Otto Friedrich Bollnow, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ* [105] 11. Η αγωγή προς αυτόνοµη κρίση

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Otto Friedrich Bollnow, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ* [105] 11. Η αγωγή προς αυτόνοµη κρίση"

Transcript

1 Otto Friedrich Bollnow, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ* [105] 11. Η αγωγή προς αυτόνοµη κρίση 1. Η αγωγή ως προσαρµογή στην υπάρχουσα κοινωνία Η κριτική ικανότητα Η αγωγή προς την κριτική ικανότητα Η αγωγή ως προσαρµογή στην υπάρχουσα κοινωνία Η αγωγή προς το διάλογο οδηγεί επιπλέον και προς µια άλλη συνάφεια, που γι' αυτήν έγινε κιόλας λόγος σε αρκετές θέσεις και που τώρα πρέπει για µια ακόµη φορά να εξεταστεί αναλυτικά. Η αγωγή προς το διάλογο στοχεύει αναγκαστικά πάντοτε σε µια υπέρβαση της υποκειµενικής µεροληψίας και έτσι εισάγει µια άποψη στην παιδαγωγική, που λίγο έχει προσεχθεί στη µέχρι τώρα παράδοση γιατί η γερµανική παιδαγωγική από τους χρόνους των κλασσικών πρωτοπόρων της είναι στην ουσία µια Παιδαγωγική του ατόµου (eine Individualpädagogik). Στο επίκεντρό της βρισκόταν η µόρφωση του καθενός ανθρώπου µε την αξιοποίηση όλων των δυνάµεών του. Γι' αυτό και η ψυχολογία ήταν επίσης η επιστήµη -βοηθός της, που την υποβάσταζε. Με την αυξανόµενη όµως αυτοσυνείδηση της εργατικής τάξης, µε τη διαµόρφωση της µαρξιστικής θεωρίας και της µοντέρνας κοινωνιολογίας, εµφανίστηκε στο προσκήνιο, µε αυξανόµενη απήχηση, µια άλλη άποψη: η κοινωνική λειτουργία της αγωγής. Κατά βάθος αυτή η σκέψη δεν είναι εντελώς νέα: Ήδη ο Schleiermacher ξεκίνησε από µια εντελώς παρόµοια σκοπιά, όταν στην αρχή των παιδαγωγικών του παραδόσεων έθεσε το ερώτηµα: «Λοιπόν, τι θέλει, αλήθεια, η προηγούµενη γενιά απ' τη νεώτερη;» 1 Εποµένως, δεν είδε την πρωταρχική θεµελίωσή της στην απαίτηση του καθενός παιδιού για ανέλιξη των δυνάµεών του, αλλά στην απαίτηση της προηγούµενης γενιάς, δηλ. της υ- πάρχουσας κοινωνίας, προς το παιδί. Και έπειτα ο Dilthey, πάλι στα τέλη του 19ου αι., συνέλαβε την αγωγή µε το ίδιο πνεύµα. Ήδη τόνιζε στις παιδαγωγικές του παραδόσεις, (που δυστυχώς δηµοσιεύτηκαν σε βιβλίο για πρώτη φορά πολύ αργότερα από το θάνατό του και γι' αυτό µπόρεσαν µόνο λίγο να έχουν επίδραση στην εποχή του): «Η αγωγή είναι µια λειτουργία της κοινωνίας». 2 Μιλάει κατηγορηµατικά για µια προσαρµογή, που κατ' αυτόν είναι θεµελιωµένη σε µια σχέση κυριαρχίας (Herrschaftsverhältnis), αρχικά του πατέρα και έπειτα «πλατύτερων δεσµών κυριαρχίας»: «Αυτή η αγωγή, εφόσον προσαρµόζει τους αναπτυσσόµενους στις ανάγκες της κοινωνίας, είναι βέβαια µια κοινωνική ανάγκη. Συνεπώς, πρέπει µέσα της να ασκείται αυτή η λειτουργία, για να φτάνει η κοινωνία στο σκοπό της». 3 Στον αιώνα µας ο Krieck επανέλαβε αυτές τις σκέψεις: Επειδή τα κοινωνικά ιδρύµατα υφίστανται πάνω από τη ζωή του καθενός φορέα τους, υπάρχει ανάγκη για µια αγωγή ως τη διαµόρφωση του νέου βλαστού, που µ' αυτή γίνεται ικανός να συµπληρώνει τις θέσεις των µελών, που φεύγουν εξαιτίας * Die originale Paginierung des Erstdrucks ist belassen. 1 FRIEDRICH SCHLEIERMACHER. Pädagogische Schriften, έκδ. από τον Ε. Weniger, Düsseldorf und München 1959, τόµος 1ος, σ WILHELM DILTHEY. Gesammelte Schriften, 9ος τόµος, σ WILHELM DILTHEY, όπου αναφέρθηκε, σ. 192 κ.ε.

2 106 Φιλοσοφική Παιδαγωγική της ηλικίας και του θανάτου. Για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια εµφανίστηκε καθαρότερα στη συνείδηση της παιδαγωγικής επιστήµης η κοινωνική λειτουργία της αγωγής. Όµως, µια και σήµερα η µεθοδολογικά πολύπλευρα διαµορφωµένη σκέψη της κοινωνιολογίας κερδίζει έδαφος στην παιδαγωγική, αυτές οι σκέψεις αποκτούν µια πολύ µεγαλύτερη βαρύτητα. Οι έννοιες της προσαρµογής, της κοινωνικοποίησης, του εκπολιτισµού 4 βρίσκονται σήµερα στο προσκήνιο των παιδαγωγικών συζητήσεων. Το θέµα είναι να διαµορφώσουµε τον νέο άνθρωπο, όπως ταιριάζει στις ανάγκες της κοινωνίας που τον περιβάλλει. Επίσης έγινε σηµαντική για την παιδαγωγική και η έννοια των «ρόλων» της κοινωνιολογίας, ενόσο πρόκειται να κάνει ικανό τον άνθρωπο να αποδεχτεί το ρόλο που περιµένουν απ' αυτόν. Αλλά όπως η παιδαγωγική στο παρελθόν έπρεπε ν' αντισταθεί στο να γίνει µια εφαρµοσµένη ψυχολογία, έτσι πρέπει σήµερα να έχει το νου της, ώστε να µη χάσει από τα µάτια της την ιδιαίτερη παιδαγωγική ευθύνη της κάτω από την πίεση της κοινωνιολογικής σκέψης. Όταν επίσης η έννοια της προσαρµογής ως επί το πλείστον δεν κατανοείται τόσο χοντρικά, ώστε να καταδικάζει τους ανθρώπους σε καθαρή παθητικότητα, αλλά θέλει πολύ περισσότερο να τους κάνει ικανούς για τη ζωντανή συµµετοχή στην πολιτιστική ζωή και τούτο σηµαίνει στη δηµιουργική συµµετοχή για την προώθηση του πολιτισµού, τότε διαπιστώνεται βέβαια στην έννοια της προσαρµογής (που χρησιµοποιήθηκε κιόλας από τον Dilthey) µια τάση ολέθρια, που ο Η. Roth την εξήρε µε έµφαση από τη σκοπιά της παιδαγωγικής: «Όπου γίνεται λόγος µόνο για προσαρµογή, διαιωνίζεται το πραγµατικό, το ιδρυµατικό, η κοινωνία, όπως αυτή είναι». 5 Εποµένως, η προσαρµογή χρειάζεται µια συµπληρωµατική λειτουργία, που εξοστρακίζει την απλή εξοµοίωση προς υπάρχουσες καταρτίσεις, και µάλιστα όχι µόνο χάριν του δικαίου του καθενός παιδιού ως υποκειµένου αλλά εξίσου χάριν της κοινωνίας, που µόνο δια µέσου της αντίστασης ενάντια στην απλή προσαρµογή µπορεί να προχωρήσει προς το καλύτερο. Αυτό το είχε κιόλας διατυπώσει καθαρά ο Kant στις παιδαγωγικές του παραδόσεις: «Τα παιδιά οφείλουν να διαπαιδαγωγούνται όχι σύµφωνα µε την παρούσα, αλλά την µελλοντική δυνατή καλύτερη κατάσταση του ανθρωπίνου είδους, που είναι η ιδέα της ανθρωπότητας και του καθολικού προσδιορισµού της». 6 Η ιδέα της προσαρµογής βρίσκει µια ισχυρή υποστήριξη δια µέσου της νεώτερης θεωρίας της µάθησης,που αναπτύχθηκε προπαντός στην Αµερική και που, τουλάχιστον σε µερικούς από τους εκπροσώπους της, µε τη βοήθεια των προγραµµάτων της µάθησης, θέλει όχι µόνο να µεταδώσει τη γνώση, αλλά επίσης να διαµορφώνει την συµπεριφορά και πιστεύει ότι µπορεί µε αυτό τον τρόπο να στρέψει την ηθική αγωγή σε καθορισµένες τροχιές. 7 εν χρειάζεται βεβαίως καθόλου σ' αυτή τη θέση να προβληµατιστούµε για το κατά πόσον είναι δυνατό να καταστήσουµε εξαρτηµένη την ανθρώπινη συµπεριφορά, όπως αυτή των ζώων. Το ότι υπάρχουν πάρα πολλές δυνατότητες για να διαµορφώσουµε µε τη θέλησή µας, δια µέσου συστηµατικής επίδρασης από τα έξω, την ανθρώπινη συµπεριφορά και µάλιστα την 4 Πρβλ. και WERNER LOCH. Enkulturation als anthropologischer Grundbegriff der Pädagogik. Στο: Bildung und Erziehung, 21ο έτος έκδοσης 1968, σ. 161 κ.ε. 5 HEINRICH ROTH. Pädagogische Anthropologie, 1ος τόµος Berlin 1966, σ IMMANUEL KANT. Werke. 'Έκδ. από τον R. Cassirer, 8ος τόµος, σ. 462 κ.ε. 7 Για την Lerntheorie πρβλ. κριτικά GOTTFRIED BRÄUER. Vom menschlichen Lernen. Fragen aus der Sicht der philosophischen Anthropologie angesichts der Rezeption der amerikanischen Verhaltenspsychologie. In: Studien zur Anthropologie des Lernens. Neue pädagogische Bemühungen, τευχ. 36, Essen 1968, σ. 11 κ.ε. ΤΟΥ Ι ΙΟΥ. Die Grenzen des verhaltenspsychologischen Unterrichtsmodells. Στο: Pädagogischer Fortschritt. Έκδ. από τον J. Flügge, Bad Heilbrunn 1972, σ. 80 κ.ε.

