός και, αφετέρου, στις κατά παραγγελία υπηρεσίες που παρέχονται μέσω υπολογιστή. Επιπλέον, καθώς κάθε έξυπνο τηλέφωνο παρέχει τη δυνατότητα σύγκλισης στην παραγωγή, όπως και στην κατανάλωση, ενδέχεται να υπάρξει μελλοντική μετάβαση από την παθητική παρακολούθηση «στον καναπέ» σε μορφές ενεργού συμμετοχής. Αναμένεται ότι οι τηλεοράσεις με δυνατότητα διαδικτυακής σύνδεσης, από 40,4 εκατ. συσκευές στα τέλη του , έως το 2016 θα βρίσκονται στα περισσότερα νοικοκυριά με τηλεόραση στην ΕΕ 4. Όσον αφορά τη χρήση των λειτουργιών που καθίστανται δυνατές με προσθήκη συνδετικότητας στο διαδίκτυο, το αναφερόμενο ποσοστό στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2012 (το υψηλότερο στην ΕΕ) ήταν 11 % του συνόλου των εγκατεστημένων συσκευών, σε σύγκριση με 44 % στην Κίνα, 18 % στην Κορέα και 17 % στην Ινδία 5. Στις ΗΠΑ, από το επί του παρόντος 22,5 % των νοικοκυριών που χρησιμοποιούν συνδεδεμένες τηλεοράσεις που διαθέτουν σύνδεση OTT και κονσόλες παιχνιδιών προβλέπεται έως το 2016 να έχει αυξηθεί σε 43,1 % 6. Ενώ η γραμμική γενική τηλεθέαση εξακολουθεί να κυμαίνεται στις 4 ώρες την ημέρα σε ολόκληρη την ΕΕ 7, η εμπειρία της σύγκλισης καθίσταται σταδιακά πραγματικότητα και οι παράγοντες της αγοράς αναπτύσσουν και προσαρμόζουν τα επιχειρηματικά μοντέλα. Η Για γλωσσάρι των σχετικών όρων βλ. Οι προμηθευτές Over-the-top παρέχουν οπτικοακουστικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο χωρίς οι ίδιοι να είναι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και δικτύων. IHS Screen Digest. IHS Screen Digest. Πηγή: e-marketer. Επετηρίδα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου του οπτικοακουστικού τομέα, τόμος ΙΙ, σελίδα 171. EL 3 EL

4 τεχνολογία ήδη επιτρέπει στον χρήστη να δημιουργεί, να διανέμει και να έχει πρόσβαση σε όλους τους τύπους περιεχομένου, ανεξάρτητα από χρόνο, τόπο ή συσκευής. Το όραμα της Επιτροπής είναι να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που παρέχει αυτό το μεταβαλλόμενο τεχνολογικό περιβάλλον ώστε να εξασφαλίσει την ευρύτερη δυνατή πρόσβαση σε ευρωπαϊκό διαφοροποιημένο περιεχόμενο για όλους τους Ευρωπαίους, καθώς και τη μεγαλύτερη επιλογή προσφορών υψηλής ποιότητας. Η τεχνολογική ικανότητα διανομής περιεχομένου νομίμως προσιτού σε τηλεθεατές σε ολόκληρη την ΕΕ θα μπορούσε επίσης να λειτουργήσει ως κίνητρο ώστε οι συντελεστές της αγοράς να δημιουργήσουν νέους τύπους περιεχομένου. Από την ανάγκη, οι ιδιωτικοί οικονομικοί συντελεστές να προχωρήσουν σε περαιτέρω καινοτομίες, ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να εξασφαλίσουν τις ενδεδειγμένες συνθήκες πλαισίου και να εξετάσουν πιθανές λύσεις πολιτικής δημοσίου συμφέροντος, προκύπτουν οι ακόλουθεςερωτήσεις: - Πώς θα μετασχηματιστεί η διαδικασία της σύγκλισης στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά σε οικονομική μεγέθυνση και επιχειρηματική καινοτομία στην Ευρώπη (κεφάλαιο 2); - Ποιες είναι οι συνέπειες της σύγκλισης για αξίες όπως η πολυφωνία των μέσων επικοινωνίας, η πολιτιστική ποικιλομορφία, η προστασία των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων ειδικών ομάδων, όπως οι ανήλικοι (κεφάλαιο 3); Καθώς η σύγκλιση θα καταστεί σταδιακά πιο απτή κατά την επόμενη δεκαετία, ενδέχεται να έχει μελλοντικό αντίκτυπο σε σειρά νομικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας (οδηγία ΥΟΑΜ) 8 - στην οποία εστιάζει το παρόν έγγραφο - της οδηγίας για το ηλ-εμπόριο 9 και του πλαισίου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών 10. Η διαβούλευση δεν προϋποθέτει κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Τα αποτελέσματά της, ωστόσο, ενδέχεται μακροπρόθεσμα να ανοίξουν το δρόμο για πιθανές κανονιστικές και άλλες πολιτικές απαντήσεις, ιδίως συνδέοντας μεταξύ τους πρωτοβουλίες της Επιτροπής, όπως ο συνασπισμός για διαδίκτυο καλύτερα προσαρμοσμένο στα παιδιά 11, πιθανές δραστηριότητες όσον αφορά τη συνέχεια που θα δοθεί στην έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου για την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων επικοινωνίας 12, καθώς και εργασίες σχετικά με τις πρωτοβουλίες αυτορύθμισης. 2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Το 2012, ποσοστό 22 % των πολιτών της ΕΕ χρησιμοποίησαν κινητή συσκευή για πρόσβαση στο διαδίκτυο 13. Έως το 2016, το μεγαλύτερο μέρος της καταναλωτικής κίνησης, σε όγκο, στο διαδίκτυο αναμένεται να είναι βίντεο και το μεγαλύτερο μέρος της κίνησης ΙΡ να διοχετεύεται κυρίως μέσω WI-FI και κινητών συσκευών Οδηγία 2010/13/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2010, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, Ε.Ε.. L 095 της , σ Οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως τους ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά (οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο) (Επίσημη Εφημερίδα L 178 της , σ. 1-16). Π.χ. το άρθρο 31 της οδηγίας για την καθολική υπηρεσία, πολιτική για το ραδιοφάσμα, το άρθρο 6, της οδηγίας για την πρόσβαση. Eurostat 2012 Άτομα κινητή πρόσβαση στο διαδίκτυο (isoc_ci_im_i). EL 4 EL

5 Βασικά στοιχεία κατανάλωση οπτικοακουστικού περιεχομένου που διακινείται μέσω διαδικτύου Η καταναλωτική δαπάνη για ψηφιακό βίντεο (κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές που διανέμονται μέσω διαδικτύου) ανήλθε σε 364,4 εκατ. ευρώ το 2011 (αύξηση 41,8 % σε σύγκριση με το 2010) στην Ευρώπη, σε μια αγορά φυσικού και ψηφιακού βίντεο ύψους 9493,8 εκατ. ευρώ (μείωση 4,6 % σε σύγκριση με το 2010) 15. Η μη ικανοποιούμενη ζήτηση για υπηρεσίες βίντεο κατά παραγγελία (VoD) από φορείς συνδρομητικής τηλεόρασης που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 760 εκατ. ευρώ έως 1,610 εκατ. ευρώ ετησίως 16. Οι διαδικτυακοί χρήστες βίντεο αναμένεται έως το 2016 να έχουν αυξηθεί, σε παγκόσμια κλίμακα, από 792 εκατ. ευρώ το 2011 σε 1,5 δισεκατομμύρια υπηρεσίες βιντεοπαραγγελίας (VOD) καταγράφηκαν στην ΕΕ το τρίτο τρίμηνο του ώρες βίντεο τηλεφορτώνονται κάθε λεπτό στο YouTube. Για τους κατασκευαστές εξοπλισμού και τους υπεύθυνους ανάπτυξης τεχνολογίας, υπάρχουν δυνατότητες εξυπηρέτησης μιας αναπτυσσόμενης αγοράς με καινοτομικές συσκευές, συμπεριλαμβανομένων εύχρηστων διεπαφών συσκευών και λύσεων προσβασιμότητας. Οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύου θα αντιμετωπίσουν αυξημένη ζήτηση για εύρος ζώνης, με θετικό αντίκτυπο στις επενδύσεις σε δίκτυα μεγάλης ταχύτητας. Οι δημιουργοί περιεχομένου θα μπορέσουν να βρούν νέους τρόπους για να μεγιστοποιήσουν το ακροατήριό τους, να αποτιμήσουν χρηματικά τα έργα τους και να πειραματιστούν με δημιουργικούς τρόπους για την παραγωγή και την παροχή περιεχομένου. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί μπορούν να εντοπίσουν περισσότερες πλατφόρμες 19 για να διανείμουν το περιεχόμενό τους και να βελτιώσουν τις διαδραστικές τους προσφορές. Τα βασικά στοιχεία για να υλοποιηθεί το δυναμικό αυτό είναι γνωστά: αγορά αρκετά μεγάλη για μεγέθυνση, ανταγωνιστικό περιβάλλον, βούληση για αλλαγή επιχειρηματικού μοντέλου, διαλειτουργικότητα και επαρκής υποδομή. Προς διαμόρφωση του μέλλοντος των μέσων επικοινωνίας που κατευθύνονται από το διαδίκτυο, πρέπει η Ευρώπη να δρομολογήσει τα στοιχεία αυτά, με παράλληλη προώθηση των αξιών στις οποίες βασίζεται ο κανονισμός για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας Παράμετροι της αγοράς Η ΕΕ χαρακτηρίζεται από πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία, γεγονός που συνιστά δυνητικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παγκόσμια αγορά, αλλά που έχει επίσης θεωρηθεί προβληματικό μέσα σε ένα περιβάλλον στο οποίο δίνουν τον τόνο τα αποτελέσματα δικτύου Διεθνής ομοσπονδία βίντεο, επετηρίδα Ευρωπαϊκό κέντρο παρακολούθησης του οπτικοακουστικού τομέα όλες οι πλατφόρμες: μόνον διαδίκτυο, ηλεκτρονική πώληση, κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, καλωδιακή τηλεόραση, διαδικτυακή τηλεόραση (IPTV), αποκλειστική STB, έξυπνα τηλέφωνα, έξυπνες συσκευές τηλεόρασης, Push VoD (δορυφορική ή επίγεια ψηφιακή τηλεόραση, DTT), με εξαίρεση ηλεκτρονικών εφαρμογών στο itunes και στο Google Play App Store. Εξαιρούνται: αρχεία, τρέιλερ ταινιών, τηλεοπτικές σειρές, περιεχόμενο για ενήλικες, επαγγελματική κατάρτιση, κατάλογοι αρχειοθήκης κινηματογραφικών καναλιών. Οι πλατφόρμες μπορούν να εντάσσονται στη συσκευή από τον κατασκευαστή ή να παρέχονται από άλλους συντελεστές, όπως οι φορείς εκμετάλλευσης ηλεκτρονικών επικοινωνιών και καλωδιακής τηλεόρασης, φορείς οver-the-top (Ott) ή ραδιοτηλεοπτικοί φορείς. EL 5 EL

6 Τα αποτελέσματα δικτύου στον κόσμο των μέσων ενημέρωσης και του Διαδικτύου μπορεί να συνιστούν σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα στους φορείς εκμετάλλευσης και στους φορείς που λειτουργούν νόμιμα σε μια αγορά χωρίς σύνορα παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά τους προϋπολογισμούς τους και να επωφεληθούν από οικονομίες κλίμακας. Οι νεοεισερχόμενοι που προσφέρουν οπτικοακουστικό περιεχόμενο μέσω διαδικτύου χωρίς εδαφικούς περιορισμούς πρόσβασης μπορούν να μετατρέψουν την πλειονότητα των 368 εκατομμυρίων χρηστών του διαδικτύου στην ΕΕ 20 σε δυνητικούς θεατές, αμφισβητώντας έτσι τη θέση των παραδοσιακών φορέων. Αυτό συμβαίνει συχνά στην περίπτωση των συντελεστών από τις ΗΠΑ, που εισέρχονται με επιτυχία στην κατακερματισμένη αγορά της ΕΕ. Στην Ευρώπη, η εμπειρία του καταναλωτή με τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας που διανέμονται διαδικτυακά εξακολουθεί συχνά να χαρακτηρίζεται από περιορισμένη δυνατότητα επιλογής και παρεμπόδιση της πρόσβασης, συχνά λόγω γεωγραφικών περιορισμών. Οι εφαρμογές σε έξυπνες συσκευές τηλεόρασης συχνά περιορίζονται από εθνικές ρυθμίσεις και προεπιλεγμένες επιλογές των κατασκευαστών, ενώ συχνά είναι φραγμένη η πρόσβαση σε περιεχόμενο από άλλες χώρες της ΕΕ 21. Η τεχνολογία θα συμβάλει να ξεπεραστούν τα εμπόδια αυτά. Παραγωγοί περιεχομένου, υποτιτλιστές και ερευνητές έχουν αρχίσει να συνάπτουν συμμαχίες για ανταλλαγή των διαθέσιμων γλωσσικών πόρων (π.χ. τα σώματα 22 υποτιτλισμού που βρίσκονται στη διάθεση των παραγωγών) και εργαλείων 23. Η μελλοντική εμπειρία του καταναλωτή α) Μια Πολωνή φοιτήτρια κατά τη διάρκεια της διαμονής της στο Λονδίνο με το πρόγραμμα Erasmus μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλες τις οπτικοακουστικές προσφορές από πολωνικούς φορείς εκμετάλλευσης χρησιμοποιώντας την πολωνική πιστωτική της κάρτα όπως ακριβώς έκανε στην Κρακοβία, δεδομένου ότι οι πολωνικές υπηρεσίες παρέχονται στο Λονδίνο. β) Ο συγκάτοικός της είναι από το Ηνωμένο Βασίλειο και εκπονεί τη διατριβή του σε έργα Πορτογάλων σκηνοθετών. Μπορεί να έχει εύκολη πρόσβαση σε υλικό από πορτογαλικούς παρόχους οπτικοακουστικού περιεχομένου. Οι συγκάτοικοι παρακολουθούν συχνά μαζί αθλητικές εκδηλώσεις από διάφορες χώρες της ΕΕ. Η πράσινη βίβλος για τη διαδικτυακή διανομή οπτικοακουστικών έργων επιχείρησε να αναδείξει περισσότερο τα θέματα που συνδέονται με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας 24. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της διαβούλευσης αυτής το Τον Δεκέμβριο του , η Επιτροπή επιβεβαίωσε εκ νέου τη δέσμευσή της να Μελέτη για τις οικονομικές δυνατότητες των διασυνοριακών υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας έναντι αμοιβής, γνώμη TNS, Plum, the futures company μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ιανουάριος Οι εταιρείες υποτιτλισμού ή οι κινηματογραφικοί παραγωγοί/διανομείς διαθέτουν μεγάλα σώματα (βάσεις δεδομένων) υποτίτλων, συχνά σε πολλές διαφορετικές γλώσσες ταυτόχρονα. Πρόκειται για εξαιρετικά πολύτιμη πρώτη ύλη για την ανάπτυξη προσαρμοσμένων συστημάτων αυτόματης μετάφρασης. Πχ. SUMAT ( και SAVAS ( και το πρόγραμμα εργασιών για τις ΤΠΕ 2013, σελίδα 47 Πράσινο βιβλίο για τη διαδικτυακή διανομή οπτικοακουστικών έργων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: ευκαιρίες και προβλήματα στην πορεία προς την ενιαία ψηφιακή αγορά, COM(2011) 427 final. Ανακοίνωση της Επιτροπής για το περιεχόμενο στην ψηφιακή ενιαία αγορά, COM(2012) 789 final. EL 6 EL

7 εργαστεί για ένα σύγχρονο πλαίσιο κανόνων για τα δικαιώματα δημιουργού, ενώ συμφώνησε να ακολουθηθούν δύο παράλληλα σκέλη δράσης: διαρθρωμένος διάλογος με τους ενδιαφερόμενους το 2013 για να αντιμετωπιστούν ορισμένα θέματα (συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής φορητότητας περιεχομένου και της πρόσβασης σε οπτικοακουστικά έργα) στα οποία απαιτείται να σημειωθεί ταχεία πρόοδος και ολοκλήρωση των μελετών για τις αγορές, εκτιμήσεις του αντίκτυπου και σύνταξη νομοθετικού έργου, με σκοπό τη λήψη απόφασης το 2014 για ενδεχόμενη υποβολή νομοθετικών προτάσεων μεταρρύθμισης που θα προκύψουν 26. Ως εκ τούτου, τα θέματα δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν εξετάζονται λεπτομερώς στο παρόν έγγραφο. Από την άποψη της προσφοράς, ο κόσμος των μαζικών μέσων επικοινωνίας βρίσκεται σήμερα σε ανταγωνισμό για να αποσπάσει την εύνοια των καταναλωτών. Οι συντελεστές της αγοράς (π.χ. φορείς συνδρομητικής τηλεόρασης, ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί δωρεάν δημόσιων και εμπορικών εκπομπών, διανομείς βίντεο κατά παραγγελία (VοD) και κατασκευαστές συσκευών) προσπαθούν να διαφοροποιήσουν τις προσφορές τους παρέχοντας υψηλής ζήτησης ή ελκυστικό περιεχόμενο, ακόμη και σε αποκλειστική βάση ή χρησιμοποιώντας εύχρηστες διεπαφές. Η αυξανόμενη προσφορά περιεχομένου, από άποψη ποσότητας και διαφοροποίησης, μεταβάλλει το τοπίο της οπτικοακουστικής ψυχαγωγίας. Το , οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της ΕΕ επένδυσαν περίπου το ένα τρίτο των εσόδων τους σε περιεχόμενο. Από το πρόγραμμα των 34,5 δισ. ευρώ που δαπανήθηκε στην ΕΕ από ραδιοτηλεοπτικούς φορείς περίπου 15,6 δισ. ευρώ αφορούσε την απόκτηση δικαιωμάτων 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ αθλητικά δικαιώματα και 9,8 δισ. ευρώ απόκτηση κινηματογραφικών και τηλεοπτικών έργων 28. Το περιεχόμενο μεγάλης θεαματικότητας (οι μεγάλες αθλητικές εκδηλώσεις και επιτυχείς πρόσφατες ταινίες, οι αποκαλούμενες μεγάλες επιτυχίες) δημιουργούν υψηλή ζήτηση και αποφέρουν σημαντικά έσοδα στον οπτικοακουστικό τομέα. Η συμμετοχή της BT σε διαγωνισμούς της Premier League για τα τηλεοπτικά δικαιώματα ποδοσφαιρικών συναντήσεων κατά τις τρεις περιόδους που αρχίζουν το 2013/14 απέφερε αποτέλεσμα-ρεκόρ, 3 δισ. λίρες, δηλ. 71 % αύξηση 29 σε σχέση με την προηγούμενη συμφωνία τριών περιόδων. Στις ΗΠΑ, η Netflix δαπάνησε το 2011/12 περί τα 4,8 δισ. δολάρια για αγορά περιεχομένου συνεχούς μετάδοσης. Η επιτυχία μπορεί να εξαρτάται από την ικανότητα συστηματικής προσφοράς τέτοιου περιεχομένου στους θεατές. Ενώ οι αποκλειστικές συμφωνίες μεταξύ φορέων εκμετάλλευσης πλατφορμών και παρόχων περιεχομένου αποτέλεσαν τη βάση ώστε οι παραγωγοί περιεχομένου να αποσβέσουν τις επενδύσεις τους, μπορούν επίσης να περιορίσουν τις δυνατότητες τρίτων να παράσχουν τέτοιου είδους περιεχόμενο στο εκάστοτε κοινό τους. Οι συμφωνίες αυτές ενδεχομένως συνιστούν εμπόδια στην είσοδο νέων φορέων στην αγορά Θα εξεταστούν τα ακόλουθα στοιχεία: εδαφικότητα στην εσωτερική αγορά εναρμόνιση, περιορισμοί και εξαιρέσεις στα δικαιώματα δημιουργού στην ψηφιακή εποχή κατακερματισμός της ενωσιακής αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και πώς μπορεί να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα της επιβολής, με παράλληλη στήριξη της νομιμότητάς της στο ευρύτερο πλαίσιο της μεταρρύθμισης των πνευματικών δικαιωμάτων. Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Πρώτη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 13, 16 και 17 της οδηγίας 2010/13/ΕΕ, για την περίοδο : Προώθηση ευρωπαϊκών έργων σε προγραμματισμένες και κατά παραγγελία υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας στην ΕΕ, COM/2012/0522. Τελική μελέτη σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, σχετικά με την προώθηση ευρωπαϊκών έργων σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας, 13 Δεκεμβρίου EL 7 EL

