Ωδείο της Νικόπολης. Πριν την επίσκεψη

Transcript

1

2

3 1 Ωδείο της Νικόπολης Πριν την επίσκεψη Στο μάθημά μας θα γνωρίσουμε το Ωδείο της Νικόπολης, που βρίσκεται στον νομό Πρεβέζης. Προηγουμένως, θα μάθουμε λίγα πράγματα για την πόλη της Νικόπολης και τον ιδρυτή της τον Οκταβιανό Αύγουστο. Ξεναγός μας, ποιος άλλος; Ο Οκταβιανός Αύγουστος. Γεια σας παιδιά! Είμαι ο Οκταβιανός Αύγουστος. Θα σας ταξιδέψω στην πόλη μου, τη Νικόπολη. Θα σας μιλήσω και για τα μνημεία που έχτισα σε αυτήν. Πριν ξεκινήσουμε την περιήγησή μας, θέλω να σας πω λίγα λόγια για τον εαυτό μου, για να με γνωρίσετε καλύτερα.

4 2 Γεννήθηκα στη Ρώμη το 63 π.χ. και το όνομά μου ήταν Γάιος Οκτάβιος. Έγινα, όμως, γνωστός ως Γάιος Ιούλιος Καίσαρ Οκταβιανός, γιατί με υιοθέτησε ο θείος μου Ιούλιος Καίσαρας, ο οποίος ήταν μεγάλος πολιτικός και στρατιωτικός. Με ονόμασαν Αύγουστο, που σημαίνει σεβαστός, άξιος λατρείας, μεγαλοπρεπής, γιατί υπήρξα ο ιδρυτής και ο πρώτος αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στα βιβλία της ιστορίας θα με βρείτε ως Οκταβιανός Αύγουστος. Στη ναυμαχία που έγινε στο Άκτιο, το 31 π.x., νίκησα τον ενωμένο στόλο της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου. Σε ανάμνηση της νίκης μου ίδρυσα την πόλη Νικόπολη, απέναντι από το Άκτιο, κοντά στην Πρέβεζα. Αφιέρωσα τη Νικόπολη στον Απόλλωνα Άκτιο και προς τιμήν του θέσπισα τοπικούς αγώνες, που ονόμασα Νέα Άκτια. Ήμουνα πλέον απόλυτος μονάρχης της απέραντης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Φρόντισα για τη δημιουργία ενός ισχυρού στρατού και την εξασφάλιση της ειρήνης στη χώρα μου. Επίσης, ενδιαφέρθηκα για την ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών και για την κατασκευή μεγάλων έργων κοινής ωφέλειας. Ως αναγνώριση της προσφοράς μου, μετά τον θάνατό μου (14 μ.χ.), οι Ρωμαίοι με θεοποίησαν. Ακόμη, έδωσα το όνομά μου στον μήνα Αύγουστο.

5 3 Προτού σας μιλήσω για τη Νικόπολη και τα μνημεία της, θέλω να ξέρω αν συγκρατήσατε τις πληροφορίες που σας έδωσα στην αυτοβιογραφία μου. Απαντήστε στα φύλλα εργασίας που ακολουθούν. Φύλλο εργασίας 1 1. Τις τελευταίες μέρες της ζωής μου καυχήθηκα ότι: «Παρέλαβα τη Ρώμη φτιαγμένη από τούβλα, τώρα σας την παραδίδω ντυμένη από μάρμαρο». Πώς καταλαβαίνετε αυτή μου τη φράση; Θυμάστε να αναφέρετε κάποιες τιμές που μου έγιναν από τους Ρωμαίους;

6 4 Φύλλο εργασίας 2 Διαλέξτε από το τσουβάλι τις λέξεις που ταιριάζουν, για να συμπληρώσετε τα κενά στις προτάσεις που ακολουθούν. 1. Γεννήθηκα στη Με ονόμασαν , που σημαίνει σεβαστός, άξιος λατρείας και μεγαλοπρεπής. 3. Στη ναυμαχία στο νίκησα τον στόλο τής και του Έδωσα το όνομά μου στον μήνα Καθιέρωσα αγώνες προς τιμήν του , με την ονομασία Άκτιο Κλεοπάτρα Αντώνιος Ρώμη Αύγουστος Αύγουστο Απόλλωνας Νέα Άκτια

7 5 Φύλλο εργασίας 3 Τώρα θα αναλάβετε τον ρόλο του γεωγράφου. Αφού παρατηρήσετε τους χάρτες που ακολουθούν, έχετε ως αποστολή να εντοπίσετε δύο σημαντικές πόλεις, το Άκτιο και τη Νικόπολη. Πώς σχετίζονται οι δύο αυτές πόλεις με εμένα;

8 6

9 7 Στην πόλη μου, τη Νικόπολη, έχτισα πολλά μνημεία. Κάποια από αυτά θα σας παρουσιάσω παρακάτω. Για να προστατέψω την πόλη μου από εχθρικές επιδρομές, έκτισα γύρω της Τείχη. Κατασκεύασα και Θέατρο, που λειτουργούσε κυρίως κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων. Τα Νέα Άκτια ήταν αγώνες με θρησκευτικό χαρακτήρα και τελούνταν προς τιμήν του Απόλλωνα.

10 8 Για την ύδρευση της πόλης μου έκτισα και Υδραγωγείο. Οικοδόμησα και το Νυμφαίο, που αποτελούνταν από δύο κτήρια, τα οποία κάλυπταν δύο μεγάλες υδατοδεξαμενές, για να τροφοδοτείται η πόλη μου με νερό. Οι Θέρμες που κατασκεύασα ήταν ένας μεγάλος χώρος μέσα στον οποίο υπήρχαν αίθουσες με θερμαινόμενες πισίνες.

11 Για να θυμάμαι τη νίκη μου στη ναυμαχία του Ακτίου, έκτισα ένα μνημείο νίκης που ονομάστηκε το Μνημείο του Αυγούστου. Το οικοδόμημα αυτό ήταν ναός αφιερωμένος στους θεούς Απόλλωνα, Ποσειδώνα και Άρη, οι οποίοι στάθηκαν βοηθοί μου στη μεγαλειώδη νίκη μου. 9

12 10 Όπως σας περιέγραψα, ήταν πολλά τα δημόσια κτήρια με τα οποία στόλισα την πόλη μου. Για να δω αν τα θυμάστε. Φύλλο εργασίας 4 Να αντιστοιχίσετε τα μνημεία της στήλης Α με τη λειτουργία τους στη στήλη Β. Στήλη Α Στήλη Β 1. Τείχη α. Για ανάμνηση της νίκης στο Άκτιο. 2. Νυμφαίο β. Για τη διοργάνωση των Νέων Ακτίων. 3. Υδραγωγείο γ. Για την τροφοδοσία της πόλης με νερό με δύο μεγάλες υδατοδεξαμενές. 4. Θέατρο δ. Για την ύπαρξη αιθουσών με θερμαινόμενες πισίνες. 5. Θέρμες ε. Για την προστασία της πόλης. 6. Μνημείο Αυγούστου στ. Για την ύδρευση της πόλης.

13 11 Νομίζω ότι τώρα ήρθε η ώρα να σας αποκαλύψω το κτίσμα που αποτέλεσε το καύχημά μου. Ε, λοιπόν, είναι το Ωδείο. Κατασκευάστηκε στα χρόνια μου από έναν άγνωστο και σπουδαίο αρχιτέκτονα. Είναι ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό έργο τέχνης! Κοιτάξτε τη φωτογραφία του.

14 12 Τι ονομάζουμε σήμερα ωδεία; Τι ήταν τα ωδεία στην αρχαιότητα; Σήμερα ωδείο ονομάζουμε ένα ίδρυμα ή μια σχολή όπου διδάσκονταν μουσική ή και θεατρικές τέχνες. Στην αρχαιότητα, τα Ωδεία ήταν ειδικά, στεγασμένα κτήρια, τα οποία προορίζονταν για μουσικές εκδηλώσεις και μουσικούς αγώνες, ενώ κτίζονταν στην Αγορά της πόλης. Το Ωδείο είχε όλα τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του ανοιχτού θεάτρου: κοίλο (ο χώρος που κάθονταν οι θεατές), ορχήστρα (ο χώρος που χόρευε ο χορός), σκηνή (φυλάσσονταν τα ρούχα, τα παπούτσια και οι μάσκες των ηθοποιών). Εκείνο στο οποίο διέφερε το ωδείο από ένα αρχαίο θέατρο ήταν η στέγασή του. Συνήθως οι δύο τύποι θεατρικών κτισμάτων, τα θέατρα και τα ωδεία, συνυπήρχαν στην πόλη και κάποτε γειτόνευαν.