3 Η αγωγή προς αυτόνοµη κρίση 107 ανθρώπινη συνείδηση, είναι αναµφίβολο. Χρειάζεται µόνο να σκεφτεί κάποιος την ανησυχητική δυνατότητα της ονοµαζόµενης πλύσης του εγκεφάλου. Και πέρα απ' όλες τις συνειδητές παιδαγωγικές προθέσεις πρέπει να φέρουµε στο νου µας εδώ την επίδραση των σύγχρονων µέσων ενηµέρωσης (τύπος, ραδιόφωνο, T.V. κλπ.), όπως επίσης τις πολλαπλές µορφές εκλεπτυσµένης εµπορικής διαφήµισης. Εποµένως: εν υπάρχει καµιά αµφιβολία για το ότι υφίσταται η δυνατότητα µιας τέτοιας προερχόµενης από τα έξω διαµόρφωσης, και για το ότι αυτή πραγµατοποιείται στο σύγχρονο περιβάλλον της ζωής µας µε πολλαπλούς τρόπους, το ερώτηµα όµως είναι, ποια η στάση της παιδαγωγικής απέναντι σ' αυτές τις δυνατότητες. Μέχρι ποιο σηµείο µπορεί και µέχρι ποιο σηµείο επιτρέπεται να τις υπηρετεί; Είναι αυτονόητο, ότι υπεισέρχονται τέτοιες διαδικασίες στην περιοχή της αγωγής. Αυτό αρχίζει κιόλας µε τον εθισµό του βρέφους σ' ένα σύµφωνα µε κανόνες κύληµα της ηµέρας Όλα αυτά όµως δεν έχουν να κάνουν καθόλου µε την αγωγή στην πραγµατική της έννοια. Αντίθετα: το αποφασιστικό έργο της αγωγής έγκειται στο να παράσχει στον άνθρωπο την ανεξαρτησία απέναντι σ' όλες αυτές τις επιρροές, που δρουν ανώνυµα ή και οργανώνονται συνειδητό, να αναπτύξει µέσα του τη δύναµη της αντίστασης απέναντι σ' όλες τις επιρροές, που θέλουν, όντας έξω απ' αυτόν, να τον «χρησιµοποιούν», και επιπλέον να τον κάνει ικανό να παίρνει θέση ως ανεξάρτητος και µε δική του ευθύνη. ( εν είναι εξάλλου χωρίς µια κάποια παραδοξότητα το γεγονός ότι η παιδαγωγική θεωρία τονίζει την προσαρµογή σε µια στιγµή που η ίδια η νεολαία αντιστέκεται µε πάθος ενάντια σε κάθε οµοιοµορφισµό (Konformismus)] 2. Η κριτική ικανότητα Το θέµα σε κύριες γραµµές είναι να αναπτυχθεί στον άνθρωπο η ικανό τητα του να κρίνει ο ίδιος. Αυτό ήταν σχεδόν πάντοτε δύσκολο, µα σήµερα είναι πιο δύσκολο παρά ποτέ. Εφηµερίδες και περιοδικά, ραδιόφωνο και τηλεόραση πιέζουν σήµερα τον άνθρωπο, ακόµη και στο πιο µακρυνό σπίτι και τον εφοδιάζουν αδιάκοπα µε ένα πλήθος νέων ειδήσεων που του φέρνουν σύγχυση, αλλά δεν του τις µεταδίδουν µε την έννοια αντικειµενικών πληροφοριών, που θα µπορούσε αυτός ελεύθερα να τις έχει στη διάθεσή του και απ αυτές να διαµορφώνει µια δική του κρίση, αλλά του προσφέρουν τις πληροφορίες σχεδόν πάντα µέσα από µια ορισµένη επιλογή και διατύπωση δρώντας έτσι σταθερά στις απόψεις και πεποιθήσεις του, στις συναισθηµατικές αντιδράσεις και βουλητικές του ενέργειες. Προστίθεται σ αυτά και η τεχνική του επηρεασµού της γνώµης (die Technik der Meinungslenkung), που από τη διαφήµιση για πράγµατα του νοικοκυριού ως την πολιτική προπαγάνδα διαµορφώνεται πάντοτε εκλεπτυσµένα και κατευθύνει πιεστικά τον άνθρωπο σύµφωνα µε τις επιδράσεις της, χωρίς αυτός ο ίδιος να καταλαβαίνει, πόσο έντονα επηρεάζεται. Το ότι η κοινή γνώµη κατευθύνεται, είναι ειλικρινά ένα από τα απάνθρωπα γνωρίσµατα του καιρού µας. Ο άνθρωπος δεν διαµορφώνει πλέον ανεξάρτητος τις γνώµες του

4 108 Φιλοσοφική Παιδαγωγική και δεν αποφασίζει πια µε δική του ευθύνη, αλλά οι σκέψεις του και οι πράξεις του διευθύνονται από εξωτερικούς παράγοντες. Ό,τι όµως εδώ προβάλλεται µε ιδιαίτερο τρόπο από τα µέσα της σύγχρονης τεχνικής, στηρίζεται πάνω σε µια πλατύτερη συνάφεια, που είναι θεµελιωµένη γενικά στην ανθρώπινη παρουσία. Θα ήταν µια προκατάληψη να δεχτούµε ότι ο άνθρωπος οικοδοµεί από µόνος του τις γνώµες και πεποιθήσεις του. Όπως αυτός, παιδί, µεγαλώνει µέσα σ' ένα περιβάλλον, που το αποδέχεται ως αυτονόητο, µε τον ίδιο τρόπο επίσης παραλαµβάνει από αυτό το περιβάλλον τις γνώµες και τις θεωρήσεις του, ολόκληρη την κατανόηση του κόσµου του, µε ένα αυτονόητο τρόπο, χωρίς αυτό να συνειδητοποιείται καθόλου απ' αυτόν. Ζει εντελώς αυτονόητα µέσα σ' αυτό το κοινό µέσο (gemeinsames Medium). Έτσι αυτό επίσης παραµένει, περισσότερο ή λιγότερο και στον ενήλικα. Ο Heidegger είχε κάνει λόγο για το «κάποιος» («man») ως το υποκεί- µενο αυτής της συλλογικής ύπαρξης. Ο Jaspers κάνει λόγο για το «όλοι εµείς» («wir alle»): «Στην απλοϊκή ύπαρξη κάνω ό,τι κάνουν οι άλλοι, πιστεύω, ό,τι πιστεύουν οι άλλοι, σκέπτοµαι, όπως σκέπτονται οι άλλοι. Γνώ- µες, σκοποί, άγχη, χαρές µεταφέρονται από τον ένα στον άλλο, χωρίς αυτοί να το αντιλαµβάνονται, γιατί συµβαίνει αναµφισβήτητα ένας αυθόρµητος συνταυτισµός όλων» 8. Ξεκινώντας πρώτα από το υπόβαθρο αυτών των απόψεων, που γίνονται αποδεκτές ως αυτονόητες και εκλαµβάνονται ως προσωπικές, µπορεί στη συνέχεια να φτάσει κάποιος σε µια δική του γνώµη και σε µια αιτιολογη- µένη κρίση. Αυτό όµως συµβαίνει, επειδή πάντοτε υπάρχουν κιόλας στη διάθεσή µας ορισµένες απόψεις και πάντοτε µέσα στα πλαίσια της αντιµετώπισης αυτών των υπαρκτών απόψεων. Μόνο µε την κριτική προς αυτές είναι δυνατό να διαµορφώνεται η προσωπική κρίση και τίθεται το ερώτηµα, πώς γίνεται η µετάβαση σε µια τέτοια κριτική. Αυτό συµβαίνει, όπου πρόκειται για κάπως σοβαρές περιπτώσεις και όχι από µετέωρη διανοητική περιέργεια. Επιπλέον η αντίδραση ενάντια στην πίεση της επικρατούσας άποψης απαιτεί µεγάλες προσπάθειες εξάλλου η κοινή γνώµη µε τα καθιερωµένα της φροντίζει µε τη βοήθεια των κανόνων της, ώστε µια τέτοια απόκλιση να θεωρείται επικίνδυνη. Μερικοί - αρκεί µόνο να γίνει αναφορά στο Σωκράτη - έχουν υποχρεωθεί να πληρώσουν το δικό τους δρόµο µε τη ζωή τους. Πρέπει εποµένως να ενυπάρχουν βαθύτερες αναγκαιότητες, που εξωθούν τον άνθρωπο σε σύγκρουση µε την κοινή γνώµη (Konflikt mit der öffentlichen Meinung). Η δική του ζωή περιπλέκεται σε µια κατάσταση, που απ' αυτή, µέσα στα πλαίσια των παραδοσιακών αντιλήψεων, δεν υπάρχει πια καµιά διέξοδος. Για πρώτη φορά µε τη διακινδύνευση της ίδιας της ζωής του εξαναγκάζεται ο άνθρωπος να ασκήσει κριτική σε θεµελιώδη ζητήµατα, που µέχρι τότε ήσαν αναντίρρητα αποδεχτά. Υπάρχει εποµένως µια υπαρξιακή διαδικασία, που αγγίζει τα µύχια και που κατ' αυτή µόνο µε την αντίσταση ενάντια στην κοινή γνώµη µπορεί να σχηµατιστεί µια προσωπική γνώµη 9. Όπως αυτή η προσωπική γνώµη δεν σχηµατίζεται µε αµέτοχη θεώρη- 8 KARL JASPERS. Philosophie, όπου αναφέρθηκε, 2ος τόµος, σ Πρβλ. BOLLNOW. Erziehung zur Urteilsfähigkeit. Στο: Mass und Vermessenheit des Menschen, όπου αναφέρθηκε, σ. 107 κ.ε.

