Τό μυστήριο τῆς πίστης

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τό μυστήριο τῆς πίστης"

Μυρίνα Παπαστεφάνου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

2 Τό μυστήριο τῆς πίστης

4 Μητροπολίτης Ἱλαρίων Ἀλφέγιεφ Τό μυστήριο τῆς πίστης Εἰσαγωγή στήν Ὀρθόδοξη Θεολογία Μετάφραση Ἀγγελική Πελωριάδου Ἐπιμέλεια ἔκδοσης Βασίλης Ἀργυριάδης

5 Τίτλος πρωτοτύπου: ТАИНСТВО ВЕРЫ, Введение в православное богословие (Γιά τήν ἑλληνική ἔκδοση) Ἐκδόσεις Κολοκοτρώνη 49, Ἀθήνα Tηλ.: Fax: info@enploeditions.gr Α ἔκδοση: Μάρτιος 2011 ISBN:

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠρόλογοςΜητροπολίτουΔιοκλείαςΚαλλίστου(Ware)...11 Πρόλογοςτοῦσυγγραφέα...15 I.ΗΑΝΑζΗΤΗσΗ ΤΗσ ΠΙσΤΗσ Κλήση...27 Ποικίλεςὁδοί...31 ἩφιλοσοφίαἀναζητᾶτόνΠοιητήτοῦπαντός...35 Ἡ ἐκθεοῦ ἀποκεκαλυμμένηθρησκεία...39 II.ΘΕΟσ Ἐτυμολογίατῆςλέξης«Θεός»...49 ὈνόματατοῦΘεοῦ...53 Ἰδιότητεςτοῦθείου...59 Κατάφασηκαίἀπόφανση...62 III.ΤΡΙΑσ ΤόμυστήριοτῆςΤριάδος...73 Τριαδολογικήὁρολογία...76 ἩπληρότηςτῆςθείαςζωῆςἐντῇΤριάδι...79 IV.ΔΗΜΙΟυΡΓΙΑ ὉδημιουργόςΘεός...91 Ἄγγελοι...94

7 Ἡπροέλευσητοῦκακοῦ...98 σύμπαν V.ΑΝΘΡωΠΟσ Δημιουργίατοῦ ἀνθρώπου Εἰκόνακαίὁμοίωση Ψυχήκαίσῶμα Ἡζωήτῶνπρώτωνἀνθρώπωνπρότῆςπτώσεως Ἡπτώσηστήνἁμαρτία Ἐξάπλωσητῆςἁμαρτίας ἈναμονήτοῦΜεσσία VI.ΧΡΙσΤΟσ ὉΝέοςἈδάμ ὉΧριστόςτοῦΕὐαγγελίου:ΘεόςκαίἌνθρωπος ὉΧριστόςτῆςπίστης:δύοφύσεις ΟἱδύοθελήσειςτοῦΧριστοῦ Λύτρωση VII.ΕΚΚΛΗσΙΑ ἩβασιλείατοῦΧριστοῦ Ὁοὐρανόςστήγῆ ἸδιότητεςτῆςἘκκλησίας ἹεραρχίατῆςἘκκλησίας ἩγυναίκαστήνἘκκλησία ἩΘεοτόκοςκαίοἱ ἅγιοι Οἱεἰκόνεςκαίὁσταυρός...214

8 VIII.ΜυσΤΗΡΙΑ Μυστηριακήζωή Βάπτισμα Χρίσμα Εὐχαριστία Μετάνοια Εὐχέλαιο Γάμος Ἱερωσύνη Μοναχισμός IX.ΠΡΟσΕυΧΗ Θείαλατρεία Ἡγλώσσατῆςλατρείας σιωπή Νήψη Ἐργασίατοῦνοῦ Προσευχήκαίθεολογία Καρποίτῆςπροσευχῆς X.ΘΕωσΗ Θεοπτία Ἡμεταμόρφωσητοῦ ἀνθρώπου ΧΙ.ΗζωΗ ΤΟυ ΜΕΛΛΟΝΤΟσ ΑΙωΝΟσ Τότέλοςτῆςἀνθρώπινηςἱστορίας Ἡψυχήμετάτόνθάνατο Προσευχήγιάτούςκεκοιμημένους...378

