ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα

2 1.1 Τα μόρια της ζωής

3 Καινούριες γνώσεις Ποια μόρια συμμετέχουν στη δομή και στις λειτουργίες των οργανισμών. Ποια είναι η σημασία του νερού για τη ζωή στη Γη. Ποια είναι η μορφή και οι λειτουργίες του ευκαρυωτικού κυττάρου. Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της ευκαρυωτικού και προκαρυωτικού κυττάρου. Ποια η σχέση μεταξύ της μορφολογίας και της λειτουργίας του κυττάρου. Πως οργανώνεται η ζωή από το κύτταρο ως το οικοσύστημα.

4 Τα υλικά σώματα ζωντανοί οργανισμοί και άβια αντικείμενα Δομούνται από τα ίδια χημικά στοιχεία και υπακούουν στους ίδιους νόμους της φύσης.

5 Τα χημικά στοιχεία Στο φλοιό της Γης: 92 χημικά στοιχεία Στους οργανισμούς: 27 χημικά στοιχεία είναι απαραίτητα για τη σύσταση των οργανισμών Μερικά σε ελάχιστη αναλογία ( Ιχνοστοιχεία). ( K, Na, Mg, Zn) Άλλα σε τεράστια αναλογία. C, H, O, N αποτελούν το 96 %w/w των οργανισμών

6 Οι χημικές ενώσεις Τα άτομα των χημικών στοιχείων ενώνονται και σχηματίζουν τα μόρια των χημικών ενώσεων. Κατηγορίες χημικών ενώσεων 1. ανόργανες 2. οργανικές

7 Ανόργανες ενώσεις Α. Νερό: Το πιο διαδεδομένο απλό χημικό μόριο στη φύση. Β. Άλατα: νατρίου, ασβεστίου

8 Το νερό Α. στο περιβάλλον: 1.Πάνω από το 70% της επιφάνειας του πλανήτη καλύπτεται από νερό. 2.Υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας 3. Ατμόσφαιρα Κύκλος του νερού στη φύση

9 Β. στους ζωντανούς οργανισμούς: 1.Το 70% του ανθρώπινου σώματος είναι νερό. 2. Πάνω από το μισό βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων. 3. Συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία τους γιατί: Έχει μεγάλη διαλυτική ικανότητα (επιτάχυνση χημικών αντιδράσεων) Είναι απαραίτητο για τη μεταφορά ουσιών. Γ. Προσαρμογή των οργανισμών σε αλμυρό ή γλυκό υδάτινο περιβάλλον.

10 Τα Άλατα Χλωριούχο νάτριο Άλατα ασβεστίου (κύριο συστατικό των οστών) Παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη λειτουργία των οργανισμών.

11 Για το σπίτι Ερωτήσεις Εργασίες Δραστηριότητες προφορικά βιβλίο τετράδιο Τετράδιο εργασιών 1

12 Οργανικές ενώσεις Είναι οι ενώσεις του άνθρακα με υδρογόνο, οξυγόνο και άζωτο. Οι οργανισμοί δομούνται κυρίως από οργανικές ενώσεις.

13 Οργανικές ενώσεις που συναντάμε στα κύτταρα όλων των οργανισμών: Υδατάνθρακες Πρωτεΐνες Λιπίδια Νουκλεϊκά οξέα

14 Υδατάνθρακες ( Σάκχαρα ) Έχουν: Φυτική προέλευση Κυρίως ενεργειακό ρόλο και δευτερευόντως δομικό. 1. Απλοί ή μονοσακχαρίτες: φτιάχνονται με φωτοσύνθεση ( γλυκόζη). 2. Σύνθετοι ή πολυσακχαρίτες: φτιάχνονται με συνένωση μονοσακχαριτών ( άμυλο, κυτταρίνη).

15 Πρωτεΐνες (πολυπεπτίδια)

16 Έχουν: Πρωτεΐνες (πολυπεπτίδια) ζωική προέλευση ρόλο δομικό και λειτουργικό (αντισώματα, ένζυμα) Φτιάχνονται συνδέοντας αμινοξέα με πεπτιδικούς δεσμούς. Στη φύση υπάρχουν 170 αμινοξέα αλλά ο άνθρωπος χρησιμοποιεί 20.

17 Λιπίδια Έχουν ρόλο δομικό και ενεργειακό. Αποτελούν ενεργειακές αποθήκες: 1g λιπιδίου απελευθερώνει διπλάσια ενέργεια από 1g υδατάνθρακα. Φτιάχνονται με την σύνδεση ενός μορίου γλυκερόλης με 3 μόρια λιπαρών οξέων.

18 Νουκλεϊκά οξέα

19 Νουκλεϊκά οξέα Είναι το DNA και το RNA (δεοξυριβονουκλεικό οξύ και ριβονουκλεικό οξύ) Σχετίζονται με τον καθορισμό των κληρονομικών γνωρισμάτων και Ελέγχουν τις λειτουργίες των οργανισμών. Φτιάχνονται με σύνδεση νουκλεοτιδίων (πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες)

20 Τα μόρια της ζωής ανόργανες ενώσεις οργανικές 1. Νερό 2. Άλατα 1. Υδατάνθρακες 2. Πρωτεΐνες 3. Λιπίδια 4. Νουκλεϊκά οξέα

21 Για το σπίτι Ερωτήσεις Εργασίες Δραστηριότητες προφορικά βιβλίο 1,2,3 τετράδιο Τετράδιο εργασιών 2

22 Ρόλος Δομικά υλικά Παραδείγματα Δομικός Ενεργειακός Λειτουργικός Αμινοξέα Λιπαρά οξέα Μονοσακχαρίτες Νουκλεοτίδια Κυτταρικό τοίχωμα μιτοχόνδριο Ριβοσώματα Πυρήνας Λίπος Αμυλάση(ένζυμο) Υδατά νθρακες Πρω τεΐνες Λι πί δια Νου κλεϊκά οξέα + + +

23

24

25

26 γλυκόζη γλυκογόνο άμυλο κυτταρίνη

27

28

29 Λιπαρό οξύ 1 Λιπαρό οξύ 2 γλυκερόλη Λιπαρό οξύ 3

30 νουκλεοτίδια Πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα