ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΑ ΔΟΚΙΜΙΑ

Transcript

1 Εισηγητής: Ηλίας Μαρκάτζιης ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΑ ΔΟΚΙΜΙΑ Η αξιολόγηση του μαθητή λαμβάνεται από διάφορους φορείς σαν μια διαδικασία που είναι ανεξάρτητη και δεν έχει σχέση τη διαδικασία μάθησης. Θα ήταν ωστόσο πολύ χρήσιμο εάν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί δεν ξεχνούσαν ότι η εκπαιδευτική προσπάθεια και η αξιολόγηση είναι ένα ενιαίο σύνολο. Θα ήταν επίσης χρήσιμο να θυμούνται ότι μόνο όταν η αξιολόγηση χρησιμοποιείται σαν εργαλείο και μοχλός μάθησης νομιμοποιείται παιδαγωγικά και ψυχολογικά. Παλαιές αντιλήψεις που υποστηρίζουν ότι η διαδικασία της αξιολόγησης είναι απλώς μέτρηση που περιγράφει με ένα και μόνο αριθμό τον μαθητή και την επίδοσή του, δεν έχουν πια θέση στη σύγχρονη εκπαίδευση. Με κεντρικό άξονα την φιλοσοφία αυτή, το σύγγραμμα αυτό θα καταπιαστεί με την αξιολόγηση γενικότερα και την δημιουργία γραπτών δοκιμίων ειδικότερα. Σχέση εκπαιδευτικής προσπάθειας και αξιολόγησης Είναι λοιπόν γεγονός ότι η αξιολόγηση είναι μέρος της εκπαιδευτικής προσπάθειας. Το σχεδιάγραμμα 1 τονίζει την σχέση της διαδικασίας μάθησης και αξιολόγησης. Είσοδος Μαθητής, με αρχική συμπεριφορά Σκοποί της παιδείας Σχεδίαση προγραμματισμός Εξωτερικό περιβάλλον Επεξεργασία Αναλυτικά προγράμματα Μέσα, υλικά, εγκαταστάσεις Προσωπικό κτλ Έξοδος Μαθητής με νέες συμπεριφορές και στάσεις Άλλα αποτελέσματα ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Σχεδιάγραμμα 1 Εάν θεωρήσουμε ότι η διαδικασία της μάθησης χωρίζεται στα τρία στάδια που παρουσιάζονται στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα τότε είναι φανερό ότι η αξιολόγηση έχει άμεση σχέση με το κάθε ένα από τα στάδια αυτά και όχι μόνο με το τελευταίο. Είναι λοιπόν σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η αξιολόγηση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για τη διαπίστωση της αποτυχία ή επιτυχίας ενός προγράμματος.