15 13 Σας μίλησα παραπάνω για τα μέρη ενός αρχαίου θεάτρου και τη λειτουργία τους. Συμπληρώστε στους κύκλους την ονομασία του κάθε μέρους του αρχαίου θεάτρου, καθώς και τη λειτουργία του. Σας θυμίζω ότι ένα ωδείο διέφερε από ένα αρχαίο θέατρο, γιατί ήταν κτήριο στεγασμένο. Στη συνέχεια, θα εντοπίσετε τα μέρη αυτά στο Ωδείο της Νικόπολης. Φύλλο εργασίας 5

16 14

17 Ωδείο της Νικόπολης 15 Το ωδείο της Νικόπολης Το ωδείο ή μικρό θέατρο κατασκευάστηκε τον 1 ο αι. μ.χ. και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 2 ο μισό του 3 ου αι. μ.χ. Είχε χωρητικότητα περίπου 1000 ατόμων και προοριζόταν κυρίως για μουσικές εκδηλώσεις. Οι θεατρικές παραστάσεις δίνονταν στο μεγάλο θέατρο, που βρισκόταν ανάμεσα σε άλλα δημόσια οικοδομήματα, τα οποία προορίζονταν για την τέλεση των αθλητικών αγώνων των Ακτίων. Άποψη από το εσωτερικό του ωδείου

18 16 Το κοίλο, ημικυκλικού σχήματος, περιλάμβανε είκοσι σειρές εδωλίων και χωριζόταν σε δύο τμήματα με ένα μικρό οριζόντιο διάδρομο στο κέντρο του. Το κοίλο του ωδείου Τ Η ημικυκλική ορχήστρα ήταν διακοσμημένη με χρωματική ποικιλία μαρμάρων και γεωμετρικά μοτίβα (τετράγωνα, κύκλοι, ρόμβοι κ.ά.). Η ορχήστρα

19 17 Η σκηνή ήταν ένα οικοδόμημα δύο ορόφων, το οποίο ενωνόταν αρχιτεκτονικά με το κοίλο με ένα στέγαστρο. Οι ηθοποιοί έπαιζαν πάνω σε ένα υπερυψωμένο από την ορχήστρα δάπεδο, το προσκήνιο. Στο πίσω μέρος του προσκηνίου υψωνόταν ο τοίχος της σκηνής, που είχε πλούσια διακόσμηση. Άποψη από το σκηνικό οικοδόμημα Πολλοί περιηγητές επισκέφτηκαν το ωδείο της Νικόπολης, στις αρχές του 19 ου αι. Οι εργασίες επισκευής και αποκατάστασής του άρχισαν κατά την πρώτη δεκαετία του 20 ου αι. και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Γκραβούρα του 1851 που απεικονίζει τμήμα του κοίλου του ωδείου

20 Παιδιά μου, σας μίλησα για την πόλη μου τη Νικόπολη, για τα μνημεία και τα οικοδομήματά της. Τώρα, πρέπει να οργανώσετε μία επίσκεψη στο ωδείο. Να δείτε από κοντά και να θαυμάσετε αυτό το σημαντικό αρχιτεκτονικό έργο τέχνης. 18

21 19 Ωδείο της Νικόπολης Επίσκεψη στο πεδίο Στο ρωμαϊκό ωδείο της Νικόπολης! Επιτέλους, φτάσαμε! Θα γνωρίσουμε από κοντά το ωδείο της Νικόπολης. Χωριζόμαστε σε ομάδες. Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να περιηγηθεί, να παρατηρήσει και να εξερευνήσει ένα μέρος του ωδείου. Η πρώτη ομάδα επισκέπτεται το κοίλο. Η δεύτερη ομάδα την ορχήστρα. Η τρίτη ομάδα τη σκηνή. Στο σημειωματάριο μας γράφουμε κάθε τι το οποίο μας εντυπωσιάζει από το μέρος που περιεργαζόμαστε. Βγάζουμε και φωτογραφίες. Τώρα θα παίξουμε ένα παιχνίδι: Συγκεντρωνόμαστε όλοι στην ορχήστρα του ωδείου. Πρώτο Μέρος του παιχνιδιού: Ένας μαθητής στέκεται στο κέντρο της ορχήστρας και αναλαμβάνει τον ρόλο του Οκταβιανού Αύγουστου.

22 20 Οι μισοί μαθητές σχηματίζουν έναν κύκλο γύρω του και του κάνουν διάφορες ερωτήσεις. Οι ερωτήσεις αφορούν όσα έμαθαν οι μαθητές για τη βιογραφία του Οκταβιανού Αύγουστου. Οι άλλοι μισοί στέκονται έξω από τον κύκλο και παρακολουθούν. Είναι οι κριτές. Καταγράφουν αν ο μαθητής απαντά σωστά στις ερωτήσεις και αν παίζει σωστά τον ρόλο του. Δεύτερο Μέρος του παιχνιδιού: Κάποιος άλλος μαθητής αναλαμβάνει τον ρόλο του Οκταβιανού Αύγουστου. Κατά τον ίδιο τρόπο μοιράζονται οι μαθητές. Οι ερωτήσεις που του υποβάλλουν αφορούν τα έργα με τα οποία κόσμησε την πόλη του. Τρίτο Μέρος του παιχνιδιού: Ένας τρίτος μαθητής αναλαμβάνει τον ρόλο του Οκταβιανού Αύγουστου. Κατά τον ίδιο τρόπο μοιράζονται πάλι οι μαθητές. Οι ερωτήσεις που του υποβάλλουν αφορούν το ωδείο της Νικόπολης. Στο τέλος, οι κριτές αποφασίζουν ποιος μαθητής έπαιξε καλά τον ρόλο του και έδωσε σωστές απαντήσεις. Την απόφασή τους αυτή τη στηρίζουν με επιχειρήματα. Οι άλλοι δύο μαθητές που δεν προκρίθηκαν μπορούν να διατυπώσουν τις αντιρρήσεις τους αναφορικά με την κρίση των κριτών.

23 21 Ωδείο της Νικόπολης Μετά την επίσκεψη Παιδιά μου, ελπίζω να περάσατε καλά στο ωδείο της Νικόπολης. Προτού, όμως, σας αποχαιρετήσω, έχετε και άλλα φύλλα εργασίας να συμπληρώσετε. Φύλλο εργασίας 6 Η κάθε ομάδα θα πάρει ένα μεγάλο χαρτόνι και θα κολλήσει τις φωτογραφίες που τράβηξε στο ωδείο. Κάτω από κάθε φωτογραφία, να γράψετε λίγες πληροφορίες. Μετά, σκεφτείτε όλα τα παιδιά της ομάδας και γράψτε σε μία πρόταση κάποια σκέψη σας ή ένα συναίσθημα που σας γεννήθηκε, κοιτάζοντας τη φωτογραφία. Παρουσιάστε το έργο σας στο σύνολο της τάξης. Φύλλο εργασίας 7 Γνωρίζετε ότι υπάρχουν και άλλα ωδεία στην Ελλάδα; Με τη βοήθεια του δασκάλου σας, μπορείτε να τα αναζητήσετε μέσα από το διαδίκτυο. Επιλέξτε ένα και συγκεντρώστε πληροφορίες για αυτό.

24 22 Φύλλο εργασίας 8 Γράφω για την πόλη μου Κάποιες ερωτήσεις, ίσως να σε βοηθήσουν. Πώς ονομάζεται η πόλη σου και πού βρίσκεται; Ποια είναι η ιστορία της πόλης σου; Τι σου αρέσει στην πόλη σου και γιατί; Από ποιες διαδρομές θέλεις να περνάς; Από ποιο σημείο της πόλης σου δεν σου αρέσει να περνάς; Ποιοι χώροι θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν έναν επισκέπτη; Τι θα ήθελες να έχει ακόμη η πόλη σου και γιατί; Φαντάζεσαι τι ωραία που θα ήταν αν... Αν η πόλη μπορούσε να μιλήσει, τι πιστεύεις ότι θα έλεγε;

25 23 Αγαπημένα μου παιδιά, μετά από όσα σας διηγήθηκα, θα καταλάβατε πόσο πολύ αγαπώ την πόλη μου. Ενδιαφέρομαι για αυτήν και προσπαθώ να τη στολίσω με οικοδομήματα. Θέλω ακόμη να την κάνω γνωστή σε όλους τους ανθρώπους. Φεύγω και σας δίνω την τελευταία συμβουλή μου: «Να αγαπάτε, να φροντίζετε και να προστατεύετε τον τόπο σας!».

26