8 Επιπλέον, όταν οι πλατφόρμες καταστούν πολύ δημοφιλείς μεταξύ των χρηστών και αποβούν βασικός δίαυλος ώστε οι πάροχοι περιεχομένου να προσεγγίσουν το κοινό, ενδέχεται να εκδηλωθούν επιφυλάξεις ως προς το αν οι εν λόγω πλατφόρμες θα ευνοήσουν ορισμένες επιχειρήσεις ή τις δικές τους υπηρεσίες (σε περίπτωση καθετοποιημένων εταιρειών). Επιπλέον, η πρόσβαση των εν λόγω πλατφορμών σε ευρύ φάσμα δεδομένων χρήστη μπορεί να τους προσδώσει ένα πρόσθετο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα 30. Ορισμένα κράτη μέλη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διαπιστώσει την ανάγκη να επιβληθούν εκ των προτέρων υποχρεώσεις χονδρικής για την πρόσβαση σε απευθείας μετάδοση δημοφιλών αθλητικών εκδηλώσεων και ταινιών πρώτης προβολής του Χόλυγουντ, που θεωρούνται απαραίτητες ώστε οι ανταγωνιστές να παραμείνουν μάχιμοι. Οι κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ χρησιμοποιούνται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση πιθανών καταχρήσεων ισχύος στην αγορά σε περιπτώσεις που μια εταιρεία κατέχει δεσπόζουσα θέση στην οικεία αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει ανάγκη να εξασφαλιστεί η ύπαρξη ταχείας και αποτελεσματικής αγοράς σε έναν ολοένα περισσότερο συγκλίνοντα κόσμο. Η Επιτροπή παρενέβη επανειλημμένα προς εξασφάλιση του ανταγωνισμού στην από κοινού πώληση δικαιωμάτων μετάδοσης αθλητικών γεγονότων 31. Έχει αποδεχθεί διορθωτικά μέτρα στο πλαίσιο των υποθέσεων συγκεντρώσεων ώστε να εξασφαλίζεται ότι θα παραμένει προσβάσιμο το περιεχόμενο κινηματογραφικών έργων και η μετάδοση αθλητικών εκδηλώσεων μεγάλης θεαματικότητας 32. Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να επισημανθεί η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) σχετικά με την άρνηση χορήγησης άδειας 33. Η άρνηση ενός κατόχου δικαιωμάτων που διαθέτει δεσπόζουσα θέση να παραχωρήσει πρόσβαση σε ένα προϊόν ή μια υπηρεσία που είναι απαραίτητα για την άσκηση μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας μπορεί να είναι καταχρηστική αν η εν λόγω άρνηση εμποδίζει την εμφάνιση ενός νέου προϊόντος για το οποίο υπάρχει δυνητική καταναλωτική ζήτηση, είναι αδικαιολόγητη και μπορεί να αποκλείσει κάθε μορφή ανταγωνισμού σε μια δευτερογενή αγορά. Στην υπόθεση της Premier League, το ΔΕΕ έκρινε ότι ενώ το δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ δεν αποκλείει στον κάτοχο δικαιώματος να χορηγεί σε έναν μόνο δικαιοδόχο αποκλειστικά δικαιώματα τηλεοπτικής αναμετάδοσης για αθλητικά γεγονότα σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, ο κάτοχος δικαιώματος δεν μπορεί να απαγορεύει στον κάτοχο αποκλειστικής άδειας την παροχή οποιωνδήποτε διασυνοριακών υπηρεσιών που αφορούν τη μετάδοση τέτοιων αθλητικών εκδηλώσεων 34. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η απαγόρευση αυτή θα παρείχε τη δυνατότητα στον κάτοχο της άδειας να αποκτήσει απόλυτη εδαφική αποκλειστικότητα στην περιοχή που καλύπτεται από την άδειά του, με αποτέλεσμα την εξάλειψη κάθε ανταγωνισμού μεταξύ ραδιοτηλεοπτικών φορέων και κατάτμηση της εσωτερικής αγοράς σύμφωνα με το πεδίο εφαρμογής των αποκλειστικών δικαιωμάτων ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης Βλ. επίσης το σημείο 3.1 σχετικά με την προστασία των δεδομένων. Υπόθεση COMP/ Από κοινού πώληση των δικαιωμάτων μετάδοσης στην FA Premier League, COMP// Από κοινού πώληση των δικαιωμάτων μετάδοσης στη γερμανική Bundesliga και COMP/37.398, Από κοινού πώληση των δικαιωμάτων μετάδοσης αθλητικών γεγονότων στην UEFA Champions League. Υπόθεση COMP/M.2876 Newscorp//Telepiù. Υπόθεση c-418/01, IMS Health, c-418/01, GmbH & Co. OHG V NDC Health GmbH & Co. KG [2004] Συλλογή I Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-403/08 και C-429/08 Football Association Premier League Ltd & λοιποί κατά QC Leisure & άλλων Karen Murphy κατά Media Protection Services Ltd, απόφαση της 4ης Οκτωβρίου Βλ. επίσης ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Ένα συνεκτικό πλαίσιο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ενιαία ψηφιακή αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου και διαδικτυακών υπηρεσιών», της 11ης Ιανουαρίου 2012, σελίδα 7. EL 8 EL

9 Ζητήματα που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό ανακύπτουν επίσης σε σχέση με τη χρηματοδότηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς συχνά επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στον επιγραμμικό (διαδικτυακό) κόσμο με εφαρμογές ή ιστοσελίδες. Ορισμένοι φορείς χαιρετίζουν την εν λόγω επέκταση, ενώ άλλοι θεωρούν το γεγονός αυτό ως άμεσο ανταγωνισμό με τις εμπορικές τους προσφορές, οι οποίες δεν λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση. Το 2009, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, υπό το πρίσμα των νέων τεχνολογικών εξελίξεων, καθώς και της διάδοσης των πλατφορμών διανομής και νέων τεχνολογιών. Η ανακοίνωση απαιτεί τη διεξαγωγή δοκιμασίας εκ των προτέρων. Τούτο συνεπάγεται δημόσια διαβούλευση σχετικά με σημαντικές νέες υπηρεσίες που προσφέρουν δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, παρέχοντας στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αξιολογούν τον αντίκτυπο μιας νέας υπηρεσίας στην αγορά και να την σταθμίζουν ως προς την αξία της για την κοινωνία. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (1) Ποιοι είναι οι παράγοντες που διευκολύνουν την εδραίωση των εταιρειών των ΗΠΑστην κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αγορά παρά τα γλωσσικά και πολιτιστικά εμπόδια, ενώ πολλές εταιρείες της ΕΕ αδυνατούν να την επιτύχουν; Ποιοι είναι οι παράγοντες που αποτελούν εμπόδιογια τις εταιρείες της ΕΕ; (2) Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του περιεχομένου υψηλής ζήτησης; Υπάρχουν σήμερα πρακτικές σχετικές με περιεχόμενο υψηλής ζήτησης σε επίπεδο χονδρικής που επηρεάζουν την πρόσβαση στην αγορά και τις βιώσιμες επιχειρηματικές συναλλαγές; Εάν ναι, ποιος είναι ο αντίκτυπος για τους καταναλωτές; Υπάρχει ανάγκη για ρυθμιστική παρέμβαση, πέραν της εφαρμογής των ισχυόντων κανόνων ανταγωνισμού; (3) Υπάρχουν εμπόδια για την παράκαμψη των οποίων απαιτείται ρύθμιση σχετικά με την πρόσβαση σε πλατφόρμες; 2.2. Μοντέλα χρηματοδότησης Η προοδευτική σύγκλιση, η μεταβολή της συμπεριφοράς των καταναλωτών 35 και τα αναδυόμενα νέα επιχειρηματικά μοντέλα έχουν αντίκτυπο στη χρηματοδότηση της οπτικοακουστικής παραγωγής. Οι μορφότυποι τηλεοπτικών προγραμμάτων και σειρών 36 διατίθενται εμπορικά ολοένα και περισσότερο εντός της Ευρώπης ορισμένες φορές με κατάλληλη προσαρμογή στις τοπικές προτιμήσεις και εξάγονται σε άλλα μέρη του κόσμου 37. Φαίνεται ότι υπάρχουν δυνατότητες για περαιτέρω συνεργασία σε παραγωγές όπου τα γλωσσικά εμπόδια είναι χαμηλότερα, π.χ. σε προγράμματα για παιδιά ή σε ντοκιμαντέρ. Εκτός από τηλεοπτικά σόου Μείωση των καταναλωτικών δαπανών σε DVD κατά 7,7 % από το 2010 έως το 2011, ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες για βίντεο κατά παραγγελία (VοD) αυξήθηκαν 20,1 %, στο συνολικό ποσό των 1,2 δισ. ευρώ. European Video Yearbook, 2012, σ. 7). Μεταξύ του 2008 και του 2010, το Ηνωμένο Βασίλειο ο χρόνος διαδικτυακής θέασης βίντεο υπερδιπλασιάστηκε, φτάνοντας τα 31 λεπτά ανά ημέρα στη Γαλλία αυξήθηκε κατά 104 %, στα 24 λεπτά/ημέρα. Πηγή: Cimscore. Βλ. σημείωση 28: Σύμφωνα με τη μελέτη σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων σχετικά με την προώθηση ευρωπαϊκών έργων, κατά την περίοδο η εξαγωγή μορφοτύπων από την Ευρώπη προς τη Βόρεια Αμερική, τη Νότια Αμερική και την Ασία ανήλθε σε ώρες μετάδοσης, ενώ το αντίστοιχο εμπόριο εντός Ευρώπης σε ώρες μετάδοσης. Η εξαγωγή μορφοτύπων από την Ευρώπη στη Βόρεια Αμερική ανήλθε σε ώρες έναντι ωρών από την Βόρεια Αμερική στην Ευρώπη. Στα παραδείγματα μορφοτύπων που εξάγονται σε όλο τον κόσμο και προσαρμόζονται σε τοπικό επίπεδο συγκαταλέγονται προγράμματα όπως «Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος», και «Deal or no deal», καθώς και σειρές όπως «The Killing» και «The Bridge». EL 9 EL

10 που έχουν σχεδιαστεί από επαγγελματίες παραγωγούς, περιεχόμενο που δημιουργούν οι χρήστες μπορεί επίσης να επιτύχει μεγάλη ακροαματικότητα, ενδεχομένως ενταγμένο από τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς στο πρόγραμμά τους. Επιπλέον, οι παράγοντες OTT ενδέχεται να προσφέρουν δικές τους σειρές και τηλεοπτικά σόου σε απευθείας μετάδοση και να αποκτήσουν δικαιώματα σε περιεχόμενο υψηλής ζήτησης. Τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει διάφορους τρόπους για την προώθηση ευρωπαϊκών έργων, συμπεριλαμβανομένων των διαφορετικών τρόπων διευκόλυνσης της παραγωγής τους, της χρηματοδότησης και της διανομής τους σε ευρύτερο κοινό. Η οδηγία ΥΟΑΜ καθορίζει υποχρεωτικά ποσοστά μετάδοσης ευρωπαϊκών και ανεξάρτητων έργων από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς της ΕΕ. Για μη γραμμικές υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας, η υποχρέωση για προώθηση ευρωπαϊκών έργων είναι διατυπωμένη με μεγαλύτερη ευελιξία, με τη δυνατότητα να ζητείται οικονομική συνεισφορά από τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς και τους παρόχους κατά παραγγελία υπηρεσιών για στήριξη της παραγωγής ευρωπαϊκών έργων. Εντούτοις, ενώ τα κράτη μέλη σε γενικές γραμμές πληρούν τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις, συγκεντρώνουν τις προσπάθειές τους στην εγχώρια παραγωγή. Τα μη ευρωπαϊκά έργα αποτελούν μόνο το 8,1 % 38 των ωρών εκπομπής στην ΕΕ. Η τάση, οι πλατφόρμες VοD να επενδύουν σε πρωτότυπο περιεχόμενο δείχνει ότι οι νέοι αυτοί συντελεστές είναι δυνητικοί νέοι επενδυτές σε οπτικοακουστικό περιεχόμενο. Με τη δυναμική αύξηση των υπηρεσιών VoD και δεδομένης της τρέχουσας συμβολής των ραδιοτηλεοπτικών φορέων στην παραγωγή ευρωπαϊκών έργων, υπάρχουν συζητήσεις σε ορισμένα κράτη μέλη σχετικά με τη συμβολή στην χρηματοδότηση περιεχομένου από νέους φορείς στο διαδίκτυο με άμεση συμμετοχή στην εκμετάλλευσή του. Αυτό ενδέχεται να δημιουργήσει επιμέρους ζητήματα όσον αφορά τη συμβολή από μη ευρωπαϊκούς συντελεστές. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (4) Αποτελούν οι τρέχουσες απαιτήσεις της οδηγίας ΥΟΑΜ τον καλύτερο τρόπο για την προώθηση της δημιουργίας, της διανομής, της διαθεσιμότητας και της ελκυστικότητας στην αγορά των ευρωπαϊκών έργων; (5) Με ποιον τρόπο η σύγκλιση και η αλλαγή της συμπεριφοράς των καταναλωτών θα επηρεάσουν το τρέχον σύστημα χρηματοδότησης περιεχομένου; Με ποιον τρόπο οι διάφοροι συντελεστές στη νέα αξιακή αλυσίδα συμβάλλουν στη χρηματοδότηση; 2.3. Διαλειτουργικότητα της συνδεδεμένης τηλεόρασης Οι συσκευές και οι υπηρεσίες συνδεδεμένης τηλεόρασης εξαρτώνται από πλήθος προτύπων στους τομείς των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, των ΤΠ και των τηλεπικοινωνιών 39. Με τη σύγκλιση επανατίθεται το ζήτημα ως προς την ακολουθητέα προσέγγιση προς την κατεύθυνση της τυποποίησης, συνεκτιμώντας τόσο τα πλεονεκτήματα (οικονομίες κλίμακας και διαλειτουργικότητα) όσο και τα μειονεκτήματά της (κίνδυνος αναστολής καινοτομίας) Βλ. σημείωση 28: Σε αυτά περιλαμβάνονται τα πρότυπα μετάδοσης DVB και το πρωτόκολλο του ίντερνετ (διαδικτύου) όσον αφορά τη διανομή περιεχομένου. Άλλα, όπως το MPEG 25 και το html-5 για παρουσίαση περιεχομένου, ενδέχεται να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο στο μέλλον. EL 10 EL

11 Η HbbTV αποτελεί πρότυπο του ETSI που εφαρμόζουν ορισμένοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, πάροχοι περιεχομένου, δίκτυα και κατασκευαστές συσκευών καταναλωτών στην Ευρώπη 40 για τη σύνδεση ραδιοτηλεοπτικών εκπομπής και ευρυζωνικού περιεχομένου. Μια 41 λειτουργική δυνατότητα της HbbTV είναι να ενεργοποιεί ευρυζωνικό περιεχόμενο μέσω του ραδιοτηλεοπτικού σήματος. Μια άλλη προσέγγιση αποτελεί η λύση πλήρους πλατφόρμας, όπου συνεργάζονται ραδιοτηλεοπτικοί φορείς και φορείς εκμετάλλευσης δικτύου, όπως στο παράδειγμα του YouView, από το ΗΒ 42. Στην Ιταλία, κυρίως για ιστορικούς λόγους, το πρότυπο MHP 43 χρησιμοποιείται για συνδεδεμένη τηλεόραση (Connected TV). Φαίνεται ότι μια συσκευή συνδεδεμένης τηλεόρασης που έχει αγοραστεί σε ένα κράτος μέλος συχνά δεν επιτρέπει τροποποίηση των ρυθμίσεων για τη λήψη υπηρεσιών από άλλα κράτη μέλη 44 και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ενεργοποίηση που περιέχεται σε ραδιοτηλεοπτικό σήμα νομίμως μεταδιδόμενο από άλλο κράτος μέλος. Ορισμένοι κατασκευαστές μπορούν να διαρθρώσουν τις συσκευές τους ώστε να περιορίζεται το φάσμα των υπηρεσιών και εφαρμογών στο οποίο παρέχεται πρόσβαση. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει εθνικές προδιαγραφές με βάση την HbbTV. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εφαρμογές με βάση αυτές τις εθνικές προδιαγραφές δεν είναι πλήρως συμβατές με συστήματα άλλων χωρών. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις σε συσκευές περιλαμβάνονται ειδικοί τεχνικοί μηχανισμοί, όπως η ψηφιακή διαχείριση δικαιωμάτων (DRM) ώστε να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των εθνικών φορέων. Για τους σχεδιαστές εφαρμογών τα διαφορετικά πρότυπα σημαίνει ότι πρέπει να επανασχεδιάσουν τα προϊόντα τους για τις διαφορετικές συσκευές 45. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (6) Υπάρχει ανάγκη για ανάληψη δράσης εκ μέρους της ΕΕ προς αντιμετώπιση πραγματικού ή δυνητικού κατακερματισμού και εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας σε διασυνοριακό επίπεδο; Υπάρχει ανάγκη για την εκπόνηση νέων ή επικαιροποιημένων προτύπων στην αγορά; 2.4. Υποδομή και ραδιοφάσμα Η διανομή πολλαπλής ροής οπτικοακουστικού περιεχομένου, σε ανάλυση υπερυψηλής / υψηλής ποιότητας, μεταξύ άλλων με παράλληλη χρήση και σε 3D, αναμένεται ότι και με βελτίωση της τεχνολογίας συμπίεσης θα αυξήσει το απαιτούμενο εύρος ζώνης για θέαση περιεχομένου μέσω του διαδικτύου σε ταχύτητες 100 Mbps και άνω. Στο Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη 46, η Επιτροπή έχει καταρτίσει ολοκληρωμένη πολιτική για Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες κατά τη σύνταξη του παρόντος, η HbbTV έχει ήδη τεθεί σε κανονική λειτουργία στην CZ, τη DK, τη FR, τη DE, τις NL, την PL, την ES και την CH. Η AT, η FI, η NO, η SE και η TR έχουν ανακοινώσει σχέδια εισαγωγής της HbbTV ή εκτελούν σχετικές δοκιμές. Υπάρχει επίσης ενδιαφέρον εκτός Ευρώπης. Υπάρχουν επίσης δικτυακές πύλες φορέων εκμετάλλευσης δικτύου και πύλες κατασκευαστών βάση του προτύπου της HbbTV, καθώς και ανεξάρτητες εφαρμογές. Το Youview δρομολογήθηκε τον Ιούλιο του 2012 με το δικό του οικοσύστημα διάφορων συνεργαζόμενων εταιρειών. Όπως και άλλες κάθετες πλατφόρμες αγοράς, δεν έχει πλήρως τυποποιημένη αρχιτεκτονική. Η MHP, ή Multimedia Home Platform (πολυμεσική οικιακή πλατφόρμα), μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα σύνολο οδηγιών που καθοδηγούν το λειτουργικό σύστημα του ψηφιακού τηλεοπτικού δέκτη στο χειρισμό της εφαρμογής διαδραστικής τηλεόρασης που έχει λάβει. Έχει συζητηθεί σε συνεδριάσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Διάφοροι συντελεστές έχουν θέσει ως στόχο την αντιμετώπιση του θέματος αυτού, όπως π.χ. οι: το Open IPTV Forum (ανοιχτό φόρουμ της τηλεόρασης μέσω διαδικτυακού πρωτοκόλλου). EL 11 EL

12 ενίσχυση της ευρυζωνικής ανάπτυξης και έχει προτείνει τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» για προώθηση στοχευμένων επενδύσεων υποδομής σε ευρωπαϊκό επίπεδο 47. Επιπλέον, η Επιτροπή διεξήγαγε πρόσφατα δημόσια διαβούλευση σχετικά με συγκεκριμένες πτυχές της διαφάνειας, της διαχείρισης της κυκλοφορίας και της μετάβασης σε ανοιχτό διαδίκτυο (Open Internet) 48 και προτίθεται να παράσχει περαιτέρω καθοδήγηση σχετικά με το θέμα αυτό. Στους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς έχει παραχωρηθεί αποκλειστικό ραδιοφάσμα, ένας πολύτιμος δημόσιος πόρος, απαραίτητος για τις δραστηριότητες εκπομπής προγραμμάτων των φορέων αυτών και άλλων. Ωστόσο, σημαντικό καθαρό όφελος εντοπίστηκε όσον αφορά την ανακατανομή μέρους του ψηφιακού μερίσματος που προκύπτει από κατάργηση της αναλογικής μετάδοσης σήματος η ζώνη των 800 MHz για την ανάπτυξη ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης σε απομακρυσμένες περιοχές. Αυτό επιβεβαιώθηκε από το πρόγραμμα πολιτικής για το ραδιοφάσμα 49,, που έθεσε ως στόχο 1200 MHz ραδιοφάσματος για ασύρματες ευρυζωνικές, ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στους διαθέσιμους πόρους ραδιοφάσματος. Οι πόροι του ραδιοφάσματος μπορούν να διευκολύνουν την επίγεια και τη δορυφορική διανομή οπτικοακουστικού περιεχομένου, καθώς και τη διαδραστική λειτουργικότητα που απαιτείται για διανομή περιεχομένου και συμπληρωματικές υπηρεσίες. Με τη σύγκλιση τίθεται το θέμα του μελλοντικού ρόλου των επίγειων ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών στην παροχή των εν λόγω υπηρεσιών. Οι παράγοντες του κλάδου διερευνούν ολοένα περισσότερο υβριδικά μοντέλα που συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των ευρυζωνικών συνδέσεων που παρέχουν ατομική επιλογή του κατά παραγγελία περιεχομένου αφενός με την αποτελεσματικότητα της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης να καταστήσει το περιεχόμενο (π.χ. απευθείας αθλητικές ή ψυχαγωγικές εκδηλώσεις) διαθέσιμο ταυτόχρονα σε ευρύ κοινό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (7) Πόσο σημαντικές είναι οι διαφορές μεταξύ των επιμέρους πλατφορμών που χρησιμοποιούνται για διανομή περιεχομένου (π.χ. επίγεια και δορυφορική μετάδοση, ενσύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις - συμπεριλαμβανομένων των καλωδιακών - κινητές ευρυζωνικές υπηρεσίες) στην εμπειρία των καταναλωτών και από άποψη υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας; (8) Ποια μοντέλα κατανομής συχνοτήτων και μερισμού μπορούν να προαγάγουν ευκαιρίες ανάπτυξης για ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, για κινητές ευρυζωνικές υπηρεσίες και για άλλες εφαρμογές (όπως εξοπλισμό εκπομπής προγραμμάτων) που συνυπάρχουν στις ίδιες ζώνες συχνοτήτων; (9) Ποιες συγκεκριμένες ερευνητικές ανάγκες όσον αφορά το ραδιοφάσμα πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να διευκολυνθεί η εν λόγω ανάπτυξη; 3. ΑΞΙΕΣ Οι αξίες στις οποίες βασίζεται η ρύθμιση των υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων στην Ευρώπη είχαν ως αποτέλεσμα τη διατύπωση κανόνων που στηρίζουν την ελευθερία της έκφρασης και την πολυφωνία των μέσων επικοινωνίας, την προαγωγή της πολιτιστικής πολυμορφίας 50, την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς και την προστασία των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων των πλέον ευάλωτων ομάδων, όπως οι Πρόκειται για εγγενή αξία που πρέπει να διασφαλίζεται σύμφωνα με το άρθρο 167 της ΣΛΕΕ. EL 12 EL

13 ανήλικοι και τα άτομα με αναπηρία. Η πρόκληση συνίσταται στην προώθηση του σεβασμού των αξιών αυτών σε πλαίσιο σύγκλισης, μέσω των κατάλληλων επιλογών πολιτικής Πλαίσιο κανονιστικών ρυθμίσεων Το κύριο σκεπτικό για τη ρύθμιση των υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων σε ενωσιακή κλίμακα είναι η εσωτερική αγορά, με επίκεντρό της την αρχή της χώρας προέλευσης. Αυτή η «ενιαία ευρωπαϊκή τηλεοπτική αγορά» συνεπάγεται ένα ελάχιστο σύνολο κοινών κανόνων που καλύπτουν πτυχές όπως η διαφήμιση, η προστασία των ανηλίκων και η προαγωγή ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών έργων. Η τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση της οδηγίας ΥΟΑΜ συνεπάγεται ότι οι ίδιες υπηρεσίες ρυθμίζονται με τον ίδιο τρόπο, ανεξαρτήτως της συσκευής μέσω της οποίας καταναλώνονται. Ωστόσο, η οδηγία διακρίνει μεταξύ γραμμικών (τηλεοπτικές εκπομπές) και μη γραμμικών (κατά παραγγελία 51 ) υπηρεσιών, με βάση τον πολύ μεγαλύτερο βαθμό ελέγχου των καταναλωτών σε κατά παραγγελία υπηρεσίες, δικαιολογώντας τις λιγότερο αυστηρές ρυθμίσεις σε ορισμένα πεδία. Οι κανόνες της οδηγίας ΥΟΑΜ εφαρμόζονται μόνο σε παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας. Ο ορισμός της έννοιας αυτής βασίζεται στην έννοια της «συντακτικής ευθύνης 52». Για όσο διάστημα ο πάροχος φέρει ευθύνη για την επιλογή του περιεχομένου και καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο αυτό οργανώνεται, οι υπηρεσίες του υπόκεινται στην οδηγία ΥΟΑΜ, ακόμη και εάν το περιεχόμενο παρέχεται μέσω διαδικτύου. Γραμμικές και μη γραμμικές υπηρεσίες θα ανταγωνίζονται ολοένα περισσότερο μεταξύ τους στην ίδια οθόνη, μερικές φορές ακόμη και προσφέροντας σε δύο κανάλια διανομής το ίδιο περιεχόμενο για το ίδιο κοινό. Με νέες μορφές κατά παραγγελία περιεχομένου που φαίνεται μάλλον γραμμικό περιεχόμενο «του καναπέ», ενδέχεται να καταστεί δυσδιάκριτη η διαφορά μεταξύ γραμμικών και μη γραμμικών υπηρεσιών από τη σκοπιά του καταναλωτή. Εάν, σε έναν συγκλίνοντα κόσμο, η γραμμική και μη γραμμική παροχή παρεμφερούς περιεχομένου αντιμετωπίζονταν σαν ανταγωνιστικές, τότε οι τρέχουσες διαφορές στα καθεστώτα θα μπορούσαν σαφώς να στρεβλώσουν την εν λόγω σχέση. Από την άλλη πλευρά, εάν ο βαθμός ελέγχου του πελάτη παραμένει σημαντικό χαρακτηριστικό για τους χρήστες, τότε θα είχε κάποια λογική η διαφοροποιημένη ρύθμιση. Η κατάσταση αυτή απαιτεί από τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής να προβληματιστούν σχετικά με το πώς οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν τόσο την πρόσληψη των καταναλωτών για τις προσφερόμενες υπηρεσίες όσο και την αποτελεσματικότητα των σημερινών εργαλείων. Η οδηγία εφαρμόζεται μόνο σε παρόχους υπό τη δικαιοδοσία της ΕΕ. Εφόσον διανέμονται δορυφορικά, οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας εμπίπτουν στη δικαιοδοσία ενός κράτους μέλους, εάν η ανερχόμενη δορυφορική ζεύξη βρίσκεται στο κράτος μέλος ή αν η χωρητικότητα του δορυφόρου που χρησιμοποιείται είναι «ευρισκόμεν(η) σε αυτό το κράτος Οδηγία ΥΟΑΜ άρθρο 1.1.ζ: «κατά παραγγελία υπηρεσία οπτικοακουστικών μέσων» (ήτοι μη γραμμική υπηρεσία οπτικοακουστικών μέσων): υπηρεσία οπτικοακουστικών μέσων που παρέχεται από πάροχο υπηρεσίας οπτικοακουστικών μέσων για την παρακολούθηση προγραμμάτων σε χρονική στιγμή που επιλέγει ο χρήστης και, κατόπιν δικού του αιτήματος, από κατάλογο προγραμμάτων που έχει επιλέξει ο πάροχος υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων Αυτό σημαίνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει τη συντακτική ευθύνη για την επιλογή του οπτικοακουστικού περιεχομένου μιας υπηρεσίας οπτικοακουστικών μέσων και που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο αυτό οργανώνεται (άρθρο 1 (1) (δ) της οδηγίας). Από την κατηγορία αυτή αποκλείονται τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που απλώς αναμεταδίδουν προγράμματα, τη συντακτική ευθύνη για τα οποία φέρουν τρίτοι. EL 13 EL

14 μέλος 53.» Οι εν λόγω κανόνες δεν επεκτείνονται σε περιεχόμενο που διανέμεται διαδικτυακά από χώρες εκτός ΕΕ, αλλά που στοχεύουν την ΕΕ. Καθώς οι υπηρεσίες των μέσων επικοινωνίας από χώρες εκτός ΕΕ είναι ολοένα και περισσότερο προσβάσιμες διαδικτυακά και δορυφορικά, οι προσπάθειες καθιέρωσης δικαιοδοσίας επί των υπηρεσιών αυτών θα συνεπαγόταν εκτίμηση της ανάγκης για αντιμετώπιση ενδεχόμενης αλληλεπικάλυψης δικαιοδοσίας. Παρόμοια θέματα εξετάζονται στο πεδίο της προστασίας των δεδομένων. Η παροχή μη γραμμικών υπηρεσιών υπόκειται επίσης στην οδηγία για το ηλ-εμπόριο. Σε συγκλίνον περιβάλλον, η σχέση της παρούσας οδηγίας με την οδηγία ΥΟΑΜ αναδεικνύεται σαφέστερα 54. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση της νομοθεσίας περί προστασίας των δεδομένων, δεδομένου ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι συχνά προϋπόθεση για τη λειτουργία νέων υπηρεσιών, ακόμη και αν ο πολίτης συχνά δεν έχει πλήρη επίγνωση της συλλογής και της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Εφόσον τα δεδομένα που παράγονται κατά την κατανάλωση υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας αφορούν ταυτοποιημένο ή ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο, πρόκειται για δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και, κατά συνέπεια, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων (95/46/ΕΚ) 55. Ένα άλλο σχετικό πεδίο κανονιστικής ρύθμισης είναι η προστασία των καταναλωτών 56. Δεδομένου του παγκόσμιου και σύνθετου χαρακτήρα του διαδικτύου, ως ενδεδειγμένο συμπλήρωμα στην κανονιστική προσέγγιση προβάλλει η αυτορύθμιση. Το 2012, η Επιτροπή δρομολόγησε μια διαδικασία 57 μαζί με επιχειρήσεις και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό την ανάπτυξη ενός κώδικα ορθής πρακτικής για αυτορύθμιση και συρρύθμιση. Ακολούθησε η κατάρτιση των αρχών για καλύτερη αυτορύθμιση και συρρύθμιση, με στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας 58. Θα πρέπει να θεωρούνται ως σημείο αναφοράς για διεργασίες αυτορύθμισης και συρρύθμισης που αναφέρονται ήδη στην οδηγία 59. Σε έναν προοδευτικά συγκλίνοντα κόσμο, ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας αποβαίνει επίσης σημαντικός για το ακροατήριο, ανεξαρτήτως ηλικίας. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει διάφορα σκέλη πολιτικής για τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας, πέραν εκείνων που περιλαμβάνονται στην οδηγία 60. Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας νοείται ως η Άρθρο 2 παράγραφος 4 οδηγίας ΥΟΑΜ. Βλ. εν προκειμένω τη «ρήτρα της εσωτερικής αγοράς» στο άρθρο 3, καθώς και το άρθρο 4 και τα άρθρα 6 έως 8. Οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 281 της , σ ) Π.χ. η οδηγία 2005/29/ΕΚ για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές προστατεύει τους καταναλωτές από παραπλανητικές ή επιθετικές πρακτικές μάρκετινγκ και εξασφαλίζει ότι κάθε ισχυρισμός που προβάλλουν οι εμπορευόμενοι στην ΕΕ είναι σαφής, ακριβής και αιτιολογημένος και η οδηγία 2011/83/ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών ρυθμίζει πολλά πεδία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, εναρμονίζοντας ορισμένα από αυτά. Για παράδειγμα, πληροφορίες σχετικά με ψηφιακά προϊόντα προς τηλεφόρτωση ή επιγραμμική (διαδικτυακή) εμφάνιση πρέπει να φέρουν σαφείς πληροφορίες σχετικά με τη διαλειτουργικότητα και τον τρόπο λειτουργίας τους. Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Μια ανανεωμένη στρατηγική ΕΕ για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, COM (2011) 681 final, Άρθρο 4 παράγραφος 7 Άρθρο 33. EL 14 EL

15 ικανότητα πρόσβασης στα μέσα επικοινωνίας, κατανόησης και κριτικής αξιολόγησης διαφόρων πτυχών των μέσων και του περιεχομένου τους, καθώς και ως η δυνατότητα έκφρασης (επικοινωνίας) σε διάφορα συγκείμενα (πλαίσια) 61. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (10) Δεδομένης της σύγκλισης μεταξύ των μέσων μαζικής επικοινωνίας, υπάρχουν τεκμήρια στρέβλωσης στην αγορά εξαιτίας της ρυθμιστικής διαφοροποίησης μεταξύ γραμμικών και μη γραμμικών υπηρεσιών; Εάν ναι, ποιος θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστούν αυτές οι στρεβλώσεις, με παράλληλη προστασία των αξιών που στηρίζουν το ενωσιακό δίκτυο κανονιστικών ρυθμίσεων όσον αφορά τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας; (11) Υπάρχει ανάγκη για προσαρμογή του ορισμού των παρόχων ή/και του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας, προκειμένου οι επί του παρόντος εκτός να υπόκεινται σε μέρος ή στο σύνολο των υποχρεώσεων της οδηγίας ΥΟΑΜ, ή υπάρχουν άλλοι τρόποι για την προστασία των αξιών; Σε ποια πεδία θα μπορούσε να δοθεί έμφαση στη συρρύθμιση; (12) Ποιες θα ήταν οι συνέπειες από τη μεταβολή της οπτικοακουστικής κανονιστικής προσέγγισης στην αρχή της χώρας καταγωγής και, κατά συνέπεια, στην ενιαία αγορά; (13) Μήπως η αυξημένη σύγκλιση στο οπτικοακουστικό τοπίο θέτει με νέους τρόπους σε δοκιμασία τη σχέση μεταξύ των διατάξεων της οδηγίας ΥΟΑΜ και της οδηγίας για το ηλ-εμπόριο, και σε ποια πεδία; Θα μπορούσατε να δώσετε σχετικά πρακτικά παραδείγματα; (14) Ποιες πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη βελτίωση του επιπέδου γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας σε όλη την Ευρώπη; 3.2. Ελευθερία και πολυφωνία στα μέσα επικοινωνίας 62 Η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων επικοινωνίας αναγνωρίζονται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η οδηγία ΥΟΑΜ 63 και οι κανόνες ανταγωνισμού, τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, συμβάλλουν στη διατήρηση του πλουραλισμού στα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Μέσω του διαδικτύου, οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε μιαν άνευ προηγουμένου ποσότητα πληροφοριών και περιεχομένου πέραν των εθνικών προσφορών και μπορούν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Αυτό διευκολύνει την ελευθερία της έκφρασης και ενισχύει τον πλουραλισμό των απόψεων. Ταυτόχρονα, μεταβάλλονται οι τρόποι με τους οποίους οι πολίτες σχετίζονται με τις πληροφορίες. Οι μηχανισμοί φιλτραρίσματος, συμπεριλαμβανομένων των εξατομικευμένων αποτελεσμάτων αναζήτησης, καθιστούν πιθανότερη τη λήψη νέων ανά πεδίο ενδιαφέροντος και από την εκάστοτε επιλεγόμενη σκοπιά. Αυτοί οι μηχανισμοί φιλτραρίσματος και Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, «Ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας σε ψηφιακό περιβάλλον» COM (2007) 833final. Παρακαλείστε να σημειώσετε επίσης δημόσιες διαβουλεύσεις σχετικά με την ελευθερία των μέσων επικοινωνίας και την πολυφωνία Η οδηγία υποστηρίζει την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, επιτρέποντας σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας να κυκλοφορούν ελεύθερα στο εσωτερικό της ενιαίας αγοράς, με βάση την αρχή της χώρας καταγωγής και π.χ. μέσω του άρθρου 14. Το γεγονός αυτό - σε συνδυασμό με τους ειδικούς κανόνες σχετικά με την προώθηση ευρωπαϊκών έργων - στηρίζει τον πλουραλισμό των μέσων μαζικής επικοινωνίας. EL 15 EL

16 εξατομίκευσης παρουσιάζουν αφενός σαφείς δυνατότητες ενδυνάμωσης των πολιτών, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να κινηθούν αποτελεσματικά μέσα στην υπερπληθώρα πληροφοριών που χαρακτηρίζει το ψηφιακό περιβάλλον και να λαμβάνουν εξατομικευμένες υπηρεσίες που αντιστοιχούν σε ατομικές τους ανάγκες. Αφετέρου, τούτο ενδέχεται να περιορίσει τον συντακτικό ρόλο των μέσων επικοινωνίας στη σφαίρα του δημόσιου τομέα και να ενισχύσει τον ρόλο του παρόχου πλατφόρμας, π.χ. ως επιγραμμική (διαδικτυακή) εταιρεία. Οι εν λόγω εταιρείες μπορούν όχι μόνο να προσδιορίζουν ποιο περιεχόμενο είναι προσβάσιμο, αλλά επίσης μπορούν να επιβάλουν επιλογές, π.χ. μεταβάλλοντας τη σειρά εμφάνισης ορισμένων περιεχομένων, περιορίζοντας τη δυνατότητα του χρήστη να αλλάζει το μενού ή να περιορίζει ορισμένες εφαρμογές. Τούτο θα μπορούσε να επηρεάσει την εκ των πραγμάτων επιλογή των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε προσφορές των μέσων επικοινωνίας που αντικατοπτρίζουν πλουραλισμό απόψεων και μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου οι πολίτες ενδεχομένως εκτίθενται σε ευάλωτη κατάσταση, χωρίς να το συνειδητοποιούν. Η διαθεσιμότητα διαφόρων πλατφορμών που παρέχουν στους χρήστες πολύτιμο περιεχόμενο, καθώς και ο ανοιχτός χαρακτήρας των εν λόγω πλατφορμών, αποτελούν σημαντική προϋπόθεση για ένα ακμαίο περιβάλλον μέσων επικοινωνίας. Τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν σε φορείς εκμετάλλευσης δικτύων εύλογες υποχρεώσεις μεταφοράς σήματος, για τη μετάδοση στο κοινό συγκεκριμένων ραδιοτηλεοπτικών καναλιών, εφόσον σημαντικός αριθμός θεατών χρησιμοποιεί τα δίκτυα αυτά ως κύριο μέσο για την πρόσβαση σε αυτά 64. Σε περιπτώσεις, όπου οι δυνατότητες επίτευξης ακροαματικότητας περιορίζεται από ανεπαρκείς πόρους μετάδοσης, με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η παροχή συγκεκριμένων καναλιών όταν τα κράτη μέλη κρίνουν ότι η διαθεσιμότητα του περιεχομένου είναι απαραίτητη για λόγους γενικού συμφέροντος. Στο ευρυζωνικό περιβάλλον, η χωρητικότητα μεταφοράς δεν συνιστά εμπόδιο στην επιλογή του περιεχομένου που θα τεθεί στη διάθεση του κοινού. Η προσβασιμότητα «περιεχομένου γενικού συμφέροντος», συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου σε επιγραμμικό περιβάλλον, ενδέχεται να είναι περιορισμένη στην πράξη από επιχειρηματικές αποφάσεις, όπως εκείνες των κατασκευαστών εξοπλισμού ή/και των φορέων εκμετάλλευσης των πλατφορμών οι οποίες είναι προσβάσιμες μέσω του εξοπλισμού αυτού ή και από τους ίδιους τους παρόχους περιεχομένου 65. Τα κράτη μέλη μπορούν, επίσης, να καθορίζουν υπηρεσίες ψηφιακής μετάδοσης, στις οποίες πρέπει να διασφαλίζεται η πρόσβαση, ενώ οι εθνικές κανονιστικές αρχές μπορούν να επιβάλλουν σε φορείς εκμετάλλευσης υποχρεώσεις να παρέχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικούς οδηγούς προγραμμάτων (EPG) 66. Ακόμη και αν το περιεχόμενο είναι προσβάσιμο, η ύπαρξη «περιεχομένου γενικού ενδιαφέροντος» σε βελτιωμένο πολυκαναλικό περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει δυνητική πρόκληση για τους θεατές. Τα κράτη μέλη διαθέτουν επομένως και τη δυνατότητα να επιβάλλουν υποχρεώσεις σε σχέση με πτυχές παρουσίασης των ηλεκτρονικών οδηγών προγραμμάτων και παρόμοιων ευκολιών καταλόγου και πλοήγησης Άρθρο 31 της οδηγίας για την καθολική υπηρεσία 2002/22/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2009/136/ΕΚ για τα δικαιώματα των χρηστών. Στην περίπτωση ψηφιακού τηλεοπτικού εξοπλισμού, για την εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας θα μπορούσε να εφαρμοστεί το άρθρο 24 της οδηγίας για την καθολική υπηρεσία. Το παράρτημα VI εξασφαλίζει επί του παρόντος, ότι π.χ. τα σήματα που μεταδίδονται ελεύθερα εμφανίζονται σε συσκευές ικανές για αποκρυπτογράφηση κωδικοποιημένων εκπομπών. Άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας για την πρόσβαση 2002/19/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2009/140/ΕΚ. Άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας για την πρόσβαση 2002/19/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2009/140/ΕΚ. EL 16 EL

17 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (15) Πρέπει η δυνατότητα προκαθορισμένης επιλογής μέσω μηχανισμών φιλτραρίσματος, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών αναζήτησης, να υπόκειται σε δημόσια παρέμβαση σε επίπεδο ΕΕ; (16) Ποιο πρέπει να είναι το πεδίο εφαρμογής του ισχύοντος κανονισμού σχετικά με την πρόσβαση (άρθρο 6 της οδηγίας για την πρόσβαση) και την καθολική υπηρεσία (άρθρο 31 της οδηγίας για την καθολική υπηρεσία), ενόψει μεγαλύτερης σύγκλισης των γραμμικών και μη γραμμικών υπηρεσιών σε κοινές πλατφόρμες; Σε συγκλίνον/ευρυζωνικό περιβάλλον, υφίστανται ειδικές ανάγκες ώστε να εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα και η ευκολία εύρεσης και παρακολούθησης «περιεχομένου γενικού ενδιαφέροντας»; 3.3. Εμπορικές επικοινωνίες - διαφήμιση Η οδηγία ΥΟΑΜ θέτει όρια χρόνου μετάδοσης για τηλεοπτικές διαφημίσεις, όπως τα 12 λεπτά ανά ώρα, και καθορίζει κριτήρια όσον αφορά τη διαφήμιση ορισμένων προϊόντων, καθώς και τη διαφήμιση σε σχέση με τους ανηλίκους. Ποιοτικοί κανόνες εφαρμόζονται εξίσου για γραμμικές και μη γραμμικές υπηρεσίες, ενώ οι ποσοτικοί κανόνες αφορούν μόνο τις γραμμικές υπηρεσίες. Ενόψει του αυξανόμενου ανταγωνισμού μεταξύ γραμμικών και μη γραμμικών υπηρεσιών, καθώς και του γεγονότος ότι οι μη γραμμικές υπηρεσίες θα μπορούσαν να παρέχονται από παρόχους υπηρεσιών που δεν υπόκεινται στη δικαιοδοσία της ΕΕ, οι ευρωπαϊκοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς φοβούνται ότι η ασυμμετρία αυτή θα του έθετε σε μειονεκτική θέση. Στο πλαίσιο της σύγκλισης, ορισμένες καινοτόμες τεχνικές διαφήμισης συνιστούν δοκιμασία για τους υφιστάμενους κανόνες. Η Επιτροπή ενημερώθηκε σχετικά με τις ανησυχίες που εκφράστηκαν αναφορικά με την επικαλυπτική διαφήμιση 68 στις γραμμικές υπηρεσίες των ραδιοτηλεοπτικών φορέων και το ερώτημα κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να θέσει σε αμφισβήτηση τον βασικό σκοπό της κανονιστικής ρύθμισης της διαφήμισης, ιδίως εάν οι εν λόγω υπέρθεση/επικάλυψη μπορεί να προβληθεί με ή χωρίς τη συγκατάθεση των χρηστών και των ραδιοτηλεοπτικών φορέων. Οι συγκαλυμμένες εμπορικές επικοινωνίες-διαφημίσεις στο διαδικτυακό περιβάλλον μπορεί επίσης να προβληματίσουν ως προς την αντιμετώπισή τους. Η εξατομίκευση προσφορών περιεχομένου μπορεί να αποβεί επωφελής για τους καταναλωτές και τους διαφημιστές, αλλά ενδέχεται να εξαρτάται από εργαλεία αμφισβητήσιμα από άποψη προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Οι ευρωπαϊκοί κανόνες προστασίας δεδομένων 69 μπορούν να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε καινοτομικά επιχειρηματικά μοντέλα που αποτελούν δηλωμένο στόχο των προτάσεων της Επιτροπής για μεταρρύθμιση στο ενωσιακό πλαίσιο κανονιστικών ρυθμίσεων, που υποβλήθηκαν τον Ιανουάριο του Ο κλάδος της διαφήμισης έχει εισαγάγει ένα σύστημα αυτορύθμισης 71 για την επιγραμμική (διαδικτυακή) συμπεριφορική διαφήμιση, το οποίο στο μέλλον θα μπορούσε να επεκταθεί ώστε να καλύπτει και τη βιντεοδιαφήμιση, πέραν της εμφανιζόμενης Οπτικά στοιχεία που εμφανίζονται στην οθόνη κατά τη διάρκεια της εκπομπής. Οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και ο προτεινόμενος κανονισμός περί προστασίας των δεδομένων που τροποποιεί την υφιστάμενη οδηγία για την προστασία των δεδομένων. COM(2012)11 - Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων) Πανευρωπαϊκό πλαίσιο αυτορύθμισης για επιγραμμική συμπεριφορική διαφήμιση (Online Behavioural Advertising, OBA): EL 17 EL

18 στην οθόνη. Πρωτοβουλίες τυποποίησης του κλάδου, όπως η Do Not Track (DNT) 72 πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (17) Εξακολουθούν να ενδείκνυται οι ισχύοντες κανόνες της οδηγίας ΥΟΑΜ όσον αφορά τις εμπορικές ανακοινώσεις καθώς η σύγκλιση καθίσταται σταδιακά βιωμένη πραγματικότητα; Θα μπορούσατε να δώσετε ορισμένα συγκεκριμένα παραδείγματα; (18) Ποιά ρυθμιστικά εργαλεία θα ήταν τα πλέον κατάλληλα για την αντιμετώπιση των ταχέως μεταβαλλόμενων τεχνικών διαφήμισης; Υπάρχει ευρύτερο περιθώριο για αυτο/συρρύθμιση; (19) Ποιος πρέπει να έχει τον τελικό λόγο να αποδεχθεί ή όχι επικαλυπτική διαφήμιση ή άλλες καινοτομικές τεχνικές στην οθόνη; 3.4. Προστασία των ανηλίκων Το συνεχές του περιεχομένου στα διαφορετικά ρυθμιζόμενα, γραμμικά και μη γραμμικά, κανάλια μετάδοσης εξασθενίζει τον αντίκτυπο του ισχύοντος κανονιστικού καθεστώτος για τη γραμμική μετάδοση όσον αφορά την πρόσβαση των παιδιών σε περιεχόμενο. Η αποτελεσματική εξακρίβωση της ηλικίας, και για την πρόσβαση των εφήβων σε περιεχόμενο, εξακολουθεί να είναι ζητούμενο. Εξάλλου, οι διαφορές όσον αφορά την κανονιστική προσέγγιση σε διαφορετικούς τύπους περιεχομένου στην οθόνη ενδέχεται να δυσχεράνουν για τους χρήστες το εντοπισμό των αρχών όπου μπορούν να υποβάλλουν καταγγελία 73. Στην «Ευρωπαϊκή στρατηγική για διαδίκτυο καλύτερα προσαρμοσμένο στα παιδιά», που δρομολογήθηκε τον Μάιο του , η Επιτροπή υποστηρίζει ότι πρέπει να αναπτυχθεί περισσότερο ποιοτικό περιεχόμενο για παιδιά και ότι τα παιδιά πρέπει επίσης να προστατεύονται όταν συνδέονται με το διαδίκτυο. 31 κορυφαίες εταιρείες κατά μήκος όλης της αξιακής αλυσίδας έχουν δεσμευτεί να συνάψουν Συμμαχία με σκοπό να αναπτύξουν, μέσω διαδικασίας αυτορύθμισης, τα κατάλληλα μέτρα για πέντε καίριες δράσεις: i) απλά και ανθεκτικά εργαλεία αναφορών/καταγγελίας για τους χρήστες ii) ρυθμίσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής κατάλληλες για την εκάστοτε ηλικία iii) ευρύτερη χρήση της ταξινόμησης περιεχομένου iv) ευρεία διαθεσιμότητα και χρήση του γονικού ελέγχου και v) αποτελεσματική αφαίρεση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Ορισμένες από τις δράσεις αυτές αφορούν την οδηγία ΥΟΑΜ και θα μπορούσαν να υποστηριχθούν με τροποποίηση της νομοθεσίας. Έχουν δημοσιοποιηθεί συλλογικά αποτελέσματα και αναλήψεις υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων για βέλτιστες πρακτικές. Οι εταιρείες έχουν παρουσιάσει μεμονωμένες δηλώσεις όσον αφορά την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων. Κατά τη διάρκεια του 2013, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται με τη Συμμαχία ως πλατφόρμα εξέτασης της επιτελεσθείσας προόδου. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (20) Είναι οι ισχύοντες κανόνες της οδηγίας ΥΟΑΜ κατάλληλοι για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την προστασία των ανηλίκων σε ένα κόσμο σύγκλισης των μέσων επικοινωνίας; Σε ένα παγκόσμιο πρότυπο DNT θα περιγράφονταν οι τεχνικές λεπτομέρειες ενός «σήματος», που μπορούν να αποστείλουν οι χρήστες στους παρόχους μέσω της διαδικτυακού τους εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτυακού τους φυλλομετρητή. Το σήμα αναφέρει τις προτιμήσεις τους όσον αφορά την παρακολούθηση. Το ζήτημα αυτό εξετάζεται λ.χ. στο ParentPort. EL 18 EL

19 (21) Μολονότι είναι ολοένα και περισσότερο διαθέσιμα σε συσκευές και πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για πρόσβαση σε περιεχόμενο, η αφομοίωση των εργαλείων γονικού ελέγχου φαίνεται μέχρι στιγμής περιορισμένη. Ποιοι μηχανισμοί θα απαιτούνταν ώστε να ενημερωθούν οι γονείς σχετικά με αυτά τα εργαλεία; (22) Τι μέτρα θα ήταν σκόπιμα για την αποτελεσματική εξακρίβωση της ηλικίας των χρηστών επιγραμμικού (διαδικτυακού) οπτικοακουστικού περιεχομένου; (23) Πρέπει η οδηγία ΥΟΑΜ να τροποποιηθεί προκειμένου να αντιμετωπίσει ιδίως τη διαβάθμιση περιεχομένου, την ταξινόμηση περιεχομένου και τον γονικό έλεγχο σε όλα τα κανάλια μετάδοσης; (24) Πρέπει οι χρήστες να διαθέτουν καλύτερη ενημέρωση και δυνατότητες όσον αφορά τον τόπο και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να υποβάλουν παρατηρήσεις ή καταγγελίες σχετικά με διάφορες μορφές περιεχομένου; Είναι κατάλληλοι οι ισχύοντες μηχανισμοί διεκπεραίωσης των καταγγελιών; (25) Είναι κατάλληλα τα μέσα με τα οποία διεκπεραιώνονται οι καταγγελίες (χρηματοδότηση, ρυθμιστικά ή άλλα μέσα) για την παροχή επαρκούς ανάδρασης στη συνέχεια αναφορών σχετικά με επιβλαβές ή παράνομο περιεχόμενο, ιδίως εφόσον αφορά παιδιά; Ποιοι πρέπει να είναι οι αντίστοιχοι ρόλοι και αρμοδιότητες των δημοσίων αρχών, των ΜΚΟ και των παρόχων των προϊόντων και υπηρεσιών ώστε να διασφαλιστεί ενδεδειγμένη παροχή επαρκούς ανάδρασης στα άτομα που έχουν υποβάλει καταγγελίες για επιβλαβές ή παράνομο περιεχόμενο και παράπονα; 3.5. Προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία Η τεχνολογία προσφέρει περισσότερες δυνατότητες από ποτέ άλλοτε για να συνδράμει άτομα με προβλήματα όρασης, ακοής, καθώς και τα διανοητικώς ανάπηρα άτομα. Ωστόσο, αυτές οι δυνατότητες μπορούν να χαθούν εφόσον δεν παράγεται ή δεν καθίσταται διαθέσιμο στους τελικούς χρήστες προσβάσιμο περιεχόμενο, δηλ. υπότιτλοι, νοηματική γλώσσα ή ακουστική περιγραφή. Η οδηγία υποχρεώνει ήδη τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τους παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας να καθιστούν τις υπηρεσίες τους σταδιακά προσβάσιμες σε άτομα με οπτική ή ακουστική αναπηρία. Η εφαρμογή αυτής της διάταξης διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Η προσβασιμότητα υπηρεσιών μπορεί να συμπεριληφθεί σε υποχρεώσεις «μεταφοράς σήματος» που έχουν επιβληθεί από κράτη μέλη. Η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για οδηγία σχετικά με την προσβασιμότητα στον Παγκόσμιο Ιστό 75 και διερευνά τρόπους περαιτέρω βελτίωσης της κατάστασης των προσβάσιμων αγαθών και υπηρεσιών στην αγορά της ΕΕ και θέσπισης γενικών απαιτήσεων προσβασιμότητας στην προσεχή ευρωπαϊκή Πράξη για την προσβασιμότητα. Έως το τέλος του 2013 αναμένεται η έκδοση ευρωπαϊκού προτύπου που θα καλύπτει και οπτικοακουστικά θέματα σχετικά με την προσβασιμότητα. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ: (26) Πιστεύετε ότι απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες τυποποίησης σε αυτό το πεδίο; (27) Ποια κίνητρα θα μπορούσαν να προσφερθούν προς ενθάρρυνση των επενδύσεων σε καινοτομικές υπηρεσίες για άτομα με αναπηρία; 75 Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων των οργανισμών του δημόσιου τομέα COM (2012) 721 final. EL 19 EL

20 4. ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη καλούνται να καταθέσουν τις ιδέες τους σχετικά με την παρούσα πράσινη βίβλο, απαντώντας επίσης στις παραπάνω ερωτήσεις, στην παρακάτω διεύθυνση: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Directorate- General for Communications Networks, Content and Technology Unit G1 Office BU25 05/181 B Brussels Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή μπορεί να οργανώνει ή να συμμετέχει σε συναντήσεις με ενδιαφερομένους, συμπεριλαμβανομένου του κλάδου, των καταναλωτών, των επενδυτών, μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και του Συμβουλίου. Μπορείτε να υποβάλετε τα σχόλιά σας έως τις 31/08/2013. Τα σχόλια θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο της ΓΔ CONNECT, εκτός αν οι συντάκτες τους υποβάλουν διαφορετικό αίτημα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διαβάσετε την ειδική δήλωση περί απορρήτου που επισυνάπτεται στην παρούσα διαβούλευση, ώστε να ενημερωθείτε σχετικά με το πώς θα χρησιμοποιηθούν τα προσωπικά δεδομένα και οι παρατηρήσεις σας. EL 20 EL