2 Η αξιολόγηση πρέπει να είναι συνεχής και συστηματική και να χρησιμοποιείται σαν εργαλείο για ανασχεδιασμό και επιπρόσθετο προγραμματισμό, ώστε να εξασφαλίζει την επιτυχία του αποτελέσματος αντί να περιμένει να τη διαπιστώσει. Σχέση σκοπών και αξιολόγησης Διάφοροι μελετητές με πιο σημαντικό τον Bloom et al. ταξινόμησαν τους παιδαγωγικούς σκοπούς σε διάφορες κατηγορίες. Βασικά κριτήρια για τον διαχωρισμό αυτό είναι οι νοητικές και άλλες λειτουργίες που ενεργοποιούνται κατά την κάθε δραστηριότητα μάθησης και αξιολόγησης στη συνέχεια. Οι πιο γνωστές από αυτές τις κατηγορίες φαίνονται στο σχεδιάγραμμα 2. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ Γνωστική περιοχή Συναισθηματική περιοχή Ψυχοκινητική περιοχή Αντιληπτική περιοχή Σχεδιάγραμμα 2 Πρέπει να τονισθεί ότι οι περιοχές αυτές δεν είναι απομονωμένες η μια από την άλλη αλλά είναι αλληλένδετες και αναπόσπαστες - απλώς μελετήθηκαν, αναλύθηκαν και παρουσιάζονται χωριστά για πρακτικούς κυρίως λόγους. Με βάση τις περιοχές ενδιαφέροντος των παιδαγωγικών σκοπών δημιουργούνται και οι ερωτήσεις αξιολόγησης. Κάθε ερώτηση σε μια εξέταση υπάρχει για να διαπιστώσει την υλοποίηση ενός σκοπού ή την υλοποίηση μέρους ενός σκοπού. Για αυτό ακριβώς τον λόγο η σωστή κατάρτιση των σκοπών και η καλή γνώση τους από τον εκπαιδευτικό είναι σημαντικοί παράγοντες αφού οριοθετούν μια σωστή συμπεριφορά αξιολόγησης από μέρους του εκπαιδευτικού. Τύποι γραπτής αξιολόγησης και κριτήρια επιλογής τους Οι τεχνικές αξιολόγησης ταξινομούνται με βάση την δραστηριότητα του εξεταζομένου. Όταν ο εξεταζόμενος απαντά γραπτώς έχουμε γραπτή αξιολόγηση, όταν οι απαντήσεις είναι προφορικές τότε έχουμε προφορική αξιολόγηση, και όταν ο εξεταζόμενος εκτελεί κάποια δραστηριότητα έχουμε εκτέλεση και αξιολόγηση δραστηριότητας. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως στο κέντρο ενδιαφέροντος του κειμένου αυτού βρίσκεται η δημιουργία γραπτού δοκιμίου που είναι αναμφίβολα μια από τις πλέον παραδοσιακές τεχνικές αξιολόγησης. Πολλοί τύποι ερωτήσεων βέβαια δεν θεωρούνται παραδοσιακοί αν και χρησιμοποιούνται για αρκετά χρόνια τώρα. Στο σχεδιάγραμμα 3 βλέπουμε τα σύγχρονα είδη ερωτήσεων (ή ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου) και στο σχεδιάγραμμα 4 τα παραδοσιακά είδη ερωτήσεων.

3 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις δεδομένων απαντήσεων Ερωτήσεις ανοικτής απάντησης Ερωτήσεις άλλων ειδών Πολλαπλής επιλογής Συμπλήρωσης κενού Σύντομης απάντησης Εναλλακτικής απάντησης Προσαρμογής ή σύζευξης Σχεδιάγραμμα 3 ΕΙΔΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ Ερωτήσεις ανάπτυξης ή / και εκτεταμένης απάντησης Θέματα γλωσσικών μαθημάτων Σχεδιάγραμμα 4 Ερωτήσεις επίλυσης προβλημάτων

4 Ερωτήσεις εναλλακτικής απάντησης (ορθό ή λάθος) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Τα ασβεστολιθικά πετρώματα προέρχονται από τις γαίες που λέγονται πυριγενής Για να πάρουμε ολική τάση 4.5 V όταν έχουμε στοιχεία των 1.5 V αρκεί να συνδέσουμε τρία από αυτά παράλληλα. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για κοπή υλικών ανήκουν στη κατηγορία των κοπτικών εργαλείων Ο συνήθης τύπος τους είναι μια δήλωση σε καταφατική συνήθως μορφή που περιέχει μια κατάσταση δύο εναλλακτικών κατευθύνσεων και ο εξεταζόμενος πρέπει να αποφανθεί αν το προτεινόμενο είναι ορθό ή λάθος. Σκέψεις για καλύτερη χρησιμοποίηση των ερωτήσεων εναλλακτικής απάντησης Η ερώτηση / δήλωση να μην προδίδει την σωστή απάντηση Απόλυτοι όροι που κατευθύνουν το μαθητή στη σωστή απάντηση με βάση την κοινή λογική πρέπει να αποφεύγονται Πρέπει να δίδονται πολύ σαφείς οδηγίες σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να απαντηθούν οι ερωτήσεις Σε κάθε ερώτηση να περιέχεται ένα μόνο θέμα Η πρόταση πρέπει να είναι σαφής και ευκολονόητη Να προτιμούνται οι σαφείς και συγκεκριμένες ερωτήσεις παρά οι γενικές και αφηρημένες. Να αποφεύγονται οι στερεότυπες αναλογίες απαντήσεων (για παράδειγμα 50% ορθές και 50% λάθος) Να αποφεύγονται οι παραπλανητικές απαντήσεις Να αποφεύγονται οι αρνήσεις στη διατύπωση Να αποφεύγεται η χρήση αυτούσιων των φράσεων του σχολικού εγχειριδίου Να αποφεύγονται οι μακρές και πολυσύνθετες ερωτήσεις και να προτιμούνται οι απλές και σύντομες Οι ερωτήσεις να κατασκευάζονται πρώτα ορθές και μετά να μετατρέπονται σαν λανθασμένες Οι ερωτήσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται και για εξέταση ανώτερου επιπέδου και όχι μόνο για εξέταση γνώσης Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι απόλυτα ορθές ή απόλυτα λάθος βάση κάποιου γνωστού και αποδεκτού κριτηρίου Οι μονάδες που δίνονται για κάθε ορθή απάντηση πρέπει να γνωστοποιούνται στους μαθητές Η κάθε ερώτηση πρέπει να εξετάζει γνώσεις και δεξιότητες που πρέπει απαραίτητα ο μαθητής να αποκομίσει για να το διευκολύνουν στην αντιμετώπιση πραγματικών καταστάσεων της ζωής και της εργασίας του Πλεονεκτήματα Είναι αντικειμενικές Είναι εύκολες στην κατασκευή Οικονομικές στο χρόνο εξέτασης

5 Είναι εύκολες στη διόρθωση ακόμα και ο μαθητής μπορεί να αξιολογήσει το δοκίμιό του Έχουν δυνατότητα κάλυψης μεγάλης μερίδας της ύλης είναι αντιπροσωπευτικές Προσφέρονται για όλο το φάσμα της γνωστικής περιοχής από τη γνώση μέχρι την αξιολόγηση Είναι ευχάριστες για τους μαθητές Προσφέρονται για επανάληψη Διευκολύνουν τους μαθητές με προβλήματα στη γραπτή έκφραση Μειονεκτήματα Ψηλή πιθανότητα τυχαίας απάντησης Κίνδυνος αποτύπωσης της λανθασμένης απάντησης από το μαθητή Απαιτείται πείρα και γνώση για την κατασκευή τους Ευνοούν κρούσματα αντιγραφών Η απάντηση και μόνο εάν μια πρόταση είναι ορθή ή λάθος δεν είναι πάντοτε χρήσιμο Πολλές φορές η απάντηση δεν είναι απόλυτα ορθή ή απόλυτα λάθος

6 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Αν σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα αυξηθεί η τάση, τότε το ρεύμα 1. Αυξάνεται 2. Ελαττώνεται 3. Παραμένει σταθερό 4. Διακυμαίνεται και το ρεύμα Μια ερώτηση πολλαπλής χρήσης αποτελείται από ένα πρόβλημα και μερικές εναλλακτικές λύσεις. Το πρόβλημα διατυπώνεται στη μορφή ερώτησης ή συνηθέστερα στη μορφή ημιτελούς δήλωσης. Μορφές ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής Οι πιο κάτω δεν εξαντλούν όλες τις μορφές ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής. Ένας επινοητικός εκπαιδευτικός μπορεί να βρει και να χρησιμοποιήσει πολλές άλλες μορφές ή πολλούς άλλους συνδυασμούς ερωτήσεων αυτού του είδους. 1. Ερωτήσεις μιας ορθής απάντησης 2. Ερωτήσεις μιας λανθασμένης απάντησης 3. Ερωτήσεις καλύτερης ή πιο σωστής απάντησης 4. Ερωτήσεις λιγότερο σωστής απάντησης Σκέψεις για καλύτερη χρησιμοποίηση των ερωτήσεων πολλαπλής απάντησης Το κεντρικό πρόβλημα πρέπει οπωσδήποτε να βρίσκεται στο στέλεχος της ερώτησης Το στέλεχος πρέπει να έχει νόημα από μόνο του και να παρουσιάζει ένα πλήρες πρόβλημα Ο αριθμός των προτεινόμενων εναλλακτικών λύσεων ενδείκνυται να είναι 4 μέχρι 5 Οι εναλλακτικές λύσεις πρέπει να έχουν ομοιογένεια Η σωστή απάντηση δεν πρέπει να είναι πασιφανής Οι προτεινόμενες απαντήσεις πρέπει να μπαίνουν μετά το στέλεχος, όχι στη μέση του Η κάθε εναλλακτική λύση να γράφεται σε ξεχωριστή σειρά Όταν το στέλεχος είναι γραμμένο σε αρνητική μορφή πρέπει να υπογραμμίζεται ή να γράφεται με κεφαλαία Οι εναλλακτικές λύσεις του τύπου όλα τα πιο πάνω ή το α και το β κτλ πρέπει να αποφεύγονται Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι σύντομες και ακριβείς τόσο στο στέλεχος όσο και στις προτεινόμενες απαντήσεις Δεν πρέπει με οποιοδήποτε τρόπο η μια ερώτηση να απαντά ή να δίνει νύξεις για να απαντηθεί μια άλλη Οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής πρέπει να αποφεύγονται όταν δεν υπάρχει αναμφισβήτητα ορθή ή λανθασμένη απάντηση Η ανάλυση των ερωτήσεων μετά από κάθε εξέταση είναι βασική προϋπόθεση για τη βελτίωση των συγκεκριμένων ερωτήσεων Η χρησιμοποίηση αυτούσιων φράσεων από το βιβλίο είναι καλύτερα να αποφεύγονται

7 Πρέπει να δίνεται η απαραίτητη προσοχή στη διατύπωση της κάθε ερώτησης Η χρήση εικόνων, σχεδίων, απεικονίσεων κτλ, στις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής είναι πολύ επιβοηθητική Πλεονεκτήματα Προσφέρονται για εξέταση σύνθετων νοητικών λειτουργιών με την προϋπόθεση ότι θα κατασκευαστούν σωστά Είναι απόλυτα αντικειμενικές ερωτήσεις Έχουν μικρότερο ποσοστό πιθανότητας τυχαίας απάντησης από τις ερωτήσεις εναλλακτικής απάντησης Μοιάζουν πολύ με ρεαλιστικές καταστάσεις που αντιμετωπίζει το άτομο στην καθημερινή του ζωή, όπου συνήθως έχει να επιλέξει πορεία δράσης μεταξύ πολλών προσφερομένων κατευθύνσεων που τις περισσότερες φορές φαίνονται όλες σαν ορθές Μειονεκτήματα Συγκριτικά δύσκολη η κατασκευή καλών ερωτήσεων χρειάζεται καλή κατάρτιση, πολλή άσκηση και μεγάλη προσπάθεια για να κατασκευαστούν καλές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Μερικές φορές η ανεύρεση 4 5 εναλλακτικών απαντήσεων είναι δύσκολη αν όχι αδύνατη

8 Ερωτήσεις προσαρμογής ή σύζευξης ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ Τάση Ένταση Χωρητικότητα Συχνότητα 1. Volt 2. Ampere 3. Hertz 4. Watt 5. Coulomb 6. kwh 7. Farad Δίδονται δύο στήλες δεδομένων και ζητείται από το μαθητή να προσαρμόσει σωστά τα δεδομένα της μιας στήλης στα δεδομένα της άλλης. Η συνήθης σχέση αριθμού των δεδομένων των δύο στηλών είναι 4:7. Μερικές φορές οι ερωτήσεις σύζευξης είναι δυνατό να είναι και τρισδιάστατες. Σκέψεις για καλύτερη χρησιμοποίηση των ερωτήσεων σύζευξης Πρέπει να γράφονται πλήρεις και σαφείς οδηγίες που να κατατοπίζουν τους μαθητές ως προς το τι ακριβώς πρέπει να κάμουν Τα δεδομένα της κάθε στήλης πρέπει να είναι απόλυτα ομοιογενή Ολόκληρη η ερώτηση πρέπει απαραίτητα να είναι γραμμένη στην ίδια σελίδα Είναι απαραίτητο να οι μονάδες κάθε ερώτησης να είναι ανάλογες με τον αριθμό των δεδομένων της πρώτης στήλης Δεν είναι κάθε ύλη κατάλληλη για ερωτήσεις σύζευξης Επειδή τα δεδομένα είναι πολλά και στις δύο στήλες καλόν είναι να αποφεύγονται οι μακροσκελείς εκφράσεις και οι σύνθετες διατυπώσεις Πλεονεκτήματα Με κάθε ερώτηση εξετάζονται ταυτόχρονα πολλές ομοιογενής γνώσεις Η κατασκευή τους είναι σχετικά εύκολη Ο παράγοντας τύχη περιορίζεται σημαντικά Ο τρόπος αυτός εξέτασης διευκολύνει τις όψεις μάθησης που σχετίζονται με ταξινόμηση, οργάνωση, κατάταξη, συσχέτιση κτλ. Είναι συμπαθείς στους μαθητές Μειονεκτήματα Η χρήση τους για έλεγχο μάθησης υψηλού επιπέδου είναι πολύ δύσκολη Επειδή απαιτούνται πολλές αποκρίσεις σε κάθε ερώτηση, κι επειδή τόσες αποκρίσεις σε ομοιογενή περιοχή γνώσεις σπάνια βρίσκονται μαζί, οι ερωτήσεις προσαρμογής δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλές περιπτώσεις αξιολόγησης

9 Όσο ο μαθητής προσαρμόζει τα δεδομένα της μιας στήλης με τα δεδομένα της άλλης ο παράγοντας τύχη παίζει σημαντικότερο ρόλο και ο βαθμός δυσκολίας μειώνεται Ερωτήσεις ανοικτής απάντησης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Ο κλάδος της μηχανικής των στερεών που ασχολείται με τα σώματα που βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας λέγεται. Οι ερωτήσεις συμπλήρωσης είναι προτάσεις στις οποίες υπάρχει ένα κενό, που πρέπει να συμπληρωθεί. Το κενό αυτό συνήθως αντιπροσωπεύει μια λέξη, έναν όρο, έναν αριθμό, ή σπανιότερα μια πολύ σύντομη φράση. Οι ερωτήσεις συμπλήρωσης μπορούν να επεκταθούν σε όλο το φάσμα των επιπέδων της γνωστικής περιοχής. Σκέψεις για καλύτερη χρησιμοποίηση των ερωτήσεων ανοικτής απάντησης Οι λέξεις, ή οτιδήποτε άλλο εξετάζεται πρέπει να είναι ουσιαστική γνώση, λέξη κλειδί και όχι δευτερεύουσας σημασίας όρος ή εφαρμογές Το κενό είναι καλύτερα να βρίσκεται στο τέλος της πρότασης Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι τέτοιες που να μην μπορεί να δοθεί απάντηση άλλη από εκείνη που πρόβλεψε ο κατασκευαστής Καλόν είναι να ζητείται μόνο μια λέξη ή ενιαία φράση Πρέπει να αποφεύγεται να ζητείται η συμπλήρωση λέξεων ή φράσεων αυτούσιων από το βιβλίο Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή στη διατύπωση της κάθε ερώτησης έτσι ώστε να αντιληφθεί ο μαθητής την έννοια της και τι ακριβώς ζητείται να συμπληρώσει Πλεονεκτήματα Ο παράγοντας τύχη δεν παίζει κανένα ρόλο Έχουν αρκετά ψηλό δείκτη διακριτικότητας και δυσκολίας Με τις ερωτήσεις αυτές μπορούμε να καλύψουμε μεγάλο μέρος της ύλης Μειονεκτήματα Η κατασκευή τους είναι πολύ δύσκολη ιδιαίτερα όταν προσπαθούμε να εξετάσουμε αποτελέσματα μάθησης ανώτερα της απλής απομνημόνευσης Σαν ερωτήσεις που εύκολα εξετάζουν απλή απομνημόνευση δημιουργούν πρόβλημα γιατί μαθητές που γνωρίζουν κάποιο περιεχόμενο αλλά δεν θυμούνται ορολογίες αδικούνται Απαιτείται πολύς χρόνος για την κατασκευή τους αλλά και για τη διόρθωση τους

10 Ερωτήσεις σύντομης απάντησης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Γράψετε τι κάνουμε με ένα παχύμετρο Να αναφέρετε πέντε εξαρτήματα του συστήματος ψύξης ενός αυτοκινήτου με υδρόψυκτη μηχανή Να αναφέρετε τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον ποιοτικό έλεγχο μιας ηλεκτρικής συσκευής Οι ερωτήσεις σύντομης απάντησης έχουν κοινά σημεία τόσο με τις ερωτήσεις εκτεταμένης απάντησης όσο και με τις ερωτήσεις συμπλήρωσης. Η απάντηση στην οποία στοχεύουν μπορεί να είναι μια πρόταση, μια παράγραφος, μια σύντομη διαδικασία, μια λύση κτλ, αλλά πάντοτε με απόλυτα ελεγχόμενο τρόπο. Αν και οι ερωτήσεις αυτές μπορούν να ονομαστούν και ημιαντικειμενικές, με την ανάλογη προσοχή στην κατασκευή, την διόρθωση και στη βαθμολόγηση μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ αντικειμενικό τρόπο εξέτασης. Σκέψεις για καλύτερη χρησιμοποίηση των ερωτήσεων σύντομης απάντησης Η απάντηση που ζητείται πρέπει να βρίσκεται στα πλαίσια καταλληλότητας αυτού του είδους ερώτησης Καλόν είναι να δίνονται και νύξεις σχετικά με το μήκος της αναμενόμενης απάντησης Οι απαντήσεις που ζητούνται πρέπει να είναι απόλυτα ειδικές και απόλυτα συγκεκριμένες Ο αριθμός των μονάδων της κάθε ερώτησης πρέπει να είναι ανάλογος με το τι ζητείται στην ερώτηση Οι ερωτήσεις σύντομης απάντησης πρέπει να είναι πλήρης χωρίς να αφήνουν κενά στη διατύπωσή τους Πλεονεκτήματα Εξασφαλίζουν μια ισορροπία μεταξύ παραδοσιακών ανοικτών ερωτήσεων και ερωτήσεων ανοικτού τύπου Είναι σχετικά εύκολες στη διόρθωση και βαθμολόγηση τους Είναι αναγκαστικά ειδικές και ζητούν συγκεκριμένες απαντήσεις Είναι αντιπροσωπευτικές γιατί μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές τέτοιες ερωτήσεις σε ένα δοκίμιο Μειονεκτήματα Χρειάζονται μεγάλη προσοχή και ικανότητα στην κατασκευή τους για να είναι αποτελεσματικές και να συνδυάζουν τα πιο πάνω πλεονεκτήματα

11 Άλλα είδη ερωτήσεων Ερωτήσεις ιεράρχησης Προσβλέπουν σε μια συγκεκριμένη ιεράρχηση ή κλιμάκωση, ανάλογα με τη φύση των στοιχείων Ερωτήσεις αντικειμένου Γίνεται μια συγκεκριμένη ερώτηση πάνω σε ένα πραγματικό αντικείμενο ή μια φωτογραφία κτλ που παρουσιάστηκε. Τέτοιες ερωτήσεις ενδείκνυται να χρησιμοποιούνται στα τεχνολογικά μαθήματα.

12 Ερωτήσεις ανάπτυξης και εκτεταμένης απάντησης Από τις παραδοσιακές ερωτήσεις πιο σημαντικές για τους τεχνολόγους είναι οι ερωτήσεις εκτεταμένης απάντησης. Στις ερωτήσεις αυτές ο μαθητής καλείται να δώσει μια σχετικά μεγάλη απάντηση που πρέπει να αναπτύξει και να επεξηγήσει. Χρήση Όταν η ομάδα των μαθητών που θα εξεταστούν είναι μικρή Όταν το δοκίμιο δεν θα ξαναχρησιμοποιηθεί Όταν ο αξιολογητής θέλει να εξετάσει ικανότητες γραφής, έκφρασης, σύνθεσης κτλ. Όταν ο αξιολογητής ενδιαφέρεται περισσότερο να διαπιστώσει προδιαθέσεις, διαδικασίες, σκέψεις, κρίσεις, αναλύσεις, αξιολογήσεις, και λιγότερο γνώσεις ή αποτέλεσμα. Όταν ο διαθέσιμος χρόνος για κατασκευή δοκιμίου είναι περιορισμένος Όταν τα αντικειμενικά δοκίμια δεν προσφέρονται για την συγκεκριμένη ύλη Όταν είναι επιθυμητό να αφεθεί ο μαθητής ελεύθερος να δημιουργήσει

13 ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 1. Εκείνο το οποίο ζητείται από τον εξεταζόμενο πρέπει να εκφράζεται με σαφήνεια και απλότητα. 2. Η δυσκολίες των ερωτήσεων πρέπει να ανταποκρίνονται στο μέσο βαθμό ικανότητας των μαθητών. 3. Να αποφεύγονται γενικά οι λεπτομέρειες και τα εξεζητημένα θέματα. 4. Η κάθε ερώτηση πρέπει να είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από τις άλλες. 5. Να μην προδίδεται με κανένα τρόπο η ορθή απάντηση ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ερωτήσεις κλειστού τύπου. 6. Να μην μεταφέρονται στις ερωτήσεις φράσεις από τα σχολικά βιβλία ή άλλα διδακτικά εγχειρίδια. 7. Οι ερωτήσεις πρέπει να καλύπτουν όσο το δυνατό περισσότερη από την εξεταζόμενη ύλη και να αναφέρονται σε διαφορετικά σημεία της. 8. Να αποφεύγεται η αρνητική διατύπωση των ερωτήσεων. 9. Να υπάρχει συμφωνία μεταξύ εκείνου που διδάχτηκε και εκείνου που εξετάζεται. 10. Οι ερωτήσεις να μην ελέγχουν μόνο την ικανότητα απομνημονεύσεως του μαθητή, αλλά και άλλες διανοητικές δεξιότητες. 11. Η σειρά με την οποία τίθενται οι ερωτήσεις, να μην ακολουθεί τη σειρά, με την οποία είναι γραμμένη η ύλη στο εγχειρίδιο. 12. Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι διαφορετικού βαθμού δυσκολίας, να προηγούνται δε οι εύκολες και να ακολουθούν οι δύσκολες. 13. Μαζί με τις ερωτήσεις πρέπει να δίνονται και όλες οι απαραίτητες διευκρινίσεις και οδηγίες για τις απαντήσεις καθώς και οι αναγκαίες ενδείξεις για τον τρόπο βαθμολογίας.