ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 1

2 ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7 Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 2

3 1.1 Γενικά Στοιχεία Δήμου Ερέτριας Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας Δήμου Ερέτριας Γενικά στοιχεία περί πλημμυρικών φαινομένων 8 2. ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΔΗΜΟΥ ΕΡΕΤΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ Φάση 1 η - Συνήθης Ετοιμότητα σε Τακτικό Επίπεδο Δήμαρχος - Ενέργειες Ονόματα εμπλεκομένων σε θέματα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ερέτριας σε περιπτώσεις δασικών Πυρκαγιών Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Φάση 2 η - Αυξημένη Ετοιμότητα Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Φάση 3 η Άμεση αντιμετώπιση - Επέμβαση Στάδιο επιχειρήσεων καταστολής δασικών πυρκαγιών: Αναγγελία Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Στάδιο επιχειρήσεων καταστολής δασικών πυρκαγιών: Ανάπτυξη Δυνάμεων-Επέμβαση Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες 18 Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 3

4 Στάδιο επιχειρήσεων καταστολής δασικών πυρκαγιών : Μερικός έλεγχος Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Στάδιο επιχειρήσεων καταστολής δασικών πυρκαγιών : Έλεγχος - Φύλαξη Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Στάδιο επιχειρήσεων καταστολής δασικών πυρκαγιών : Πλήρης Κατάσβεση Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Φάση 4 η Αποκατάσταση : Αρωγή Δήμαρχος - Ενέργειες Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας - Ενέργειες Γενικές πληροφορίες για επιπλέον αιτήματα συνδρομής 24 3 Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς Κατηγορία Κινδύνου 1 (Χαμηλή) Κατηγορία Κινδύνου 2 (Μέση) Κατηγορία Κινδύνου 3 (Υψηλή) Κατηγορία Κινδύνου 4 (Πολύ Υψηλή) Κατηγορία Κινδύνου 5 (Κατάσταση ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ) 25 Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 4

5 4 Ρόλοι και Αρμοδιότητες των Επιχειρησιακά Εμπλεκομένων Φορέων Συνεργασία με άλλους εμπλεκόμενους φορείς Ρόλοι και αρμοδιότητες Εθελοντικών Οργανώσεων Απαγόρευση κυκλοφορίας 28 5 Επικοινωνίες Αναμεταδότες Υλικά ασύρματης τηλεπικοινωνίας Δήμου 28 6 Πυροφυλάκια Πυροφυλάκια Π Υ Πυροφυλάκια Εθελοντικών Οργανώσεων 29 7 Κατασκηνώσεις - Κάμπινγκ Ξενοδοχεία - Μοναστήρια- Αρχαιολογικοί Χώροι Αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί Κατασκηνώσεις Κάμπινγκ Ξενοδοχεία Μοναστήρια Αρχαιολογικοί Χώροι Αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί 32 8 Ενημέρωση -Προστασία Κίνδυνοι του κοινού σε περίπτωση δασικής πυρκαγιάς & Σχέσεις με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) Προστασία κοινού Ενημέρωση πολιτών 33 Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 5

6 8.3 Οδηγίες αυτοπροστασίας και κίνδυνοι από δασικές πυρκαγιές Απαραίτητα ατομικά εφόδια κατά τη διάρκεια της Δασοπυρόσβεσης Σχέσεις με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) 43 9 Διοικητική μέριμνα πληγέντων Μέσα υποστήριξης του Δήμου και χρήσιμα τηλέφωνα 46 ΕΓΚΡΙΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Γενικά Στοιχεία Δήμου Ερέτριας Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 6

7 Ο Δήμος Ερέτριας είναι δήμος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στην κεντρική Εύβοια, που δημιουργήθηκε το 2011 από την συνένωση των πρώην δήμων Αμαρυνθίων και Ερέτριας βάσει του νόμου 3852/ «Καλλικράτης» 1. Έδρα του δήμου είναι η Ερέτρια, ενώ μεγαλύτερη πόλη η Αμάρυνθος. Περιλαμβάνει: Δ.Κ. ΕΡΕΤΡΙΑΣ Δ.Κ. ΑΜΑΡΥΝΘΟΥ Δ.Κ. ΓΥΜΝΟ Τ.Κ. ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑΣ Τ.Κ. ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ Τ.Κ. ΣΕΤΤΑΣ Έχει έκταση: 168,5 τ. χμ. και πληθυσμό: (απογραφή 2011) 2 ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ (Έδρα: Ερέτρια,) ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΜΑΡΥΝΘΙΩΝ Δημοτική Κοινότητα Αμαρύνθου Αμάρυνθος, Γαλάζια Νερά, 164 Δημοτική Κοινότητα Γυμνού Γυμνό, Μεταμόρφωσης, 22 Παραθεριστικός Οικοδομικός Συνεταιρισμός Ολυμπιακής Αεροπορίας, 3 Τοπική Κοινότητα Άνω Βάθειας 460 Άνω Βάθεια, 365 Κουκάκι, 82 Μονή Αγίου Νικολάου, 13 1 Υπουργείο Εσωτερικών, Το Πρόγραμμα Καλλικράτης, ( 2 Στοιχεία του Δήμου μέσω Στατιστικής Υπηρεσίας. Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 7

8 Τοπική Κοινότητα Καλλιθέας 476 Καλλιθέα, 476 Τοπική Κοινότητα Σέτας 93 Κάτω Σέτα, 32 Σέτα, 61 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΕΤΡΙΑΣ Δημοτική Κοινότητα Ερέτριας Αγία Τριάς, 0 Γέροντας, 4 Ερέτρια, Μαγούλα, Μαλακώντα, Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας Δήμου Ερέτριας Το Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας υπάγεται απευθείας στο Δήμαρχο. 3 Η λειτουργία της υπηρεσίας έχει σαν στόχο την όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση κάποιας φυσικής ή τεχνολογικής καταστροφής ή ατυχήματος που μπορεί να συμβεί στην περιοχή, όσο και να συνδράμει όμορους και μη Δήμους ή άλλους φορείς σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών κατά τη διάρκεια ειρηνικής περιόδου. Σ αυτά τα πλαίσια σχεδιάζει και εφαρμόζει διάφορα σχέδια που εκπονούνται για την αντιμετώπιση αυτών των καταστροφών. Στις υποχρεώσεις της Πολιτικής Προστασίας, βάσει του ελληνικού και διεθνούς δικαίου, είναι η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για τη διασφάλιση της προστασίας και ασφάλειας όλου του πληθυσμού σε καταστάσεις κινδύνου, περιλαμβανομένων των ανθρωπιστικών έκτακτων αναγκών και της ύπαρξης φυσικών καταστροφών. Βασικός κορμός σχεδιασμού και εφαρμογής των δράσεων και πρακτικών αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων αποτελεί ο «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ». 4 3 Οργανόγραμμα Δήμου Ερέτριας. 4 Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σχέδιο «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ». Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 8