5 Η αγωγή προς αυτόνοµη κρίση 109 ση, αλλά µόνο δια µέσου µιας συγκεκριµένης κατάστασης σύγκρουσης, έτσι µπορεί αυτή στη συνέχεια να προσλάβει µια ξεκάθαρη µορφή, εφόσον δεν παραµένει κλεισµένη στην ψυχή του ενός, αλλά αντιπροσωπεύεται µε ελεύθερο λόγο και προς τα εξω και η ισχύς της τίθεται κάτω από την κρίση της κοινής γνώµης, που είναι διαφορετική. Ο άνθρωπος µε τη λέξη που εκφράζει, δεν αντιπροσωπεύει απλά τη δική του γνώµη, αλλά αυτή η γνώµη δια- µορφώνεται πραγµατικά για πρώτη φορά µέσα της, αποκτά την οριστικότητά της, και µέσα σ' αυτή την ίδια διαδικασία κερδίζει ο ίδιος ο άνθρωπος ταυτόχρονα την εσωτερική του σταθερότητα, διαχωρίζεται από την ανώνυ- µη µαζική ύπαρξη (das anonyme Massendasein) και γίνεται στην κυριολεξία ο εαυτός του. Ό,τι προηγουµένως αναπτύχθηκε ως προϋπόθεση της ελεύθερης συζήτησης, πέρα από την οµολογία και την παραδοχή αποκτάει απ' αυτή τη σκοπιά νέα σηµασία. Είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την ανύψωση του ανθρώπου σε πρόσωπο, που παίρνει αποφάσεις ελεύθερα. Η προσωπική γνώµη όµως, όντας γνώµη, παραµένει υποκειµενική και αυθαίρετη, ακόµη και όταν αντιπροσωπεύεται πολύ κατηγορηµατικά. Για να επικρατήσει ανάµεσα στη διαφωνία των απόψεων, χρειάζεται την αντικειµενική αιτιολόγησή της. Και αυτό επιτυγχάνεται µε την κρίση. Αυτή είναι η επόµενη βαθµίδα, που πρέπει να φτάσει κάποιος. Η κρίση είναι κάτι περισσότερο απ' ό,τι µια κατηγορηµατικά αντιπροσωπευµένη γνώµη. Μια κρίση υφίσταται για πρώτη φορά, όταν κάποιος έχει προσδιορίσει µε αντικειµενικότητα τα υπέρ και τα κατά ενός αµφίλεκτου ερωτήµατος και έτσι έχει φτάσει σε µια αιτιολογηµένη απόφαση. Ο άνθρωπος δεν µπορεί να θέτει πάνω απ' όλα την προσωπική του κρίση, επειδή σε πολλά πράγµατα του λείπει η απαιτούµενη γνώση. Σε πολλούς τοµείς η κρίση παραµένει υπόθεση του αρµόδιου ειδικού, που πρέπει να τον εµπιστεύεται ο µη ειδικός. Για τα ερωτήµατα όµως, που είναι αποφασιστικά για την ίδια του τη ζωή, πρέπει ο άνθρωπος να είναι σε θέση να ελευθερώνεται από την κηδε- µονία των επιρροών, που επιδρούν πάνω στον τρόπο θεώρησης και συµπεριφοράς του, και να σχηµατίζει αυτόνοµη κρίση. Είναι εποµένως η αγωγή προς την κριτική ικανότητα ένα σηµαντικό µέρος της αγωγής προς τον ανεξάρτητο άνθρωπο, που εµφανίζεται υπεύθυνος για τις αποφάσεις του. Ακριβώς στη σηµερινή κοινωνία, την φθαρµένη εξ αιτίας του πολλαπλασιασµού αυταρχικών αξιώσεων, η αγωγή προς κατηγορηµατικά αντιπροσωπευµένη προσωπική γνώµη και προς την αυτοκερδισµένη ανεπηρέαστη προσωπική κρίση αποκτά µια ξεχωριστή σηµασία. Αυτό δεν είναι απλά µια ιδιωτική υπόθεση του καθενός ανθρώπου, που µ' αυτή φτάνει στην αλήθεια της δικής του ύπαρξης, αλλά αποκτά ταυτόχρονα µια άµεση πολιτική σηµασία, επειδή µόνον έτσι έχει δηµιουργηθεί αντίδραση στις απάνθρωπες απαιτήσεις αυταρχικών µορφών επιβολής και είνα δυνατό να κατακτηθεί µια ελεύθερη δηµοκρατική τάξη. Τα ανήσυχα ανε ξάρτητα πνεύµατα βρίσκουν εδώ τον επιβεβληµένο ρόλο τους. Σ' αυτά στηρίζεται κάθε πρόοδος µέσα στην ιστορία.

6 110 Φιλοσοφική Παιδαγωγική 3. Η αγωγή προς την κριτική ικανότητα Από τα παραπάνω προκύπτει το ερώτηµα: Τι µπορεί να κάνει η αγωγή, για να ξυπνήσει στον αναπτυσσόµενο άνθρωπο αυτή την ικανότητα προς την ανεξάρτητη κρίση; Πολλά από αυτά, που µόλις προ ολίγου ειπώθηκαν για την αγωγή προς την διάθεση για διάλογο, θα έπρεπε να συµπεριληφθούν εδώ ακόµη µια φορά, παρ όλα αυτά προσφέρει πράγµατι η απαίτηση για πρακτική προσέγγιση ένα νέο νηφάλιο στοιχείο, που δεν είχε προβλεφθεί προηγουµένως στον ίδιο βαθµό. Με άµεση επίδραση, µε την έννοια της σκόπιµης αγωγής, δεν µπορούµε να επιτύχουµε και εδώ πολλά πράγµατα γιατί πίσω από αυτό βρίσκεται η δυσκολία κάθε ηθικής αγωγής, αφού αυτή οφείλει να οδηγεί προς τη χρήση της ελευθερίας δια µέσου παιδαγωγικών µέτρων, που σηµαίνει διά µέσου επιδράσεων από τα έξω, που περιορίζουν την ελευθερία. Αντίθετα, ενδείκνυται αναµφίβολα η έκκληση-νουθεσία για την αξιοποίηση της προσωπικής δύναµης. Όµως το πιο σηµαντικό είναι βέβαια, ακριβώς όπως στο διάλογο, έχοντας υπόψη τη σπουδαιότητα του σχηµατισµού προσωπικής κρίσης να δη- µιουργούµε και να καλλιεργούµε κάθε φορά τις ευκαιρίες, που µέσα απ' αυτές µπορεί από µόνη της να αναπτυχθεί. Σχετικό µ' αυτά είναι το ότι από τη µια πλευρό βοηθάει κάποιος τον νέο άνθρωπο να ξεπεράσει την αδυνα- µία του για συµµετοχή ή την άγχωση, µε το να του προσφέρει πλούσιες ευκαιρίες να εξωτερικεύει µε θάρρος την προσωπική του γνώµη και να την εκπροσωπεί. Είτε πρόκειται, µέσα στα πλαίσια του µαθήµατος, για την κριτική λογοτεχνικών ή ιστορικών µορφών είτε πολιτικών και πολιτιστικών καταστάσεων είτε αυτά τα ερωτήµατα προκύπτουν άµεσα από την κοινή ζωή, πάντοτε πρόκειται για το εξής: Πρέπει να παίρνουµε στα σοβαρά την κρίση του νεώτερου, να την ακούµε πρόθυµα και υποµονετικά και να µιλού- µε σχετικά µαζί του, ακόµη και όταν οι γνώµες που εκτίθενται αρχικά είναι αδέξιες και δυσκίνητες ή όταν επίσης επαναλαµβάνονται αβασάνιστα ιδέες που συλλήφθηκαν τυχαία. Ο παιδαγωγός πρέπει ολοένα και εντελώς ριζικά να παραιτείται από την αξίωση για υπεροχή του γιατί δεν υπάρχει κανένα πιο δραστικό µέσο, για να καταπνιγεί αµέσως στη γέννησή της η κρίση που άρχισε να σχηµατίζεται απ' ό,τι η αυταρχική απαίτηση ή προπαντός η υπεροπτική ειρωνία. Τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο απ' ό,τι η σκωπτική απόκρουση: - Τι καταλαβαίνεις εσύ από αυτά; Γι' αυτά είσαι ακόµη τόσο νέος... Από την άλλη όµως πλευρά πρέπει ο παιδαγωγός να ξέρει να εµποδίζει τον εκφυλισµό της ελεύθερης εξωτερίκευσης απόψεων σε ανεξέλεγκτη διάθεση για αµφισβήτηση. Γιατί κάθε κρίση πρέπει να έχει υπευθυνότητα και να αντέχει στις κριτικές αντιρρήσεις πρέπει να παίρνεται στα σοβαρά η ξένη κρίση και από πλευράς κριτικής, που σηµαίνει να την διακρίνουµε µε τη βοήθεια αυστηρού ελέγχου από την ανόητη φλυαρία ή από το ασυγκράτητο συναισθηµατικό ξέσπασµα και έτσι να εξαναγκάζουµε τον άλλο να αναλάβει τις ευθύνες του για το λόγο που ειπώθηκε απ' αυτόν. Είναι η σκληρή αναγκαιότητα των πραγµάτων, που καθιστά δυνατή εδώ τη διάκριση ανάµεσα στην αιτιολογηµένη κρίση και την µη δεσµευτική γνώµη.

7 Η αγωγή προς αυτόνοµη κρίση 1 11 Επειδή όµως µια ενδεχοµένως υπεύθυνη κρίση νοείται µόνο πάνω στο έδαφος µιας πλούσιας γνώσης του πράγµατος, ανήκει απαραίτητα επίσης στην αγωγή προς την κριτική ικανότητα το ότι κάθε εξωτερίκευση γνώµης ελέγχεται, όσον αφορά την αντικειµενική της θεµελίωση. Αγωγή προς την κριτική ικανότητα είναι πάντοτε συνυφασµένη µε την αγωγή προς την ρεαλιστικότητα και την αντικειµενικότητα. Με αυτό το συνδυασµό σταθερότητας του χαρακτήρα και ρεαλιστικότητας µπορεί κάποιος να ελπίζει, ότι θα αναπτυχθεί στον άνθρωπο η δύναµη, που µε τη βοήθειά της µαθαίνει να ξεφεύγει, µε προσωπική του απόφαση, από την πίεση της σύγχρονης µαζικής ύπαρξης και διαµορφώνει µια ιδιαίτερη αυτοϋπεύθυνη προσωπικότητα.

3. Η επιδεκτικότητα του ανθρώπου για αγωγή

3. Η επιδεκτικότητα του ανθρώπου για αγωγή 39 Otto Friedrich Bollnow, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ* 3. Η επιδεκτικότητα του ανθρώπου για αγωγή 1. Η ανάγκη για την αγωγή... 39 2. Ο άνθρωπος ως πολιτιστικό ον... 40 3. Η αγωγή των ηλικιωµένων... 41 4. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Ενότητα 9: Η σχέση μεταξύ νόμου και ελευθερίας. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Ενότητα 9: Η σχέση μεταξύ νόμου και ελευθερίας. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Ενότητα 9: Η σχέση μεταξύ νόμου και ελευθερίας Παρούσης Μιχαήλ Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Σκοποί ενότητας 1. Διττός χαρακτήρας Συντάγματος 2. Διάκριση θεσμού-κανόνα 3. Η σχέση λόγου - πνεύματος

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Εαρινό εξάμηνο 2018-2019 ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Η επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013 Κείμενο Τηλεόραση και νέοι Η τηλεόραση επηρεάζει τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τις συμπεριφορές των τηλεθεατών, δεν τους επηρεάζει όλους, όμως,

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο 1 Εφηβεία (4590)

Κείμενο 1 Εφηβεία (4590) Κείμενο 1 Εφηβεία (4590) Οι έφηβοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την πραγματικότητα του επόμενου βήματος, που οδηγεί στην ενηλικίωση, ενώ η κοινωνία απαιτεί απ αυτούς να αρχίσουν να προετοιμάζονται για τους

Διαβάστε περισσότερα

Ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους γονείς

Ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους γονείς Ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τους γονείς Ελλη Φρεγγίδου, Μ.Sc Ψυχολόγος Επιστημονικά Υπεύθυνη Κοινωνικής Μέριμνας Δ. Κιλκίς Υπεύθυνη Σχολής Γονέων Ι.Μ.Κ. Ο κάθε άνθρωπος μεγαλώνοντας σε μία οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε

1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε 1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση γεννιέται. Πότε; Η ΠΕ γεννιέται και διαµορφώνεται σε αυτόνοµο πεδίο στις δεκαετίες 1960 1970 Πώς; Προέρχεται από τη συνειδητοποίηση του

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα της παρουσίασης. Ποιο το αντικείµενο της αθλητικής παιδαγωγικής; παιδαγωγικής είναι. Ηπαιδαγωγική του αθλητισµού ασχολείται µε

Θέµατα της παρουσίασης. Ποιο το αντικείµενο της αθλητικής παιδαγωγικής; παιδαγωγικής είναι. Ηπαιδαγωγική του αθλητισµού ασχολείται µε ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η διαπαιδαγώγηση του παιδιού µέσω της φυσικής αγωγής και του αθλητισµού Σακελλαρίου Κίµων Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α ΚΕΙΜΕΝΟ 1) Διαβάζοντας το κείμενο, αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο του ρατσισμού, έχει αρκετές συνέπειες και για εκείνον που το υποστηρίζει και

Διαβάστε περισσότερα

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 (ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ - ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ) Μια σύνοψη: Κατανοώντας ορισμένες λέξεις και έννοιες προκύπτει μια ανυπολόγιστη αξία διαμορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Α1 Ο συγγραφέας διευκρινίζει τη σημασία των όρων παιδεία και εκπαίδευση. Η παιδεία είναι μία ευρεία έννοια. Η λέξη απαντάται σε αρχαιοελληνικά κείμενα

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

3.1. Η πρώτη επαφή των ειδικών εκπαιδευτικών με το «νέο» μέσο

3.1. Η πρώτη επαφή των ειδικών εκπαιδευτικών με το «νέο» μέσο Ειδική Παιδαγωγική και Πληροφορική. Στάσεις των ειδικών Παιδαγωγών απέναντι στη χρήση των Ηλεκτρονικών υπολογιστών Συμπεράσματα από μια πιλοτική έρευνα στην περιοχή της Ηπείρου Σ. Σούλης 1. Προβληματική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Το Παραπρόγραμμα ή κρυφό Αναλυτικό Πρόγραμμα Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Τα τελευταία χρόνια βρισκόµαστε µπροστά σε µια βαθµιαία αποδόµηση της ανδροκρατικής έννοιας της ηγεσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Διδάσκων στην ΑΣΠΑΙΤΕ / Παράρτημα Β. Αιγαίου Θεολόγος Καθηγητής στο Πειραματικό ΓΕ. Λ.

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική υποστήριξη σε προβλήματα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού

Θεραπευτική υποστήριξη σε προβλήματα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού 1 / 8 1.) Η Οικογένεια «Η οικογένεια είναι ένας ζώντας οργανισμός ο οποίος όπως κάθε άλλος οργανισμός γεννιέται, ενηλικιώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή Γνώμη. Κολέγιο CDA ΔΗΣ 110 Κομμωτική Καρολίνα Κυπριανού 11/02/2015

Κοινή Γνώμη. Κολέγιο CDA ΔΗΣ 110 Κομμωτική Καρολίνα Κυπριανού 11/02/2015 Κοινή Γνώμη Κολέγιο CDA ΔΗΣ 110 Κομμωτική Καρολίνα Κυπριανού 11/02/2015 Έννοια, ορισμός και ανάλυση Κοινής Γνώμης Κοινή γνώμη είναι η γνώμη της πλειοψηφίας των πολιτών, πάνω σε ένα ζήτημα που αφορά την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΣΚΟΠΟI ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΣΚΟΠΟI ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΣΚΟΠΟI ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Αγωγή α) Σύνολο από σκόπιμες, προγραμματισμένες και μεθοδευμένες ενέργειες και επιδράσεις (β) Διαδικασίες και επιδράσεις του ευρύτερου κοινωνικο-πολιτιστικού περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 13: Ζητήματα Αποτίμησης της Μάθησης του Κριτικοστοχαστικού Εκπαιδευτή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Διδάσκων στην ΑΣΠΑΙΤΕ / Παράρτημα Β. Αιγαίου Θεολόγος Καθηγητής στο Πειραματικό ΓΕ. Λ.

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 1. Να γράψετε ένα κείµενο, όπου θα αναφέρετε τα στοιχεία που συναγάγουµε για τη δοµή και τη λειτουργία της αθηναϊκής πολιτείας από τον «Ὑπὲρ Μαντιθέου» λόγο.