9 Ἡ Ἀνάστασητῶννεκρῶν Τόφοβερόκριτήριο Ἅδης Παράδεισος.ΤόβασίλειοτῶνΟὐρανῶν Βασικέςσυντμήσεις σημειώσεις Βιβλιογραφικόςπίνακαςτῶνκειμένων πούπαρατίθενταιστότέλοςκάθεκεφαλαίου...433

10 ΠΡΟΛΟΓΟσ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟυΔΙΟΚΛΕΙΑσΚΑΛΛΙσΤΟυ(WARE) ΕἶναιμεγάληχαράγιάμένανάχαιρετήσωτήνέαἔκδοσητοῦβιβλίουτοῦἐπισκόπουἹλαρίωνος«Τόμυστήριοτῆς πίστεως».ἀποτελεῖθαυμάσιαεἰσαγωγήστήχριστιανική διδασκαλία,εὐχήκαίλατρεία,ἁρμόζουσατόσοσέὀρθόδοξους,ὅσοκαίμήὀρθόδοξουςἀναγνῶστες.τόβιβλίοεἶναι βαθύκαίσυγχρόνωςπροσιτό,γραμμένοκατάτόἁγιοπατερικόπνεῦμα,πιστόστήνπαράδοσηκαίἀνοιχτόστόμέλλον. Κατάτήσυγγραφήαὐτοῦτοῦ βιβλίουὁἐπίσκοποςἱλαρίωνβασίστηκεστήνπροσωπικήτουπλούσιαἐμπειρία ποιμαντικῆς,ἐπιστημονικῆςκαίδιαχριστιανικῆςδραστηριότητας.γεννήθηκετό1966στήμόσχακαίἀπότήνπαιδικήτουἡλικίαἀνετράφηστούςκόλπουςτῆςρωσικῆς ὈρθοδόξουἘκκλησίας.σέἡλικίαεἴκοσιἐτῶνἔλαβετόἀξίωματῆςἱερωσύνης.ΜετάἀπόἀρκετάχρόνιαποιμαντικῆςδιακονίαςστήΛιθουανία,κατάτάἔτη δίδαξεστάἐκκλησιαστικάσχολεῖατῆςμόσχας.πέρασε τάἑπόμεναδύοἔτη( )στήνὀξφόρδη,ὅπουεἶχα τήχαράνάεἶμαιὁἐπιστημονικόςτουκαθοδηγητής.πόσα πολλάδιδάχθηκαἀπότίςσυζητήσειςμας!οὐδέποτε,οὔτε πρίν,οὔτεμετάἀπόαὐτόνδένεἶχαμαθητήτόσοπροσηλωμένοστήνἐπιστημονικήἐργασίακαίἱκανόσέτόσοσύντομοδιάστημανάτελειώσειτή διδακτορικήτου διατριβή,ἡ ὁποίατό2000ἐκδόθηκεἀπότόνἐκδοτικόοἶκοoxford UniversityPressὑπότήνἐπωνυμία«ὉὅσιοςσυμεώνὁΝέοςΘεολόγοςκαίἡὀρθόδοξηΠαράδοση».ὌνταςστήνὈξφόρδη,μάθαινεἐπίσηςτήσυριακήγλώσσαμέτόνδρ σεβαστιανόμπρόκ,γεγονόςτόὁποῖοὁδήγησεστήδημοσί- ευσηἀπότόνἀμερικανικόἐκδοτικόοἶκοcistercianpubli- 11