9 1.3 Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ). Το Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ) συγκροτήθηκε σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 13, Ν.3013/2002. Με την 20/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ερέτριας συστάθηκε στον Δήμο Ερέτριας Συντονιστικό Τοπικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (Σ.Τ.Ο.), αποτελούμενο από τα κάτωθι μέλη: - Την Δήμαρχο κ. Αμφιτρίτη Αλημπατέ, ως Πρόεδρο. - Τον Δημοτικό Σύμβουλο (πλειοψηφίας) κ. Γεώργιο Φουρμούζη, με αναπληρωματικό μέλος τον κ. Λάμπρου Ιωάννη - Τον Δημοτικό Σύμβουλο (που πρότεινε η μειοψηφία) κ. Γεώργιο Σμπιλίρη, με αναπληρωματικό μέλος την κα Ασημίνα Καραμπέτσου. - Από το Λιμεναρχείο Ερέτριας τον ορισθέντα κ. Οικονομίδη Μάρκο Αρχ/στη Λ.Σ. - Από το Αστυνομικό Τμήμα Ερέτριας τον ορισθέντα κ. Εμμανουηλίδη - Από την Πυροσβεστική Υπηρεσία Χαλκίδας τον ορισθέντα κ. Γ εώργιο Σηφάκη Πύραρχο, με και Υδκτη. -Τον Δασοπόνο, κ. Διαμαντή Δημήτριο, από το Δασαρχείο Χαλκίδας, τακτικό μέλος -Την Δασοπόνο κ. Αποστόλου Ολυμπία, αναπληρωματικό μέλος - Την Δ/ντρια Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου κ. Λεμπέση Ζωή. Τους Εκπροσώπους Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας - Από τους Εθελοντές Δασοπυροπροστασίας Δήμου Αμαρυνθίων & όμορων Δήμων Ε.Δ.Δ.Α.Κ.Ο.Δ. τον ορισθέντα κ. Κοκονό Γεώργιο. -Από τους Εθελοντές «Fetesclub 4X4», τον κ. Γκάγκαρη Ευάγγελο, τακτικό μέλος -Από τους Εθελοντές «Fetesclub 4X4», τον κ. Βράκα Γεώργιο, αναπληρωματικό μέλος -Από τους Εθελοντές Διασώστες Δασοπυροσβέστες Αμαρύνθου, Καλλιθέας, Άνω Βάθειας, «Η Αμαρυνθία Άρτεμις», τον κ. Γρηγορίου Αντώνιο, τακτικό μέλος -Από τους Εθελοντές Διασώστες Δασοπυροσβέστες Αμαρύνθου, Καλλιθέας, Άνω Βάθειας, «Η Αμαρυνθία Άρτεμις», τον κ. Τσώνη Νικόλαο, αναπληρωματικό μέλος Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 9

10 -Την Προϊσταμένη Αυτοτελούς Γραφείου Πολιτικής Προστασίας, κ. Καρκαλέτση Αικατερίνη -Τον Αναπληρωτή Αυτοτελούς Γραφείου Πολιτικής Δημήτριο., κ. Σουγιουλτζή Τη Γραμματέα της Επιτροπής, κ. Μιχαήλ Ευαγγελία Με εντολή του Δημάρχου συγκαλείται το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) στη φάση συνήθους ετοιμότητας για την επίλυση ζητημάτων συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, όπως επίσης και ζητημάτων που αφορούν τη συνεργασία με τις εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας. Ως χώρος συνεδρίασης του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου ορίζεται η εκάστοτε αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Ερέτριας Με ευθύνη του Δημάρχου προγραμματίζονται και υλοποιούνται έργα και δράσεις για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. 1.4 Γενικά στοιχεία περί πλημμυρικών φαινομένων. 5 Οι πλημμύρες μπορεί να προκαλέσουν θανάτους, μετακινήσεις πληθυσμών και ζημίες στο περιβάλλον, να θέσουν σοβαρά σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη και να υπονομεύσουν τις οικονομικές δραστηριότητες. Οι πλημμύρες είναι φυσικά φαινόμενα τα οποία είναι αδύνατο ως ένα βαθμό να προληφθούν. Ωστόσο, ορισμένες ανθρώπινες δραστηριότητες (όπως η αύξηση των ανθρωπίνων οικισμών και περιουσιακών στοιχείων στις πλημμυρικές περιοχές καθώς και η μείωση της φυσικής ικανότητας του εδάφους όσον αφορά την κατακράτηση υδάτων κατά τη χρήση γης) και η αλλαγή του κλίματος συμβάλλουν στην αύξηση της πιθανότητας επέλευσης φαινομένων πλημμύρας και των αρνητικών τους επιπτώσεων. Είναι σκόπιμο και επιθυμητό να μειωθεί ο κίνδυνος των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με τις πλημμύρες, ιδίως στην ανθρώπινη υγεία και ζωή, στο περιβάλλον, στην πολιτιστική κληρονομιά, στην οικονομική δραστηριότητα και στις υποδομές. 5 Υπ. Προστ. του πολίτη / ΓΓΠΠ/ Εγκύκλιος με αρ. πρ ωτ / Σχεδιασμός και δράσεις Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων. Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 10

11 Εντούτοις, τα μέτρα για τη μείωση αυτών των κινδύνων θα πρέπει, κατά το μέτρο του δυνατού, να συντονίζονται σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού για να είναι αποτελεσματικά. Για να κατανοήσουμε το πλημμυρικό φαινόμενο πρέπει να δώσουμε τρείς γενικούς ορισμούς: 1. «πλημμύρα»: η προσωρινή κάλυψη από νερό εδάφους το οποίο, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν καλύπτεται από νερό. Αυτό περιλαμβάνει πλημμύρες από ποτάμια, ορεινούς χείμαρρους, εφήμερα ρέματα και πλημμύρες από τη θάλασσα σε παράκτιες περιοχές, δύναται δε να εξαιρεί πλημμύρες από συστήματα αποχέτευσης 6 2. «κίνδυνος πλημμύρας»: ο συνδυασμός της πιθανότητας να λάβει χώρα πλημμύρα και των δυνητικών αρνητικών συνεπειών για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες, που συνδέονται μ αυτή την πλημμύρα «Επικινδυνότητα πλημμύρας»: Η δυνατότητα εμφάνισης πλημμύρας σε συγκεκριμένο χώρο (ποσοτικοποιούμενη μέσω του βάθους νερού, της ταχύτητας ροής ή άλλου χαρακτηριστικού υδρολογικού ή υδραυλικού μεγέθους) που αντιστοιχεί σε δεδομένη πιθανότητα υπέρβασης. 8 Η ιδιόμορφη γεωμορφολογία του Δήμου μας συμβάλλει στην ανάπτυξη μεγάλου αριθμού ρεμάτων με μικρές σχετικά λεκάνες απορροής, στις οποίες κυριαρχούν οι έντονες κλίσεις που συντελούν στη γρήγορη αποστράγγισή τους και στη δημιουργία πλημμυρών, όταν εκδηλώνονται καταιγίδες ή έντονες βροχοπτώσεις. Τα φαινόμενα αυτά έχουν κατά το παρελθόν προκαλέσει αρκετές καταστροφές σε κατοικημένες περιοχές, σε τεχνικά έργα και αγροτικές εκμεταλλεύσεις και έχουν θέσει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Με βάση τα παραπάνω, επιβάλλεται κατά προτεραιότητα, ο σχολαστικός έλεγχος όλων των αντιπλημμυρικών έργων και η συντήρησή τους, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους. 6 ΟΔΗΓΙΑ 2007/60/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 23ης Οκτωβρίου 2007 για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, σελ. : L288/29 7 Ομοίως, σελ. : L288/29 8 ΥΠΕΚΑ/ΣΧΕΔΙΟ ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ : «Αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2007/60/ΕΚ «για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας», του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2007», σελ. :4 Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 11

12 Επίσης επιβάλλεται η άμεση λήψη προληπτικών μέτρων και έργων, έτσι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος σε περιοχές που βαρύνονται με ανάλογο ιστορικό, ή στο πρόσφατο παρελθόν έχουν πληγεί από δασικές πυρκαγιές. Στην περίπτωση αυτή είναι προφανές ότι η απομάκρυνση της δασικής βλάστησης συμβάλλει στην αύξηση της απορροής των υδάτων και των φερτών υλών, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος να είναι ακόμη μεγαλύτερος. Στην συνέχεια παραθέτουμε δύο χάρτες των πρώην Δήμων Ερέτριας και Δήμου Αμαρύνθου που συνενώθηκαν στον Καλλικρατικό Δήμο Ερέτριας που αποτυπώνεται η περιοχή του δήμου μας μέσω μιας Γεωλογικής Διερεύνησης. Στην αποτύπωση αυτή βλέπουμε την γεωλογική μορφολογία του δήμου μας καθώς και την υδρολογική λεκάνη αυτού, μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι αρκετά ρέματα δεν καταλήγουν στην θάλασσα για διαφόρους λόγους δημιουργώντας πλημμυρικά φαινόμενα. 1.5 Γενικά στοιχεία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου Διαχείρισης Αντιπλημμυρικής Προστασίας Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο Διαχείρισης Αντιπλημμυρικής Προστασίας μπορούμε να πούμε ότι χωρίζεται σε δύο μεγάλα στάδια που είναι: η ανάλυση της επικινδυνότητας και η μεθοδολογία της Διαχείρισης Πλημμυρών Στον Δήμο μας βρίσκεται σε φάση μελέτης το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο για την περιοχή του πρώην Δήμου Ερέτριας και πρώην Δήμου Αμαρύνθου που θα αποτελούν το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Με την ολοκλήρωση αυτού θα δοθεί η δυνατότητα με τα στοιχεία που θα έχουμε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην ανάλυση της επικινδυνότητας για την αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων. Ενδεικτικά σας παρουσιάζουμε δύο χάρτες: Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 12

13 Πρωήν Δήμου Ερέτριας Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 13

14 Πρώην Δήμος Αμαρύνθου Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 14

15 Γενικότερα οι αιτίες που συντελούν στην πρόκληση πλημμυρικών φαινομένων είναι οι κλιματολογικές αλλαγές και οι αλλαγές στην χρήση γης. Ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας στην πρόκληση πλημμυρικών φαινομένων είναι οι παρεμβάσεις που έχει κάνει ό άνθρωπος με: Την συνεχή επέκταση των κατοικήσιμων περιοχών και άλλων παρεμβάσεων που έχει σαν αποτέλεσμα η επιφάνεια του εδάφους αφενός μεν να στεγανοποιείται αφετέρου σε πεδινές περιοχές να έχουμε καθιζήσεις. Την αποψίλωση των δασών λόγω πυρκαγιών που έχει σαν αποτέλεσμα την διάβρωση των εδαφών. Την αλλαγή ή εκτροπή της κοίτης των ρεμάτων ή ποταμών. Την παρέμβαση στις κοίτες των χειμάρρων με την μερική ή ολική κάλυψη αυτών. Την κατασκευή εγκάρσια προς την κοίτη κυρίως οδικών έργων. Την κατασκευή γεφυρών με σχετικά μικρές διαστάσεις και ύψος. Ο Δήμος μας πρέπει να συντάξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης πλημμυρικών φαινομένων (αντιπλημμυρικής προστασίας) κάνοντας μια ανάλυση της επικινδυνότητας προσδιορίζοντας της επικίνδυνες περιοχές και αξιολογώντας της πηγές κινδύνου. Στην συνέχεια θα πρέπει να εφαρμόσουμε μια στρατηγική διαχείρισης πλημμυρικών φαινομένων. Τα σχέδια διαχείρισης πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της πιθανότητας πλημμύρας και τον περιορισμό των πιθανών της επιπτώσεων. Τα σχέδια αυτά θα καλύπτουν μεν όλες τις φάσεις του κύκλου διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας αλλά θα εστιάζονται ιδίως στην πρόληψη (όπως πρόληψη των ζημιών από πλημμύρες σε περιοχές που απειλούνται σήμερα ή που θα απειληθούν στο μέλλον από πλημμύρες ή προσαρμογή των μελλοντικών αναπτυξιακών προγραμμάτων στους κινδύνους πλημμύρας), την προστασία (με την λήψη μέτρων μείωσης της πιθανότητας πλημμυρών ή/και περιορισμού των επιπτώσεων των πλημμυρών σε συγκεκριμένες τοποθεσίες όπως π.χ. με αποκατάσταση κατακλυζόμενων περιοχών και υγροτόπων) και την ετοιμότητα (π.χ. μέσω της παροχής οδηγιών στο κοινό σχετικά με το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση πλημμύρας). Τα πλημμυρικά φαινόμενα αποτελούν μια φυσική κατ αρχήν διαδικασία που συνέβαινε και θα συμβαίνει πάντα όταν η ένταση και η ποσότητα της βροχής ξεπερνούν την ικανότητα του εδάφους και του υδρογραφικού δικτύου μιας περιοχής να απορροφήσει και να αποστραγγίσει αντίστοιχα το νερό που συγκεντρώνεται. Έτσι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από την Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 15

16 έναρξη της βροχής επιτυγχάνεται η μεταφορική ικανότητα του υδρογραφικού δικτύου και η περίσσεια νερού υπερχειλίζει για να δημιουργήσει πλημμυρικές απορροές με επιπτώσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν οικονομικές ζημίες, ανθρώπινες απώλειες και υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Ο χάρτης βαθμονόμησης κλίσεων εδάφους υποδεικνύει ότι στις περιοχές με πολύ έντονες κλίσεις δεν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος πλημμύρας αφού το νερό απορρέει γρήγορα προς τα πιο πεδινά τμήματα. Εκεί που συναντάται το πρόβλημα είναι στις παρυφές των ορέων που αλλάζουν απότομα οι κλίσεις και ξεκινούν οι πεδιάδες όπου το νερό φτάνει με μεγάλες ταχύτητες και συναντά σημαντικές αντιστάσεις λόγω μορφολογίας και έτσι μειώνει απότομα ταχύτητα και αποθηκεύεται επιφανειακά. Σχεδόν όλες οι παρατηρηθείσες πλημμύρες βρίσκονται στις περιφέρειες πεδινών περιοχών οι οποίες χαρακτηρίζονται πολύ υψηλού κινδύνου και καταλαμβάνουν περίπου 27% της συνολικής έκτασης της περιοχής μελέτης. Η προσέγγιση της χαρτογράφησης τρωτότητας πλημμυρών μπορεί να συμβάλλει στην καταγραφή των περιοχών που παρουσιάζουν έντονο πρόβλημα και να αποτελέσει έτσι ένα εργαλείο υποβοήθησης λήψεων αποφάσεων αλλά πρέπει να γίνει σε 2 στάδια: Στο προκαταρκτικό στάδιο στο οποίο θα εντοπιστούν οι περιοχές που παρουσιάζουν σημαντικότερο πρόβλημα και Στο δεύτερο στάδιο που θα πραγματοποιηθεί λεπτομερής καταγραφή και οριοθέτηση αυτών των περιοχών με χαρτογράφηση μικρής κλίμακας και λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Επίσης, θα πρέπει να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει δίκτυο παρακολούθησης υδρολογικών και μετεωρολογικών παραμέτρων (στάθμη / βροχόπτωση) σε ολόκληρη την περιοχή μελέτης με δυνατότητα τηλεμετρικού χειρισμού και διαχείριση του από την αρμόδια τοπική υπηρεσία. Η πρακτική αυτή θα έχει σαν αποτέλεσμα αφενός την απόκτηση σημαντικών στοιχείων για την εκπόνηση σχετικών μελετών σε βάθος χρόνου αλλά κυρίως θα προσφέρει την δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης για την έναρξη επικίνδυνων πλημμυρικών γεγονότων. Η δυνατότητα αυτή μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμη εφόσον συνδυαστεί με κατάλληλα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας (άμεσης απόκρισης) αφού θα υπάρχει συνεχής παρακολούθηση και άμεση παρέμβαση όπου κρίνεται αναγκαίο για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων πιθανών πλημμύρων. Τέλος, τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας θα πρέπει να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν με σύνεση και λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων μελετών για να λειτουργήσουν προς όφελος του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος και Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 16

