οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 1

Transcript

1 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 1 2

2 3 Μακροσκοπική δοµή του ξύλου 4 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 2

3 O κορµός αποτελείται από τρεις περιοχές. την εντεριώνη (F), το ξύλο (D+E) και το φλοιό (Β+C). B C Η εντεριώνη είναι ελάχιστα ορατή και δεν αυξάνει κατά τη διάρκεια της ζωής του δέντρου. Το ξύλο είναι ένας κύλινδρος που αποτελείται από το Εγκάρδιο D και το Σοµφό E και µεταβάλλεται µε την ηλικία του δέντρου και το ρυθµό ανάπτυξης. F D E 5 Ο φλοιός υποδιαιρείται σε εσωτερικό φλοιό (Β) περιέχει τα θρεπτικά συστατικά εξωτερικό φλοιό (C) προστατεύει το δέντρο. Νέο ξύλο και εσωτερικός φλοιός προστίθενται κάθε χρόνο από τη δραστηριότητα µίας στρώσης από κύτταρα που διαιρούνται (Κάµβιο Α). Ο νέος φλοιός είναι µικρός εν σχέσει µε το νέο ξύλο. Ο Φλοιός αποχωρίζεται συνεχώς από τον κορµό, έτσι στα γηραιότερα δέντρα το µεγαλύτερο µέρος του κορµού είναι το ξύλο. ακτίνα G F B A D E C G είναι οι ακτίνες του ξύλου 6 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 3

4 Σοµφό Εγκάρδιο εσωτερικός φλοιός εξωτερικός φλοιός κάµβιο 7 8 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 4

5 Οι αυξητικοί δακτύλιοι που σχηµατίζονται κάθε χρόνο (?) είναι οµόκεντροι κύλινδροι που στην τοµή φαίνονται ως κύκλοι. Σε ένα κλαδί, ο αριθµός των αυξητικών κύκλων στη βάση του είναι µεγαλύτερος από αυτό στην άκρη του. 9 Κάθε χρόνο το δέντρο αυξάνεται από την κορυφή του αν και το νέο ξύλο προστίθεται κατά µήκος του κορµού, στην κορυφή του κορµού δεν διακρίνονται ετήσιοι δακτύλιοι. Ο αριθµός των αυξητικών δακτυλίων αυξάνει στη βάση του κορµού ανάλογα µε την ετήσια αύξηση ύψους. 10 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 5

6 πρώιµο ξύλο όψιµο ξύλο Τα κύτταρα που προστίθενται στην αρχή της σεζόν είναι γενικά µεγαλύτερα, έτσι το πρώιµο ξύλο εµφανίζεται λιγότερο πυκνό από το όψιµο που είναι στο τέλος της περιόδου. 11 Αν και όλα τα δέντρα δηµιουργούν οµόκεντρες στρώσεις ξύλου, δεν δηµιουργούνται σε όλα ορατοί αυξητικοί δακτύλιοι, ούτε είναι κατ ανάγκη όλοι ετήσιοι. Σε µερικά δέντρα οι εποχικές αλλαγές µπορεί να είναι τόσο ελαφρές ώστε δεν είναι εµφανείς οι αυξητικοί δακτύλιοι. Υπό συνθήκες µεγάλης ξηρασίας µπορεί να µη δηµιουργηθεί αυξητικός δακτύλιος. Αντίθετα, σε συνθήκες συνεχώς ευνοϊκές, όπως στο τροπικό κλίµα, µπορούν να δηµιουργηθούν αρκετοί δακτύλιοι σε ένα έτος. 12 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 6

7 Μία από τις κύριες λειτουργίες του ξύλου είναι να µεταφέρει το νερό από τις ρίζες στα φύλλα. Όµως αυτή η λειτουργία δε συνεχίζεται επ άπειρον. Σε κάποια φάση τα κύτταρα µπορεί να φραγούν από φυσαλίδες αέρα, άλλα κύτταρα, ή από εναπόθεση άλλων ουσιών. 13 Το ξύλο που λειτουργεί στη µεταφορά νερού αναφέρεται ως σοµφό και αποτελείται από τους εξωτερικούς και πλέον πρόσφατους αυξητικούς δακτυλίους. Το ξύλο που δεν λειτουργεί στη µεταφορά νερού αναφέρεται ως εγκάρδιο και αποτελείται από τον κεντρικό πυρήνα του κορµού. Κάθε χρόνο προστίθεται νέο ξύλο, το σοµφό παύει να λειτουργεί και µεταπίπτει σε εγκάρδιο, έτσι το εξωτερικό όριο του εγκάρδιου συνεχώς µετακινείται προς τα έξω. Εγκάρδιο και Σοµφό Σοµφό Εγκάρδιο Γενικά διατηρείται µία ισορροπία ανάµεσα στο σχηµατισµό νέου ξύλου και µετασχηµατισµό του σοµφού σε εγκάρδιο, έτσι ώστε υπάρχει πάντα επαρκής δοµή µεταφοράς νερού. 14 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 7

8 Η µεταβολή του σοµφού σε εγκάρδιο ξύλο συχνά συνοδεύεται µε µεταβολή χρώµατος που οφείλεται στην εναπόθεση χηµικών πρόσθετων, που είναι γνωστά ως εκχειλίσµατα. Αυτά τα πρόσθετα προσδίδουν ανθεκτικότητα στο ξύλο έναντι σήψης και προσβολών από έντοµα. Ο βαθµός ανθεκτικότητας ποικίλει έντονα ανάµεσα στα διάφορα είδη. 15 (1) Μία οριζόντια ή εγκάρσια τοµή στον κορµό θα αποκαλύψει τους αυξητικούς δακτυλίους ως οµόκεντρους κύκλους. Στη δοµική ξυλεία τµήµατα των αυξητικών δακτυλίων είναι εµφανή στις άκρες της ξυλείας και η επιφάνεια ονοµάζεται ακραία ίνα (σόκορο) (end grain). Τα άλλα δύο κάθετα επίπεδα είναι κατά µήκος του κορµού. 16 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 8

9 (2) Μία διαµήκης τοµή σε επίπεδο εφαπτοµενικό στην επιφάνεια του κορµού θα εµφανίζει τους δακτύλιους ως µία σειρά από κυµατιστές γραµµές ή κώνους τον ένα πάνω στον άλλο. 17 (3) Μία διαµήκης τοµή σε επίπεδο που περνάει από την εντεριώνη θα παρουσιάζει ακτινική διαµήκη επιφάνεια. Σε δέντρα µε διακριτούς αυξητικούς δακτυλίους, αυτή η επιφάνεια θα φαίνεται να έχει σχεδόν παράλληλες γραµµές. 18 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 9

10 19 Μόνο µε τη χρήση πλάνης µπορεί να επιτευχθεί µία πραγµατικά εφαπτοµενική επιφάνεια και µόνο η τοµή που διέρχεται από την εντεριώνη δηµιουργεί µία πραγµατικά ακτινική επιφάνεια. Ενδιάµεσα επίπεδα κοπής αναφέρονται κοινώς ως ακτινικά ή εφαπτοµενικά ανάλογα ποιο είναι πλησιέστερα. 20 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 10

11 Διαφορές µεταξύ µαλακής και σκληρής ξυλείας Τα δέντρα που χρησιµοποιούνται για ξυλεία κατατάσσονται σε πλατύφυλλα και κωνοφόρα και η αντίστοιχη ξυλεία σε σκληρή και µαλακή ξυλεία Από βοτανικής άποψης, τα κωνοφόρα (αειθαλή) είναι γυµνόσπερµα και αποτελούνται µόνο από δέντρα. Τα πλατύφυλλα (φυλλοβόλα, δικοτυλήδονα αγγειόσπερµα) περιλαµβάνουν λαχανικά, θάµνους, καρποφόρα φυτά και δέντρα Τα πλατύφυλλα είναι η οµάδα µε τις µεγαλύτερες διαφορές. Δέντρα µε το βαρύτερο και το ελαφρότερο βάρος, ανήκουν σε αυτή. πλατύφυλλο κωνοφόρο 21 κλειδί για να θυµάστε δρυς=φυλοβόλο=πλατύφυλλο=σκληρό ξύλο ερυθρα ξυλεία 22 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 11

12 Μία από τις µεγαλύτερες διαφορές των δύο ειδών βρίσκεται στη δοµή του ξύλου τους. Στα κωνοφόρα (µαλακή ξυλεία) τα κύτταρα που µεταφέρουν το νερό στηρίζουν και το δέντρο. Στα πλατύφυλλα (σκληρή ξυλεία) υπάρχει κάποιος διαχωρισµός του έργου, µερικά κύτταρα είναι ειδικά για τη µεταφορά νερού, άλλα παρέχουν τη µηχανική στήριξη. Στη σκληρή ξυλεία, τα κύτταρα µεταφοράς του νερού (πόροι) έχουν γενικά µεγαλύτερη διάµετρο από τα κύτταρα της µαλακής ξυλείας (τραχεϊδες). Οι πόροι συχνά φαίνονται µε γυµνό µάτι ως µικρές οπές στην επιφάνεια του ξύλου, µε αποτέλεσµα η σκληρή ξυλεία να αναφέρεται και πορώδες ξύλο οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 12

13 Κωνοφόρο (µαλακό) (20X) τοµή Πλατύφυλλο (σκληρό) (20X) τοµή οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 13

14 σανίδες από πεύκο µαλακό ξύλο 27 κωνοφόρα πλατύφυλλα 28 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 14

15 Μαλακή ξυλεία (κωνοφόρα) 29 Ηλεκτρονική φωτογράφιση κωνοφόρου (µαλακό ξύλο). Τα περισσότερα κύτταρα έχουν κατεύθυνση κατά µήκος του κορµού (τραχεϊδες) αλλά µερικά έχουν οριζόντια. Η οπή (rc) είναι ένας θύλακας ρητίνης. Σε άλλες επιφάνειες, η δοµή του ξύλου φαίνεται διαφορετική. Αυτό καλείται ανισοτροπία 30 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 15

16 Σκληρή ξυλεία (Πλατύφυλλα) 31 Η δοµή των πλατύφυλλων είναι πιο περίπλοκη εξ αιτίας της ποικιλίας των κυττάρων που απαντώνται σε αυτά. Στην τρισδιάστατη φωτογραφία ενός κοµµατιού ξύλου πλατύφυλλου (σκληρό ξύλο) οι µεγάλες οπές είναι οι πόροι (ή αγγεία) και οι µικρές οι ίνες ή τραχεϊδες. Οι γραµµές ανάµεσα στις ίνες και τους πόρους είναι ένα σύνολο ακτινικών κυττάρων και ονοµάζονται ακτίνες ίνες ή τραχεϊδες ακτίνες πόροι 32 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 16

17 Η φωτ είναι τοµή κόκκινης δρυός (20X). Στο όψιµο ξύλο οι πόροι είναι µικρότεροι και µερικές φορές κατά οµάδες. Εξ αυτού του γεγονότος, ο αυξητικός δακτύλιος είναι ευδιάκριτος. Αυτός ο τύπος καλείται ξύλο µε δακτυλιόπωρο. Όψιµο ξύλο Πρώιµο ξύλο πόροι 33 Κυτταρικοί τύποι κωνοφόρων και πλατύφυλλων. a διαμήκης τραχειίδα κωνοφόρου > από 90% του ξύλου των κωνοφόρων. μήκος περίπου 3-5 mm και διάμετρο μm. Στο εμπόριο συχνά αναφέρονται ως «ινες» "fibers" και είναι το υλικό από όπου προέρχεται το χαρτί γραφής και οι καφετί χαρτοσακούλες. b πώρος ή αγγείο πλατύφυλλου πρώιμου ξύλου c τραχειίδα πλατύφυλλου (μοιαζει με το a) d πώρος ή αγγείο πλατύφυλλου όψιμου ξύλου e τραχειίδα πλατύφυλλου 34 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 17

18 οι διαµήκεις τραχειίδες αποτελούν πάνω από 90% του ξύλου των κωνοφόρων. Οι τραχεϊδες έχουν µήκος περίπου 3-5 mm και διάµετρο µm. βοθρία Στο εµπόριο συχνά αναφέρονται ως «ινες» "fibers" και είναι το υλικό από όπου προέρχεται το χαρτί γραφής και οι καφετί χαρτοσακούλες. Το Kodak color paper κατασκευάζεται κυρίως από ίνες maple και beech. Χαρτί τουαλέτας, χαρτοµάντηλα και χαρτοπετσέτες παράγονται από 35 ίνες poplar. Δοµή του ξύλου 36 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 18

19 Εφαρµογές της δοµής του ξύλου Η ταυτοποίηση του ξύλου είναι δυνατή µε την γνώση της ανατοµίας του ξύλου, που αυξάνεται µε την εµπειρία. Η βασική γνώση της δοµής του ξύλου είναι θεµελιώδης για τον προσδιορισµό της καλύτερης χρήσης κάθε τύπου. Η επέκταση της γνώσης της δοµής µέχρι το επίπεδο του µορίου επιτρέπει την ανακάλυψη και τη χρήση πολλών χηµικών πρόσθετων τα οποία µπορούν να αποµονωθούν ή να συντεθούν από το ξύλο. Εποµένως, η µελέτη της δοµής είναι το θεµέλιο στο οποίο στηρίζεται η επιστήµη και η τεχνολογία του ξύλου και είναι στοιχειώδες για την επιστήµη των υλικών να προσεγγίσει το ξύλο ως ένα υλικό που µπορεί να ανανεωθεί. 37 S3 S2 S1 Δευτερεύον στρώµα πρωτεύον στρώµα Το τοίχωµα του κυττάρου αποτελείται από αλυσίδες κυτταρίνης µε συγκεκριµένη κατεύθυνση σε κάθε στρώµα. Η κατεύθυνση τους είναι παράλληλη στο κύτταρο στη στοιβάδα S2 και είναι σχεδόν οριζόντια στις στοιβάδες S1 and S3. Στο πρωτεύον στρώµα η κατεύθυνση είναι τυχαία. Η γωνία των ινών προσδιορίζει τις ιδιότητες κάθε ίνας αλλά και του ξύλου συνολικά. 38 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 19

20 39 Χηµεία του Ξύλου 40 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 20

21 Τα τρία κύρια στοιχεία του ξύλου είναι άνθρακας, οξυγόνο και υδρογόνο. Συνδυάζονται σε σύνθετα µόρια που συνδέονται και αποτελούν πολυµερή. Αυτά τα πολυµερή δηµιουργούν το ξύλο. Επιπλέον, το ξύλο περιέχει µερικές ποσότητες άλλων οργανικών και ανόργανων συστατικών. Στοιχείο % κατά βάρος άνθρακας 49 οξυγόνο 44 υδρογόνο 6 άλλα 1 41 Τα πολυµερή του ξύλου µπορούν να οµαδοποιηθούν σε τρείς µεγάλους τύπους: κυτταρίνη, ηµικυτταρίνη και λιγνίνη µε αναλογίες που διαφέρουν στα διάφορα είδη. κυτταρίνη 40-50% ηµικυτταρίνη λιγνίνη οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 21

22 Η Κυτταρίνη είναι το πιο σηµαντικό απλό συστατικό του ξύλου. Του προσδίδει αντοχή. Είναι προϊόν της φωτοσύνθεσης. Κατά τη φωτοσύνθεση από το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα παράγεται η γλυκόζη και άλλα σάκχαρα. Αρχικά σχηµατίζεται ανυδρίτης της γλυκόζης και η επανάληψη 2 µορίων του ανυδρίτη (cellobiose=διζαχαρίτης ) αποτελεί το πολυµερές της κυτταρίνης, που περιέχει περίπου 5000 µόρια διζαχαριτη κυτταρίνη 43 Τα πολυµερή της κυτταρίνης διατάσσονται σε κρυσταλλικούς τύπους όπου τα γειτονικά πολυµερή συνδέονται µέσω οµάδων υδροξυλίων που υπάρχουν σε κάθε µονάδα διζακχαριτη. Αν και αυτοί οι δεσµοί δεν είναι πολύ δυνατοί, όπως αυτοί που ενώνουν τα µόρια του ανυδρίτη της γλυκόζης στις αλυσίδες πολυµερών, είναι αυτοί που δίνουν την αντοχή στο ξύλο και άλλες φυσικές ιδιότητες του. κυτταρίνη 44 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 22

23 Οι ηµικυτταρίνες είναι µία οµάδα συστατικών παρόµοιων µε την κυτταρίνη αλλά µε µικρότερο µοριακό βάρος, δηλαδή ο αριθµός των επαναλαµβανόµενων µορίων περίπου δισακχαριτη είναι 150. Δηµιουργούνται από γλυκόζη και άλλα σάκχαρα που παράγονται κατά τη φωτοσύνθεση. Οι ηµικυτταρίνες είναι εποµένως ένα µείγµα από διάφορα πολυµερισµένα µόρια σακχάρων. Ηµικυτταρίνη 45 Η Λιγνίνη είναι µία οµάδα σύνθετων, υψηλού µοριακού βάρους πολυµερών των οποίων διαφέρει η ακριβής δοµή. Είναι άµορφα, δηλ. όχι κρυσταλλικά πολυµερή που λειτουργούν ως συγκολλητικά για να κρατούν τα κύτταρα µαζί. Αν και αποτελείται από άνθρακα, οξυγόνο και υδρογόνο, τα συστατικά έχουν άλλη διάταξη και δεν ανήκει στους υδρογονάθρακες αλλά στις φαινόλες και το πολυµερές βασίζεται στη φαινυλοπροπανική οµάδα. Λιγνίνη 46 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 23

24 Υπάρχουν πολλά ακόµα συστατικά αλλά σε πολύ µικρή ποσότητα αν και µερικές φορές µπορεί να είναι σηµαντικά περισσότερα. Μία οµάδα είναι τα εκχυλίσµατα και περιέχει µία ευρεία κλίµακα ουσιών. Από ολεορεζίνες µέχρι τανίνες και λίπη Τα ανόργανα συστατικά (η στάχτη που µένει από το καµένο ξύλο) είναι ασβέστιο, µαγνήσιο, µαγκάνιο και πυρίτιο. Το πυρίτιο είναι σηµαντικό γιατί είναι τραχύ και φθείρει τα µηχανήµατα επεξεργασίας του ξύλου. 47 ξυλεία ελληνικής προέλευσης: µαύρη πεύκη ελάτη οξιά δρύς άλλα είδη πεύκης κυπαρίσσι καστανιά πλάτανος καρυδιά λεύκη σε µικρότερη έκταση 48 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 24

25 Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Κωνοφόρα Πεύκη ----χαλέπιος, δασική, µαύρη, τραχεία, κουκουναριά σοµφό ξύλο ωχροκίτρινο-κοκκινωπό, σκουρότερο εγκάρδιο σαφείς ετήσιοι δακτύλιοι µικρό Ε αντοχή σε µύκητες ανάλογα µε περιεχόµενο ρετσίνι, επιρρεπής σε κυάνωση φαινόµενο βάρος kn/m 3 αναλόγως υγρασίας εγχώρια, Σουηδίας, Ρουµανίας, Αµερικής (pitch pine, Oregon pine) Χρήση: κουφώµατα, δάπεδα, σκάλες, υποστηρίξεις στοών 49 Κωνοφόρα Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Ελάτη ----ερυθρά και λευκή σοµφό και εγκάρδιο περίπου ίδιο χρώµα σαφείς ετήσιοι δακτύλιοι µικρό Ε αντοχή σε σταθερό περιβάλλον, ακόµα και µέσα στο νερό, ευπαθής σε εναλαγές φαινόµενο βάρος 5-8 kn/m 3 αναλόγως υγρασίας Χρήση: στέγες, κουφώµατα, ξυλότυποι 50 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 25

26 Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Κωνοφόρα Κυπαρίσσι ανοιχτότερο σοµφό από εγκάρδιο, καστανοκίτρινο χρώµα χαρακτηριστική µυρωδιά µέτρια αντοχή αντοχή σε διάρκεια µεγάλη σταθερότητα διαστάσεων εύκολη κατεργασία Χρήση: στέγες, κουφώµατα 51 Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Κωνοφόρα Λάρτσινο κοκκινοκαφέ ή κοκκινωπό στο εγκάρδιο, κιτρινωπό στο σοµφό βελτιωµένες ιδιότητες αντοχή σε διάρκεια ανθεκτικό σε αλλαγές περιβάλλοντος ανθεκτικό σε παράσιτα φαινόµενο βάρος 6.5 kn/m 3 Χρήση: κουφώµατα, σκάλες,στρωτήρες 52 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 26

27 Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Πλατύφυλλα ρυς χρώµα ανοιχτό κίτρινο µε εµφανείς ακτίνες µεγάλη αντοχή σκληρή µε µεγάλη αντοχή σε διάρκεια µέτρια σταθερότητα διαστάσεων ευπαθής σε έντοµα καλή κατεργασία και συγκόλληση φαινόµενο βάρος 7-10 kn/m 3, ανάλογα µε την υγρασία Χρήση: κουφώµατα, δάπεδα, γέφυρες, υποστηρίξεις, βαρέλια, στρωτήρες 53 Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Πλατύφυλλα Οξιά χρώµα κοκκινωπό µεγάλη αντοχή σκληρή αλλά σκίζεται εύκολα ευαίσθητη σε περιβαλλοντικές µεταβολές µεγάλες συστολές ξηράνσεως ευπαθής σε έντοµα και µύκητες καλή κατεργασία και συγκόλληση φαινόµενο βάρος 8-10 kn/m 3, ανάλογα µε την υγρασία Χρήση: δάπεδα, στρωτήρες, βαρέλια, κιβώτια 54 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 27

28 Πλατύφυλλα Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Καστανιά χρώµα ανοιχτό καστανό αντοχές µικρότερες από δρυός σχετικά σκληρή ευαίσθητη σε περιβαλλοντικές µεταβολές σταθερότητα διαστάσεων ανθεκτικότητα σε διάρκεια φαινόµενο βάρος 6 kn/m 3, περίπου Χρήση: δάπεδα, γέφυρες, υποστηρίξεις, βαρέλια 55 Πλατύφυλλα Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά Φτελιά (καραγάτσι) χρώµα ανοιχτό καστανό αντοχές µικρότερες από δρυός σχετικά σκληρή ευαίσθητη σε περιβαλλοντικές µεταβολές σταθερότητα διαστάσεων ανθεκτικότητα σε διάρκεια φαινόµενο βάρος 6 kn/m 3, περίπου Χρήση: γέφυρες, 56 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 28

29 Πλατύφυλλα Λεύκα Συνηθέστερα ξύλα στην ελληνική αγορά χρώµα ανοιχτό Αν και ελαφρό, έχει καλές αντοχές Λόγω πυκνότητας/αντοχής πλησιέστερα στα κωνοφόρα Ξηραίνεται γρήγορα Ευαίσθητη σε περιβαλλοντικές µεταβολές φαινόµενο βάρος 4-6 kn/m 3, περίπου Χρήση: δοµικές κατασκευές 57 ΕΡΥΘΡΕΛΑΤΗ (Picea abies Karst.): το πιο συνηθισµένο είδος δέντρου στην κεντρική Ευρώπη και τις Σκανδιναβικές Χώρες και, ως εκ τούτου, το πιο σηµαντικό είδος ξυλείας. Πρόκειται για ξύλο που δεν παρουσιάζει διαφορετικό χρώµα πυρήνα, και κατατάσσεται στη λευκή ξυλεία 58 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 29

30 ΛΕΥΚΗ ΕΛΑΤΗ (Abies alba Mill.): στην εµφάνιση και τις ιδιότητές της πολύ παρόµοια µε την ερυθρελάτη. εν διαθέτει ρητινοφόρους αγωγούς. Επίσης περιορισµένη η φυσική της ανθεκτικότητα. 59 ΛΑΡΤΖΙΝΟ (Larix decidua Mill.): Καφέ κόκκινο εγκάρδιο ξύλο, µε µεγαλύτερη ανθεκτικότητα από την ερυθρελάτη ή την λευκή ελάτη. Χρησιµοποιείται συχνά σε εκτεθειµένους εξωτερικούς χώρους όπως π.χ. γέφυρες, βεράντες, προσόψεις. 60 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 30

31 ΑΣΙΚΗ ΠΕΥΚΗ (Pinus silvestris L.): Καφέ κόκκινο εγκάρδιο ξύλο, µε µεγαλύτερη ανθεκτικότητα από την ερυθρελάτη ή την λευκή ελάτη. Χρησιµοποιείται συχνά σε εκτεθειµένους εξωτερικούς χώρους όπως π.χ. γέφυρες, βεράντες, προσόψεις. 61 Οικοδοµικά έργα Σύνοψη χρήσης Στέγες: έλατο Κουφώµατα: έλατο, πεύκο, λάρτσινο, oregon pine, δρυς Δάπεδα: πεύκο, οξιά, δρυς, καστανιά, pitch pine Σκάλες: πεύκο, λάρτσινο, pitch pine Συγκοινωνιακά έργα Γέφυρες: δρυς, καραγάτσι, καστανιά, σουηδικό πεύκο Στρωτήρες: λάρτσινο, οξιά, δρυς Μεταλλευτικά έργα Υποστηρίξεις στοών: πεύκο, δρυς, καστανιά 62 οµικά Υλικά-Ξύλο-Μέρος 1 Φ. Καραντώνη 31