ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 3 ης ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗΣ

Transcript

1 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 3 ης ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗΣ Α ΕΝΟΤΗΤΑ Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα: Ευέλικτη ζώνη- Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Τάξη: ΣΤ ηµοτικού Σχολείου Γνωστικά αντικείµενα: Γλώσσα, Μουσική, Φυσική Αγωγή, Αγγλικά Θεµατική περιοχή: Τα ζώα πηγή έµπνευσης και πολιτισµικής δηµιουργίας Γενικός στόχος αυτής της ενότητας είναι να έρθουν οι µαθητές σε επαφή µε µύθους, παραδόσεις, παροιµίες, συµβολισµούς, λογοτεχνία, εικαστικές τέχνες, λαϊκή τέχνη, δηµοτικό τραγούδι, µουσική, κινηµατογράφος, κλπ. που σχετίζονται µε τα απειλούµενα είδη ζώων που µελετούν. Σύντοµη περιγραφή Οι µαθητές συνεχίζουν τη διερεύνηση του θέµατος «Απειλούµενα είδη ζώων Προστατευόµενες περιοχές Ελλάδος» µέσα από µια διαθεµατική προσέγγιση µε άξονες: µύθους, παραδόσεις, παροιµίες, συµβολισµούς, λογοτεχνία, εικαστικές τέχνες, λαϊκή τέχνη, δηµοτικό τραγούδι, µουσική, κινηµατογράφος, επιστήµες κλπ..

2 Προαπαιτούµενες γνώσεις Οι µαθητές έχουν αναπτύξει από προηγούµενα µαθήµατα βασικές δεξιότητες χρήσης υπολογιστών (επεξεργαστή κειµένου, πρόγραµµα παρουσίασης και αναζήτησης πληροφοριών από πηγές στο ιαδίκτυο) και έχουν µάθει να εργάζονται οµαδοσυνεργατικά. Απαιτούµενες διδακτικές ώρες Υπολογίστηκε ότι για την προετοιµασία της 3 ης Τηλεδιάσκεψης θα χρειαστούν περίπου 14 διδακτικές ώρες. Εσωτερική ανασυγκρότηση οµάδων

3 Στο χρονικό διάστηµα µεταξύ της 2 ης και 3 ης Τηλεδιάσκεψης, οι µαθητές και των δύο σχολείων συνεργάστηκαν µεταξύ τους και µε τους δασκάλους τους, οι οποίοι έχουν ρόλο συντονιστικό και συµβουλευτικό και αποφάσισαν ότι για την καλύτερη οργάνωση και διερεύνηση της διαθεµατικής προσέγγισης του θέµατος τα µέλη της κάθε οµάδας να λειτουργήσουν ως «ειδικότητες επιστηµόνων» (κατά το πρότυπο των ιστοεξερευνήσεων Webquest, καθοδηγούµενης διερεύνησης, ανακάλυψης) µε τις εξής κατηγορίες: Φιλόλογοι, Ιστορικοί Λαογράφοι, Ιστορικοί τέχνης. Στόχος αυτής της κατηγοριοποίησης «ειδικοτήτων» και των δράσεων που η κάθε µια αναλαµβάνει είναι να δηµιουργηθεί ένα διερευνητικό σχέδιο µάθησης και η επαφή των µαθητών µε την πολλαπλή διάσταση του θέµατος που µελετούν. Αναλυτική Περιγραφή δραστηριοτήτων Αφού ορίστηκαν οι ειδικότητες και ανατέθηκαν οι ρόλοι µε γνώµονα το προσωπικό ενδιαφέρον των µαθητών, ο δάσκαλος της κάθε τάξης έδωσε οδηγίες για τα βήµατα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι «ειδικότητες» για να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους.

4 Φιλόλογοι: αναζήτησαν και κατέγραψαν σχετικά λογοτεχνικά κείµενα (πεζά και ποιήµατα).(φ.ε._1, Φ.Ε._2, Φ.Ε._3) Πηγές: ιαδίκτυο, Σχολική και ηµοτική βιβλιοθήκη. Ιστορικοί Λαογράφοι: διερεύνησαν και κατέγραψαν σχετικούς µε το θέµα µύθους, λαϊκές παραδόσεις, θρύλους, παροιµίες. Πηγές: ιαδίκτυο, Σχολική και ηµοτική βιβλιοθήκη, οικογενειακό περιβάλλον.(φ.ε._1, Φ.Ε._2, Φ.Ε._3) Ιστορικοί τέχνης: αναζήτησαν και κατέγραψαν σχετικά έργα ζωγραφικής, αγγειογραφίας κλπ της αρχαίας, παραδοσιακής και σύγχρονης τέχνης, κινηµατογραφικές ταινίες, µουσική, τραγούδια από την Ελλάδα και το εξωτερικό.(φ.ε._1, Φ.Ε._2, Φ.Ε._3) Πηγές: ιαδίκτυο ( ιστοσελίδες µουσείων κλπ.), Σχολική και ηµοτική βιβλιοθήκη. ραστηριότητες «ειδικών επιστηµόνων» Οι «ειδικοί επιστήµονες» µέσα σε κάθε οµάδα και των δύο σχολείων διερεύνησαν το θέµα τους σε σχέση µε την οµάδα στην οποία από την αρχή ανήκαν: Οµάδα δασικών εθνικών πάρκων και πολιτισµός. Οµάδα υδροβιότοπων και πολιτισµός. Οµάδα θαλάσσιων εθνικών πάρκων και πολιτισµός. Κάθε µια από τις παραπάνω οµάδες ανέλαβε να δηµιουργήσει: 1) Μια συνθετική εργασία (ταµπλό µε εικόνες και άλλα στοιχεία) µε τα πιο σηµαντικά, κατά τη γνώµη των µελών της οµάδας, ευρήµατα, το οποίο ανάρτησε σε χώρο του σχολείου. Συγκεκριµένα: Οι Ειδικότητες από την οµάδα των δασών ανάρτησαν στο ταµπλό εικόνες από το µύθο της Καλλιστώς και του Αρκτούρου, απόσπασµα από το ποίηµα του Γ. Ρίτσου

5 «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος», διάφορες παροιµίες που αναφέρονται στα ζώα που απειλούνται µε εξαφάνιση. Πρότειναν για ανάγνωση τα βιβλία «Καφέ Αρκούδα» και «Λύκος» των εκδόσεων «Ερευνητές», «Εγώ η Καφέ Αρκούδα» της Αντιγόνης Καραγκούνη και το απόσπασµα «Ο λύκος», από το βιβλίο του Έρµαν Έσσε «Η πόλη των ξένων στο νότο» και την ακρόαση τραγουδιών γνωστών ελλήνων συνθετών και ερµηνευτών, όπως «Ο Αρκουδιάρης» του Γ.Μαρκόπουλου και «Ο λύκος» της Αρλέττας καθώς και του γνωστού µουσικού παραµυθιού «Ο Πέτρος και ο λύκος» του Σεργκέι Προκόφιεφ. Επίσης έβαλαν φωτογραφίες των έργων του γνωστού έλληνα ζωγράφου, Θεόφιλου Χατζηµιχαήλ µε θέµα «Η άρκτος χορεύουσα» και «Η άγρα των άρκτων» Οι Ειδικότητες από την οµάδα των υδροβιότοπων έβαλαν στο ταµπλό φωτογραφίες έργων τέχνης από τη λαϊκή µας παράδοση, µε αναπαραστάσεις πουλιών σε σκυριανά, κρητικά κεντήµατα, πιάτα και άλλα αντικείµενα καθώς και σύγχρονων ζωγράφων µε θέµα τα πουλιά όπως το «Πουλί» του Στρατή Μεντάκη, το «Βαλσαµωµένο πουλί» του Μυταρά, πρότειναν για ανάγνωση το βιβλίο της Αντιγόνης Καραγκούνη «Εγώ ο Αργυροπελεκάνος» και την ποιητική συλλογή της Θέτης Χορτιάτη «Τα λέω του ουρανού» και για µουσική ακρόαση διάφορα µελοποιηµένα τραγούδια µε θέµα επίσης τα πουλιά. Τέλος, οι Ειδικότητες από την οµάδα της θάλασσας πρόσθεσαν στο ταµπλό σκίτσα και στοιχεία από τον κέλτικο θρύλο για τις φώκιες και τον ινδικό µύθο για τη θαλάσσια χελώνα, όπως δεν έλειψαν από το ταµπλό και οι µύθοι του Αρίωνα και του Πρωτέα για τα δελφίνια και τις φώκιες αντίστοιχα. Φωτογραφίες από έργα τέχνης της αρχαίας Ελλάδας που απεικονίζουν δελφίνια θαλάσσιες χελώνες, όπως η γνωστή τοιχογραφία από την Κνωσό και τα νοµίσµατα της αρχαίας Αίγινας, αντίστοιχα. Πρότειναν για ανάγνωση το αφήγηµα του Αντώνη Σουρούνη «Άνθρωποι και δελφίνια» καθώς και τα βιβλία της Αντιγόνης Καραγκούνη «Εγώ η Φώκια Μονάχος- Μονάχος» και «Εγώ η χελώνα Καρέττα-Καρέττα» και για ακρόαση το γνωστό τραγούδι του στιχουργού Λευτέρη Παπαδόπουλου, «ελφίνι-δελφινάκι». Επίσης στο ταµπλό προστέθηκαν επίσης ζωγραφιές των παιδιών όλων των οµάδων εµπνευσµένες από τις ενότητες που προσέγγισαν 2) Μια δηµιουργική εργασία σχετική µε τη µελέτη που έκαναν µε σκοπό να την αναρτήσουν στον κοινό ιστότοπο που έχουν τα δυο σχολεία ή να την παρουσιάσουν στην 3η Τηλεδιάσκεψη.

6 Στόχος αυτών των δραστηριοτήτων είναι να προαχθεί η συνεργασία, η συζήτηση και η επικοινωνία µεταξύ των µαθητών, καθώς κατά τη διάρκεια της έρευνας και δηµιουργίας η κάθε ειδικότητα θα χρειάζεται να επικοινωνεί όχι µόνο µε τις άλλες ειδικότητες της οµάδας του, αλλά και µε αυτές των άλλων οµάδων της τοπικής και αποµακρυσµένης τάξης (µε ασύγχρονη επικοινωνία: ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, ιστότοπος),η δηµιουργική τους δεξιότητα και η κριτική σκέψη. Επίσης κατά το χρονικό διάστηµα µεταξύ της 2ης και 3ης Τηλεδιάσκεψης οι «εδικοί επιστήµονες» των οµάδων, καθώς ερευνούσαν και έβρισκαν στοιχεία για την πολιτισµική διάσταση του θέµατος, έφερναν και πρότειναν υλικό για επεξεργασία από όλους τους µαθητές της τάξης. Συγκεκριµένα: Η οµάδα των φιλολόγων ξεχώρισε µε τη βοήθεια του δασκάλου και πρότεινε για µελέτη και επεξεργασία στην ώρα της Γλώσσας (2 ώρες), τα εξής λογοτεχνικά κείµενα : Σχολείο Αλεξανδρούπολης: «Άνθρωποι και δελφίνια» του Αντώνη Σουρούνη. Σχολείο Ιωαννίνων: «Η Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γ. Ρίτσου. Όλοι οι µαθητές της τάξης µελέτησαν το κείµενο και στη συνέχεια δούλεψαν κατά οµάδες στο Φύλλο Εργασίας (ΦΕ 3-1 & ΦΕ 3_2) που τους δόθηκε. Στόχος της επεξεργασίας των παραπάνω κειµένων είναι να ευαισθητοποιηθούν οι µαθητές γύρω από θέµατα οικολογίας και πολιτισµού που θίγει το αφήγηµα και να προβληµατιστούν κυρίως για τη σχέση του ανθρώπου µε τα ζώα και την ευθύνη που έχουµε όλοι απέναντι στην κακοµεταχείριση των ζώων. Η οµάδα των ιστορικών-λαογράφων πρότεινε προς µελέτη και επεξεργασία µύθους και παροιµίες σχετικές µε τα απειλούµενα είδη ζώων που µελετούν. (Γλώσσα 2 ώρες) Το σχολείο της Αλεξανδρούπολης ερµήνευσε και δηµιούργησε παροιµίες. (ΦΕ 3_3) Το σχολείο των Ιωαννίνων µελέτησε και επεξεργάστηκε τον Κέλτικο µύθο της φώκιας και δηµιούργησε µια δική του εκδοχή. (ΦΕ 3_4)

7 Στόχος: ο εµπλουτισµός του λεξιλογίου, η συνειδητοποίηση της διαχρονικής αξίας των παροιµιών και µύθων σε σχέση µε την ανθρώπινη επικοινωνία, αφού οι άνθρωποι από την αρχαιότητα ως σήµερα, αξιοποιούν γλωσσικές εκφράσεις, γνωµικά αποφθέγµατα, για να χαρακτηρίσουν µια κατάσταση, ένα γεγονός της ζωής, να παραδειγµατιστούν, να διδάξουν, να διασκεδάσουν, η απόκτηση ευχέρειας στη χρήση παροιµιακών φράσεων, η διασκέδαση και το γέλιο µε τις εύστοχες και επίκαιρες παροιµίες. (Γλώσσα 2 ώρες) Επίσης οι ιστορικοί τέχνης πρότειναν στους συµµαθητές τους από ένα τραγούδι. Το Σχολείο της Αλεξανδρούπολης µαθαίνει να τραγουδά και να χορεύει το τραγούδι «ελφίνι δελφινάκι», σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, µουσική του Μάνο Λοϊζου µε πρώτη εκτέλεση από τον Γιάννη Καλατζή. Το Σχολείο των Ιωαννίνων χορογραφεί το σύγχρονο τραγούδι «Ο λύκος» της Αρλέτας. (Μουσική Φυσική Αγωγή) (2 ώρες) Επίσης µαθαίνουν το αγγλικό τραγούδι «ANIMALS SONG». (Αγγλική γλώσσα) (1 ώρα) Η οµάδα των ιστορικών τέχνης της Αλεξανδρούπολης πρότεινε στους συµµαθητές τους να δουν όλοι µαζί την ταινία «Η αρκούδα» του Jean-Jacques Annaud και η οµάδα των Ιωαννίνων να παρακολουθήσουν την ταινία «Ο ασπροδόντης» του Ράνταλ Κλάιζερ, βασισµένη στο οµώνυµο µυθιστόρηµα του Τζακ Λόντον. Αφού είδαν την ταινία, όλοι οι µαθητές της κάθε τάξης, στην ώρα της αισθητικής αγωγής, έφτιαξαν ένα διαφηµιστικό έντυπο και το µοίρασαν στους υπόλοιπους µαθητές του σχολείου, µε στόχο να τους πείσουν ότι είναι µια ταινία που αξίζει να τη δουν κι αυτοί. (Ευέλικτη Ζώνη, Αισθητική Αγωγή) (3 ώρες) Στόχος: Να αναπτύξουν οι µαθητές το αίσθηµα της ζωοφιλίας. Να γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες του ζώου που πρωταγωνιστή στην ταινία.

8 Να ξεπεράσουν τυχόν φοβίες τους και να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στα ζώα. Επίσης κατά τη χρονική διάρκεια που µεσολαβεί µεταξύ της 2 ης και 3 ης Τηλεδιάσκεψης καθώς οι µαθητές και των δύο σχολείων µέσα από τις διαθεµατικές έρευνες που έκαναν ήρθαν σε επαφή µε τις πολιτισµική διάσταση του θέµατος που µελετούν και σε συνεργασία µε τους συµµαθητές της τοπικής και αποµακρυσµένης τάξης και τους δασκάλους τους έκαναν µια δηµιουργική ανασύσταση της µελέτης, έρευνας και καταγραφής που έκαναν και την παρουσίασαν στους συµµαθητές της αποµακρυσµένης τάξης µέσα από τον ιστότοπο. Συγκεκριµένα: Οι διοµάδες των δασών έφτιαξαν το παιχνίδι των παροιµιών. ηλαδή έγραψαν από µια-δυο µικρές ιστορίες περιγράφοντας ένα περιστατικό από το οποίο οι αναγνώστες θα πρέπει να µαντέψουν την παροιµία που ταιριάζει στην κάθε περίπτωση και να εξηγήσουν το λόγο που τους έκανε να συνδέσουν την ιστορία µε τη συγκεκριµένη παροιµία. Το σχολείο της Αλεξανδρούπολης επέλεξε να φτιάξει ιστορία µε την παροιµία «Θα σε χορέψω στο ταψί», (ΦΕ 3_5), ενώ το σχολείο των Ιωαννίνων διάλεξε την παροιµία «Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το µαλλί του, µήτε τη γνώµην άλλαξε µήτε την κεφαλήν του.» (ΦΕ 3_6) ιδακτικά εργαλεία: κειµενογράφος Οι διοµάδες της θάλασσας επέλεξαν κατασκεύασαν από ένα αλφαβητάρι. Το σχολείο της Αλεξανδρούπολης έφτιαξε «Το αλφαβητάρι της φώκιας», (ΦΕ 3_7), ενώ το σχολείο των Ιωαννίνων έφτιαξε «Το αλφαβητάρι της χελώνας καρέτακαρέτα» (ΦΕ 3_8). Στα αλφαβητάρια και οι δυο οµάδες φρόντισαν να κάνουν αναφορές όχι µόνο στα βιολογικά χαρακτηριστικά και τις συνήθειες του ζώου, αλλά και στην πολιτισµική διάσταση αυτού. ιδακτικά εργαλεία δηµιουργίας: κειµενογράφος

9 Οι µαθητές που θέλουν να λάβουν µέρος στα παιχνίδια των παροιµιών και των αλφαβηταριών γράφουν τις απαντήσεις τους σε σχόλιο που υπάρχει στο σηµείο του blog που έχουν αναρτηθεί. Οι απαντήσεις ελέγχονται από την οµάδα που δηµιούργησε το αντίστοιχο παιχνίδι και σε µια εβδοµάδα ανακοινώνονται οι απαντήσεις και τα ονόµατα των µαθητών που απάντησαν-συµπλήρωσαν σωστά. Οι διοµάδες των υδροβιότοπων και των δυο σχολείων έφτιαξαν ένα συνεργατικό παραµύθι. Επέλεξαν µια σειρά έργων τέχνης, φωτογραφιών κλπ. που σχετίζονται µε τα είδη ζώων της περιοχής τους και έφτιαξαν µια µικρή ιστορία σε πρόγραµµα παρουσίασης. Συγκεκριµένα η οµάδα της Αλεξανδρούπολης έγραψε την αρχή της ιστορίας αξιοποιώντας τις πρώτες δώδεκα διαφάνειες, ενώ η οµάδα των Ιωαννίνων έδωσε τη συνέχεια και το τέλος της ιστορίας µε τις υπόλοιπες δώδεκα διαφάνειες. ιδακτικά εργαλεία: κειµενογράφος, πρόγραµµα παρουσίασης power point (Το παραµύθι παρουσιάζεται στην έναρξη της 3 ης Τηλεδιάσκεψης) (Ευέλικτη Ζώνη 2 ώρες). Β ΕΝΟΤΗΤΑ Μέχρι τώρα οι µαθητές και των δυο σχολείων έχουν µέχρι τώρα µελετήσει θέµατα που αφορούν στα απειλούµενα είδη ζώων που ζουν ή ξεχειµωνιάζουν στην Ελλάδα, τους τόπους διαβίωσής τους και τη σχέση τους µε τις ανθρώπινες πολιτισµικές δηµιουργίες. Στη συνέχεια, οι εκπαιδευτικοί ενηµέρωσαν τους µαθητές για τον τρόπο διεξαγωγής και το σκοπό της 3 ης Τηλεδιάσκεψης που είναι η Τηλεσυνεργασία των δύο τάξεων (Αδελφοποίηση). Οι µαθητές πληροφορήθηκαν ότι θα έχουν στη διάθεσής τους περίπου δέκα λεπτά (10 ) για να συζητήσουν µε τους συµµαθητές της αποµακρυσµένης τάξης πάνω στον τρόπο µε τον οποίο θα συνεχίσουν τη δουλειά τους. Με τη βοήθεια των δασκάλων κατέληξαν ότι η Τηλεσυνεργασία θα επικεντρωθεί πάνω σε θέµατα δράσης για την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των µαθητών του σχολείου τους και της ευρύτερης τοπικής κοινωνίας σε σχέση µε την

10 προστασία των απειλούµενων ζώων και των προστατευόµενων περιοχών της Ελλάδας και καθόρισαν τον άξονα µε τον οποίο η κάθε διοµάδα θα ασχοληθεί ώστε να έχουν σκεφτεί και προβληµατιστεί πάνω σε τρόπους δράσεις. Έτσι ορίζεται ότι η διοµάδα των υδροβιότοπων θα έχει ως άξονα συζήτησης τη διερεύνηση του επιπέδου ενηµέρωσης των µαθητών του σχολείου και των πολιτών της γειτονικής περιοχής σε σχέση µε τα απειλούµενα είδη ζώων, τους τρόπους προστασίας και τη δράση των οικολογικών οργανώσεων. Η διοµάδα της θάλασσας θα συζητήσει το πώς µερικά από τα απειλούµενα ζώα θίγουν οικονοµικά την εργασία κάποιων επαγγελµατιών και θα διερευνήσουν εφικτούς και δίκαιους τρόπους αντιµετώπισης αυτού του προβλήµατος. Τέλος η διοµάδα των δασών θα ασχοληθεί µε τρόπους ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας πάνω σε θέµατα προστασίας των απειλούµενων ζώων και των περιοχών διαβίωσής τους.