17 να πετύχουν τον στόχο τους. Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι ήπιες και συνδυαστικές (πχ μικρής κλίμακας φράγματα ανάσχεσης στα ρέματα ) έτσι ώστε να μην αλλοιώσουν το τοπίο της περιοχής αλλά και να μην διαταράξουν το υδρολογικό καθεστώς αυτής που θα δημιουργήσει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες σε άλλους τομείς της οικονομίας και του περιβάλλοντος. Επίσης, πρέπει να οριοθετηθούν ζώνες προστασίας πλημμυρών όπου θα καθορίζονται ή απαγορεύονται συγκεκριμένες δραστηριότητες προκειμένου να αποφεύγονται πιθανές καταστροφές αλλά να επιτρέπεται και η φυσική εκτόνωση της πλημμύρας. Συμπερασματικά, πρέπει να τονιστεί ότι οι πλημμύρες είναι ένα φυσικό φαινόμενο που είναι αναπόφευκτο και δεν μπορεί να εξαλειφθεί. Αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι η προσπάθεια ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων του φαινομένου αυτού με προσεκτικές και ήπιες παρεμβάσεις και η δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης του πληθυσμού. Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 17

18 2. ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΔΗΜΟΥ ΕΡΕΤΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ Με δεδομένη την εμφάνιση του καταστροφικού φαινομένου των πλημμυρών καθ όλη την διάρκεια του έτους, με ιδιαίτερη έμφαση στους χειμερινούς μήνες, προκύπτει η ανάγκη για δρομολόγηση συντονισμένων έργων και δράσεων πρόληψης και ετοιμότητας που θα συμβάλουν στην αντιμετώπισή τους. Λόγω των κλιματικών μεταβολών βρισκόμαστε αντιμέτωποι όχι μόνο σε πιο ζεστά καλοκαίρια, αλλά και σε κακοκαιρίες με δυνατές βροχές. Όταν μέσα σε μια ώρα πέφτει τοπικά τόση βροχή όση πέφτει κανονικά σε ένα ολόκληρο μήνα, τότε μπορεί τα σχετικά ήσυχα ποτάμια να μετατραπούν σε επικίνδυνα. Η ενεργοποίηση του Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας πλημμυρικών φαινομένων, γίνεται από τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας σε επίπεδο Δήμου, Περιφέρειας και Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η γνωστοποίηση της ετοιμότητας λόγω εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων στα Κεντρικά Όργανα Διοίκησης Ελέγχου και Συντονισμού επιχειρήσεων γίνεται μέσω του ΚΕΠΠ της ΓΓΠΠ. Τα επίπεδα ετοιμότητας, οι συγκεκριμένες ενέργειες του κάθε επιχειρησιακά εμπλεκόμενου φορέα σε κάθε επίπεδο διοίκησης, καθώς και η λήψη πρόσθετων μέτρων ετοιμότητας καθορίζονται με βάση τη γενικότερη εκτίμηση κινδύνου. Κατά συνέπεια, δεν αποτελεί προϋπόθεση ενεργοποίησης και εφαρμογής του παρόντος σχεδίου η έκδοση σχετικής απόφασης κήρυξης της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή άλλης σχετικής απόφασης των Αποκεντρωμένων Οργάνων Πολιτικής Προστασίας μετά από εισήγηση των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΤΟ, ΣΟΠΠ, κλπ). Το παρόν Μνημόνιο Ενεργειών ενεργοποιείται και εφαρμόζεται με δεδομένη την εμφάνιση του καταστροφικού φαινομένου των πλημμυρών καθ όλη την διάρκεια του έτους με κριτήρια κλιμάκωσης, όπως αυτά περιγράφονται στο παρόν: 9 9 Μν ημόνιο εν εργειών αντι μετώπισης εκτάκτων αναγκών εξ αιτία ς πλ ημμυρι κών φαι νο μένων το υ Δήμου Ερέτ ρια ς Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 18

19 2.1 Εμπλοκή Δήμου στην άμεση αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση συνεπειών λόγω πλημμυρικών φαινομένων Οι Δήμαρχος, στα πλαίσια του συντονιστικού τους ρόλου, για την διάθεση του απαραίτητου δυναμικού και μέσων εντός των διοικητικών του ορίων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών που μπορεί να προκύψουν από πλημμύρες (Ν. 3013/2002 ΦΕΚ 102/Α /2002), κατά κανόνα δρομολογεί άμεσα δράσεις που συνδέονται με: τον έλεγχο υποδομών και τεχνικών έργων αρμοδιότητάς του για τη διαπίστωση ζημιών που προκλήθηκαν από πλημμύρες ή άλλα επαγόμενα των πλημμυρών φαινόμενα (κατολισθήσεις, κλπ) και αποκατάσταση της λειτουργίας τους, τη διασφάλιση λειτουργίας των υπηρεσιών του Δήμου μετά την εκδήλωση του καταστροφικού φαινομένου και την εξασφάλιση της επικοινωνίας με τους λοιπούς επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς, την περαιτέρω συλλογή πληροφοριών και εκτίμηση των επιπτώσεων των καταστροφών λόγω πλημμυρών, με στόχο την ορθολογική διαχείριση των πόρων και την ιεράρχηση των δράσεων πολιτικής προστασίας, την υποστήριξη του έργου των λοιπών επιχειρησιακά εμπλεκομένων φορέων (Π.Σ., ΕΛ.ΑΣ., κλπ), και την ενημέρωση του Περιφερειάρχη και του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη. Για την υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων, ο Δήμαρχος κινητοποιεί δια του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, το επιχειρησιακά εμπλεκόμενο δυναμικό και τα μέσα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, τα οποία έχουν ήδη τεθεί σε ετοιμότητα. Μετά την εκδήλωση των πλημμυρικών φαινομένων, ο Δήμαρχος εκτιμώντας τις επιπτώσεις, όπως αυτές διαμορφώνονται και από νεότερες πληροφορίες που ακολουθούν την εξέλιξη του καταστροφικού φαινομένου και λαμβάνοντας υπόψη και το καταγεγραμμένο ιστορικό εκδήλωσης πλημμυρών της πληγείσας περιοχής, συγκροτεί συνεργεία από υπαλλήλους του Δήμου (Τεχνικές Υπηρεσίες, κλπ) προκειμένου να μεταβούν και να προβούν εντός της πληγείσας περιοχής σε έλεγχο καλής λειτουργίας των αντιπλημμυρικών έργων αρμοδιότητας συντήρησης του Δήμου, καθώς και σε άμεσο οπτικό έλεγχο λοιπών τεχνικών έργων και εγκαταστάσεων αρμοδιότητάς τους, για τη διαπίστωση τυχόν βλαβών και εκτίμηση του δυναμικού και των μέσων που απαιτούνται για την άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας τους Ο Δήμαρχος, σύμφωνα με τις ανωτέρω αναφορές που λαμβάνει από την πληγείσα περιοχή και έχοντας υπόψη τυχόν αιτήματα συνδρομής προς υποστήριξη του έργου άλλων φορέων (Π.Σ., Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 19