Διαβάστε περισσότερα

Τι σηµαίνει µέθοδος project; Ετυµολογία: projicio = προβάλλω, σχεδιάζω, σκοπεύω, βάζω κάτι στο µυαλό µου. Σηµερινή χρήση: Η λέξη project εµπεριέχει δύ

Τι σηµαίνει µέθοδος project; Ετυµολογία: projicio = προβάλλω, σχεδιάζω, σκοπεύω, βάζω κάτι στο µυαλό µου. Σηµερινή χρήση: Η λέξη project εµπεριέχει δύ Ηµερίδα εκπαιδευτικών Φυσικής Αγωγής Κατερίνη, 10-10-2008 Η Παιδαγωγική του ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Μέθοδος Project) Γιώργος Περδίκης Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Τι σηµαίνει µέθοδος project; Ετυµολογία:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Τηλ./Fax: 210.62.19.712, Τηλ: 210.6218.894 www.apolito.gr e-mail:info@apolito.gr Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3,

Τηλ./Fax: 210.62.19.712, Τηλ: 210.6218.894 www.apolito.gr e-mail:info@apolito.gr Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3, «...Πλαστήκαµε για να µην είµαστε µονάχοι. Για τούτο η καρδιά µας ασταµάτητα διψά για τους άλλους. Χωρίς το διάλογο των υπάρξεων µας η ζωή φαίνεται αδειανή, ερηµωµένη, αδικαιολόγητη. Ζούµε και πλησιάζουµε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΚΕΙΜΕΝΟ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΙΑΝΟΟΥΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και

Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Μένη Τσιτουρίδου Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδαγωγική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Συγκρουσιακές Θεωρήσεις Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 5ο (σελ. 128 136) Οι θέσεις του Althusser Οι θέσεις του Gramsci 2 Karl Marx (1818-1883)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ( σελίδες σχολικού βιβλίου 123 127, έκδοση 2014 : σελίδες 118 122 ) 3.3 ιεύθυνση 3.3.1 Ηγεσία Βασικές έννοιες Οι επιχειρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ενσωµάτωση κοινωνικο-ηθικών στόχων στο µάθηµα της Φυσικής Αγωγής Εισηγήτρια: ΜουρατίδουΚατερίνα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Σερρών katemou@phed-sr.auth.gr Σύγχρονα φαινόµενα στις αυλές των σχολείων Επιθετικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η Σημασία της Επικοινωνίας

Η Σημασία της Επικοινωνίας Η Σημασία της Επικοινωνίας Εκπαιδευτή Εκπαιδευόμενου των: Ανθσγου (Ι) Ντίντη Βασιλείου και Ανθσγου (Ι)Μουσταφέρη Μιλτιάδη Επιμέλεια: Επγος (ΜΑ) Νεκ. Καρανίκας Για την ασφαλή και αποτελεσματική διεξαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. ''

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. '' 1. '' Τίποτα δεν είναι δεδομένο. '' 2. '' Η μουσική είναι η τροφή της ψυχής. '' 3. '' Να κάνεις οτι έχει νόημα για σένα, χωρίς όμως να παραβιάζεις την ελευθερία του άλλου. '' 4. '' Την πραγματική μόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 3ο (σελ. 67-79) 2 Talcott

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ. Φιλία Ίσαρη Επίκουρη Καθηγήτρια Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ. Φιλία Ίσαρη Επίκουρη Καθηγήτρια Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Φιλία Ίσαρη Επίκουρη Καθηγήτρια Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝ-ΒΟΥΛΕΥΟΜΑΙ=συνεξετάζω με κάποιον το πρόβλημα του και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΤΕΡΑ 22 ΜΑΪΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΚΕΙΜΕΝΟ Πολύς λόγος έχει γίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Α ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) EΣΠΕΡΙΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Διαγώνισµα 01.04. Διάλογος Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Η τυπική διαδικασία καθηµερινής επικοινωνίας εκπαιδευτικού - µαθητή στην τάξη και στο σχολείο δεν αφήνει πολλά περιθώρια

Διαβάστε περισσότερα

Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι

Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι Οι αισθήσεις και η τέχνη του Είναι Υπάρχουν πέντε αισθήσεις αντίληψης και πέντε όργανα δράσης. Οι αισθήσεις της αντίληψής είναι η όραση, η όσφρηση, η ακοή, η γεύση και η αφή. Τα όργανα της δράσης είναι

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Η εκπαίδευση ως θεσμός κοινωνικοπολιτισμικής μεταβίβασης δομολειτουργισμός και ως θεσμός κοινωνικού μετασχηματισμού κριτική

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα της παρουσίασης. Βάσεις σχεδιασµού αναλυτικών προγραµµάτων φυσικής αγωγής. Τι είναι το αναλυτικό

Θέµατα της παρουσίασης. Βάσεις σχεδιασµού αναλυτικών προγραµµάτων φυσικής αγωγής. Τι είναι το αναλυτικό ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Βάσεις σχεδιασµού αναλυτικών προγραµµάτων φυσικής αγωγής ιγγελίδης Νικόλαος Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Θέµατα της παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ Πρόλογος Είναι δυνατόν να υπάρχει μια επιστήμη του ανθρώπινου υποκειμένου; Το ερώτημα αυτό δεν είναι καινούριο. Οι ρίζες του είναι τόσο παλιές όσο και το πρόβλημα της σχέσης του πνεύματος με το σώμα, έγινε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΜΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΜΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ Η φιλοσοφία μας για την εκπαίδευση και το σχολείο του παρόντος, έχει ως βασικό της άξονα ένα σχολείο: που εφαρμόζει στην «πράξη» τη μαθητοκεντρική διδασκαλία και την ολιστική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 3.4. ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Σε μια κοινωνία που η ζωή της οργανώνεται μέσω θεσμών, η Ψυχολογία έρχεται να δώσει λύσεις σε προβλήματα που δεν λύνονται από τους θεσμούς, και ν αναλύσει τις

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Παιδαγωγική

Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Εισαγωγή στην Παιδαγωγική ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Χειμερινό εξάμηνο 2016-2017 Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Επίκουρη καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Θεματική του μαθήματος Έννοια και εξέλιξη της Παιδαγωγικής

Διαβάστε περισσότερα

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 (Επιφυλλίδα Οπισθόφυλλο) Ο Εαυτός και η Απουσία του Χρόνου Δεν είναι καθόλου συνηθισμένο να γίνονται συζητήσεις και αναφορές για την Απουσία του Χρόνου ακόμη και όταν υπάρχουν,

Διαβάστε περισσότερα

«Φιλολογικό» Φροντιστήριο

«Φιλολογικό» Φροντιστήριο «Φιλολογικό» Φροντιστήριο 2 ο Διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα Α Λυκείου Επιμέλεια: Μάνθου Άρτεμις [Ο διαδικτυακός διάλογος] Δεν μπορεί, ασφαλώς, να αμφισβητηθεί ότι ο διάλογος αποτελεί απαραίτητο στοιχείο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΑΣΠΑΙΤΕ ΕΠΑΙΚ 2013-2014 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ «Ο ΕΝΣΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ-ΕΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ» ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΤΣΕΜΕΚΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΥΝΤΥΧΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα της παρουσίασης. Οικογενειακό περιβάλλον και αγωγή. Η οικογένεια. Στάδια κοινωνικοποίησης µέσα από την οικογένεια:

Θέµατα της παρουσίασης. Οικογενειακό περιβάλλον και αγωγή. Η οικογένεια. Στάδια κοινωνικοποίησης µέσα από την οικογένεια: ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Θέµατα της παρουσίασης Οικογενειακό περιβάλλον και αγωγή Σακελλαρίου Κίµων Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα H οικογένεια ως

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Τα βασικά δικαιώματα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 4 ομάδες:

Τα βασικά δικαιώματα μπορούμε να τα χωρίσουμε σε 4 ομάδες: Ας δούμε μια τυπική μέρα στη ζωή ενός παιδιού... Ξυπνά το πρωί, τρώει το πρόγευμα του, πάει σχολείο (αν και ίσως με κάποια παράπονα..!), έρχεται πίσω στο σπίτι, απολαμβάνει το μεσημεριανό του, κάνει την

Διαβάστε περισσότερα

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Μεθοδολογία

Διδακτική Μεθοδολογία Διδακτική Μεθοδολογία Εαρινό εξάμηνο 2018-19 Διδασκαλία και Κριτική Σκέψη Βασικοί παιδαγωγικοί όροι Κοινωνικοποίηση Διδασκαλία Μόρφωση Εκπαίδευση Διαδικασία ένταξης και δραστηριοποίησης με την εκμάθηση

Διαβάστε περισσότερα

2.2. Η έννοια της Διοίκησης

2.2. Η έννοια της Διοίκησης 2.2. Η έννοια της Διοίκησης 1) Εισαγωγή (ιστορία, ορισμός, παραδείγματα) Η ανάγκη της διοίκησης εμφανίστηκε από τότε που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να σχηματίσουν ομάδες και ήταν απαραίτητη για τον συντονισμό

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Διοικώ 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Διοικώ 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Επαγγελματική Βελτίωση Διοικώ 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Τι είναι «διοίκηση» 2. Η «διοίκηση»

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Το καθήκον

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Εισαγωγή Το μάθημα εισάγει τους μαθητές και τις μαθήτριες στην σύγχρονη οικονομική επιστήμη, τόσο σε επίπεδο μικροοικονομίας αλλά και σε επίπεδο μακροοικονομίας. Ο προσανατολισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ IΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΔΑΚΤΥΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικά θέματα 2018 Έκθεση (1)

Επαναληπτικά θέματα 2018 Έκθεση (1) Επαναληπτικά θέματα 2018 Έκθεση (1) Η κατοχύρωση των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων δεν αποτελεί δώρο ή παραχώρηση από την πλευρά της Πολιτείας, αλλά προϋποθέτει έναν διαρκή αγώνα τον οποίο ο

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ενότητα 05: Εννοιολογικές οριοθετήσεις της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης II Πολυξένη Ράγκου Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα κινδυνεύουμε είτε να μας απορροφήσουν τα δεινά του βίου και να μας εξαφανίσουν κάθε

Σήμερα κινδυνεύουμε είτε να μας απορροφήσουν τα δεινά του βίου και να μας εξαφανίσουν κάθε Οι Έλληνες φώτισαν τον κόσμο με τα δικά τους έργα σήμερα πρέπει να βρούμε ξανά τις δικές τους ιδιότητες Περίληψη: Η σοφία της ψυχής είναι μια ξεχασμένη ιδιότητα που ο άνθρωπος πρέπει πάλι να την βρει για

Διαβάστε περισσότερα

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540)

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Κείμενο 1 Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη, για να διαπιστώσει κανείς ότι οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως όλες οι πτυχές του φυσικού κόσμου και της ζωής

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

Οµαδικές Εργασίες Σπουδαστών και ιδακτικές Πρακτικές Βελτίωσης. Σοφία Ασωνίτου Τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ

Οµαδικές Εργασίες Σπουδαστών και ιδακτικές Πρακτικές Βελτίωσης. Σοφία Ασωνίτου Τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ Οµαδικές Εργασίες Σπουδαστών και ιδακτικές Πρακτικές Βελτίωσης Τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ 20/2/2013 1 Περιγραφή της έρευνας Ερευνητικό υπόβαθρο Επιτυχηµένη Οµάδα Τι σηµαίνει; Ερευνητική στρατηγική

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α )

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) 29 Μαΐου 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) Α1. Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στη σημασία του δημιουργικού σχολείου στη

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Ορισμοί Ο διδάσκων δεν αρκεί να κάνει μάθημα, αλλά και να διασφαλίζει ότι πετυχαίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα της μάθησης Η εκτίμηση της μάθησης αναφέρεται στην ανατροφοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξανδρής Γιώργος. Αλιάι Αουλόνα

Αλεξανδρής Γιώργος. Αλιάι Αουλόνα Γ1 "Πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί που γεννηθήκαμε σε μια χώρα που μας παρέχει εκπαίδευση. Πρωταρχικός μας ρόλος είναι να σεβόμαστε τους καθηγητές και τους συμμαθητές μας και να απαιτούμε τα δικαιώματά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΟΜΑ Α Α Α.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθµό το γράµµα της Στήλης Β, που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

2. Η επίδραση κοινωνίας και δασκάλου στην αγωγή του µαθητή

2. Η επίδραση κοινωνίας και δασκάλου στην αγωγή του µαθητή Eπιστηµονικό Bήµα, τ. 9, - Μάιος 2008 Η επίδραση κοινωνίας και δασκάλου στην αγωγή του µαθητή Ιωάννης Γαργαλιάνος άσκαλος, µετεκπαιδευόµενος στο ιδασκαλείο του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων 1. Εισαγωγή Οι έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 07 /06 /2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) 2012

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) 2012 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ HMEΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) 2012 ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ εν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες με την ίδια λέξη, τη διεθνή σήμερα λέξη «λόγος»,

Διαβάστε περισσότερα

Οι Νέοι/ες και η στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Οι Νέοι/ες και η στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση Οι Νέοι/ες και η στάση τους απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση VPRC Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1/2 Ανάθεση: ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Σκοπός της έρευνας: Η διερεύνηση των απόψεων μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα