ΣΧΕΔΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ 2017 Υπομέτρο 4.1(πρωτογενής παραγωγή)

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ 2017 Υπομέτρο 4.1(πρωτογενής παραγωγή) ΥΠΟΜΕΤΡΟ 4.1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ Αντί για το «Μέτρο 121: Εκσυγχρονισμός Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων», όπως ήταν γνωστά μέχρι σήμερα, τα Σχέδια Βελτίωσης «στεγάζονται» πλέον κάτω από το Υπομέτρο 4.1. «Στήριξη για επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις», το οποίο περιλαμβάνει τρεις δράσεις. Η πρώτη από αυτές αφορά την ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης ( Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης) όπου, εκτός από επενδύσεις που αφορούν μηχανολογικό εξοπλισμό, κτιριακές ή σταβλικές εγκαταστάσεις κ.λπ., μπορεί να ενταχθεί και η αγορά γης. Το ΠΑΑ αν ληφθούν υπόψη ο κανόνας του «ν+3» καθώς και το γεγονός ότι τα έτη 2014 και 2015 έχουν ουσιαστικά «χαθεί», αφορά στην πράξη την περίοδο Οι άλλες δύο δράσεις αφορούν την εξοικονόμηση νερού ( Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ύδατος) και την προστασία του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με τις ΑΠΕ ( Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στη χρήση ΑΠΕ καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος). Αμφότερες αναμένεται να «τρέξουν» τους πρώτους μήνες του 2017 δεδομένου ότι υπάρχει και το στοιχείο της αιρεσιμότητας (για παράδειγμα, προτού δημοσιοποιηθούν οι προσκλήσεις θα πρέπει η κυβέρνηση να οριστικοποιήσει την νέα τιμολογιακή πολιτική στο νερό). Από την τριάδα δράσεων των νέων Σχεδίων Βελτίωσης, η πρώτη (4.1.1), που αφορά την ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης, είναι αυτή που προβλέπει τους πιο αυστηρούς όρους καθώς αφενός για πρώτη φορά μπαίνει ένα κατώτατο όριο τζίρου, που προσδιορίζεται με όρους «τυπικής απόδοσης» στα ευρώ, αφετέρου ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει όχι απλώς να είναι ενεργός γεωργός ή κτηνοτρόφος αλλά να πληροί τις προϋποθέσεις του «επαγγελματία αγρότη», όπως αυτός ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία (η οποία, εν προκειμένω, βρίσκεται σε φάση αλλαγής). Για πρώτη, επίσης, φορά, η διαχείριση των Σχεδίων περνάει στα χέρια των Περιφερειών, οι οποίες αναλαμβάνουν να εκδώσουν και τις σχετικές προκηρύξεις. Το στοιχείο αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα, ταυτόχρονα όμως γεννά κι εύλογα

2 ερωτηματικά για το κατά πόσο οι αποψιλωμένες από προσωπικό Περιφέρειες διαθέτουν το δυναμικό και την τεχνογνωσία να φέρουν εις πέρας την απαιτητική αυτή διαδικασία. Μια παράμετρος που πρέπει να υπογραμμισθεί είναι ότι εφόσον το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται από νέους αγρότες ή συλλογικά σχήματα, π.χ. ομάδες παραγωγών, υπάρχει μπόνους 20% στο ποσοστό της ενίσχυσης (ισχύει και για τις τρεις δράσεις του Υπομέτρου 4.1) που δικαιούνται. Με αυτόν τον τρόπο η χρηματοδότηση μπορεί να ανέλθει μέχρι και στο 90% του προϋπολογισμού του Σχεδίου. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αναδεικνύει τη συμπληρωματικότητα των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα Σχέδια βελτίωσης του 2017 θα διακρίνονται στις εξής 2 κατηγορίες : -Επενδύσεις σε Γεωργικές εκμεταλλεύσεις (4.1) (τρακτέρ, παρελκόμενα, αγορά γης κλπ) -Επενδύσεις στην Μεταποίηση, Εμπορία και Ανάπτυξη Γεωργικών Προϊόντων (4.2) (οινοποιείο, συσκευαστήριο κ.λπ.) 1) Δικαιούχοι -Επαγγελματίες αγρότες -Νέοι Αγρότες -Νομικά Πρόσωπα με κύρια δραστηριότητα την αγροτική 1 α ) Όροι Επιλεξιμότητας Δικαιούχων: -Να διαθέτουν κατατεθειμένη ΕΑΕ (Ο.Σ.Δ.Ε.- Δήλωση καλλιέργειας) του έτους 2016 με Τυπική Απόδοση πάνω από ευρώ, -Τα φυσικά πρόσωπα να έχουν ηλικία άνω των 18 ετών και να μην είναι συνταξιούχοι 2) Μέγιστο ύψος επενδύσεων: Για μεμονωμένους παραγωγούς: ευρώ Για Συλλογικές επενδύσεις: ευρώ

3 3) Ύψος Ενίσχυσης: απο 50% εως 90% ΥΠΟΜΕΤΡΟ α )Προσαύξηση 20% για: -Συλλογικές επενδύσεις -Επενδύσεις σε ορεινές μειονεκτικές περιοχές -Επενδύσεις από νέους αγρότες Όπως ορίζεται από τον οδηγό του Μέτρου 4.1 «Στήριξη για επενδύσεις σε γεωργικές εκµεταλλεύσεις» (Σχέδια Βελτίωσης), όσοι διαµένουν σε περιοχές που αντιµετωπίζουν ειδικά µειονεκτήµατα θα λάβουν 20% παραπάνω ενίσχυση αντί για το 10% που ίσχυε την περασµένη προγραµµατική περίοδο. Καλό θα ήταν οι ενδιαφερόµενοι να περιµένουν την τελική πρόσκληση που αναµένεται µέσα στο Μάρτιο ώστε να γνωρίζουν ακριβώς το ύψος ενίσχυσης που δικαιούνται. 3 β ) Από το 75% στο 90% Ανεβαίνει το ποσοστό ενίσχυσης µέχρι 90% σε Σχέδια Βελτίωσης µόνο από Νέους Αγρότες και Οµάδες Παραγωγών, ανακοίνωσε από το βήµα του συνεδρίου ο Νίκος Μανέτας, Προϊστάµενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης, των Προγραµµάτων Αγροτικής Ανάπτυξης. Όπως ανέφερε στην παρουσίασή του, ο κ. Μανέτας, οι τελευταίες εξελίξεις στα Σχέδια Βελτίωσης, θέλουν το ποσοστό ενίσχυσης να ανεβαίνει κατά 20% για συγκεκριµένες οµάδες δικαιούχων φτάνοντας τώρα µέχρι 90% και όχι 75%, ποσοστό το οποίο προβλεπόταν αρχικά από τον οδηγό των προγραµµάτων. Υπενθυµίζεται ότι οι Νέοι Αγρότες µαζί µε ακόµα δύο οµάδες δικαιούχων, θα λάβουν αυξηµένο πριµ στα Σχέδια κατά 20%. Αναλυτικότερα τα ποσοστά ενίσχυσης στα Σχέδια Βελτίωσης προσαυξάνονται υπό τον όρο ότι η ανώτατη συνδυασµένη στήριξη δεν υπερβαίνει το 90% στις παρακάτω περιπτώσεις: σε νέους γεωργούς ως ορίζονται στον Κανονισµό (αρθ. 2, παρ. ιδ) ή οι οποίοι έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των 5 ετών που προηγούνται της αίτησης στήριξης (συμπεριλαμβάνονται οι επιτυχόντες των 2 τελευταίων προσκλήσεων του προγράμματος των «Νέων Αγροτών»)

4 σε συλλογικές επενδύσεις (Οµάδες Παραγωγών, συνεταιρισµοί κλπ) και ολοκληρωµένα επενδυτικά σχέδια. σε περιοχές που αντιµετωπίζουν φυσικά και άλλα ειδικά µειονεκτήµατα. 3 γ ) Εκτός του συν 20% τα αγροπεριβαλλοντικά Η κατηγορία δικαιούχων που φαίνεται να µένει εκτός, είναι οι δικαιούχοι γεωργοπεριβαλλοντικών (νιτρικά, σπάνιες φυλές κλπ) και βιολογικών. Στα νεότερα που προκύπτουν αναφορικά µε τα Σχέδια, περιλαµβάνεται και η ένταξη των συνεταιρισµών στην οµάδα των δικαιούχων, σύµφωνα πάντα µε τον υπουργό, ώστε να επωφεληθούν της προσαύξησης του 20%, αλλά και του αυξημένου ύψους επένδυσης μέχρι τα ευρώ. 4) Επιλέξιμες Επενδύσεις 4.1 & 4.2 Επιλέξιμες καθίστανται οι επενδύσεις οι οποίες: Θα υλοποιηθούν μετά την υποβολή της αίτησης Θα συμμορφώνονται με τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δε θα έχουν συγχρηματοδοτηθεί από άλλη πηγή Θα είναι καινούργιες 4 α ) Προτεραιότητα θα δίνεται: -Στους Αιγοπροβατοτρόφους -Στην καλλιέργεια οπωροκηπευτικών -Στην παραγωγή ζωοτροφών -Στις καλλιέργειες που είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή (σιτηρά, ζωοτροφές, όσπρια εκτός από φασόλια, ελαιώνες, καπνός, αμπελώνες, πολλά αρωματικά φυτά) -Στις εκμεταλλεύσεις με τυπική απόδοση μεταξύ και Στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων που φέρουν σήμανση

5 -Στην καινοτομία -Στην αύξηση παραγωγικότητας ανθρώπινης εργασίας -Στην συμμετοχή σε κλάδους Περιφέρειας (όλες οι καλλιέργειες) Στις επιλέξιμες ομάδες προς επιδότηση θα συμπεριλαμβάνονται κι οι χοιροτρόφοι. 4 β ) Αγορά γης και μηχανημάτων Στην πρώτη δράση θα συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά η αγορά γης δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα σε αιγοπροβατοτροφία, οπωροκηπευτικά και ζωοτροφές. 4 γ ) Αναλυτικά η δράση καλύπτει: -Αγορά γης ( αφορά σε ποσοστό έως 10 % του συνολικού κόστους της επένδυσης και για τις περιπτώσεις που συμπεριλαμβάνονται εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις έως 15% ) -Ανέγερση, επέκταση, εκσυγχρονισμό γεωργικών κτιρίων. -Αγορά, µεταφορά και εγκατάσταση καινούργιου µηχανολογικού και λοιπού εξοπλισµού *Λείπει το θεσμικό πλαίσιο για μίσθωση στα Σχέδια Στις νέες προσκλήσεις των Σχεδίων Βελτίωσης αναµένεται να χρηματοδοτείται µόνο η αγορά των αγροτικών μηχανημάτων, καθώς δεν υφίσταται το κατάλληλο ευρωπαϊκό θεσµικό πλαίσιο ώστε µε κονδύλια των Προγραμμάτων να καλύπτονται δαπάνες leasing και λειτουργικής µίσθωσης (μακροχρόνιας ενοικίασης). Επίσης: -Αγορά, µεταφορά και εγκατάσταση πολυετών φυτειών -Περίφραξη και διαµόρφωση αγροτεµαχίων -Αγορά καινούργιου µελισσοκοµικού και ανθοκοµικού αυτοκινήτου -Γενικές Δαπάνες (όπως αµοιβές για τη σύνταξη και υποβολή αίτησης στήριξης και αίτησης πληρωµής, αµοιβές µηχανικών, συµβούλων καθώς και αµοιβές για την έκδοση αναγκαίων αδειοδοτήσεων).

6 5) Ενεργειακή αυτονοµία αγροτών (Δράση ) Σε ξεχωριστό επενδυτικό Μέτρο ( Υλοποίηση επενδύσεων που συµβάλλουν στη χρήση ΑΠΕ καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος) εντάσσονται πλέον οι επενδύσεις που συµβάλλουν στη χρήση ΑΠΕ όπως είναι τα µικρά φωτοβολταϊκά µέχρι 10kw (net metering) που χρησιµοποιούνται αποκλειστικά για τις ενεργειακές δαπάνες της αγροτικής επιχείρησης. Στο πλαίσιο του εν λόγω υποµέτρου ενισχύονται ενδεικτικά δαπάνες που αφορούν στις εξής κατηγορίες : -Αγορά, µεταφορά και εγκατάσταση καινούργιου εξοπλισµού διαχείρισης αποβλήτων της εκµετάλλευσης -Κατασκευή εγκαταστάσεων διαχείρισης των αποβλήτων, υποπροϊόντων και υπολειµµάτων της εκµετάλλευσης -Αγορά, µεταφορά και εγκατάσταση καινούργιου εξοπλισµού για τη χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών της εκµετάλλευσης -Γενικές Δαπάνες (όπως αµοιβές για τη σύνταξη και υποβολή αίτησης στήριξης και αίτησης πληρωµής, αµοιβές µηχανικών, συµβούλων καθώς και αµοιβές για την έκδοση αναγκαίων αδειοδοτήσεων). 6) Ποσά και ποσοστά στήριξης για τη δράση Το συνολικό κόστος των επενδυτικών σχεδίων που θα επιδοτείται ανέρχεται στις ευρώ ( ευρώ για δράσεις διαχείρισης αποβλήτων) και για συλλογικές επενδύσεις το συνολικό κόστος των επενδυτικών σχεδίων ανέρχεται έως ευρώ. Το ποσοστό στήριξης ανάλογα την περιοχή θα κυµαίνεται έως 95%. Συγκεκριµένα, θα επιδοτούνται δαπάνες που έχουν να κάνουν µε το είδος των σταβλικών εκµεταλλεύσεων και ανάλογα τις ανάγκες τους σε ενέργεια και τα απόβλητα που θα παράγουν, µε την προτεραιότητα να δίνεται σε χοιροστάσια και βουστάσια. Επιπλέον θα βαθµολογούνται έξτρα οι επενδύσεις για κατασκευή δεξαµενών χειρισµού αποβλήτων όπως είναι η αναερόβια επεξεργασία µε εξοπλισµό για αποφυγή οσµών όπως για παράδειγµα κλειστές δεξαµενές, κλειστοί αγωγοί και διαχωριστές στερεών-υγρών, η αναερόβια επεξεργασία χωρίς εξοπλισµό για

7 αποφυγή οσµών, η αερόβια επεξεργασία µε ύπαρξη στεγανών δεξαµενών. Παράλληλα θέση στο Μέτρο, θα έχουν επενδύσεις για εγκαταστάσεις αποθήκευσης και οι στεγασµένοι χώροι για τους κοπροσωρούς. Το συνολικό κόστος των επενδυτικών σχεδίων που θα επιδοτείται ανέρχεται έως ευρώ ειδικά για τις δράσεις διαχείρισης αποβλήτων, ενώ το ύψος ενίσχυσης κυµαίνεται από 50 έως 90%. Δικαιούχοι θα είναι όλοι οι ενεργοί γεωργοί. 7) Μη επιλέξιμες δαπάνες -Αγορά ζώων. 8) Χρηματοδοτικά Εργαλεία & Προκαταβολές «Αγκάθι» αποτελεί η κάλυψη της ίδιας συμμετοχής των αγροτών-επενδυτών Η έγκαιρη ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων που θα μπορούσαν να συνδράμουν τον αγρότη στο σκέλος της ίδιας συμμετοχής και τα οποία, ωστόσο, παραμένουν ακόμα άφαντα θα είναι το στοιχείο-κλειδί που θα κρίνει την επιτυχία (ή την αποτυχία) των νέων Σχεδίων Βελτίωσης. Στη διαπίστωση αυτή καταλήγουν παράγοντες της αγοράς, συνεκτιμώντας τις δυσκολίες της τρέχουσας συγκυρίας, την οικονομική δυστοκία της πλειοψηφίας των παραγωγών (που, αξίζει να σημειωθεί, καλούνται να επωμισθούν επιπλέον φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής) και, τέλος, τη σφικτή πιστωτική πολιτική των τραπεζών, η οποία μάλιστα παρατείνεται όσο συντηρείται η αβεβαιότητα γύρω από τις προοπτικές της χώρας μας χώρα μας (σ.σ. η ακόμη ανοικτή εκκρεμμότητα της αξιολόγησης αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επ αυτού).

8 8 α ) Ανοιχτός Καταπιστευτικός Λογαριασμός (αποπληρωμή των προμηθευτών απ ευθείας από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ χωρίς διαμεσολάβηση του παραγωγού) Προς επίλυση μέρους των προβλημάτων που προαναφέρθηκαν, υπεγράφη στις 20 Δεκεμβρίου 2016 η σύμβαση για την ενεργοποίηση του Ανοιχτού Καταπιστευτικού Λογαριασμού (escrow account). Ο Ανοιχτός Καταπιστευτικός Λογαριασμός που μπαίνει σε λειτουργία εξασφαλίζει αποκλειστικά στους δικαιούχους προγραμμάτων ΕΣΠΑ πρόσβαση σε ποσό ίσο με την προκαταβολή που δικαιούνται. Το ποσό αποδεσμεύεται σταδιακά για την αποπληρωμή των τιμολογίων των προμηθευτών τους, χωρίς να απαιτείται η υποβολή εγγυητικής επιστολής. Χάρη σε αυτό τον νέο μηχανισμό, δεν απαιτείται πλέον από τους επενδυτές να προχρηματοδοτήσουν οι ίδιοι την υλοποίηση του επενδυτικού τους σχεδίου. Η χρήση του escrow account από τους Δικαιούχους κρατικών ενισχύσεων δεν είναι υποχρεωτική. Ο κάθε Δικαιούχος, δύναται είτε να αξιοποιήσει τον Ανοιχτό Καταπιστευτικό Λογαριασμό, είτε να ακολουθήσει την παραδοσιακή διαδικασία λήψης της προκαταβολής ή και καταβολής της επιχορήγησης. 8 β ) Πώς ανοίγει ο Λογαριασμός για τον Δικαιούχο; Με την υπογραφή της εγκριτικής απόφασης υπαγωγής ενός Δικαιούχου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, (π.χ. Σχέδιο Βελτίωσης) ενεργοποιούνται και οι διαδικασίες χρήσης του escrow account. Ειδικότερα, μετά από αίτημα του επενδυτή/δικαιούχου στο οποίο θα δηλώνει την βούλησή του για χρήση του escrow, και την δήλωση προσχώρησης στην σύμβαση, δημιουργείται στον escrow account, που αφορά την δράση στην οποία έχει ενταχθεί, υπο -λογαριασμός/ μερίδα στο όνομά του. 8 γ ) Ποια είναι η διαδικασία εκταμίευσης της χρηματοδότησης στην περίπτωση του escrow account; Για την αποδέσμευση της χρηματοδότησης, ο δικαιούχος, αφού πρώτα έχει ολοκληρώσει ένα μέρος του επενδυτικού σχεδίου, το οποίο καθορίζεται από τον εκάστοτε Οδηγό Εφαρμογής του χρηματοδοτικού προγράμματος, θα πρέπει να υποβάλλει στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) αίτημα επαλήθευσης καταβολής των δαπανών του, συνυποβάλλοντας τα μερικώς εξοφλημένα τιμολόγια και τυχόν ποσοστό ιδιωτικής συμμετοχής. Το μη εξοφλημένο ποσό των τιμολογίων, θα καταβληθεί στη συνέχεια από τον Ανοικτό Καταπιστευτικό Λογαριασμό. Στις Δράσεις που το ύψος της επιδότησης ανέρχεται στο 100%, όπως

9 Νεοφυής Επιχειρηματικότητα και Ενίσχυση της Αυτοαπασχόλησης Πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τα τιμολόγια θα είναι μερικώς εξοφλημένα ως προς την μη επιλέξιμη δαπάνη (π.χ ΦΠΑ). Σε κάθε περίπτωση, ο δικαιούχος θα πρέπει να έχει ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα. Μετά από έλεγχο των προσκομισθέντων δικαιολογητικών από τον Ενδιάμεσο Φορέα Διαχείρισης, δίνεται εντολή στο Ταμείο, να αποδεσμεύσει εκταμιεύσει από το λογαριασμό του δικαιούχου συγκεκριμένο ποσό υπέρ κάθε παρόχου προμηθευτή του δικαιούχου και για λογαριασμό του και μέχρι το ανώτατο ύψος της δημόσιας δαπάνης. Δηλαδή, τα χρήματα, δεν πάνε στον δικαιούχο, αλλά απ ευθείας στους προμηθευτές του. Στη συνέχεια η εντολή αποστέλλεται σε ηλεκτρονική μορφή ψηφιακά υπογεγραμμένη από τον Ενδιάμεσο Φορέα Διαχείρισης στο Ταμείο, που εκτελεί τις πληρωμές καταβάλλοντας άμεσα τα σχετικά ποσά στους λογαριασμούς, που τηρούν οι πάροχοι προμηθευτές του δικαιούχου σε πιστωτικά ιδρύματα. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 ΒΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ 9) Πότε ανοίγουν Τη δέσµευση να προκηρυχθούν τα Σχέδια Βελτίωσης αµέσως µετά την ένταξη των Νέων Αγροτών επανέλαβε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλης Αποστόλου σε συνέντευξη τύπου την Τρίτη 3/1/2017. Ως εκ τούτου, η παράταση που δόθηκε για την προσκόµιση του φυσικού φακέλου των Νέων Γεωργών µέχρι τις 31 Ιανουαρίου, αναµένεται να µετακινήσει και την προκήρυξη των Σχεδίων, κατά περίπου 1 µήνα από τον αρχικό σχεδιασµό µε πιθανότερη ηµεροµηνία τα τέλη Μαρτίου.