20 ΕΛ.ΑΣ., κλπ), προβαίνει σε ιεράρχηση των συμβάντων και συγκροτεί κατάλληλα συνεργεία για τη άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας υποδομών αρμοδιότητάς του, που έχει επηρεαστεί η ομαλή λειτουργία τους ή που υπέστησαν ζημιές από τις πλημμύρες στην περιοχή ευθύνης του, όπως καθαρισμός εντός των πλημμυρισμένων περιοχών των εσχαρών των φρεατίων υδροσυλλογής στις οδούς αρμοδιότητάς του και καθαρισμός λοιπών αντιπλημμυρικών έργων άρμοδιότητάς του από φερτά υλικά λόγω των πλημμυρικών υδάτων, προς αποκατάσταση της λειτουργικότητάς τους αποκατάσταση βατότητας των αποκλεισμένων οδών αρμοδιότητάς του με την απομάκρυνση φερτών υλικών και πλημμυρικών υδάτων από το οδόστρωμα και αποκατάσταση της οδικής κυκλοφορίας Νοείται ότι κατά προτεραιότητα εξετάζονται αιτήματα συνδρομής στο έργο διάσωσης και απεγκλωβισμού όπως και η διάνοιξη αποκλεισμένων δρόμων αρμοδιότητας του Δήμου για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων των σωστικών συνεργείων προς και από την πληγείσα περιοχή, τις νοσοκομειακές μονάδες, κλπ. Σε περιπτώσεις που το δυναμικό και τα μέσα του Δήμου δεν επαρκούν για την άμεση διαχείριση των συνεπειών λόγω πλημμυρών, ο Δήμαρχος δύνανται να αιτηθεί συνδρομή από άλλους όμορους Δήμους ή την οικεία Περιφερειακή Ενότητα ή ανάθεση σε ιδιώτες που έχουν τα κατάλληλα μηχανήματα. Πέραν των ανωτέρω, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου σε συνεργασία με την Δ/νση Δημόσιας Υγείας της οικείας Περιφερειακής Ενότητας (Δ.ΥΓ2/49487/ έγγραφο του ΥΥΚΑ) προβαίνουν άμεσα σε υγειονομικό έλεγχο λειτουργίας των συστημάτων ύδρευσης στις πληγείσες περιοχές, για τη διασφάλιση της ποιότητας του πόσιμου ύδατος. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν φθορές ή βλάβες στο δίκτυο ύδρευσης αρμοδιότητάς τους, αυτές αντιμετωπίζονται άμεσα σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στην / Εγκύκλιο του Υ.Υ.Κ.Α. ΑΔΑ: Β4ΤΧΙ-Η7Ι Επίσης, ο Δήμαρχος και αν τούτο κρίνεται απαραίτητο σε συνεργασία με την οικεία Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εκδίδει απόφαση διακοπής μαθημάτων, λόγων έκτακτων συνθηκών εντός των διοικητικών ορίων του οικείου δήμου (αρθ. 94 παρ του Ν.3852/2010) Σημειώνεται ότι η σύγκληση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ), σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προκαλούνται από πλημμύρες, γίνεται για την υποβοήθηση του έργου που εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δημάρχου, όπως αυτό προβλέπεται και περιγράφεται στο άρθρ. 13 του Ν. 3013/2002. Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 20

21 2.2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΔΙΑΣΩΣΗΣ Οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης δρομολογούνται άμεσα μόλις οι σχετικές πληροφορίες που αφορούν πιθανούς εγκλωβισμούς ατόμων λόγω πλημμυρικών υδάτων, διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος ή λόγω κατολισθητικών φαινομένων κλπ, διαβιβαστούν στις κατά τόπους αρμόδιες Πυροσβεστικές Υπηρεσίες. Κατά προτεραιότητα, αποτελεί υποχρέωση όλων των υπηρεσιών ή φορέων, οι οποίοι λαμβάνουν πρωτογενείς πληροφορίες σχετικές με εγκλωβισμούς ατόμων να ενημερώνουν άμεσα την αρμόδια κατά τόπους Υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος, το οποίο είναι θεσμικά αρμόδιο για έρευνα και διάσωση στο χερσαίο χώρο (Ν. 3511/2006, ΦΕΚ 258/Α /2006). Ο επικεφαλής της κατά τόπου αρμόδιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αξιολογεί τις σχετικές με έρευνα και διάσωση πληροφορίες και κινητοποιεί τους διαθέσιμους πόρους του για την άμεση μετάβασή τους στα σημεία των συμβάντων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που λαμβάνει από τα σημεία των συμβάντων προβαίνει σε ιεράρχηση αυτών και ενίσχυση των δυνάμεων, αν τούτο απαιτείται. Οι Πυροσβεστικές δυνάμεις, ανάλογα με την έκταση και την εξέλιξη της καταστροφής, ενισχύονται σε προσωπικό και μέσα από όμορες Περιφερειακές Υπηρεσίες του Π.Σ. σύμφωνα με τον Κανονισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΔ 210/1992, ΦΕΚ 99/Α /1992). Αν η κατάσταση το απαιτεί κινητοποιείται η ΕΜΑΚ. (ΠΔ 96/1987, ΦΕΚ 58/Α /1987 ΠΔ 329/1993, ΦΕΚ 140/Α / Έγγραφο Αρχηγείου ΠΣ ΑΠ Φ.159 ΠΣΕΑ 9/7/2004). Η περιμετρική απομόνωση της πληγείσας περιοχής, όταν τούτο απαιτείται για την ευχερή και άμεση επέμβαση των συνεργείων διάσωσης, όπως επίσης η λήψη μέτρων τροχαίας κίνησης μέσα και περιμετρικά της πληγείσας περιοχής για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων των συνεργείων βοήθειας αποτελεί αρμοδιότητα των υπηρεσιών της ΕΛ.ΑΣ (Έγγραφο ΕΛΑΣ 5301/4/16-ζ 21/5/2004). Η παροχή προνοσοκομειακής περίθαλψης και μεταφορά τραυματιών λόγω των πλημμυρών σε υγειονομικά κέντρα είναι αρμοδιότητα του Ε.Κ.Α.Β. (Ν. 1579/85, ΦΕΚ 217/Α /1985). Το παράρτημα του ΕΚΑΒ, που στα όρια ευθύνης της περιφέρειάς του έχουν δημιουργηθεί έκτακτες ανάγκες λόγω πλημμυρών, συνεργάζεται με τις μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας των νομών της περιφέρειάς του (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Ιατρεία κ.λπ.) Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 21

22 και είναι αποκλειστικά αρμόδιο να συντονίζει τη δράση και την κίνηση όλων των ασθενοφόρων αυτοκινήτων, των ειδικών κινητών μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας και των άλλων μέσων μεταφοράς και διακίνησης αρρώστων και εκτάκτων περιστατικών γενικά. Διακινεί και διακομίζει στα νοσοκομεία εφημερίας και τις άλλες μονάδες παροχής περίθαλψης της περιφέρειάς του, κάθε εκτάκτου περιστατικού καθώς και σε Νοσοκομεία άλλων περιφερειών, όταν τα νοσοκομεία της περιφέρειάς του δεν καλύπτουν τη συγκεκριμένη ανάγκη. Η διακομιδή εκτάκτων περιστατικών από μία περιφέρεια σε άλλη γίνεται ύστερα από συνεννόηση των αρμοδίων υπηρεσιών των δύο αντιστοίχων ΕΚΑΒ και σε περίπτωση ανάγκης παρεμβαίνει συντονιστικά η αρμόδια Κεντρική Υπηρεσία του ΕΚΑΒ. Στην πρώτη γεωγραφική περιφέρεια, που περιλαμβάνει τους νομούς Αττικής, Βοιωτίας και Εύβοιας, τις αντίστοιχες αρμοδιότητες ασκεί η κεντρική Υπηρεσία του ΕΚΑΒ. (ΠΔ 376/1988, ΦΕΚ 169/Α /1988). Ο Πρόεδρος του Ε.Κ.Α.Β. μετά την ενημέρωσή του από τα κατά τόπους παραρτήματα του ΕΚΑΒ δύναται να ενεργοποιήσει την Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων (Ο.ΔΙ.Κ.) του ΕΚΑΒ και να αποστείλει το Ειδικό Τμήμα Ιατρικής Καταστροφών (ΕΤΙΚ) στην πληγείσα περιοχή, αν τούτα απαιτούνται. Το έργο της μεταφοράς τραυματιών προς τις νοσηλευτικές μονάδες δύναται να υποστηρίξουν, όπου αυτό απαιτείται, και οι κατά τόπους αστυνομικές αρχές σε συνεργασία με το τοπικό παράρτημα του ΕΚΑΒ. Στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης επικεφαλής των επιχειρήσεων τίθεται αξιωματικός του ΠΣ, ο οποίος αξιολογώντας την κατάσταση από τον τόπο της καταστροφής δύναται να αιτηθεί τη συνδρομή και άλλων φορέων και υπηρεσιών για τη διευκόλυνση του έργου του. να αιτηθεί από: Ειδικότερα, ο εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος δύναται τις αρμόδιες υπηρεσίες του οικείου Δήμου τη διάνοιξη αποκλεισμένων δρόμων αρμοδιότητάς τους προς τα σημεία επεμβάσεων, τη διάθεση μηχανημάτων έργου, κλπ., τον επικεφαλής της κατά τόπου αρμόδιας Αστυνομικής Αρχής την περιμετρική απομόνωση της περιοχής των επιχειρήσεων, τη λήψη μέτρων τροχαίας κίνησης για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων παροχής βοήθειας προς και από την περιοχή των επιχειρήσεων και την άμεση μεταφορά τραυματισμένων σε νοσοκομεία σε περίπτωση που δεν επαρκούν τα διαθέσιμα μέσα του ΕΚΑΒ, τους αρμόδιους για τη λειτουργία δικτύων ύδρευσης - Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.Ε), ηλεκτροδότησης (Δ.Ε.Η.) για τη διακοπή των δικτύων τους στην περιοχή επιχειρήσεων προς Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 22

23 αποφυγή ατυχημάτων. Επίσης, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, τεχνικός των ανωτέρω φορέων δύναται να βρίσκεται στο σημείο του συμβάντος για τεχνική υποστήριξη βάσει των αρμοδιοτήτων του και το τοπικό παράρτημα του ΕΚΑΒ για την προνοσοκομειακή περίθαλψη και διαμετακομιδή των τραυματιών σε υγειονομικά κέντρα, κλπ. Τα ανωτέρω αιτήματα προς συνδρομή του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος, οφείλουν να τα εξετάζουν κατά προτεραιότητα οι αρμόδιοι φορείς. Σημειώνεται ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει την ευθύνη συντονισμού και των περιπτώσεων εκδήλωσης δράσης για την αντιμετώπιση κάθε μορφής καταστροφών κατά την εκδήλωση του φαινομένου, από τις κάθε είδους εμπλεκόμενες δυνάμεις πυρόσβεσης και διάσωσης (αρθ. 27, Ν. 3536/2007, ΦΕΚ 42/Α /2007). 2.3 ΕΜΠΛΟΚΉ ΦΟΡΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΛΟΓΩ ΕΠΑΓΟΜΕΝΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ Η εκδήλωση ενός πλημμυρικού φαινομένου δύναται να προκαλέσει επαγόμενες φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές, όπως: κατολισθητικά φαινόμενα, καταστροφή φράγματος, διαρροή επικίνδυνων υλικών, κλπ. Η διαχείριση εκτάκτων αναγκών λόγω των επαγόμενων των πλημμυρών καταστροφών, καθώς και ο έλεγχος και καταστολή τους, δύναται να προηγείται ή να επιτελείται ταυτόχρονα με το έργο της έρευνας και διάσωσης λόγω πλημμυρών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εφόσον οι επαγόμενες των πλημμυρών καταστροφές εκδηλωθούν, αξιολογούνται και αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση και εφαρμόζονται τα ειδικότερα σχέδια αντιμετώπισής τους όταν αυτό απαιτηθεί, παράλληλα με τα σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών από πλημμύρες. Η παράλληλη ενεργοποίηση σχεδίων αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και δρομολόγηση δράσεων Πολιτικής Προστασίας, δεδομένων των διαθέσιμων πόρων, απαιτεί την άμεση αξιολόγηση των συμβάντων από τους αρμόδιους εμπλεκομένους φορείς και την κατά προτεραιότητα αντιμετώπισή τους. Η αρχική ειδοποίηση, η εντολή για ενεργοποίηση των σχεδίων, οι ρόλοι και αρμοδιότητες των εμπλεκομένων φορέων, καθώς και ο έλεγχος και συντονισμός των Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 23

24 επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω εκδήλωσης των ανωτέρω επαγόμενων των πλημμυρών καταστροφών, ορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και αναφέρονται με αναλυτικό τρόπο στα αντίστοιχα σχέδια και μνημόνια ενεργειών των κατά περίπτωση εμπλεκομένων φορέων. Ειδικότερα, στην περίπτωση που λόγω έντονων βροχοπτώσεων ή πλημμυρικών φαινομένων προκληθούν κατολισθητικά φαινόμενα σε μια περιοχή (πτώσεις βράχων, κλπ), ενημερώνονται (κατά κανόνα από τις αρμόδιες κατά τόπους υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. ή το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου) οι αρμόδιες Υπηρεσίες της οικείας Περιφέρειας (Δ/νσεις Τεχνικών Έργων, κλπ) για τη διενέργεια αυτοψίας και πρώτης εκτίμησης των επιπτώσεων. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην άμεση λήψη μέτρων, όπως την απομάκρυνση πολιτών, με στόχο την προστασία τους από πιθανή εκδήλωση νέων κατολισθήσεων στις ανωτέρω περιοχές εξαιτίας της εξέλιξης των έντονων βροχοπτώσεων ή των πλημμυρικών φαινομένων. Επίσης, θα πρέπει να εξετασθεί κατά προτεραιότητα η άρση καταπτώσεων σε οδικούς άξονες, από και προς την πληγείσα από πλημμύρες περιοχή. Νοείται ότι η ανωτέρω ενέργεια έχει σαν άμεσο στόχο τη μερική άρση των καταπτώσεων για την προσωρινή διευκόλυνση της κυκλοφορίας οχημάτων έκτακτης ανάγκης (σωστικά συνεργεία, Π.Σ., ΕΛ.ΑΣ., ΕΚΑΒ, κλπ) και όχι κατ ανάγκη την πλήρη αποκατάσταση της κυκλοφορίας. Επίσης, οι υπεύθυνοι λειτουργίας και συντήρησης τεχνικών έργων και έργων υποδομής στην πληγείσα από πλημμύρες περιοχή (φράγματα, μονάδες παραγωγής ενέργειας, φυσικό αέριο, λιμάνια, γέφυρες, σήραγγες, οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα, δίκτυα τηλεπικοινωνιών, κτλ.) προβαίνουν αυτεπάγγελτα και βάσει του κανονισμού λειτουργίας και συντήρησης σε άμεσο έλεγχο των εγκαταστάσεών τους μετά από πλημμύρα για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας τους. Σε περιπτώσεις που διαπιστωθούν βλάβες οι ανωτέρω υπεύθυνοι προχωρούν σε εκτίμηση της κατάστασης και όταν αυτό απαιτείται ενημερώνουν άμεσα τις αρμόδιες κατά τόπους υπηρεσίες του Π.Σ. και της ΕΛ.ΑΣ., καθώς και τα Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας. Όμοια, οι κατά τόπους υπεύθυνοι λειτουργίας επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας κινητοποιούνται άμεσα για την αποκατάσταση τυχόν βλαβών που προκλήθηκαν από πλημμύρες, με σκοπό την αδιάλειπτη και ομαλή παροχή των υπηρεσιών τους, ενημερώνοντας παράλληλα Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 24

25 και το οικείο Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου ή τη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της οικείας Περιφέρειας. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην αποκατάσταση βλαβών του δικτύου τους που συνδέεται με δημόσια και κοινωφελούς χρήσης κτήρια (νοσοκομεία, σχολεία, υπηρεσίες, κτλ). Αιτήματα συνδρομής στο έργο της αντιμετώπισης των επαγόμενων φυσικών ή τεχνολογικών καταστροφών από άλλες υπηρεσίες και φορείς (ΕΛ.ΑΣ., Περιφέρειες, Δήμους, κλπ), πρέπει να συναξιολογούνται, βάσει των επιπτώσεων των επαγομένων καταστροφών, της επικρατούσας κατάστασης καθώς και των επιχειρησιακών αναγκών και προτεραιοτήτων τους στην αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών λόγω πλημμυρών. 3 ΚΗΡΥΞΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΛΟΓΩ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΦΟΡΕΩΝ Ο ρόλος της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας συνδέεται κυρίως με τον συντονισμό των φορέων που εμπλέκονται σε δράσεις αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και για την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών με στόχο την αποκατάσταση της καθημερινής λειτουργίας περιοχών που έχουν περιέλθει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας πλημμυρών. Επίσης, για τον συντονισμό των εμπλεκομένων φορέων στην εφαρμογή του Ειδικού Σχεδίου Ανθρωπίνων Απωλειών, μετά από σχετική ενημέρωση από την ΕΛ.ΑΣ. (Υ.Α 3384/ , ΦΕΚ 776/Β /2006). Η περαιτέρω μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη διαχείριση των συνεπειών, που έχει ως αντικείμενο τη λεπτομερή καταγραφή της έκτασης των ζημιών, τη χορήγηση δανείων και ενισχύσεων σε πληγέντες, κλπ, δρομολογείται από ειδικότερες νομοθεσίες, καθώς και κυβερνητικές αποφάσεις, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Διευκρινίζεται ότι η έκδοση αποφάσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας που αναφέρονται στην κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης συνδέεται αποκλειστικά με τον επιχειρησιακό ρόλο που αναλαμβάνει στο συντονισμό του δυναμικού και των μέσων των φορέων που επιχειρούν για την άμεση αντιμετώπισή τους, καθώς και με το μέγεθος της κινητοποίησης του δυναμικού και των μέσων που είναι πλέον του διατιθέμενου υπό κανονικές συνθήκες. Η κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από τη Γενική Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ενεργοποίηση Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 25

26 ειδικότερων νομοθετικών ρυθμίσεων σχετικών με την καταβολή αποζημιώσεων και δανείων σε πληγέντες. Αιτήματα συνδρομής με υλικά και μέσα προς ενίσχυση του έργου των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων για την αντιμετώπιση εν εξελίξει καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που ενδέχεται να προκληθούν από πλημμύρες υποβάλλονται στο Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Αιτήματα συνδρομής με υλικά και μέσα προς ενίσχυση του έργου των Περιφερειών που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν από την οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση, για την αντιμετώπιση εν εξελίξει καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που ενδέχεται να προκληθούν από πλημμύρες, μπορούν να υποβάλλονται στο Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Αιτήματα συνδρομής προς ενίσχυση του έργου των Δήμων με υλικά και μέσα που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν από την οικεία Περιφέρεια ή την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, για την αντιμετώπιση εν εξελίξει καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που ενδέχεται να προκληθούν από πλημμύρες, μπορούν να υποβάλλονται στο Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Σημειώνεται ότι αιτήματα κρατικών υπηρεσιών και φορέων για συνδρομή άλλων αρχών, υπηρεσιών και φορέων με σκοπό την αντιμετώπιση καταστροφών και τη διαχείριση των συνεπειών, υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω της Γενικής Γραμματείς Πολιτικής Προστασίας (αρθ. 27, Ν. 3536/2007 ΦΕΚ 42/Α /2007). Θέματα που αφορούν την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών και επίταξη ακινήτων και κινητών πραγμάτων, ως μέτρα πολιτικής κινητοποίησης σε περίοδο ειρήνης για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης που δύναται να προκύψει και λόγω πλημμυρών, ρυθμίζονται στο άρθρ. 41 του Ν.3536/2007 (ΦΕΚ 42/Α /2007). Οι διατάξεις ιδίως των άρθρων 2 παρ. 5, 18, 19, 22 και 23 του Ν.Δ. 17/1974 (ΦΕΚ 263/Α /1974) δεν εφαρμόζονται εφεξής για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης σε καιρό Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 26

27 ειρήνης, εφόσον έρχονται σε αντίθεση προς τις διατάξεις αυτού του άρθρου. Επίσης, δεν εφαρμόζεται και κάθε άλλη διάταξη που είναι αντίθετη προς τις διατάξεις αυτού του άρθρου. Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, μετά την εκδήλωση πλημμυρών και την πρώτη εκτίμηση των επιπτώσεων από τα Αποκεντρωμένα Όργανα Πολιτικής Προστασίας, προχωρά, εφόσον συντρέχει λόγος και μετά από σχετική εισήγηση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή του Περιφερειάρχη, στην έκδοση απόφασης χαρακτηρισμού της καταστροφής και στην αντίστοιχη απόφαση κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Σε περίπτωση τοπικής καταστροφής μικρής έντασης μπορεί να εξουσιοδοτεί τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή τον οικείο Περιφερειάρχη για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων (Ν 3013/02, αρ. 8) Σε περιπτώσεις που η καταστροφή εκτείνεται σε περισσότερες από τρείς Περιφέρειες της χώρας ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας εισηγείται στον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη το χαρακτηρισμό καταστροφής ως γενικής και την έκδοση της αντίστοιχης απόφασης για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης (αρθ.8, Ν.3013/2008). Επίσης, σε περιπτώσεις γενικής, περιφερειακής ή τοπικής μεγάλης έντασης καταστροφής, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας δύναται να συγκαλέσει, ή εισηγείται στον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη να συγκαλέσει, το Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (Κ.Σ.Ο.Π.Π.) για τον συντονισμό της διάθεσης ανθρώπινου δυναμικού και μέσων, καθώς και για την παροχή οδηγιών στους πολίτες με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών (αρθ. 5 του Ν.3013/2002). Τέλος, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών που μπορεί να προκύψουν από πλημμύρες συντονίζει και κατευθύνει το έργο της πολιτικής προστασίας (αρ. 8, Ν.3013/2002). Ειδικότερα, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας δύναται να αποφασίζει για την άμεση προμήθεια και διάθεση υλικών, εφοδίων και μέσων καθ υπέρβαση των προϋπολογισθέντων (Ν3013/2002 αρ 8), εφόσον τούτο κρίνεται απολύτως απαραίτητο. Επισημαίνεται ότι η απόφαση χαρακτηρισμού της καταστροφής από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, σε μια από τις κατηγορίες όπως αυτές αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 2 του Ν.3013/2002, ορίζει τα αντίστοιχα επίπεδα κλιμάκωσης που απαιτούνται στη διάθεση του απαραίτητου δυναμικού και μέσων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω πλημμυρικών φαινομένων και τη διαχείριση των συνεπειών: 1. Τοπική καταστροφή μικρής έντασης, για την αντιμετώπιση της οποίας αρκεί το δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας, ο συντονισμός διάθεσης Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 27

28 του απαραίτητου δυναμικού και μέσων γίνεται από τον από τον Περιφερειάρχη ή κατόπιν εντολής του από τον αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη ο οποίος ενεργεί σύμφωνα με τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις που του παρέχει ο Περιφερειάρχης 2. Τοπική καταστροφή μεγάλης έντασης, για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται η διάθεση δυναμικού και μέσων πολιτικής προστασίας και από άλλους Δήμους, Περιφέρειες, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις ή και από Κεντρικές Υπηρεσίες και Φορείς, ο συντονισμός διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων γίνεται με ευθύνη του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και του ΚΣΟΠΠ, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ν. 3013/ Περιφερειακή μικρής έντασης, για την αντιμετώπιση της οποίας αρκεί το δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας, ο συντονισμός διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων γίνεται με ευθύνη του Περιφερειάρχη. 4. Περιφερειακή μεγάλης έντασης, για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται η διάθεση δυναμικού και μέσων πολιτικής προστασίας και από άλλες Περιφέρειες, ή Αποκεντρωμένες Διοικήσεις ή και από Κεντρικές Υπηρεσίες και Φορείς, ο συντονισμός διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων γίνεται με ευθύνη του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και του ΚΣΟΠΠ. 5. Γενική καταστροφή, η καταστροφή εκτείνεται σε περισσότερες από τρεις περιφέρειες της Χώρας, ο συντονισμός διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων γίνεται με ευθύνη του Υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη ή του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και του ΚΣΟΠΠ. ΑΔΑ: Β4ΤΧΙ-Η7Ι Για τις ανωτέρω περιπτώσεις των τοπικών και περιφερειακών καταστροφών μεγάλης έντασης ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης δύναται να αναλαμβάνει, εντός της χωρικής του αρμοδιότητας και εφόσον συντρέχουν λόγοι, το συντονισμό διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω πλημμυρών και τη διαχείριση των συνεπειών από την καταστροφή, κατόπιν σχετικής συνεννόησης με το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Η μετάβαση από το κατώτερο στο ανώτερο διοικητικό επίπεδο γίνεται κατόπιν αιτήματος των αποκεντρωμένων κατά περίπτωση Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Περιφερειάρχης ή Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης) σύμφωνα με τα αρ του Ν.3013/2002 προς το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Η ενημέρωση της κοινής γνώμης και η παροχή οδηγιών σε κεντρικό επίπεδο, με στόχο την αντιμετώπιση των καταστροφών και την ελαχιστοποίηση των συνεπειών τους, αποτελούν αρμοδιότητα του Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (Κ.Σ.Ο.Π.Π.) (αρθ. 5, Ν. 3013/2002). Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 28

29 Στις περιπτώσεις που η καταστροφή χαρακτηρίζεται ως τοπική μικρής έντασης, η ενημέρωση του κοινού για ζητήματα που αφορούν δράσεις πολιτικής προστασίας στη διαχείριση των συνεπειών (αντιμετώπιση-αποκατάσταση) αποτελούν ευθύνη του Περιφερειάρχη ή (κατόπιν εντολής του) του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, που έχουν την αρμοδιότητα συντονισμού και επίβλεψης. Στις περιπτώσεις που η καταστροφή χαρακτηρίζεται ως περιφερειακή μικρής έντασης η ενημέρωση του κοινού για ζητήματα που αφορούν δράσεις πολιτικής προστασίας στη διαχείριση των συνεπειών (αντιμετώπιση-αποκατάσταση) αποτελούν ευθύνη του Περιφερειάρχη που έχει την αρμοδιότητα συντονισμού και επίβλεψης ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΛΟΓΩ ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ Μεταξύ των δράσεων, που απαιτούνται για την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών, είναι και η οργανωμένη απομάκρυνσή τους από την περιοχή που τεκμηριωμένα εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή. Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθ. 18 του Ν 3613/2007 (ΦΕΚ 263/Α /2007) καθίσταται σαφές ότι το όργανο που αποφασίζει για την υλοποίηση της ανωτέρω δράσης είναι ο Δήμαρχος, η περιοχή του οποίου πλήττεται και ο οποίος έχει και το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο ή ο αρμόδιος Περιφερειάρχης3, όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα Δήμο κλπ. Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ.3 (δηλαδή σε περιπτώσεις που η καταστροφή χαρακτηριστεί ως γενική, περιφερειακή μικρής ή μεγάλης έντασης, ή τοπική μικρής ή μεγάλης έντασης) σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β, γ και δ του Ν.3013/2002/ΦΕΚ102/τευχ.Α, (περί αρμοδιοτήτων του Γεν. Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας για τον χαρακτηρισμό μιας καταστροφής και την έκδοση σχετικής απόφασης) και του άρθ. 282 του Ν.3852/2010, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται: α) από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας σε περιπτώσεις γενικής καταστροφής, περιφερειακής καταστροφής μεγάλης έντασης, ή σε τοπικές καταστροφές μεγάλης έντασης, ή β) από τον Γενικό Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης σε περιπτώσεις περιφερειακής καταστροφής μικρής έντασης, ή σε τοπικές καταστροφές μικρής έντασης και εκτελείται από τους αρμόδιους Δημάρχους και Περιφερειάρχες,. 2 κατ εφαρμογή του άρθ. 1 παρ. 2 του Ν.2503/1997 σε συνδυασμό με τα άρθ. 10 και 11 του Ν.3013/2002 και το άρθ. 283 του Ν3852/2010. Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 29

30 3 Ως αρμόδιο όργανο προσδιορίζεται ο Περιφερειάρχης σύμφωνα με το άρθ. 282 του Ν.3852/2010, αντί του Νομάρχη που προέβλεπε το άρθ. 18 του Ν 3613/ Ως αρμόδιο όργανο λήψης απόφασης προσδιορίζεται ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένη Διοίκησης σύμφωνα με το άρθ 283 του Ν.3852/2010, αντί του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας που προέβλεπε το άρθ. 18 του Ν 3613/ Ως αρμόδιο όργανο προσδιορίζεται ο Περιφερειάρχης σύμφωνα με το άρθ. 282 του Ν.3852/2010, αντί του Νομάρχη που προέβλεπε το άρθ. 18 του Ν 3613/2007 ΑΔΑ: Β4ΤΧΙ-Η7Ι Ειδικότερα, όσον αφορά τις αρμοδιότητες του Περιφερειάρχη τόσο στη λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών, όσο και στις περιπτώσεις υλοποίησή της όταν η απόφαση λαμβάνεται από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή τον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κρίνεται σκόπιμο όπως ο Περιφερειάρχης κατά την κρίση του μεταβιβάσει τις ανωτέρω αρμοδιότητες στους Αντιπεριφερειάρχες των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων με σχετική εξουσιοδοτική πράξη. Η ενέργεια αυτή κρίνεται σκόπιμη λόγω: της πιθανής ταυτόχρονης ύπαρξης πλημμυρικών φαινομένων σε διαφορετικές Περιφερειακές Ενότητες της ίδιας Περιφέρειας της δυνατότητας αμεσότερης μετάβασης του Αντιπεριφερειάρχη στο χώρο της καταστροφής, σε σχέση με τον Περιφερειάρχη, ιδιαίτερα στις νησιωτικές Περιφέρειες των αρμοδιοτήτων Πολιτικής Προστασίας του Αντιπεριφερειάρχη, ως οργάνου με την ευθύνη του συντονισμού δράσεων για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών στην περιφερειακή ενότητά του (άρθ. 160 του Ν.3852/2010) της δυνατότητας υποστήριξης του έργου του Αντιπεριφερειάρχη από το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Σε όλες τις περιπτώσεις η λήψη της απόφασης, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 2 άρθ. 18 Ν 3613/2007, πρέπει να βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής. Η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο που δρομολογείται για την προληπτική προστασία τους, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς, η εκτίμηση των οποίων μπορεί να γίνει μόνο σε τοπικό επίπεδο. Ο κίνδυνος που διατρέχουν οι πολίτες εξαιτίας πλημμυρών προέρχεται κατά βάση α) από την κατάκλυση κατοικημένων περιοχών από πλημμυρικά ύδατα (παράσυρση από πλημμυρικά ύδατα, ατυχήματα, εγκλωβισμοί, καταρρεύσεις κτιρίων, κλπ), β) από χημικούς ή λοιμογόνους παράγοντες επικίνδυνους για την δημόσια υγεία οι οποίοι παρασύρθηκαν ή αναπτύχθηκαν στα Δ Η Μ Ο Σ Ε Ρ Ε Τ Ρ Ι Α Σ / Α Υ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Σελίδα 30