11 ΤΟ ΜυσΤΗΡΙΟ ΤΗσ ΠΙσΤΗσ cationsτοῦδευτέρουβιβλίουτουστήνἀγγλικήγλώσσα: «ὉπνευματικόςκόσμοςτοῦὁσίουἸσαάκτοῦσύρου». ΚαίὁσυμεώνκαίὁἸσαάκεἶναιμυστικοίσυγγραφεῖςκαί ὁἐπίσκοποςἱλαρίωντρέφειἰδιαίτερηἀγάπηπρόςτήμυστικήθεολογία,πράγμαγιάτόὁποῖογρήγοραθάπειστοῦν οἱἀναγνῶστεςτοῦπαρόντοςβιβλίου. ἘπιστρέφονταςστήΡωσία,ὁἐπίσκοποςἹλαρίωνἐργάστηκεγιάἕξιχρόνια( )στότμῆματῶνἐξωτερικῶν ἐκκλησιαστικῶν σχέσεων τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας.Ταξίδευεπολύ,συμμετέχονταςσέδιάφοραδιαχριστιανικάσυνέδρια.Κατάτήδιάρκειαὅλουαὐτοῦτοῦ χρονικοῦδιαστήματοςἐξακολουθοῦσενάγράφεισοβαρά θεολογικάἔργαἐπίθεμάτων,ὅπως:«βίοςκαίδιδασκαλία τοῦἁγίουγρηγορίουτοῦθεολόγου»(γιάαὐτότόβιβλίο τιμήθηκεμέτόν τίτλο τοῦ διδάκτοραθεολογίαςτοῦ ὈρθοδόξουΘεολογικοῦἸνστιτούτουτοῦἉγίουσεργίουστό Παρίσι),«Χριστός-Νικητής»καί«Τόἱερόμυστήριοτῆς Ἐκκλησίας.Εἰσαγωγήστήνἱστορίακαίτήνπροβληματική τῶνὀνοματολατρικῶνἐρίδων». ἈφοῦχειροτονήθηκεἐπίσκοποςτόνἸανουάριοτοῦ2002, διορίστηκεἐπικεφαλῆςτῆςἀντιπροσωπείαςτῆςρωσικῆς ὈρθοδόξουἘκκλησίαςστούςεὐρωπαϊκούςδιεθνεῖςὀργανισμούςστίςΒρυξέλλεςμέτόντίτλοτοῦἐπισκόπουτοῦ Ποντόλσκ. Τό 2003 διορίστηκε ἐπίσκοπος Βιέννης καί Αὐστρίας.ΜεγάλοιἱεράρχεςτῆςἀρχαίαςἘκκλησίας,ὅπως ὁμέγαςβασίλειοςκαίὁμακάριοςαὐγουστίνοςἱππῶνος συνδύασανἐπιτυχῶςτάδιοικητικάκαίποιμαντικάκαθήκονταμέτήνἐπιστημονικήκαίσυγγραφικήδραστηριότητα. ΤόἴδιοἄςγίνειδυνατόκαίγιάτόνἐπίσκοποἹλαρίωνα! Τόβιβλίο«Τόμυστήριοτῆςπίστεως»χαρακτηρίζεται ἀπόὁλοκληρωμένη,καθολικήὀπτική.γιάτόνσυγγραφέα 12

12 ΠΡΟΛΟΓΟσ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟυ ΔΙΟΚΛΕΙΑσ δένὑπάρχειδιαφοράμεταξύθεολογίαςκαίπνευματικότητας,μεταξύδόγματοςκαίπροσωπικῆςἐμπειρίας,μεταξύ πίστεωςκαίπροσευχῆς:ὅλααὐτάμαζίσυναποτελοῦνἕνα μοναδικόἀδιάλυτοσύνολο.ὁἐπίσκοποςἱλαρίωνεἶναι σύμφωνοςμέτόρητότῶνἁγίωνπατέρων,ὅτι«θεολόγος εἶναιἐκεῖνοςπούπροσεύχεταιἀληθινά».δέντόνἀπασχολεῖμόνοἡἀνάλυση(μέἀφηρημένο,«σχολαστικό»ὕφος) αὐτοῦπούπιστεύουνοἱὀρθόδοξοιχριστιανοί.ἀγωνίζεταινάπαρουσιάσειτήνὀρθόδοξοδιδασκαλίαμέπροσωπικό,πρακτικόκαίδυναμικότρόπο,νάτήνπαρουσιάσειὡς τρόποζωῆς.ὁἅγιοςφιλάρετος,μέγαςμητροπολίτηςμόσχαςτοῦ19ουαἰώνα,ἔλεγεὅτιτόσύμβολοτῆςπίστεωςἀνήκεισέαὐτούςπούζοῦνσύμφωναμέαὐτό.ἀκριβῶςμέ αὐτότόπνεῦμαἔχειγραφεῖτόπαρόνβιβλίο. Ἕναἀπότάπιόἑλκυστικάχαρακτηριστικάαὐτοῦτοῦ βιβλίουεἶναιτό ὅτιτόκείμενότουεἶναιπλούσιαδιακοσμημένομέχωρίαἀπότά ἔργατῶνπατέρωνκαίσυγχρόνωνθεολόγων.ὁἐπίσκοποςἱλαρίωνμᾶςπαρουσιάζειτήν ΠαράδοσητῆςὈρθοδόξουἈνατολῆςσέὅλοτόνπλοῦτο καίτήδημιουργικήτηςποικιλία. Ἡἀληθινήθεολογία,ὅπωςὑποστηρίζειὁἐπίσκοποςἹλαρίωνεἶναιἀδύνατηχωρίςσυναίσθημακαταπλήξεως. σύμφωναμέτάλόγιατοῦἄλμπερτἀινστάιν,«ὁἄνθρωπος πούἔχασετήδυνατότητανάἐκπλήσσεταικαίνάνιώθει δέοςεἶναινεκρός».εἴθετόπαρόνβιβλίονάδιεγείρεισέ πολλούςἀναγνῶστεςαὐτήτήζωογόνοδυνατότητανάκαταπλήσσονταικαίνάνιώθουνδέοςμπροστάστόνθεό. Μητροπολίτης ΔιοκλείαςΚάλλιστος(Ware) ὉμότιμοςκαθηγητήςΠαν/μίουτῆςὈξφόρδης 13

14 ΠΡΟΛΟΓΟσTOYσυΓΓΡΑΦΕΑ Αὐτότόβιβλίοἦρθεστόφῶςἐντελῶςτυχαῖα,ὡςἀποτέλεσμαπεριστάσεωνπούἐξελίχθηκανἀτυχῶς θάμποροῦσα ἀκόμηνάπῶ,ὡςἀποτέλεσμαπαρεξήγησης.τότεἤμουν καθηγητήςὁμιλητικῆςστόἐκκλησιαστικόσεμινάριοτῆς Μόσχας.Κάποιαμέρα,ἀργάτόβράδυμοῦ τηλεφώνησε στόσπίτιὁἀντιπρύτανηςτοῦσεμιναρίουκαίμοῦεἶπε,ὅτι λόγωαἰφνιδίωνμεταθέσεωνπροσωπικοῦμοῦ ἀνατίθεται νάδιδάξωδογματικήθεολογία.ρώτησα:«πότεεἶναιἡ πρώτημουδιάλεξη;».ὁἀντιπρύτανηςἀπάντησε:«αὔριο τόπρωί».ἑπομένως,δένεἶχακαθόλουχρόνογιάπροετοιμασίακαίτόἑπόμενοπρωίπῆγαστήδιάλεξημέπολύ ἀμυδρήἰδέαπερίτοῦτίπρόκειταινάπῶστούςμαθητές. Μπαίνονταςστήναἴθουσα,εἶδαμπροστάμουσαράντα νεαρούςμέσκυθρωπάκαίθλιμμέναπρόσωπα.προτοῦἀρχίσωτήδιάλεξη,τούςρώτησαποῦεἶχανφτάσειτήντελευταίαφοράκαίἄντούςεἶναιἐνδιαφέροντόμάθημα.εἶπαν ὅτιτότελευταῖοθέμαἦτανοἱ«πέντεἰδιότητεςτοῦθελήματοςτοῦθεοῦ»,ἀλλάτόμάθημαἦτανἰδιαίτεραἀδιάφορο,ψυχρό,ἀπωθητικόκαίδένξέρουνγιατίχρειάζεται νάδιδάσκονταιτέτοιαμαθήματα.μίλησαστούςφοιτητές (αὐτόἦτανκαθαρόςαὐτοσχεδιασμός),γιάτήδικήμουὀπτικήσχετικάμέτήδογματική.εἶπαὅτι,ὅπωςμοῦ φαίνεται,ἡδογματικήθεολογίαθίγειτάβασικότεραζητήματα τῆςχριστιανικῆςπίστεως,ἀπαντᾶσέἐρωτήσεις-κλειδιά,ὅτιστάδόγματαβασίζεταιὅληἡζωήτῆςἐκκλησίας,ἀπό αὐτάδιαπνέεταιἡλατρεία,αὐτάβρίσκονταιστήβάσητῆς χριστιανικῆςἠθικῆς,τοῦμυστικισμοῦ,τῆςπνευματικότη- τας.ὅλααὐτάγιάτούςφοιτητέςἦταννέακαίἀσυνήθι- 15

15 ΤΟ ΜυσΤΗΡΙΟ ΤΗσ ΠΙσΤΗσ στα.στότέλοςτῆςδιάλεξηςτάπρόσωπάτουςεἶχανφωτιστεῖἀρκετάκαίἔνιωσαὅτιφάνηκεκάποιαἐλπίδαγιάἐπιτυχία. Κατόπινμοῦ ἔδωσαντόἐγχειρίδιο,σύμφωναμέτόὁποῖοοἱφοιτητέςδιδάσκοντανδογματικήθεολογίακαίμέ τόὁποῖοἔπρεπενάκάνωτόμάθημάμου.ὅληἡδιδασκαλίαπερίθεοῦἀναλυότανἐκεῖκατ ἀντιστοιχίαμέμεσαιωνικάσχήματα.χωριζότανστάἑπόμεναθέματα:ἑπτά ἰδιότητεςτῆςοὐσίαςτοῦθεοῦ(ἡἀπειρία,τόἀγένητον,τό ἀνενδεές,ἡἀμετρία,ἡπανταχοῦπαρουσία,ἡαἰωνιότης, τόἀναλλοίωτον,ἡπαντοδυναμία),οἱδύοἰδιότητεςτοῦνοόςτοῦθεοῦ(παντογνωσία,πανσοφία),οἱ πέντεἰδιότητες τοῦθεϊκοῦθελήματος(ἐλευθερία,ἁγιότης,ἀγαθότης,ἀλήθεια,δικαιοσύνη).σύμφωναμέαὐτήτήμέθοδοἀναλύονταν καίτάὑπόλοιπαθέματα.τόἀξίωματοῦχριστοῦχωριζότανσέπροφητικό,ἀρχιερατικόκαίβασιλικό.ὑπογραμμιζότανὅτιτά μυστήριατῆςἐκκλησίας«δένεἶναιοὔτε λιγότεραοὔτεπερισσότεραἀπόἑπτά» κάθεμυστήριοθεσπίστηκεἀπότόνἴδιοτόνχριστό.γιάτήνπραγματοποίησηκάθεμυστηρίουἀπαιτοῦνταιτρίαπράγματα:ὕλη, χειροτονημένοςἱερέαςκαίἐκφώνησητῶνδιατυπώσεων πούἐκτελοῦντόμυστήριο.ὅλοτό μάθηματῆςδογματικῆς θεολογίαςτελείωνεμέτήνπεριγραφήτῆςφοβερᾶςκρίσεωςκαίτῶναἰωνίωνβασάνωντῶνἁμαρτωλῶνστόνἅδη. Βλέπονταςαὐτότόἐγχειρίδιο,κατάλαβαὅτιμέτέτοια μέθοδοδέν θάμπορέσωνάδιδάξωδογματική.ἀποφάσισα ὅτιθάχτίσωτόμάθημάμουμέαὐτάτάθέματαπούσυναντῶνταιστάἔργατῶνπατέρωντῆςἐκκλησίαςκαίὄχι μέσχολαστικάσχήματα.ἄρχισαμέτόζήτηματῆςπίστε- ως:γιατίπιστεύουμεστόνθεό;πῶςὁἄνθρωποςπροσέρ- 16

Σχετικά έγγραφα

Ἕνα παιδί βαστάει τόν οὐρανό

Ἕνα παιδί βαστάει τόν οὐρανό Σάντρα Τζόνσον Ἕνα παιδί βαστάει τόν οὐρανό Μιά ἀληθινή μαρτυρία πόνου καί ἐλπίδας Μετάφραση: Χρῆστος Μακρόπουλος Ἐπιμέλεια ἔκδοσης: Βασίλης Ἀργυριάδης Τίτλος πρωτοτύπου: