S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης από 1 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2009

Transcript

1 Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης από 1 Ιανουαρίου έως H παρούσα Ετήσια Οικονομική Έκθεση συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν.3556/2007 και είναι εκείνη που εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. την 10 η Μαρτίου Η παρούσα Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης είναι αναρτημένη στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση όπου και θα παραμείνει στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 (πέντε) ετών από την ημερομηνία της συντάξεως της. 1

2 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή 2

3 ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 1 Β. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ 21 Δ1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 27 Δ2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΟΠΕΙΣΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΑΝΑΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Ε. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 133 ΣΤ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΟΥ 10 Ν.3401/ Ζ. ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΝΤΛΗΘΕΝΤΩΝ ΠΟΣΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 139 3

4 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 4

5 1 Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

6 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 2

7 ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 3556/2007) Οι 1. Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, 2. Ευθύμιος Βιδάλης, Διευθύνων Σύμβουλος και 3. Εμμανουήλ Βούλγαρης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, ειδικά προς τούτο ορισθείς από το Διοικητικό Συμβούλιο κατά τη σημερινή του ( ) συνεδρίαση ΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ εξ όσων γνωρίζουμε: α. οι Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρίας και του Ομίλου, που καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα Λογιστικά Πρότυπα, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα χρήσεως της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, και β. η Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, απεικονίζει κατά τρόπο αληθή την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζουν. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος Το Μέλος Δ.Σ. ΟΔΥΣΣΕΑΣ Π. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΟΡ. ΒΙΔΑΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ι. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΑΔΤ Ξ ΑΔΤ Σ ΑΔΤ ΑΒ

8 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 4

9 5 Β. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

10 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 6

11 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Οικονομικά αποτελέσματα Ομίλου Πορεία Εργασιών Σημαντικά Γεγονότα Αποτελέσματα Ομίλου Οι συνολικές ενοποιημένες πωλήσεις του Ομίλου S&B (η S&B, ο Όμιλος ) για το έτος ανήλθαν σε 335,8 εκατ. έναντι 468,4 εκατ. το (το συμπεριλαμβάνει τις Συνεχιζόμενες και τις Διακοπείσες Δραστηριότητες), μειωμένες κατά 28,3% (*). Τα λειτουργικά κέρδη ανήλθαν σε 14,4 εκατ. συγκρινόμενα με 38,3 εκατ. το προηγούμενο έτος (-62,5%) ενώ τα καθαρά κέρδη ήταν μειωμένα κατά 87,8% και ανήλθαν σε 1,9 εκατ., σε σχέση με 15,6 εκατ. το. Σημειώνεται ότι το, οι Διακοπείσες Δραστηριότητες αφορούν την εταιρία ERGOTRAK για το διάστημα μέχρι 30 Ιουνίου δεδομένου ότι η πώλησή της ολοκληρώθηκε το μήνα Ιούλιο. Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες Οι ενοποιημένες πωλήσεις των Συνεχιζόμενων Δραστηριοτήτων ήταν 335,8 εκατ. μειωμένες κατά 26,4% σε σχέση με 456,4 εκατ. το. Η σημαντική μείωση του όγκου επηρέασε τις πωλήσεις, αλλά η μείωση στα Κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA) περιορίστηκε στο 40,3%, ενώ αυτά ανήλθαν σε 39,0 εκατ. από 65,3 εκατ. το. Ομοίως, τα λειτουργικά κέρδη ήταν 14.4 εκατ., μειωμένα κατά 62,1% σε σχέση με 37,9 εκατ. το και τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε 1,9 εκατ., μειωμένα κατά 86,7% σε σχέση με 14,3 εκατ. το. Συμφωνία δημοσιευμένων οικονομικών μεγεθών με συγκρίσιμα οικονομικά μεγέθη Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες Προκειμένου να βελτιωθεί η κατανόηση των οικονομικών μεγεθών του Ομίλου και να είναι πιο ουσιώδης η σύγκριση των οικονομικών στοιχείων, έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα έξοδα τα οποία προέκυψαν στη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου, εξαιρούνται από τα δημοσιευμένα μεγέθη. Σε χιλ. Ευρώ εκτός από τα κέρδη ανά μετοχή EBITDA Καθαρά λ ειτουργικά έξοδα Έτος Λειτουργικά Κέρδη προ κέρδη 1 φόρων Καθαρά κέρδη 2 Κέρδη ανά μετοχή Δημοσιευμένα μεγέθη 38,958-59,455 14,365 7,325 2, Απομείωση παγίων σοιχείων 3,169 3,169 3,169 3,169 3, Έκτακτη εισφορά φόρου 2, Συγκρίσιμα μεγέθη 42,127-56,286 17,534 10,494 7, Σημ 1: Ως λειτουργικά κέρδη ορίζονται τα κέρδη που ενσωματώνουν έξοδα διοίκησης και διάθεσης, καθώς και λοιπά έσοδα/έξοδα Σημ 2: Καθαρά κέρδη που διανέμονται στους μετόχους Στα συγκρίσιμα μεγέθη δεν συμπεριλαμβάνεται η απομείωση ορισμένων στοιχείων ενεργητικού για κάποιες από τις επενδύσεις του Ομίλου στην Κίνα που ανήκουν στον τομέα των Λοιπών Ορυκτών. Η επένδυση σε περιουσιακά στοιχεία βολλαστονίτη δεν αναμένεται να ανακτηθεί και έτσι αναγνωρίστηκε η απομείωση αξίας των εν λόγω στοιχείων, της τάξεως των 3,2 εκατ., στα αποτελέσματα του. Κατά συνέπεια, τα σχετικά αυτά στοιχεία έχουν πλέον μηδενική αξία. *Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 7

12 Αντιθέτως, οι συσχετιζόμενες δραστηριότητές μας παραμένουν σε πλήρη ισχύ καθώς οι μονάδες επεξεργασίας λειτουργούν κανονικά και ο εφοδιασμός του προϊόντος προς τους πελάτες μας δεν έχει επηρεαστεί. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων. Επίσης, στα συγκρίσιμα μεγέθη δεν περιλαμβάνεται εφάπαξ επιβαλλόμενος επιπλέον φόρος 2,1 εκατ. ως έκτακτη εισφορά, προερχόμενος από το Νόμο περί «Έκτακτης Εισφοράς Κοινωνικής Ευθύνης στα Κέρδη των Μεγάλων Επιχειρήσεων», ο οποίος ετέθη σε ισχύ από την Ελληνική Κυβέρνηση το Δεκέμβριο. Όλες οι αναφορές στην ενότητα Επιχειρηματικές εξελίξεις και οικονομικά αποτελέσματα που ακολουθεί, γίνονται σε σχέση προς τα συγκρίσιμα οικονομικά μεγέθη. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων. Επίσης, στα συγκρίσιμα μεγέθη δεν περιλαμβάνεται μη επαναλαμβανόμενος επιπλέον φόρος 2,1 εκατ. ως έκτακτη εισφορά, προερχόμενος από το Νόμο περί «Έκτακτης Εισφοράς Κοινωνικής Ευθύνης στα Μεγάλα Κέρδη των Επιχειρήσεων», ο οποίος εισήχθη από την Ελληνική Κυβέρνηση το Δεκέμβριο. Όλες οι αναφορές στην ενότητα Επιχειρηματικές εξελίξεις και οικονομικά αποτελέσματα που ακολουθεί, γίνονται σε σχέση προς τα συγκρίσιμα οικονομικά μεγέθη, εκτός αν γίνεται διαφορετική μνεία. Επιχειρηματικές εξελίξεις και οικονομικά αποτελέσματα Σε συνέχεια της κλιμάκωσης της χρηματοοικονομικής κρίσης τον Οκτώβριο του, το οικονομικό περιβάλλον επιδεινώθηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια του. Οι δραστηριότητές μας διεθνώς επηρεάστηκαν από τις δυσμενείς εξελίξεις στη μεταλλουργία (χάλυβας, χυτήρια, σιδηρομετάλλευμα, αλουμίνιο) και στον κατασκευαστικό κλάδο, τομείς που παραδοσιακά αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των πωλήσεων του Ομίλου. Η βιομηχανία χάλυβα επέδειξε μια ήπια, αλλά προοδευτική εξέλιξη στη διάρκεια του, καθώς η διεθνής παραγωγή ήταν ελαφρώς ενισχυμένη σε σχέση με τα ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα που καταγράφηκαν το προηγούμενο έτος. Αυτή η εξέλιξη όμως, ειδικά στο πρώτο εξάμηνο του, δεν είχε κανένα αντίκτυπο στις αγορές τελικής χρήσης που εξυπηρετούμε. Αντιθέτως, οι πελάτες μας εκείνη την περίοδο μείωναν ταχύτατα τα αποθέματά τους και προσάρμοζαν την παραγωγική τους δυναμικότητα σε χαμηλότερα επίπεδα ζήτησης. Επιπροσθέτως, έδιναν έμφαση στη μείωση του κόστους και στην αποδέσμευση κεφαλαίου κίνησης. Αναπόφευκτη συνέπεια αυτών των δράσεων στις διάφορες αγορές που εξυπηρετούμε, ήταν η μείωση των αποθεμάτων σε δυσλειτουργικά επίπεδα. Έτσι, στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, ακολούθησε μια αργή αλλά προοδευτική βελτίωση λόγω αναπλήρωσης των αποθεμάτων, εξέλιξη που αντικατοπτρίζεται και στη δική μας πορεία. Οι πωλήσεις μας, και γενικότερα, τα οικονομικά μας μεγέθη βελτιώθηκαν από τρίμηνο σε τρίμηνο, ενώ το δεύτερο εξάμηνο ήταν αισθητά καλύτερο από το πρώτο, σε σχέση με το. Ειδικότερα, οι συνολικές πωλήσεις του Κλάδου Μπεντονίτη ανήλθαν σε 153,7 εκατ., μειωμένες κατά 25,8% σε σχέση με το, εξαιτίας της χαμηλότερης ζήτησης σε μεταλλουργικές εφαρμογές, ιδιαίτερα κατά το πρώτο εξάμηνο. Οι χρήσεις που αφορούν τα χυτήρια και τη σφαιροποίηση σιδηρομεταλλεύματος επηρεάστηκαν ιδιαίτερα, καθώς είναι άμεσα συνδεδεμένες με την αγορά χάλυβα και την αυτοκινητοβιομηχανία. Στη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου σημειώθηκε μικρή βελτίωση, η οποία ωστόσο, αποδίδεται κυρίως στην αναπλήρωση των αποθεμάτων των πελατών. Στον Κλάδο Περλίτη παρατηρήθηκε η μικρότερη σχετικά μείωση πωλήσεων (-17,9%) με πωλήσεις 61,1 εκατ. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Κλάδος Περλίτη ήταν ο πρώτος που αντιμετώπισε την οικονομική κρίση, ειδικά στις Η.Π.Α., ήδη από τα μέσα του Συνεπώς, η σχετικά καλύτερη πορεία του οφείλεται μερικώς σε μια χαμηλότερη βάση σύγκρισης, αλλά και στην ενίσχυση του δολαρίου έναντι του Ευρώ και τους μειωμένους ναύλους θαλάσσιας μεταφοράς. Οι τελευταίοι έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς η δραστηριότητά μας στη βόρειο Αμερική που σχετίζεται με τις κατασκευές, εξυπηρετείται κυρίως από τις εγκαταστάσεις μας στη Μεσόγειο. Παρά ταύτα, η κατασκευαστική δραστηριότητα παρέμεινε καθηλωμένη σε Ευρώπη και Η.Π.Α. και επηρέασε ιδιαίτερα τις πωλήσεις ακατέργαστου περλίτη. Αντίθετα, οι πωλήσεις για γεωργικές εφαρμογές παρέμειναν σταθερές. Οι πωλήσεις του Κλάδου Βωξίτη ανήλθαν σε 30,3 εκατ., μειωμένες κατά 35,2% σε σχέση με το. Η ζήτηση παγκοσμίως για βωξίτη υποχώρησε δραστικά το, συνιστώντας καθοριστικό παράγοντα για την εξέλιξη των πωλήσεων τόσο για την παραγωγή αλούμινας και χάλυβα, όσο και για την αγορά τσιμέντων και άλλων κατασκευαστικών υλικών. Στον Κλάδο Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης (ΣΣΧ), ο οποίος εξυπηρετεί αποκλειστικά τη μεταλλουργία, οι πωλήσεις ανήλθαν σε 65,0 εκατ. Παρότι μειωμένες 8

13 κατά 25,7% σε σχέση με το, η πορεία των πωλήσεων κατέγραψε προοδευτική βελτίωση από τρίμηνο σε τρίμηνο αντικατοπτρίζοντας την πορεία της παγκόσμιας παραγωγής χάλυβα. Για τον Κλάδο των Λοιπών Ορυκτών (επεξεργασία, εμπορία και πώληση ειδικών ορυκτών με την επωνυμία OTAVI), οι συνολικές πωλήσεις υποχώρησαν κατά 35,0% στα 25,7 εκατ. Όπως και για άλλους κλάδους, οι αγορές που σχετίζονται με τη μεταλλουργία είχαν αρνητικό αντίκτυπο στις πωλήσεις. Παρά το ιδιαίτερα απαιτητικό οικονομικό περιβάλλον και τη σημαντική υποχώρηση του κύκλου εργασιών, διατηρήσαμε την κερδοφορία μας και τις θέσεις μας στις αγορές που εξυπηρετούμε. Επίσης, διατηρήσαμε τα επίπεδα των τιμών μας παρά κάποιες περιοδικές πιέσεις σε κάποιες από τις αγορές μας. Τα αποτελέσματα αυτά είναι προϊόν της προσήλωσής μας στη διατήρηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τους πελάτες μας, αλλά και των εξειδικευμένων εφαρμογών που έχουν τα προϊόντα μας στις διάφορες παραγωγικές διαδικασίες των πελατών μας. Επιπλέον, επωφεληθήκαμε από την εξέλιξη που είχαν κατά τη διάρκεια του εξωτερικοί παράγοντες διαμόρφωσης του κόστους, όπως είναι το πετρέλαιο και οι θαλάσσιοι ναύλοι, οι τιμές των οποίων ήταν κατά μέσο όρο καλύτερες από το κατά 36% και 58%, αντίστοιχα. Ανταποκρινόμενοι στις δυσμενείς εξελίξεις, εφαρμόσαμε γρήγορα και αποφασιστικά, μέτρα για τη μείωση του κόστους και των λειτουργικών δαπανών, ώστε να περιοριστεί η επίδραση στην κερδοφορία μας από τις μειωμένες πωλήσεις. Όσον αφορά στο κόστος, προσαρμόσαμε την παραγωγική μας δυναμικότητα στα νέα επίπεδα ζήτησης και στις ανάγκες παραγωγής των πελατών μας. Ενδεικτικά μέτρα που εφαρμόστηκαν περιελάμβαναν, μειώσεις σε βάρδιες και εργατοώρες, προσωρινή αναστολή λειτουργίας σε επιλεγμένες μονάδες, μείωση ανθρώπινου δυναμικού και εξορθολογισμό του δικτύου παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρήσαμε στο κλείσιμο τριών λειτουργικών μονάδων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και μειώσαμε αντίστοιχα τον αριθμό των εργαζομένων. Επιπροσθέτως, ξεκινήσαμε τη διαδικασία ενοποίησης των Ευρωπαϊκών μονάδων του Κλάδου ΣΣΧ, με σκοπό τη συγκέντρωση στη Γερμανία της παραγωγής κοκκωδών συλλιπασμάτων χύτευσης που απευθύνεται στις αγορές χάλυβα της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους αποφέροντας περαιτέρω μείωση του αριθμού των εργαζομένων μέχρι το τέλος Μαρτίου. Οι δράσεις μας αυτές συνέβαλλαν σε μεγάλο βαθμό στην αντιστάθμιση των επιπτώσεων από τον ιδιαίτερα μειωμένο όγκο πωλήσεων το. Το κόστος πωληθέντων ήταν μικρότερο κατά 91,0 εκατ. ή 25,8% από το και το μικτό κέρδος ανήλθε στα 73,8 εκατ. μειωμένο κατά 28,6%, στηρίζοντας το μικτό περιθώριο στο 22,0% επίπεδο ανάλογο του αντίστοιχου 22,7% του. Όσον αφορά στη μείωση των λειτουργικών δαπανών, εστιάσαμε αρχικά σε κατηγορίες ελαστικών, προαιρετικών δαπανών. Στη διάρκεια του χρόνου εντείναμε τις προσπάθειές μας και υιοθετήσαμε ένα ευρύτερο πεδίο εφαρμογής μέτρων. Τέτοια μέτρα περιελάμβαναν τη διαχείριση και αναδιοργάνωση του προσωπικού, τη μείωση χώρου των κεντρικών γραφείων και την υπομίσθωση των υπολοίπων χώρων, πάγωμα των μισθών των διευθυντικών στελεχών και μείωση των συνολικών μεταβλητών αποδοχών τους. Αποτέλεσμα των ενεργειών μας είναι η σημαντική μείωση των συγκρίσιμων λειτουργικών δαπανών κατά 9,2 εκατ. ή 14,1%, από 65,5 εκατ. το σε 56,3 εκατ. το, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τα σχέδιά μας. Τα συγκρίσιμα EBITDA ανήλθαν σε 42,1 εκατ., χαμηλότερα κατά 35,5% συγκριτικά με 65,3 εκατ. το, ενώ τα συγκρίσιμα λειτουργικά κέρδη ήταν μειωμένα κατά 53,7% στα 17,5 εκατ. Ο αριθμός των εργαζομένων στον Όμιλο μειώθηκε συνολικά κατά 174 ή 8% σε σχέση με το. Τα καθαρά χρηματοοικονομικά έξοδα υποχώρησαν σε 8,0 εκατ., αισθητά μειωμένα κατά 58,5% συγκριτικά με 19,4 εκατ. το. Το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται κυρίως, α. στη μείωση του μέσου επιτοκίου δανεισμού. Σημειώνεται, ότι ο μέσος όρος του εξαμηνιαίου Euribor στη διάρκεια του ήταν κατά περίπου 3,3 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερος από το β. στη μείωση του μέσου καθαρού δανεισμού του Ομίλου κατά περίπου 20 εκατ. από 195 εκατ. το σε 175 εκατ. το γ. σε ζημίες περίπου 4 εκατ. από αποτίμηση και διακανονισμό παραγώγων οι οποίες επηρέασαν τα αποτελέσματα του. Η S&B συνάπτει συμφωνίες με τράπεζες, προκειμένου να αντισταθμίσει τις συνέπειες από την έκθεσή της στη διακύμανση των τιμών πετρελαίου και των θαλάσσιων ναύλων. 9

14 Τα συγκρίσιμα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 10,5 εκατ., μειωμένα κατά 47,1% συγκριτικά με το. Με πραγματικό φορολογικό συντελεστή 74,1% σε επίπεδο Ομίλου, τα καθαρά κέρδη για το υποχώρησαν σε 1,9 εκατ. συγκρινόμενα με 14,3 εκατ. το, μείωση της τάξεως του 86,7%. Εξαιρουμένης της έκτακτης φορολογικής εισφοράς και της εφάπαξ απομείωσης στοιχείων ενεργητικού, ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής υπολογίζεται σε 32,0% σύμφωνα με τις μεσοπρόθεσμες προσδοκίες μας. Συνεπώς, τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη ανέρχονται σε 7,1 εκατ., αντιπροσωπεύοντας μείωση 50,0% ενώ τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη που διανέμονται στους μετόχους ανέρχονται σε 7,3 εκατ., μειωμένα κατά 47,7% από το. Ένα βασικό σημείο εστίασης του Ομίλου μας, πέρα από τη μείωση του κόστους ήταν το κεφάλαιο κίνησης, το οποίο μειώθηκε επιτυχώς κατά 41,7% κατά τη διάρκεια του έτους. Τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας στον τομέα της διαχείρισης του κεφαλαίου κίνησης και των ταμειακών ροών είναι εμφανή από την επίτευξη ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες ύψους 89,8 εκατ. (προ πληρωμής φόρου εισοδήματος 2,7 εκατ.) προερχόμενων από τις δραστηριότητές μας. Οι λειτουργικές ταμειακές ροές προ φόρων, προσαρμοσμένες για καθαρές κεφαλαιουχικές δαπάνες 30,3 εκατ, ανήλθαν σε 59,6 εκατ., σημειώνοντας βελτίωση κατά 41,7 εκατ., σε σύγκριση με τα 18,0 εκατ., το. Στη διάρκεια του πραγματοποιήθηκαν καθαρές κεφαλαιουχικές δαπάνες αξίας 30,3 εκατ. έναντι 30,2 εκατ. το προηγούμενο έτος, για έρευνα και ανάπτυξη μεταλλείων, αύξηση της ωφέλιμης ζωής και της παραγωγικής δυναμικότητας των υφιστάμενων παγίων, το περιβάλλον, την υγιεινή και την ασφάλεια. Εξαιρουμένης μιας κτηματικής συναλλαγής στο νησί της Μήλου η οποία ολοκληρώθηκε πλήρως κατά το τέταρτο τρίμηνο του με συνολικό κόστος 7,4 εκατ., οι καθαρές κεφαλαιουχικές δαπάνες σημείωσαν σημαντική μείωση κατά 24,3% σε σύγκριση με το, ανταποκρινόμενες στο σχεδιασμό μας στην αρχή του. Θεωρούμε ότι επιτύχαμε συλλογικά και γρήγορα αποτελέσματα με βάση τους τακτικούς, βραχυπρόθεσμους στόχους που είχαμε θέσει στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς. Ο καθαρός δανεισμός του Ομίλου μειώθηκε κατά 81,2 εκατ., από 203,1 εκατ. στο τέλος του σε 121,9 εκατ. στο τέλος του. Η μείωση αυτή επετεύχθη τόσο από την εσωτερική δημιουργία χρηματορροών ύψους 40,4 εκατ. όσο και από την άντληση νέων κεφαλαίων ύψους 40,8 εκατ. ύστερα από την επιτυχή αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Επιπλέον, μέρος του δανεισμού του Ομίλου αναχρηματοδοτήθηκε με ημερομηνίες αποπληρωμής μακροπρόθεσμου ορίζοντα. Ειδικότερα, περίπου 50 εκατ. βραχυπρόθεσμου δανεισμού αναχρηματοδοτήθηκαν επιτυχώς με διετή διάρκεια. Με βάση τη συνολική επιχειρηματική απόδοση του Ομίλου το, αλλά και τις προσαρμογές που υλοποιήθηκαν στο κόστος και την οικονομική θέση του Ομίλου γενικότερα, το Διοικητικό μας Συμβούλιο προτείνει μέρισμα 0,12 ανά μετοχή. Το προτεινόμενο μέρισμα διατηρεί ουσιαστικά την ανά μετοχή διανομή στα επίπεδα του, αναπροσαρμοσμένα βάσει της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου το. Η πρόταση αυτή καταδεικνύει την εμπιστοσύνη του Διοικητικού Συμβουλίου στο επιχειρηματικό μοντέλο του Ομίλου και στη μακροπρόθεσμη στρατηγική του, άξονες που αναμένεται να στηρίξουν την περαιτέρω πρόοδό μας, παράλληλα με τη βελτίωση της παγκόσμιας οικονομίας. Η εν λόγω πρόταση, αντανακλά επίσης την μερισματική μας πρακτική για καταβολή σταθερού μερίσματος εναρμονισμένου με την υποκείμενη εξέλιξη των κερδών μακροπρόθεσμα. Το μέρισμα, εφόσον εγκριθεί από τους μετόχους κατά την Ετήσια Γενική Συνέλευση, θα καταβληθεί στις 6 Ιουλίου

15 Σημαντικά Γεγονότα Εξαγορές Στις 2 Φεβρουαρίου, ο Όμιλος πραγματοποίησε μια μικρή αλλά στρατηγικής σημασίας εξαγορά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με την εξαγορά αυτή αποκτήσαμε από την Bentonite Performance Minerals LLC, θυγατρική της Halliburton Energy Services Inc., εργοστάσιο μπεντονίτη, μαζί με τα αποθέματά του, που βρίσκεται στην πόλη Waterloo της πολιτείας Iowa των ΗΠΑ, έναντι συνολικού τιμήματος περίπου USD 0,7 εκατ. Αυτή η μικρή μεν αλλά στρατηγικής σημασίας εξαγορά επεκτείνει τη γεωγραφική παρουσία και το δίκτυο διανομής προϊόντων μπεντονίτη της S&B στη Βόρεια Αμερική, και μας επιτρέπει να προσεγγίσουμε ακόμα μεγαλύτερο αριθμό πελατών-χυτηρίων, σε μια συνεχώς ενοποιούμενη αγορά. Στις 2 Ιουλίου ο Όμιλος υπέγραψε σύμβαση εξαγοράς της εταιρίας Miller LLC που δραστηριοποιείται στη διόγκωση περλίτη στην πολιτεία North Carolina των ΗΠΑ. Το ποσό της εξαγοράς ανέρχεται σε USD 1,1 εκατ. Σε παρόμοιο πλαίσιο με την προαναφερθείσα εξαγορά για τον Κλάδο Μπεντονίτη, η συγκεκριμένη εξαγορά για τον Κλάδο Περλίτη αποτελεί συνέχεια της στρατηγική του Ομίλου για άντληση προστιθέμενης αξίας μέσω εφαρμογών διογκωμένου περλίτη στις νοτιοανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ. Κάλυψη Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου πρότεινε στην Ετήσια Γενική Συνέλευση των Μετόχων (Γ.Σ.) της 16ης Ιουνίου, την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) της Εταιρίας μέχρι του ποσού των 40 εκατ. με καταβολή μετρητών και με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων, σε αναλογία 1 νέα μετοχή για κάθε 3 παλαιές μετοχές. Η εν λόγω ΑΜΚ εγκρίθηκε από τη Γ.Σ., η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών αποφασίστηκε στα 4 για κάθε νέα μετοχή και η εν λόγω διαδικασία ολοκληρώθηκε επιτυχώς στις 25 Σεπτεμβρίου, νωρίτερα από την αρχικώς προγραμματισμένη ημερομηνία. Τα κεφάλαια που αντλήθηκαν ανήλθαν σε 40,8 εκατ. (καθαρό ποσό μετά τα έξοδα της έκδοσης), ενισχύοντας τον ισολογισμό του Ομίλου μέσω της περαιτέρω μείωσης του καθαρού δανεισμού του. Η απομόχλευση του ισολογισμού μας είχε ως αποτέλεσμα μια υγιή κεφαλαιακή διάρθρωση που θα προσφέρει αυξημένη οικονομική ευελιξία στο μέλλον. Η οικογένεια Κυριακόπουλου, ως ιδρυτής και κύριος μέτοχος του Ομίλου S&B, και η εταιρεία SCR- SIBELCO N.V, ως βασικός μέτοχος, άσκησαν πλήρως τα δικαιώματα προτίμησης που τους αναλογούσαν. Όπως αποδεικνύεται από την κάλυψη κατά 1,05 φορές της εν λόγω αύξησης, το σύνολο της μετοχικής μας βάσης υποστήριξε ενεργά μέσω της συμμετοχής της αυτή την πρωτοβουλία μας, υποδηλώνοντας ταυτόχρονα τη δέσμευσή της έναντι της εταιρίας μας. Επιχειρηματικοί Κίνδυνοι Ο Όμιλος παρακολουθεί συστηματικά, αξιολογεί και λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενδεχομένως να παρουσιαστούν και οι οποίοι περιλαμβάνουν: κινδύνους Μεταφορών, διακυμάνσεων Τιμών Ενέργειας, κίνδυνοι Πρώτων Υλών, Περιβαλλοντικούς κινδύνους και κινδύνους Υγείας, Ασφάλειας και Ποιότητας, νομικούς κινδύνους, κινδύνους Αδειοδοτικών Δικαιωμάτων, Χρηματοοικονομικούς κινδύνους και Ασφαλίσιμους κινδύνους. Κίνδυνοι Μεταφορών Λόγω της γεωγραφικής διασποράς των κοιτασμάτων, των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των τελικών αγορών αλλά και λόγω της φύσης των προϊόντων του, ο Όμιλος χρησιμοποιεί συστηματικά πλοία ξηρού φορτίου χύδην για να καλύψει τις μεταφορικές του ανάγκες. Ο Όμιλος εκτιμά ότι η σημαντικότερη έκθεσή του στον κίνδυνο της μεταβολής των τιμών των θαλάσσιων ναύλων προέρχεται από φορτία μπεντονίτη και περλίτη, που μεταφέρονται από την ανατολική Μεσόγειο στις ανατολικές ακτές της Β. Αμερικής, στη βόρεια Ευρώπη και σε μικρότερο βαθμό στη δυτική Μεσόγειο. Μέρος αυτού του κινδύνου καλύπτεται με σύναψη μεσοπρόθεσμων συμβολαίων θαλάσσιων μεταφορών με πλοιοκτήτες και ναυλωτές. Η Διοίκηση παρακολουθεί συνεχώς το συγκεκριμένο κίνδυνο και διερευνά εναλλακτικές αντισταθμιστικές στρατηγικές. Όπως αναφέρεται και στη σημείωση 35 επί των οικονομικών καταστάσεων, ο Όμιλος έχει συνάψει με τράπεζες συμφωνίες αγοράς παραγώγων σε θαλάσσιους ναύλους, προκειμένου να αντισταθμίσει 11

16 μέρος της εκτιμώμενης «σχετικής έκθεσής» του για το οικονομικό έτος. Ο Όμιλος χρησιμοποιεί επίσης συστηματικά άλλα μεταφορικά μέσα (φορτηγά, φορτηγίδες, σιδηρόδρομο), όπου ο βασικός κίνδυνος έχει τη μορφή της μεταβολής των τιμών των καυσίμων (βλέπε κατωτέρω: κίνδυνοι τιμών ενέργειας). Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι μεταφορών δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Τιμών Ενέργειας και καυσίμων Ο Όμιλος της S&B είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο της διακύμανσης των τιμών των καυσίμων και διαφόρων άλλων μορφών ενέργειας (κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο, και ηλεκτρική ενέργεια), οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις παραγωγικές και μεταφορικές δραστηριότητές του. Η παρουσία του Ομίλου και οι προμηθευτές του σε ενέργεια είναι γεωγραφικά διασπαρμένοι. Παρόλα αυτά μία γενική και σημαντική αύξηση στις τιμές της ενέργειας μπορεί να έχει ουσιώδη επίπτωση στη λειτουργική κερδοφορία του Ομίλου. Επίσης, καθώς οι προμήθειες ενέργειας γίνονται σε τοπικό επίπεδο, μερικές τοπικές αγορές μπορεί να επηρεαστούν από σημαντικές αλλά μη επαναλαμβανόμενες διακυμάνσεις τιμών. Υπό από αυτές τις συνθήκες, η Διοίκηση επικεντρώνει τις προσπάθειές της στη μείωση των επιπτώσεων στα λειτουργικά της περιθώρια μέσω βελτίωσης της παραγωγικότητας και ταυτόχρονα, όπου είναι δυνατόν, αναπροσαρμόζοντας τις εμπορικές πολιτικές της. Οι παγκόσμιες εξελίξεις στις αγορές ενέργειας έχουν προκαλέσει σημαντικές διακυμάνσεις τιμών τα τελευταία χρόνια. Η Διοίκηση παρακολουθεί συνεχώς τους συγκεκριμένους κινδύνους και διερευνά εναλλακτικές και αντισταθμιστικές στρατηγικές. Όπως αναφέρεται και στη σημείωση 35 επί των οικονομικών καταστάσεων, ο Όμιλος έχει συνάψει με τράπεζες, συμφωνίες αγοράς παραγώγων σε πετρέλαιο προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης «σχετικής έκθεσής» του για το οικονομικό έτος. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι τιμών ενέργειας δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Πρώτων Υλών Ο Όμιλος της S&B έχει ως επί το πλείστον ιδιόκτητα ορυχεία και αποθέματα των βασικών ορυκτών που εμπορεύεται (μπεντονίτη, περλίτη, βωξίτη, βολλαστονίτη). Όμως ένα μικρότερο κομμάτι της δραστηριότητας των βιομηχανικών ορυκτών βασίζεται στην επεξεργασία και εμπορία εξειδικευμένων ορυκτών, τα οποία αγοράζονται από τρίτους. Παρόλο που στις περισσότερες περιπτώσεις εξασφαλίζουμε την προμήθεια των ορυκτών αυτών με μεσοπρόθεσμα συμβόλαια, αυτό δεν έχει καταστεί πάντα εφικτό στο παρελθόν και πιθανώς να μην είναι εφικτό στο μέλλον. Ο Όμιλος αγοράζει επίσης έναν αριθμό λοιπών υλικών (σόδα, κάρβουνο, ρητίνες) τα οποία χρησιμοποιούνται ως προσθετικά στην παραγωγή των τελικών προϊόντων καθώς και διάφορα άλλα υλικά (εκρηκτικά, ανταλλακτικά, υλικά συσκευασίας), τα οποία χρησιμοποιούνται σε διάφορες φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε παρατηρήσει σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές των προϊόντων αυτών. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι πρώτων υλών δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι, Κίνδυνοι Υγείας, Ασφάλειας και Ποιότητας Σε κάθε χώρα, όπου έχει παρουσία ο Όμιλος της S&B, υπόκειται σε κανονισμούς που αφορούν αέριες εκπομπές, όρια θορύβου και οπτικής όχλησης, διαχείριση αποβλήτων και αποκατάσταση περιβάλλοντος. Οι περισσότερες από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες, που αφορούν τους βασικούς επιχειρησιακούς τομείς της S&B, έχουν κάποια επίπτωση, έστω και περιορισμένη, στο περιβάλλον. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αυτή η επίπτωση είναι σύμφυτη με τις μεταλλευτικές δραστηριότητες της πρωτογενούς εξόρυξης και επεξεργασίας των ορυκτών. Η S&B προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και να διαχειριστεί προληπτικά τους περιβαλλοντικούς κινδύνους με τη θέσπιση κατάλληλων μέτρων και διαδικασιών ποιοτικής εξασφάλισης. Η S&B εισήγαγε στις θυγατρικές της την κεντρική πολιτική ΠΠΥΑ (Ποιότητας, Περιβάλλοντος, Υγιεινής και Ασφάλειας) του Ομίλου, 12

17 τονίζοντας τη σημασία της διάγνωσης και αποτελεσματικής διαχείρισης των ως άνω κινδύνων που πηγάζουν από τη φύση των δραστηριοτήτων με τον καταλληλότερο και αμεσότερο τρόπο. Η πολιτική εφαρμόζεται με σεβασμό στις τοπικές αντιλήψεις, συνήθειες και συνθήκες. Η S&B έχει πιστοποιήσει τα συστήματα διαχείρισης περιβάλλοντος και ποιότητας στην πλειονότητα των λειτουργιών της διεθνώς με τα πρότυπα ISO 9001 (διασφάλιση ποιότητος) και ISO (περιβαλλοντική διαχείριση). Το Δεκέμβριο του, το σύστημα διαχείρισης Υγιεινής και Ασφάλειας του Κλάδου ΣΣΧ στην Ινδία, πιστοποιήθηκε με το πρότυπο OHSAS 18001, ενώ και οι δραστηριότητες Γερμανίας και Ελλάδας βρίσκονται σε στάδιο προετοιμασίας για την ίδια πιστοποίηση. Μέρος των υπόλοιπων διεθνών δραστηριοτήτων της είναι στη διαδικασία απόκτησης των προτύπων ISO 9001 και ISO Η επίδοση της S&B σε θέματα περιβάλλοντος, υγιεινής και ασφάλειας παρακολουθείται μέσω συστήματος μετρήσεως και καταγραφής 54 δεικτών. Η S&B καταβάλλει προσπάθειες για τη παροχή ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος στο προσωπικό και τους εργολάβους της, με στόχο να προστατέψει την υγεία τους, να διατηρήσει την εξαιρετική επιχειρηματική της φήμη και να ελαχιστοποιήσει πιθανές μελλοντικές αποζημιώσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η Διοίκηση παρέχει κάθε εφόδιο για την κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού της και των συνεργαζόμενων εργολάβων στη χρήση εκρηκτικών και βαρέων οχημάτων, όπως μηχανημάτων μεταλλείων, φορτηγών, φορτωτών και άλλων. Το 2006 συστάθηκε εταιρική επιτροπή Περιβάλλοντος, Υγιεινής και Ασφάλειας με σκοπό τη σταδιακή εναρμόνιση των πολιτικών και διαδικασιών ανά τον Όμιλο. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι υγείας, ασφάλειας και ποιότητας και οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι, δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Νομικοί κίνδυνοι Κίνδυνοι Αδειοδοτικών Δικαιωμάτων Ως διεθνής εταιρία με ποικίλο εύρος δραστηριοτήτων, η S&B εκτίθεται σε αρκετούς νομικούς κινδύνους και σε κινδύνους αδειοδοτικών δικαιωμάτων κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων της. Η Νομική Διεύθυνση του Ομίλου και η Διεύθυνση Μεταλλειοκτησίας παρακολουθούν και αποτιμούν τους μεγαλύτερους εκ των κινδύνων αυτών. Στις παρούσες συνθήκες ο Όμιλος πιστεύει ότι δεν υπάρχουν υποθέσεις σε εξέλιξη που θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τις δραστηριότητές του. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Οι λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου και η κεφαλαιακή του διάρθρωση, δημιουργούν συναλλαγματικούς κινδύνους, κινδύνους από μεταβολές επιτοκίων, και κινδύνους ρευστότητας. Επίσης, ο Όμιλος αντιμετωπίζει κινδύνους μεταβολής τιμών θαλάσσιων ναύλων και τιμών πετρελαίου, καθώς αυτοί οι παράγοντες αποτελούν σημαντικό μέρος του κόστους. Κίνδυνοι Συναλλάγματος, Θαλασσίων ναύλων και τιμών Ενέργειας Ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες των αγορών, ο Όμιλος χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικά παράγωγα με ορίζοντα ενός χρόνου, προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης σχετικής έκθεσής του στις ισοτιμίες συναλλάγματος, τις τιμές πετρελαίου και τις τιμές θαλάσσιων ναύλων. Οι τιμές ναύλων και πετρελαίου αντισταθμίζονται χρησιμοποιώντας τους δείκτες Supramax και IPE Brent, αντίστοιχα, ως αντιπροσωπευτικούς της έκθεσης του Ομίλου σε αυτούς τους κινδύνους. Κίνδυνος Επιτοκίων Ο Όμιλος δύναται να αντισταθμίσει μέρος των δανειακών του υποχρεώσεων, ώστε να προστατευτεί από πιθανές δυσμενείς μεταβολές των επιτοκίων. Κατ αυτή την πρακτική, η Διοίκηση αποφασίζει την αντιστάθμιση αξιολογώντας τις τρέχουσες συνθήκες των αγορών και τη μελλοντική επιθυμητή μόχλευση του Ομίλου. Ο χρονικός ορίζοντας αντιστάθμισης είναι πιθανό να υπερβαίνει το ένα έτος. 13

18 Κίνδυνος Ρευστότητας Η διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας γίνεται μέσω της εξασφάλισης δεσμευμένων και μη, δανειακών και πιστωτικών ορίων και τη κατανομή αποπληρωμών μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες, μειώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο τη συγκέντρωση ρίσκου αναχρηματοδότησης. Επιπλέον, ο Όμιλος μεριμνά για τη διατήρηση ικανοποιητικών χρηματικών διαθεσίμων. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Ασφαλίσιμοι Κίνδυνοι Η S&B έχει μεριμνήσει για την ασφαλιστική κάλυψη έναντι ασφαλίσιμων κινδύνων. Σε ισχύ βρίσκονται δύο ασφαλιστικά προγράμματα σε επίπεδο Ομίλου. Το ένα αφορά την κάλυψη ζημιών Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων και της συνεπαγόμενης ζημίας λόγω Διακοπής Λειτουργιών, το δεύτερο στην κάλυψη Αστικής Ευθύνης. Η διαχείριση, ο έλεγχος και η λειτουργία των προγραμμάτων αυτών, διενεργείται από την κεντρική διοίκηση εξασφαλίζοντας τα οφέλη που απορρέουν από μια ομοιογενή προσέγγιση στην αντιμετώπιση κινδύνου και της ασφάλισής του. Ενώ υπάρχουν και μικρότερα ασφαλιστικά προγράμματα που λειτουργούν σε τοπικό επίπεδο μέσω θυγατρικών εταιριών, η κεντρική Διοίκηση του Ομίλου διατηρεί την εποπτεία όλων των σχετικών διαδικασιών. Επιπλέον, αποφάσεις που αφορούν σημαντικά ασφαλιζόμενα κεφάλαια η/και ασφάλιστρα λαμβάνονται κεντρικά. Προοπτικές για το 2010 Κοιτάζοντας μπροστά στο 2010, αντλούμε αυτοπεποίθηση από την επιτυχή προσαρμογή των δραστηριοτήτων μας στα νέα οικονομικά δεδομένα. Ενόψει πολύ δύσκολων συγκυριών, οι εργαζόμενοί μας ανά τον κόσμο συνεισέφεραν τα μέγιστα στις επιδιώξεις μας και συνέχισαν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Οι συλλογικές μας προσπάθειες, σε συνδυασμό με την υποστήριξη εκ μέρους των μετόχων μας, είχαν ως αποτέλεσμα τη διατήρηση στον Όμιλό μας μιας στιβαρής και πιο αποτελεσματικής υποδομής, η οποία πλαισιώθηκε από αυξημένη ρευστότητα και βελτιωμένη διάρθρωση κεφαλαίων. Στο τρέχον έτος, θα συνεχίσουμε να είμαστε επικεντρωμένοι στη διαχείριση του ισολογισμού μας και έτοιμοι να κεφαλαιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα που αποκομίσαμε από τις δράσεις και τα μέτρα που εφαρμόσαμε, με τα πρώτα σημάδια της ανάκαμψης. Η διατήρηση υγιών και μακρόπνοων σχέσεων με τους πελάτες μας θα παραμείνει επίσης ύψιστη προτεραιότητα. Οι καταβολές της επιχείρησής μας είναι ελληνικές. Ωστόσο, οι πωλήσεις μας δεν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εγχώρια αγορά, από την οποία προέρχεται λιγότερο από το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών μας. Η διεθνής μας εξάπλωση και η γεωγραφική μας διασπορά, μας παρέχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουμε καλά την πρόσφατη ενεργοποίηση της δυναμικότητας στις τελικές αγορές που εξυπηρετούμε. Παρά τις ανησυχίες μας για την αδύναμη πρωτογενή ζήτηση και την αυξανόμενη ανεργία στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αν δεν υπάρξουν άλλες οικονομικές επιπλοκές, αναμένουμε συνεχή αλλά αργή ανάκαμψη. Παραμένουμε μια ισχυρή επιχείρηση, με σταθερές θέσεις σε αγορές που προσφέρουν ελκυστικά θεμελιώδη και μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης. Επιπλέον, παρακολουθούμε στενά το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον και αξιολογούμε ευκαιρίες που θα μπορούσαν να εναρμονιστούν στρατηγικά με την υφιστάμενη δραστηριότητά μας και να ενδυναμώσουν την ανταγωνιστική μας θέση. Πιστεύουμε ότι, καθώς η διεθνής οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει, οι βιομηχανικές λύσεις προστιθέμενης αξίας που προσφέρουμε, το υψηλών ικανοτήτων και πεπειραμένο ανθρώπινο δυναμικό μας καθώς και το ενισχυμένο επιχειρηματικό μας μοντέλο, θα μας επιτρέψουν να αξιοποιήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και να δημιουργούμε αξία μακροπρόθεσμα. 14

19 Αγορά ιδίων μετοχών Η Εταιρία προχώρησε μέσα στο, στην αγορά κοινών ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 5,11 ανά μετοχή, ήτοι συνολικού ποσού ,65. Συνολικά, μαζί με τις ίδιες μετοχές που αποκτήθηκαν κατά το προηγούμενο έτος, η Εταιρία κατείχε την, ίδιες μετοχές με μέση τιμή κτήσης 7,35 ανά μετοχή, συνολικής αξίας ,28. Οι μετοχές αυτές αντιπροσωπεύουν το 0,75% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας. Σημαντικές Συναλλαγές μεταξύ Εταιρίας και Συνδεόμενων Μερών Οι εμπορικές συναλλαγές του Ομίλου και της Εταιρίας με τα συνδεόμενα με αυτήν πρόσωπα, στη διάρκεια της χρήσης, έχουν πραγματοποιηθεί υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Ο Όμιλος δεν συμμετείχε σε καμία συναλλαγή ασυνήθους φύσεως ή περιεχομένου η οποία να είναι ουσιώδης για τον Όμιλο ή τις εταιρίες ή τα άτομα που συνδέονται στενά με αυτόν. Καμία από τις συναλλαγές δεν εμπεριέχει ειδικούς όρους και συνθήκες. Οι συναλλαγές με τις θυγατρικές και τις συγγενείς εταιρίες πραγματοποιούνται στο φυσιολογικό πλαίσιο λειτουργίας του Ομίλου. Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης δεν καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις και η εξόφλησή τους πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών εντός των χρονικών ορίων που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των εν λόγω εταιριών. Οι εκκρεμείς εγγυήσεις από την S&B προς θυγατρικές της κατά την 31 η Δεκεμβρίου και αναλύονται στη σημείωση 40 επί των οικονομικών καταστάσεων. Η Διοίκηση της Εταιρίας γενικά δεν θεωρεί ότι απαιτείται πρόβλεψη για πιθανή αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεών της από τις θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες της και για το λόγο αυτό δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη για επισφάλειες έναντι των απαιτήσεων αυτών, με εξαίρεση την περίπτωση της Askana Ltd., για την οποία σχηματίστηκε πρόβλεψη όπως αναφέρεται σχετικά στη σημείωση 3 επί των οικονομικών καταστάσεων της χρήσης. Τα διεταιρικά υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ εταιριών που ενοποιούνται με τη μέθοδο της πλήρους ενοποίησης έχουν απαλειφθεί από τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τα υπόλοιπα και οι συναλλαγές (σε χιλιάδες ) με συνδεόμενα μέρη (βλέπε σημείωση 23 των οικονομικών καταστάσεων) είναι οι εξής: Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Ομίλου Τα υπόλοιπα απαιτήσεων από συνδεόμενα μέρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι κατά την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικές μεταβολές έχουν ως εξής: Αύξηση των απαιτήσεων από τη συγγενή εταιρία «Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.» ( 662 το και 193 το ) που αφορούν πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς την εταιρία αυτή καθώς και απαίτηση προερχόμενη από τη διάθεση της συμμετοχής της S&B στην συγγενή εταιρία «Bentec S.p.A.» προς τη «Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.». Μείωση των απαιτήσεων από τη συγγενή εταιρία «Laviosa Promasa S.A.» ( 326 το και 726 το ) που προέρχονται από μειωμένες πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς την εταιρία αυτή. Μείωση των απαιτήσεων από τη συγγενή εταιρία «Dolphin CI S&B Holdings Ltd» ( 0 το και το ) λόγω του γεγονότος ότι η εταιρία ενοποιείται πλήρως εντός του. Τα υπόλοιπα υποχρεώσεων προς συνδεόμενα μέρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι την 31 η Δεκεμβρίου. Η σημαντική μεταβολή προέρχεται από αγορές βιομηχανικών ορυκτών από την συνδεδεμένη εταιρία «Perlite Hellas S.A.» οι οποίες παραμένουν ανεξόφλητες. Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Εταιρίας Τα υπόλοιπα απαιτήσεων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικές μεταβολές έχουν ως εξής: Μείωση των απαιτήσεων από τη θυγατρική «S&B Holding GmbH» ( 0 το και 563 το ) λόγω ολοσχερούς είσπραξης της απαίτησης. 15

20 Μείωση των απαιτήσεων από τις έμμεσες θυγατρικές «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals North America Inc.» ( 317 το και το ) καθώς και «S&B Industrial Minerals S.A.R.L.» ( 888 το και το ) κυρίως λόγω μείωσης του κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς τις εταιρίες αυτές. Αύξηση των απαιτήσεων από την έμμεση θυγατρική «S&B Endustriyel Mineraler A.S.» ( 453 το και 83 το ), καθώς και από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( 478 το και 35 το ) που αφορούν πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς τις εταιρίες αυτές. Τα υπόλοιπα υποχρεώσεων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι η Δεκεμβρίου και αφορούν κυρίως αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Έσοδα / Έξοδα Ομίλου Το σύνολο των εσόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Μείωση των εσόδων από τις συγγενείς εταιρίες «Laviosa Promasa S.A.» ( το και το ) και «Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.». ( 629 το και το ) καθώς και από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και το ) λόγω μείωσης του κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εσόδων από τον Όμιλο Εταιριών «Μοτοδυναμική Α.Ε.Ε» ( 319 το και το ) λόγω του γεγονότος ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες ενοικίων, μηχανογραφικής υποστήριξης και ανθρωπίνου δυναμικού, διακόπηκαν εντός του. Το σύνολο των εξόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εξόδων από την συγγενή εταιρία «Xinyang Athenian Co. Ltd» ( το και 680 το ) που αφορούν αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εξόδων από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και το ) λόγω μείωσης των αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Έσοδα / Έξοδα Εταιρίας Το σύνολο των εσόδων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Μείωση των εσόδων από την άμεση θυγατρική «Isocon A.E.» ( το και το ), από τις έμμεσες θυγατρικές «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals S.A.R.L.» ( το και το ), από τις συγγενείς εταιρίες «Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.» ( 859 το και το ) και «Laviosa Promasa S.A.» ( το και το ) και την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και το ), κυρίως λόγω μείωσης κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εσόδων από τον Όμιλο Εταιριών «Μοτοδυναμική Α.Ε.Ε» ( 319 το και το ) λόγω του γεγονότος ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες ενοικίων, μηχανογραφικής υποστήριξης και ανθρωπίνου δυναμικού, διακόπηκαν εντός του. Το σύνολο των εξόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το, χωρίς αξιόλογη μεταβολή. 16

21 Αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και ανώτατων στελεχών Οι αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και ανώτατων στελεχών που καταλογίσθηκαν εντός της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν οι εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου Αμοιβές και έξοδα (περιλαμβάνονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοκητικού Συμβουλίου) Προγράμματα χορήγησης μετοχών Αμοιβές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και ανώτατων στελεχών διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Οι αμοιβές του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίνονται από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων και ως εκ τούτου, για τις σχετικές αμοιβές της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και, διενεργήθηκε σχετική δεδουλευμένη υποχρέωση στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων. Σημειώνεται ότι Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της 16ης Ιουνίου ενέκρινε τελικώς το ποσό των 305 για αμοιβές της χρήσης και όχι το ποσό των 460 που είχε προτείνει το Διοικητικό Συμβούλιο. Η διαφορά των 155 αντιλογίστηκε στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης. Οι υποχρεώσεις προς τα διευθυντικά στελέχη του Ομίλου και μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των 852 (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τα διευθυντικά στελέχη της και μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των 755 (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τα ανώτατα στελέχη της την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 110 και 111, αντίστοιχα (ο Όμιλος κατέβαλε 121 και 122, αντίστοιχα). Οι δε εισφορές που κατέβαλαν ο Όμιλος και η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για το πρόγραμμα ασφάλισης και συνταξιοδότησης των ανώτατων στελεχών τους για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 203 και 190, αντίστοιχα. 17

22 Αναλυτικές πληροφορίες, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 7 του Ν.3556/2007 Διάρθρωση Μετοχικού Κεφαλαίου Το Μετοχικό Κεφάλαιο της Εταιρίας την 31 η Δεκεμβρίου ανέρχεται σε ,00 και διαιρείται σε μετοχές ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. Όλες οι μετοχές της Εταιρίας είναι κοινές ονομαστικές με δικαίωμα ψήφου και διαπραγματεύονται στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Περιορισμοί στη μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρίας Η μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρίας γίνεται όπως ορίζει ο νόμος και δεν προβλέπονται περιορισμοί στο ισχύον Καταστατικό της Εταιρίας. Σημαντικές άμεσες ή έμμεσες συμμετοχές κατά την έννοια των άρθρων 9 ως 11 του Ν.3556/2007 Οι σημαντικές άμεσες συμμετοχές την 31 η Δεκεμβρίου κατά την έννοια των άρθρων 9 ως 11 του Ν.3556/2007 ήταν οι ακόλουθες: Η κυρία Αικατερίνη Κυριακοπούλου κατείχε ποσοστό 51,51% των δικαιωμάτων ψήφου και η εταιρία SCR-Sibelco NV κατείχε ποσοστό 15,98% των δικαιωμάτων ψήφου. Πέραν των ανωτέρω, κανένα άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο δεν κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του 5% των δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρίας. Κάτοχοι μετοχών που παρέχουν ειδικά δικαιώματα ελέγχου Δεν υφίστανται. Περιορισμοί στο δικαίωμα ψήφου Δεν υφίστανται. Συμφωνίες μεταξύ των μετόχων της Εταιρίας Μέχρι την 31 η Δεκεμβρίου, δεν είναι γνωστή στην Εταιρία,, ύπαρξη συμφωνιών μεταξύ των μετόχων της, οι οποίες να συνεπάγονται περιορισμούς στη μεταβίβαση των μετοχών της ή στην άσκηση δικαιωμάτων ψήφου που απορρέουν από τις μετοχές τους. Κανόνες διορισμού και αντικατάστασης μελών του Διοικητικού Συμβουλίου Δεν υπάρχει διαφοροποίηση στο ισχύον Καταστατικό της Εταιρίας από τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/20. Αρμοδιότητα του Δ.Σ. ή ορισμένων μελών του για έκδοση νέων μετοχών ή αγορά ιδίων μετοχών Σύμφωνα με το άρθρο 4 2 του ισχύοντος Καταστατικού της Εταιρίας, κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας από τη σύστασή της ή μέσα σε πέντε έτη από τη σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει το δικαίωμα, με απόφασή του που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του, να αυξάνει το Μετοχικό Κεφάλαιο με την έκδοση νέων μετοχών. Το ποσό της αύξησης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό του Μετοχικού Κεφαλαίου που έχει καταβληθεί αρχικά ή του Μετοχικού Κεφαλαίου που έχει καταβληθεί κατά την ημερομηνία λήψης της σχετικής απόφασης της Γενικής Συνέλευσης. Η πιο πάνω εξουσία του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να ανανεώνεται από τη Γενική Συνέλευση για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη για κάθε ανανέωση. 18

23 Στο πλαίσιο του άρθρου 16 του Κ.Ν. 2190/1920, η Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Εταιρίας της 14/05/ ενέκρινε πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών διάρκειας 24 μηνών για μείωση του μετοχικού κεφαλαίου με ακύρωσή τους ή και διάθεση μέρους αυτών στο προσωπικό, με μέγιστο αριθμό μετοχών που θα αποκτηθούν , με ανώτατη τιμή αγοράς είκοσι (20,00) Ευρώ ανά μετοχή και κατώτατη τιμή αγοράς ένα (1,00) Ευρώ ανά μετοχή. Με βάση την ανωτέρω απόφαση, εξουσιοδοτήθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας να προβεί σε όλες τις ενέργειες για την υλοποίηση του προγράμματος. Με απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της 16/06/, το σύνολο των ιδίων μετοχών που κατέχει η Εταιρία δύναται να διατεθεί στο προσωπικό της. Σημαντική συμφωνία που έχει συνάψει η Εταιρία και η οποία τίθεται σε ισχύ, τροποποιείται ή λήγει σε περίπτωση αλλαγής στον έλεγχο της Εταιρίας κατόπιν Δημόσιας Πρότασης και τα αποτελέσματα της συμφωνίας αυτής Δεν υφίσταται. Συμφωνίες μεταξύ της Εταιρίας και μελών Δ.Σ. ή του προσωπικού της που προβλέπουν αποζημίωση σε περίπτωση παραίτησης ή απόλυσης χωρίς βάσιμο λόγο ή τερματισμό της θητείας ή της απασχόλησής τους εξαιτίας της δημόσιας πρότασης Δεν υπάρχει καμία νεώτερη συμφωνία πέραν των όσων έχουν ανακοινωθεί στις προηγούμενες χρήσεις. Κηφισιά, 10 Μαρτίου 2010 Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας Ο Διευθύνων Σύμβουλος Ευθύμιος Ορ. Βιδάλης 19

24 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 20

25 21 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ

26 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 22

27 ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Α.Ε. 11 ο χλμ Εθνικής Οδού Αθηνών - Λαμίας Αθήνα Τηλ: Φαξ: Έκθεση ελέγχου ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Έκθεση επί των Οικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της εταιρίας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (η «Εταιρία») και των θυγατρικών της («ο Όμιλος»), που αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου, τις εταιρικές και ενοποιημένες καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως, συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και την περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών και μεθόδων και τις λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη Διοίκησης για τις Οικονομικές Καταστάσεις Η Διοίκηση είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλείδες που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλείδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων της Εταιρίας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις και όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλείδων της Εταιρίας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. 23

28 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 24

29 Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα από κάθε ουσιώδη άποψη την οικονομική θέση της Εταιρίας και του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου, την χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις ταμειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφορά επί άλλων νομικών θεμάτων Επαληθεύσαμε τη συμφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχομένου της Έκθεσης του Διοικητικού Συμβουλίου με τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζομένων από τα άρθρα 43 α,107 και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα, 10 Μαρτίου 2010 Ο ΟΡΚΩΤΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΜΙΝΑΡΗΣ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε. 11 Ο ΧΛΜ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΜΙΑΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ

30 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 26

31 Δ1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Oι συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. την 10 η Μαρτίου Ο Πρόεδρος Ο Διευθύνων Ο Οικονομικός Διευθυντής Ο Controller του Διοικητικού Συμβουλίου Σύμβουλος του Ομίλου Ελλάδος Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Ευθύμιος Ορ. Βιδάλης Κρίτων Στ. Αναβλαβής Νικόλαος Χ. Ιωακείμ ΑΔΤ Ξ ΑΔΤ Σ ΑΔΤ Π Αρ. Αδ ΟΕΕ Α τάξεως 27

32 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ, εκτός από τα κέρδη ανά μετοχή) 1/1-31/12/ Συνεχιζόμενες δραστηριότητες O Όμιλος 1/1 31/12/ Διακοπείσες δραστηριότητες Σύνολο Πωλήσεις Κόστος πωλήσεων 7 ( ) ( ) (8.813) ( ) Μικτό κέρδος Έξοδα διοίκησης 8 (39.834) (45.763) (1.012) (46.775) Έξοδα διάθεσης 9 (22.619) (24.930) (2.031) (26.961) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα 11 (3.488) (565) (2) (567) Λειτουργικά κέρδη Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα 13 (9.372) (19.775) (249) (20.024) Κέρδη/ (ζημίες) από πώληση συγγενών και θυγατρικών εταιριών (253) Αναλογία στα κέρδη συγγενών εταιριών Κέρδη προ φόρων Φόροι εισοδήματος 14 (5.425) (5.588) (3.486) (9.074) Κέρδη μετά από φόρους Κατανέμονται: Στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Σε δικαιώματα μειοψηφίας 3 (185) Κέρδη ανά μετοχή Βασικά 0,0599 0,4313 0,0425 0,4738 Απομειωμένα 0,0593 0,4289 0,0423 0,4712 Μέσος σταθμισμένος αριθμός μετοχών Βασικός Απομειωμένος Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 28

33 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ, εκτός από τα κέρδη ανά μετοχή) Σημ. 1/1-31/12/ Συνεχιζόμενες δραστηριότητες O Όμιλος 1/1 31/12/ Διακοπείσες δραστηριότητες Σύνολο Κέρδη μετά από φόρους Λοιπά συνολικά έσοδα Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης: -Θυγατρικών (3) 292 -Συγγενών (12) (38) - (38) Αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων (14) Αποτίμηση παραγώγων (521) - (521) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων 3 (37) - (37) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την αποτίμηση παραγώγων (73) Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) περιόδου, μετά από φόρους 603 (24) (3) (27) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα περιόδου, μετά από φόρους Κατανέμονται: Στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Σε δικαιώματα μειοψηφίας (168) Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων

34 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Πωλήσεις Κόστος πωλήσεων 7 (83.033) ( ) Μικτό κέρδος Έξοδα διοίκησης 8 (21.793) (28.158) Έξοδα διάθεσης 9 (2.400) (3.775) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα 11 (184) (239) Λειτουργικά κέρδη Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα 13 (6.625) (13.999) Έσοδα από συμμετοχές Κέρδη από την πώληση συγγενών 21 και θυγατρικών εταιριών Ζημία απομείωσης συμμετοχής σε θυγατρική 3 - (1.367) Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος 14 (4.604) (5.294) Κέρδη μετά από φόρους Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 30

35 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Κέρδη μετά από φόρους Λοιπά συνολικά έσοδα Αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων (14) 147 Αποτίμηση παραγώγων (521) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων 3 (37) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με αποτίμηση παραγώγων (73) 130 Λοιπά συνολικά έσοδα περιόδου, μετά από φόρους 210 (281) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα περιόδου, μετά από φόρους Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 31

36 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Επενδυτικά ακίνητα Υπεραξία Λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Συμμετοχές σε θυγατρικές εταιρίες Συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη Απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος Λοιπές απαιτήσεις Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Σύνολο ενεργητικού ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια που αναλογούν στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές 28 (2.268) (1.647) (2.268) (1.647) Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης 29 αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων (170) (391) (170) (391) Λοιπά αποθεματικά Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης (6.294) (6.670) - - Αποτελέσματα εις νέο Δικαιώματα μειοψηφίας Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Λοιπές προβλέψεις Μακροπρόθεσμα δάνεια Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Κρατικές επιχορηγήσεις Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Εμπορικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Βραχυπρόθεσμα δάνεια Βραχυπρόθεσμο μέρος μακροπρόθεσμων δανείων Υποχρεώσεις από φόρους εισοδήματος Μερίσματα πληρωτέα Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων Ο Όμιλος Η Εταιρία 32

37 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Ο Όμιλος Ποσά αποδιδόμενα στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Λοιπά αποθεματικά Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Δικαιώματα μειοψηφίας Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου (6.886) Κέρδη χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (391) (27) - (27) -Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (391) Διανομή μερισμάτων (2.933) - (6.639) (9.572) - (9.572) -Πληρωμή μερισμάτων στη μειοψηφία (270) (270) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (287) Διανομή δωρεάν μετοχών στο προσωπικό Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από την διαφορά υπέρ το άρτιο (19.452) Μείωση μετοχικού κεφαλαίου (19.452) (19.452) - (19.452) -Αγορά ιδίων μετοχών - - (1.647) (1.647) - (1.647) -Πώληση θυγατρικών (113) (6) (478) (484) -Εκχώρηση μετοχών θυγατρικής στους μετόχους της Εταιρίας (7.073) (2.313) - Πρώτη ενοποίηση πρώην συγγενούς εταιρίας με τη μέθοδο της πλήρους ενοποίησης Αύξηση ποσοστού συμμετοχής σε θυγατρική (135) (135) (44) (179) -Μεταφορές (118) (11.548) (26) 26 - Υπόλοιπο (1.647) (391) (6.670) Κέρδη /(ζημίες) χρήσης (185) Λοιπά συνολικά έσοδα χρήσης (11) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (11) (168) Διανομή μερισμάτων (4.962) (4.962) - (4.962) - Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την μελλοντική διανομή αποθεματικών απαλλασσόμενων από την φορολογία (1.233) - - (1.233) - (1.233) -Πληρωμή μερισμάτων στη μειοψηφία (24) (24) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών Διανομή δωρεάν μετοχών στο προσωπικό Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (46) Αγορά ιδίων μετοχών (621) (621) - (621) -Αύξηση ποσοστού συμμετοχής σε θυγατρική (51) (51) -Μεταφορές (3.033) (4) 4 - Υπόλοιπο (2.268) (170) (6.294)

38 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Λοιπά αποθεματικά Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου Κέρδη χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (391) (281) -Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (391) Διανομή μερισμάτων (2.933) (6.639) (9.572) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (287) Διανομή δωρεάν μετοχών στο προσωπικό Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από την διαφορά υπέρ το άρτιο (19.452) Μείωση μετοχικού κεφαλαίου (19.452) (19.452) -Αγορά ιδίων μετοχών - - (1.647) (1.647) -Εκχώρηση μετοχών θυγατρικής στους μετόχους της Εταιρίας Απορρόφηση θυγατρικής (175) (157) -Μεταφορές (10.437) - Υπόλοιπο (1.647) (391) Κέρδη χρήσης Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (11) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (11) Διανομή μερισμάτων (4.962) (4.962) - Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την μελλοντική διανομή αποθεματικών απαλλασσόμενων από την φορολογία (1.233) - (1.233) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών Διανομή δωρεάν μετοχών στο προσωπικό Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (46) Αγορά ιδίων μετοχών (621) (621) -Μεταφορές (2.383) - Υπόλοιπο (2.268) (170)

39 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. 1/1 31/12 1/1 31/12 1/1 31/12 1/1 31/12 Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη περιόδου προ φόρων συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων Κέρδη περιόδου προ φόρων διακοπεισών δραστηριοτήτων Κέρδη χρήσης προ φόρων Προσαρμογή για: - Αποσβέσεις ενσωμάτων και ασωμάτων πάγιων περιουσιακών στοιχείων Αποσβέσεις επιχορηγήσεων (164) (165) (147) (147) - Προβλέψεις, καθαρή κίνηση (365) Χρηματοοικονομικά έσοδα 12 (1.343) (442) (1.189) (24) - Χρηματοοικονομικά έξοδα Έσοδα από συμμετοχές (καθαρά από φόρους αλλοδαπής) - - (599) (5.252) - Αναλογία στα κέρδη συγγενών εταιριών (281) (1.586) Αρνητική διαφορά μεταξύ του τιμήματος εξαγοράς και της εύλογης αξίας αποκτώμενων περιουσιακών στοιχείων - (328) Ζημία απομείωσης Κέρδη από πώληση συγγενών και θυγατρικών εταιριών 21 (708) (4.400) (699) (13.822) - Κέρδη από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων (105) (1.260) (92) (1.229) (Αύξηση) / Μείωση σε: - Αποθέματα (18.057) (2.103) - Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη (2.285) (10.736) - Λοιπές απαιτήσεις (3.302) (728) Αύξηση / (Μείωση) σε: - Εμπορικές υποχρεώσεις (5.765) (2.696) - Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη (41) - Λοιπές υποχρεώσεις (651) (2.131) (388) (1.767) Πληρωμές αποζημιώσεων στο προσωπικό 32 (2.753) (2.400) (2.070) (1.720) Πληρωμές για αποκατάσταση περιβάλλοντος 33 (1.025) (1.271) (919) (1.122) Πληρωμές φόρων εισοδήματος (2.745) (12.346) (2.225) (3.861) Ταμειακές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες - Κτήση παγίων περιουσιακών στοιχείων (31.198) (34.149) (17.984) (23.354) - Αποσβέσεις ενσωματωμένεςστην ιδιοπαραγωγή παγίων Εξαγορές επιχειρήσεων και επενδύσεις σε ενοποιούμενες εταιρίες (1.150) (1.637) (200) (10.793) - Είσπραξη από πώληση συγγενούς εταιρίας Είσπραξη μερισμάτων Είσπραξη τόκων και χρηματοοικονομικών εσόδων Εισπράξεις από διακανονισμό χρηματοοικονομικών παραγώγων Ταμειακή ροή από πώληση θυγατρικών - (41) Είσπραξη κρατικών επιχορηγήσεων Έσοδα από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Ταμειακές εκροές από επενδυτικές δραστηριότητες (29.887) (22.002) (16.200) (10.965) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες - Αυξηση μετοχικού κεφαλαίου, καθαρή από έξοδα συναλλαγής Εισροή από εξάσκηση προγραμμάτων χορήγησης μετοχών Αγορά ιδίων μετοχών 28 (621) (1.647) (621) (1.647) - Καθαρή (μείωση) / αύξηση βραχυπρόθεσμου δανεισμού (42.187) (38.014) Αυξηση μακροπρόθεσμου δανεισμού Μείωση μακροπρόθεσμου δανεισμού (53.000) (15.923) (38.000) (7.500) - Πληρωμές μερισμάτων σε ιδιοκτήτες της Εταιρίας, καθαρά από φόρους (4.511) (9.557) (4.511) (9.557) - Πληρωμές μερισμάτων στη μειοψηφία (24) (270) Πληρωμές για διακανονισμό χρηματοοικονομικών παραγώγων 35 (1.500) (1.883) (1.500) (1.883) - Πληρωμή τόκων και χρηματοοικονομικών εξόδων (8.312) (13.325) (6.236) (6.588) Ταμειακές εκροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (19.309) (14.466) (5.536) (1.975) - Συναλλαγματικές διαφορές επί των ταμειακών ροών (1.510) (280) - - Καθαρή αύξηση / (μείωση) διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων (2.142) (251) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα στην αρχή της χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές επί των διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων στην αρχή της χρήσης (188) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα στο τέλος της χρήσης Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων Ο Όμιλος Η Εταιρία 35

40 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 36

41 37 Δ2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

42 1. ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Ο Όμιλος εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. («ο Όμιλος» ή «η S&B») είναι ένας όμιλος επιχειρήσεων ο οποίος δραστηριοποιείται απ ευθείας μέσω της ελληνικής ανώνυμης εταιρίας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. («η Εταιρία») ή μέσω των θυγατρικών της κυρίως στην εξόρυξη, επεξεργασία, διάθεση και εμπορία βιομηχανικών ορυκτών και μεταλλευμάτων, στην παραγωγή, διάθεση και εμπορία συλλιπασμάτων, στην έρευνα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην διαχείριση και ανάπτυξη ακινήτων. Οι δραστηριότητες των βιομηχανικών ορυκτών αφορούν τα προϊόντα του μπεντονίτη, του περλίτη, του βωξίτη, τα συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης (C.C.F.) και οι βιομηχανικές εφαρμογές των λοιπών ορυκτών όπως βολλαστονίτης, σποδουμένιο, ειδικά επεξεργασμένοι καολίνες κ.λ.π. Οι βασικές δραστηριότητες περιγράφονται αναλυτικότερα στη Σημείωση 41. Η Εταιρία ιδρύθηκε το 1934 και από το 1994 οι μετοχές της διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Η έδρα της Εταιρίας βρίσκεται στη Κηφισιά Αττικής, στην οδό Α. Μεταξά 15, Τ.Κ , Ελλάδα. Το 1978 η διάρκειά της παρατάθηκε μετά από απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων για 50 χρόνια από τη λήξη της αρχικής της διάρκειας, δηλαδή έως το Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος απασχολούσε και εργαζόμενους, αντίστοιχα, ενώ η Εταιρία απασχολούσε 652 και 724 εργαζόμενους, αντίστοιχα. 2. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 2.1 ΒΑΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (α) Βάση σύνταξης των Οικονομικών Καταστάσεων και Δήλωση Συμμόρφωσης με τα ΔΠΧΑ: Οι συνημμένες ενοποιημένες και εταιρικές οικονομικές καταστάσεις («οικονομικές καταστάσεις») έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς («ΔΠΧΑ») όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι οικονομικές καταστάσεις συντάσσονται κατ απαίτηση του Ελληνικού Κ.Ν. 2190/1920 όπως ισχύει. Δεν υπάρχουν Πρότυπα που να έχουν εφαρμοστεί πριν την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής τους. Επίσης, οι οικονομικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί βάσει της αρχής του ιστορικού κόστους με εξαίρεση τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία, τα οποία αποτιμώνται σε εύλογες αξίες. Όλα τα ποσά στις οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε χιλιάδες Ευρώ (), εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, και στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη χιλιάδα. (β) Έγκριση των Οικονομικών Καταστάσεων: Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου εγκρίθηκαν από τo Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας την 10 η Μαρτίου Επισημαίνεται ότι οι οικονομικές καταστάσεις τελούν υπό την έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρίας. 38

43 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι λογιστικές αρχές βάσει των οποίων συντάσσονται οι οικονομικές καταστάσεις είναι οι ακόλουθες: (α) Αρχές Ενοποίησης: Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας «S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε.» και των θυγατρικών της. Όλες οι θυγατρικές (εταιρίες στις οποίες η S&B έχει άμεση ή τελική συμμετοχή σε ποσοστό άνω του μισού των δικαιωμάτων ψήφου και/ή έχει το δικαίωμα άσκησης ελέγχου επί των εργασιών τους) έχουν ενοποιηθεί. Οι θυγατρικές ενοποιούνται από την ημερομηνία που η S&B αποκτά έλεγχο επί των δραστηριοτήτων και εργασιών τους και παύουν να ενοποιούνται από την ημέρα απώλειας του ελέγχου αυτού. Όλα τα σημαντικά διεταιρικά υπόλοιπα και συναλλαγές έχουν απαλειφθεί. Όπου κρίθηκε απαραίτητο, οι λογιστικές αρχές των θυγατρικών έχουν τροποποιηθεί ώστε να διασφαλιστεί η συνέπεια με τις λογιστικές αρχές που εφαρμόζονται από την S&B. Επίσης όλες οι θυγατρικές που ενοποιούνται συντάσσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις για την ίδια περίοδο και την ίδια ημερομηνία () με αυτήν της S&B. Στη Σημείωση 3 παρουσιάζεται ανάλυση των θυγατρικών που ενοποιήθηκαν μαζί με τα σχετικά ποσοστά τελικής συμμετοχής της S&B σε κάθε μία από αυτές. (β) Νόμισμα Λειτουργίας και Παρουσίασης και Μετατροπή Ξένων Νομισμάτων: Το νόμισμα παρουσίασης του Ομίλου, παρουσίασης και λειτουργίας της Εταιρίας, των Ελληνικών θυγατρικών και ορισμένων θυγατρικών του εξωτερικού είναι το. Οι συναλλαγές σε ξένα νομίσματα μετατρέπονται σε χρησιμοποιώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες οι οποίες ισχύουν κατά την ημέρα των συναλλαγών. Την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα προσαρμόζονται ώστε να αντανακλούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες της ημερομηνίας αναφοράς. Τα κέρδη και οι ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές σε ξένα νομίσματα αλλά και από την αποτίμηση τέλους χρήσεως των νομισματικών στοιχείων σε ξένα νομίσματα περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσεως, εξαιρουμένων των συναλλαγών που πληρούν τις προϋποθέσεις αντιστάθμισης ταμειακών ροών που απεικονίζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων. Το νόμισμα λειτουργίας των θυγατρικών εταιριών του εξωτερικού είναι το επίσημο νόμισμα της αντίστοιχης χώρας στην οποία δραστηριοποιείται η εκάστοτε θυγατρική. Για τις θυγατρικές εξωτερικού όπου το νόμισμα της χώρας που δραστηριοποιούνται δεν είναι το, όλα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού των θυγατρικών αυτών, κατά την σύνταξη οικονομικών καταστάσεων στο τέλος της χρήσης, μετατρέπονται σε με βάση την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία της ημερομηνίας αναφοράς, ενώ τα έσοδα και έξοδα με την μέση συναλλαγματική ισοτιμία που προέκυψε κατά την διάρκεια της χρήσης. Η σωρευμένη διαφορά που προκύπτει από την ανωτέρω μετατροπή καταχωρείται απ ευθείας στην κατάσταση συνολικών εσόδων έως την πώληση, διαγραφή ή απο-αναγνώριση κάποιας θυγατρικής, οπότε και μεταφέρεται στα αποτελέσματα χρήσης. (γ) Λοιπά Ασώματα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία: Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν άδειες παραχωρήσεις - δικαιώματα, λογισμικά προγράμματα, εμπορικές επωνυμίες, εμπορικά σήματα και πελατολόγια. Η αξία των αδειών παραχωρήσεων - δικαιωμάτων περιλαμβάνει το κόστος κτήσης των εν λόγω στοιχείων καθώς και κάθε δαπάνη που έχει μεταγενέστερα πραγματοποιηθεί για την επέκταση της διάρκειας της ισχύος τους, μειωμένη κατά το ποσό των σωρευμένων αποσβέσεων και απομειώσεων της αξίας τους. Η αξία των λογισμικών προγραμμάτων περιλαμβάνει το κόστος αγοράς λογισμικών προγραμμάτων καθώς και κάθε δαπάνη που έχει πραγματοποιηθεί προκειμένου αυτά να τεθούν σε καθεστώς λειτουργίας, μειωμένη κατά το ποσό των σωρευμένων αποσβέσεων και τυχόν απομειώσεων της αξίας τους. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται στα λογισμικά προγράμματα 39

44 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) όταν προσαυξάνουν την απόδοση τους πέραν των αρχικών προδιαγραφών. Τα πελατολόγια, οι εμπορικές επωνυμίες και τα εμπορικά σήματα εντοπίζονται, αποτιμούνται και αναγνωρίζονται κατά τη διαδικασία επιμερισμού του τιμήματος εξαγοράς στα πλαίσια συνενώσεων επιχειρήσεων. Η απόσβεση των αδειών παραχωρήσεων - δικαιωμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης εντός της περιόδου ισχύος τους (κατά κύριο λόγο έτη). Η απόσβεση των λογισμικών προγραμμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης και εντός περιόδου 4 ετών. Η απόσβεση του πελατολογίου και των εμπορικών επωνυμιών λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης και εντός περιόδου 5-20 ετών, κατά περίπτωση. Τα εμπορικά σήματα δεν αποσβένονται καθώς θεωρείται ότι δεν έχουν ορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής, υπόκεινται όμως σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 36 «Απομείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων» σε ετήσιο έλεγχο απομείωσης της αξίας τους ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία τους μπορεί να έχει απομειωθεί. Η απόσβεση όλων των ανωτέρω στοιχείων περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (δ) Ορυχεία μεταλλεία: Τα ορυχεία μεταλλεία περιλαμβάνουν τις ακόλουθες κατηγορίες: i) Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων: Αφορά στο κόστος κτήσης των εδαφικών εκτάσεων οι οποίες αποκτήθηκαν με σκοπό τη διενέργεια εξορυκτικής δραστηριότητας. Η απόσβεση της αξίας κτήσης των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου, εντός του μικρότερου διαστήματος μεταξύ μίας περιόδου είκοσι ετών και της ωφέλιμης ζωής του οικείου κοιτάσματος (εκτιμώμενη περίοδος εμπορικής εκμετάλλευσης του ορυχείου μεταλλείου). Η απόσβεση - έξοδο των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. ii) Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών Μεταλλευμάτων: Αφορά στις δαπάνες λειτουργικής ανάπτυξης ορυχείων - μεταλλείων οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως εργασίες αποκάλυψης, διάνοιξης στοών και απομάκρυνσης στείρων εδαφών. Η απόσβεση των δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων υπολογίζεται με τη μέθοδο του συντελεστή αποκάλυψης. Η απόσβεση - έξοδο των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. iii) Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών Μεταλλευμάτων: Η αξία κτήσης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων προσαυξάνεται με την παρούσα αξία των, δια νόμου απαιτούμενων και οικειοθελώς ανειλημμένων, υποχρεώσεων δαπανών αποκατάστασης για εδαφικές εκτάσεις που έχουν προσβληθεί (ως αποτέλεσμα της μεταλλευτικής δραστηριότητας) μέχρι την ημερομηνία αναφοράς και οι οποίες θα πραγματοποιηθούν σε μεταγενέστερο χρόνο. Το σχετικό ποσό προσαυξάνει την αξία των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων με ισόποση δημιουργία πρόβλεψης για αποκατάσταση περιβάλλοντος. Η κεφαλαιοποίηση και η απόσβεση των δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων λογιστικοποιούνται σε επίπεδο κοιτάσματος, υπολογίζονται δε σε επίπεδο περιοχής εδαφικής προσβολής (όχλησης). Η απόσβεση των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων ξεκινά από τη στιγμή που τα κοιτάσματα αυτά περιέρχονται στη φάση της εμπορικής τους εκμετάλλευσης, λογίζεται δε βάσει της μεθόδου του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Η απόσβεση - έξοδο των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. 40

45 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) iv) Δαπάνες Έρευνας και Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων: Οι δαπάνες έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων περιλαμβάνουν τοπογραφικές, γεωλογικές, γεωχημικές και γεωφυσικές μελέτες, δοκιμαστικές γεωτρήσεις, εκσκαφές ερευνητικών ορυγμάτων, δειγματοληψία και δραστηριότητες σχετικές με την αξιολόγηση της τεχνικής δυνατότητας και οικονομικής βιωσιμότητας της εξόρυξης των ορυκτών πόρων καθώς και το σχεδιασμό προκαταρτικών μελετών οικονομικής βιωσιμότητας. Οι δαπάνες έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων για νέα κοιτάσματα κεφαλαιοποιούνται όταν μελλοντικές οικονομικές ωφέλειες αναμένεται να εισρεύσουν στην επιχείρηση, αποτιμώνται δε στο κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τυχόν σωρευμένες προβλέψεις για απομείωση και κατατάσσονται ως ενσώματα πάγια στην κατηγορία ορυχεία-μεταλλεία. Η απόσβεση των δαπανών έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων αρχίζει όταν το κοίτασμα εισέρχεται στην φάση της εμπορικής του εκμετάλλευσης και υπολογίζεται με βάση την μέθοδο του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Ο Όμιλος αξιολογεί τα περιουσιακά στοιχεία έρευνας και αξιολόγησης για απομείωση όταν γεγονότα και συνθήκες δηλώνουν ότι η λογιστική τους αξία υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία. Σε αυτή τη περίπτωση, η διαφορά επιβαρύνει τα αποτελέσματα της περιόδου στην οποία προέκυψε η απομείωση. Η Διοίκηση του Ομίλου εκτιμά ότι τα βεβαιωμένα και αδειοδοτημένα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα ορυκτών και μεταλλευμάτων επαρκούν για την διατήρηση της λειτουργίας του στα σημερινά επίπεδα για αρκετά ακόμη χρόνια. (ε) Λοιπά Ενσώματα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία: Τα λοιπά ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία (γήπεδα - οικόπεδα, κτίρια, μηχανήματα - μηχανολογικός εξοπλισμός, μεταφορικά μέσα και έπιπλα - σκεύη) αποτιμώνται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις, όπου υπάρχουν, και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και οι συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης εντός της οποίας πραγματοποιούνται. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται όταν προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή του παγίου, βελτιώνουν την παραγωγική του δυναμικότητα ή μειώνουν το κόστος λειτουργίας του. Η αξία κτήσεως και οι σωρευμένες αποσβέσεις ενός παγίου διαγράφονται από τους λογαριασμούς κατά την πώληση ή απόσυρσή του ή όταν δεν αναμένονται πλέον άλλα μελλοντικά οικονομικά οφέλη από την συνέχιση της εκμετάλλευσης του. Κάθε κέρδος ή ζημία που προκύπτει από την απομάκρυνση του παγίου (λόγω πώλησης, εγκατάλειψης ή καταστροφής) περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσεως κατά την οποία το εν λόγω πάγιο απομακρύνθηκε. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται βάσει της σταθερής μεθόδου με συντελεστές οι οποίοι αντανακλούν τις σχετικές ωφέλιμες διάρκειες ζωής των εν λόγω παγίων, περιλαμβάνονται δε στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα μένοντα αποθέματα καθώς ενσωματώνονται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων ή κεφαλαιοποιούνται κατά την ιδιοπαραγωγή ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων. Οι ωφέλιμες ζωές των λοιπών ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων είναι οι ακόλουθες: Κατηγορία Έτη Κτίρια Διαμορφώσεις κτιρίων 3 40 Βαρέα μηχανήματα Λοιπά μηχανήματα και μηχανολογικός εξοπλισμός 5 20 Βαρέα οχήματα Λοιπά μεταφορικά μέσα 2 15 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός

46 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (στ)επενδυτικά Ακίνητα: Τα επενδυτικά ακίνητα αποτιμώνται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και οι συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης εντός της οποίας πραγματοποιούνται. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται όταν προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή των ακινήτων, την παραγωγική τους δυναμικότητα ή μειώνουν το κόστος λειτουργίας τους. Η αξία κτήσεως και οι σωρευμένες αποσβέσεις ενός επενδυτικού ακινήτου διαγράφονται από τους λογαριασμούς κατά την πώλησή του. Κάθε κέρδος ή ζημία που προκύπτει από την πώληση ενός ακινήτου περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης εντός της οποίας πωλήθηκε. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται βάσει της σταθερής μεθόδου εντός μίας περιόδου 30 έως 50 ετών, περιλαμβάνονται δε στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ζ) Συνενώσεις Επιχειρήσεων, Υπεραξία από Εξαγορές και Μεταβολές σε Ποσοστά Μειοψηφίας: Οι συνενώσεις επιχειρήσεων/εκμεταλλεύσεων λογίζονται με βάση τη μέθοδο της εξαγοράς (acquisition accounting method). Με βάση αυτή τη μέθοδο τα περιουσιακά στοιχεία (περιλαμβανομένων των προγενέστερα μη αναγνωρισμένων ασώματων περιουσιακών στοιχείων) και οι υποχρεώσεις (περιλαμβανομένων των ενδεχόμενων υποχρεώσεων) της εξαγοραζόμενης εκμετάλλευσης αναγνωρίζονται σε εύλογες αξίες κατά την ημερομηνία της συναλλαγής. H υπεραξία από συνενώσεις εκμεταλλεύσεων προκύπτει ως η διαφορά, κατά την ημερομηνία της συναλλαγής, μεταξύ του τιμήματος και της εύλογης αξίας των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν και των υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν. Κατά την ημερομηνία συναλλαγής (ή κατά την ημερομηνία ολοκλήρωσης του σχετικού επιμερισμού του τιμήματος εξαγοράς), η υπεραξία που αποκτάται, κατανέμεται στις μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών (cash generating units) ή σε ομάδες μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών που αναμένεται να ωφεληθούν από την συνένωση αυτή. Αν η εύλογη αξία των καθαρών περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν υπερβαίνει το κόστος της συνένωσης επιχειρήσεων, τότε ο Όμιλος: επανεκτιμά την αναγνώριση και την επιμέτρηση των αναγνωρίσιμων καθαρών περιουσιακών στοιχείων και του κόστους συνένωσης, και αναγνωρίζει αμέσως στα αποτελέσματα χρήσης την αρνητική διαφορά μεταξύ του τιμήματος εξαγοράς και της εύλογης αξίας των καθαρών περιουσιακών στοιχείων (αρνητική υπεραξία). Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Η υπεραξία δεν αποσβένεται αλλά υπόκειται σε έλεγχο απομείωσης σε ετήσια βάση ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία της μπορεί να έχει απομειωθεί. Αν η λογιστική αξία μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών, συμπεριλαμβανομένης και της αναλογούσας υπεραξίας, υπερβαίνει το ανακτήσιμο ποσό της, τότε αναγνωρίζεται ζημία απομείωσης. Η απομείωση προσδιορίζεται με εκτίμηση του ανακτήσιμου ποσού των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών, οι οποίες σχετίζονται με την υπεραξία. Αν τμήμα μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί υπεραξία, πωληθεί, τότε η υπεραξία που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα συμπεριλαμβάνεται στην λογιστική αξία του τμήματος αυτού προκειμένου να προσδιορισθεί το κέρδος ή η ζημία. Η αξία της υπεραξίας που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα προσδιορίζεται βάσει των σχετικών αξιών του τμήματος που πωλήθηκε και του τμήματος της μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών που παραμένει. Η υπεραξία που έχει προκύψει από εξαγορές ή συνενώσεις εταιριών, έχει επιμερισθεί και παρακολουθείται σε επίπεδο Ομίλου στις βασικές μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών οι οποίες έχουν προσδιορισθεί σε σχέση με τις διατάξεις του ΔΛΠ 36 «Απομείωση 42

47 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων». Όταν ο Όμιλος αυξάνει το ποσοστό συμμετοχής του σε υφιστάμενες θυγατρικές εταιρίες (εξαγορά ποσοστών μειοψηφίας) η συνολική διαφορά μεταξύ του τιμήματος εξαγοράς και της αναλογίας των ποσοστών μειοψηφίας που αποκτώνται εκκαθαρίζεται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια επειδή θεωρείται ως συναλλαγή μεταξύ μετόχων (entity concept method). Κατ αντιστοιχία, όταν πωλούνται ποσοστά μειοψηφίας (χωρίς η τελική συμμετοχή να οδηγεί σε απώλεια του ελέγχου της θυγατρικής), τα σχετικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια. (η)υπεραξία: Η υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις προέκυψε μέσω της επιλογής της Εταιρίας (κατά τη μετάβαση στα ΔΠΧΑ την 1 η Ιανουαρίου 2004) να μην εφαρμόσει αναδρομικά το ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων», για συνενώσεις επιχειρήσεων οι οποίες προέκυψαν πριν την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Κατά συνέπεια, και σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΑ 1 «Πρώτη Εφαρμογή των ΔΠΧΑ» σχετικά με τις προγενέστερες συνενώσεις επιχειρήσεων, η Εταιρία διατήρησε τη λογιστική αξία της υπεραξίας που είχε αναγνωρίσει με βάση τα λογιστικά πρότυπα που εφάρμοζε πριν την αρχική εφαρμογή των ΔΠΧΑ. Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Η υπεραξία δεν αποσβένεται αλλά υπόκειται σε έλεγχο απομείωσης σε ετήσια βάση ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία της μπορεί να έχει απομειωθεί. Η απομείωση προσδιορίζεται με εκτίμηση του ανακτήσιμου ποσού των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών, οι οποίες σχετίζονται με την υπεραξία. Αν η λογιστική αξία μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών, συμπεριλαμβανομένης και της αναλογούσας υπεραξίας, υπερβαίνει το ανακτήσιμο ποσό της, τότε αναγνωρίζεται ζημία απομείωσης. Αν τμήμα μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί υπεραξία, πωληθεί, τότε η υπεραξία που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα συμπεριλαμβάνεται στην λογιστική αξία του τμήματος αυτού προκειμένου να προσδιορισθεί το κέρδος ή η ζημία. Η αξία της υπεραξίας που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα προσδιορίζεται βάσει των σχετικών αξιών του τμήματος που πωλήθηκε και του τμήματος της μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών που παραμένει. (θ) Συμμετοχές σε Συγγενείς Εταιρίες: Πρόκειται περί εταιριών στις οποίες ο Όμιλος ασκεί σημαντική επιρροή, ωστόσο δεν είναι θυγατρικές ή κοινοπραξίες. Οι συμμετοχές του Ομίλου σε συγγενείς εταιρίες απεικονίζονται σύμφωνα με την μέθοδο της καθαρής θέσης. Βάσει της μεθόδου αυτής, οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες παρουσιάζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης στο κόστος κτήσεως πλέον του ποσοστού συμμετοχής του Ομίλου στις μεταβολές της καθαρή τους θέση μετά την αρχική ημερομηνία κτήσεως, μείον τις προβλέψεις για απομείωση της αξίας των συμμετοχών αυτών. Η κατάσταση αποτελεσμάτων περιλαμβάνει διακριτά το μερίδιο του Ομίλου στα αποτελέσματα των συγγενών εταιριών, ενώ ποσά που καταχωρούνται από τις συγγενείς εταιρίες απ ευθείας στην καθαρή τους θέση, αναγνωρίζονται απ ευθείας και στα ίδια κεφάλαια του Ομίλου. Τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες από συναλλαγές μεταξύ του Ομίλου και των συγγενών εταιριών απαλείφονται κατά το ποσοστό συμμετοχής του Ομίλου στις εταιρίες αυτές. Όλες οι συγγενείς εταιρίες συντάσσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις για την ίδια περίοδο και την ίδια ημερομηνία (31 Δεκεμβρίου) με αυτήν της S&B. Οι λογιστικές αρχές των συγγενών εταιριών έχουν τροποποιηθεί, όπου κρίθηκε απαραίτητο, για να είναι συνεπείς με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όμιλο. Οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αποτιμώνται στο κόστος κτήσης μείον τυχόν σωρευμένες ζημίες απομείωσης της αξίας τους. Η πλήρης ανάλυση των συγγενών εταιριών μετά σχετικά ποσοστά συμμετοχής τους αναφέρονται στη Σημείωση

48 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (ι) Συμμετοχές σε Κοινοπραξίες (από κοινού ελεγχόμενες οντότητες): Ο Όμιλος συμμετέχει σε κοινοπραξίες οι οποίες αποτελούν από κοινού ελεγχόμενες οντότητες με άλλες επιχειρήσεις με τις οποίες ο Όμιλος έχει συμβληθεί. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με την μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό που κατέχει ο Όμιλος κατά την ημερομηνία της ενοποίησης. Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή, η ενσωμάτωση όλων των στοιχείων ενεργητικού, παθητικού, εσόδων, εξόδων και ταμειακών ροών των κοινοπραξιών στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου γίνεται κατά το ποσοστό συμμετοχής του σε αυτές τις επιχειρήσεις. Η ημερομηνία κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων των κοινοπραξιών συμπίπτει με αυτή της Εταιρίας. Οι λογιστικές αρχές των κοινοπραξιών τροποποιούνται, όποτε κρίνεται απαραίτητο, για να συνάδουν με τις αντίστοιχες του Ομίλου. Ο Όμιλος αναγνωρίζει το μερίδιο των κερδών ή ζημιών που προκύπτει από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων προς τις κοινοπραξίες και αντιστοιχεί στους άλλους εταίρους των κοινοπραξιών. Ο Όμιλος δεν αναγνωρίζει το μερίδιο που του αναλογεί από τα κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν από την αγορά στοιχείων ενεργητικού από τις κοινοπραξίες μέχρις ότου πωλήσει τα συγκεκριμένα στοιχεία σε τρίτο μέρος. Όμως εάν η ζημία που προκύπτει από την συναλλαγή καταδεικνύει ότι υπάρχει μείωση της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας ή ζημία λόγω απαξίωσης, τότε αυτή η ζημία αναγνωρίζεται άμεσα. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με την μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης μέχρι την ημερομηνία που ο Όμιλος παύει να τις ελέγχει από κοινού με άλλους εταίρους. (κ) Απομείωση Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων (εκτός υπεραξίας): i) Μη Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία: Ο Όμιλος εξετάζει σε κάθε ημερομηνία αναφοράς εάν υπάρχουν ενδείξεις απομείωσης για τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Με εξαίρεση την υπεραξία και τα ασώματα περιουσιακά στοιχεία με μη ορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής τα οποία ελέγχονται για απομείωση τουλάχιστον σε ετήσια βάση, οι λογιστικές αξίες των λοιπών μακροπρόθεσμων στοιχείων του ενεργητικού υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης όταν γεγονότα ή αλλαγές στις συνθήκες υποδηλώνουν ότι η λογιστική αξία τους μπορεί να μην είναι πλέον ανακτήσιμη. Η ζημία απομείωσης ενός περιουσιακού στοιχείου καταχωρείται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης κατά την οποία η αναπόσβεστη αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του. Η ανακτήσιμη αξία προσδιορίζεται ως η μεγαλύτερη μεταξύ της εύλογης αξίας μείον κόστος πώλησης και της αξίας χρήσεως του εν λόγω περιουσιακού στοιχείου. Εύλογη αξία μείον κόστος πώλησης είναι το ποσό που μπορεί να ληφθεί από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια μιας αμφοτεροβαρούς συναλλαγής στην οποία τα μέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, μετά την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άμεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία χρήσης είναι η παρούσα αξία των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών που αναμένεται να προκύψουν από τη συνεχή χρήση του περιουσιακού στοιχείου και από την διάθεσή του στο τέλος της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωής του. Για τους σκοπούς προσδιορισμού της απομείωσης, τα περιουσιακά στοιχεία ομαδοποιούνται στο μικρότερο εκείνο επίπεδο για το οποίο δύναται να προσδιοριστούν ανεξάρτητες ταμειακές ροές. ii) Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία: Ο Όμιλος αξιολογεί σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων τα δεδομένα αναφορικά με το κατά πόσον ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων έχει απομειωθεί. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης (εφόσον υφίστανται σχετικές ενδείξεις) είναι περιουσιακά στοιχεία αποτιμώμενα στο αναπόσβεστο κόστος (μακροπρόθεσμες απαιτήσεις) και στο κόστος κτήσης (συμμετοχές σε θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες στην κατάσταση οικονομικής θέσης της Εταιρίας). Η ανακτήσιμη αξία των 44

49 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) συμμετοχών σε θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες προσδιορίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως για τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Η ανακτήσιμη αξία των λοιπών χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζεται προκειμένου να διενεργηθούν οι σχετικοί έλεγχοι απομείωσης, βάσει της παρούσας αξίας των εκτιμώμενων μελλοντικών χρηματοροών, προεξοφλημένων είτε με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο προεξόφλησης του εκάστοτε στοιχείου ή ομάδας στοιχείων, ή με τον τρέχοντα συντελεστή απόδοσης ενός παρόμοιου χρηματοοικονομικού στοιχείου. Οι προκύπτουσες ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσεως. (λ) Αποθέματα: Τα αποθέματα περιλαμβάνουν εμπορεύματα, προϊόντα έτοιμα και ημιτελή, πρώτες και βοηθητικές ύλες, υλικά, είδη συσκευασίας και ανταλλακτικά. Τα αποθέματα αποτιμώνται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ κόστους και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Το κόστος των αποθεμάτων περιλαμβάνει την αξία κτήσης προσαυξημένη με κάθε είδους δαπάνη η οποία απαιτείται προκειμένου να φτάσουν στην παρούσα κατάσταση και θέση τους, προσδιορίζεται δε βάσει της μεθόδου του ετήσιου σταθμικού μέσου όρου. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία των ετοίμων και ημιετοίμων προϊόντων είναι η εκτιμώμενη τιμή πώλησης στην κανονική λειτουργία του Ομίλου, μείον τα εκτιμώμενα κόστη για την ολοκλήρωσή τους και τα εκτιμώμενα αναγκαία κόστη για την πώλησή τους. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία των πρώτων υλών είναι το εκτιμώμενο κόστος αντικατάστασης στην κανονική λειτουργία του Ομίλου. Πρόβλεψη για απομείωση της αξίας των αποθεμάτων σχηματίζεται εφόσον κρίνεται απαραίτητο. (μ) Λογαριασμοί απαιτήσεων: Οι βραχυπρόθεσμοι λογαριασμοί απαιτήσεων εμφανίζονται στην ονομαστική τους αξία, μετά από προβλέψεις για τυχόν μη εισπράξιμα υπόλοιπα, ενώ οι μακροπρόθεσμοι λογαριασμοί απαιτήσεων (υπόλοιπα πέραν των έτους) αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με βάση τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Ο Όμιλος έχει θεσπίσει κριτήρια για τη παροχή πίστωσης στους πελάτες, τα οποία σε γενικές γραμμές βασίζονται στο ύψος των συναλλαγών του πελάτη με παράλληλη εκτίμηση σχετικών οικονομικών πληροφοριών. Σε ορισμένες χώρες, όπου υπάρχει ασφαλιστική αγορά, ο Όμιλος προβαίνει σε ασφάλιση των απαιτήσεων του από πελάτες. Σε άλλες γεωγραφικές περιοχές και για όποιες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο, ο Όμιλος ζητά εξασφαλίσεις απευθείας από τους πελάτες του όπως ενέγγυες πιστώσεις και εγγυητικές επιστολές. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όλες οι καθυστερημένες ή επισφαλείς απαιτήσεις εκτιμώνται για να προσδιοριστεί η αναγκαιότητα ή μη πρόβλεψης απομείωσης. Το υπόλοιπο της πρόβλεψης για απομείωση απαιτήσεων προσαρμόζεται κατάλληλα σε κάθε ημερομηνία αναφοράς ώστε να αντανακλά την πιθανή σχετική απώλεια. Κάθε διαγραφή υπολοίπων πελατών χρεώνεται στην υπάρχουσα πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. Αποτελεί πολιτική του Ομίλου να μη διαγράφεται καμία απαίτηση μέχρι να εξαντληθούν όλες οι δυνατές νομικές ενέργειες για την είσπραξή της. (ν) Επενδύσεις και λοιπά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν και ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ΔΛΠ 39, ταξινομούνται ανάλογα με την φύση και τα χαρακτηριστικά τους σε μία από τις τέσσερις παρακάτω κατηγορίες: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων, Απαιτήσεις και δάνεια, Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα έως τη λήξη τους, και Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Τα εν λόγω χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, αρχικά αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσεως που αντιπροσωπεύει την εύλογη αξία (πλέον σε ορισμένες περιπτώσεις των άμεσων δαπανών απόκτησης/συναλλαγής). 45

50 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Η κατηγοριοποίηση των ανωτέρω χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων γίνεται μετά την αρχική αναγνώριση και όπου επιτρέπεται επανεξετάζεται και πιθανόν αναθεωρείται περιοδικά. (i) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων: Αφορά το εμπορικό χαρτοφυλάκιο και περιλαμβάνει επενδύσεις που αποκτήθηκαν με σκοπό την ρευστοποίησή τους στο άμεσο μέλλον. Κέρδη ή ζημίες από την αποτίμηση των συγκεκριμένων στοιχείων καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. (ii) Απαιτήσεις και δάνεια: Οι απαιτήσεις και τα δάνεια που δημιουργούνται από τη δραστηριότητα (και που είναι εκτός των συνήθων πιστωτικών ορίων του Ομίλου), αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με βάση την μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Κέρδη και ζημίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα της χρήσεως όταν τα σχετικά κονδύλια διαγράφονται ή απομειώνονται, καθώς επίσης και μέσω της διαδικασίας απόσβεσης. (iii) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα έως τη λήξη: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με προσδιοριζόμενες ροές και προκαθορισμένη λήξη κατηγοριοποιούνται σαν κρατούμενα έως την λήξη, όταν ο Όμιλος έχει την πρόθεση και την δυνατότητα να τα κρατήσει ως την λήξη. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία κρατούνται για αόριστο ή μη προκαθορισμένο διάστημα δεν μπορούν να ταξινομηθούν στην κατηγορία αυτή. Τα διακρατούμενα ως την λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται, μετά την αρχική καταχώρηση, στο αναπόσβεστο κόστος με βάση την μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Κέρδη και ζημίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως όταν τα σχετικά κονδύλια διαγράφονται ή απομειώνονται, καθώς επίσης και μέσω της διαδικασίας απόσβεσης. (iv) Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν μπορούν να ταξινομηθούν σε καμία από τις ανωτέρω κατηγορίες χαρακτηρίζονται και ταξινομούνται σαν διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα διαθέσιμα προς πώληση προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στην εύλογη αξία και τα προκύπτοντα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες καταχωρούνται απ ευθείας σε διακεκριμένο στοιχείο της κατάστασης συνολικού εισοδήματος. Κατά την πώληση ή την διαγραφή ή την απομείωση της επένδυσης, τα σωρευμένα κέρδη ή ζημίες, περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα χρήσεως. Η εύλογη αξία των εν λόγω χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που διαπραγματεύονται σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά προκύπτει από την σχετική χρηματιστηριακή αξία της επένδυσης κατά την ημερομηνία αναφοράς. Αναφορικά με τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν διαπραγματεύονται σε ενεργό αγορά, η εύλογη αξία υπολογίζεται με βάση σχετικές τεχνικές αποτίμησης. Αυτές οι τεχνικές βασίζονται σε πρόσφατες αμφοτεροβαρείς συναλλαγές παρόμοιων επενδύσεων, με αναφορά στην χρηματιστηριακή αξία μίας άλλης επένδυσης με παρεμφερή χαρακτηριστικά με αυτά της αποτιμώμενης, ανάλυση προεξοφλημένων χρηματοροών και μοντέλα αποτίμησης επενδύσεων. (ξ) Διαγραφή Χρηματοοικονομικών Στοιχείων Ενεργητικού και Υποχρεώσεων: i) Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού: Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (ή κατά περίπτωση το μέρος ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού ή το μέρος μίας ομάδας χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού) διαγράφονται όταν: Τα δικαιώματα για την εισροή ταμειακών πόρων έχουν εκπνεύσει. Ο Όμιλος διατηρεί το δικαίωμα στην εισροή ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού αλλά έχει αναλάβει ταυτόχρονα μία υποχρέωση προς τρίτους να τα εξοφλήσει πλήρως χωρίς σημαντική καθυστέρηση 46

51 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) υπό την μορφή μίας σύμβασης μεταβίβασης. Ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει το δικαίωμα εισροής ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού ενώ παράλληλα είτε (α) έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ή (β) δεν έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη, αλλά έχει μεταβιβάσει τον έλεγχο του συγκεκριμένου στοιχείου. Όπου ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει τα δικαιώματα εισροής ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού αλλά παράλληλα δεν έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ή τον έλεγχο του συγκεκριμένου στοιχείου, τότε το στοιχείο του ενεργητικού αναγνωρίζεται στο βαθμό της συνεχιζόμενης συμμετοχής του Ομίλου στο περιουσιακό στοιχείο αυτό. Η συνεχιζόμενη συμμετοχή η οποία έχει τη μορφή εγγύησης επί του μεταβιβαζόμενου στοιχείου αποτιμάται στην χαμηλότερη αξία μεταξύ του αρχικού υπολοίπου του στοιχείου ενεργητικού και του μέγιστου ποσού που μπορεί ο Όμιλος να κληθεί να καταβάλλει. Όταν η συνεχιζόμενη συμμετοχή είναι υπό την μορφή δικαιωμάτων αγοράς και/ή πώλησης επί του στοιχείου ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένων και δικαιωμάτων που διακανονίζονται ταμειακά), ο βαθμός συνεχιζόμενης εμπλοκής του Ομίλου είναι η αξία του μεταβιβαζόμενου στοιχείου που δύναται ο Όμιλος να επαναγοράσει, με εξαίρεση την περίπτωση ενός δικαιώματος πώλησης του στοιχείου το οποίο αποτιμάται σε εύλογες αξίες, όπου η συνεχιζόμενη συμμετοχή του Ομίλου περιορίζεται στην χαμηλότερη μεταξύ της εύλογης αξίας του μεταβιβαζόμενου στοιχείου και της τιμής άσκησης του δικαιώματος. (ii) Χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού: Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού διαγράφονται όταν η υποχρέωση ακυρώνεται, εκπνέει ή δεν υφίσταται πλέον. Στην περίπτωση όπου μία υφιστάμενη υποχρέωση αντικαθίσταται από μία άλλη από τον ίδιο δανειστή αλλά με ουσιαστικά διαφορετικούς όρους, ή στην περίπτωση όπου υπάρχουν ουσιαστικές αλλαγές στους όρους μίας υφιστάμενης υποχρέωσης, τότε διαγράφεται η αρχική υποχρέωση και αναγνωρίζεται μία νέα υποχρέωση και η διαφορά που προκύπτει στα υπόλοιπα αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης. (ο) Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα και Μέσα Αντιστάθμισης Κινδύνων: Ο Όμιλος κάνει χρήση παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων όπως συμβόλαια προθεσμιακών πράξεων συναλλάγματος, συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων και άλλα παράγωγα για αντιστάθμιση κινδύνων που συνδέονται με διακυμάνσεις ναύλων, πετρελαίου, επιτοκίων και συναλλαγματικών ισοτιμιών. Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία αναφοράς. Η εύλογη αξία των εν λόγω παραγώγων προσδιορίζεται κυρίως με βάση την αγοραία αξία και επιβεβαιώνεται από τα αντισυμβαλλόμενα πιστωτικά ιδρύματα. Για σκοπούς χρήσης αντισταθμιστικής λογιστικής, οι αντισταθμίσεις ταξινομούνται ως εξής: Αντισταθμίσεις εύλογης αξίας (fair value hedges) όταν χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση μεταβολών στην εύλογη αξία ενός αναγνωρισμένου περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης ή μη αναγνωρισμένης βέβαιης εταιρικής δέσμευσης. Αντισταθμίσεις ταμειακών ροών (cash flow hedges) όταν χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση της διακύμανσης των ταμειακών ροών σε σχέση με ένα αναγνωρισμένο περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση, ή σε σχέση με μία πολύ πιθανή δέσμευση. Αντισταθμίσεις της καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό. Το ολικά αντισταθμισμένο μέρος του κέρδους/ζημίας μίας επιμέτρησης των παραγώγων που ικανοποιούν τις προϋποθέσεις για αντισταθμιστική λογιστική αναγνωρίζεται και καταχωρείται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια εάν πρόκειται για αντιστάθμιση ταμειακών ροών (cash flow hedges) ενώ το μη αποτελεσματικό μέρος καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. 47

52 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Εάν πρόκειται για αποτελεσματική αντιστάθμιση εύλογης αξίας (fair value hedges) τα σχετικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα, όπου καταχωρείται αντίστοιχα και η μεταβολή εύλογης αξίας του αντισταθμισμένου μέσου. Όπου οι προβλεπόμενες αντισταθμιστέες μελλοντικές συναλλαγές ή υποχρεώσεις οδηγούν στην αναγνώριση μιας απαίτησης ή μιας υποχρέωσης, τα κέρδη και οι ζημίες που είχαν προηγουμένως καταχωρηθεί στην κατάσταση συνολικού εισοδήματος (cash flow hedges) ενσωματώνονται στην αρχική αποτίμηση του κόστους των απαιτήσεων ή των υποχρεώσεων αυτών. Διαφορετικά, ποσά που εμφανίζονται στα ίδια κεφάλαια μεταφέρονται στη κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως και χαρακτηρίζονται σαν έσοδο ή έξοδο εντός της χρήσης κατά την οποία οι προβλεπόμενες αντισταθμισμένες συναλλαγές επηρεάζουν την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης. Ορισμένα παράγωγα ενώ χαρακτηρίζονται ως αποτελεσματικά μέσα αντιστάθμισης, βάσει των πολιτικών του Ομίλου, δεν έχουν τα χαρακτηριστικά για αντισταθμιστική λογιστική σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 και, ως εκ τούτου, κέρδη και ζημίες από την επιμέτρηση σε εύλογες αξίες καταχωρούνται απ ευθείας στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (π) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα: Τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα περιλαμβάνουν ταμειακά διαθέσιμα, απλές τραπεζικές καταθέσεις καθώς και προθεσμιακές καταθέσεις και άλλες υψηλής ρευστότητας επενδύσεις με αρχική λήξη μικρότερη των τριών μηνών. (ρ) Μετοχικό κεφάλαιο: Το μετοχικό κεφάλαιο απεικονίζει την ονομαστική αξία των μετοχών της Εταιρίας που έχουν εκδοθεί και είναι σε κυκλοφορία. Το τίμημα που καταβλήθηκε πλέον της ονομαστικής αξίας ανά μετοχή καταχωρείται στον λογαριασμό «Διαφορά υπέρ το άρτιο» στα Ίδια Κεφάλαια. Άμεσες δαπάνες που πραγματοποιούνται για την έκδοση νέων μετοχών ή δικαιωμάτων καταχωρούνται στην καθαρή θέση αφαιρετικά από τα ποσά της έκδοσης. (σ) Δάνεια Τραπεζών και Ομολογιακά: Τα δάνεια και οι τραπεζικές πιστώσεις καταχωρούνται αρχικά στο κόστος το οποίο αντανακλά την εύλογή τους αξία, μειωμένη με τα σχετικά άμεσα έξοδα σύναψης τους. Μετά την αρχική καταχώρηση, αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. Τα κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσεως είτε μέσω της διαδικασίας απόσβεσης είτε κατά την διαγραφή των σχετικών υποχρεώσεων. (τ) Κόστη Δανεισμού: Από την 1 η Ιανουαρίου, τα κόστη δανεισμού που σχετίζονται άμεσα με την αγορά, κατασκευή ή την παραγωγή ενός περιουσιακού στοιχείου το οποίο χρειάζεται μία σημαντική περίοδο ώστε να καταστεί διαθέσιμο προς χρήση ή πώληση κεφαλαιοποιούνται ως μέρος του κόστους κτήσης των σχετικών περιουσιακών στοιχείων. Όλα τα υπόλοιπα κόστη δανεισμού αναγνωρίζονται ως έξοδα της χρήσης κατά την οποία πραγματοποιούνται. (υ) Προβλέψεις και Ενδεχόμενες Απαιτήσεις-Υποχρεώσεις: Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν ο Όμιλος έχει παρούσες νομικές ή τεκμαιρόμενες υποχρεώσεις ως αποτέλεσμα παρελθόντων γεγονότων, των οποίων η εκκαθάριση είναι πιθανή μέσω εκροής πόρων και το ποσό της εκάστοτε υποχρέωσης μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται κατά την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και προσαρμόζονται προκειμένου να απεικονίζουν τη παρούσα αξία της δαπάνης που αναμένεται να εκταμιευθεί για την εκκαθάριση της υποχρέωσης. Σχετικά με τις προβλέψεις που αναμένεται να εκκαθαριστούν μακροπρόθεσμα (οπότε η επίδραση της χρονικής αξίας του χρήματος είναι σημαντική) τα σχετικά ποσά υπολογίζονται προεξοφλώντας τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές με ένα προ-φόρου προεξοφλητικό επιτόκιο το οποίο θα πρέπει να αντανακλά και τους συγκεκριμένους κινδύνους που συνδέονται με την υποχρέωση. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός εάν η 48

53 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) πιθανότητα εκροής πόρων είναι ελάχιστη. Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή. (φ) Πρόβλεψη για Αποζημίωση Προσωπικού: Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση του προσωπικού υπολογίζονται στην παρούσα αξία των μελλοντικών συνταξιοδοτικών παροχών που θεωρούνται δουλευμένες κατά το τέλος της χρήσης και αναφορικά με τους εργαζόμενους οι οποίοι έχουν, κατά την διάρκεια της χρήσης, θεμελιώσει δικαίωμα επ αυτών των παροχών. Οι υποχρεώσεις αυτές υπολογίζονται βάσει οικονομικών και αναλογιστικών παραδοχών και προσδιορίζονται με την αναλογιστική μέθοδο της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας (Projected Unit Credit Method). Το κόστος αποζημίωσης της χρήσης περιλαμβάνεται στο κόστος μισθοδοσίας στην κατάσταση αποτελεσμάτων και αποτελείται από την παρούσα αξία των παροχών των οποίων το δικαίωμα απολαβής θεμελιώθηκε μέσα στην χρήση, τυχόν κόστος προϋπηρεσίας, τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημιές που αναγνωρίστηκαν στην χρήση και οποιοδήποτε επιπλέον καταβληθέν ποσό. Το χρηματοοικονομικό κόστος επί της υποχρέωσης παροχών, περιλαμβάνεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Το κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται με την ευθεία μέθοδο κατά την μέση διάρκεια της περιόδου μέχρι τη θεμελίωση του δικαιώματος απόληψης των υπεσχημένων παροχών. Στην περίπτωση που κατά την εισαγωγή ή την τροποποίηση ενός προγράμματος καθορισμένων παροχών οι σχετικές παροχές έχουν ήδη θεμελιωθεί το σχετικό κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται αμέσως στα αποτελέσματα. Τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται βάσει της μεθόδου του περιθωρίου (corridor approach) κατά την μέση υπολειπόμενη περίοδο απασχόλησης των ενεργών υπαλλήλων και περιλαμβάνονται στο καθαρό κόστος αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης της χρήσης, στην περίπτωση που κατά την αρχή της χρήσης υπερβαίνει το 10% των εκτιμώμενων μελλοντικών υποχρεώσεων για παροχές. Οι υποχρεώσεις για παροχές αποχώρησης λόγω συνταξιοδότησης δεν χρηματοδοτούνται. (χ) Πρόβλεψη Αποκατάστασης Περιβάλλοντος: Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα, πρόβλεψη για μελλοντικές αποκαταστάσεις εδαφικών εκτάσεων οι οποίες έχουν προσβληθεί ως αποτέλεσμα της, μέχρι την ημερομηνία αναφοράς μεταλλευτικής δραστηριότητας και απορρέουν είτε από την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία ή από δεσμευτικές πρακτικές του. Η πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος αντανακλά την παρούσα αξία του αναμενόμενου κόστους αποκατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτιμώμενες ταμειακές ροές κατά την ημερομηνία αναφοράς. Οι προβλέψεις αποκατάστασης περιβάλλοντος υπολογίζονται βάσει της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς προσβληθείσας επιφάνειας εδαφικής έκτασης και του μέσου κόστους αποκατάστασης ανά μετρική μονάδα εδάφους, σε επίπεδο περιοχής εδαφικής όχλησης. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και προσαρμόζονται προκειμένου να απεικονίζουν τη παρούσα αξία της δαπάνης που αναμένεται να εκταμιευθεί για την εκκαθάριση της υποχρέωσης. Το χρηματοοικονομικό κόστος επί της αποκατάστασης περιβάλλοντος περιλαμβάνεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ψ) Φόρος Εισοδήματος (Τρέχων και Αναβαλλόμενος): i) Τρέχων φόρος εισοδήματος: Ο τρέχων φόρος εισοδήματος υπολογίζεται βάσει των φορολογικών ισολογισμών κάθε μιας εκ των εταιριών που περιλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τους φορολογικούς νόμους που ισχύουν στην Ελλάδα ή άλλα φορολογικά καθεστώτα εντός των οποίων λειτουργούν οι θυγατρικές εξωτερικού. Η δαπάνη για τρέχοντα φόρο εισοδήματος περιλαμβάνει τον φόρο εισοδήματος που προκύπτει βάσει των κερδών της κάθε ενοποιούμενης εταιρίας, όπως αναμορφώνονται στις φορολογικές της δηλώσεις, καθώς και προβλέψεις για 49

54 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) πρόσθετους φόρους και προσαυξήσεις για ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις, και υπολογίζεται σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους ή ουσιαστικά θεσμοθετημένους φορολογικούς συντελεστές κατά την ημερομηνία αναφοράς. ii) Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος: Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της υποχρέωσης σε όλες τις προσωρινές διαφορές κατά την ημερομηνία αναφοράς μεταξύ της φορολογικής βάσης και της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται για όλες τις φορολογητέες προσωρινές διαφορές εκτός: εάν η υποχρέωση για αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος προκύπτει από την αρχική αναγνώριση υπεραξίας ή την αρχική αναγνώριση ενός στοιχείου του ενεργητικού ή παθητικού σε μία συναλλαγή, η οποία δεν είναι συνένωση εταιριών και κατά την στιγμή της συναλλαγής δεν επηρεάζει ούτε το λογιστικό κέρδος ούτε το φορολογητέο κέρδος ή ζημία και φορολογητέες προσωρινές διαφορές σχετικά με επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς εταιρίες και συμμετοχές σε κοινοπραξίες όπου ο χρόνος αντιστροφής των προσωρινών διαφορών μπορεί να ελεγχθεί και είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές δεν θα αντιστραφούν στο προβλεπόμενο μέλλον. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται για όλες τις εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές και μεταφερόμενες φορολογικές απαιτήσεις και φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που είναι πιθανό ότι θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών και των μεταφερόμενων αχρησιμοποίητων φορολογικών απαιτήσεων και των αχρησιμοποίητων φορολογικών ζημιών εκτός: εάν η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση από εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου του ενεργητικού ή του παθητικού σε μια συναλλαγή που δεν αποτελεί συνένωση εταιριών και τη στιγμή της συναλλαγής δεν επηρεάζει ούτε το λογιστικό κέρδος ούτε το φορολογητέο κέρδος ή ζημία και εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές σχετικά με επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς εταιρίες και συμμετοχές σε κοινοπραξίες αναγνωρίζονται μόνο στην περίπτωση όπου είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές θα αντιστραφούν στο προβλεπόμενο μέλλον και θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι αυτών των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις επανεκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και μειώνονται στο βαθμό που δεν θεωρείται πιθανό ότι θα υπάρξουν αρκετά φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων μέρος ή το σύνολο των απαιτήσεων από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις υπολογίζονται με βάση τους φορολογικούς συντελεστές που αναμένεται να είναι σε ισχύ την χρήση που η απαίτηση θα ανακτηθεί ή η υποχρέωση θα τακτοποιηθεί, και βασίζονται στους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που είναι σε ισχύ ή έχουν θεσμοθετηθεί κατά την ημερομηνία αναφοράς. Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος που σχετίζεται με στοιχεία τα οποία έχουν αναγνωρισθεί απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια καταχωρείται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια και όχι στην κατάσταση αποτελεσμάτων. 50

55 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (ω)κρατικές Επιχορηγήσεις: Οι επιχορηγήσεις αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης όταν υπάρχει εύλογη βεβαιότητα ότι η επιχορήγηση θα εισπραχθεί και όλοι οι σχετικοί όροι λήψης της θα τηρηθούν. Οι επιχορηγήσεις αναγνωρίζονται ως έσοδα επομένων χρήσεων και μεταφέρονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων βάσει της αναμενόμενης ωφέλιμης ζωής των επιχορηγούμενων παγίων, αφαιρετικά των αντίστοιχων εξόδων αποσβέσεων. Οι επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα καταχωρούνται αφαιρετικά αυτών των εξόδων κατά τη διάρκεια της χρήσης πραγματοποίησης τους για την συστηματική συσχέτισή τους με τα επιχορηγούμενα έξοδα. (αα)λειτουργικές Μισθώσεις: Οι μισθώσεις όπου ο εκμισθωτής διατηρεί ουσιαστικά όλα τα οφέλη και τους κινδύνους που απορρέουν από την κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου ταξινομούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Οι πληρωμές μισθωμάτων για λειτουργικές μισθώσεις καταχωρούνται ως έξοδο στα αποτελέσματα συστηματικά κατά τη διάρκεια της μίσθωσης. (αβ)ίδιες Μετοχές: Οι ίδιες μετοχές αντιπροσωπεύουν μετοχές της Εταιρίας οι οποίες αποκτήθηκαν και κατέχονται από την ίδια ή από θυγατρικές της. Οι ίδιες μετοχές εμφανίζονται στο κόστος κτήσεως, ως ξεχωριστό στοιχείο, αφαιρετικά των ιδίων κεφαλαίων. Κατά την πώληση, διάθεση ή ακύρωση των ιδίων μετοχών οποιοδήποτε αποτέλεσμα προκύπτει αναγνωρίζεται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια. (αγ)κέρδη Ανά Μετοχή: Τα βασικά κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται διαιρώντας τα καθαρά κέρδη που αποδίδονται στους μετόχους της Εταιρίας με το μέσο σταθμικό αριθμό μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια κάθε έτους, εξαιρώντας τον μέσο όρο των κοινών μετοχών που αποκτήθηκαν από τον Όμιλο ως ίδιες μετοχές. Τα απομειωμένα κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται διαιρώντας το καθαρό κέρδος που αποδίδεται στους μετόχους της Εταιρίας (προσαρμοσμένο με την επίδραση της μετατροπής δυνητικών τίτλων μετατρέψιμων σε μετοχές) με το μέσο σταθμικό αριθμό μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια του έτους (προσαρμοσμένο με την επίδραση των δυνητικών τίτλων μετατρέψιμων σε μετοχές). (αδ)αναγνώριση Εσόδων: Τα έσοδα αναγνωρίζονται στο βαθμό που είναι πιθανό ότι τα οικονομικά οφέλη θα εισρεύσουν στον Όμιλο και τα σχετικά ποσά μπορούν να ποσοτικοποιηθούν αξιόπιστα. Τα έσοδα από την πώληση εμπορευμάτων και ετοίμων προϊόντων, μετά την αφαίρεση τυχόν εκπτώσεων και προμηθειών, αναγνωρίζονται όταν μεταφέρονται στον αγοραστή οι σημαντικοί κίνδυνοι και τα οφέλη που απορρέουν από την ιδιοκτησία των αγαθών. Τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών αναγνωρίζονται με βάση το στάδιο ολοκλήρωσης των υπηρεσιών που έχουν παρασχεθεί κατά την ημερομηνία αναφοράς ως προς το σύνολο των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν και η είσπραξή της απαίτησης είναι εύλογα εξασφαλισμένη. Τα έσοδα από λειτουργικές μισθώσεις αναγνωρίζονται αναλογικά κατά την διάρκεια της μίσθωσης. Τα έσοδα τόκων αναγνωρίζονται ως έσοδο της χρήσης στην οποία αναλογούν και τα έσοδα από μερίσματα αναγνωρίζονται κατά την έγκριση από τα αρμόδια όργανα των εταιριών που τα διανέμουν. (αε)προγράμματα Χορήγησης Μετοχών σε Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε Στελέχη: Η Εταιρία έχει σε ισχύ προγράμματα διάθεσης μετοχών σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε διοικητικά στελέχη του Ομίλου μέσω άσκησης δικαιωμάτων προαίρεσης. Επιπλέον συγκεκριμένα στελέχη του Ομίλου δικαιούνται αμοιβές, βάσει σχετικού προγράμματος, το ποσό των οποίων συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (share appreciation rights) οι οποίες τακτοποιούνται ταμειακά. 51

56 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) i) Δικαιώματα προαίρεσης επί μετοχών (Stock Option Plan & Long-Term Incentives plan): Το κόστος των εν λόγω συναλλαγών ορίζεται ως η εύλογη αξία των δικαιωμάτων προαίρεσης κατά την ημερομηνία χορήγησης των προγραμμάτων από τη Διοίκηση. Η εύλογη αξία προσδιορίζεται μέσω κατάλληλων μοντέλων αποτίμησης. Το κόστος των προγραμμάτων δικαιωμάτων προαίρεσης αναγνωρίζεται σαν δαπάνη στα αποτελέσματα με αντίστοιχη πίστωση σε ιδιαίτερο αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια στις χρήσεις κατά την διάρκεια των οποίων ικανοποιούνται σταδιακά οι προϋποθέσεις κατοχύρωσης των σχετικών δικαιωμάτων. Για δικαιώματα τα οποία τελικά δεν κατοχυρώνονται, δεν αναγνωρίζεται σχετική δαπάνη εκτός από δικαιώματα των οποίων η κατοχύρωση εξαρτάται από την ικανοποίηση συγκεκριμένων εξωτερικών παραμέτρων αγοράς. Αυτά τα δικαιώματα τεκμαίρεται ότι κατοχυρώνονται όταν όλες οι προϋποθέσεις απόδοσης έχουν ικανοποιηθεί, ανεξάρτητα από την εκπλήρωση των εξωτερικών παραμέτρων αγοράς. Σε περίπτωση ακύρωσης κάποιων προγραμμάτων αυτά λογιστικοποιούνται σαν να είχαν κατοχυρωθεί κατά την ημερομηνία της ακύρωσης και τα μη εισέτι αναγνωρισμένα σχετικά έξοδα αναγνωρίζονται αμέσως στα αποτελέσματα χρήσης. Σε περίπτωση που ένα πρόγραμμα που ακυρώνεται αντικαθίσταται από νέο πρόγραμμα αντιμετωπίζεται σαν τροποποίηση του ακυρωθέντος προγράμματος, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ΔΠΧΑ 2. ii) Αμοιβές συνδεμένες με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights): Η εύλογη αξία του κόστους των εν λόγω αμοιβών προσδιορίζεται αρχικά κατά την ημερομηνία χορήγησης χρησιμοποιώντας κατάλληλο μοντέλο αποτίμησης. Το σχετικό κόστος αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης κατά την περίοδο που μεσολαβεί μέχρι την ημερομηνία κατοχύρωσης με αντίστοιχη πίστωση της υποχρέωσης. Η σχετική υποχρέωση αποτιμάται στην εύλογη αξία σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και μέχρι την καταβολή των εν λόγω αμοιβών με τη διαφοροποίηση στην εύλογη αξία να καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. (αστ)συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Απαιτήσεων και Υποχρεώσεων: Οι χρηματοοικονομικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται και το καθαρό ποσό απεικονίζεται στην κατάσταση οικονομικής θέσης μόνο όταν ο Όμιλος έχει νομικά το δικαίωμα αυτό και προτίθεται να τα συμψηφίσει σε καθαρή βάση μεταξύ τους ή να απαιτήσει το περιουσιακό στοιχείο και να διακανονίσει την υποχρέωση ταυτόχρονα. (αζ)εύλογη Αξία Χρηματοοικονομικών Μέσων: Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων τα οποία διαπραγματεύονται σε ενεργείς αγορές προσδιορίζεται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς σε σχέση με τις αγοραίες αξίες χρηματιστηρίων ή αξίες που προσδιορίζονται από τις προσφορές χρηματομεσιτών, χωρίς να αφαιρούνται τα έξοδα συναλλαγής (Επίπεδο Ιεραρχίας 1). Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων τα οποία δεν διαπραγματεύονται σε ενεργείς αγορές προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας: (i) κατάλληλες τεχνικές αποτίμησης των οποίων τα δεδομένα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στη εύλογη αξία που λογίζεται, είναι άμεσα ή έμμεσα προσδιορίσιμα (Επίπεδο Ιεραρχίας 2), (ii) τεχνικές που χρησιμοποιούν δεδομένα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στη εύλογη αξία που λογίζεται, δεν βασίζονται σε στοιχεία που προσδιορίζονται εύκολα στις αγορές (Επίπεδο Ιεραρχίας 3) και μπορεί να περιλαμβάνουν πρόσφατες συναλλαγές υπό συνήθεις όρους, την τρέχουσα εύλογη αξία ενός άλλου χρηματοοικονομικού μέσου που ουσιαστικά προσομοιάζει με τα μέσα αυτά, αναλύσεις προεξοφλημένων ταμειακών ροών ή άλλα μοντέλα αποτίμησης. (αη)πληροφορίες Κατά Λειτουργικούς Τομείς: Ο Όμιλος παρουσιάζει πληροφορίες κατά λειτουργικούς τομείς που βασίζονται στη φύση των βιομηχανικών ορυκτών εφαρμογών όπως του Μπεντονίτη, του Περλίτη, του Βωξίτη, των Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης, των Λοιπών Ορυκτών καθώς και του Διοικητικού τομέα (Corporate). 52

57 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (αθ)μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία Διακρατούμενα προς πώληση και Διακοπτόμενες Δραστηριότητες: Ο Όμιλος ταξινομεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ως διακρατούμενα προς πώληση, αν η αξία τους αναμένεται να ανακτηθεί κατά κύριο λόγο μέσω διάθεσης των στοιχείων και όχι μέσω της χρήσης τους. Οι βασικές προϋποθέσεις για να ταξινομηθεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα στοιχείων (περιουσιακών και υποχρεώσεων) ως διακρατούμενα προς πώληση, είναι το περιουσιακό στοιχείο ή η ομάδα να είναι διαθέσιμα προς άμεση πώληση στην παρούσα τους κατάσταση, η δε ολοκλήρωση της πώλησης να εξαρτάται μόνο από συνθήκες που είναι συνήθεις και τυπικές για πωλήσεις τέτοιων στοιχείων και η πώληση θα πρέπει να είναι εξαιρετικά πιθανή. Για να θεωρείται η πώληση εξαιρετικά πιθανή, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: να υπάρχει δέσμευση της Διοίκησης αναφορικά με το σχέδιο πώλησης των περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας, να έχει ενεργοποιηθεί πρόγραμμα εξεύρεσης αγοραστή ή/και ολοκλήρωσης της συναλλαγής, η προσφερόμενη τιμή πώλησης θα πρέπει να είναι σε λογική συσχέτιση με την τρέχουσα αγοραία αξία των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας περιουσιακών στοιχείων, η πώληση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός ενός έτους από την ημέρα που το περιουσιακό στοιχείο ή ομάδα στοιχείων ταξινομήθηκαν ως διακρατούμενα προς πώληση, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, και οι ενέργειες που απαιτείται να γίνουν προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχέδιο πώλησης θα πρέπει να καταδεικνύουν ότι δεν είναι πιθανόν να απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιο ούτε ότι το σχέδιο θα ακυρωθεί. Αμέσως πριν από την αρχική ταξινόμηση του περιουσιακού στοιχείου ή της ομάδας στοιχείων και υποχρεώσεων ως διακρατούμενα προς πώληση, το περιουσιακό στοιχείο (ή όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στην ομάδα) αποτιμάται με βάση τα ισχύοντα σε κάθε περίπτωση ΔΠΧΑ. Τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία (ή οι ομάδες περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) που ταξινομούνται ως διακρατούμενα προς πώληση αποτιμώνται (μετά την αρχική ταξινόμηση ως ανωτέρω) στη χαμηλότερη αξία μεταξύ της λογιστικής τους αξίας και της εύλογης αξίας τους μειωμένης κατά τα άμεσα έξοδα διάθεσης, και οι προκύπτουσες ζημίες απομείωσης καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. Κάποια πιθανή αύξηση της εύλογης αξίας σε μεταγενέστερη αποτίμηση θα καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσεως, αλλά όχι για ποσό μεγαλύτερο της αρχικά καταχωρηθείσας ζημίας απομείωσης. Από την ημέρα κατά την οποία ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο που αποσβένεται (ή τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται σε μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) ταξινομείται ως διακρατούμενο προς πώληση, δεν λογίζονται αποσβέσεις επί των εν λόγω μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων. 53

58 2.3 ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Οι λογιστικές πολιτικές που υιοθετήθηκαν συνάδουν με εκείνες που είχαν υιοθετηθεί κατά την προηγούμενη οικονομική χρήση εκτός από τα παρακάτω: Ο Όμιλος έχει υιοθετήσει τα παρακάτω νέα ή τροποποιημένα πρότυπα και διερμηνείες κατά την 1η Ιανουαρίου : Διερμηνεία 13 Προγράμματα Επιβράβευσης Πελατών (εφαρμόζεται 1 η Ιουλίου ) Διερμηνεία 15 Συμβόλαια για την Κατασκευή Ακίνητης Περιουσίας (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) Διερμηνεία 16 Αντισταθμίσεις καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό (εφαρμόζεται 1 η Οκτωβρίου ) Διερμηνεία 18 Μεταφορές περιουσιακών στοιχείων από πελάτες (εφαρμόζεται 1 η Ιουλίου ) Διερμηνεία 9 Επανεκτίμηση των ενσωματωμένων παραγώγων (Τροποποίηση) και ΔΛΠ 39 Χρηματοοικονομικά μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση (Τροποποίηση) (εφαρμόζεται 30 η Ιουνίου ) ΔΠΧΑ 1 Πρώτη εφαρμογή των διεθνών προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς (Τροποποίηση) και ΔΛΠ 27 Ενοποιημένες και Ιδιαίτερες Οικονομικές Καταστάσεις (Τροποποίηση) (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) ΔΠΧΑ 2 Παροχές που Εξαρτώνται από την Αξία των Μετοχών (Τροποποίηση) (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις (Τροποποίηση) (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) ΔΠΧΑ 8 Λειτουργικοί Τομείς (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) ΔΛΠ 1 Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων (Αναθεώρηση) (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά μέσα: Παρουσίαση (Τροποποίηση) και ΔΛΠ 1 (Τροποποίηση) όσον αφορά τα Χρηματοοικονομικά Μέσα διαθέσιμα από τον κάτοχο (ή puttable μέσο) (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) ΔΛΠ 23 Κόστος Δανεισμού (Αναθεώρηση) (εφαρμόζεται 1 η Ιανουαρίου ) Ετήσιες Αναβαθμίσεις των ΔΠΧΑ (Μάιος ) Σε περίπτωση που η υιοθέτηση κάποιου προτύπου ή διερμηνείας είχε επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις ή τη δραστηριότητα του Ομίλου, η επίπτωσή αυτή περιγράφεται παρακάτω: Διερμηνεία 13, «Προγράμματα Επιβράβευσης Πελατών»: Η Διερμηνεία 13 απαιτεί όπως τα ανταλλάγματα (πιστώσεις) επιβράβευσης (loyalty award credits) απεικονίζονται λογιστικά ως ένα ξεχωριστό μέρος της συναλλαγής πώλησης με την οποία παραχωρούνται, και συνεπώς μέρος της εύλογης αξίας του τιμήματος πώλησης επιμερίζεται σε αυτά και καταχωρείται κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία εξασκούνται τα ανταλλάγματα αυτά. Η διερμηνεία αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου εφόσον αυτός δεν εφαρμόζει τέτοια προγράμματα. Διερμηνεία 15, «Συμβόλαια για την Κατασκευή Ακίνητης Περιουσίας»: Η Διερμηνεία 15 παρέχει οδηγίες για τον καθορισμό του εάν ένα συμβόλαιο για την κατασκευή ακίνητης περιουσίας εμπίπτει στο πλαίσιο εφαρμογής του ΔΛΠ 11 «Κατασκευαστικά Συμβόλαια» ή του ΔΛΠ 18 «Έσοδα» και αναφορικά με αυτό το πρότυπο, πότε πρέπει να αναγνωρίζεται το έσοδο από την κατασκευή. Η διερμηνεία έχει αναδρομική ισχύ. Η διερμηνεία 15 δεν έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις εφόσον ο Όμιλος δεν δραστηριοποιείται στο τομέα αυτό. 54

59 2.3. ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) Διερμηνεία 16, «Αντισταθμίσεις καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό»: Με τη διερμηνεία αυτή διευκρινίζεται ο λογιστικός χειρισμός κατά την αντιστάθμιση καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα παρέχεται καθοδήγηση προκειμένου για την αναγνώριση του συναλλαγματικού κινδύνου ο οποίος χρήζει λογιστικής αντιστάθμισης στα πλαίσια της αντιστάθμισης καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό, για το επίπεδο σε έναν όμιλο όπου τα μέσα αντιστάθμισης μπορούν να διακρατούνται ως αντιστάθμιση καθαρής επένδυσης και το πως μπορεί μια εταιρία να προσδιορίσει το κέρδος ή τη ζημία από συναλλαγματικές διαφορές, αναφορικά τόσο με την καθαρή επένδυση όσο και με το μέσο αντιστάθμισης, το οποίο πρόκειται να ανακυκλωθεί κατά τη ρευστοποίηση της καθαρής επένδυσης. Η διερμηνεία αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Διερμηνεία 18, «Μεταφορές περιουσιακών στοιχείων από πελάτες»: Η διερμηνεία αυτή αναφέρεται ειδικότερα στον τομέα κοινής ωφέλειας διευκρινίζοντας τον λογιστικό χειρισμό συμφωνιών όπου η εταιρία αποκτά ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία (ή χρηματικά διαθέσιμα προκειμένου για την κατασκευή σχετικών περιουσιακών στοιχείων) από ένα πελάτη και αυτό το πάγιο χρησιμοποιείται ως αντάλλαγμα για την σύνδεση του πελάτη στο δίκτυο ή για την παροχή μελλοντική πρόσβασής του έτσι ώστε να τροφοδοτήσει τα αγαθά ή τις υπηρεσίες του. Η διερμηνεία αυτή δεν έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας. Τροποποίηση στο ΔΛΠ 39 Χρηματοοικονομικά μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση και στη Διερμηνεία 9 Επανεκτίμηση των ενσωματωμένων παραγώγων: Η τροποποίηση της διερμηνείας 9 απαιτεί από μια εταιρία να εξετάζει κατά πόσο ένα ενσωματωμένο παράγωγο πρέπει να διαχωριστεί από το κύριο συμβόλαιο σε περίπτωση επαναταξινόμησης ενός υβριδικού περιουσιακού στοιχείου από την κατηγορία «σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων». Η εξέταση αυτή θα πρέπει να βασίζεται σε περιστάσεις οι οποίες υφίσταντο κατά την μεταγενέστερη ημερομηνία μεταξύ της ημέρας που η εταιρία έγινε αρχικά μέρος της συμφωνίας και της ημέρας οποιονδήποτε τροποποιήσεων του συμβολαίου οι οποίες επιφέρουν σημαντικές μεταβολές στις χρηματικές ροές του συμβολαίου. Το ΔΛΠ 39 αναφέρει τώρα ότι εάν ένα ενσωματωμένο παράγωγο δεν μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα τότε το υβριδικό μέσο μπορεί να παραμείνει εξολοκλήρου στην κατηγορία της «εύλογης αξίας μέσω αποτελεσμάτων». Η διερμηνεία αυτή δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 1, «Πρώτη εφαρμογή των διεθνών προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς» και στο ΔΛΠ 27, «Ενοποιημένες και Εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις»: Η τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 επιτρέπει σε μια εταιρία να υπολογίζει το «κόστος» επένδυσης σε θυγατρικές, από κοινού ελεγχόμενες οντότητες ή συγγενείς στις οικονομικές καταστάσεις έναρξης σύμφωνα με το ΔΛΠ 27 ή χρησιμοποιώντας το τεκμαρτό κόστος. Η τροποποίηση στο ΔΛΠ 27 απαιτεί όλα τα μερίσματα από θυγατρικές, από κοινού ελεγχόμενες οντότητες ή συγγενείς να αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσης στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις. Η τροποποίηση του ΔΛΠ 27 θα πρέπει να εφαρμοστεί μελλοντικά και όχι αναδρομικά. Οι νέες αυτές τροποποιήσεις δεν επηρεάζουν τις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις καθώς η Εταιρία δεν κάνει πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΑ και δεν έχουν καμιά επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 2, «Παροχές που Εξαρτώνται από την Αξία των Μετοχών»: Η τροποποίηση διευκρινίζει δύο θέματα. Τον ορισμό της «προϋπόθεσης κατοχύρωσης», με την εισαγωγή του όρου «μη-προϋπόθεση κατοχύρωσης» για όρους που δεν αποτελούν όρους υπηρεσίας ή όρους απόδοσης. Επίσης διευκρινίζεται ότι όλες οι ακυρώσεις, είτε προέρχονται από την οντότητα είτε από τα συμβαλλόμενα μέρη, πρέπει 55

60 2.3.ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) να έχουν την ίδια λογιστική αντιμετώπιση. Η διερμηνεία αυτή δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 7 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις»: Η τροποποίηση αυτή απαιτεί επιπλέον γνωστοποιήσεις σχετικά με την επιμέτρηση της εύλογης αξίας και τον κίνδυνο ρευστότητας. Σύμφωνα με αυτή την τροποποίηση απαιτείται η γνωστοποίηση των επιμετρήσεων ευλόγων αξιών βάσει των πηγών δεδομένων, χρησιμοποιώντας μια ιεραρχία τριών επιπέδων για όλα τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία επιμετρώνται σε εύλογες αξίες. Επιπλέον, απαιτείται συμφωνία μεταξύ του αρχικού και τελικού υπολοίπου για την επιμέτρηση της εύλογης αξίας των στοιχείων του Επιπέδου ιεραρχίας 3, όπως επίσης και σημαντικές μεταφορές μεταξύ των επιπέδων επιμέτρησης της εύλογης αξίας. Με την τροποποίηση αυτή διευκρινίζονται επίσης οι απαιτήσεις για τις γνωστοποιήσεις του κίνδυνου ρευστότητας αναφορικά με τις συναλλαγές παραγώγων καθώς και περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται για διαχείριση ρευστότητας. Οι επιπλέον γνωστοποιήσεις σχετικά με το κίνδυνο ρευστότητας αναφέρονται στη Σημείωση 39 των οικονομικών καταστάσεων του Ομίλου και δεν επηρεάστηκαν σημαντικά από τις τροποποιήσεις. ΔΠΧΑ 8, «Λειτουργικοί Τομείς»: Το ΔΠΧΑ 8 αντικαθιστά το ΔΛΠ 14, «Οικονομικές Πληροφορίες Κατά Τομέα» και υιοθετεί την προσέγγιση της Διοίκησης αναφορικά με τις οικονομικές πληροφορίες που δίνονται κατά τομέα. Η πληροφόρηση που γνωστοποιείται είναι αυτή που χρησιμοποιεί η Διοίκηση εσωτερικά για την αξιολόγηση της απόδοσης των λειτουργικών τομέων και την κατανομή πόρων σε αυτούς τους τομείς. Ο Όμιλος προσδιόρισε τους νέους λειτουργικούς τομείς, όπως αναφέρεται στη Σημείωση 41, όπου περιλαμβάνονται επίσης επιπρόσθετες γνωστοποιήσεις και αναθεωρημένη συγκριτική πληροφόρηση. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 1 «Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων»: Το αναθεωρημένο πρότυπο απαιτεί όπως η κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων περιλαμβάνει μόνο συναλλαγές με μετόχους. Εισαγάγει μια καινούργια κατάσταση συνολικού εισοδήματος ( comprehensive income ) που συνδυάζει όλα τα στοιχεία εσόδων και εξόδων που αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων με τα «λοιπά συνολικά εισοδήματα» ( comprehensive income ). Η παρουσίαση μπορεί να γίνει σε μία ενιαία κατάσταση ή σε δύο συνδεδεμένες καταστάσεις. Επίσης απαιτεί να παρουσιάζονται από την αρχή της νωρίτερης συγκριτικής περιόδου, δηλ. σε μια τρίτη στήλη στην κατάσταση οικονομικής θέσης, τυχόν επαναδιατυπώσεις στις οικονομικές καταστάσεις ή αναδρομικές εφαρμογές νέων λογιστικών πολιτικών Ο Όμιλος έκανε τις απαραίτητες αλλαγές στην παρουσίαση των υφιστάμενων οικονομικών του καταστάσεων και επέλεξε να παρουσιάσει τα συνολικά εισοδήματα σε ξεχωριστή κατάσταση. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 32, «Χρηματοοικονομικά μέσα: Παρουσίαση» και ΔΛΠ 1, «Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων» όσον αφορά τα «Χρηματοοικονομικά Μέσα διαθέσιμα από τον κάτοχο (ή «puttable» μέσο)»: Η τροποποίηση στο ΔΛΠ 32 πραγματοποιήθηκε προκειμένου να εξαλειφθεί ο περιορισμός για ορισμένα χρηματοοικονομικά μέσα διαθέσιμα από τον κάτοχο («puttable» μέσα) και υποχρεώσεις που ανακύπτουν κατά την ρευστοποίηση μιας οντότητας να κατατάσσονται ως Ίδια Κεφάλαια εάν πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια. Η διερμηνεία αυτή δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 23, «Κόστος Δανεισμού»: Με βάση τις τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 23, καταργείται η επιλογή (που υπήρχε στο προηγούμενο πρότυπο) για αναγνώριση του κόστους δανεισμού που μπορεί να κατανεμηθεί άμεσα σε ένα περιουσιακό στοιχείο που πληρεί τις προϋποθέσεις στα έξοδα περιόδου. Όλα τα κόστη δανεισμού που μπορεί να κατανεμηθούν άμεσα στην απόκτηση, κατασκευή ή παραγωγή ενός περιουσιακού στοιχείου που πληρεί τις προϋποθέσεις πρέπει να κεφαλαιοποιούνται. Ένα περιουσιακό στοιχείο που πληρεί τις προϋποθέσεις είναι ένα 56

61 2.3.ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) περιουσιακό στοιχείο που κατ ανάγκη χρειάζεται μια σημαντική χρονική περίοδο προετοιμασίας για τη χρήση για την οποία προορίζεται ή για την πώλησή του. Ο Όμιλος ακολουθούσε την πολιτική εξοδοποίησης του συνόλου του κόστους δανεισμού. Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του Προτύπου, ο Όμιλος υιοθέτησε την αλλαγή από την ημερομηνία εφαρμογής του και μελλοντικά. Παρόλα αυτά κατά την διάρκεια της χρήσης δεν υπήρχαν περιουσιακά στοιχεία που να πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις και ως εκ τούτου δεν έλαβε χώρα καμία κεφαλαιοποίηση. Δεν έγινε αναπροσαρμογή για το κόστος δανεισμού που είχε καταχωρηθεί στα αποτελέσματα πριν από την 1 η Ιανουαρίου. Τον Μάιο του το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων («ΣΔΛΠ») εξέδωσε μια σειρά τροποποιήσεων των ΔΠΧΑ με σκοπό την εξάλειψη ασυνεπειών καθώς και την παροχή διευκρινίσεων. Οι τροποποιήσεις αυτές εφαρμόζονται για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου : ΔΠΧΑ 5 «Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που Κατέχονται προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες»: Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει το γεγονός ότι όλα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού μίας θυγατρικής κατατάσσονται ως κατεχόμενα για πώληση, σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 5, ακόμη και στην περίπτωση που η εταιρία, μετά από πώληση, διατηρήσει μη ελέγχουσα συμμετοχή στη θυγατρική. ΔΠΧΑ 7 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις»: Η τροποποίηση αυτή καταργεί την αναφορά στα «συνολικά έσοδα από τόκους» ως συστατικό στοιχείο των χρηματοοικονομικών εξόδων. ΔΛΠ 1 «Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων»: Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει ότι τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού που έχουν ταξινομηθεί ως κατεχόμενα για εμπορική εκμετάλλευση, σύμφωνα με το ΔΛΠ 39, Χρηματοοικονομικά μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση, δεν κατατάσσονται αυτόματα ως βραχυπρόθεσμα στοιχεία στην κατάσταση οικονομικής θέσης. ΔΛΠ 8 «Λογιστικές πολιτικές, μεταβολές των λογιστικών εκτιμήσεων και λάθη»: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι μόνο οι οδηγίες εφαρμογής, που θεωρούνται αναπόσπαστο κομμάτι ενός ΔΠΧΠ, εφαρμόζονται υποχρεωτικά κατά την επιλογή λογιστικών πολιτικών. ΔΛΠ 10 «Γεγονότα μετά την Ημερομηνία Αναφοράς»: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι τα μερίσματα που εγκρίθηκαν μετά την ημερομηνία αναφοράς δεν θεωρούνται υποχρεώσεις. ΔΛΠ 16 «Ενσώματα πάγια»: Τα ενσώματα πάγια που κατέχονται για ενοικίαση και κατά τη συνήθη πορεία των δραστηριοτήτων προορίζονται για πώληση μετά την λήξη της περιόδου ενοικίασης, μεταφέρονται στο λογαριασμό των αποθεμάτων κατά τη λήξη της περιόδου ενοικίασης οπότε και διακρατούνται προς πώληση. Οι εισπράξεις από την μεταγενέστερη πώληση εμφανίζονται ως έσοδα. Ταυτόχρονα, τροποποιείται και το ΔΛΠ 7, Καταστάσεις ταμειακών ροών, όπου απαιτείται οι ταμιακές εκροές προκειμένου για την κατασκευή ή απόκτηση σχετικών παγίων να κατατάσσονται στην κατηγορία των λειτουργικών δραστηριοτήτων. Επίσης, στην κατηγορία των λειτουργικών δραστηριοτήτων εμφανίζονται και οι ταμιακές εισροές από ενοίκια και μεταγενέστερες πωλήσεις σχετικών παγίων. ΔΛΠ 18 «Έσοδα»: Η τροποποίηση αυτή αντικαθιστά τον όρο «άμεσα κόστη» με τον όρο κόστος συναλλαγών όπως ορίζεται στο ΔΛΠ 39. ΔΛΠ 19 «Παροχές σε εργαζομένους»: Αναθεωρεί τον ορισμό του κόστους προϋπηρεσίας, της απόδοσης περιουσιακών στοιχείων του προγράμματος και των βραχυπρόθεσμων και άλλων μακροπρόθεσμων παροχών σε εργαζομένους 57

62 2.3.ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) προκειμένου να επικεντρωθεί στη χρονική στιγμή όπου η υποχρέωση πρόκειται να διακανονιστεί. ΔΛΠ 20 «Λογιστική των Κρατικών Επιχορηγήσεων και Γνωστοποίηση της Κρατικής Υποστήριξης»: Δάνεια τα οποία επιχορηγούνται με μηδενικό ή πολύ χαμηλό επιτόκιο σε σχέση με την αγορά δεν θα εξαιρούνται από την απαίτηση εμφάνισης τεκμαρτού επιτοκίου. Συνεπώς τεκμαίρεται τόκος και σε επιχορηγούμενα δάνεια, και συνεπώς εναρμονίζονται οι απαιτήσεις με το ΔΛΠ 39. Η διαφορά μεταξύ του ποσού που εισπράττεται και του προεξοφλημένου ποσού λογίζεται ως κρατική επιχορήγηση. Η τροποποίηση έχει μελλοντική εφαρμογή για κρατικά δάνεια που εισπράττονται την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου. ΔΛΠ 23 «Κόστος Δανεισμού»: Η τροποποίηση αναθεωρεί τον ορισμό του κόστους δανεισμού προκειμένου να ενώσει όλα τα συστατικά στοιχεία του κόστους δανεισμού σε ένα το έξοδο τόκου υπολογίζεται σύμφωνα με τη μέθοδο πραγματικού επιτοκίου όπως περιγράφεται στο ΔΛΠ 39. ΔΛΠ 27 «Ενοποιημένες και εταιρικές οικονομικές»: Στην περίπτωση που η μητρική εταιρία αποτιμά μια θυγατρική της σε εύλογη αξία σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις της, ο χειρισμός αυτός συνεχίζεται και στην περίπτωση που μεταγενέστερα η θυγατρική κατατάσσεται ως κατεχόμενη προς πώληση. ΔΛΠ 28 «Επενδύσεις σε συγγενείς»: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι: (α) Στην περίπτωση που μια συγγενής επιχείρηση αποτιμάται σε εύλογη αξία σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 μόνο οι απαιτήσεις του ΔΛΠ 28 αναφορικά με τη γνωστοποίηση της φύσης και την έκταση σημαντικών περιορισμών στην ικανότητα της συγγενούς επιχείρησης να μεταφέρει κεφάλαια στην εταιρία σε μορφή ταμειακών διαθεσίμων ή αποπληρωμής δανείων έχουν εφαρμογή και (β) Για σκοπούς διεξαγωγής ελέγχου απομείωσης (συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε αναστροφής ζημιάς απομείωσης), η επένδυση σε συγγενή επιχείρηση θεωρείται ένα μοναδικό περιουσιακό στοιχείο. Συνεπώς, σε περίπτωση απομείωσης δεν χρειάζεται χωριστή κατανομή της απομείωσης στην υπεραξία η οποία εμπεριέχεται στο υπόλοιπο της επένδυσης. Η ζημία απομείωσης αναστρέφεται στην περίπτωση που η ανακτήσιμη αξία της επένδυσης στη συγγενή επιχείρηση αυξάνεται. ΔΛΠ 29 «Παρουσίαση οικονομικών στοιχείων σε υπερπληθωριστικές οικονομίες»: Η τροποποίηση αυτή αναθεωρεί την περιοριστική κατάσταση των εξαιρέσεων αναφορικά με τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού που επιμετρούνται σε ιστορικό κόστος π.χ. τα ενσώματα πάγια. ΔΛΠ 31 «Συμμετοχές σε κοινοπραξίες»: Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει το γεγονός ότι εάν μία κοινοπραξία αποτιμάται σε εύλογη αξία, σύμφωνα με το ΔΛΠ 39, μόνο οι απαιτήσεις του ΔΛΠ 31 σχετικά με την γνωστοποίηση των δεσμεύσεων του μέλους της κοινοπραξίας και της κοινοπραξίας, καθώς επίσης και σχετικά με την περίληψη των οικονομικών πληροφοριών για τα στοιχεία της κατάστασης οικονομικής θέσης και αποτελεσμάτων έχουν εφαρμογή. ΔΛΠ 34 «Ενδιάμεση χρηματοοικονομική αναφορά»: Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει ότι τα κέρδη ανά μετοχή γνωστοποιούνται στις ενδιάμεσες χρηματοοικονομικές αναφορές στην περίπτωση που η εταιρία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΔΛΠ 33. ΔΛΠ 36 «Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων»: Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει το γεγονός ότι όταν χρησιμοποιείται η μέθοδος των προεξοφλημένων ταμειακών ροών προκειμένου για τον υπολογισμό της εύλογης αξίας μείον κόστους πώλησης, απαιτούνται οι ίδιες γνωστοποιήσεις όπως στην περίπτωση χρησιμοποίησης της μεθόδου των προεξοφλημένων ταμειακών ροών προκειμένου για τον υπολογισμό της αξίας λόγω χρήσης. 58

63 2.3.ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) ΔΛΠ 38 «Άυλα περιουσιακά στοιχεία»: - Έξοδα δραστηριοτήτων διαφήμισης και προώθησης αναγνωρίζονται ως έξοδα όταν η εταιρία αποκτά το δικαίωμα πρόσβασης στα αγαθά ή λαμβάνει τις υπηρεσίες. - Καταργεί την αναφορά σε σπάνιες περιπτώσεις πειστικών αποδείξεων που υποστηρίζουν τη μέθοδο απόσβεσης άυλων παγίων με περιορισμένη ωφέλιμη ζωή η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον υπολογισμό λιγότερων σωρευμένων αποσβέσεων από αυτές που θα προέκυπταν με την εφαρμογή της σταθερής μεθόδου, επιτρέποντας έτσι τη χρήση της μεθόδου απόσβεσης με βάσει μονάδων παραγωγής. - Μία προκαταβολή μπορεί να αναγνωριστεί μόνο στην περίπτωση που η πληρωμή έχει πραγματοποιηθεί πριν τη λήψη του δικαιώματος πρόσβασης στα αγαθά ή την παραλαβή των υπηρεσιών. ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση» - Διευκρινίζει ότι αλλαγές σε περιστάσεις σχετικά με τα παράγωγα συγκεκριμένα, τα παράγωγα που έχουν χαρακτηριστεί ή αποχαρακτηριστεί ως εργαλεία λογιστικής αντιστάθμισης μετά την αρχική αναγνώρισή τους δεν θεωρούνται επαναταξινομήσεις. Συνεπώς, ένα παράγωγο μπορεί να μεταφερθεί από την κατηγορία, ή να συμπεριληφθεί στην κατηγορία της εύλογης αξίας μέσω αποτελεσμάτων μετά την αρχική αναγνώριση. Ομοίως, όταν τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία έχουν υποστεί επαναταξινόμηση ως αποτέλεσμα αλλαγής της λογιστικής πολιτικής μίας ασφαλιστικής εταιρίας σύμφωνα με την παράγραφο 45 του ΔΠΧΠ 4, Ασφαλιστήρια Συμβόλαια, αυτό αποτελεί αλλαγή των περιστάσεων και όχι επαναταξινόμηση. - Απαιτεί τη χρήση του αναθεωρημένου πραγματικού επιτοκίου (σε αντίθεση με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο) κατά επιμέτρηση ενός χρεωστικού τίτλου μετά την παύση λογιστικής αντιστάθμισης της εύλογης αξίας. ΔΛΠ 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα» - Αναθεωρεί το πεδίο εφαρμογής του (καθώς και το πεδίο εφαρμογής του ΔΛΠ 16) όσον αφορά τα ακίνητα που βρίσκονται υπό κατασκευή ή αξιοποιούνται για μελλοντική χρήση ως επενδυτικά ακίνητα να ταξινομούνται στην κατηγορία των επενδύσεων σε ακίνητα. Στην περίπτωση που εταιρία δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει την εύλογη αξία του υπό κατασκευή επενδυτικού ακινήτου, αλλά αναμένει να είναι σε θέση να προσδιορίσει την εύλογη αξία κατά την ολοκλήρωσή του, το υπό κατασκευή επενδυτικό ακίνητο θα επιμετρηθεί στο κόστος έως τη στιγμή που θα καταστεί εφικτό να προσδιοριστεί η εύλογη αξία ή θα ολοκληρωθεί η κατασκευή του. - Διευκρινίζει ότι η λογιστική αξία ενός επενδυτικού ακινήτου το οποίο βρίσκεται υπό μίσθωση είναι ίση με την τελευταία αποτίμησή του προσαυξημένη κατά οποιοδήποτε αναγνωρισμένη υποχρέωση. ΔΛΠ 41 «Γεωργία» - Αντικαθιστά τον όρο κόστος σημείου πώλησης με τον όρο κόστος πώλησης. - Καταργεί την αναφορά στη χρήση προεξοφλητικού επιτοκίου προ-φόρου προκειμένου για τον προσδιορισμό της εύλογης αξίας, επιτρέποντας έτσι τη χρήση είτε του προφόρου είτε του μετά-φόρου προεξοφλητικού επιτοκίου ανάλογα με την μέθοδο αποτίμησης που εφαρμόζεται. - Καταργεί την απαγόρευση να λαμβάνονται υπόψη οι ταμειακές ροές που απορρέουν από πρόσθετες μεταποιήσεις κατά την εκτίμηση της εύλογης αξίας. Αντιθέτως, λαμβάνονται υπόψη οι ταμειακές ροές που αναμένονται να δημιουργηθούν από την πιο σχετική αγορά. 59

64 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ Τα παρακάτω νέα Πρότυπα, τροποποιήσεις/αναθεωρήσεις στα Πρότυπα ή Διερμηνείες έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχουν εφαρμογή στην λογιστική περίοδο που ξεκινά την 1 η Ιανουαρίου : Διερμηνεία 17 «Διανομές μη χρηματικών περιουσιακών στοιχείων σε ιδιοκτήτες»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Η διερμηνεία διευκρινίζει τον λογιστικό χειρισμό σε περίπτωση διανομής μηχρηματικών περιουσιακών στοιχείων σε ιδιοκτήτες. Συγκεκριμένα διευκρινίζεται το πότε θα πρέπει να αναγνωρίζεται υποχρέωση, ο τρόπος επιμέτρησης της υποχρέωσης και των σχετιζόμενων περιουσιακών στοιχείων καθώς και το πότε θα πρέπει να απόαναγνωρίζεται η υποχρέωση και το περιουσιακό στοιχείο. Η διερμηνεία έχει μελλοντική εφαρμογή. Ο Όμιλος δεν αναμένει επίδραση της διερμηνείας αυτής στις οικονομικές καταστάσεις εφόσον δεν έχει προβεί σε παρόμοιες διανομές σε ιδιοκτήτες στο παρελθόν. Διερμηνεία 19 «Διακανονισμός υποχρεώσεων με στοιχεία της καθαρής θέσης»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου Η διερμηνεία αυτή διευκρινίζει το λογιστικό χειρισμό που ακολουθείται σε περιπτώσεις επαναδιαπραγμάτευσης των όρων μιας υποχρέωση μεταξύ εταιρίας και πιστωτή όπου ο πιστωτής αποδέχεται μετοχές της εταιρίας ή άλλα στοιχεία καθαρής θέσης της εταιρίας προκειμένου για τον μερικό ή ολικό διακανονισμό της υποχρέωσης. Με την διερμηνεία αυτή αποσαφηνίζεται το γεγονός ότι αυτά τα στοιχεία της καθαρής θέσης αποτελούν το τίμημα που πληρώνεται βάσει του ΔΛΠ 39, παράγραφος 41 και συνεπώς η χρηματοοικονομική υποχρέωση αποαναγνωρίζεται και τα στοιχεία της καθαρής θέσης που εκδίδονται αντιμετωπίζονται ως το πληρωτέο τίμημα προκειμένου για την εξάλειψη της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η διερμηνεία θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. Διερμηνεία 14 «Περιπτώσεις προπληρωμών όταν υπάρχουν υποχρεώσεις ελάχιστων εισφορών (τροποποίηση)»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Σκοπός αυτής της τροποποίησης είναι να επιτρέψει στις εταιρίες να αναγνωρίσουν ορισμένες εθελοντικές προκαταβολές για ελάχιστες κεφαλαιακές υποχρεώσεις ως περιουσιακά στοιχεία. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ ενώ επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις Αναθεωρημένο ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων και Τροποποιημένο ΔΛΠ 27 Ενοποιημένες και Εταιρικές Οικονομικές Καταστάσεις»: Εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Το αναθεωρημένο ΔΠΧΠ 3 εισάγει μια σειρά αλλαγών στο λογιστικό χειρισμό συνενώσεων επιχειρήσεων οι οποίες θα επηρεάσουν το ποσό της αναγνωρισθείσας υπεραξίας, τα αποτελέσματα της περιόδου στην οποία πραγματοποιείται η συνένωση επιχειρήσεων και τα μελλοντικά αποτελέσματα. Αυτές οι αλλαγές περιλαμβάνουν την εξοδοποίηση των δαπανών που σχετίζονται με την απόκτηση και την αναγνώριση μελλοντικών μεταβολών στην εύλογη αξία του ενδεχόμενου τιμήματος στα αποτελέσματα (αντί για προσαρμογή της υπεραξίας). Το τροποποιημένο ΔΛΠ 27 απαιτεί όπως συναλλαγές που οδηγούν σε αλλαγές ποσοστών συμμετοχής σε θυγατρική καταχωρούνται στην καθαρή θέση. Συνεπώς δεν επηρεάζουν την υπεραξία ούτε δημιουργούν αποτέλεσμα (κέρδος ή ζημία). Επιπλέον το τροποποιημένο πρότυπο αλλάζει τον τρόπο που λογίζονται οι ζημίες θυγατρικών καθώς και το λογιστικό χειρισμό σε περίπτωση απώλειας ελέγχου θυγατρικής. Όλες οι αλλαγές των ανωτέρω προτύπων θα εφαρμοστούν από την ημερομηνία εφαρμογής τους και θα επηρεάσουν μελλοντικές αποκτήσεις και συναλλαγές με μετόχους μειοψηφίας από την ημερομηνία αυτή και μετά. 60

65 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση - Αντικείμενα κατάλληλα προς αντιστάθμιση»: εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Η τροποποίηση αφορά τον χαρακτηρισμό ενός μονομερούς κινδύνου ως αντισταθμισμένο και τον χαρακτηρισμό του πληθωρισμού ως αντισταθμισμένο κίνδυνο, ή έστω μερικώς αντισταθμισμένο, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Διευκρινίζει ότι μία εταιρία επιτρέπεται να χαρακτηρίσει μέρους των αλλαγών στην εύλογη αξία ή τη διακύμανση των χρηματοροών ενός χρηματοοικονομικού μέσου ως αντισταθμισμένο αντικείμενο. Ο Όμιλος έχει συμπεράνει ότι αυτή η τροποποίηση δεν θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις εφόσον δεν έχει συνάψει τέτοιου είδους αντισταθμίσεις. ΔΠΧΑ 9 «Χρηματοοικονομικά μέσα - Φάση 1, χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, ταξινόμηση και επιμέτρηση»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η Φάση 1 του νέου αυτού προτύπου εισάγει νέες απαιτήσεις για την ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή του προτύπου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτού του προτύπου στις οικονομικές του καταστάσεις. Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 2 «Παροχές που Εξαρτώνται από την Αξία των Μετοχών»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει τον λογιστικό χειρισμό των συναλλαγών που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών μεταξύ εταιριών του ιδίου ομίλου και πως αυτές αντιμετωπίζονται στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις των θυγατρικών εταιριών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις εφόσον δεν έχει συνάψει τέτοιου είδους συναλλαγές. Τροποποίηση στο ΔΛΠ 32 «Ταξινόμηση των εκδόσεων δικαιωμάτων»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Φεβρουαρίου Η τροποποίηση αυτή αναφέρεται στην έκδοση δικαιωμάτων προαίρεσης έναντι ενός καθορισμένου ποσού σε ξένο νόμισμα, τα οποία δικαιώματα αντιμετωπίζονταν από το υφιστάμενο πρότυπο ως παράγωγα. Βάσει της τροποποίησης αυτής, σε περίπτωση που τα δικαιώματα αυτά εκδίδονται αναλογικά στους μετόχους μιας εταιρίας, οι οποίοι κατέχουν ίδιας κατηγορίας συμμετοχικούς τίτλους της εταιρίας, για ένα καθορισμένο ποσό σε ξένο νόμισμα, θα πρέπει να ταξινομούνται ως στοιχεία της καθαρής θέσης ανεξάρτητα από το νόμισμα στο οποίο έχει οριστεί η τιμή εξάσκησης του δικαιώματος. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις εφόσον δεν έχει συνάψει τέτοιου είδους συναλλαγές. Αναθεώρηση του ΔΛΠ 24 «Γνωστοποιήσεις συνδεδεμένων μερών»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η αναθεώρηση αυτή αναφέρεται στην εκτίμηση που απαιτείται προκειμένου να προσδιοριστεί εάν το δημόσιο και εταιρίες οι οποίες είναι γνωστό ότι ελέγχονται από το δημόσιο μπορούν να θεωρηθούν ως ένας και μοναδικός πελάτης. Προκειμένου γι αυτόν τον προσδιορισμό, η εταιρία θα πρέπει να αναλογιστεί το βαθμό στον οποίο υπάρχει οικονομική αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των εταιριών. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ ενώ επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η αναθεώρηση δεν θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 «Ελάχιστες Εξαιρέσεις για Συγκριτικά Στοιχεία επί των Γνωστοποιήσεων του ΔΠΧΑ 7 κατά την Πρώτη Εφαρμογή των ΔΠΧΑ»: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή η οποία δεν θα 61

66 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) έχει επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις εφόσον ο Όμιλος δεν κάνει πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΑ Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 1 «Πρόσθετες εξαιρέσεις κατά την πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΑ»: Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. Τον Απρίλιο του το ΣΔΛΠ εξέδωσε μια δεύτερη σειρά τροποποιήσεων των ΔΠΧΑ με σκοπό την εξάλειψη ασυνεπειών καθώς και την παροχή διευκρινίσεων. Οι ημερομηνίες εφαρμογής είναι διαφορετικές για κάθε τροποποίηση, η νωρίτερη εκ των οποίων είναι για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει αυτές τις αναβαθμίσεις. ΔΠΧΑ 2 «Παροχές που Εξαρτώνται από την Αξία των Μετοχών»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Διευκρινίζεται ότι η εισφορά μιας επιχείρησης κατά το σχηματισμό μιας κοινοπραξίας καθώς και συνενώσεις οντοτήτων υπό κοινό έλεγχο δεν εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής του ΔΠΧΑ 2, παρόλο εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του ΔΠΧΑ 3 (τροποποιημένο). Σε περίπτωση που μια εταιρία έχει υιοθετήσει νωρίτερα το ΔΠΧΑ 3 (τροποποιημένο), η τροποποίηση του ΔΠΧΑ 2 πρέπει να υιοθετηθεί επίσης νωρίτερα. ΔΠΧΑ 5 «Μη-Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που Κατέχονται προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Διευκρινίζεται ότι οι γνωστοποιήσεις που απαιτούνται αναφορικά με τα μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία και τις ομάδες περιουσιακών στοιχείων που έχουν ταξινομηθεί ως κατεχόμενα προς πώληση ή διακοπείσες δραστηριότητες είναι μόνο εκείνες που ορίζονται από το ΔΠΧΑ 5. Οι απαιτήσεις για γνωστοποιήσεις που ορίζονται από άλλα πρότυπα, εφαρμόζονται μόνο εάν υπάρχει ειδική απαίτηση για ανάλογα μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ή διακοπείσες δραστηριότητες. ΔΠΧΑ 8 «Λειτουργικοί Τομείς»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Διευκρινίζεται ότι τα κατά λειτουργικό τομέα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις είναι υποχρεωτικό να δημοσιεύονται μόνο στην περίπτωση που τα περιουσιακά αυτά στοιχεία και υποχρεώσεις συμπεριλαμβάνονται σε επιμετρήσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται από τον Επικεφαλής Λήψης Επιχειρηματικών Αποφάσεων. ΔΛΠ 1 «Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Οι όροι μιας υποχρέωσης η οποία μπορεί να καταλήξει, οποιαδήποτε στιγμή, σε διευθέτηση μέσω της έκδοσης στοιχείων της καθαρής θέσης κατά την προαίρεση του αντισυμβαλλομένου, δεν επηρεάζουν την ταξινόμησή του. ΔΛΠ 7 «Κατάσταση Ταμειακών Ροών»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Ρητά αναφέρεται ότι μόνο οι δαπάνες που καταλήγουν σε αναγνώριση ενός περιουσιακού στοιχείου μπορούν να ταξινομηθούν ως ταμιακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες. Η τροποποίηση αυτή θα επηρεάσει την παρουσίαση, στην κατάσταση ταμειακών ροών, του ενδεχόμενου τιμήματος σε μια συνένωση επιχειρήσεων η οποία ολοκληρώθηκε εντός του με ταμειακή διευθέτηση. ΔΛΠ 17 «Μισθώσεις»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου. Η τροποποίηση καταργεί τις ειδικές οδηγίες εφαρμογής αναφορικά με την ταξινόμηση της γης ως μίσθωση έτσι ώστε να παραμείνουν μόνο οι γενικές οδηγίες εφαρμογής. 62

67 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) ΔΛΠ 18 «Έσοδα»: Το ΣΔΛΠ πρόσθεσε οδηγίες (οι οποίες συνοδεύουν το πρότυπο) προκειμένου να καθορίσει εάν μια εταιρία ενεργεί ως κατ ουσία συμβαλλόμενος ή ως αντιπρόσωπος. Τα χαρακτηριστικά που λαμβάνονται υπόψη είναι εάν η εταιρία: - Έχει πρωταρχική ευθύνη για την παροχή αγαθών ή υπηρεσιών - Επωμίζεται τον κίνδυνο των αποθεμάτων - Έχει ευχέρεια καθορισμού των τιμών - Επωμίζεται τον πιστωτικό κίνδυνο ΔΛΠ 36 «Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου Με την τροποποίηση διευκρινίζεται ότι η μεγαλύτερη μονάδα που επιτρέπεται να κατανεμηθεί η υπεραξία, η οποία αποκτήθηκε σε μια συνένωση επιχειρήσεων, είναι ο λειτουργικός τομέας όπως ορίζεται στο ΔΠΧΑ 8 πριν εφαρμοστούν οι κανόνες συγκέντρωσης για σκοπούς δημοσίευσης. ΔΛΠ 38 «Άυλα περιουσιακά στοιχεία»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιουλίου. Διευκρινίζεται ότι οι μέθοδοι αποτίμησης που παρουσιάζονται προκειμένου για τον καθορισμό της εύλογης αξίας ενός άυλου περιουσιακού στοιχείου το οποίο αποκτάται σε μια συνένωση επιχειρήσεων και το οποίο δεν διαπραγματεύεται σε ενεργό αγορά είναι μόνο παραδείγματα και δεν είναι περιοριστικές αναφορικά με τη μέθοδο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Σε περίπτωση που μια εταιρία έχει υιοθετήσει νωρίτερα το ΔΠΧΑ 3 (τροποποιημένο), η τροποποίηση του ΔΛΠ 38 πρέπει να υιοθετηθεί επίσης νωρίτερα. ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι: -Το δικαίωμα προπληρωμής θεωρείται στενά συνδεδεμένο με το κύριο συμβόλαιο όταν η τιμή εξάσκησης ενός δικαιώματος προπληρωμής αποζημιώνει τον δανειζόμενο μέχρι, κατά προσέγγιση, την παρούσα αξία του χαμένου τόκου για το υπόλοιπο διάστημα του κύριου συμβολαίου. -Η εξαίρεση σχετικά με συμβόλαια μεταξύ ενός αγοραστή και ενός πωλητή σε μια συνένωση επιχειρήσεων για την αγορά ή πώληση του αποκτώμενου σε μελλοντική ημερομηνία, εφαρμόζεται μόνο σε δεσμευτικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, και όχι σε συμβόλαια παραγώγων όπου περεταίρω ενέργειες από οποιαδήποτε πλευρά πρέπει να ληφθούν (Εφαρμόζεται για όλα τα συμβόλαια που δεν έχουν λήξει για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου 2010). -Κέρδη και ζημίες σε αντισταθμίσεις ταμειακών ροών μιας μελλοντικής συναλλαγής η οποία τελικώς καταλήγει στην αναγνώριση ενός χρηματοοικονομικού μέσου ή σε αντιστάθμιση ταμειακών ροών ήδη αναγνωρισμένων χρηματοοικονομικών μέσων πρέπει να επαναταξινομούνται στην περίοδο όπου οι αντισταθμισμένες μελλοντικές ταμειακές ροές επηρεάζουν το κέρδος ή τη ζημία (Εφαρμόζεται για όλα τα συμβόλαια που δεν έχουν λήξει για λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου 2010). 63

68 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) Διερμηνεία 9 «Επανεκτίμηση των ενσώματων παραγώγων»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Το ΣΔΛΠ τροποποίησε το πεδίο εφαρμογής της διερμηνείας 9 προκειμένου να διευκρινίσει ότι δεν εφαρμόζεται σε πιθανές επανεκτιμήσεις, κατά την ημερομηνία εξαγοράς, των ενσωματωμένων παραγώγων σε συμβόλαια που αποκτώνται κατά την συνένωση επιχειρήσεων μεταξύ εταιριών ή επιχειρήσεων υπό κοινό έλεγχο ή σχηματισμό μιας κοινοπραξίας. Σε περίπτωση που μια εταιρία έχει υιοθετήσει νωρίτερα το ΔΠΧΑ 3 (τροποποιημένο), η τροποποίηση του ΔΛΠ 38 πρέπει να υιοθετηθεί επίσης νωρίτερα. Διερμηνεία 16 «Αντισταθμίσεις καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό»: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Η τροποποίηση αναφέρει ότι σε μια αντιστάθμιση καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό, τα μέσα αντιστάθμισης μπορούν να διατηρηθούν από οποιαδήποτε εταιρία ή εταιρίες εντός του ομίλου, συμπεριλαμβανομένης και της εκμετάλλευσης στο εξωτερικό, δεδομένου ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις το ΔΛΠ 39 σχετικά με τον χαρακτηρισμό, την τεκμηρίωση και την αποτελεσματικότητα που συνδέονται με την αντιστάθμιση σε καθαρή επένδυση. 64

69 2.5 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Η σύνταξη οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ απαιτεί όπως η Διοίκηση προβαίνει σε λογιστικές εκτιμήσεις, παραδοχές και κρίσεις που επηρεάζουν τα υπόλοιπα των λογαριασμών ενεργητικού και παθητικού, την γνωστοποίηση ενδεχόμενων γεγονότων καθώς και τα έσοδα και έξοδα που παρουσιάζονται κατά τις υπό εξέταση χρήσεις. Τα πραγματικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές. Οι εν λόγω εκτιμήσεις και παραδοχές επανεξετάζονται συνεχώς και βασίζονται στην προγενέστερη εμπειρία της Διοίκησης και σε λοιπούς παράγοντες που περιλαμβάνουν την επιβεβαίωση μελλοντικών γεγονότων που θεωρούνται ότι είναι λογικά κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Παρόλα αυτά τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από αυτές τις εκτιμήσεις. Πιο συγκεκριμένα, παρακάτω περιγράφεται η πληροφόρηση που έλαβε υπόψη της η Διοίκηση για σημαντικές περιοχές εκτιμήσεων και αβεβαιότητας για την προετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων: (α) Εκτιμήσεις που Αφορούν στη Μεταλλευτική Δραστηριότητα του Ομίλου: Η Διοίκηση πραγματοποιεί σημαντικές εκτιμήσεις οι οποίες αφορούν στη μεταλλευτική δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα: (i) Εκτιμήσεις αναφορικά με το εμπορικά απολήψιμο μέγεθος κοιτασμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων: Το εμπορικά απολήψιμο μέγεθος των κοιτασμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων κατά την ημερομηνία αναφοράς βασίζεται σε εκτιμήσεις που πραγματοποιεί ο Όμιλος βάσει γενικά παραδεκτών επιστημονικών μεθόδων και τεχνικών επί γεωλογικών και άλλου είδους δεδομένων. Η διαδικασία εκτίμησης πραγματοποιείται από ειδικά εκπαιδευμένο και τεχνικά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο διαθέτει και χρησιμοποιεί εξειδικευμένους πόρους, εργαλεία και μέσα. Η διαδικασία εκτίμησης περιλαμβάνει όχι μόνο την προς εξόρυξη ποσότητα ορυκτού μεταλλεύματος αλλά και άλλα μεγέθη όπως τον όγκο των στείρων εδαφών που απαιτείται να απομακρυνθούν προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εξόρυξη κλπ. Το πραγματικό ύψος αυτών των μεγεθών ενδέχεται να διαφέρει από τα κατά την ημερομηνία αναφοράς εκτιμηθέντα, γεγονός το οποίο μπορεί να διαφοροποιήσει τα σχετικά λογιστικά μεγέθη που αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις, όπως η κεφαλαιοποίηση και η απόσβεση των δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εκτάσεων εξόρυξης, των δαπανών έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων κλπ. (ii) Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος: Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα, πρόβλεψη για μελλοντικές αποκαταστάσεις εδαφικών εκτάσεων οι οποίες έχουν προσβληθεί ως αποτέλεσμα της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς μεταλλευτικής δραστηριότητας και απορρέουν είτε από την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία ή από δεσμευτικές πρακτικές του Ομίλου. Η πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος επανεξετάζεται σε ετήσια βάση. Αντανακλά την παρούσα αξία του αναμενόμενου κόστους αποκατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτιμώμενες ταμειακές ροές και υπολογίζεται βάσει της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς προσβληθείσας επιφάνειας εδαφικής έκτασης και του μέσου κόστους αποκατάστασης ανά μετρική μονάδα εδάφους, σε επίπεδο περιοχής εδαφικής όχλησης. Μεταβολές στις μελλοντικές εκτιμώμενες ταμειακές ροές αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης προσαρμόζοντας τα σχετικά στοιχεία ενεργητικού και παθητικού, ενώ, μεταβολές στις μελλοντικές ταμειακές ροές εξοφλημένων κοιτασμάτων καταχωρούνται απ ευθείας στα αποτελέσματα χρήσεως. Δεδομένης της πολυπλοκότητας των υπολογισμών και του σημαντικού αριθμού παραδοχών που εμπεριέχονται σε αυτούς, η Διοίκηση κατά την ημερομηνία αναφοράς προσπαθεί να εκτιμήσει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο την παρούσα αξία της εν λόγω υποχρέωσης. 65

70 2.5 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (συνέχεια) (β) Πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος: Η πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος με βάση το ΔΛΠ 12 υπολογίζεται με εκτίμηση των φόρων που θα καταβληθούν στις φορολογικές αρχές και περιλαμβάνει τον τρέχοντα φόρο εισοδήματος για κάθε χρήση και πρόβλεψη για τους πρόσθετους φόρους που πιθανόν να προκύψουν σε μελλοντικούς φορολογικούς ελέγχους. Η τελική εκκαθάριση των φόρων εισοδήματος πιθανόν να αποκλίνει από τα σχετικά ποσά τα οποία έχουν καταχωρηθεί στις οικονομικές καταστάσεις. (γ) Ανάκτηση Αναβαλλόμενων Φόρων Ενεργητικού: Η αναγνώριση αναβαλλόμενων φόρων ενεργητικού εμπεριέχει εκτιμήσεις αναφορικά με την ανακτησιμότητά τους και ειδικότερα, η αναγνώριση αναβαλλόμενων φόρων ενεργητικού επί μεταφερόμενων φορολογικών ζημιών απαιτεί από τη Διοίκηση τη διενέργεια εκτιμήσεων αναφορικά με την μελλοντική πραγματοποίηση επαρκών φορολογικών κερδών τα οποία θα επιτρέψουν την ανάκτησή τους και ανά φορολογικό καθεστώς στο οποίο δραστηριοποιείται η Εταιρία και οι θυγατρικές του Ομίλου. (δ) Έλεγχοι απομείωσης υπεραξίας και ασώματων ακινητοποιήσεων με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο Όμιλος διενεργεί τον σχετικό έλεγχο απομείωσης της υπεραξίας και των ασώματων ακινητοποιήσεων με απεριόριστη διάρκεια ζωής τουλάχιστον σε ετήσια βάση. Προκειμένου να γίνει ο έλεγχος απομείωσης γίνεται προσδιορισμός της αξίας χρήσης (value in use) των μονάδων παραγωγής ταμειακών ροών στις οποίες έχει κατανεμηθεί η αξία. Ο εν λόγω προσδιορισμός της αξίας χρήσης απαιτεί να γίνει μια εκτίμηση των μελλοντικών ταμειακών ροών της κάθε σημαντικής μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών και να επιλεγεί το κατάλληλο επιτόκιο προεξόφλησης (μέσο σταθμικό κόστος δανεισμού του Ομίλου), με βάση το οποίο θα καθοριστεί η παρούσα αξία των ανωτέρω μελλοντικών ροών. (ε) Πρόβλεψη για Αποζημίωση Προσωπικού: Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση του προσωπικού υπολογίζονται βάσει αναλογιστικών μεθόδων η διενέργεια των οποίων απαιτεί από τη Διοίκηση να εκτιμήσει συγκεκριμένες παραμέτρους όπως η μελλοντική αύξηση των αμοιβών των εργαζομένων, το επιτόκιο προεξόφλησης των εν λόγω υποχρεώσεων, το ποσοστό αποχώρησης των εργαζομένων κλπ. Η Διοίκηση προσπαθεί, σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όπου η εν λόγω πρόβλεψη αναθεωρείται, να εκτιμά με όσο το δυνατό καλύτερο τρόπο τις παραμέτρους αυτές. (στ)ενδεχόμενες υποχρεώσεις: Η ύπαρξη ενδεχόμενων υποχρεώσεων απαιτεί από τη Διοίκηση τη συνεχή διενέργεια παραδοχών και αξιολογικών κρίσεων αναφορικά με την πιθανότητα μελλοντικά γεγονότα να συμβούν ή να μη συμβούν καθώς και της επίδρασης που τα γεγονότα αυτά μπορεί να έχουν στη δραστηριότητα του Ομίλου. (ζ) Σήματα (trademarks) με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο Όμιλος έχει αναγνωρίσει στις οικονομικές καταστάσεις σήματα (trademarks) από εξαγορές που έχει πραγματοποιήσει. Η Διοίκηση λαμβάνοντας υπόψη σχετικές εκθέσεις ανεξάρτητων εκτιμητών, κατά τη διαδικασία επιμερισμού τιμήματος εξαγορών αλλά και τις εκάστοτε συνθήκες των αγορών που δραστηριοποιείται, προσέδωσε απεριόριστη διάρκεια ζωής στα σήματα αυτά. 66

71 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ Οι θυγατρικές εταιρίες της S&B που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση είναι οι εξής: ΕΥΡΩΠΗ Εταιρία Χώρα 67 Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης S&B Industrial Minerals AD Βουλγαρία Βιομηχ. Ορυκτά 99,73% 99,73% 2003 Sibimin Overseas Ltd. Κύπρος Βιομηχ. Ορυκτά 99,99% 99,99% 1996 Dolphin CI S&B Holdings Ltd (2) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. (2) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd. (2) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% Asian Minerals Ltd. Κύπρος Ετ. Συμμετοχών 100,00% 100,00% 2006 S&B Industrial Minerals S.A.R.L. Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 Denain Anzin Metallurgie S.A.S. Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 S&B Industrial Minerals GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 S&B Holding GmbH Γερμανία Ετ. Συμμετοχών 100,00% 100,00% 1992 Otavi Minen AG (1) Γερμανία Ετ. Συμμετοχών - 100,00% 2000 SLS Baustoffe GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 75,00% 75,00% 2001 Askana Ltd. Γεωργία Βιομηχ. Ορυκτά 97,70% 97,70% 1998 Isocon S.A. Ελλάδα Βιομηχ. Ορυκτά 60,00% 60,00% 1996 Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος - Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. Ελλάδα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1995 Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. (2) Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε. (2) Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% Ειδικού Σκοπού 26 Α.Ε. (2) Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% - S&B Industrial Minerals Kft Ουγγαρία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 Sarda Perlite S.r.l. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 61,00% 61,00% 2001 S&B Industrial Minerals SP Z.O.O. Πολωνία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2006 S&B Industrial Minerals Spain S.L.u. Ισπανία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2000 ΑΜΕΡΙΚΗ Stollberg do Brazil Ltda Βραζιλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 Milos Island Resort Ltd. (2) Β.Π.Ν Διαχειρ.Ακινήτων 75,00% - S&B Industrial Minerals North America Inc. (3) Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1999 Stollberg Inc. Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 ΑΣΙΑ S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1996 Guizhou S&B New-Typed Material Co. Ltd. (4) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% - S&B Jilin Wollastonite Co Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2005 S&B Industrial Minerals (Tianjin) Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2006 Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2007 Stollberg India Pvt. Ltd Ινδία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 99,72% 99,71% 1996 Pabalk Maden A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 98,73% 98,73% 1995 ΑΦΡΙΚΗ % Τελικής Συμ/χής Naimex S.A.R.L. Μαρόκο Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2003 S&B Ind. Min. Morocco S.A.R.L. Μαρόκο Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% Υποσημειώσεις: 1. Η εταιρία Otavi Minen AG απορροφήθηκε από την εταιρία S&B Industrial Minerals GmbH εντός του. 2. Ο Ομιλος απέκτησε των έλεγχο αυτών των εταιριών εντός του τετάρτου τριμήνου και ως εκ τούτου ενοποιούνται με τη μέθοδο της ολικής ενοποίησης. 3. Όπως αναφέρεται αναλυτικά στην Σημείωση 4 ο Όμιλος εξαγόρασε την εταιρία Miller LLC τον Ιούλιο του, Η εταιρία αυτή απορροφήθηκε από την εταιρία S&B Industrial Minerals North America Inc. εντός του τετάρτου τριμήνου. 4. Εντός του, η εταιρία S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. ίδρυσε την 100% θυγατρική της Guizhou S&B New-Typed Material Co. Ltd. με μετοχικό κεφάλαιο 100.

72 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ (συνέχεια) Λόγω των μακροοικονομικών συνθηκών ύφεσης στη παγκόσμια αγορά, ο Όμιλος εκτίμησε ότι η λογιστική αξία συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων στις κινέζικες θυγατρικές του «Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd.» και «S&B Jilin Wollastonite Co. Ltd.», οι οποίες ανήκουν στον λειτουργικό τομέα Λοιπών Ορυκτών, δεν αναμένεται να ανακτηθούν και, ως εκ τούτου, καταχώρησε στα αποτελέσματα χρήσης ζημία απομείωσης συνολικού ποσού η οποία αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τρέχων φόρος εισοδήματος Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Συνολικός φόρος εισοδήματος Μείον: Φόρος εισοδήματος διακοπτόμενων δραστηριοτήτων - (3.486) - - Φόρος εισοδήματος συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων Ως εκ τούτου, αυτά τα περιουσιακά στοιχεία απεικονίζονται σε μηδενικές αξίες. Εντός του, ο Όμιλος απέκτησε πρόσθετο ποσοστό συμμετοχής 50% στη συγγενή εταιρία διαχείρισης ακινήτων Dolphin CI S&B Holdings Ltd., μέσω της θυγατρικής του Sibimin Overseas Ltd., και, ως εκ τούτου, το συνολικό ποσοστό του Ομίλου την 31 η Δεκεμβρίου ανέρχεται σε 75%. Το τίμημα για την απόκτηση του συνολικού ποσοστού 50% ανήλθε σε 4,5 εκατομμύρια περίπου. Επιπρόσθετα, η Dolphin CI S&B Holdings Ltd. εξαγόρασε το υπολειπόμενο ποσοστό δικαιωμάτων μειοψηφίας 33,33% στην Milos Island Resort Ltd. έναντι τιμήματος 2 εκατομμύρια περίπου (το μερίδιο του Ομίλου ανέρχεται σε 1,5 εκατομμύρια περίπου). Τέλος ο Όμιλος εξαγόρασε το 75% της εταιρίας SPV 26 Α.Ε. έναντι τιμήματος 0,9 εκατομμύρια περίπου. Ο Όμιλος ασκεί πλήρη έλεγχο στην Dolphin CI S&B Holdings Ltd. και τις θυγατρικές της από το τέταρτο τρίμηνο του με συνέπεια να τις ενοποιεί με την μέθοδο της πλήρους ενοποίησης. Η συνολική συναλλαγή αποτελεί «asset deal» και ως εκ τούτου απεικονίζεται ως προσθήκη στα γήπεδα-οικόπεδα των ενσωμάτων ακινητοποιήσεων. Σημειώνεται ότι η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας, που πραγματοποιήθηκε την 16 η Ιουνίου, ενέκρινε την δυνητική εξαγορά από την Sibimin Overseas Ltd. του ποσοστού συμμετοχής 25% που κατέχει αυτή τη στιγμή η ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε. (συνδεόμενη εταιρία) στην Dolphin CI S&B Holdings Ltd., εφόσον η ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε. αποφασίσει να το διαθέσει. Η τιμή εξαγοράς θα είναι η ονομαστική τιμή των μετοχών που κατέχει η ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε δηλαδή 1.250,00. Οι συμμετοχές σε θυγατρικές που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Η Εταιρία S&B Holding GmbH Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Sarda Perlite S.r.l Sibimin Overseas Ltd Isocon Α.Ε Askana Ltd 0 0 Asian Minerals Ltd Εντός του Δεκεμβρίου η θυγατρική S&B Holding GmbH προχώρησε σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό των το οποίο και καταβλήθηκε εντός της χρήσης. 68

73 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ (συνέχεια) Εντός του Δεκεμβρίου, η Εταιρία συνεκτιμώντας τις διεθνείς αλλά και τις τοπικές εξελίξεις σε συνδυασμό με τις σωρευμένες ζημίες της θυγατρικής Askana Ltd. (η οποία δραστηριοποιείται στη Γεωργία και ανήκει στις δραστηριότητες Μπεντονίτη) καταχώρησε στα αποτελέσματά της πρόβλεψη μέσω της οποίας απομείωσε πλήρως τη συμμετοχή της στην θυγατρική αυτή θεωρώντας ότι η ανάκτηση του σχετικού ποσού δεν αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός των επομένων ετών. Η ζημία απομείωσης η οποία περιλαμβάνει και το σύνολο των απαιτήσεων από αυτή τη θυγατρική αναλύεται ως εξής: Συμμετοχή Προκαταβολές για αγορές αποθεμάτων 122 Λοιπές απαιτήσεις Η αρνητική αξία των καθαρών περιουσιακών στοιχείων που ενοποιήθηκαν κατά την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν 928 και 877, αντίστοιχα, και ως εκ τούτου δεν συνέτρεξε λόγος περαιτέρω απομείωσης στην κλειόμενη χρήση στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Ωστόσο, ο Όμιλος δεν έχει ακόμη προχωρήσει σε εκτίμηση της ρευστοποιήσιμης αξίας των περιουσιακών στοιχείων της θυγατρικής, λογιστικής αξίας 73 κατά την 31 η Δεκεμβρίου, τα οποία περιλαμβάνονται στα ενσώματα πάγια του Ομίλου, καθώς προτίθεται να διατηρήσει την παρουσία του στην εν λόγω χώρα. Τα μερίσματα από θυγατρικές που αναγνωρίστηκαν στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις είχαν ως εξής: Η Εταιρία S&B Holding GmbH Sarda Perlite S.r.l Isocon S.A Τα δικαιώματα μειοψηφίας στις οικονομικές καταστάσεις, ανά θυγατρική εταιρία, αναλύονται ως εξής: Κατάσταση οικονομικής θέσης Αποτελέσματα χρήσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Isocon Α.Ε (317) 152 Sarda Perlite S.r.l SLS Baustoffe GmbH (5) (2) Stollberg & Samil Co. Ltd. (αφορά δικαιώματα μειοψηφίας της Qing Dao) S&B Industrial Minerals AD Askana Ltd (1) 19 S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. 3 4 (1) (1) Sibimin Overseas Ltd Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd (1) - (1) - Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd (1) - (1) - Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. (1) - (2) - Ειδικού Σκοπού 26 Α.Ε. (1) - (1) - Pabalk Maden A.Ş. (1) - (1) 0 Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε. (18) - (18) - Dolphin CI S&B Holding Ltd. (52) - (1) - Milos Island Resort Ltd Orykton GmbH (αφορά δικαιώματα μειοψηφίας της Harmin) (18) Παρνασσός Α.Ε. Πρακτορεύσεις Ασφαλειών (2) Σύνολο δικαιωμάτων μειοψηφίας (185)

74 4. ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 4.1. Εξαγορές έτους Εξαγορά εκμετάλλευσης από «Halliburton Energy Services Inc.» και «Bentonite Performance Minerals LLC» Στις 2 Φεβρουαρίου, ο Όμιλος κατέληξε σε συμφωνία με τις εταιρίες Halliburton Energy Services Inc. και Bentonite Performance Minerals LLC για την αγορά εργοστασίου, συμπεριλαμβανομένων αποθεμάτων, που ανήκει στις δραστηριότητες του Μπεντονίτη και βρίσκεται στη πόλη Waterloo της πολιτείας Iowa των ΗΠΑ, έναντι συνολικού τιμήματος Δολάρια ΗΠΑ 700 χιλιάδες περίπου. Η εξαγορά πραγματοποιήθηκε με καταβολή μετρητών. Ο προσδιορισμός της εύλογης αξίας των περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και ενδεχόμενων υποχρεώσεων, ο σχετικός επιμερισμός του τιμήματος εξαγοράς (Purchase Price Allocation) σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων» και ο ακριβής προσδιορισμός και επιβεβαίωση της σχετικής υπεραξίας ολοκληρώθηκαν εντός του και προέκυψε υπεραξία ποσού 19, η οποία θεωρείται οριστική Εξαγορά «Miller LLC» Ο Όμιλος στις 2 Ιουλίου ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις για την εξαγορά του 100% των μεριδίων της Εταιρίας «Miller LLC» που δραστηριοποιείται στην διόγκωση του περλίτη στην πολιτεία North Carolina των ΗΠΑ. Το πόσο της εξαγοράς ανέρχεται σε Δολάρια ΗΠΑ 1,1 εκατ. περίπου. Η αποπληρωμή του πραγματοποιείται ως εξής: ποσό Δολάρια ΗΠΑ 700 χιλιάδες περίπου έχουν ήδη καταβληθεί με μετρητά, ενώ ποσό Δολάρια ΗΠΑ 400 χιλιάδες περίπου θα καταβληθούν σε τρεις ισόποσες ετήσιες δόσεις αρχής γενομένης από το έτος Ο προσδιορισμός της εύλογης αξίας των περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και ενδεχόμενων υποχρεώσεων, ο σχετικός επιμερισμός του τιμήματος εξαγοράς (Purchase Price Allocation) σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων» και ο ακριβής προσδιορισμός και επιβεβαίωση της σχετικής υπεραξίας ολοκληρώθηκαν εντός του και ο Όμιλος αναγνώρισε υπεραξία ποσού 377, η οποία θεωρείται οριστική. 70

75 4. ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (συνέχεια) Περιληπτικά, οι προσδιορισθείσες εύλογες αξίες των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων που απέκτησε και ανέλαβε αντίστοιχα ο Όμιλος, το συνολικό τίμημα (κόστος) των ανωτέρω εξαγορών και η προκύψασα υπεραξία έχουν ως εξής: Halliburton Energy Services Inc. & Bentonite Performance Minerals LLC Miller LLC Οριστικές εύλογες αξίες εξαγοράς Λογιστικές αξίες κατά την εξαγορά Οριστικές εύλογες αξίες εξαγοράς Λογιστικές αξίες κατά την εξαγορά Γήπεδα Μηχανήματα Λοιπός πάγιος εξοπλισμός Μεταφορικά μέσα & λοιπός εξοπλισμός Αποθέματα Απαιτήσεις Χρηματικά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Εύλογη αξία καθαρού ενεργητικού Συνολικό κόστος εξαγοράς Προκύψασα υπεραξία Ανάλυση συνολικού κόστους εξαγοράς Τίμημα εξαγοράς Άμεσα έξοδα εξαγοράς και λοιπά έξοδα Χρηματικά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα που αποκτήθηκαν - (9) Καθαρή ταμειακή εκροή εξαγοράς Οι παραπάνω επενδύσεις επεκτείνουν την παραγωγική δυναμικότητα των δραστηριοτήτων του Ομίλου δημιουργώντας ευκαιρίες ανάπτυξης και συνεργιών στα δίκτυα διανομής των ΗΠΑ. Η λειτουργική συνεισφορά στον Όμιλο των παραπάνω εξαγορών, για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, είναι επουσιώδης. 71

76 4. ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (συνέχεια) 4.2 Εξαγορές έτους Οι συνενώσεις επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκαν το περιλάμβαναν την εξαγορά των δραστηριοτήτων επεξεργασίας διογκωμένου περλίτη από την εταιρία «Airlite Processing Corporation of Florida» που βρίσκεται στην πόλη Vero Beach της πολιτείας Florida στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής («ΗΠΑ») καθώς και την εξαγορά πρόσθετου ποσοστού συμμετοχής 25,2% στην εταιρία SLS Baustoffe GmbH στη Γερμανία. Οι δύο αυτές συνενώσεις επιχειρήσεων ολοκληρώθηκαν εντός του και συνοψίζονται ως εξής: Airlite Processing Corporation of Florida SLS Baustoffe GmbH Οριστικές εύλογες αξίες εξαγοράς Λογιστικές αξίες κατά την εξαγορά Οριστικές εύλογες αξίες εξαγοράς Λογιστικές αξίες κατά την εξαγορά Ενσώματα πάγια Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Αποθέματα Απαιτήσεις Χρηματικά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Εύλογη αξία καθαρού ενεργητικού (*) Συνολικό κόστος εξαγοράς Προκύψασα υπεραξία Ανάλυση συνολικού κόστους εξαγοράς Τίμημα εξαγοράς Άμεσα έξοδα εξαγοράς και λοιπά έξοδα 62 4 Μείον: χρηματικά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα που αποκτήθηκαν - (193) Καθαρή ταμειακή εκροή εξαγοράς (*): σε ποσοστό 25,2% που αποκτήθηκε 72

77 5. ΔΙΑΚΟΠΕΙΣΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Τον Απρίλιο του η Εταιρία υπέγραψε συμφωνία με τη Εταιρία «Σφακιανάκης ΑΕΒΕ» για την πώληση της κατά 100% θυγατρικής εταιρίας «Ergotrak Εμπορική Μηχανημάτων και Βιομηχανικών Ειδών Α.Ε.Ε.» και των θυγατρικών της (υπο-όμιλος Ergotrak) που ανήκε στον εμπορικό τομέα δραστηριότητας. Η συναλλαγή εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και τις αρμόδιες εποπτικές αρχές την 26 η Ιουνίου. Η τυπική διαδικασία της πώλησης και η σχετική υπογραφή του οριστικού συμφωνητικού πώλησης και μεταβίβασης των μετοχών ολοκληρώθηκε την 23 η Ιουλίου, ημερομηνία που θεωρείται και δεσμευτική για απεικόνιση της συναλλαγής στις οικονομικές καταστάσεις, οπότε και εισπράχθηκε το τίμημα που ανέρχεται σε Το αποτέλεσμα από την πώληση του υπο-ομίλου Ergotrak ανέρχεται σε ενοποιημένο επίπεδο σε ζημία 704 (σε επίπεδο Εταιρίας κέρδος 1.434) και απεικονίζεται στα αποτελέσματα της προηγούμενης χρήσης. Τα περιουσιακά στοιχεία ύψους και οι υποχρεώσεις ύψους του υποομίλου από-αναγνωρίστηκαν κατά την 1 η Ιουλίου από την κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου, καθώς η Διοίκηση κατά την ημερομηνία αυτή έπαψε να κατέχει ουσιαστικά τον έλεγχο (control) του υπο-ομίλου Ergotrak. Τα αποτελέσματα του υπο-ομίλου Ergotrak αφορούν την περίοδο 1/1/-30/6/ κατά την οποία ο υπο-όμιλος Ergotrak ενοποιήθηκε για τελευταία φορά, εκτός της προκύψασας ζημίας από την πώληση που απεικονίστηκε στο δεύτερο εξάμηνο της χρήσης, και αναλύονται ως εξής: 1/1-31/12 Πωλήσεις Κόστος πωλήσεων (8.813) Έξοδα διοίκησης (1.012) Έξοδα διάθεσης (2.031) Λοιπά έσοδα / (έξοδα), καθαρά 273 Χρηματοοικονομικά έσοδα / (έξοδα), καθαρά (217) Ζημία από πώληση θυγατρικής (704) Ζημίες προ φόρων (492) Φόροι εισοδήματος (389) Ζημίες μετά από φόρους (881) Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα χρήσης περιλαμβάνουν, στις διακοπείσες δραστηριότητες, το κέρδος από την εκχώρηση του υπο-ομίλου Μοτοδυναμική καθώς και το σχετικό φόρο εισοδήματος Οι καθαρές ταμειακές ροές που πραγματοποιήθηκαν από τον υπο-όμιλο Ergotrak έχουν ως εξής: 1/1-31/12 Καθαρές εκροές από λειτουργικές δραστηριότητες (183) Καθαρές εκροές από επενδυτικές δραστηριότητες (390) Καθαρές εισροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Συναλλαγματικές διαφορές επί των ταμειακών ροών 14 Καθαρή αύξηση διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων 753 Η καθαρή ταμειακή ροή από την πώληση του υπο-ομίλου Ergotrak αναλύεται ως εξής: Τίμημα που εισπράχθηκε Ταμειακά διαθέσιμα κατά τη πώληση (998) Καθαρή ταμειακή εισροή

78 6. ΠΩΛΗΣΕΙΣ Οι πωλήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Μπεντονίτης Περλίτης Βωξίτης Συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης Λοιπά Ορυκτά Λοιπές πωλήσεις Πωλήσεις διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο πωλήσεων ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Το κόστος πωλήσεων που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναλώσεις Αμοιβές προσωπικού Ναύλοι Παροχές τρίτων Αποσβέσεις Αμοιβές τρίτων Φόροι-τέλη Διάφορα έξοδα Κόστος πωλήσεων διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο κόστους πωλήσεων

79 8. ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Τα έξοδα διοίκησης που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές προσωπικού Παροχές τρίτων Αμοιβές τρίτων Αποσβέσεις Φόροι-τέλη Διάφορα έξοδα Έξοδα διοίκησης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο εξόδων διοίκησης ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Τα έξοδα διάθεσης που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές προσωπικού Παροχές τρίτων Αποσβέσεις Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων Αμοιβές τρίτων Φόροι-τέλη Διάφορα έξοδα Έξοδα διάθεσης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο εξόδων διάθεσης

80 10. ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ Τα λοιπά έσοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Έσοδα από ενοίκια Εσοδα από αντιλογισμούς υποχρεώσεων που έληξαν νομικά Κέρδη από εκποίηση παγίων Έσοδα από παροχή υπηρεσιών Αντιλογισμοί πρόβλεψης αποκατάστασης περιβάλλοντος και λοιπών προβλέψεων Έσοδα επιχορηγήσεων εξόδων Επιστροφή προστίμων από ΥΠΕΧΩΔΕ (Σημείωση 40) Αρνητική διαφορά μεταξύ του τιμήματος εξαγοράς και της εύλογης αξίας αποκτώμενων περιουσιακών στοιχείων Έσοδα από προμήθειες Λοιπά έσοδα Λοιπά έσοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο λοιπών εσόδων ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ Τα λοιπά έξοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Ζημία απομείωσης παγίων στοιχείων (Σημείωση 3) Πρόβλεψη απομείωσης αποθεμάτων Πρόστιμα και προσαυξήσεις Ζημίες από εκποίηση παγίων Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβαλλοντος Λοιπά έξοδα Λοιπά έξοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο λοιπών εξόδων

81 12. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ Τα χρηματοοικονομικά έσοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Κέρδη από αποτίμηση και τακτοποίηση παραγώγων επί ναύλων (Σημείωση 35) Πιστωτικοί τόκοι (Σημείωση 27) Κέρδη από συναλλαγματικές διαφορές, καθαρά Λοιπά Χρηματοοικονομικά έσοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο χρηματοοικονομικών εσόδων ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Τα χρηματοοικονομικά έξοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Χρεωστικοί τόκοι μακροπρόθεσμων δανείων (Σημείωση 34) Χρεωστικοί τόκοι βραχυπρόθεσμων δανείων (Σημείωση 37) Ζημίες από αποτίμηση και διακανονισμό παραγώγων επί πετρελαίου (Σημείωση 35) Ζημίες από αποτίμηση παραγώγων επί ναύλων (Σημείωση 35) Χρηματοοικονομικό κόστος πρόβλεψης αποκατάστασης περιβάλλοντος (Σημείωση 33) Χρηματοοικονομικό κόστος πρόβλεψης αποζημίωσης προσωπικού (Σημείωση 32) Καθαρές ζημίες από συναλλαγματικές διαφορές Προμήθειες και τραπεζικά έξοδα Απόσβεση εξόδων σύναψης δανείων Λοιπά Χρηματοοικονομικά έξοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο χρηματοοικονομικών εξόδων

82 14. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) Ο φόρος εισοδήματος στα αποτελέσματα του Ομίλου και της Εταιρίας αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τρέχων φόρος εισοδήματος Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Συνολικός φόρος εισοδήματος Μείον: Φόρος εισοδήματος διακοπτόμενων δραστηριοτήτων - (3.486) - - Φόρος εισοδήματος συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων Ο ονομαστικός συντελεστής φόρου εισοδήματος στον οποίο υπόκειται η Εταιρία για τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα είναι 25% για το. Εντός του 2007 η Εταιρία ίδρυσε υποκατάστημα στην αλλοδαπή η οποία υπόκειται σε φόρο εισοδήματος 31,4%. Ο πραγματικός τελικός φορολογικός συντελεστής διαφέρει από τον ονομαστικό. Στην διαμόρφωση του πραγματικού φορολογικού συντελεστή επιδρούν διάφοροι παράγοντες οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι η μη έκπτωση ορισμένων δαπανών και η δυνατότητα του Ομίλου και της Εταιρίας να σχηματίζουν αφορολόγητες εκπτώσεις και αφορολόγητα αποθεματικά. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος κάθε μίας εταιρίας του Ομίλου υποβάλλεται σε ετήσια βάση, αλλά τα κέρδη ή οι ζημίες που δηλώνονται παραμένουν προσωρινά έως ότου οι φορολογικές αρχές της κάθε χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται οι εταιρίες του Ομίλου, ελέγξουν τις δηλώσεις και τα βιβλία και στοιχεία του φορολογούμενου και εκδοθεί η τελική έκθεση ελέγχου ή παρέλθει ο χρόνος παραγραφής. Οι φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που γίνονται αποδεκτές από τις εκάστοτε φορολογικές αρχές, μπορούν να συμψηφίσουν μελλοντικά κέρδη για διάστημα το οποίο ορίζεται από τις φορολογικές διατάξεις της κάθε χώρας. Για την Εταιρία, καθώς και για τις Ελληνικές θυγατρικές, το διάστημα αυτό είναι πέντε έτη από το έτος στο οποίο προέκυψαν οι φορολογικές ζημίες. 78

83 14. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι εταιρίες του Ομίλου έχουν ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις, οι οποίες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί: ΕΥΡΩΠΗ Εταιρία Υποσημ. Χώρα Ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις S&B Industrial Minerals AD Βουλγαρία S&B Industrial Minerals S.A.R.L. Γαλλία Denain Anzin Metallurgie S.A.S. Γαλλία S&B Industrial Minerals GmbH Γερμανία S&B Holding GmbH Γερμανία SLS Baustoffe GmbH Γερμανία Orykton GmbH Γερμανία Askana Ltd. Γεωργία S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (1) Ελλάδα - Isocon A.E. Ελλάδα Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος - Γ.Λ.Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. Ελλάδα Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. Ελλάδα Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε Ελλάδα Ειδικού Σκοπού 26 Α.Ε. Ελλάδα - S&B Industrial Minerals Spain S.L.u. Ισπανία Sarda Perlite S.r.l. Ιταλία Sibimin Overseas Ltd. Κύπρος Asian Minerals Ltd. Κύπρος Dolphin CI S&B Holdings Ltd. Κύπρος Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. Κύπρος Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd. Κύπρος Cebo International BV (2) Ολλανδία Cebo Holland B.V. (2) Ολλανδία Cebo Marine B.V. (2) Ολλανδία Cebo U.K. Ltd (2) Μ.Βρετανία S&B Industrial Minerals Kft Ουγγαρία S&B Industrial Minerals SP Z.O.O. Πολωνία - ΑΜΕΡΙΚΗ S&B Industrial Minerals North America Inc. ΗΠΑ Stollberg Inc. ΗΠΑ Stollberg do Brazil Ltda (2) Βραζιλία Milos Island Resort Ltd. Β.Π.Ν. ΑΣΙΑ S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. Κίνα - S&B Jilin Wollastonite Co Ltd. Κίνα S&B Industrial Minerals (Tianjin) Co. Ltd. Κίνα Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd. Κίνα Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. Κίνα - S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. (2) Τουρκία Pabalk Maden A.Ş. Τουρκία Stollberg India Pvt. Ltd Ινδία Stollberg & Samil Co. Ltd. Κορέα ΑΦΡΙΚΗ Naimex S.A.R.L. Μαρόκο S&B Ind. Min. Morocco S.A.R.L. Μαρόκο - Υποσημειώσεις: (1) Εντός του, ολοκληρώθηκαν οι φορολογικοί έλεγχοι της Εταιρίας καθώς και της απορροφηθείσας εταιρίας Παρνασσός Πρακτορεύσεις Ασφαλειών Α.Ε. για τις χρήσεις , από τους οποίους προέκυψαν πρόσθετοι φόροι 490, εκ των οποίων ποσό 21 έχει βαρύνει τα αποτελέσματα της παρούσας χρήσης. Επιπροσθέτως η Εταιρία βρίσκεται σε διαδικασία φορολογικού ελέγχου για τη χρήση. (2) Οι πιθανές φορολογικές υποχρεώσεις που ενδεχομένως να προκύψουν από φορολογικό έλεγχο και θα αφορούν τις χρήσεις για τις εταιρίες του Ομίλου Stollberg και τις χρήσεις για τις εταιρίες του Ομίλου Cebo, καλύπτονται από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες (πωλητές) βάσει των σχετικών συμβάσεων εξαγοράς. 79

84 14. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Ακολουθεί αριθμητική συμφωνία μεταξύ του συνολικού φόρου εισοδήματος και του γινομένου των λογιστικών κερδών επί του ονομαστικού φορολογικού συντελεστή για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και για τον Όμιλο και την Εταιρία, αντίστοιχα: 1/1-31/12 1/1-31/12 Κέρδη προ φόρων συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων Κέρδη προ φόρων διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Κέρδη προ φόρων Ομίλου Συντελεστής φόρου Εταιρίας 25% 25% Φόρος εισοδήματος βάσει του ισχύοντος συντελεστή: Αφορολόγητη έκπτωση Ν.2601/1998 (51) (2.430) - Διαφορά συντελεστή φορολογίας θυγατρικών από το φορολογικό συντελεστή της Εταιρίας (174) Πρόσθετοι φόροι Ζημίες απομείωσης Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση επί φορολογικών ζημιών θυγατρικών προηγουμένων χρήσεων Ζημίες θυγατρικών της χρήσης επί των οποίων δε λογίστηκε αναβαλλόμενος φόρος Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Επίδραση από αλλαγή φορολογικών συντελεστών - (160) Σύνολο φόρου εισοδήματος Ομίλου Μείον: Φόρος εισοδήματος διακοπτόμενων δραστηριοτήτων - (3.486) Φόρος εισοδήματος συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων /1-31/12 74,1% 36,7% 1/1-31/12 Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος βάσει του ισχύοντος συντελεστή - δραστηριότητα Ελλάδος* δραστηριότητα αλλοδαπής** - 57 Μη φορολογητέα έσοδα - Μερίσματα Α.Ε. και κέρδη από πώληση μετοχών εισηγμένων στο χρηματιστήριο (5) (70) - Αφορολόγητη έκπτωση Ν.2601/1998 (51) (2.430) Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Ο Όμιλος Η Εταιρία - Μη εκπιπτόμενοι φόροι Πρόσθετοι φόροι Λοιπές προβλέψεις (198) Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου και διανομή κερδών στο προσωπικό και λοιπά κίνητρα στελεχών (49) Ζημίες υποκαταστήματος αλλοδαπής επί των οποίων δε λογίστηκε αναβαλλόμενος φόρος Λοιπά Επίδραση από αλλαγή φορολογικών συντελεστών - (157) Πρόβλεψη φόρου εισοδήματος ,0% 25,5% 1/1-31/12 1/1-31/12 * Εισόδημα δραστηριότητας Ελλάδος ** Εισόδημα δραστηριότητας υποκαταστήματος αλλοδαπής (703)

85 14. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Ο ονομαστικός φόρος εισοδήματος έχει υπολογιστεί βάσει των ενοποιημένων κερδών επί τον ονομαστικό φορολογικό συντελεστή της Εταιρίας. Σύμφωνα με τις ισχύοντες φορολογικούς νόμους ο αντίστοιχος φορολογικός συντελεστής για τις δραστηριότητες στην Ελλάδα ανέρχεται σε 25% για το και το, ενώ από το έτος 2010 θα μειώνεται σταδιακά κατά 1% έως ότου καταλήξει σε 20% το έτος Για τις δραστηριότητες μέσω υποκαταστήματος στην αλλοδαπή ο φόρος ανέρχεται σε 31,4% για τα έτη και. Ο Όμιλος δεν σχημάτισε αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για συγκεκριμένες θυγατρικές που έχουν σωρευμένες ζημίες ύψους 10,5 εκατ. περίπου, διότι δεν μπορεί να προβλεφθεί η ακριβής χρήση έναρξης πραγματοποίησης κερδών, γεγονός το οποίο δεν επιτρέπει τον αξιόπιστο υπολογισμό αναβαλλόμενου φόρου, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός της κυλιομένης παρέλευσης δικαιώματος συμψηφισμού τέτοιων ζημιών στο μέλλον. Η καθαρή κίνηση του λογαριασμού αναβαλλόμενων φόρων εισοδήματος για τον Όμιλο και την Εταιρία είναι η εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αρχικό υπόλοιπο, καθαρή απαίτηση/ (υποχρέωση) (11.890) (9.914) (Χρέωση) / πίστωση λογαριασμού αποτελεσμάτων (224) (864) (1.502) (269) Άμεση πίστωση της Καθαρής Θέσης (70) 101 (70) 94 Εξαγορές/ συγχωνεύσεις επιχειρήσεων (148) (1.040) - 7 Αντιλογισμός λόγω απομείωσης παγίων (Σημείωση 3) Πωλήσεις επιχειρήσεων - (164) - - Συναλλαγματικές διαφορές 15 (9) - - Τελικό υπόλοιπο αναβαλλόμενων φόρων συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων, καθαρή απαίτηση/ (υποχρέωση) (11.858) (11.890) Οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Καθαρή αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Καθαρή αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση (15.300) (15.751) (11.858) (11.890) 81

86 14. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις του Ομίλου και της Εταιρίας προέρχονται από τα ακόλουθα στοιχεία: Ο Όμιλος Κατάσταση οικονομικής θέσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Έκτακτες αμοιβές στελεχών Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού (41) 162 Φορολογικές ζημιές (1.093) 293 Χρηματοοικονομικά παράγωγα (236) Απομείωση αξίας αποθεμάτων (255) (318) Λοιπά Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Ασώματα πάγια (6.104) (7.113) (550) (314) Φορολογικά εκπεστέα υπεραξία (5.228) (4.727) Ενσώματα πάγια (3.987) (3.967) (127) (123) Προσαρμογή ωφέλιμης ζωής παγίων (5.939) (4.972) 967 (32) Λοιπά (495) (741) (245) 268 Σύνολο (21.753) (21.520) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις (11.858) (11.890) Καθαρή χρέωση αναβαλλόμενου φόρου στα αποτελέσματα Η Εταιρία Κατάσταση οικονομικής θέσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Απομείωση αξίας αποθεμάτων Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού (49) 102 Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Έκτακτες αμοιβές στελεχών Μεταβατικοί λογαριασμοί - (11) (11) 3 Απόσβεση επιχορηγήσεων σύμφωνα με την ωφέλιμη ζωή (3) 40 Χρηματοοικονομικά παράγωγα (236) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Απόσβεση παγίων στοιχείων σύμφωνα με την ωφέλιμη ζωή (4.704) (3.930) 773 (300) Διαθέσιμες προς πώληση επενδύσεις (33) (37) - - Συγχωνεύσεις επιχειρήσεων Σύνολο (4.737) (3.960) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Κατάσταση αποτελεσμάτων Κατάσταση αποτελεσμάτων Χρέωση στα αποτελέσματα

87 15. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Τα έξοδα για αποσβέσεις για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων - Ενσώματων (σημείωση 17) Ασώματων (σημείωση 20) Επενδυτικών ακινήτων (σημείωση 18) Αποσβέσεις παγίων στοιχείων διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο αποσβέσεων παγίων στοιχείων Ενσωμάτωση αποσβέσεων σε μένοντα αποθέματα και πάγια (550) (502) (550) (502) Αποσβέσεις που βάρυναν τα αποτελέσματα Πλέον των ανωτέρω, στο κονδύλι αναλώσεις του λογαριασμού κόστος πωλήσεων περιλαμβάνονται ποσά 253 και 38 για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα, τα οποία αφορούν αποσβέσεις ενσωματωμένες στα αναλωθέντα αποθέματα προηγούμενων χρήσεων. 16. ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Οι αμοιβές προσωπικού για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τακτικές και έκτακτες αποδοχές Εργοδοτικές εισφορές Λοιπές παροχές προσωπικού Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού Πρόγραμμα χορήγησης μετοχών Αμοιβές προσωπικού διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο αμοιβών προσωπικού Ενσωμάτωση αμοιβών προσωπικού σε μένοντα αποθέματα και πάγια (3.520) (3.646) (3.501) (3.646) Αμοιβές προσωπικού που βάρυναν τα αποτελέσματα

88 (Όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά 17. ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αξία Κτήσης Ορυχεία- Μεταλλεία Γήπεδα- Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Ακιν/σεις υπό εκτέλεση 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Εξαγορές επιχειρήσεων Πωλήσεις επιχειρήσεων - (1.172) (1.727) (1.793) (599) (652) (5) (5.948) Μειώσεις - (62) (32) (895) (102) (558) (482) (2.131) Διαγραφές (2.020) (2.020) Συναλλαγματικές διαφορές 135 (46) (990) (978) 7 (205) (22) (2.099) Μεταφορές (10.238) Προσθήκες Εξαγορές επιχειρήσεων Πωλήσεις επιχειρήσεων Μειώσεις (601) (55) (89) (513) (516) (133) (5) (1.912) Διαγραφές (308) - - (2) (2) (2) - (314) Συναλλαγματικές διαφορές (42) (17) (9) Μεταφορές 309 (156) (3.766) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Εξαγορές επιχειρήσεων Πωλήσεις επιχειρήσεων - - (426) (620) (320) (469) - (1.835) Μειώσεις - (50) (20) (824) (88) (555) - (1.537) Διαγραφές (2.020) (2.020) Συναλλαγματικές διαφορές 34 (4) (317) (1.073) (15) (116) - (1.491) Μεταφορές (162) (25) 19 (8) (173) (190) Αποσβέσεις χρήσης Εξαγορές επιχειρήσεων Πωλήσεις επιχειρήσεων Μειώσεις (152) - (26) (383) (387) (104) - (1.052) Ζημίες από απομείωση Διαγραφές (2) - (2) - (4) Συναλλαγματικές διαφορές (11) Μεταφορές (59) (34) (6) - (2) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Σύνολο 84

89 (Όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά 17. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία της Εταιρίας που παρουσιάζονται τις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αξία Κτήσης Ορυχεία- Μεταλλεία Γήπεδα- Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Ακιν/σεις υπό εκτέλεση Σύνολο 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (88) (16) (1) (479) (584) Μεταφορές (6.510) Προσθήκες Μειώσεις (420) - - (35) (169) (44) (78) (746) Διαγραφές (308) (308) Μεταφορές (1.493) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (79) (6) (1) - (86) Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (1) - - (31) (169) (42) - (243) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Σημειώνεται ότι οι μειώσεις του στον Λογαριασμό «Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση» ποσού 479 αφορούν επιστροφή προκαταβολής σε προμηθευτή. 85

90 (Όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά 17. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Η κίνηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν την κατηγορία Ορυχεία-Μεταλλεία του Ομίλου αναλύεται ως εξής: Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών -Μεταλλευμάτων Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών- Μεταλλευμάτων Δαπάνες Έρευνας & Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Διαγραφές (2.020) (2.020) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές 3 44 (45) Προσθήκες Μειώσεις (182) - (419) - (601) Διαγραφές (308) (308) Συναλλαγματικές διαφορές - (42) - - (42) Μεταφορές Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Διαγραφές (2.020) (2.020) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές (162) (162) Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (152) (152) Ζημίες από απομείωση Συναλλαγματικές διαφορές - (11) - - (11) Μεταφορές (75) (59) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

91 (Όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά 17. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Η κίνηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν την κατηγορία Ορυχεία-Μεταλλεία της Εταιρίας αναλύεται ως εξής: Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών -Μεταλλευμάτων Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών- Μεταλλευμάτων Δαπάνες Έρευνας & Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Προσθήκες Μειώσεις (1) - (419) - (420) Διαγραφές (308) (308) Μεταφορές (1) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (1) (1) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

92 17. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα πλήρως αποσβεσμένα παραγωγικά πάγια στοιχεία: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αξία Κτήσης Ορυχεία - Μεταλλεία Γήπεδα - Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Σύνολο Επί των ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου και της Εταιρίας δεν υφίστανται βάρη. 18. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Τα επενδυτικά ακίνητα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Γήπεδα - Οικόπεδα Κτίρια Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Μειώσεις (223) (4.697) (4.920) Προσθήκες Μειώσεις (20) - (20) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις - (2.526) (2.526) Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Η ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων την 14 η Μαΐου ενέκρινε την πώληση του επενδυτικού ακινήτου της Εταιρίας επί της οδού Αμερικής Α στην Αθήνα, συνολικής αναπόσβεστης αξίας περίπου στην συνδεόμενη Εταιρία ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε. έναντι του ποσού περίπου. Η πώληση πραγματοποιήθηκε την 5 η Ιουνίου και το κέρδος που προέκυψε περίπου περιλαμβάνεται στα «Λοιπά έσοδα» στις καταστάσεις αποτελεσμάτων του Ομίλου και της Εταιρίας της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου. 88

93 18. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ (συνέχεια) Τα επενδυτικά ακίνητα μισθώνονται σε τρίτες εταιρίες για την στέγαση των γραφείων και των αποθηκών τους. Τα έσοδα μισθωμάτων από επενδυτικά ακίνητα ανέρχονται σε και για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Τα δε έξοδα επισκευών και συντηρήσεων των εν λόγω ακινήτων ανέρχονται σε 103 και 105 για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Την 31 η Δεκεμβρίου η Εταιρία είχε συμβάσεις λειτουργικής μίσθωσης των επενδυτικών ακινήτων της που λήγουν σε διάφορες ημερομηνίες έως το Τα ελάχιστα μελλοντικά εισπρακτέα μισθώματα των επενδυτικών ακινήτων βάσει μη ακυρώσιμων συμβολαίων λειτουργικής μίσθωσης την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: (σε εκατ.ευρώ) Εντός ενός έτους 1,3 1,1 2-5 έτη 6,8 6,0 Μετά από 5 έτη 8,2 0,6 16,3 7,7 Η εύλογη αξία των επενδυτικών ακινήτων του Ομίλου και της Εταιρίας κατά την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 23,8 εκατ. περίπου. 19. ΥΠΕΡΑΞΙΑ Η υπεραξία που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύεται ανά μονάδα δημιουργίας ταμειακών ροών ως εξής: Μπεντονίτης Περλίτης Συλλιπάσματα Λοιπά Ορυκτά Σύνολο Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Επιμερισμός τιμήματος εξαγορών σε ενσώματα και ασώματα περιουσιακά στοιχεία (429) - (336) (1.216) (1.981) Συναλλαγματικές διαφορές Υπόλοιπο Προσθήκες Μεταφορές (135) - Επιμερισμός τιμήματος εξαγορών σε ενσώματα και ασώματα περιουσιακά στοιχεία Συναλλαγματικές διαφορές (59) (3) (130) - (192) Υπόλοιπο Η υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις αφορά συνενώσεις επιχειρήσεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημιές απομείωσης και προέκυψε από τη συνένωση των εταιριών ΜΥΚΟΜΠΑΡ Α.Ε (δραστηριότητες μπεντονίτη) και ΟΡΥΧΕΙΑ ΟΤΑΒΙ ΕΛΛΑΣ Α.Ε (δραστηριότητες περλίτη). Ετήσιος έλεγχος απομείωσης της αξίας των ασωμάτων περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο ετήσιος έλεγχος απομείωσης της αξίας των περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη διάρκεια ζωής (υπεραξίες που προέκυψαν κατά την εξαγορά επιχειρήσεων καθώς και σήματα που αναγνωρίστηκαν κατά τις εξαγορές αυτές) πραγματοποιήθηκε έχοντας επιμερίσει τα στοιχεία αυτά στις εξής μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών: 89

94 19. ΥΠΕΡΑΞΙΑ (συνέχεια) Δραστηριότητες Μπεντονίτη Δραστηριότητες Περλίτη Δραστηριότητες Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης («C.C.F») Το ανακτήσιμο ποσό των ανωτέρω τριών μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών προσδιορίστηκε βάσει της μεθόδου της αξίας εν χρήσει, υπολογίστηκε δε χρησιμοποιώντας προβλέψεις ταμειακών ροών που βασίστηκαν στα εγκεκριμένα, από τη Διοίκηση, πενταετή επιχειρηματικά σχέδιά τους. Το επιτόκιο προεξόφλησης που εφαρμόστηκε για το και το ανέρχεται σε 9,90 % και 9,00% (προ φόρων), αντίστοιχα για όλες τις δραστηριότητες. Για την προβολή των ταμειακών ροών για το διάστημα πέραν της πενταετίας χρησιμοποιήθηκε δείκτης ανάπτυξης (growth rate) 2% για τις δραστηριότητες Μπεντονίτη και Περλίτη για το και το, αντίστοιχα. Για την προβολή των ταμειακών ροών για το διάστημα πέρα της πενταετίας για τις δραστηριότητες Συλλιπασμάτων χρησιμοποιήθηκε δείκτης ανάπτυξης (growth rate) 1% για το και το, αντίστοιχα. Ο ελάχιστος μέσος δείκτης ανάπτυξης για τον κλάδο των Βιομηχανικών Ορυκτών είναι 1%. Βασικές υποθέσεις που λήφθηκαν υπόψη για τον υπολογισμό της αξίας εν χρήσει των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Οι σημαντικότερες υποθέσεις που λήφθηκαν υπόψη από τη Διοίκηση του Ομίλου κατά τον υπολογισμό των προβλέψεων των ταμειακών ροών στα πλαίσια διενέργειας του ετήσιου ελέγχου για την απομείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων με αόριστη ωφέλιμη ζωή ήταν οι εξής (συνοπτική περιγραφή): Απόδοση ελάχιστου κινδύνου (risk-free return): Ως απόδοση ελάχιστου κινδύνου (risk-free return) κατά τον υπολογισμό του κόστους κεφαλαίου χρησιμοποιήθηκε η απόδοση των δεκαετών ομολόγων ελληνικού δημοσίου. Προϋπολογιστικά περιθώρια κέρδους: Τα προϋπολογιστικά περιθώρια λειτουργικού κέρδους και EBITDA υπολογίστηκαν βάσει των μέσων πραγματοποιηθέντων (πραγματικών) περιθωρίων της τελευταίας πενταετίας, προσαρμοσμένων προκειμένου να συμπεριλαμβάνουν και αναμενόμενες διαφορές λειτουργικής αποτελεσματικότητας. Δείκτης αύξησης κόστους πρώτων υλών (raw materials price inflation): Οι δείκτες αύξησης του κόστους πρώτων υλών βασίστηκαν στις προβλέψεις για τους δείκτες αυτούς στην Ελλάδα, την Ευρώπη (γενικά) και τις ΗΠΑ, περιοχές απ όπου προμηθεύονται οι πρώτες ύλες. Οι αξίες των βασικών υποθέσεων που χρησιμοποιήθηκαν είναι συνεπείς με ανεξάρτητες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Με βάση το διενεργηθέντα έλεγχο απομείωσης κατά την 31 η Δεκεμβρίου δεν προέκυψαν ζημίες απομείωσης αναφορικά με τις ανωτέρω υπεραξίες. 90

95 20. ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύονται ως εξής: Άδειες- Παραχωρήσεις - Δικαιώματα Σήματα- Εμπορικές επωνυμίες Πελατολόγια Σύνολο Λογισμικό Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Εξαγορές επιχειρήσεων (Σημείωση 4) Πωλήσεις επιχειρήσεων (161) (427) - - (588) Μειώσεις (84) (60) - - (144) Διαγραφές (2) (999) - - (1.001) Συναλλαγματικές διαφορές (41) (191) 18 - (214) Μεταφορές 74 (31) Προσθήκες Μειώσεις - (239) - - (239) Διαγραφές - (62) - - (62) Συναλλαγματικές διαφορές 26 (13) (23) (5) (15) Μεταφορές - (144) - - (144) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Πωλήσεις επιχειρήσεων (160) (427) - - (587) Μειώσεις (84) (60) - - (144) Διαγραφές (2) (2) Συναλλαγματικές διαφορές (15) (174) - - (189) Αποσβέσεις χρήσης Πωλήσεις επιχειρήσεων Μειώσεις - (187) - - (187) Ζημίες από απομείωση (Σημείωση 3) Συναλλαγματικές διαφορές - 21 (2) - 19 Μεταφορές 16 (10) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

96 20. ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Λογισμικό Άδειες- Παραχωρήσεις- Δικαιώματα Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Προσθήκες Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Αποσβέσεις χρήσης Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα πλήρως αποσβεσμένα παραγωγικά πάγια στοιχεία: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αξία Κτήσης Λογισμικό Άδειες - Παραχωρήσεις Σύνολο

97 21. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.a Laviosa Promasa S.A Bentec S.p.A Xinyang- Athenian Mining Co Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Dolphin CI S&B Holdings Ltd Ακολουθεί πίνακας ο οποίος παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ανωτέρω συγγενείς εταιρίες: Συγγενείς εταιρίες Χώρα % Τελικής Συμ/χής Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 1997 Laviosa Sanayi Ve Ticaret Ltd (1) Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% Laviosa Trimex Industries Ltd. (1) Ινδία Βιομηχ. Ορυκτά 19,00% - Bentec S.p.A. (1) Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 49,95% 1999 Laviosa Promasa S.A (2) Ισπανία Βιομηχ. Ορυκτά 29,52% 29,52% 1997 Xinyang- Athenian Mining Co Ltd. (XAMCO) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 25,00% 25,00% 1996 Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε. Ελλάδα Λοιπές δραστ/τες 43,07% 43,07% 2007 Dolphin CI S&B Holdings Ltd. (3) Κύπρος Διαχείριση Ακινήτων - 25,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. (3) Κύπρος Διαχείριση Ακινήτων - 25,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. (3) Ελλάδα Διαχείριση Ακινήτων - 25,00% 2007 Milos Island Resort Ltd. (3) Β.Π.Ν. Διαχείριση Ακινήτων - 25,00% Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd (3) Κύπρος Διαχείριση Ακινήτων - 25,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε. (3) Ελλάδα Διαχείριση Ακινήτων - 25,00% 2007 Υποσημειώσεις: 1. Οι εταιρίες Laviosa Sanayi Ve Ticaret Ltd., Laviosa Trimex Industries Ltd. και Bentec S.p.A ενοποιούνται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής τους Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ποσοστό συμμετοχής 100%, 55% και 100%, αντίστοιχα). 2. Η Εταιρία κατέχει άμεσα ποσοστό συμμετοχής 20,10% στη συγγενή εταιρία Laviosa Promasa S.A., ενώ το τελικό ποσοστό συμμετοχής που αναφέρεται στον ανωτέρω πίνακα προκύπτει έμμεσα λόγω του γεγονότος ότι η εν λόγω εταιρία ενοποιείται στις οικονομικές καταστάσεις της Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. 3. Ο Όμιλος έχει αποκτήσει έλεγχο στις εταιρίες αυτές από το τέταρτο τρίμηνο του και ως εκ τούτου αυτές ενσωματώνονται με τη μέθοδο της πλήρους ενοποίησης στις οικονομικές καταστάσεις. Εντός του η Εταιρία εισέφερε το ποσό των 200 στην συγγενή εταιρία Πρωτοβουλία Μήλος Α.Ε. με σκοπό την μελλοντική αύξηση κεφαλαίου ( 600 καταβλήθηκαν το ). Την 1 η Ιουνίου η Εταιρία κατέληξε σε οριστική συμφωνία με την συγγενή εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. για την πώληση του ποσοστού συμμετοχής της (το οποίο ανερχόταν σε 23%) στην Bentec S.p.A. έναντι τιμήματος Η συναλλαγή ολοκληρώθηκε στις 26 Ιουνίου με συνέπεια η Εταιρία να μην κατέχει πλέον ποσοστό συμμετοχής στην Bentec S.p.A. ενώ ο Όμιλος κατέχει έμμεσο ποσοστό 35% μέσω της Laviosa Chimica Mineraria S.p.A.. Ως εκ τούτου, ο Όμιλος απώλεσε ποσοστό 14,95% εντός του. Το προκύψαν κέρδος από την πώληση αυτή ανήλθε σε 708 σε ενοποιημένο επίπεδο ( 699 σε επίπεδο Εταιρίας) και αναγνωρίστηκε στα «Κέρδη / (ζημία) από πώληση συγγενών και θυγατρικών εταιριών» στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου. 93

98 21. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ (συνέχεια) Τα μερίσματα από συγγενείς, μετά από φόρους. που εισπράχτηκαν για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα είχαν ως εξής: Ο Όμιλος Laviosa Chimica Mineraria S.p.Α Bentec S.p.A - 22 Laviosa Promasa S.A Xinyang-Athenian Mining Co Τα ανωτέρω κονδύλια καταχωρήθηκαν σε μείωση της αξίας των συμμετοχών σε συγγενείς εταιρίες στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου. Τα μερίσματα από συγγενείς που αναγνωρίστηκαν στα αποτελέσματα της Εταιρίας είχαν ως εξής: Η Εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.Α Bentec S.p.A - 33 Laviosa Promasa S.A Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται συνοπτικές πληροφορίες αναφορικά με τις καταστάσεις οικονομικής θέσης των συγγενών εταιριών: Ενεργητικό Υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ενοποιημ.) Laviosa Promasa S.A Xinyang - Athenian Mining Co Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Ενεργητικό Υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ενοποιημ.) Laviosa Promasa S.A Bentec S.p.A Xinyang - Athenian Mining Co Dolphin CI S&B Holdings Ltd Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Τα έσοδα πωλήσεων των ανωτέρω συγγενών εταιριών στις οικονομικές τους καταστάσεις ανήλθαν σε και για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Η αναλογία του Ομίλου στα κέρδη των συγγενών εταιριών προ φόρων ανήλθε σε 281 ( 210 μετά από φόρους) και ( 970 μετά από φόρους) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι δεν έχουν παρασχεθεί εγγυήσεις υπέρ συγγενών εταιριών. 94

99 22. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ Οι συμμετοχές σε από κοινού ελεγχόμενες οντότητες που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύονται ως εξής: % Τελικής Συμ/χής Εταιρία Χώρα Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης ΕΥΡΩΠΗ Orykton GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2005 Cebo International B.V. Ολλανδία Ετ. Συμμετοχών 50,00% 50,00% 2007 Cebo Holland B.V. Ολλανδία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 Cebo Marine B.V. Ολλανδία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 Cebo U.K. Ltd Μ.Βρετανία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 ΑΣΙΑ Stollberg & Samil Co. Ltd. Κορέα Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2004 Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. (1) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 48,32% 48,32% 2004 Υποσημειώσεις: 1. H εταιρία Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. ενοποιείται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής της Stollberg & Samil Co.Ltd. (ποσοστό συμμετοχής 96,64%). Το μερίδιο του Ομίλου στο ενοποιημένο ενεργητικό και παθητικό και στα ενοποιημένα έσοδα και έξοδα των από κοινού ελεγχόμενων οντοτήτων κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις, αναλύεται ως εξής: Μακροπρόθεσμο ενεργητικό Βραχυπρόθεσμο ενεργητικό Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Πωλήσεις Κόστος πωληθέντων (27.857) (31.870) Έξοδα διοίκησης (1.567) (1.791) Έξοδα διάθεσης (2.804) (3.017) Λοιπά έσοδα/(έξοδα), καθαρά 1 5 Χρηματοοικονομικά έσοδα/(έξοδα), καθαρά (113) (57) Ζημίες από πώληση θυγατρικών - (253) Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος (672) (1.096) Δικαιώματα μειοψηφίας (17) 9 Καθαρά κέρδη Οι από κοινού ελεγχόμενες εταιρίες έχουν δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις 4,1 εκατ. περίπου (αναλογία του Ομίλου), οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στα ποσά που γνωστοποιούνται στην Σημείωση 40 παρακάτω. Δεν υπάρχουν άλλες δεσμεύσεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εταιρίες αυτές, ούτε έχουν χορηγηθεί εγγυήσεις από τον Όμιλο υπέρ αυτών σε τρίτους. 95

100 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Οι συναλλαγές με τις θυγατρικές και τις συγγενείς εταιρίες πραγματοποιούνται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια λειτουργίας του Ομίλου και αφορούν κατά κύριο λόγο λειτουργικές και κατά ένα μέρος επενδυτικές δραστηριότητες. Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης, δεν καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις, είναι άτοκα και η εξόφλησή τους πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών εντός των χρονικών ορίων που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των εν λόγω εταιριών. Οι εκκρεμείς εγγυήσεις από την S&B προς θυγατρικές της κατά την 31 η Δεκεμβρίου και αναλύονται στην Σημείωση 40. Η Διοίκηση της Εταιρίας γενικά δεν θεωρεί ότι απαιτείται πρόβλεψη για πιθανή αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεών της από τις θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες της και για το λόγο αυτό δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις έναντι των απαιτήσεων αυτών, με εξαίρεση την περίπτωση της Askana Ltd για την οποία σχηματίστηκε πρόβλεψη (βλέπε σχετικά στη Σημείωση 3). Τα διεταιρικά υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ εταιριών που ενοποιούνται με την μέθοδο της πλήρους ενοποίησης έχουν απαλειφθεί από τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Ακολουθούν πίνακες που απεικονίζουν τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα του Ομίλου με τις συνδεόμενες εταιρίες: Απαιτήσεις Συγγενείς εταιρίες Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Laviosa Promasa S.A Xinyang Athenian Mining Co. Ltd Dolphin CI S&B Holdings Ltd Από κοινού ελεγχόμενες οντότητες Cebo International B.V Stollberg & Samil Co. Ltd Orykton GmbH Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Όμιλος Εταιριών Μοτοδυναμική Α.Ε.Ε ΠΕΡΛΙΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Rescon India Private Ltd Λοιπές Έσοδα Ο Όμιλος Ο Όμιλος Υποχρεώσεις Έξοδα 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Bentec S.p.A SLS Baustoffe GmbΗ Xinyang Athenian Mining Co. Ltd Dolphin CI S&B Holdings Ltd Από κοινού ελεγχόμενες οντότητες Cebo International B.V Stollberg & Samil Co. Ltd Orykton GmbH Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Όμιλος Εταιριών Μοτοδυναμική Α.Ε.Ε ΠΕΡΛΙΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Rescon India Private Ltd Λοιπές

101 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Ακολουθούν πίνακες που απεικονίζουν τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα της Εταιρίας με τις συνδεόμενες εταιρίες: Η Εταιρία Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Θυγατρικές εταιρίες Isocon S.A S&B Holding GmbH Sibimin Overseas Ltd Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Α.Β.Ε.Μ.Ε Sarda Perlite S.r.l SLS Baustoffe GmbH Έμμεσες Θυγατρικές εταιρίες S&B Industrial Minerals GmbH S&B Industrial Minerals North America Inc S&B Industrial Minerals S.A.R.L S&B Industrial Minerals Spain S.L.u S&B Endustriyel Mineraller A.S S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd Ειδικού Σκοπού 26 Α.Ε S&B Industrial Minerals A.D Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Όμιλος Εταιριών Μοτοδυναμική Α.Ε.Ε Cebo International B.V ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Λοιπές

102 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Έσοδα Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Θυγατρικές εταιρίες Isocon S.A S&B Holding GmbH Sibimin Overseas Ltd Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Α.Β.Ε.Μ.Ε Sarda Perlite S.r.l Ergotrak Industrial Machinery & Equipment Trading Co S.A Έμμεσες Θυγατρικές εταιρίες S&B Industrial Minerals GmbH S&B Industrial Minerals North America Inc S&B Industrial Minerals S.A.R.L S&B Industrial Minerals Spain S.L.u Stollberg Inc S&B Industrial Minerals (Henan) Co.Ltd S&B Endustriyel Mineraller A.S S&B Industrial Minerals AD Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Bentec S.p.A Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Cebo International B.V Orykton GmbH Όμιλος Εταιριών Μοτοδυναμική Α.Ε.Ε Dolphin CI S&B Holdings Ltd ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Λοιπές Όπως αναλυτικά αναφέρεται στη Σημείωση 18 η Εταιρία πώλησε στην συνδεόμενη εταιρία ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε. το επενδυτικό ακίνητο επί της οδού Αμερικής Α, στην Αθήνα, έναντι ποσού 3,6 εκατ. περίπου. Έξοδα 98

103 23. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και ανώτατων στελεχών: Οι αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και ανώτατων στελεχών που καταλογίσθηκαν εντός της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν οι εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου Αμοιβές και έξοδα (περιλαμβάνονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοκητικού Συμβουλίου) Προγράμματα χορήγησης μετοχών Αμοιβές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και ανώτατων στελεχών διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Οι αμοιβές του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίνονται από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων και ως εκ τούτου, για τις σχετικές αμοιβές της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και, διενεργήθηκε σχετική δεδουλευμένη υποχρέωση στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων. Σημειώνεται ότι Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της 16ης Ιουνίου ενέκρινε τελικώς το ποσό των 305 για αμοιβές της χρήσης και όχι το ποσό των 460 που είχε προτείνει το Διοικητικό Συμβούλιο. Η διαφορά των 155 αντιλογίστηκε στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης. Οι υποχρεώσεις προς τα διευθυντικά στελέχη του Ομίλου και μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των 852 (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τα διευθυντικά στελέχη της και μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των 755 (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τα ανώτατα στελέχη της την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 110 και 111, αντίστοιχα (ο Όμιλος κατέβαλε 121 και 122, αντίστοιχα). Οι δε εισφορές που κατέβαλαν ο Όμιλος και η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για το πρόγραμμα ασφάλισης και συνταξιοδότησης των ανώτατων στελεχών τους για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 203 και 190, αντίστοιχα. - 99

104 24. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Τα αποθέματα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Μπεντονίτης Περλίτης Βωξίτης Λοιπά Ορυκτά Συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης Αναλώσιμα υλικά και ανταλλακτικά Προκαταβολές σε προμηθευτές για αγορές αποθεμάτων Μείον: πρόβλεψη για απομείωση αξίας αποθεμάτων (1.968) (1.555) (1.101) (1.101) Η κίνηση της πρόβλεψης για απομείωση της αξίας των αποθεμάτων έχει ως εξής: Χρήση Ο Όμιλος Χρήση Χρήση Η Εταιρία Χρήση Αρχικό υπόλοιπο Πρόσθετη πρόβλεψη (αποτελέσματα) Χρησιμοποίηση πρόβλεψης (318) (329) - - Πωλήσεις επιχειρήσεων - (100) - - Συναλλαγματικές διαφορές (12) Τελικό υπόλοιπο Η ανωτέρω πρόβλεψη αφορά ως επί το πλείστον τα αναλώσιμα υλικά και ανταλλακτικά του Ομίλου. Επί των αποθεμάτων του Ομίλου και της Εταιρίας δεν υφίστανται βάρη. 100

105 25. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Οι εμπορικές απαιτήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο 'Ομιλος Η Εταιρία Ανοιχτά υπόλοιπα πελατών Επιταγές και γραμμάτια εισπρακτέα Μείον: πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων (4.716) (3.883) (1.013) (966) Η πρόβλεψη για επισφαλείς πελάτες σχηματίζεται επί συγκεκριμένων υπολοίπων πελατών τα οποία η Διοίκηση του Ομίλου θεωρεί επισφαλή ως προς την είσπραξή τους. Η κίνηση της πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις έχει ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Χρήση Χρήση Χρήση Χρήση Αρχικό υπόλοιπο Πρόσθετη πρόβλεψη (αποτελέσματα) Χρησιμοποίηση πρόβλεψης (441) (365) - (299) Πωλήσεις επιχειρήσεων - (434) - - Συναλλαγματικές διαφορές (2) Μεταφορές (6) Τελικό υπόλοιπο Η χρονολογική ωρίμανση των εμπορικών απαιτήσεων αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Ληξιπρόθεσμες και μη απομειωμένες Μη ληξιπρόθεσμες > 180 και μη απομειωμένες Σύνολο ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες Η Εταιρία Ληξιπρόθεσμες και μη απομειωμένες Μη ληξιπρόθεσμες > 180 και μη απομειωμένες Σύνολο ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες

106 26. ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Οι λοιπές απαιτήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Χρεωστικός ΦΠΑ Έσοδα επομένων χρήσεων Δεσμευμένες καταθέσεις Προπληρωθέντα έξοδα Λοιποί φόροι εισπρακτέοι Προκαταβολές και πιστώσεις Παράγωγα χρηματοοικ/κά προϊόντα ενεργητικού (Σημείωση 35) Λοιπές απαιτήσεις Μείον: πρόβλεψη για απομείωση λοιπών απαιτήσεων (Σημείωση 3) (297) ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ Τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Καταθέσεις όψεως Καταθέσεις προθεσμίας Ταμείο Η σύνθεση των διαθεσίμων και ταμειακών ισοδυνάμων ανά νόμισμα είναι η εξής (όλες οι αξίες είναι εκφρασμένες στο νόμισμα του ): Ο Όμιλος Η Εταιρία Ευρώ Λοιπά νομίσματα Τα έσοδα τόκων από καταθέσεις όψεως και προθεσμίας λογιστικοποιούνται στη χρήση που αφορούν και ανέρχονται σε 290 και 357 ( 100 και 24 για την Εταιρία) για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα (Σημείωση 12). Οι καταθέσεις τραπεζών τοκίζονται με μεταβλητά επιτόκια βάσει των ισχυόντων επιτοκίων της διατραπεζικής αγοράς. 102

107 28. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Την 8 η Απριλίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της, την 14 η Μαΐου, ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό των ,00 ( μετοχές ονομαστικής αξίας 1,00 ανά μετοχή) προκειμένου οι μετοχές αυτές να διατεθούν σε στελέχη, άνευ ανταλλάγματος ως μέρος των εκτάκτων αμοιβών παραγωγικότητάς τους. Καθώς οι σχετικές υπηρεσίες παρασχέθηκαν από τα στελέχη αυτά προς την Εταιρία πριν την 31 η Δεκεμβρίου 2007, το ισοδύναμο σε καταχωρήθηκε στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου Κατά την παραλαβή των μετοχών αυτών από τα στελέχη, η σχετική πρόβλεψη κεφαλαιοποιήθηκε με μεταφορά της διαφοράς ποσού ,00 στον λογαριασμό «Διαφορά υπέρ το άρτιο». Επίσης κατά την ίδια ημερομηνία, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της, την 14 η Μαΐου, ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό των ,00 ( μετοχές ονομαστικής αξίας 1,00 ανά μετοχή) προκειμένου οι μετοχές αυτές να διατεθούν σε στελέχη στα πλαίσια προγράμματος μακροπροθέσμων κινήτρων. Η υπέρ το άρτιο διαφορά που προέκυψε ποσού ,00 μεταφέρθηκε στο αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας, την 8 η Δεκεμβρίου, αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση νέων κοινών μετοχών ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία, οι οποίες αποκτήθηκαν από στελέχη της Εταιρίας στα πλαίσια εγκεκριμένου από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων προγράμματος διάθεσης μετοχών στο προσωπικό μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου αυτή πραγματοποιήθηκε την 15 η Δεκεμβρίου. Η υπέρ το άρτιο διαφορά που προέκυψε ποσού ,00 μεταφέρθηκε στο αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο. Ως εκ τούτου, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας την 31 η Δεκεμβρίου ανέρχεται σε ,00 αποτελούμενο από κοινές ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. Την 10 η Ιουνίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της, την 16 η Ιουνίου, ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό των ,00 ( μετοχές ονομαστικής αξίας 1,00 ανά μετοχή) προκειμένου: μετοχές να διατεθούν σε στελέχη, άνευ ανταλλάγματος, ως μέρος των εκτάκτων αμοιβών παραγωγικότητάς τους. Καθώς οι σχετικές υπηρεσίες παρασχέθηκαν από τα στελέχη αυτά προς την Εταιρία πριν την 31 η Δεκεμβρίου, το ισοδύναμο σε Ευρώ καταχωρήθηκε στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου. Κατά την παραλαβή των μετοχών αυτών από τα στελέχη, η σχετική πρόβλεψη κεφαλαιοποιήθηκε με μεταφορά της διαφοράς ποσού ,02 στο αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο μετοχές να διατεθούν σε στελέχη στα πλαίσια προγράμματος μακροπροθέσμων κινήτρων. Η υπέρ το άρτιο διαφορά που προέκυψε ποσού ,40 μεταφέρθηκε στο αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο. Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων που πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιουνίου ενέκρινε την πρόθεση της S&B να αυξήσει το μετοχικό της κεφάλαιο μέχρι του ποσού 40 εκατομμυρίων, κατόπιν πρότασης του Διοικητικού Συμβουλίου. Η αύξηση ορίστηκε να πραγματοποιηθεί με καταβολή μετρητών και την έκδοση νέων κοινών ονομαστικών μετοχών, με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων με αναλογία 1 νέα μετοχή προς 3 παλαιές μετοχές. Στα πλαίσια αυτά, η Τακτική Γενική Συνέλευση ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά ποσό με καταβολή μετρητών και έκδοση σε τιμή υπέρ το άρτιο νέων κοινών ονομαστικών μετοχών ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. 103

108 28. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (συνέχεια) Σύμφωνα με την από 5 Αυγούστου, απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας, και την σχετική εξουσιοδότηση που παρείχε η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων στις 16 Ιουνίου, η τιμή των νέων μετοχών ορίστηκε στα 4,00. Η Εταιρία υπέβαλε το Ενημερωτικό Δελτίο για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου στην Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς η οποία το ενέκρινε στις 24 Αυγούστου. Μέχρι την 10 η Σεπτεμβρίου, η Εταιρία ολοκλήρωσε την μεταβίβαση των δικαιωμάτων προτίμησης που αντιστοιχούσαν στις ίδιες μετοχές που κατέχει, στα πλαίσια της απόφασης της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων που πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιουνίου. Οι μεταβιβάσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών και απέφεραν χρηματοοικονομικά έσοδα ύψους ,60. Η περίοδος άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης έληξε την 21 η Σεπτεμβρίου. Οι νέες μετοχές διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών από την 25 η Σεπτεμβρίου. Το τελικό ποσοστό κάλυψης της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου ανέρχεται σε 100%, το δε συνολικό ποσό των αντληθέντων κεφαλαίων σε ,00. Κατόπιν των ανωτέρω, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας αυξήθηκε κατά ,00, με την έκδοση νέων, κοινών ονομαστικών, μετά ψήφου μετοχών, ονομαστικής αξίας 1,00 εκάστη. Η συνολική υπέρ το άρτιο διαφορά από την έκδοση των νέων μετοχών σε τιμή υπέρ το άρτιο, συνολικού ποσού ,00, μεταφέρθηκε στο «αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο». Ο τελευταίος μειώθηκε με τα έξοδα συναλλαγής συνολικού ποσού ,43. Ως εκ τούτου, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας την 31 η Δεκεμβρίου ανέρχεται σε ,00 αποτελούμενο από κοινές ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. Η Εταιρία προχώρησε εντός της χρήσης σε αγορά κοινών ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 5,11 ανά μετοχή, ήτοι συνολικού ποσού ,65. Ως εκ τούτου την 31 η Δεκεμβρίου η Εταιρία κατείχε ίδιες μετοχές με μέση τιμή κτήσης 7,35 ανά μετοχή, συνολικής αξίας ,28. Ως αποτέλεσμα της προαναφερόμενης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων, ο μέσος σταθμικός όρος μετοχών σε κυκλοφορία τροποποιήθηκε για όλες τις περιόδους που προηγούνται αυτής της συναλλαγής με βάση τον ακόλουθο συντελεστή αναπροσαρμογής: Εύλογη αξία μετοχής πριν την άσκηση του δικαιώματος = 4,91 = 1,049 Θεωρητική εύλογη αξία μετοχής μετά την άσκηση του δικαιώματος 4,68 Ο μέσος σταθμικός όρος μετοχών για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και είχε ως εξής: Αριθμός μετοχών της Εταιρίας τέλους χρήσης Επίδραση στο σταθμισμένο αριθμό μετοχών από: Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ( ) - Αγορά ιδίων μετοχών ( ) (59.585) Εξάσκηση δικαιωμάτων αγοράς μετοχών (33.215) Επίδραση συντελεστή προσαρμογής Βασικός μέσος σταθμικός όρος μετοχών στη χρήση, όπως αρχικά δημοσιεύτηκαν Πολλαπλασιασμένος με τον συντελεστή προσαρμογής - 1,049 Βασικός μέσος σταθμικός όρος μετοχών στη χρήση, όπως αυτά προσαρμόστηκαν Δικαιώματα αγοράς μετοχών που δύνανται να εξασκηθούν Απομειωμένος μέσος σταθμικός αριθμός μετοχών στη χρήση

109 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ α) Προγράμματα χορήγησης μετοχών της Εταιρίας σε εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε διοικητικά στελέχη μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης (Stock Option Plan) Η Εταιρία χορηγεί μετοχές μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης («δικαιώματα»), με αντιστοιχία μίας μετοχής ανά δικαίωμα, σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε ορισμένα στελέχη του Ομίλου Εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Ο αριθμός των δικαιωμάτων που χορηγούνται ανά φυσικό πρόσωπο αποφασίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο και εντός των ορίων που παρέχονται από τα προγράμματα χορήγησης των μετοχών («προγράμματα»). Προκειμένου ένα φυσικό πρόσωπο να είναι σε θέση να λάβει δικαιώματα απαιτείται να έχει συμπληρώσει ένα έτος υπηρεσίας στην S&B ή σε κάποια από τις θυγατρικές της. Τα δικαιώματα του κάθε προγράμματος κατοχυρώνονται σε ποσοστό 10% εντός του Νοεμβρίου του έτους κατά το οποίο χορηγούνται, και 30% σε κάθε ένα από τα επόμενα τρία έτη δεδομένου ότι οι υπάλληλοι παραμένουν στον Όμιλο. Τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται μπορούν να εξασκηθούν εντός των πρώτων πέντε ημερών του Δεκεμβρίου του έτους εντός του οποίου κατοχυρώνονται και μέχρι πέντε (5) έτη από το έτος χορήγησης. Η περίοδος εξάσκησης επεκτάθηκε σε επτά (7) έτη για το πρόγραμμα χορήγησης του. Τα δικαιώματα δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Την 31 η Δεκεμβρίου, 4 προγράμματα δικαιωμάτων ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις 2006-), με τιμή εξάσκησης μεταξύ 5,08 και 9,92. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: Αριθμός δικαιωμάτων 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ την αρχή της χρήσης , ,36 - Χορηγήθηκαν , ,41 - Ακυρώθηκαν / forfeited - - (34.570) 9,40 - Εξασκήθηκαν - - (34.760) 5,41 - Έληξαν (62.130) 6,71 (5.600) 5,48 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,95 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,15 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,50 Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης 3,3-2,8 110 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης 2,1-2,2 110 Η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής κατά την ημερομηνία εξάσκησης για το και το ήταν 4,43 (5 η Δεκεμβρίου, ) και το 8,04 (5 η Δεκεμβρίου, ), αντίστοιχα. 105

110 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 1,07. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση (Monte Carlo simulation), για την αποτίμηση των δικαιωμάτων προαίρεσης και λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο πρόωρης εξάσκησης αυτών. Για τον υπολογισμό της εύλογης αξίας του προγράμματος του, χρησιμοποιήθηκε το μοντέλο Black-Scholes με την υπόθεση ότι όλα τα δικαιώματα θα εξασκηθούν την τελευταία περίοδο. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας των προγραμμάτων του και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 5,20 12,00 Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης 5,08 9,41 Μέση σταθμική αναμενόμενη διακύμανση 29,00% 33,00% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 2,40% 4,70% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 3,20% 2,60% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 3,96 4,6 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 1,07 4,33 Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στην ιστορική διακύμανση της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 48 μηνών πριν το ώστε να αποφευχθεί η επίδραση της πιστωτικής κρίσης. Για τον υπολογισμό της αξίας του δικαιώματος πρόωρης εξάσκησης έγινε η υπόθεση ότι οι δικαιούχοι θα ασκήσουν τα δικαιώματα τους την πρώτη περίοδο, όπου τα δικαιώματα έχουν αξία 0,50. Ο σταθμικός μέσος όρος της περιόδου εξάσκησης και της αξίας του δικαιώματος υπολογίστηκαν από το μοντέλο αποτίμησης. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων δικαιωμάτων αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Το συνολικό έξοδο που αναγνωρίστηκε για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, για τα δικαιώματα που κατοχυρώθηκαν και ακυρώθηκαν, ανέρχεται σε 310 και 346, αντίστοιχα. Τα ποσά αυτά μεταφέρθηκαν σε αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια το οποίο μειώνεται κατά την εξάσκηση, την ακύρωση ή τη λήξη των δικαιωμάτων. β) Πρόγραμμα μακροπρόθεσμων κινήτρων διοικητικών στελεχών (Long-Term Incentives LTI plan) Ο Όμιλος έχει καθιερώσει πρόγραμμα μακροπρόθεσμων κινήτρων που αφορά σε μικρό αριθμό διοικητικών στελεχών της. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, χορηγείται ένας αριθμός Δικαιωμάτων επί Μετοχών υπό Προϋποθέσεις (Conditional Stock Rights - CSR) κάθε ένα από τα οποία, εάν κατοχυρωθεί, δημιουργεί δικαίωμα απόκτησης μίας μετοχής της Εταιρίας άνευ τιμήματος. Η κατοχύρωση των CSR εξαρτάται από την επίτευξη διαφόρων όρων, όπως όροι επιχειρησιακής απόδοσης, όροι απόδοσης αγοράς και όρος συνεχούς παραμονής στον Όμιλο. Τα CSR που κατοχυρώθηκαν θεωρείται ότι εξασκούνται αμέσως και θα παραδοθούν σε μετοχές της Εταιρίας, μετρητά κ.λ.π. μετά από τη σχετική έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Τα CSR δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. 106

111 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) Η αξία του κάθε CSR ισούται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας κατά την ημερομηνία χορήγησης προσαρμοσμένη κατά τις αναμενόμενες πληρωμές μερισμάτων κατά την περίοδο κατοχύρωσης και παραμένει σταθερή καθόλη την περίοδο κατοχύρωσης. Η πιθανότητα κατοχύρωσης επανεξετάζεται σε κάθε περίοδο αναφοράς βάσει των πλέον πρόσφατων επιχειρησιακών δεδομένων. Η συνολική αξία καταχωρείται στα αποτελέσματα καθόλη την περίοδο κατοχύρωσης. Η αξία του κάθε CSR που εξαρτάται από όρους απόδοσης αγοράς προσδιορίζεται με την εφαρμογή μοντέλων αποτίμησης (Monte Carlo simulation) το οποίο λαμβάνει υπόψη την πιθανότητα κατοχύρωσης βάσει ιστορικών δεδομένων της αγοράς. Την 31 η Δεκεμβρίου, 4 προγράμματα LTI ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις ). Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Σε ισχύ την αρχή της χρήσης Χορηγήθηκαν Ακυρώθηκαν / forfeited (34.071) (12.944) - Εξασκήθηκαν (29.645) (33.839) - Έληξαν - - Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη /1-31/12/ 1/1-31/12/ Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης 1, , Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης 0, ,4 510 Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 3,50. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας των προγραμμάτων του και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 5,04 9,96 Μέση σταθμική αναμενόμενη μεταβλητότητα 29,00% 32,00% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 2,00% 4,20% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 3,20% 3,30% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 3,10 3,10 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 3,50 7,12 107

112 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στην ιστορική διακύμανση της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 48 μηνών πριν το ώστε να αποφευχθεί η επίδραση της πιστωτικής κρίσης. Προκειμένου να υπολογιστεί η εύλογη αξία των CSR των οποίων η κατοχύρωση εξαρτάται από την επίτευξη όρων της αγοράς, έχει ληφθεί υπόψη η πιθανότητα επίτευξης αυτών των όρων. Η διακύμανση και η συσχέτιση της τιμή της μετοχής με τον χρηματιστηριακό δείκτη υπολογίστηκαν με στοιχεία της ίδιας περιόδου ως ανωτέρω. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων CSR αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Η σχετική χρέωση για τα προγράμματα CSR για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε 324 και 361, αντίστοιχα, και περιλαμβάνεται σε αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια. Το αποθεματικό αυτό μειώνεται όσο τα CSR εξασκούνται ή ακυρώνονται. γ) Πρόγραμμα αμοιβών συνδεδεμένων με μετοχές (Share Appreciation Rights SAR) Η τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Εταιρίας ενέκρινε την καθιέρωση προγράμματος αμοιβών το ποσό των οποίων συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights SAR) οι οποίες τακτοποιούνται ταμειακά. Τα SAR κατοχυρώθηκαν ανά SARs στο τέλος του 2007, του και του και τα υπόλοιπα θα κατοχυρωθούν στο τέλος του Τα SAR που κατοχυρώθηκαν μπορούν να εξασκηθούν εντός τριών εβδομάδων μετά τη δημοσίευση των τριμηνιαίων ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων και μέχρι την 2011 (για τα SAR) ή την 2014 (για τα υπόλοιπα SAR). Τα SAR δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Εντός του 2007 καθιερώθηκε ένα επιπρόσθετο πρόγραμμα αμοιβών, με το οποίο χορηγήθηκαν SAR με τιμή εξάσκησης 12,00. Το ποσό των αμοιβών αυτών συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights SAR) και τακτοποείται ταμειακά. Δικαιούχοι αυτού του προγράμματος είναι ορισμένα στελέχη θυγατρικών εταιριών. 108

113 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) Την 31 η Δεκεμβρίου, 4 προγράμματα SAR ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις ) με τιμή εξάσκησης μεταξύ 10,00 και 12,00. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: Ο Όμιλος 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ την αρχή της χρήσης: , ,47 - Χορηγήθηκαν , Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,47 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,04 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,89 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια 2,7 2,0 Η Εταιρία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια 3,7 3,0 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ την αρχή της χρήσης: , ,43 - Χορηγήθηκαν Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,43 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,00 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,85 109

114 29. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 0,06. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση. Για τον υπολογισμό της εύλογης αξίας του προγράμματος του, χρησιμοποιήθηκε το μοντέλο Black-Scholes. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας για τις χρήσεις και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 4,88 8,00 Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης 10,52 10,47 Μέση σταθμική αναμενόμενη μεταβλητότητα 29,00% 39,00% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 1,80% 3,90% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 3,20% 3,90% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 2,70 3,70 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 0,06 1,39 Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στην ιστορική διακύμανση της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 48 μηνών πριν το ώστε να αποφευχθεί η επίδραση της πιστωτικής κρίσης. Για τον υπολογισμό της αξίας του δικαιώματος πρόωρης εξάσκησης έγινε η υπόθεση ότι οι δικαιούχοι θα ασκήσουν τα δικαιώματα τους την πρώτη περίοδο, όπου τα δικαιώματα έχουν αξία 0,50. Ο σταθμικός μέσος όρος της περιόδου εξάσκησης και της αξίας του δικαιώματος υπολογίστηκαν από το μοντέλο αποτίμησης. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων SAR αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Η σχετική χρέωση στην κατάσταση αποτελεσμάτων για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε 324 και 402 αντίστοιχα, ( 319 και 401 για την Εταιρία) και περιλαμβάνεται στις «Λοιπές προβλέψεις» της κατάστασης οικονομικής θέσης. Η πρόβλεψη μειώνεται όσο τα SAR εξασκούνται, ακυρώνονται ή λήγουν. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει την κίνηση της πρόβλεψης: Ο Όμιλος Η Εταιρία Υπόλοιπο κατά την έναρξη της χρήσης Πιστωση στα αποτελέσματα (324) (402) (319) (401) Υπόλοιπο κατά την λήξη της χρήσης

115 30. ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Τα λοιπά αποθεματικά που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και ειδικά αποθεματικά Τακτικό αποθεματικό Διαφορά αναπροσαρμογής συμμετοχών και χρεογράφων Έκτακτα αποθεματικά Αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα Αποθεματικό για διαθέσιμες προς πώληση επενδύσεις Λοιπά αποθεματικά Σύμφωνα με την Ελληνική εμπορική νομοθεσία, οι εταιρίες υποχρεούνται, από τα κέρδη της χρήσης, να σχηματίσουν το 5% σαν τακτικό αποθεματικό μέχρις ότου αυτό φτάσει το ένα τρίτο του καταβλημένου μετοχικού τους κεφαλαίου. Κατά την διάρκεια της ζωής της εταιρίας απαγορεύεται η διανομή του τακτικού αποθεματικού. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και, η Εταιρία σχημάτισε τακτικό αποθεματικό ύψους 183 και 718, αντίστοιχα και ο Όμιλος σχημάτισε τακτικό αποθεματικό, μέσω της Εταιρίας και των διάφορων θυγατρικών του, 183 και 865, αντίστοιχα. Τα αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και τα ειδικά αποθεματικά αφορούν κυρίως μη διανεμηθέντα κέρδη τα οποία απαλλάσσονται της φορολογίας βάσει ειδικών διατάξεων αναπτυξιακών νόμων (υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκή κέρδη για το σχηματισμό τους). Τα αποθεματικά αυτά αφορούν κατά κύριο λόγο επενδύσεις και δεν διανέμονται. Για τα αποθεματικά αυτά δεν έχουν λογιστικοποιηθεί αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και η Εταιρία σχημάτισε αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και ειδικά αποθεματικά συνολικού ύψους και 9.719, αντίστοιχα. Τα αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα (τα οποία περιλαμβάνουν και αποθεματικά φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο) αφορούν έσοδα από τόκους και πωλήσεις συμμετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιριών και τα οποία είναι μη φορολογήσιμα ή έχει γίνει παρακράτηση φόρου στην πηγή. Πέραν των τυχόν προπληρωθέντων φόρων, τα αποθεματικά αυτά υπόκεινται σε φορολόγηση στην περίπτωση διανομής τους. Η Εταιρία διένειμε κατά την χρήση τα αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα ύψους και από τα ειδικά αποθεματικά 340, ήτοι συνολικά προ φορολογίας. Για τα ανωτέρω αποθεματικά λογίστηκε και καταβλήθηκε φόρος εισοδήματος 733 (Σημείωση 31). Εντός του, τα αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα μειώθηκαν κατά Η μείωση αυτή αντιπροσωπεύει το φόρο εισοδήματος που σχετίζεται με τη μελλοντική διανομή αυτών των αποθεματικών. 111

116 31. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Σύμφωνα με τις διατάξεις της ελληνικής εμπορικής νομοθεσίας, οι εταιρίες είναι υποχρεωμένες να διανέμουν κάθε έτος πρώτο μέρισμα που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 35% των κερδών μετά από φόρους και μετά τον σχηματισμό του κατά νόμο τακτικού αποθεματικού. Η μη διανομή μερίσματος τελεί υπό την έγκριση του συνόλου των μετόχων της Εταιρίας. Η ελληνική εμπορική νομοθεσία επίσης απαιτεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την διανομή μερίσματος, οι οποίες έχουν ως εξής: (α) Απαγορεύεται η διανομή μερίσματος στους μετόχους εάν τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας, όπως εμφανίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης μετά από αυτή την διανομή είναι μικρότερα από τα ίδια κεφάλαια πλέον των μη διανεμομένων αποθεματικών. (β) Απαγορεύεται η διανομή μερίσματος στους μετόχους εάν το αναπόσβεστο υπόλοιπο των εξόδων πρώτης εγκατάστασης είναι μεγαλύτερο από τα έκτακτα αποθεματικά συν το υπόλοιπο κερδών εις νέο. Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας της 14 ης Μαΐου ενέκρινε την καταβολή μερίσματος στους μετόχους συνολικού ποσού ,60 ( 0,31 ανά μετοχή) από αποτελέσματα εις νέο ποσού ,60 και αφορολόγητα αποθεματικά ποσού ,00, καθαρά από τους σχετικούς φόρους ποσού ,34 (Σημείωση 30). Οι φόροι αυτοί καταχωρήθηκαν στα αποτελέσματα του έτους και μείωσαν τα αφορολόγητα αποθεματικά με αντίστοιχη αύξηση των αποτελεσμάτων εις νέο. Το ανωτέρω μέρισμα καταβλήθηκε στους μετόχους της Εταιρίας την 26 η Μαΐου. Κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας της 9 ης Μαρτίου προτάθηκε προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων μέρισμα για την χρήση ύψους ,00 ( 0,16 ανά μετοχή). Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας της 16 ης Ιουνίου ενέκρινε την καταβολή του ανωτέρω μερίσματος στους μετόχους το οποίο καταβλήθηκε στους μετόχους στις 8 Ιουλίου, καθαρό από παρακρατηθέντα φόρο 10%, ήτοι ,50. Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσεως εγκρίθηκαν κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας την 10 η Μαρτίου Με απόφαση του ίδιου Διοικητικού Συμβουλίου έχει προταθεί μέρισμα για την χρήση ύψους ,00 ( 0,12 ανά μετοχή) το οποίο περιλαμβάνεται στα ίδια κεφάλαια της 31 ης Δεκεμβρίου και δεν έχει αναγνωριστεί ως υποχρέωση στην κατάσταση οικονομικής θέσης. Το μη εισπραχθέν από τους μετόχους της Εταιρίας ποσό μερισμάτων κατά την 31 η Δεκεμβρίου και ανερχόταν σε ,59 και ,44 αντίστοιχα. 112

117 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ο Όμιλος έχει δημιουργήσει συγκεκριμένα προγράμματα συνταξιοδότησης στις διάφορες χώρες όπου λειτουργεί τα οποία συνοψίζονται ως εξής: Νομοθετική Υποχρέωση Παροχών: Σύμφωνα με την κατά τόπους εργατική νομοθεσία οι εργαζόμενοι δικαιούνται αποζημίωση στην περίπτωση απόλυσης ή συνταξιοδότησής τους, το ύψος της οποίας ποικίλει ανάλογα με τον μισθό, τα έτη υπηρεσίας και τον τρόπο της αποχώρησης (απόλυση ή συνταξιοδότηση) του εργαζομένου. Υπάλληλοι που παραιτούνται ή απολύονται αιτιολογημένα δεν δικαιούνται αποζημίωση. Η πληρωτέα αποζημίωση σε περίπτωση συνταξιοδότησης στην Ελλάδα ισούται με το 40% της αποζημίωσης που θα ήταν πληρωτέα σε περίπτωση αναίτιας απόλυσης. Σύμφωνα με την ελληνική πρακτική καθώς και αυτές των χωρών που δραστηριοποιούνται οι θυγατρικές του Ομίλου, τα προγράμματα αποζημίωσης προσωπικού συνήθως δε χρηματοδοτούνται. Τα προγράμματα αυτά αποτελούν προγράμματα καθορισμένων παροχών σύμφωνα με το ΔΛΠ 19. Επίσης, σύμφωνα με οικειοθελή πρακτική, ο Όμιλος παρέχει σε επιλεγμένη ομάδα εργαζομένων πρόσθετο δικαίωμα συνταξιοδότησης τα οποία αποτελούν προγράμματα καθορισμένων παροχών σύμφωνα με το ΔΛΠ 19 και προσαρμόζονται για τον ετήσιο πληθωρισμό. Το ύψος των παροχών καλύπτεται με ιδιωτικά συμφωνητικά και διαφέρει ανάλογα με τον υπολογισμό που συμπεριλαμβάνει τα χρόνια προϋπηρεσίας, ηλικία και επίπεδο μισθού για προκαθορισμένη περίοδο. Ο Όμιλος χρεώνει τα αποτελέσματα για δεδουλευμένες παροχές σε κάθε περίοδο με αντίστοιχη αύξηση της συνταξιοδοτικής υποχρέωσης. Οι πληρωμές παροχών που διενεργούνται στους συνταξιοδοτούμενους κάθε περίοδο χρεώνονται έναντι αυτής της υποχρέωσης. Η κίνηση της καθαρής υποχρέωσης στην κατάσταση οικονομικής θέσης έχει ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Καθαρή υποχρέωση κατά την έναρξη της χρήσης Παροχές που πληρώθηκαν - συνεχιζομένων δραστηριοτήτων (2.753) (2.400) (2.070) (1.720) Σύνολο παροχών (2.753) (2.400) (2.070) (1.720) Έξοδα αναγνωρισμένα - για συνεχιζόμενες δραστηριότητες για διακοπτόμενες δραστηριότητες Σύνολο αναγνωρισμένων εξόδων Συναλλαγματικές διαφορές 10 (38) - - Κεφαλαιοποιηθείσες δαπάνες Πωλήσεις επιχειρήσεων - (294) - - Καθαρή υποχρέωση κατά την λήξη της χρήσης Οι εκτιμήσεις για τις υποχρεώσεις του Ομίλου που απορρέουν από την υποχρέωσή της να καταβάλει αποζημιώσεις λόγω συνταξιοδότησης πραγματοποιήθηκαν στην πλειοψηφία τους από ανεξάρτητες εταιρίες διεθνώς αναγνωρισμένων αναλογιστών. 113

118 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (συνέχεια) Οι λεπτομέρειες και οι βασικές υποθέσεις της αναλογιστικής μελέτης για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως κάτωθι: Ο Όμιλος Η Εταιρία Πίνακας συμφωνίας της καθαρής υποχρέωσης για αποζημίωση προσωπικού Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης Μείον: Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων - (292) - - Κόστος υπηρεσίας Χρηματοοικονομικό κόστος (σημείωση 13) Κόστος υπηρεσίας προηγούμενων χρήσεων Πληρωθείσες παροχές (2.753) (2.400) (2.070) (1.720) Πρόσθετο κόστος επιπλέον παροχών Αναλογιστική ζημιά / (κέρδος) 509 (564) (337) (124) Εξαγορές επιχειρήσεων Συναλλαγματικές διαφορές 10 (38) - - Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης λήξης χρήσης Μη αναγνωρισμένες αναλογιστικές ζημιές (1.289) (865) (547) (969) Μη αναγνωρισμένο κόστος υπηρεσίας (1.128) (1.065) (1.128) (1.065) Καθαρή υποχρέωση στον ισολογισμό Ανάλυση του ποσού που βαρύνει τα αποτελέσματα Κόστος υπηρεσίας Χρηματοοικονομικό κόστος (σημείωση 13) Απόσβεση μη αναγνωρισμένων αναλογιστικών ζημιών Απόσβεση μη αναγνωρισμένου κόστους υπηρεσίας Κανονική χρέωση στα αποτελέσματα Πρόσθετο κόστος επιπλέον παροχών Κεφαλαιοποιηθείσες δαπάνες (146) (67) (146) (67) Συνολική χρέωση στα αποτελέσματα Βασικές υποθέσεις για τον υπολογισμό του εξόδου αποζημίωσης Προεξοφλητικό επιτόκιο 5,25% 5,6%-6,2% 5,25% 5,60% Ποσοστό αύξησης αμοιβών προσωπικού 2%-5,50% 3%-5,5% 5,50% 5,50% Μέση αναμενόμενη διάρκεια εργασιακής περιόδου (σε έτη) 13,74-13,87 14,11-14,29 13,87 14,11 114

119 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (συνέχεια) Το επιπρόσθετο κόστος των συμπληρωματικών παροχών σχετίζεται με παροχές που πληρώθηκαν σε υπαλλήλους οι οποίοι απολύθηκαν. Τα περισσότερα από τα επιδόματα αυτά δεν ήταν αναμενόμενα στα πλαίσια αυτού του προγράμματος και συνεπώς οι επιπρόσθετες πληρωμές παροχών πλέον των υπαρχόντων αποθεματικών αντιμετωπίστηκαν ως πρόσθετη συνταξιοδοτική χρέωση στα αποτελέσματα χρήσης. Εργοδοτικές εισφορές σε Κρατικά Ασφαλιστικά προγράμματα καθορισμένων εισφορών: Οι εισφορές που κατέβαλλε ο Όμιλος προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε και ( και για την Εταιρία) αντίστοιχα. Οι εισφορές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα της χρήσεως όπως προκύπτουν. Προγράμματα Καθορισμένων Εισφορών: Ο Όμιλος επίσης παρέχει προγράμματα συνταξιοδότησης στα πλαίσια των οποίων καταβάλλει εισφορές σε ασφαλιστική εταιρία και τα οποία σύμφωνα με το ΔΛΠ 19, αποτελούν προγράμματα καθορισμένων εισφορών. Ο Όμιλος δεν έχει νομοθετική ή οικειοθελή υποχρέωση για περαιτέρω παροχές σε περίπτωση που η ασφαλιστική εταιρία αδυνατεί να πληρώσει στους δικαιούχους τις παροχές που σχετίζονται με την προϋπηρεσία τους. Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε και αντίστοιχα. Οι εισφορές αυτές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα της χρήσεως όπως προκύπτουν. 33. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η κίνηση της πρόβλεψης για αποκατάσταση περιβάλλοντος για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και είχε ως εξής: Ο 'Ομιλος Η Εταιρία Υπόλοιπο κατά την έναρξη της χρήσης Χρηματοοικονομικό κόστος (Σημείωση 13) Καθαρή μεταβολή μελλοντικών εκροών εξοφλημένων ορυχειών (αποτελέσματα) (83) 45 (358) (10) Καθαρή μεταβολή μελλοντικών εκροών ενεργών ορυχειών (πάγια) (71) 532 (71) 487 Επανεκτίμηση πρόβλεψης (713) (16) (468) 12 Εξαγορές επιχειρήσεων Συναλλαγματικές διαφορές (19) Χρησιμοποιηθείσα πρόβλεψη (καταβολές) (1.025) (1.271) (919) (1.122) Υπόλοιπο κατά την λήξη της χρήσης

120 34. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ Τα μακροπρόθεσμα δάνεια τραπεζών που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Κοινά Ομολογιακά Δάνεια (Ν.3156/2003) Κοινοπρακτικό δάνειο Δάνειο σε Ευρώ Δάνειο σε INR Δάνεια σε άλλα νομίσματα Έξοδα σύναψης δανείων (254) (381) (127) (191) Μείον βραχυπρόθεσμο μέρος πληρωτέο στην επόμενη χρήση (15.079) (53.034) (7.500) (45.500) Κοινά Ομολογιακά Δάνεια Ν.3156/2003: Η Εταιρία εντός του Ιουνίου 2005 προχώρησε στη σύναψη κοινού ομολογιακού δανείου του Ν.3156/2003 ποσού 75 εκατομμυρίων, διάρκειας 7 ετών, κυμαινόμενου επιτοκίου (Euribor πλέον περιθωρίου) και διαιρούμενο σε 150 κοινές ανώνυμες ομολογίες με ονομαστική αξία ,00 η κάθε μία. Ο τόκος υπολογίζεται σε εξαμηνιαία βάση. Η αποπληρωμή του δανείου θα γίνει σε πέντε ετήσιες δόσεις (με την πρώτη δόση να αρχίζει 36 μήνες μετά την ημερομηνία έκδοσης των ομολογιών), όπου κάθε μία από τις τέσσερις πρώτες θα εξοφλεί το 10% του δανείου ( 2011) ενώ η πέμπτη θα εξοφλεί το 60% του δανείου (2012). Η Εταιρία έχει δικαίωμα να προβεί σε προπληρωμή της ονομαστικής αξίας των ομολογιών χωρίς ποινή ή άλλο κόστος. Οι οικονομικές ρήτρες του δανείου αφορούν προϋποθέσεις ελάχιστης αναλογίας του συνολικού καθαρού δανεισμού προς τα κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA) καθώς και τα κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA) προς τους καθαρούς τόκους (αφορούν τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου Εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε.). Η δανειακή σύμβαση επίσης προβλέπει περιπτώσεις καταγγελίας για αδυναμία πληρωμών, παροχή παραπλανητικών πληροφοριακών στοιχείων, παραβίαση οικονομικών και γενικών ρητρών, μη εμπρόθεσμη καταβολή σημαντικών υποχρεώσεων προς τρίτους, ύπαρξη γεγονότων που θα επιφέρουν ουσιαστική μεταβολή προς το χειρότερο της οικονομικής κατάστασής της, περίπτωση πτώχευσης, κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων της και μεταβολή του ελέγχου της. Η Εταιρία εντός του 2007 προχώρησε στα πλαίσια αναδιάρθρωσης του δανεισμού του ομίλου, στη σύναψη τριών νέων κοινών ομολογιακών δανείων του Ν.3156/2003. Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο 2007 προχώρησε στη σύναψη δύο δανείων ποσών 10 εκατ. και 15 εκατ., ενώ το Δεκέμβριο του 2007 σε ένα επιπλέον δάνειο ποσού 13 εκατ. Όλα τα ανωτέρω δάνεια ήταν διάρκειας δύο ετών τοκιζόμενα με επιτόκιο Euribor πλέον περιθωρίου και αποπληρώθηκαν στη λήξη τους. Εντός του Μαρτίου, η Εταιρία προχώρησε στη σύναψη δύο κοινών ομολογιακών δανείων του Ν.3156/2003 ποσού 30 και 20 εκατομμυρίων, αντίστοιχα. Όλα τα ανωτέρω δάνεια είναι διάρκειας 2 ετών, κυμαινόμενου επιτοκίου Euribor πλέον περιθωρίου. Η αποπληρωμή των δανείων θα γίνει στο τέλος της διετίας από τη λήψη. Η Εταιρία έχει δικαίωμα να προβεί σε πρόωρη αποπληρωμή της ονομαστικής αξίας των ομολογιών χωρίς ποινή ή άλλο κόστος. 116

121 34. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ (συνέχεια) Κοινοπρακτικό δάνειο ( 75 εκατ.): Τον Ιούνιο 2005, ο Όμιλος σύναψε δάνειο με συνασπισμό τραπεζών μέχρι του ποσού των 75 εκατομμυρίων (με δυνατότητα μετατροπής σε Δολάρια ΗΠΑ) κυμαινόμενου επιτοκίου (Euribor πλέον περιθωρίου) και διάρκειας επτά ετών. Η άντληση του δανείου διενεργήθηκε σε. Η αποπληρωμή του κοινοπρακτικού δανείου θα διενεργηθεί σε πέντε ετήσιες δόσεις όπου κάθε μία από τις τέσσερις θα εξοφλεί 10% του δανείου (-2011) ενώ η πέμπτη θα εξοφλεί το 60% του δανείου (2012). Ο Όμιλος έχει δικαίωμα να προβεί σε αποπληρωμή του δανείου χωρίς ποινή ή άλλο κόστος. Οι οικονομικές ρήτρες του δανείου αφορούν διατήρηση ελάχιστης αναλογίας καθαρού δανεισμού προς κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), καθώς και κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) προς καθαρούς τόκους. Εντός του Ιουνίου, o Όμιλος προχώρησε στην αποπληρωμή ομολογιακών και κοινοπρακτικών δανείων συνολικού ποσού Εντός του η Εταιρία, χρησιμοποιώντας τα δύο ομολογιακά δάνεια που έλαβε τον Μάρτιο του, αποπλήρωσε 45,5 εκατομμύρια των ομολογιακών της δανείων. Επιπρόσθετα, εντός του Ιουνίου ο Όμιλος αποπλήρωσε 7,5 εκατομμύρια των κοινοπρακτικών του δανείων. Τα ανωτέρω δάνεια είναι κυμαινόμενου επιτοκίου και δεν είναι διαπραγματεύσιμα σε δευτερογενή διατραπεζική αγορά. Τα υπόλοιπα που εμφανίζονται στις καταστάσεις οικονομικής θέσης αντικατοπτρίζουν την εύλογη αξία τους. Για τα ανωτέρω δάνεια δεν έχουν παρασχεθεί εγγυήσεις εμπράγματης φύσεως ή συναφούς τύπου εξασφαλίσεις υπέρ των δανειστριών τραπεζών. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων δανείων σε για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 3,04% και 5,82% (3,40% και 5,67% για την Eταιρία), αντίστοιχα. Πλέον όλων των ανωτέρω, ο Όμιλος έχει λάβει δάνειο από τράπεζα στην Ινδία ύψους INR 218,8 εκατ. το οποίο αποπληρώθηκε σε εννέα ισόποσες εξαμηνιαίες δόσεις (από τον Νοέμβριο του 2004 έως και το Νοέμβριο του ). Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων δανείων σε INR για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 11,1% και 10%, αντίστοιχα. Στις 22 Αυγούστου ο Όμιλος προχώρησε στην λήψη μακροπροθέσμου δανείου ύψους INR 7,5 εκατ. (ισοδύναμο σε 110) διάρκειας 3 ετών με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το σύνολο των τόκων των μακροπρόθεσμων δανείων για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και ( και για την Εταιρία), αντίστοιχα (Σημείωση 13). Αναφορικά με τα ανωτέρω δάνεια παρατίθενται παρακάτω ο πίνακας μελλοντικών αποπληρωμών κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Ο Όμιλος Η Εταιρία Εντός ενός έτους έτη

122 35. ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ο Όμιλος έχει συνάψει με τράπεζες συμφωνίες για παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης σχετικής έκθεσης από τη μεταβλητότητα των τιμών στο συνάλλαγμα, στο πετρέλαιο, στους θαλάσσιους ναύλους και στα επιτόκια. Η Διοίκηση θεωρεί ότι οι συναλλαγές των εν λόγω παραγώγων παρέχουν την προστασία και την αποτελεσματική αντιστάθμιση έναντι των προαναφερόμενων κινδύνων. Παράγωγα σε συνάλλαγμα: O Όμιλος προέβη σε προθεσμιακές πωλήσεις συναλλάγματος για να καλύψει τον συναλλαγματικό κίνδυνο που προκύπτει από την έκδοση ενός τιμολογίου σε ξένο νόμισμα μέχρι και την είσπραξη του. Όλα τα παράγωγα έγιναν στο ζεύγος νομισμάτων EURO/USD και είχαν διάρκεια μικρότερη του έτους. Τα κέρδη / ζημίες καταχωρήθηκαν στα αποτελέσματα χρήσης. Παράγωγα σε πετρέλαιο: Ο Όμιλος προέβη σε αγορά παραγώγων πετρελαίου σε IPE Brent για να καλύψει την μεταβλητότητα του κόστους αγοράς πετρελαίου. Όλα τα παράγωγα σε πετρέλαιο είχαν μέγιστη διάρκεια 12 μηνών. Τα απλά παράγωγα (plain vanilla average commodity swaps) πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά προϊόντα: αναγνώριση και αποτίμηση» και θεωρείται ότι προσφέρουν πλήρη αντιστάθμιση έναντι του κινδύνου μεταβολής της τιμής του πετρελαίου. Ως εκ τούτου, οι μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρήθηκαν απευθείας στα λοιπά συνολικά έσοδα. Παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους: Ο Όμιλος προέβη σε αγορά παραγώγων του δείκτη Supramax του Baltic Exchange για να καλύψει την μεταβλητότητα του κόστους ναύλωσης πλοίων για την μεταφορά των εμπορευμάτων. Ο Όμιλος θεωρεί ότι τα παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους παρέχουν οικονομική προστασία από τις μεταβολές των τιμών τους. Εντούτοις, τα παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά προϊόντα: αναγνώριση και αποτίμηση» και κάθε μεταβολή της εύλογης αξίας τους καταχωρείται απευθείας στα αποτελέσματα. χρήσης. Όλα τα παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους είχαν μέγιστη διάρκεια 12 μηνών. Παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων (Interest Rate SWAP «IRS»): Ο Όμιλος προέβη σε αγορά παραγώγων ανταλλαγής επιτοκίων για να καλύψει τα αποτελέσματα του από αντίξοες μεταβολές των επιτοκίων. Τα προϊόντα «Plain vanilla IRS» και «Zero Cost Collar IRS», τα οποία έχουν διάρκεια 5 ετών, πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά προϊόντα: αναγνώριση και αποτίμηση» και, ως εκ τούτου, οι μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρήθηκαν απευθείας στην κατάσταση λοιπών συνολικών εσόδων. 118

123 35. ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (συνέχεια) Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών προϊόντων και των μεταβολών τους για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και (για τον Όμιλο και την Εταιρία) έχουν ως εξής: 1 Ιανουαρίου Αποτελ/τα Μεταβολή χρήσης Καθαρή θέση (Εισπράξεις) / Πληρωμές Προϊόντα που πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων - - (227) - (227) Συμφωνίες ανταλλαγής πετρελαίου(α) (521) (521) (227) (α) Προίόντα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμφωνία ανταλλαγής θαλασσίων ναύλων (Σημείωση 12) (947) (β) Συμφωνία ανταλλαγής θαλασσίων ναύλων (175) - Συμφωνίες ανταλλαγής πετρελαίου (1.072) (361) (1.851) Υποχρεώσεις από χρηματοοικονομικά προϊόντα (Σημείωση 38) (α)+(β) (147) 1 Ιανουαρίου Αποτελ/τα Μεταβολή χρήσης Καθαρή θέση (Εισπράξεις) / Πληρωμές Προϊόντα που πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμφωνίες ανταλλαγής πετρελαίου - - (521) - (521) - - (521) - (521) (γ) Προίόντα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμφωνία ανταλλαγής θαλασσίων ναύλων (Σημείωση 13) - (947) - - (947) (δ) Συμφωνία ανταλλαγής θαλασσίων ναύλων (1.733) 168 (ε) Συμφωνίες ανταλλαγής πετρελαίου (Σημείωση 13) - (2.955) (1.072) (στ) (3.872) (1.851) Απαιτήσεις από χρημ/κά προϊόντα (Σημείωση 26) (ε) 168 Υποχρεώσεις από χρηματοοικονομικά προϊόντα (Σημείωση 38) (γ)+(δ)+(στ) (2.540) Τα ανωτέρω κονδύλια αναφέρονται πριν την σχετική επίδραση της αναβαλλόμενης φορολογίας. Όλα τα παραπάνω παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα επιμετρώνται στο Επίπεδο 2 της ιεραρχίας για τον προσδιορισμό της εύλογης αξίας. 119

124 36. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι εμπορικές υποχρεώσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Προμηθευτές Ναύλοι πληρωτέοι Προκαταβολές πελατών ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ Τα βραχυπρόθεσμα δάνεια που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Βραχυπρόθεσμα δάνεια Αλληλόχρεοι λογαριασμοί (σε Ευρώ) Χρησιμοποιηθέν ποσό Τα παραπάνω δάνεια αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία - Ευρώ Indian Rupee (INR) Korean Won (KRW) Real Brazil (BRL) Σύνολο Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος είχε συνάψει συμβάσεις βραχυπρόθεσμων δανείων και αλληλόχρεων λογαριασμών κυμαινόμενου επιτοκίου (Euribor πλέον περιθωρίου για τα δάνεια σε ). Τα ανωτέρω δάνεια έχουν χορηγηθεί χωρίς να απαιτείται η λήψη εγγυήσεων ή άλλου είδους εμπράγματες ή μη εξασφαλίσεις. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείων του Ομίλου σε για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 3,20% και 6,01%, (2,81% και 5,73% για την Εταιρία) αντίστοιχα, ενώ το μεσοσταθμικό επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείων σε INR, KRW και BRL για τη χρήση ανήλθε σε 9,86%, 3,51% και 13,07% αντίστοιχα. Το συνολικό ποσό των τόκων για τα βραχυπρόθεσμα δάνεια του Ομίλου για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε και ( και για την Εταιρία), αντίστοιχα (Σημείωση 13). Εντός του Οκτωβρίου, η Εταιρία αποπλήρωσε βραχυπρόθεσμα δάνεια συνολικού ύψους 23 εκατομμύρια. 120

125 38. ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Έκτακτες αμοιβές στο προσωπικό Δεδουλευμένα έξοδα μισθοδοσίας Υποχρεώσεις από φόρους τέλη Ασφαλιστικοί οργανισμοί Δεδουλευμένοι τόκοι Αμοιβές διοικητικού συμβουλίου (Σημείωση 23) Δεδουλευμένοι ναύλοι Παράγωγα (Σημείωση 35) Λοιπά δεδουλευμένα έξοδα Λοιπές υποχρεώσεις Ο τρόπος διακανονισμού μέρους του ποσού «έκτακτες αμοιβές στο προσωπικό» τελεί υπό την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. Το ποσό των υποχρεώσεων από δεδουλευμένους ναύλους καταβλήθηκε εντός του επομένου μηνός από τη χρήση που αφορούσε. 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Οι δραστηριότητες του Ομίλου επηρεάζονται από διάφορους οικονομικούς κινδύνους όπως ενδεικτικά, οι κίνδυνοι που προέρχονται από τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών και των επιτοκίων. Η συνολική διαχείριση των οικονομικών κινδύνων εστιάζεται στην μη προβλεψιμότητα των οικονομικών αγορών (financial markets) και στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιδράσεων στην οικονομική επίδοση του Ομίλου. Η διαχείριση των οικονομικών κινδύνων διεξάγεται από ένα κεντροποιημένο τμήμα διαχείρισης οικονομικών κινδύνων (Corporate Treasury Department). Το τμήμα διαχείρισης οικονομικών κινδύνων παρέχει υπηρεσίες και συντονίζει την πρόσβαση των εταιριών του Ομίλου στις χρηματαγορές. Αναγνωρίζει, ποσοτικοποιεί, διαχειρίζεται και αντισταθμίζει αν κρίνεται απαραίτητο, τους οικονομικούς κινδύνους που δημιουργούνται από τις κύριες λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου. Δεν συνάπτονται χρηματοοικονομικές συμφωνίες με σκοπό το κέρδος. Τα κύρια χρηματοοικονομικά προϊόντα του Ομίλου, εκτός από τα παράγωγα, είναι τα χρηματικά διαθέσιμα και τα ταμειακά ισοδύναμα, οι εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις, τα δάνεια τραπεζών και ομολογιακά δάνεια και οι εμπορικές και λοιπές υποχρεώσεις Όπως αναλυτικότερα αναφέρεται στις σημειώσεις 34 και 35 ο Όμιλος δύναται να συνάπτει παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα όπως συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και νομισμάτων, πετρελαίου και θαλασσίων ναύλων με σκοπό να διαχειριστεί τους σχετικούς κινδύνους που απορρέουν από τη δραστηριότητα και τους τρόπους χρηματοδότησης. Η Διοίκηση εξετάζει και αναθεωρεί σε περιοδική βάση τις σχετικές πολιτικές και διαδικασίες σχετικά με τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων, οι οποίες είναι οι εξής: 121

126 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) (i) Συγκέντρωση Πιστωτικού Κινδύνου: Ο Όμιλος δεν έχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου σε κάποια από τα συμβαλλόμενα, με αυτόν, μέρη. Η μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο αντανακλάται από το ύψος του κάθε στοιχείου του ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Όσον αφορά τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, ο Όμιλος παρακολουθεί τις θέσεις του, την πιστωτική κατάταξη των αντισυμβαλλομένων και το ύψος των συμβολαίων που συνάπτει με κάθε έναν από αυτούς. Η πολιτική του Ομίλου είναι να συνάπτει συμβόλαια με μέρη που ικανοποιούν υψηλά κριτήρια, ενώ, λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό επίπεδο της πιστωτικής αξιοπιστίας των αντισυμβαλλομένων, δεν θεωρεί ότι απαιτείται η σύναψη ενέχυρων συμβάσεων. (ii) Εύλογη Αξία: Τα ποσά που εμφανίζονται στις καταστάσεις οικονομικής θέσης για τα διαθέσιμα, τις απαιτήσεις και τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, προσεγγίζουν τις αντίστοιχες εύλογες τους αξίες λόγω της βραχυπρόθεσμης λήξης τους. Οι εύλογες αξίες των παραγώγων βασίζονται σε αγοραία αποτίμηση. Για όλα τα παράγωγα, οι εύλογες αξίες επιβεβαιώνονται από τα πιστωτικά ιδρύματα με τα οποία ο Όμιλος έχει συνάψει τις σχετικές συμβάσεις. (iii) Κίνδυνος Ρευστότητας: Ο Όμιλος διαχειρίζεται τον κίνδυνο ρευστότητας με την συνεχή παρακολούθηση των χρηματοροών του. Προϋπολογίζει και παρακολουθεί τις χρηματοροές του και ενεργεί κατάλληλα ώστε να υπάρχουν ρευστά διαθέσιμα και αχρησιμοποίητα τραπεζικά πιστωτικά όρια. Ο Όμιλος έχει σημαντικές αχρησιμοποίητες πιστωτικές γραμμές για να καλύψει οποιαδήποτε πρόσκαιρη ανάγκη σε ρευστά διαθέσιμα. Ακολουθεί πίνακας με τις αποπληρωμές των δανείων του Ομίλου και της Εταιρίας, συμπεριλαμβανομένων και των προβλεπόμενων τόκων τους κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Ο Όμιλος Τοκοφόρα Δανεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη >5 έτη Σύνολο Η Εταιρία Τοκοφόρα Δανεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη >5 έτη Σύνολο

127 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) Ακολουθεί πίνακας που περιλαμβάνει την χρονολογική ωρίμανση των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων του Ομίλου και της Εταιρίας βάσει πληρωμών που απορρέουν από σχετικές συμβάσεις, σε μη προεξοφλημένες τιμές: Ο Όμιλος > 180 ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις Η Εταιρία > 180 ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις Τα συνολικά διαθέσιμα πιστωτικά όρια του Ομίλου και της Εταιρίας (μακροπρόθεσμου και βραχυπρόθεσμου δανεισμού) κατά την 31 η Δεκεμβρίου και είχαν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Διαθέσιμο πιστωτικό όριο Μείον: χρησιμοποιηθέν ποσό - Μακροπρόθεσμα δάνεια ( ) ( ) ( ) ( ) - Βραχυπρόθεσμα δάνεια (1.626) (43.814) - (38.014) - Εγγυήσεις (που δεσμεύουν πιστωτικές γραμμές) (6.949) (4.924) (3.597) (4.241) Ποσό μη χρησιμοποιηθέν (iv) Κίνδυνος επιτοκίου: Όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις η Διοίκηση παρακολουθεί σε συνεχή βάση τις διακυμάνσεις των επιτοκίων και αξιολογεί την ανάγκη λήψης σχετικών θέσεων για την αντιστάθμιση των κινδύνων, όταν κρίνονται σημαντικοί. Σε αυτό το πλαίσιο, και σε συνάρτηση με τα μακροπρόθεσμα πλάνα ο Ομιλος είναι πιθανό να συνάπτει συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων και άλλα παράγωγα προϊόντα επιτοκίων. Τα παράγωγα αυτά αποτιμούνται στις εύλογες τους αξίες και αναγνωρίζονται ως απαίτηση ή υποχρέωση στις οικονομικές καταστάσεις. 123

128 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) Τo σύνολο του δανεισμού του Ομίλου είναι σε κυμαινόμενα επιτόκια. Κατά συνέπεια ο επιτοκιακός κίνδυνος του Ομίλου προέρχεται κυρίως από μεταβολές των επιτοκίων του, στο οποίο είναι και το σημαντικότερο μέρος του δανεισμού του Ομίλου, και δευτερευόντως από μεταβολές των επιτοκίων και των άλλων νομισμάτων στα οποία δανείζεται ο Όμιλος (ΙNR, KRW, BRL). Ακολουθεί πίνακας που παρουσιάζει τις επιπτώσεις στα κέρδη προ φόρων του Ομίλου και της Εταιρίας από πιθανές μεταβολές στα επιτόκια του και των λοιπών νομισμάτων, θεωρώντας όλες τις άλλες μεταβλητές σταθερές, για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα: Μεταβολή σε μονάδες βάσης επιτοκίων Επίπτωση από μεταβολή επιτοκίων Ευρώ Ο Όμιλος Επίπτωση από μεταβολή λοιπών επιτοκίων Συνολική επίπτωση στα Κέρδη προ φόρων 20 (345) (4) (349) (15) (436) (5) (441) (15) Μεταβολή σε μονάδες βάσης επιτοκίων Ευρώ Η Εταιρία Επίπτωση στα κέρδη προ Φόρων 20 (223) (15) (292) (15) 219 (v) Συναλλαγματικός κίνδυνος: Ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στον συναλλαγματικό κίνδυνο καθότι διενεργεί εμπορικές συναλλαγές σε διάφορα νομίσματα. Ο συναλλαγματικός κίνδυνος, όπου αυτός κρίνεται σημαντικός από την διοίκηση αντισταθμίζεται κυρίως με την χρήση παράγωγων προθεσμιακών συμβολαίων. Τα παράγωγα αυτά, αποτιμούνται στις εύλογες τους αξίες και αναγνωρίζονται ως απαίτηση ή υποχρέωση στις οικονομικές καταστάσεις. Το μεγαλύτερο μέρος του συναλλαγματικού κινδύνου προέρχεται από πωλήσεις και αγορές στα νομίσματα Δολαρίου Ηνωμένων Πολιτειών (USD) και Λίρας Ηνωμένου Βασιλείου (GBP). Ακολουθεί πίνακας που παρουσιάζει τις επιπτώσεις στα κέρδη προ φόρων του Ομίλου και της Εταιρίας από πιθανές μεταβολές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες του με το Δολάριο και τη Λίρα, θεωρώντας όλες τις άλλες μεταβλητές σταθερές, για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα: Μεταβολή ισοτιμίας Επίπτωση από USD Επίπτωση από GBP Συνολική επίπτωση στα Κέρδη προ Φόρων Ο 'Ομιλος 5% (45) 42 (3) -5% 40 (38) 2 5% % (96) (46) (142) Η Εταιρία 5% % (52) (19) (71) 5% % (202) (23) (225) 124

129 39. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) (vi) Διαχείριση κεφαλαίου: Στόχος της διαχείρισης κεφαλαίου του Ομίλου είναι η απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του και η επίτευξη των αναπτυξιακών του σχεδίων σε συνδυασμό με την πιστοληπτική του ικανότητα. Για τον σκοπό διαχείρισης κεφαλαίου ο Όμιλος παρακολουθεί τον δείκτη «Καθαρός δανεισμός προς Κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA»). Σαν καθαρό δανεισμό ο Όμιλος ορίζει το σύνολο των τοκοφόρων δανειακών υποχρεώσεων μείον το σύνολο των διαθεσίμων του. Ο Όμιλος διαχειρίζεται τον δείκτη με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζει πιστοληπτική ικανότητα συμβατή με την αναπτυξιακή του στρατηγική. Για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα, ο δείκτης εξελίχθηκε ως εξής: Ο Όμιλος Μακροπρόθεσμα δάνεια Μακροπρόθεσμα δάνεια πληρωτέα στην επόμενη χρήση Βραχυπρόθεσμα δάνεια Χρηματικά διαθέσιμα (49.573) (13.434) Καθαρός Δανεισμός Ομίλου EBITDA συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων EBITDA διακοπτόμενων δραστηριοτήτων EBITDA Ομίλου Καθαρός δανεισμός / EBITDA Ομίλου 3,13 3,08 Η Εταιρία δεν διαχειρίζεται το κεφάλαιό της σε εταιρικό επίπεδο αλλά στα πλαίσια των ενοποιημένων μεγεθών της. 125

130 40. ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (α) Εκκρεμοδικίες: Ο Όμιλος υπό την ιδιότητα του ενάγοντος και / ή του εναγόμενου εμπλέκεται σε διάφορες εκκρεμοδικίες οι οποίες έχουν προκύψει κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών του, έναντι των οποίων έχει σχηματίσει πρόβλεψη συνολικού ύψους περίπου 709 και 509 κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα (η Εταιρία 404 και 404 κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα) στις οικονομικές καταστάσεις. Επιπρόσθετα, με τις υπ αριθμ. 8778/07 και 8779/07 αποφάσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ είχαν επιβληθεί κατά το έτος 2007 στην Εταιρία πρόστιμα ύψους 224 και 168, αντίστοιχα. Η Εταιρία, αφού κατέβαλε το σύνολο των ανωτέρω προστίμων, άσκησε ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών προσφυγές για την ακύρωση των ανωτέρω αποφάσεων. Το Διοικητικό Εφετείο με τις υπ αριθμ. 1630/ και 1631/ αποφάσεις του έκανε δεκτές τις προσφυγές και ακύρωσε τις ως άνω αποφάσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ για παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας. Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω ποσά εισπράχθηκαν εντός του. Οι αρμόδιες υπηρεσίες επανακίνησαν την διαδικασία εφαρμόζοντας τον παραληφθέντα ουσιώδη τύπο και κάλεσαν την Εταιρία σε απολογία ως προς όλες τις αιτιολογίες των παραβάσεων για τις οποίες κατηγορείται. Η Εταιρία απάντησε αλλά οι αιτιάσεις της απερρίφθησαν εν μέρει και υπάρχει εισήγηση για επιβολή νέων προστίμων. Μέχρι σήμερα η Εταιρία δεν έχει λάβει καμία κοινοποίηση για πράξη επιβολής νέων προστίμων. Πέραν των υποθέσεων για τις οποίες σχηματίστηκε η ανωτέρω πρόβλεψη η Διοίκηση του Ομίλου θεωρεί ότι όλες οι λοιπές εκκρεμοδικίες θα τελεσιδικήσουν χωρίς να επιφέρουν σημαντική επίδραση στην οικονομική θέση και τα αποτελέσματά του Ομίλου και της Εταιρίας. (β) Εγγυήσεις: Ο Όμιλος κατά την 31 η Δεκεμβρίου και είχε χορηγήσει συνολικά εγγυητικές επιστολές ύψους 6,1 εκατ. περίπου και 3,6 εκατ. περίπου, αντίστοιχα, ενώ η Εταιρία 2,7 εκατ. και 2,9 εκατ. περίπου, αντίστοιχα, και οι οποίες αφορούσαν κυρίως μεταλλευτικές αδειοδοτήσεις. Σημειώνεται ότι εντός του τρίτου τριμήνου του ο Όμιλος χορήγησε εγγυητική επιστολή ύψους 2,7 εκατ. περίπου που σχετίζεται με προείσπραξη απαίτησης από πελάτη του. Επιπλέον, η Εταιρία κατά την 31 η Δεκεμβρίου είχε χορηγήσει εγγυήσεις υπέρ θυγατρικών της για την παροχή χορηγήσεων προς αυτές συνολικού ύψους 76,0 εκατ. περίπου ( 112,0 εκατ. περίπου την 31 η Δεκεμβρίου ). (γ) Δεσμεύσεις Από Λειτουργικές Μισθώσεις: Την 31 η Δεκεμβρίου ο Όμιλος και η Εταιρία είχαν ποικίλες συμφωνίες λειτουργικής μίσθωσης που αφορούν κυρίως την ενοικίαση κτιρίων και λήγουν σε διάφορες ημερομηνίες έως το Τα έξοδα ενοικίασης που περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και και ανέρχονται σε 7,2 εκατ. περίπου και 6,9 εκατ. περίπου, αντίστοιχα (η Εταιρία 2,0 εκατ. περίπου και 2,0 εκατ. περίπου, αντίστοιχα). Τα ελάχιστα μελλοντικά πληρωτέα μισθώματα ενοικίασης κτιρίων βάσει μη ακυρώσιμων συμβολαίων λειτουργικής μίσθωσης την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία (σε εκατ.ευρώ) Εντός ενός έτους 7,0 5,7 2,0 2,0 2-5 έτη 13,4 13,7 8,4 8,1 Μετά από 5 έτη 7,2 9,4 4,5 6,5 27,6 28,8 14,9 16,6 126

131 41. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ Ο Όμιλος, με αφετηρία τη χρήση, εφαρμόζει το ΔΠΧΑ 8 «Λειτουργικοί Τομείς» το οποίο αντικαθιστά το ΔΛΠ 14 «Οικονομικές Πληροφορίες κατά Τομέα Δραστηριότητας». Σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΑ 8, ο καθορισμός των λειτουργικών τομέων βασίζεται στην «διοικητική προσέγγιση». Η προσέγγιση αυτή επιβάλλει η πληροφόρηση που θα γνωστοποιείται εξωτερικά για τους λειτουργικούς τομείς να είναι αυτή που βασίζεται στις εσωτερικές οργανωτικές και διοικητικές δομές του Ομίλου και στα κυριότερα κονδύλια των εσωτερικών οικονομικών αναφορών που δίνονται στον επικεφαλής λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων ο οποίος, στην περίπτωση της S&B, θεωρείται ότι είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος ο οποίος είναι υπεύθυνος για την επιμέτρηση της επιχειρηματικής απόδοσης των λειτουργικών τομέων. Για διοικητικούς σκοπούς ο Όμιλος είναι οργανωμένος σε κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που βασίζονται στη φύση των βιομηχανικών ορυκτών εφαρμογών. Σε αντίθεση με την προηγούμενη δομή παρουσίασης των τομέων δραστηριότητας, η S&B έχει πέντε λειτουργικούς τομείς προς παρουσίαση που δημιουργούν κέρδος και οι οποίοι διοικούνται ανεξάρτητα μεταξύ τους καθώς επίσης και τον διοικητικό τομέα (corporate). Ως εκ τούτου, οι λειτουργικοί τομείς προς παρουσίαση του Ομίλου είναι οι ακόλουθοι: Τομέας Μπεντονίτη: ο τομέας Μπεντονίτη προμηθεύει μπεντονίτη, ζεόλιθο, ανθρακικά υλικά και άλλα πρόσθετα υλικά σε πλήθος εφαρμογών, όπως άμμο καλουπιών χυτηρίων, σφαιροποίηση σιδηρομεταλλεύματος, έργα πολιτικού μηχανικού, άμμο υγιεινής κατοικίδιων ζώων, παραγωγή χάρτου και ζωοτροφές. Ο μπεντονίτης είναι άργιλος με υψηλή πλαστικότητα και κολλοειδείς ιδιότητες, με τη δυνατότητα να αυξάνει σημαντικά τον όγκο του όταν έρχεται σε επαφή με νερό, δημιουργώντας μία ζελατινώδη ουσία, χρήσιμη για τις συνδετικές και ρεολογικές ιδιότητές της. Τομέας Περλίτη: Ο περλίτης είναι μια φυσική ηφαιστειακή ύαλος που σχηματίζεται με την απότομη ψύξη και στερεοποίηση ηφαιστειακής λάβας, εγκλωβίζοντας νερό στη μάζα του, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο την πιο σημαντική φυσική ιδιότητα του περλίτη, που είναι η ικανότητά του να διογκώνεται και να αυξάνει τον όγκο του. Ο περλίτης έχει ιδιότητες θερμικής και ηχητικής μόνωσης, ενώ παράλληλα γίνεται εξαιρετικά πορώδης, χαρακτηριστικά που τον καθιστούν απαραίτητο συστατικό των ελαφρών κονιαμάτων, άριστο υπόστρωμα για υδροπονικές καλλιέργειες και ένα σημαντικό συστατικό των πλακιδίων οροφής για ηχητική μόνωση. Τομέας Βωξίτη: Ο βωξίτης είναι το κυριότερο συστατικό για την παραγωγή αλουμίνας. Ο Όμιλος έχει ιδιόκτητα και μισθωμένα μεταλλεία βωξίτη κυρίως στις ορεινές περιοχές του Παρνασσού και της Γκιώνας, στην κεντρική Ελλάδα και την Ιταλία. Τα κοιτάσματα του Ομίλου είναι διασπορικού και βαιμητικού τύπου. Τομέας Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης (C.C.F.) Ο τομέας C.C.F. προμηθεύει συλλιπάσματα χύτευσης, συναφή προϊόντα και υπηρεσίες για την βιομηχανία χάλυβα. Τα συλλιπάσματα έχουν σύνθετη σύνθεση, εξειδικευμένη για την εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών και είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση της αξιοπιστίας της λειτουργικής διεργασίας και την παραγωγή υψηλής ποιότητας χάλυβα με συνεχή χύτευση, απόχυση σε αναρροή, χύτευση σε κάδους και χύτευση με χρήση διανομέων. Τομέας Λοιπών Ορυκτών (Minerals trading): Ο τομέας των Λοιπών Ορυκτών προμηθεύει βιομηχανικά ορυκτά για την υαλουργία, τα κεραμικά, τη μεταλλουργία και τα πυρίμαχα. Παράγει προϊόντα προσαρμοσμένα στις ανάγκες των πελατών του, τα οποία υπόκεινται σε αυστηρό ποιοτικό έλεγχο στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις θραύσης και λειοτρίβησης. Ο Διοικητικός Τομέας (Corporate) συμπεριλαμβάνει τις διοικητικές δραστηριότητες, καθώς επίσης την έρευνα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διαχείριση και ανάπτυξη ακινήτων. Δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία συνάθροιση λειτουργικών τομέων. 127

132 41. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Η Διοίκηση παρακολουθεί τα λειτουργικά αποτελέσματα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ξεχωριστά με σκοπό τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διάθεση των πόρων και την αξιολόγηση της απόδοσης. Η αξιολόγηση της απόδοσης του τομέα βασίζεται στις πωλήσεις, στα λειτουργικά αποτελέσματα και στα Κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA»). Σημειώνεται ότι ο Όμιλος εφαρμόζει τις ίδιες λογιστικές αρχές για την επιμέτρηση των λειτουργικών αποτελεσμάτων των τομέων με αυτές των οικονομικών καταστάσεων. Η χρηματοδότηση του Ομίλου, που περιλαμβάνει τα χρηματοοικονομικά έξοδα (εκτός των χρηματοοικονομικών εξόδων για προβλέψεις αποκατάστασης περιβάλλοντος και αποζημίωσης προσωπικού) και τα χρηματοοικονομικά έσοδα, καθώς και οι φόροι εισοδήματος παρακολουθούνται σε ενοποιημένο επίπεδο και περιλαμβάνονται στον διοικητικό τομέα (corporate) χωρίς να επιμερίζονται στους λειτουργικούς τομείς που δημιουργούν κέρδος. Οι συναλλαγές μεταξύ των λειτουργικών τομέων πραγματοποιούνται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια λειτουργίας του Ομίλου κατά τρόπο παρόμοιο με αυτές μεταξύ των συνδεμένων εταιριών. Οι διατομεακές πωλήσεις απαλείφονται σε επίπεδο ενοποίησης. Οι παρακάτω πίνακες παρουσιάζουν τις πωλήσεις και τα αποτελέσματα των λειτουργικών τομέων του Ομίλου για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα: Πωλήσεις 1/1-31/12/ Σε τρίτους Διατομεακές Σύνολο πωλήσεων Αποτελέσματα Κέρδη / (ζημίες) προ φόρων EBITDA Μπεντονίτης Περλίτης Βωξίτης C.C.F Λοιπά ορυκτά (2.633) (1.882) Corporate (27.503) (20.010) Απαλοιφές - (877) (877) - - Σύνολο Πωλήσεις 1/1-31/12/ Σε τρίτους Διατομεακές Σύνολο πωλήσεων Αποτελέσματα Κέρδη / (ζημίες) προ φόρων EBITDA Μπεντονίτης Περλίτης Βωξίτης C.C.F Λοιπά ορυκτά Corporate (43.257) (23.888) Απαλοιφές (867) (867) - - Σύνολο Σημειώνεται ότι η πληροφόρηση λειτουργικών τομέων για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου δεν περιλαμβάνει πωλήσεις ( ), κέρδη προ φόρων ( 4.865) και EBITDA ( 611) από διακοπτόμενες δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονταν αποκλειστικά με τις εμπορικές δραστηριότητες. 128

133 41. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα περιουσιακά στοιχεία των λειτουργικών τομέων του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Μπεντονίτης Περλίτης Βωξίτης C.C.F Λοιπά ορυκτά Corporate Απαλοιφές 25 (1.038) Σύνολο Σημειώνεται ότι οι απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος (τρέχοντες και αναβαλλόμενοι), τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα περιλαμβάνονται στον Διοικητικό (Corporate) τομέα. Γεωγραφική πληροφόρηση Οι πωλήσεις προς τρίτους πελάτες, με βάση την χώρα που δραστηριοποιούνται, αναλύονται ως εξής: Πωλήσεις προς τρίτους πελάτες Χρήση Χρήση Γερμανία ΗΠΑ Ελλάδα Γαλλία Ολλανδία Ιταλία Καναδάς Ηνωμένο Βασίλειο Λοιπές Δεν υπάρχει καμία χώρα η οποία να υπερβαίνει το 3% των συνολικών πωλήσεων προς τρίτους πελάτες στην γραμμή «Λοιπές». Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει κανένας πελάτης του οποίου οι πωλήσεις να ξεπερνούν το 10% των ενοποιημένων πωλήσεων. Τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου ανά γεωγραφική περιοχή αναλύονται ως εξής: Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ελλάδα Γερμανία ΗΠΑ Ολλανδία Λοιπές Για τους σκοπούς αυτής της ανάλυσης, τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία, τα επενδυτικά ακίνητα, την υπεραξία και τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία καθώς και τις συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες. 129

134 42. ΑΝΑΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Τα παρακάτω ποσά έχουν αναταξινομηθεί για λόγους καλύτερης παρουσίασης και συγκρισιμότητας: (i) ποσό 615 που αφορούσε υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη και μεταφέρθηκε από τις «Εμπορικές Υποχρεώσεις» στις «Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη» στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου της 31 ης Δεκεμβρίου, (ii) πιστωτικό ποσό 970 που αφορούσε λοιπές υποχρεώσεις μεταφέρθηκε από τις «Απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος» στις «Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις» στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου της 31 ης Δεκεμβρίου, και (iii) ποσό 433 που αφορούσε φορολογικές υποχρεώσεις μεταφέρθηκε από τις «Λοιπές προβλέψεις» στις «Απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος» στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου της 31 ης Δεκεμβρίου. Επιπλέον, λόγω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων με αναλογία 1 νέα μετοχή προς 3 παλαιές μετοχές, όπως αναλυτικά αναφέρεται παραπάνω στη Σημείωση 28, ο σταθμισμένος αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία (βασικός και απομειωμένος) αναπροσαρμόστηκε για τις συγκριτικές περιόδους που παρουσιάζονται στην ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων. Ως εκ τούτου, αναδιατυπώθηκαν και τα αντίστοιχα κέρδη ανά μετοχή. 43. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Στις 26 Ιανουαρίου 2010, ο Όμιλος υπέγραψε συμφωνία για τη σύσταση κοινής εταιρίας διάρκειας 30 ετών, με την Angang Industry Group Co. Ltd. στη βόρεια Κίνα (επαρχία Liaoning). Η εταιρία συστήνεται μεταξύ των Stollberg & Samil Co. Ltd, υπάρχουσας από κοινού ελέγχόμενης εταιρίας της S&B στην Κορέα, και της Angang Industry Group Co. Ltd., θυγατρικής της Angang Steel Co. Ltd. (Angang). Η συνολική επένδυση στην κοινοπραξία ανέρχεται σε Δολάρια ΗΠΑ 6 εκατομμύρια. Η αναλογική συμμετοχή της S&B σε επίπεδο Ομίλου θα είναι Δολάρια ΗΠΑ 1,5 εκατομμύρια. Σκοπός της νέας εταιρίας είναι η «εκ των έσω» προμήθεια συλλιπασμάτων μεταλλουργίας για τον κλάδο παραγωγής χάλυβα της Angang, προσφέροντας ταυτόχρονα τα πλεονεκτήματα των διεθνούς κλάσεως παραγωγικών προτύπων της S&B, την εμπειρία της στον ποιοτικό έλεγχο και την τεχνογνωσία της στις εφαρμογές συλλιπασμάτων συνεχούς χύτευσης (CCF). Στο πλαίσιο αυτό, η κοινοπραξία θα δημιουργήσει μονάδα παραγωγής κοντά στο εργοστάσιο χάλυβα της Angang, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει το τελευταίο τρίμηνο του Η Εταιρία προχώρησε εντός του 2010 σε αγορά κοινών ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 4,48 ανά μετοχή. Ως εκ τούτου την 28 η Φεβρουαρίου 2010 η Εταιρία κατείχε ίδιες μετοχές με μέση τιμή κτήσης 6,85 ανά μετοχή, συνολικής αξίας

135 44. ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Οι ισοτιμίες που χρησιμοποιήθηκαν για την μετατροπή των οικονομικών καταστάσεων των θυγατρικών εταιριών από ξένο νόμισμα σε είναι οι εξής: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Δ% 1 = USD 1,4406 1,3917 4% 1 = GBP 0,8881 0,9525-7% 1 = BGN 1,9558 1,9558 0% 1 = HUF 270,42 266,70 1% 1 = TRY 2,155 2,149 0% 1 = CNY 9,8350 9,4956 4% 1 = GEL 2,4195 2,3728 2% 1 = KRW 1.666, ,13-9% 1 = BRL 2,5073 3, % 1 = INR 66,422 67,905-2% 1 = MAD 11, ,2357 0% 1 = PLN 4,1045 4,1535-1% ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Μέση ισοτιμία 1/1-31/12 Μέση ισοτιμία 1/1-31/12 Δ% 1 = USD 1,3948 1,4707-5% 1 = GBP 0,8909 0, % 1 = BGN 1,9558 1, = HUF 280,33 251,51 11% 1 = RON 4,2399 3, % 1 = TRY 2,163 1,905 14% 1 = CNY 9, ,2236-7% 1 = GEL 2,3298 2,1894 6% 1 = KRW 1.772, ,66 10% 1 = BRL 2,7667 2,6759 3% 1 = INR 67,237 63,518 6% 1 = RSD 93,95 81, % 1 = MAD 11,23 11,3101-1% 1 = PLN 4,3276 3, % 131

136 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 132

137 B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΩΝ Ε. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 133

138 B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΩΝ Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 134

139 B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΩΝ 135