Origenes - Selecta in Ezechielem

Transcript

1 Origenes - Selecta in Ezechielem This text belongs to the Thesaurus Linguae Graecae (TLG ), a Research Center at the University of California, Irvine, which digitized it and owns the relevant Copyright. On May 15, 2008, Prof. M. Pantelia, the Director of the Center, has expressly authorized to post it into our site. Cooperatorum Veritatis Societas thanks the prof. Pantelia, the Center, and the University of California, Irvine, of having granted the opportunity to make publicly available this text of high quality, serial number ' '. Charset and format of the text have been changed in order to make it possible the computation of analytic indexes and concordances. Analytical indexes and concordances have been made by the Cooperatorum Veritatis Societas. Selecta in Ezechielem [00001] ΕΚ ΤΩΝ ΩΡΙΓΕΝΟΥΣ ΕΚΛΟΓΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΕΖΕΚΙΗΛ [00002] [13.768] ΚΕΦ. Αʹ. [00003] Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ τριακοστῷ ἔτει, ἐν τῷ τε τάρτῳ µηνὶ, πέµπτῃ τοῦ µηνὸς, καὶ ἐγὼ ἤµην ἐν µέσῳ τῆς αἰχµαλωσίας ἐπὶ τοῦ ποταµοῦ τοῦ Χοβάρ [00004] καὶ ἠνοίχθησαν οἱ οὐρανοί. [00005] Ὁ Ἰεζεκιὴλτύπον φέρει τοῦ Χριστοῦ κατὰ πολλὰ, καὶ ἄρξῃ θεωρεῖν τοῦτο ἐν τοῖς προοιµίοις τῆς προφητείας. [00006] Ἐγένετο ἐν τῷ τριακοστῷ ἔτει, τετάρτῳ µηνὶ, [13.769] πέµπτῃ τοῦ µηνὸς, κἀγὼ, φησὶν, ἤµην ἐν µέσῳ αἰχµαλωσίας ἐπὶ ποταµοῦ Χοβάρ [00007] καὶ ἠνοίχθησαν οἱ οὐρανοί. [00008] Ταῦτα καὶ περὶ τοῦ Χριστοῦ γέγραπται, ὅτε ἦν ἐν τῷ κόσµῳ τούτῳ, ἐν τῇ αἰχµαλωσίᾳ ταύτῃ ἐπὶ τοῦ Ἰορδάνου, ὅτε Ἰησοῦς ἦν ἀρχόµενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα, καὶ ὅτε ἠνοίχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί. [00009] Τὰ δὲ τριάκοντα ἔτη τὰ ἐν τῇ προφητείᾳ κατὰ τὸ αἰσθητόν ἐστιν ὁ χρόνος τῆς ζωῆς τοῦ προφήτου [00010] τῆς δὲ αἰχµαλωσίας ἀφ' οὗ κατῆλθον πέµπτον ἔτος. [00011] Ἀλλὰ µὲν κατὰ τὴν προσηγορίαν καὶ σύµβολον ἔχει τοῦ Χριστοῦ Ἰεζεκιὴλ, ὃς ἑρµηνεύεται κράτος Θεοῦ. [00012] Καὶ τὸ, υἱὲ ἀνθρώπου, εἰς ἀναγωγὴν τοῦ χρηµα τίσαντος υἱοῦ ἀνθρώπου. [00013] Ἐγὼ ἤµην ἐν µέσῳ τῆς αἰχµαλωσίας. [00014] Ὁ µὲν νοῦς ἐστιν ὃν ἔχει τὸ ῥητόν [00015] αὐτὸ δὲ ψιλῶς οὐ [00016] οἱον εί φησιν [00017] Ἐγὼ, ὁ µηδὲν αἰχµαλωσίας ἔχων, ἐν µέσῳ αἰχµαλωσίας ἤµην δι' οἰκονοµίαν. [00018] Οὕτω καὶ ὁ Χρι στὸς οὐκ αἰχµαλωτισθεὶς ἦν ἐν τῷ τόπῳ τῶν αἰχµα λώτων, ἀλλὰ λυτρώσεως αὐτῶν χάριν [00019] ὡς καὶ ὁ προ φήτης οὐ δι' ἁµαρτίας ἦν ἐν µέσῳ τῆς αἰχµαλωσίας, ἀλλ' ἰατρείας. [00020] Καὶ εἶδον ὁράσεις Θεοῦ. [00021] Ὁ Θεὸς τὴν ἀόρατον καὶ νοητὴν φύσιν ἐν τῇ ὁρατῇ καὶ αἰσθητῇ φύσει ἐζωγράφησεν, ἵν' οἱ ὑπὸ αἴσθησιν γυµνασθῶσιν ἐν αὐτῇ εἰς θεωρίαν τῆς νοητῆς. [00022] Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρὸς Ἰεζεκιήλ. [00023] Λό γος ὁ ἐν ἀρχῇ, Θεοῦ Λόγος. [00024] Ἐγὼ εἶπον [00025] Θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες. [00026] Τὸ Πνεῦµα λέγει θεοὺς πρὸς οὓς ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐγένετο, ὁ Θεὸς Λόγος [00027] οὗτος γὰρ θεοποιός ἐστι. [00028] Ἐν γῇ Χαλδαίων. 1/68

2 [00029] Χαλδαῖος ἑρµηνεύεται πᾶς πόνος. [00030] Οὗτοι δέ εἰσιν ἀστρολόγοι τὴν εἱµαρµένην λέγοντες, καὶ ὅλως τοῖς αἰσθητοῖς προσηλωµένοι, καὶ ἐν αὐτοῖς διαπονούµενοι, θεοποιοῦντες αὐτά [00031] Γῆ ἐστι Χαλδαίων ὁ τόπος καὶ ἡ ἕξις ἡ χειρίστη. [00032] Ναὶ µὴν καὶ τῶν ἐν ἀσεβείᾳ ὑπερηφανῶν ἔχουσι σύµβολον οἱ Χαλδαῖοι. [00033] Καὶ ἰδοὺ πνεῦµα ἐξαῖρον. [00034] Πνεῦµα ἐξαῖρόν ἐστιν ὁ Θεός [00035] πνεῦµα γὰρ ὁ Θεὸς, ἐξαῖρον δὲ τὴν κακίαν. [00036] Καὶ νεφέλη µεγάλη. [00037] Αὐτὴ ἡ νεφέλη ἡ δικαιο σύνη, τὸ ἀγαθὸν τὸ ἐκ τοῦ Θεοῦ διῆκον εἰς ἡµᾶς, ἀφ' οὗ φωτιζόµεθα τὴν γνῶσιν τῆς ἀληθείας. [00038] Καὶ φέγγος γὰρ καὶ κύκλῳ αὐτοῦ. [00039] Ὁµοίωµα ὡς εἶδος ἀνθρώπου. [00040] Ἡµεῖς ὁµοίωµα τῶν τεσσάρων ζώων ἐσµέν. [00041] Ζήτει δὲ τίνα τὰ τρία. [00042] Ὁ ἡνίοχος τῶν τεσσάρων τούτων ζώων οὐχ ὅλος ἦν πῦρ, ἀλλ' ἀπὸ ὀσφύος ἐπὶ τὰ κάτω, καὶ ἀπὸ ὀσφύος καὶ ἕως ἄνω ἤλεκτρον. [00043] Οὐ γὰρ µόνα κολαστήρια ἔχει ὁ λόγος, ἀλλ' ἔχει καὶ δι' ὧν ἀναπαύει. [00044] Κολάζει δὲ διὰ τῶν κάτω δυνάµεων. [00045] Οὐ γὰρ εἶδε πῦρ περὶ τὴν κεφαλὴν, οὐδὲ ἀπὸ τῆς ὀσφύος ἐπὶ τὰ ἄνω ἡνίο χος πῦρ ἦν, ἀλλὰ ἀπὸ τῆς ὀσφύος ἐπὶ τὰ κάτω πῦρ ἦν, ἵνα δηλώσῃ, ὅτι οἱ ἐν γεννήσει τυγχάνοντες, οὗ τοι δέονται πυρός [00046] ὀσφὺς γὰρ γεννήσεως σύµβολον. [00047] Οὐ µόνον δὲ τοὺς ὑπὸ γέννησιν ἐδήλωσε τὸ, ἀπὸ [13.772] ὀσφύος ἕως κάτω, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς ὄντας κάτω καὶ τῇ ὕλῃ προσπαθοῦντας. [00048] Γένεσις γὰρ καὶ φθορὰ ἐν τῇ ὕλῃ ἐστί. [00049] Ἤλεκτρον δέ ἐστι τὸ ἐκ χρυσίου καὶ ἀργυρίου χύµα, ὡς τῶν τιµιωτάτων τούτων τῆς ὕλης συµβόλων ὄντων τῶν τιµίων καὶ ἄνω ταγµάτων τῶν ἁγίων δυνάµεων. [00050] ΚΕΦ. Βʹ. [00051] Υἱὲ ἀνθρώπου, στῆθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου. [00052] Ὅσον ἐφ' οἷς µεµνήµεθα συνεχέστατα µὲν καὶ δι' ὅλης τῆς προφητείας τὸ, Υἱὲ ἀνθρώπου, λέγεται πρὸς τὸν Ἰεζεκιὴλ, σπανιώτερα δὲ πρὸς τὸν ανιὴλ, ὧν ἕκαστος ἐν τῇ αἰχµαλωσίᾳ τύπος ὢν τοῦ πρὸς τοὺς αἰχµαλώτους ἡµᾶς ἐξεληλυθότος Ἰησοῦ τοῦ Σωτῆρος Θεοῦ. [00053] Ἐὰν ἄρα ἀκούσωσιν, ἢ πτοηθῶσιν. [00054] Ὅµοιον τούτῳ τῷ διστακτικῷ ἐστι τὸ ἐν τῷ Ἱερεµίᾳ [00055] Ἴσως ἀκούσονται, καὶ µετανοήσονται. [00056] Ἔλεγον δὲ κἀ κεῖνα διηγούµενοι, ὅτι ταῦτα ὑπὲρ προτροπῆς λέγον ται τῶν ἀκουόντων, ἵνα µὴ δοκῶσι, προκατειληµ µένων ὑπὸ τῆς τοῦ Θεοῦ γνώσεως τῶν ὑφ' ἡµῶν χει ρόνων ἢ κρειττόνων, µὴ δυνατὸν εἶναι τὸ ἐναντίον τῶν προεγνωσµένων γενέσθαι, ἀκούοντες τῶν λεγο µένων. [00057] Οὕτω γὰρ ἐπίσης ἐφ' ἡµῖν ἐστι τὸ ἀκούειν, καὶ τὸ µὴ ἀκούειν, ὡσεὶ καὶ µὴ προεγνώκει ὁ Θεὸς οὔτε ἐλάττονος γενοµένου ἐφ' ἡµῖν διὰ τὸ προεγνω κέναι αὐτὸν, οὔτε πλείονος, εἰ µὴ προεγνώκει. [00058] Τοῦ αὐτοῦ. [00059] Ἀσφαλέστερον ἂν λέγοιτο ἀντὶ τοῦ πτοηθῶσι, κοπάσουσι. [00060] Τέτακται δὲ τὸ, πτοηθῶσιν ἐνταῦθα ἐπὶ τῶν ἀπὸ λογίων θείων κινουµένων καὶ ὁδευόντων ἐκ τοῦ πτοεῖσθαι ἐν τοῖς εἰρηµένοις καὶ ἐπὶ τὸ φοβηθῆναι τὸν Θεόν. [00061] Καὶ ἄλλο γε ἡγητέον ἐν ταῦθα σηµαίνεσθαι ἀπὸ τοῦ πτοηθῶσι παρὰ τὸ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων λεγόµενον ὑπὸ τῆς πτοίας ὁριζοµένων αὐτὴν ἀνθρώπου ψυχῆς πάθος. [00062] Καὶ ἐν αὐτῇ κεφαλὶς βιβλίου. 2/68

3 [00063] Οἱ θεῖοι λόγοι, διὰ τὸ ἐκ µέρους εἶναι καὶ ἐλάχιστοι συγκρίσει τοῦ ὅλου λόγου καὶ τῆς πάσης σοφίας, οὐ βιβλίον, ἀλλά τις κε φαλὶς βιβλίου εἴρηται. [00064] Καὶ ἐν Ψαλµοῖς δὲ τό [00065] Ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέγραπται περὶ ἐµοῦ, τὸ ὅµοιον δηλοῖ. [00066] Οὐκέτι δὲ κεφαλὶς βιβλίου λέγεται τὸ ἐπὶ τὴν δεξιὰν τοῦ καθηµένου ἐπὶ τὸν θρόνον, ἀλλὰ βιβλίον γεγραµµένον ἔσωθεν καὶ ὄπισθεν. [00067] Πλήν [00068] Οὐδεὶς ἠδύνατο, φησὶν ὁ Ἰωάννης, οὔτε ἐν τῷ οὐρανῷ, οὔτε ἐπὶ τῆς γῆς, οὔτε ὑποκάτω τῆς γῆς, ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον ἐκεῖνο, οὔτε βλέπειν αὐτὸ, εἰ µὴ µό νον ὁ νικήσας λέων ἐκ τῆς φυλῆς Ἰούδα, ἡ ῥίζα αυίδ. [00069] Καὶ ἄλλην δὲ κεφαλίδα βιβλίου γεγραµµένην εὑρήσεις ἐν τῇ Ἀποκαλύψει τὸν Ἰωάννην κατεσθίοντα [00070] πλεῖον γὰρ κεφαλίδος οὐ χωρεῖ φαγεῖν ἡ ἀνθρώπεια φύσις. [00071] Καὶ ἐγέγραπτο ἐν αὐτῇ θρῆνος καὶ µέλος. [00072] Μέ λος µὲν τοῖς ἁγίοις, θρῆνος δὲ τοῖς οὐκ ἀπεγνωσµέ νοις τῶν ἡµαρτηκότων [00073] οὐαὶ δὲ τοῖς κολασθη σοµένοις. [00074] [13.773] ΚΕΦ. Γʹ. [00075] Καὶ ἐψώµισέ µε τὴν κεφαλίδα. [00076] Ἐντεῦθεν µάλιστα δῆλον, ὅτι πλεῖον τῆς κεφαλίδος οὐ χωρεῖ φαγεῖν ἡ ἀνθρωπίνη φύσις, καὶ ταῦτα ὑπὸ τῆς χειρὸς τοῦ Θεοῦ ψωµιζοµένη. [00077] Ὁ µέντοιγε ἐσθίων ταύτην τὴν κεφα λίδα, ἀνειλούσης αὐτὴν τῆς ἐκτεταµένης χειρὸς πρὸς τὸν ἐσθίοντα, φάγεται αὐτήν [00078] ἵνα διὰ τῆς ἀνειλήσεως τῆς κεφαλίδος ἑνὸς ἑκάστου τῶν ἐγγεγραµµένων ἐν αὐτῇ ἀντιλάβηται, καὶ, µασσησάµενος τὴν κεφαλίδα καὶ τὴν ἀνείλησιν αὐτῆς πάντα λάβῃ εἰς τὴν νοητὴν αὐτοῦ κοιλίαν τὰ ἐγγεγραµµένα οὐ µόνον ἔµπροσθεν, ἀλλὰ καὶ ὄπισθεν. [00079] Νοµίζω δὲ διὰ µὲν τῶν ἔµπροσθεν τῆς κεφαλίδος δηλοῦσθαι τὰ προηγούµενα τῶν δογµά των, καὶ τὰ περὶ τῶν ἁγίων, καὶ τὰ περὶ τῶν ἀπαγ γελιῶν, καὶ ἁπαξαπλῶς τὰ περὶ τῶν µακαρίων καὶ τῆς διεξαγωγῆς τοῦ ζῇν αὐτῶν [00080] διὰ δὲ τῶν ὄπισθεν τὰ περὶ τῶν κολαζοµένων καὶ τοῦ τρόπου τῆς κολά σεως αὐτῶν καὶ τῶν ἐπακολουθησάντων ἐν τῇ κτίσει τοῖς προηγουµένως γεγενηµένοις. [00081] Καὶ δηλοῦται τὰ µὲν προηγούµενα καὶ τὰ ἔµπροσθεν διὰ τοῦ µέλους, τὰ δὲ λοιπὰ διὰ τοῦ θρήνου καὶ τοῦ οὐαί. [00082] Τοὺς µὲν οὖν ἐν ἁµαρτήµασι γενοµένους καὶ πάντη ἀποπεσόν τας τῶν τῆς σωτηρίας δογµάτων θρηνεῖσθαι ὑπολαµ βάνω [00083] τὸ δὲ µέλος ἀπαγγέλλεσθαι τοῖς µακαρίοις [00084] τὸ δὲ, οὐαὶ, τοῖς τέλεον ἀποπεσοῦσι τοῦ µακαρισµοῦ. [00085] ύναται καὶ οὕτως γεύεσθαι καὶ ὁ ἐν γνώσει τοῦ ζῶν τος ἄρτου τοῦ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβεβηκότος γεγευ µένος, ὁπότε θρηνηθεὶς ἄξιος γενέσθαι τοῦ µακαρι σµοῦ. [00086] Καὶ ὁ µὲν οὖν Θεοδοτίων ἀκολούθως τοῖς Ἑβ δοµήκοντα ἐξέδωκεν [00087] ὁ δὲ Σύµµαχος οὐ πάνυ ἀπᾳ δόντως, θρήνους καὶ κατάλεγµα, καὶ µέλος πεν θικόν [00088] ὁ δὲ Ἀκύλας, γεγραµµένον, φησὶν, ἦν ἐπ' αὐτοῦ κτίσις καὶ ἀντίβλησις [00089] καὶ ἔσται. [00090] Καὶ τάχα διὰ τούτου δηλοῦται κατ' αὐτὸν, ὅτι περὶ τῆς κτίσεως καὶ οἱονεὶ µερίδος ἑκάστου ἐγέγραπτο. [00091] ῆλον δὲ, ὅτι τὰ ἐν ἐπαγγελίαις ἀγαθὰ ἃ καὶ ἐκβήσεται, σηµαίνεται διὰ τοῦ ἔσται. [00092] Οὐ πρὸς τὸν λαὸν βαθύχειλον. [00093] Εἰ γὰρ µὴ ἦσαν ἐξ ἐπιπολῆς ἔχοντες τοὺς λόγους αὐτῶν, ἀλλ' ἡ καρ δία αὐτῶν διὰ τὸ βάθος τῶν νοηµάτων στόµα ἦν αὐ τῶν, καὶ οὐκ ἂν σὺ εἰσεληλύθεις πρὸς τὸν οἶκον τοῦ Ἰσραήλ. [00094] Ἀλλ' οὐδὲ βαρύγλωσσοί εἰσι [00095] βάρος γὰρ καὶ κοµψόν τι οὐκ ἔχει στίβος ἡ γλῶσσα αὐτῶν, ἤτοι ὁ λόγος 3/68

4 [00096] εἰσὶ δὲ κουφόγλωσσοι [00097] ὅθεν ἀναγκαῖόν σε βαδίσαι πρὸς αὐτοὺς ὑποκάτω βαίνοντας τῆς ἕξεώς σου. [00098] Ἐν ἐπαίνῳ οὖν εἴρηται ὁ βαθύχειλος καὶ ὁ βαρύγλωσσος. [00099] Εἴρηται δὲ ταῦτα. [00100] Καὶ ὅρα εἰ περὶ τῶν ἀπὸ τῶν ἐθνῶν, οἳ ἕτεροί εἰσι τοῦ οἴκου Ἰσραὴλ, ταῦτα προφητεύεται, ὧν οὐκ ἂν ἤκουσε διὰ τὸ ἑτε ρόγλωσσον αὐτῶν ὁ Ἑβραῖος προφήτης. [00101] Βαθεῖς δὲ χείλεσιν οἱ αὐτοὶ δύνανται λέγεσθαι διὰ τὸ µὴ ἐξ ἐπιπολῆς τὰ θεῖα καταλαµβάνειν γράµµατα, ἀλλὰ πιστεύειν εἰς τὰ βάθη τοῦ νόµου. [00102] Καὶ τοῖς ὠσί σου ἄκουε. [00103] Ὅτε γὰρ ἅγιος ἐπιβου λεύεται ὑπὸ τῶν ἀντικειµένων ἐνεργειῶν διωκόµενος, χρῄζει τοῦ Κυρίου διακόπτοντος τοὺς διώκοντας ἀπὸ τῶν διωκοµένων, καὶ οἱονεὶ ὀπισθοφυλακοῦντος. [00104] Τού του δὲ σύµβολον καὶ τὰ ἐν τῇ Ἐξόδῳ οὕτως ἔχοντα [00105] Ἐξῆρε δὲ ὁ ἄγγελος ὁ προπορευόµενος τῆς παρ [13.776] εµβολῆς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ, καὶ ἐπορεύθη ἐκ τῶν ὄπισθεν, καὶ τὰ ἑξῆς. [00106] Καὶ τοῦτο δὲ πρόσχῃς περὶ τοῦ κατόπισθεν ἠκοῦσθαι τὴν φωνὴν, εἰ δύναται ἡ µὲν περὶ τῶν ἤδη παρεληλυθότων γνῶσις δηλοῦ σθαι ἐκ τοῦ ἀκούεσθαι φωνὴν κατόπισθεν [00107] εἰ δέ τις χάριτος θείας τύχοι πρὸς τὸ θεωρῆσαι καὶ τὰ περὶ τῶν µελλόντων ἐπιµελῶς, οὗτος ἂν οἱονεὶ ἀκούσῃ φωνῆς ἐκ τῶν ἔµπροσθεν αὐτοῦ [00108] ὅπερ ζητήσεις εἴπου εἴρηται. [00109] Εὐλογηµένη ἡ δόξα Κυρίου ἐκ τοῦ τόπου αὐ τοῦ. [00110] Τόπον Θεοῦ νοητέον πάντας τοὺς χωροῦντας δύναµιν Θεοῦ [00111] πλὴν κυρίως τόπος ἂν εἴη ὁ Σωτὴρ καὶ Κύριος, ὥσπερ ἂν καὶ αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος τόπος ὁ Πατήρ. [00112] Καὶ τοῦτόν γε τὸν τρόπον νενοήκαµεν καὶ τὸ ἐν τῷ Μιχαίᾳ οὕτως ἔχον [00113] ιότι ἰδοὺ Κύριος ἐκ πορεύεται ἐκ τοῦ τόπου αὐτοῦ, καὶ καταβήσεται, καὶ ἐπιβήσεται ἐπὶ τὰ ὕψη τῆς γῆς, καὶ τὰ ἑξῆς. [00114] Οἶµαι γὰρ διὰ τούτων προφητεύεσθαι τὴν τοῦ Σωτῆ ρος ἡµῶν κάθοδον, ἐκπορευοµένου ἐκ τοῦ τόπου αὐ τοῦ καὶ κατεληλυθότος ἀπὸ τῆς σὺν τῷ Πατρὶ προη γουµένης καταστάσεως αὐτοῦ. [00115] ύναται µέντοιγε τό πος καλεῖσθαι Θεοῦ τὸ λεγόµενον παρὰ Παύλῳ φῶς ἀπρόσιτον ἐν τῷ [00116] Ὁ µόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον. [00117] Τί δὲ τοῦτό ἐστιν; [00118] Ἡ βαθυτάτη γνῶσις τοῦ Θεοῦ, ᾖ οὐχ οἷόν τε προσελθεῖν τινα, οὐδὲ χωρῆσαι τὴν κατάληψιν αὐτῆς. [00119] Σκοπὸν δέδωκά σε τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ. [00120] Ἐπειδή περ βαρέως φέρεσθαι µέλλει τό [00121] Σκοπὸν ἔδωκά σε τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ, ἐχρῆν ἡµᾶς διδαχθῆναι πῶς γέ γονεν ὁ προφήτης σκοπὸς, ἵνα, ἐπειδάν τινες ἐκ τοῦ µὴ τετηρηκέναι τὰ γεγραµµένα ἐπιπηδῶσι τῷ ὀνό µατι τοῦ σκοποῦ, δυσωπήσωµεν αὐτοὺς ἐξ ὅλης τῆς λέξεως, παραδεικνύντες πῶς γίνεται σκοπὸς καὶ δέ δοται τοῖς ἀληθῶς υἱοῖς Ἰσραήλ. [00122] Γίνεται τοίνυν οὕ τως σκοπὸς, ἐπὰν πρὸς τοῖς προειρηµένοις γίνεται ἐπί τινα χεὶρ Κυρίου [00123] καὶ οὐχ ἁπλῶς χεὶρ Κυρίου, ἀλλ' αὑτὴ κραταιά. [00124] Τάχα γὰρ οὐκ ἐπὶ πάντας, οὓς γίνεται χεὶρ Κυρίου, γίνεται κραταιὰ χεὶρ Κυρίου, τῷ µηδὲ παραπλησίους ἀλλήλοις εἶναι τοὺς ἀξιουµέ νους χειρὸς Κυρίου. [00125] εῖ δὲ τὸν εἰσελθόντα εἰς τὴν αἰχµαλωσίαν µὴ ταπεινὸν εἰσελθεῖν εἰς αὐτὴν καὶ τὰ παραπλήσια πάσχοντα τοῖς αἰχµαλωτισθεῖσιν, ἀλλά τινα διῃρηµένον καὶ µετέωρον, καὶ ὡς ἀπὸ ὕψους κα τασκοποῦντα τὰ ἰδιώµατα ἑνὸς ἑκάστου τῶν πεπον θότων τὴν αἰχµαλωσίαν καὶ παρὰ τοῖς ῥεύµασι τοῦ ποταµοῦ τῆς αἰχµαλωσίας κατοικούντων καὶ τοῖς ἀστάτοις αὐτῶν πράγµασι. [00126] Ἀριθµὸν δὲ δεήσει ποιῆ σαι ἡµερῶν σαββάτου ἀναστρεφόµενον, ἵνα ἐπιµελῶς ἴδῃ τὰ τῶν αἰχµαλώτων. [00127] Καὶ οὕτως ἀκούσει [00128] Σκο πὸν δέδωκά σε τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ. 4/68

5 [00129] Ὁ ἄνοµος ἐκεῖνος ἐν τῇ ἀδικίᾳ αὐτοῦ ἀποθα νεῖται. [00130] Οὐκ ἀνοµίας µόνον, ἀλλὰ καὶ ὁδῶν ἐµνηµό νευσε, τὴν ἀνοµίαν φήσας, ἐπὶ τῇ ἀσεβείᾳ καὶ τῇ τῶν εἰδώλων θεραπείᾳ [00131] τὰ δὲ ὁδοὺς ἐπὶ τῶν πράξεων τῶν εἰς τὸν πλησίον. [00132] Καὶ ἐν τῷ ἀποστρέφειν δίκαιον. [00133] Πρῶτον µὲν, ὡς δυνατοῦ ὄντος τοῦ δικαίου µεταπεσεῖν, ταῦτα εἴρηται [00134] δεύτερον δὲ, ὅτι καὶ δεῖ τούτῳ διαστελλοµένου αὐτῷ [13.777] σκοποῦ [00135] καὶ τρίτον ἐπὶ µὲν τοῦ ἀνόµου ἁπλῶς εἴρη ται τό [00136] Ὁ ἄνοµος ἐν τῇ ἀνοµίᾳ αὐτοῦ ἀποθανεῖται. [00137] Βάσανος τέτακται ἐπ' αὐτοῦ [00138] ώσω γὰρ, φησὶ, τὴν βάσανον εἰς πρόσωπον αὐτοῦ. [00139] Καὶ ἐγένετο ἐπ' ἐµὲ χεὶρ Κυρίου. [00140] Ἐπειδὴ οὐκ ἐδύναντο ἑστηκότος αὐτοῦ ἀκούειν οἱ ἐν τῇ αἰχµαλω σίᾳ, διὰ τοῦτο ἐκαθέσθη ἐν µέσῳ αὐτῶν. [00141] Ὅτε δὲ αὐ τὸς µέλλει βλέπειν τὴν δόξαν Κυρίου, ἀνίσταται καὶ ἐξέρχεται εἰς τὸ πεδίον, συλλαµβανοµένου µόνου τοῦ πλάτους τοῦ πεδίου τῇ ὄψει τῆς δόξης Κυρίου, ἢν ἔµελλεν ὁρᾷν ὁ προφήτης. [00142] Εἴσελθε, καὶ ἐγκλείσθητι ἐν µέσῳ τοῦ οἴκου σου. [00143] Ἐπεὶ οὐχ οἷόν τέ ἐστι διακεῖσθαι προσδιατρί βοντα ἐξεληλυθέναι καὶ ἑστηκέναι τὸν ἔτι ὄντα ἐν τῷ σώµατι [00144] καλεῖ γὰρ ἡ σωµατικὴ χρεία πρὸς τὸ καὶ µετὰ τὰς θείας θεωρίας πάλιν εἰσελθεῖν εἰς τὸ σῶµα καὶ οἱονεὶ τὰ τοῦ κεκλεισµένου πάσχειν [00145] διὰ τοῦτο λέγεται µετὰ τὸ ἑωρακέναι αὐτὸν ἑστηκυῖαν τὴν δό ξαν, καὶ µετὰ τὸ ὑπὸ τοῦ πνεύµατος ἐστηρίχθαι ἐπὶ τῶν ποδῶν αὐτοῦ, τὸ, Εἴσελθε, ἐγκλείσθητι ἐν µέσῳ τοῦ οἴκου σου. [00146] Ἰδοὺ δίδονται ἐπὶ σὲ δεσµοί. [00147] Καὶ τίνες ἂν ἄλλοι εἶεν οἱ δεδοµένοι ἐπὶ τὸν προφήτην δεσµοὶ ἢ αἱ σω µατικαὶ ἀνάγκαι, ἐν αἷς εἰσιν οἱ δεσµεύοντες ἡµᾶς [00148] ὡς µὴ δύνασθαι πάντη ἐκφυγεῖν αὐτὰς καὶ ἐξελθεῖν ἀπ' αὐτῶν; [00149] ιὰ ταύτας συνδεῖται ἡ γλῶσσα ἡµῶν ἀπὸ Θεοῦ πρὸς τὸν λάρυγγα [00150] ὥστε µὴ τὸν περὶ τῶν πλειόνων λόγον καὶ µυστικώτατον ἐν ἡµῖν εἶναι µετα διδόναι τοῖς παραπικραίνουσι τὸ Θεῖον καὶ µὴ χωροῦσι λόγους ἐλεγκτικούς. [00151] Πλὴν παρατηρητέον, ὅτι ἔνθα πλείονά ἐστι τὰ ἁµαρτήµατα, κελεύεται ὁ προφήτης µηδὲ ἐλέγχειν ἔτι διὰ τοῦ [00152] Καὶ οὐκ ἔσῃ αὐτοῖς εἰς ἄνδρα ἐλέγχοντα, διότι οἶκος παραπικραίνων ἐστί [00153] οὔτε δὲ ἀεὶ κελεύεται σιωπᾷν καὶ µὴ ἐλέγχειν, ἀλλ' ἐν καιρῷ καὶ τοῦτο ποιεῖν διὰ τὸ εἰρῆσθαι [00154] Καὶ ἐν τῷ λαλεῖν µε πρὸς σὲ ἀνοίξω τὸ στόµα σου, καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς [00155] Τάδε λέγει Κύριος [00156] Καὶ ἀκούων ἀκουέτω, καὶ ὁ ἀπειθῶν ἀπειθείτω. [00157] ΚΕΦ. ʹ. [00158] Λάβε σεαυτῷ πλίνθον. [00159] Οἶµαι τὴν λαµβανοµένην πλίνθον ἕκαστον εἶναι τῶν πρὸ τοῦ πεπιστευκέναι, πλίνθῳ τὴν διάνοιαν ἐοικότων. [00160] Τοῦ αὐτοῦ. [00161] Πλίνθον ἐνταῦθα νοµίζω λέγεσθαι τὴν τοῦ ἀπαιδεύτου καὶ ἀνοήτου ψυχὴν, ἐν ᾗ διαγράφεται ὑπὸ τοῦ προφήτου καὶ τοῦ δυναµένου διδάσκειν τὰ πνευµατικὰ καὶ τὰ κρείττονα παραδεικνύναι, πόλις Ἱερουσαλὴµ, καὶ τὰ ἐν αὐτῇ µυστήρια, καὶ ὁ λόγος τῆς πόλεως τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἐµπολιτευσαµένων αὐτῇ. [00162] Περιοχὴ δὲ τῆς πόλεως ἂν εἴη δόγµατα ὀχυ ροῦντα τοὺς λόγους τοὺς περὶ αὐτήν [00163] προµαχῶνες δὲ αἱ κατασκευαστικαὶ ἀποδείξεις. 5/68

6 [00164] Τάχα δὲ καὶ καθ' ἑαυτὴν ἡ λογικὴ θεωρία, ἧς ἐν γνώσει δεῖ εἶναι τὸν ἀκαταµάχητον, σηµαίνεται ἐκ τοῦ [00165] Καὶ περιβαλεῖς ἐν αὐτῇ χάρακα [00166] ἡ δὲ ἀγγελικὴ φρουρὰ ἐκ τοῦ [00167] Καὶ δώσεις ἐν αὐτῇ παρεµβολάς [00168] αἱ δὲ βελοστά σεις αἱ κύκλῳ τῆς Ἱερουσαλὴµ, οἱ ἀποκρουόµενοι λό [13.780] γοι τοὺς ἐναντίους λόγους εἰσί. [00169] Ἐπεὶ δὲ καὶ δυνατόν ἐστι καὶ ἁµαρτεῖν µετὰ τοσαῦτα, τάχα οἱ ἁπτόµενοι τοῦ ἡµαρτηκότος λόγοι καὶ κολάζοντες αὐτὸν σιδη ροῦν λέγονται τήγανον, ὥσπερ τις κατὰ τὸν προφή την ἐστὶ τοῖχος σιδηροῦς διὰ τὸ µὴ µεταπίπτειν ἀπὸ τῆς καλλίστης ἕξεως. [00170] Τὸ δὲ, Ἑτοιµάσεις τὸ πρόσ ωπόν σου, τουτέστι συντενεῖς τὸ διορατικὸν τῆς ψυχῆς σου ἐπὶ τὴν πόλιν εἰς τὸ οἰκοδοµῆσαι αὐτὴν ἐπὶ τῆς πλίνθου, ἣ τῆς πόλεως ἔσται συγκλεισµός. [00171] Συγκλείσεις γὰρ αὐτὴν, ἐντυπῶν αὐτὴν καὶ ἐγκαθ ειργνύων τῇ ψυχῇ τοῦ ἀκροατοῦ σῶµα περικειµένου. [00172] Τοῦτο δὲ πᾶν σηµεῖόν τι ἔγκειται τοῖς ἐν γενέσει εὐ φυέσι καὶ καλουµένοις υἱοῖς Ἰσραήλ. [00173] Τάχα δὲ καὶ ἐν τοῖς διδαχθεῖσι µὲν τὰ τῆς θεοσεβείας, µὴ βιοῦσι δὲ ἀξίως τῶν ἁγίων µαθηµάτων, λόγος ἐστὶν ἡ ἐπὶ τῆς πλίνθου διαγεγραµµένη πόλις Ἱερουσαλὴµ περιεχο µένη καὶ συνεχοµένη ὑπὸ πολεµίων, προµαχῶνας ἐχόντων καὶ χαρακούντων αὐτὴν, τάς τε παρεµβολὰς αὐτῶν ἐπιστησάντων αὐτῇ καὶ µυρίας ὅσας βελοστά σεις, ἵνα αὐτὴν τιτρώσκωσι. [00174] Καὶ διὰ τοῦτο τήγανον σιδηροῦν τίθεται ὡς τοῖχος σιδηροῦς, τῷ µὴ εἶναι τὸν προφήτην τοιοῦτον, ὁποῖοί εἰσιν ἐκεῖνοι ἀναµέσον αὐτοῦ καὶ τῆς περιεχοµένης πόλεως. [00175] Παρεσκεύασται δὲ τὸ τοῦ προφήτου πρόσωπον ἐπὶ τὴν ἐν τῇ πλίνθῳ πόλιν οὖσαν ἐν συγκλεισµῷ συγκεκλεισµένην ὑπὸ τῆς ἀποδείξεως τῶν προφητικῶν λόγων. [00176] Καὶ τοῦτο πᾶν σηµεῖόν ἐστι καὶ αὐτὸ τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ, ἵνα µὴ τοιοῦτοι γίνωνται. [00177] Καὶ σὺ λάβε σεαυτῷ τήγανον. [00178] Εἰκὸς τὰς κολά σεις εἶναι τήγανον σιδηροῦν [00179] ἢ καὶ κατὰ τὴν ἱστο ρίαν, ὅτι ἀπετηγάνισε τοὺς υἱοὺς τῆς βασιλείας ὁ βάρ βαρος. [00180] Καὶ λήψῃ τὰς ἀδικίας τοῦ οἴκου Ἰσραήλ. [00181] Καὶ τίς ἔλαβε τὰς ἀδικίας τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ οὔσας δύο τὸν ἀριθµὸν, τήν τε εἰς Θεὸν καὶ τὴν εἰς τὰ λογικὰ, διὰ τῆς οἰκείας κοιµήσεως, ἢ ὁ Σωτὴρ ἡµῶν; [00182] Ἐχρῆν δὲ ὑπὲρ τῶν πλείονα ἡµαρτηκότων πλείονα αὐτὸν κοιµᾶσθαι χρόνον, οὐκ ἐπὶ τὸ δεξιὸν καὶ κρεῖττον, ἀλλ' ἐπὶ τὸ ἀριστερὸν µέρος [00183] ὑπὲρ δὲ τῶν ἐλάττονα παραπεπτωκότων ἐπὶ τὸ δεξιὸν πλευρὸν ἐλάττονα χρόνον [00184] τοῦτο ἐνδεικνυµένου τοῦ λόγου, ὡς πλεῖον ἔπαθεν ὁ Σωτὴρ ὑπὲρ τῶν πλείονος χρῃζόντων τῆς θεραπείας. [00185] Καὶ σὺ λάβε σεαυτῷ πυρούς. [00186] Ἐάν τις ζητῇ πῶς ὁ Κύριος ἡµῶν ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὕτως ἀκάθαρ τον ἄρτον ἐσθίει ἐν τοῖς ἔθνεσι, νοησάτω αὐτὸν ἐσθίοντα ἃ παρατιθέασιν αὐτῷ οἱ ἄνθρωποι [00187] καὶ ὄψονται τίνα τρόπον καθαρὸν αὐτῷ ἄρτον οὐδεὶς δύ ναται παρατιθέναι. [00188] Ἕστηκε γὰρ ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούει, καὶ ἐάν τις ἀνοίγῃ αὐτῷ, εἰσέρχεται πρὸς αὐτὸν, καὶ δειπνεῖ µετ' αὐτοῦ [00189] οὐκ οἶµαι δὲ, ὅτι κα θαρὰ, ἀλλὰ τὸν ἐν βολβίτοις βοῶν γινόµενον κόπρον γινόµενον ἄρτον. [00190] Ἡµεῖς δὲ, ἐὰν ὕστερόν ποτε δει πνῶµεν µετ' αὐτοῦ, καθαρὰ ἀπ' αὐτοῦ, ἀνθ' ὧν οὐ πάνυ ἀκάθαρτα παρεθήκαµεν, ἀποληψόµεθα. [00191] εδο µένοι δέ εἰσιν ἐπὶ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου δεσµοὶ εἰσ ελθόντα ἐν µέσῳ τῆς αἰχµαλωσίας ἡµῶν οἱ ὑλικοὶ [13.781] καὶ σωµατικοί. [00192] Ὅτε γὰρ παρ' ἡµῖν γίνεται συµπά σχων ἡµῖν, καὶ συνδέδεται ἡµῖν, καὶ σὺν ἡµῖν ἐστιν ἐν τῇ φυγῇ τοῦ βίου τούτου, συµπεινῶν ἡµῖν καὶ συνδιψῶν, καὶ συνεσθίων καθαρὸν ἐσθίουσιν ἄρτον, καὶ συµπίνει τὸ ὕδωρ, πλὴν ἐν σταθµῷ καὶ µέτρῳ. [00193] Οὐ γὰρ ἐπιµεριεῖται ἐνταῦθα τυγχάνουσι τὸ πρὸς ἀξίαν. [00194] Ὅσον µὲν οὖν ἐχρῆν ἡµᾶς ἐπὶ τοῖς ἁµαρτή µασιν ἐν βολβίτοις τῆς κόπρου ἀνθρωπίνης ἐσθίειν τὸν τοιοῦτον ἄρτον [00195] ὅσον δὲ ἔστι τεθαῤῥηκότι εἰπεῖν [00196] Ἡ ψυχή µου οὐ µεµίανται, καὶ θηράµατα οὐ βέβρωκα, καὶ τὰ λοιπά 6/68

7 [00197] συγχωρούµεθα τὸ τοιοῦτον, καὶ γηΐνοις µὲν καὶ κοπρώδεσί τισιν ἀναµέµικται ἡµῶν ἡ τροφὴ, οὐ µὴν ἐπὶ τοσοῦτον καὶ εἰς ὑπερβο λὴν ἀκαθάρτοις καὶ δυσώδεσιν. [00198] Οὐκ οἶδα δὲ ὁποῖαι τῆς ψυχῆς τροφαὶ πυρὸς ἂν λέγοιντο, καὶ αἱ ποδαπαὶ κριθὴ, καὶ τίνες κύαµοι, καὶ αἱ λοιπαί. [00199] Εἰς ὀστράκι νον δὲ ἐµβάλλονται ἄγγος, εἰς τὸ ληφθὲν καὶ πλασθὲν ἀπὸ τῆς γῆς σῶµα. [00200] Ἐσθίειν δὲ κʹ σίκλους κελεύεται. [00201] Οὐκ ἐχρῆν γὰρ τὸν οὕτως ἀκάθαρτον βρωθησόµενον ἄρτον ἐν ἁγίῳ παραλαµβάνεσθαι ἀριθµῷ, ὁποῖός ἐστιν ὁ τῆς δεκάδος, καὶ ἑβδοµάδος, ἢ τριακάδος, ὀγδοάδος, ἤ τινος τῶν ὁµοίων ἀριθµῶν [00202] ἀλλ' ἐν ἀριθµῷ δὲ τοῦ Κυρίου, ὃς διὰ τὴν δυάδα καὶ σχίσιν περιέχειν ἀκα θάρτων ἐστὶ συγγενής [00203] ὡς δῆλόν ἐστιν ἐκ τῶν ἐν τῇ κιβωτῷ γινοµένων ζώων ἀκαθάρτων καὶ τῶν ἀπο στελλοµένων τῷ Ἠσαῦ παρὰ τοῦ Ἰακώβ. [00204] Τὰ γὰρ πλεῖστα αὐτῶν τῷ κʹ ἀριθµῷ ἀναπέµπεται πρὸς αὐ τόν. [00205] Καὶ ὁ ἓξ ἀριθµὸς εἰς τὸ µέτρον τοῦ ποτοῦ παρα λαµβάνεται, καὶ ἀπὸ ἓξ ἀριθµοῦ ὁ ἄρτος γίνεται πυ ροῦ καὶ κριθῆς, καὶ κυάµου καὶ τῶν λοιπῶν [00206] ἐπεί περ ἐστὶν ὁ ἀριθµὸς οὗτος πάθους σύµβολον καὶ κα κώσεως τοῦ Σωτῆρος τῇ ἕκτῃ ἡµέρᾳ πεπονθότος, καὶ ἐν τῇ Ἀποκαλύψει Ἰωάννου τοῦ ὀνόµατος τοῦ θηρίου τὸν χξʹ ἔχοντος ἀριθµόν. [00207] Οὐκ ἀγνοοῦµεν δέ τινα τῶν ἀντιγράφων ἔχειν ρʹ καὶ νʹ ἡµέρας [00208] καὶ ἄλλα ʹ καὶ ρʹ ἡµέρας [00209] καὶ τὰ πλείονα δὲ ʹ καὶ ρʹ ἡµέρας. [00210] Ἀλλ' ἐπισκεψάµενοι τὰς λοιπὰς ἐκδόσεις, εὕροµεν τʹ εἶναι καὶ ʹ ἡµέρας. [00211] Ταῦτα δὲ πάντα γίνεται τὰ προειρηµένα, ἵνα ἐντακῇ ἕκαστος ἐν ταῖς ἀδικίαις αὐτοῦ τῶν ἠδικηκότων, καὶ τῷ ἄδικος εἶναι ἀποθα νῆται. [00212] Ἰδοὺ δέδωκά σοι βόλβιτα βοῶν. [00213] Οὐκοῦν αἰνίττε ταί τι µυστικὸν περὶ τῆς ψυχῆς τῆς αἰχµαλωτισθεί σης ὁ προφήτης, οὐ δυνάµενος τροφὴν πάντη ἀκα θαρσίας ἀπηλλαγµένην λαµβάνειν. [00214] Ἰδοὺ ἐγὼ συντρίβω στήριγµα ἄρτου. [00215] ιὰ τοῦτο ὑγιὴς καὶ ἀσύντριπτος ἄρτος οὐχ εὑρίσκεται, οὐδὲ στήριγµά ἐστιν ἄρτου τοῖς ἐν αἰχµαλωσίᾳ νηπίοις, οἷς καὶ διακλᾶσθαι δεῖ τὸν ἄρτον. [00216] ΚΕΦ. Εʹ. [00217] Τάδε λέγει Ἀδωναῒ Κύριος. [00218] Ἐπέτρεπεν, ὅπου µὲν τὸ κρῖµα, µὴ λέγειν [00219] Ἔσται κρῖµα ἐν µέσῳ, ἀλλὰ, Ποιήσω κρῖµα ἐν µέσῳ σου [00220] καὶ διὰ τὸ µε µιαγκέναι αὐτοὺς τὰ ἅγια τοῦ Θεοῦ, λέγεται τὸ, Κἀγὼ ἀπώσοµαί σε [00221] ὅπου δὲ πατέρες υἱοὺς ἤσθιον, Οὐχὶ ποιήσω, ἵν' οἱ πατέρες φάγωσι τέκνα ἢ τέκνα τοὺς [13.784] πατέρας [00222] ἐπεὶ οὐκ ἦν ἁµάρτηµα τῶν πατέρων τὸ ἐσθίεσθαι ὑπὲρ αὐτῶν τοὺς υἱούς. [00223] Ἀλλ' οὐδὲ οἰκεῖον Θεῷ τὸ ταῦτα ἐνεργῆσαι. [00224] Οὕτω γὰρ καὶ ὁ τῶν Ἑβραίων διδάσκαλος ἐξηγήσατο τό [00225] Τοὺς δοξάζον τάς µε δοξάσω, οἱ δὲ ἐξουθενοῦντές µε ἀτιµα σθήσονται, ἐν τῇ πρώτῃ τῶν Βασιλειῶν κείµενον. [00226] Ἐχρῆν γὰρ Θεοῦ µὲν ἔργον εἶναι τὸ δοξάζειν, οὐκέτι δὲ ἐνέργειαν, ἀλλὰ παρακόλουθα τὸ τὸν ἀτιµάζοντα Θεὸν ἀτιµάζεσθαι. [00227] Ταῦτα οὖν παρατηρητέον καὶ ἐπὶ τῶν εὐλογιῶν καὶ καταρῶν τῶν ἐν Λευϊτικῷ καὶ ευτερο νοµίῳ, καὶ ἐπὶ τῶν λόγων τῶν προφητικῶν. [00228] Τί τοίνυν ἐστὶ τὸ, ιὰ τοῦτο φάγονται πατέρες τὰ τέκνα ἐν µέσῳ σου, καὶ τέκνα φάγονται πατέρας; [00229] Ὅσον µὲν οὖν κατὰ κοινήν τινα καὶ ἁπλουστέραν ἐκδοχὴν ἔστι τοῦτο ἰδεῖν ἐν ταῖς ἀκαταστατούσαις καὶ στασιαζούσαις πονηρευοµένων ἐκκλησίαις. [00230] Πολλάκις γὰρ οἱ διδάξαν τες καὶ ἐν Χριστῷ γεγεννηκέναι τοὺς παρ' αὐτῶν ἀκούσαντας τοῦ θείου νόµου νοµισθέντες, ἐπιβου λευόµενοι ὑπὸ τῶν διδαχθέντων, οἷον ἐσθίονται ὑπὸ τῶν υἱῶν πατέρες. 7/68

8 [00231] Εἰ δὲ αὐτοὶ πλεονεκτοῖεν καὶ ἀδι κοῖεν τοὺς προσαχθέντας δι' αὐτῶν τῷ θείῳ λόγῳ, πατέρες εἰσὶν ἐσθίοντες τοὺς υἱούς. [00232] Ὅτι δὲ κεῖται τὸ ἐσθίειν τὰς σάρκας τινὸς ἐπὶ τοσαύτης ἀκαταστασίας καὶ στάσεως, ἔστι µαθεῖν ἐκ τοῦ κʹ ψαλµοῦ [00233] ιὰ τὸ ἐγγίζειν ἐπ' ἐµὲ κακοῦντας τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας µου [00234] καὶ ἐκ τοῦ Ἰὼβ λέγοντος [00235] Εἰ δὲ καὶ εἶπον αἱ θεράπαιναί µου [00236] Τίς ἂν δοίη ἡµῖν τῶν σαρκῶν αὐτοῦ φαγεῖν, λιµοῦ χρηστοῦ ὄντος; [00237] Τοιαῦ τά ἐστι καὶ τὰ παρὰ τῷ Ἀποστόλῳ αἰτιωµένῳ τοὺς στασιάζοντας πρὸς ἀλλήλους ἔν τισιν Ἐκκλησίαις [00238] Εἰ δὲ ἀλλήλους δάκνετε καὶ κατεσθίετε, βλέπετε µὴ ὑπὸ ἀλλήλων ἀναλωθῆτε. [00239] Τοῦτο δὲ τὸ δάκνειν καὶ κατεσθίειν, ὡς γίνεσθαι τὸ, Πατέρες φάγονται τέκνα ἐν µέσῳ σου, καὶ τέκνα φάγονται πατέρας, οὐχ ὁ Θεὸς ἐνεργεῖ, ἀκολουθεῖ δὲ τοῖς τὰ δικαιώµατα τοῦ Θεοῦ ἀπωθουµένοις καὶ ἐν τοῖς νοµίµοις αὐτοῦ µὴ πορευοµένοις. [00240] Καὶ συντελεσθήσεται ὁ θυµός µου. [00241] Τοῦτο δηλοῖ, ὅτι πέρας ἕξει ὁ θυµὸς τοῦ Θεοῦ ὁµοίως τῇ συντελείᾳ τοῦ κόσµου. [00242] Τοῦ αὐτοῦ. [00243] Θυµὸς Θεοῦ ἐστιν ἐλεγµὸς, ὀργὴ δὲ παιδεία. [00244] Πᾶς δὲ ὁ ἐλέγχων καὶ παιδεύων πατὴρ δεί κνυται. [00245] Τοῦ αὐτοῦ. [00246] Κρεῖττον παιδεύεσθαι ἐν τῇ ἀκοῇ τῆς θλίψεως καὶ µὴ αὐτὸ τὸ ἔργον τῆς παιδείας πειρα θῆναι [00247] τινὲς γὰρ παιδεύονται τῷ λόγῳ τῆς κολάσεως, ἕτεροι δὲ αὐτῇ τῇ κολάσει. [00248] ΚΕΦ. ʹ. [00249] Στήριξον τὸ πρόσωπόν σου. [00250] Τοὺς εἶναι δοκοῦν τας καὶ µείζονας παρὰ τοὺς λοιποὺς, ἤτοι κατὰ τὴν τοῦ ἄρχειν ἐξουσίαν ἢ κατὰ τὸ περὶ γνῶσιν καὶ σοφίαν διατρίβειν ἐθέλειν, ὄρη νοµίζω λέγεσθαι τοῦ Ἰσραὴλ καὶ βουνούς. [00251] Τὴν ἐπίφασιν οὖν τοῦ προφητικοῦ λόγου πρόσωπον ὀνοµαζοµένην καὶ τὴν λαµπρότητα αὐτοῦ δεήσει στηριχθῆναι ἐπὶ ταῦτα τὰ ὄρη, ἵν' ἡ προφη τεία καὶ ἐπὶ ταῦτα λεχθῇ. [00252] Καὶ παρατηρητέον γε, ὅτι [13.785] τὰ µὲν λεγόµενα ἀπαγγέλλεται τοῖς ὄρεσι, προφη τεύεται δὲ οὐ περὶ τῶν ὀρέων µόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν βουνῶν καὶ τῶν ναπῶν καὶ φαράγγων [00253] ταῦτα γὰρ οἱ βουνοὶ καὶ αἱ φάραγγες καὶ αἱ νάπαι, τὸν στηριγµὸν µὴ χωροῦντα τοῦ προφητικοῦ προσώπου, οὐδὲ δέξα σθαι τὰ λεγόµενα οἷά τε ἦν. [00254] Ἀπαγγέλλεται δὲ ταῦτα τοῖς ὄρεσιν, ὅτε ἤκουον, ἀξίοις οὖσι τοῦ τὰ ἐπιφερό µενα παθεῖν οὐ πάντως ἵνα πάθωσιν αὐτά [00255] δυνατὸν γὰρ τοὺς ἀκούοντας, ἐπικειµένων τινῶν χαλεπῶν, µεταβαλόντας µηκέτι περιπεσεῖν τούτοις οἷς ἤκου σαν, ὥσπερ καὶ περὶ Νινευϊτῶν γεγένηται. [00256] Καὶ ἐν τῷ Ἱερεµίᾳ δὲ, Πέραν λαλήσω, φησὶν, ἐπὶ ἔθνη καὶ βασιλέας τοῦ ἐξᾶραι καὶ ἀφανίσαι αὐτούς. [00257] Καὶ ἐὰν µετανοήσωσι, κἀγὼ µετανοήσω περὶ πάντων ὧν λελάληκα περὶ τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς. [00258] ιὰ τοῦτο δὲ πρὸς τὰ ὄρη µόνα λέγεται, ὅτι χωρητικά εἰσι τοῦ περὶ πάντων λόγου [00259] οὐδὲ γὰρ ἂν παρὰ τὰ ὄρη συνεῖεν τοῦ βουλήµατος τῶν λεγοµένων. [00260] Ἅµα δὲ παραθετέον τὸ ῥητὸν τοῖς ἀδιακρίτως διαλεγοµένοις πᾶσι καὶ τοῖς τυχοῦσι καὶ περὶ τῶν µειζόνων τοῖς ἁπλουστέροις καὶ ἀκεραιοτάτοις ἀνακοινουµένοις [00261] καὶ λεκτέον αὐτοῖς, ὅτι ὥσπερ ὁ προφήτης τὰ περὶ ὀρέων καὶ βουνῶν καὶ ναπῶν καὶ φαράγγων µόνοις τοῖς ὄρεσι κελεύεται λέγειν, τὸν αὐτὸν τρόπον τοῖς διακόνοις τοῦ λόγου συµβουλεύεται ποιεῖν. [00262] Ἡγοῦµαι δὲ τοὺς µὲν πρὸς γνῶσιν ὑγιῆ πεφυκότας τὰ ὄρη εἶναι [00263] τοὺς δὲ ὀλίγον τι παρὰ τοὺς ἄλλους διαβαίνειν τῇ γνώσει δυναµέ νους λέγεσθαι βουνούς [00264] τοὺς δὲ ψιλὸν τὸ πρακτέον ἐζηλωκότας λέγεσθαι νάπας 8/68

9 [00265] τοὺς δὲ πάντων ταπει νοτέρους τὰς ψυχὰς ὀνοµάζεσθαι φάραγγας. [00266] Καὶ ἐξαρθῇ τὰ τεµένη ὑµῶν. [00267] Πᾶσι τοῖς προτιθε µένοις τὰ τῆς γνώσεως ἐξετάζειν καὶ βιοῦν κατὰ τὸν νόµον, καὶ ἢ ὀλίγον τι ὡς πρὸς τὴν γνῶσιν διαβαίνειν δυναµένοις µόνον, ἢ πλέον τοῦ πρακτικοῦ µηδὲν ζη τοῦσι καὶ ἀρκουµένοις τῷ τῆς εἰσαγωγῆς λόγῳ καὶ ἔργοις βραχέσι φησὶν ὁ λόγος τό [00268] Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐφ' ὑµᾶς ῥοµφαίαν, καὶ ἐξολοθρευθήσεται τὰ ὑψηλὰ ὑµῶν, ἅτε ἐν τοῖς τοιούτοις δυναµένου εὑρί σκεσθαι τῦφον καὶ φιλοδοξίαν καὶ οἴησίν τινα. [00269] Καλὸν δὲ τὸ ἐξολοθρευθῆναι καὶ ἀφανισθῆναι φυσίωσιν καὶ οἴησιν, ἅπερ ἐστὶ τὰ ὑψηλά. [00270] Αὐτὴ δὲ ἡ λογικὴ ῥοµ φαία, ὅσα παρὰ τὸν λόγον οἰκοδοµοῦµεν τὰ θυσιαστή ρια οἰόµενοι δεῖν τῷ Θεῷ τὴν λογικὴν λατρείαν, συν τρίβει αὐτὰ, καὶ τὰ ἱδρύµατα ἃ νοµίζοµεν κατα σκευάζειν τῷ θείῳ λόγῳ [00271] ἅπερ τεµένη νῦν ὀνοµάζει ὁ θεῖος λόγος. [00272] Καὶ τοῖς ὀφθαλµοῖς αὐτῶν τοῖς ἐκπορνεύουσι. [00273] Προσεφαρµοστέον τούτῳ τό [00274] Ὃς ἂν ἐµβλέψῃ γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυµῆσαι αὐτῆς, ἤδη ἐµοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ [00275] καὶ τὸ ἐν τῷ ανιὴλ κείµενον περὶ τῶν παρανόµων πρεσβυτέρων ἐπὶ Σω σάννης [00276] Οἱ δὲ παράνοµοι ἐκέλευσαν ἀνακαλυφθῆ ναι αὐτὴν (ἦν γὰρ κατακεκαλυµµένη), ὅπως ἐµπλησθῶσι τοῦ κάλλους αὐτῆς. [00277] Καὶ τοῖς νοητοῖς δὲ ὀφθαλµοῖς πορνεύει ὁ ἀποστὰς τοῦ ἐνορᾷν τῷ κάλ λει τοῦ τῆς ἀληθείας λόγου. [00278] [13.788] Οὐκ εἰς δωρεὰν λελάληκα. [00279] Οἴοµαι τὸ µὴ µάτην συµβαίνειν τὰ ἐπιµεριζόµενα τοῖς ἀξίοις συστατικὰ νῦν λεγόµενα κακὰ, τοῦτ' εἶναι τό [00280] Οὐκ εἰς δωρεὰν λελάληκα αὐτοῖς ἅπαντα ταῦτα. [00281] Ἀνύεται γάρ τι ἀπὸ τοῦ τάδε γίνεσθαι ὠφελουµένων τῶν πασχόντων αὐτὰ καὶ ἐπιστρεφόντων. [00282] Ἐὰν δὲ καὶ µετὰ τὰς κο λάσεις ἐπιµένωσί τινες τῇ ἁµαρτίᾳ, φησὶ διὰ Ἱερε µίου ὁ προφητικὸς λόγος [00283] Μάτην ἐπάταξα τὰ τέκνα ὑµῶν [00284] παιδείαν οὐκ ἐδέξασθε. [00285] Εἰκὸς γὰρ κἀκεῖ τὰ πατασσόµενα τέκνα τὰ ἔργα εἶναι τῆς κακίας, γεννή µατα ὄντα τῆς µοχθηρᾶς ψυχῆς, ὧν ἔσθ' ὅτε λυοµέ νων καὶ πατασσοµένων, οὐχ ἧττον µένει ἡ κακία [00286] πολλάκις γὰρ, τῶν ἔργων ἐµποδιζοµένων, καὶ ἡ κα κία ὑπεκλύεται. [00287] Κρότησον τῇ χειρὶ καὶ ψόφησον τῷ ποδί. [00288] Ὅσον ἐπὶ τῇ λέξει κελεύεται ὁ προφήτης διὰ τὸ πλῆθος τῶν βδελυγµάτων τοῦ λαοῦ σχετλιάσαι οὐ µόνον τῇ φωνῇ, ἀλλὰ καὶ τῇ ποιᾷ καταστάσει τοῦ σώµατος, ἵνα αἱ µὲν χεῖρες αὐτοῦ ἐπὶ τῇ ἐκπλήξει τῇ ἐπὶ τὰ πολλὰ ἁµαρτήµατα κροτήσωσιν [00289] ὁ δὲ ποῦς σφοδρότε ρον τύψῃ τὸ ἔδαφος ὡς ἦχον ἀποτελεσθῆναι. [00290] Τὸ δὲ, Καὶ εἶπον, Εὖγε, παραφράζων ὁ Σύµµαχος πεποίη κεν [00291] Ἐπένθησα καὶ ἐσχετλίασα. [00292] Καὶ ἡµᾶς οὖν δεήσει µιµουµένους τὸν προφήτην καὶ σχετλιάζειν ἀγανακτοῦντας ἐπὶ τοῖς ἁµαρτανοµένοις, καὶ ἀφο σιοῦσθαι ὡς οὐδαµοῦ εὐδοκοῦντας τοῖς γινοµένοις παρὰ τὸν ὀρθὸν λόγον. [00293] Τάχα δὲ καὶ κροτοῦµεν τῇ χειρὶ µὴ συµπράττοντες τοῖς ἁµαρτάνουσι [00294] ψοφεῖν δὲ λεγόµεθα τῷ ποδὶ, µὴ συµπορευόµενοι αὐτοῖς [00295] καὶ λέγοµεν σχετλιάζοντες τὸ Εὖγε, οὐδενὶ βδελύγµατι λόγῳ ἢ ἔργῳ συγκατατιθέµενοι. [00296] ΚΕΦ. Ζʹ Τάδε λέγει Ἀδωναῒ Κύριος τῇ γῇ Ἰσραήλ. [00297] Ἡγοῦµαι, ἐπείπερ ἡ προφητεία τῇ γῇ τοῦ Ἰσραὴλ λέ γεται ἡ περὶ τοῦ ἥκοντος πέρατος, ὅτι αἱ πτέρυγες τῆς γῆς οἱ διορατικώτατοί εἰσι καὶ µετεωροπόροι παρὰ πάν τας τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς. 9/68

10 [00298] Καὶ αὐτοὶ διὰ τὸ σῶµα λεχθη σόµενοι ἂν εἶέν πως ἐκ τῆς γῆς [00299] καὶ εἴη ἂν ὁ Ἰσραὴλ αἱ πτέρυγες τῆς γῆς καὶ οἱ κατὰ τὸν θεῖον νόµον βιοῦν δεδιδαγµένοι [00300] ἀπὸ τούτων γὰρ τῶν πτερύγων τῆς γῆς τέρατα ἠκούσαµεν, καθώς φησιν Ἡσαΐας [00301] Κύριε, ἀπὸ τῶν πτερύγων τῆς γῆς τέρατα ἠκού σαµεν [00302] τῶν, ἵν' οὕτως εἴπω, ἀπτέρων τῆς γῆς τέ ρατα λέγειν οὐκ ἐπισταµένων [00303] πῶς γὰρ οὐ πτέρυγες τῆς γῆς οἱ πεφυκότες πτεροφυεῖν ὡς ἀετοί; [00304] Τέσσα ρες δὲ πτέρυγες λέγονται τὰ γενικὰ τέσσαρα τάγµα τα, εἰς ἃ διαιρεῖται, πρῶτον µὲν καὶ πάντων ὑπερέ χων ὁ οἶκος Ἀαρὼν, ἑξῆς δὲ τούτῳ ὁ οἶκος Λευΐ [00305] καὶ τρίτον ὁ Ἰσραὴλ, καὶ ἐπὶ πᾶσιν ὡς ἕτεροι παρὰ τούτους οἱ φοβούµενοι τὸν Κύριον. [00306] Οἶκος γὰρ Ἰσραὴλ ἤλπισεν ἐπὶ Κύριον [00307] βοηθὸς καὶ ὑπερασπιστὴς αὐτῶν ἐστιν. [00308] Ἐν ἄλλῳ δὲ ψαλµῷ παρὰ τούτους ὀνο µάζεται οἶκος Λευΐ [00309] καὶ εἰσὶν οἱ µὲν οἶκος Ἀαρὼν οἱ ἱερεῖς, οἱ δὲ οἶκος Λευῒ, ὡς ἂν εἴποι τις, οἱ ὑπὸ [13.789] τοὺς ἱερεῖς νεωκόροι [00310] οἱ δὲ οἶκος Ἰσραὴλ οἱ ἀπὸ τῶν ιβʹ φυλῶν [00311] οἱ δὲ φοβούµενοι τὸν Κύριον οἱ ἀλλότριοι τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ σπέρµατος καὶ προσκείµενοι τῷ Κυρίῳ καὶ προσήλυτοι. [00312] Καὶ ἀποστελῶ ἐγὼ ἐπὶ σέ. [00313] Παρατηρητέον τοῦτο παραδόξως πεφρασµένον εἰς παράστασιν ἀποῤῥήτου καὶ θειοτάτου νοήµατος. [00314] Ἐν ταῖς ὁδοῖς σου, φησὶ, ταῖς κολαζοµέναις ἐκδικήσω σε. [00315] Ἀδικούµενοι γὰρ οἱ ἁµαρτάνοντες οὐκ ὑπὸ ἄλλου τινὸς ἢ ὑπὸ ἑαυτῶν ἠδικήθησαν. [00316] Καὶ οὐκ ἄλλοι καθ' ὑπόθεσιν ὄντες τῶν ἠδικηµένων κολάζονται οἱ ἀδικήσαντες, ἀλλ' εἰσὶν οἱ αὐτοὶ ἐκδικούµενοι καὶ κολαζόµενοι. [00317] Ἐκδικῶν τοίνυν τοὺς ὑφ' ἑαυτῶν διὰ τὴν κακίαν ἠδικηµένους ὁ Θεὸς, κολάζει αὐτοὺς καθὸ ἠδικήκασι. [00318] Καὶ διὰ τῆς κολά σεως µὲν ἐξαφανίζονται οἱ ἠδικηκότες, καταλείπονται δὲ οἱ ἠδικηµένοι οὐδαµῶς ἔτι ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς τοὺς ἠδικηκότας [00319] οὐ γὰρ ἔτι ἔχουσι τὴν ἠδικηκυῖαν αὐτοὺς κακίαν καὶ τὰ ἔργα αὐτῆς. [00320] Πρόσχες δὲ καὶ τῷ [00321] ώ σω ἐπὶ σὲ πάντα τὰ βδελύγµατά σου [00322] οὐ γὰρ τινὰ µὲν δίδωσι, τινὰ δὲ οὐ δίδωσιν, ἀλλὰ πάντα ἐξαφανί ζει [00323] καὶ εἰ δεῖ οὕτως εἰπεῖν, καὶ εὐεργετῶν καὶ χαρι ζόµενος τοῖς τὰ βδελύγµατα πεποιηκόσιν ὁ Θεὸς, δί δωσιν ἐπ' αὐτοῖς πάντα τὰ βδελύγµατα αὐτῶν, ὡς ἔστι µαθεῖν καὶ ἐκ τῶν ἐν τῷ Ἀµὼς οὕτω γεγραµ µένων [00324] Πλὴν ὑµᾶς ἔγνων ἐκ πασῶν τῶν φυλῶν τῆς γῆς [00325] διὰ τοῦτο ἐκδικήσω ἐφ' ὑµᾶς πάσας τὰς ἁµαρτίας ὑµῶν [00326] οἱονεὶ γὰρ κἀκεῖ τοιοῦτόν ἐστι τὸ λεγόµενον [00327] Ἐπειδήπερ παρὰ πάντας τοὺς ἐπὶ γῆς ὑµᾶς ἔγνων ὡς ἐµοὺς ἐπιλεξάµενος, ὅπερ ἀκόλου θόν ἐστι τῷ, Ἔγνω Κύριος τοὺς ὄντας αὐτοῦ [00328] διὰ τοῦτο ἐκδικήσω ἐφ' ὑµᾶς ὡς ἐµοὺς (καὶ οὓς ἔγνων ἐγὼ εὐεργετῶ) πάσας τὰς ἁµαρτίας ὑµῶν. [00329] Καὶ ὡς ὁ καλός γε ἰατρός, φησὶ τό [00330] Οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλµός µου ἐπὶ σὲ, οὐδ' οὐ µὴ ἐλεήσω. [00331] Ὡς γὰρ ὁ φειδό µενος τῶν µείζονος τοµῆς καὶ καυτηρίου δεοµένων ἰατρὸς καὶ ἐλεῶν αὐτοὺς δεοµένους µειζόνων βασάνων καὶ πόνων, ἐλλιπεστέραν προσάγει θεραπείαν [00332] οὕτως ἂν ἐποίησεν ὁ λέγων 10/68

11 [00333] Οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλµός µου ἐπὶ σὲ, οὐδὲ µὴ ἐλεήσω [00334] εἴπερ ὡς ἑταῖρος ἐκήδετο καὶ ἐλεεῖ. [00335] Τὴν ὁδὸν οὖν ἑκάστου ἐπ' αὐτὸν δώσει, καὶ τὰ βδελύγµατα τοῦ βδελυκτὰ ἡµαρτηκότος ἐν µέσῳ τοῦ ἡµαρτηκότος ἔσται οἱονεὶ κατανοούµενα καὶ βλε πόµενα καὶ καταγινωσκόµενα, ἵνα µετὰ ταῦτα γνῶ σιν οὗτοι περὶ ὧν ὁ λόγος, διότι Κύριος Κύριος, καὶ πῶς ἐστι Κύριος [00336] καὶ ἐν τῷ Ὠσηὲ δέ φησιν [00337] Ἐκδικήσω τὸν Ἰακὼβ κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ, καὶ κατὰ τὰ ἐπιτηδεύµατα αὐτοῦ ἀνταποδώσω αὐτῷ [00338] τὸ ὅµοιον κἀκεῖ ἐν τῷ ἐκδικήσω δηλῶν ὁ λόγος. [00339] Κακία µία, κακία ἰδοὺ πάρεστι. [00340] Κακίαν µίαν προαγορεύει ὁ προφήτης ἐν ᾗ τὸ πέρας ἥκειν φησὶ, τὴν τῶν Ἰουδαίων κατὰ Χριστοῦ τόλµαν [00341] πλοκὴν δέ φησι τὴν ἀναπλήρωσιν τῶν ἁµαρτηµάτων. [00342] Τούτῳ γὰρ τῷ λόγῳ καὶ οἱ Ἀµοῤῥαῖοι ἐξωλοθρεύθησαν, ὅταν ἐπληρώθησαν αἱ ἁµαρτίαι. [00343] Καὶ ὅταν δέ τις ἁµαρ τάνων πολλὰ ἕν τι µὴ ἁµαρτήσῃ, διότι τῆς µακρο [13.792] θυµίας ἀπολαύει τοῦ Θεοῦ, ἐὰν µετὰ ταῦτα κἀκεῖνος προσθήσῃ τὸ ἁµάρτηµα τοῖς προηµαρτηµένοις, εἰκό τως λεχθείη ἂν ἐπ' αὐτῷ [00344] Κακία µία, κακία ἰδοὺ πάρεστι, ἰδοὺ ἥκει ἡ πλοκὴ ἐπὶ σέ. [00345] Ἤνθησεν ἡ ῥάβδος. [00346] Τάχα ἐπειδὴ µετὰ τὰς παι δεύσεις αἱ εὐεργεσίαι τοῦ Θεοῦ ἀναλάµπουσιν, ἀν θεῖν λέγεται ἡ ῥάβδος τῆς ἐκ τῆς διορθώσεως τοῦ παιδευοµένου εὐεργεσίας. [00347] Καὶ ἐν τῷ Ἡσαΐᾳ δὲ µία τῶν περὶ Χριστοῦ προφητειῶν οὕτως ἔχει [00348] Καὶ ἐξε λεύσεται ἡ ῥάβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαὶ, καὶ ἄν θος ἐκ τῆς ῥίζης ἀναβήσεται. [00349] Ἥντινα καὶ προφή της νοµίζω δηλοῖ, διὰ µὲν τῆς ῥάβδου τοῦ σωτηρίου λόγου τὸ ἐπιπληκτικὸν καὶ κολαστικὸν τῶν ἀκουόν των, ὅτε ἐλέγχονται [00350] διὰ δὲ τοῦ ἄνθους τὸ ἀποτέλεσµα τοῦ ἐλέγχου καὶ τῆς ἐπιπλήξεως. [00351] Ἕκαστος οὖν ἡµῶν ὅτε αἰσθάνεται ὑπὸ ῥάβδου θείας πληττόµενος, πειρά σθω, διὰ τοῦ ὑποµένειν καὶ εὐαρεστεῖσθαι τοῖς ἀπαν τῶσιν, ἄνθος ποιεῖσθαι πρὸς τὴν ῥάβδον. [00352] Ὅρα εἰ τού του δύναται σύµβολον εἶναι ἡ τοῦ Ἀαρὼν ῥάβδος µετὰ πολὺν χρόνον ἐν ᾧ εἶχεν αὐτὴν βλαστήσασα καὶ καρπὸν ἐνηνοχυῖα [00353] οἱονεὶ γὰρ ῥάβδος Θεοῦ ἐκείνη, ὡς γέγραπται [00354] Καὶ τὴν ῥάβδον τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ λήψῃ [00355] ἥντινα ὁ ἐνεγκὼν ὃν δεῖ τρόπον ῥάβδον φέρειν Θεοῦ, ὕστερον οὐ µόνον ἄνθος, ἀλλὰ καὶ καρπὸν ὄψε ται ἐν αὐτῷ, ὥστε ἄξιον αὐτὸν γενέσθαι καὶ τοῦ ἀπο κεῖσθαι εἰς τὰ Ἅγια τῶν ἁγίων ἐν τῇ τοῦ µαρτυρίου σκηνῇ. [00356] Ὅτι ὅρασις εἰς πᾶν τὸ πλῆθος. [00357] Ἐκλέλοιπε γὰρ ἡ προφητεία µετὰ τὴν τοῦ Σωτῆρος ἐπιδηµίαν. [00358] Κα λῶς δὲ, Εἰς ἅπαν τὸ πλῆθος [00359] ἐπειδὴ λῆµµα κατ' ἐκλογὴν χάριτος γέγονε. [00360] Καὶ ἄνθρωπος ἐν ὀφθαλµοῖς ζωῆς αὐτοῦ. [00361] Ἐὰν ἅγιός τις ᾖ, κρατήσει ὧν κρατεῖν δεῖ, καὶ περιέσται οὐκ ἄλλῳ τινὶ ἢ τῷ ὀφθαλµῷ τῆς ἰδίας ζωῆς, ὅς ἐστιν ὁ νοῦς, ἐν ᾧ τὴν ἐν τῷ ἀληθεῖ ζωὴν βλέποµεν, καὶ περιγινόµεθα πάντων τῶν ἀντιπαλαιόντων ἡµῖν. [00362] Σαλπίσατε σάλπιγγι. [00363] Ἐπὶ πλεῖον περὶ σάλπιγ γος διειλήφαµεν ἐξετάζοντες τὸ, Σαλπίσει γὰρ, καὶ οἱ νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι, καὶ ἡµεῖς ἀλ λαγησόµεθα [00364] καὶ ἵνα µὴ παλιλλογήσωµεν, οὐ προσ διατρίβοµεν τῷ τόπῳ [00365] µόνον δὲ ὑποµνήσεως χάριν λεκτέον ὅτι, εἴπερ µεῖζόν ἐστι τὸ κρίνειν τὰ σύµ παντα τοῦ κρίνειν τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραὴλ, ἢ κρίνειν τοὺς ἀγγέλους, ἢ κρίνειν τὸν κόσµον εἰρηµέ νον ἐν τῷ 11/68

12 [00366] Καθήσεσθε ἐπὶ δώδεκα θρόνων κρίνον τες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραὴλ, καὶ ἐν τῷ [00367] Ἀγγέλους κρινοῦµεν [00368] ἔν τε τῷ [00369] Ἐν ὑµῖν κρίνεται ὁ κόσµος [00370] ἀσκητέον ὑπὲρ τοῦ κρῖναι τὰ σύµπαντα σαλπίσαι τῇ σάλπιγγι. [00371] Ζητητέον οὖν τὴν σάλπιγγα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν µεγάλην παροξυντικὴν τοῦ Θεοῦ φωνὴν τῶν στρατιωτῶν τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τὸν κατὰ τῶν πολεµίων ἀγῶνα, ὁποίᾳ εἰκὸς ἦν χρῆσθαι τοὺς ἀπο στόλους τοσοῦτον τὰ φρονήµατα διεγείροντας διὰ τῆς φωνῆς τῆς σάλπιγγος ἐπὶ τὸν κατὰ τῶν ἐχθρῶν ἀγῶνα. [00372] Ἐπειδὴ δὲ καὶ ἐν ταῖς ἑορταῖς τοῦ Θεοῦ, ὡς ἐν ἄλ λοις παρεθέµεθα, σάλπιγγες παραλαµβάνονται, καὶ [13.793] ταύτας ἀναληπτέον, ἵνα προτρεψώµεθα δι' αὐτῶν τοὺς καθαροὺς καὶ ἀληθεῖς Ἰσραηλίτας ἐπὶ τὸ ἑορτάζειν τὰς ἑορτὰς Κυρίου. [00373] Ἕκαστος οὖν ἡµῶν ἀκουέτω τοῦ [00374] Ἐν σάλπιγγι ὕψωσον τὴν φωνήν σου [00375] καί [00376] Σαλπίσατε ἐν νεοµηνίᾳ σάλπιγγι, ἐν εὐσήµῳ ἡµέρᾳ ἑορτῆς ὑµῶν. [00377] Ἀλλὰ µὴ ἔµπροσθεν ἡµῶν σαλπίσωµεν, ὡς οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσι [00378] Μὴ σαλπίσῃς γὰρ, φησὶ, ἔµ προσθέν σου [00379] ἀλλ' ἔµπροσθεν τοῦ Θεοῦ κατὰ τὸν πνευµατικὸν αὐτοῦ νόµον ποιήσαντες ἑαυτοῖς τὰς λογικὰς ἐλατὰς ἀργυρᾶς σάλπιγγας ἐν ἕξει ἀποτελεστικῇ θείων φωνῶν καὶ λόγων πολεµεῖν καὶ ἑορτάζειν διδασκόντων, ἵνα οὕτω κρίνειν τὰ σύµπαντα δυνηθῶµεν. [00380] Καὶ ἐπὶ πᾶσαν κεφαλὴν φαλάκρωµα. [00381] Τάχα τοῦ ἐπὶ τοῖς ἁµαρτήµασι πένθους σύµβολον ἡ τοιαύτη λέξις. [00382] Ὥσπερ γὰρ εἰσὶν οἳ ποιοῦσι φαλάκρωµα ἐπὶ νεκρῷ, οὕτως οἱ αἰσχυνόµενοι ἐπὶ τοῖς ἰδίοις πταίσµα σιν, ἀποθέµενοι τὸν κόσµον τῆς νοητῆς αὐτῶν κεφα λῆς, καὶ ξυράµενοι, φοροῦσιν ἐπ' αὐτῆς τὸ σηµεῖον τοῦ πένθους. [00383] Τοῖς δὲ ἁγίοις οὐδὲν οἰκεῖον πρὸς ἐχθροὺς ἔχουσιν ἐνοµοθέτησεν ὁ νόµος µὴ ποιεῖν φαλάκρωµα ἐπὶ νεκρῷ, ὅτι, φησὶν, ἅγιος εἶ Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου. [00384] Καὶ εἰσελεύσονται ἐπ' αὐτὰ ἀφυλάκτως. [00385] Νοµι στέον µιαίνεσθαι τὰ Ἅγια ὑπὸ τῶν µιαινόντων τὴν ἐπισκοπὴν καὶ εἰσερχοµένων ἀφυλάκτως ἐπὶ τὰ τοιαῦτα. [00386] Οἷον ἀφυλάκτως λεκτέον εἰσέρχεσθαι εἰς τὰ ἅγια τῆς ἐκκλησίας, εἰ µετὰ µίξιν ἀδιαφόρως τις ἔχων πρὸς τὴν ἐν αὐτῷ ἀκαθαρσίαν ἐπιδῴη ἑαυτὸν ἐπεύχεσθαι τῷ τῆς εὐχαριστίας ἄρτῳ. [00387] Βεβηλοῖ γὰρ ὁ τοιοῦτος τὰ ἅγια καὶ ποιεῖ φυρµόν. [00388] Οὐαὶ ἐπὶ οὐαί. [00389] Πρῶτον µὲν οὐαὶ ἐν τῷ βίῳ τούτῳ κατ' αὐτὸ τὸ εἶναι αὐτὸν µοχθηρὸν, καὶ ἀσεβεῖν, καὶ µὴ ἔχειν τὴν ἐπισκοπὴν τοῦ Θεοῦ [00390] δεύτερον δὲ οὐαὶ κατὰ τὰς µετὰ τὸν βίον τοῦτον κολάσεις. [00391] Ἀγγελία δὲ ἐπὶ ἀγγελίαν ἔσται, ἴσως τὸ µετὰ τοὺς προφήτας πολλὰ περὶ τῆς αἰωνίου κολάσεως ἀπειλήσαντας εὐαγ γελικὸν κήρυγµα τηλαυγῶς τὰ περὶ γεέννης καὶ τῶν ἄλλων ἀτελευτήτων βασάνων διεξιόν. [00392] Καὶ ζητηθήσεται ὅρασις. [00393] Ἐπὰν, ἐντυγχάνοντες τοῖς προφητικοῖς λόγοις καὶ τοῖς νοµίµοις µυστηρίοις, µὴ βλέπωµεν τίνες αἱ τῶν προφητῶν ὁράσεις καὶ τί τοῦ νόµου τὸ βούληµα, τῷ καὶ τοὺς αὐχοῦντας τὴν τοῦ Θεοῦ ἱερωσύνην οὐ µόνον παρανοµεῖν, ἀλλὰ καὶ ἀπολλύναι τὸν ἀληθῆ τοῦ νόµου νοῦν, τότε πληρωθή σεται τὸ Ζητηθήσεται ὅρασις ἐκ προφήτου. [00394] Ἀλλὰ φθάσαι δεῖ ἐπὶ τὸ εὑρεῖν τὴν ζητουµένην ὅρασιν ἐκ τοῦ προφήτου. [00395] Εἰ δὲ καὶ ἐξ ἱερέως ἀπώλετό ποτε νόµος, ζητεῖ πως εὑρεῖν διά τε τοῦ νοεῖν καὶ ποιεῖν ὁ ἱερεὺς τὸν νόµον, ἵνα καὶ ἄλλους χειραγωγήσῃ ἐπὶ τῇ τηρήσει αὐτοῦ. [00396] Καὶ ἐπὰν δὲ µὴ ἱκανοὶ συµβου λεύειν, µηδὲ ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ τὰ δέοντα σκοπεῖν προ καθέζωνται, λεκτέον ὅτι ἀπώλετο βουλὴ ἐκ πρεσβυ τέρων. [00397] Καὶ ὁ ἄρχων ἐνδύσεται ἀφανισµὸν, εἰ µὴ ἐν δύσεται τὸν Χριστὸν Ἰησοῦν καὶ τὸν θώρακα τῆς δι καιοσύνης καὶ τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύ νασθαι ἀντιστῆναι πρὸς τὰς µεθοδείας τοῦ διαβόλου. [00398] Πᾶς γὰρ ἁµαρτάνων ἄρχων ἀφανισµὸν ἐνδύσεται 12/68

13 [00399] καὶ αἱ χεῖρες δὲ τοῦ λαοῦ ἐκλύονται, ὅταν ὑδαρὴς καὶ ἄτακτος καὶ ἐκλελυµένη ἔσται ἡ πολιτεία τοῦ [13.796] λαοῦ. [00400] Ἐπὰν δὲ τῇ ἰσχύϊ τοῦ Θεοῦ χρήσεται, τοῦ εἶναι λαὸς γῆς, καὶ γίνεται λαὸς οὐρανοῦ, ζητῶν τὴν βασι λείαν τῶν οὐρανῶν. [00401] Καὶ βουλὴ ἐκ πρεσβυτέρων. [00402] Οὐδὲ ἀνθρωπίνη βουλὴ ἔσται αὐτοῖς εἰς ὄνησιν, φησὶν, οὐδὲ ἕξουσί τι συµβούλευµα χρηστόν. [00403] Ὁ βασιλεὺς πενθήσει καὶ ὁ ἄρχων. [00404] Τὸ, Ὁ βασιλεὺς πενθήσει, συνήθως ἱστόρηται, τάχα διὰ τὸν Σωτῆρα οὐκ ἂν νοµισθέντα πενθεῖν, οὐχ ἑρµηνευ σάντων τῶν Ἑβδοµήκοντα τὸ ῥητὸν, ἢ µὴ εὑρηκότων τότε ἐν τῷ Ἑβραϊκῷ τὴν λέξιν. [00405] Οὐδὲ ἄτοπον, σωζο µένου καὶ τοῦ ῥητοῦ, πενθεῖν λέγειν καὶ τὸν βασιλέα, εἴγε ἔκλαυσεν ὁ Σωτὴρ ἐπὶ τὴν Ἱερουσαλήµ. [00406] Καὶ ἐν τοῖς κρίµασιν αὐτῶν ἐκδικήσω αὐτούς. [00407] Καὶ τοῖς κρίµασι τοῦ ἡµαρτηκότος κρίνει τὸν πταί σαντα ὁ Θεὸς, εἴπερ ἀληθὲς τὸ, Ὡς κρίνετε, κριθή σεσθε [00408] καὶ τὸ, Ἐν ᾧ γὰρ κρίµατι κρίνεις τὸν ἕτε ρον, σεαυτὸν κατακρίνεις [00409] τὰ γὰρ αὐτὰ πράττεις ὁ κρίνων. [00410] ΚΕΦ. Ηʹ. [00411] Καὶ ἐγένετο ἐπ' ἐµὲ χεὶρ Κυρίου. [00412] Ἔν τισι δὲ γέγραπται, Χεὶρ Κυρίου Κυρίου. [00413] Καί γε ἐν ἄλ λοις εἰρήκαµεν, ὅτι πολλαχοῦ τὸ ἐκφωνούµενον ἐν τῇ Κύριος φωνῇ τὸ σεβάσµιον παρ' Ἑβραίοις ἐστὶν ὄνοµα τοῦ Θεοῦ, ὅ τι περ οὐ ταχέως προφέρονται. [00414] Πλὴν ἔσθ' ὅτε τὸ κύριος τάσσεται καὶ ἐπὶ τῶν δού λων κυρίου. [00415] Ἔνθα οὖν κεῖται τὸ, Κύριος Κύριος, χρὴ εἰδέναι, ὅτι τὸ µὲν ἕτερον οἱονεὶ τὸ κύριον ὄνοµα καὶ ἄῤῥητόν ἐστι τοῦ Θεοῦ [00416] τὸ δὲ λοιπὸν τὸ, Κύριος, Ἑβραίοις Ἀδωναῒ, ἐπὶ τοῦ Κυρίου τάσσουσιν, ὁτὲ µὲν προφερόµενοι τὴν φωνὴν ἐπὶ τοῦ ἀῤῥήτου ὀνόµατος, ὁτὲ δὲ οἱονεὶ ἐπὶ τοῦ Κυρίου τῶν δούλων. [00417] Τὸ οὖν Ἀδωναῒ Κύριος τῷ νοήσαντι τὰ εἰρηµένα περὶ τοῦ ἀῤῥήτου ὀνόµατος οὐδὲν διαφέρει τοῦ Κύριος, ὡς ἐκδεδώκαµεν. [00418] Καὶ ἀνέλαβέ µε τῆς κορυφῆς µου. [00419] Πλειόνων οὐ σῶν καὶ τῶν ἐσωτέρων πυλῶν, καὶ τῆς µὲν βλεπού σης πρὸς νότον, τῆς δὲ πρὸς ἀνατολὰς, καὶ ἄλλης πρὸς δυσµὰς, ἄγεται ἐπὶ τὴν βλέπουσαν πρὸς βοῤ ῥᾶν, ἵν' ἐκεῖθεν ἀναβλέψας ἴδῃ τὰ ἐπιφερόµενα κατὰ τῶν ἐν τῷ βορειοτικῷ τούτῳ κόσµῳ ἁµαρτανόντων. [00420] Εἰσὶ γὰρ καὶ ἄλλοι κόσµοι ἐν τῇ γῇ, ὡς δείκνυσι µὲν καὶ τὰ µαθήµατα [00421] φησὶ δὲ καὶ ὁ Κλήµης [00422] Ὠκεανὸς ἀπέρατος ἀνθρώποις, καὶ οἱ µετ' αὐτὸν κόσµοι τοσαύταις διαταγαῖς τοῦ εσπότου διοικοῦνται. [00423] Καὶ ἐπεὶ πολλαὶ αἱ ἁµαρτίαι εἰσὶ τῶν ἐν τῷ προειρη µένῳ πρὸς βοῤῥᾶν κόσµῳ, διὰ τοῦτο ἐστὶ πρὸς τοῖς προθύροις πύλης τῆς προτέρας τῆς βλεπούσης πρὸς βοῤῥᾶν στήλη τῆς εἰκόνος τοῦ ζήλου, ὃν ζηλοῖ ὁ λέ γων [00424] Ἐγὼ Θεὸς ζηλωτής. [00425] Καὶ διὰ τούτου γε ζήλου τοὺς διὰ τὴν κακίαν ἀπαλλοτριωτάτους ἰδιοποιεῖται κτώµενος αὐτούς. [00426] Παρὰ µὲν οὖν ἀνθρώποις οὐχ ὁ πρωτότυπός ἐστι ζῆλος, ἀλλ' εἰκὼν τοῦ ζήλου ἐνερ γοῦσα ἢ οἰκονοµοῦσα τὰς κολάσεις. [00427] Ἐν δὲ τῷ δια βόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ οὐκ ἔστιν εἰκὼν ζήλου, ἀλλ' αὐτόζηλος. [00428] Ἴδε τὰς ἀνοµίας τὰς πονηρὰς ἃς αὐτοὶ ποιοῦ [13.797] σι. [00429] Ποιοῦσιν εἴδωλα οἱ ἁµαρτάνοντες πρεσβύτεροι ἔνδον ἑαυτῶν κατασκευάζοντες διὰ µὲν τοῦ τῆς κα κίας ἰοῦ πᾶσαν ὁµοίωσιν ἑρπετοῦ, διὰ δὲ τῆς ἀκολά στου ἐπιθυµίας πᾶσαν ὁµοίωσιν κτήνους. [00430] Εἰ δὲ καὶ ψευδοδοξήσαιεν περὶ τῶν θείων, µάταια βδελύγµατα κατασκευάζουσι [00431] πᾶν γὰρ τὸ περὶ τῶν θείων ψεῦδος, ἅτε ἀσεβὲς τυγχάνον, καὶ µάταιόν ἐστι βδέλυγµα. 13/68

14 [00432] Εἰσὶ δέ τινες, τοὺς, ἵν' οὕτως εἴπω, τοίχους τοῦ οἴ κου τῆς ψυχῆς ὅλους διαγεγραµµένους ἔχοντες πάσῃ ὁµοιώσει ἑρπετοῦ καὶ κτήνους, καὶ µαταίοις βδελύ γµασι, καὶ τούτοις δουλεύοντες, καὶ ὡς θεοῖς θύοντες καὶ θυµιῶντες, ὥστε τὴν ἀτµίδα τοῦ θυµιάµατος ἀναβαίνειν, τουτέστι τὸ περὶ αὐτῶν θαῦµα ὑψούµε νον καὶ ἐπαιρόµενον ὑπ' αὐτῶν. [00433] Ἐγγράφουσι δὲ ταῦτα ταῖς διανοίαις αὐτῶν κύκλῳ, µηδένα κενὸν καταλείποντες κακῶν ἐν αὐτοῖς τόπον, ὡς δι' ὅλον εἶ ναι γεγραµµένον τοῖς κακοῖς, καὶ τὸν ἱερὸν τὸν ἑβδο µάδος κύκλον µετατεθεικέναι ἀπὸ τῶν ἁγίων ἐπὶ τὰ εἴδωλα, ὥστε καὶ τὴν οἱονεὶ βεβαιότητα ἐν τοῖς χεί ροσιν αὐτοὺς ἀναλαβεῖν. [00434] Τοιοῦτον γάρ ἐστι τὸ, Καὶ ἑβδοµήκοντα ἄνδρες ἐκ τῶν πρεσβυτέρων οἴκου Ἰσραήλ. [00435] Ὅτε δὲ ἡ διάνοια τοῦ προφήτου ὁρᾷ τὰ ἐν τῷ οἴκῳ τῆς ἑκάστου τῶν ἁµαρτανόντων ψυχῆς, εἰσ αγοµένη ὑπὸ τοῦ πνεύµατος, ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς αὐλῆς βλέπει, καὶ ἔστι γε ὀπή τις καὶ ἴχνος ἐν τῷ λεγοµένῳ τοίχῳ, δι' ἧς ἐπὶ πλεῖον ἐξεταζοµένης καὶ τῷ ἐρευνῶντι λόγῳ ἐξορυττοµένης, ὅλα δύναται βλέ πειν ὁ ὑπὸ τοῦ θείου Πνεύµατος πεφωτισµένος, βλέ πων µετὰ τὴν ὀπὴν καὶ θύραν, δι' ἧς ἔστι τὸν αὐτὸν καὶ διεξελθεῖν τὸ νενοηµένον. [00436] Φησὶ δὲ περὶ ταύτης τῆς θύρας ἐν τῇ Ἰωάννου Ἀποκαλύψει ὡς ἐν ἑκάστῳ τυγχανούσης καὶ ὁ Σωτήρ [00437] Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν, καὶ κρούω [00438] ἐάν τις ἀνοίγῃ µοι, εἰσε λεύσοµαι πρὸς αὐτὸν, καὶ δειπνήσω µετ' αὐτοῦ. [00439] ιότι εἶπον [00440] Ἐγκαταλέλοιπεν ὁ Κύριος. [00441] Οὐκ ἦν περί τινα ἕνα ποτὲ ἐναποτεταγµένον τόπον, ἀλλὰ περὶ τὸν ἑκάστου κοιτῶνα τὰ ἑωραµένα [00442] καὶ κοι τῶνά γε τὸν κρυπτὸν, ἔθους ὄντος τῇ Γραφῇ τὰ κατὰ τὸ ἡγεµονικὸν καὶ κρυπτὸν καλεῖν, ἔσθ' ὅτε δὲ καὶ ταµιεῖον. [00443] Τοιοῦτον γάρ ἐστι τὸ, Εἴσελθε εἰς τὸ τα µιεῖόν σου [00444] καὶ τό [00445] Ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι. [00446] Οὐ µακρὰν δὲ τούτων ἐστὶ καὶ ὁ λε γόµενος κρυπτὸς τῆς καρδίας ἄνθρωπος. [00447] Πιθανώ τερον δέ ἐστι καὶ περὶ τούτου τοῦ κρυπτοῦ τοὺς ἁµαρτάνοντας ὑπονοεῖν, ὡς ὁρῶν οὐχ ὁρᾷ αὐτοὺς ὁ Κύριος. [00448] ύναται δὲ τὸ, Ἐγκαταλέλοιπεν ὁ Κύριος τὴν γῆν, λέγεσθαι ὑπὸ τῶν νοµιζόντων τὴν θείαν πρόνοιαν µὴ διήκειν καὶ ἐπὶ τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ. [00449] Εἰσὶ γὰρ οἳ ἀπὸ τῶν οὐρανίων καὶ αἰθερίων οὐκ ἀφεῖλον τὴν Πρόνοιαν δυσωπηθέντες τὴν ἐν ἐκείνοις τάξιν [00450] ἀπὸ δὲ τῆς γῆς περιεῖλον αὐτὴν καὶ [τὴν θείαν] δύναµιν, λέγοντες τὸ, Ἐγκαταλέλοιπε Κύριος τὴν γῆν. [00451] Θρηνοῦσαι τὸ Θαµµούζ. [00452] Τὸν λεγόµενον παρ' Ἕλλη σιν Ἄδωνιν, Θαµµούζ φασι καλεῖσθαι παρ' Ἑβραίοις καὶ Σύροις. [00453] Ὡς οὖν ἐπὶ τῇ λέξει, ἑωρῶντο αἱ γυ ναῖκες ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῆς πύλης οἴκου Κυρίου βλεπούσης πρὸς βοῤῥᾶν καθήµεναι καὶ κατά τι ἐθνι [13.800] κὸν ἔθος τῶν ἔξω τῆς θεοσεβείας θυρῶν θρηνοῦσαι τὸν Θαµµούζ [00454] δοκοῦσι γὰρ κατ' ἐνιαυτὸν τελετάς τινας ποιεῖν, πρῶτον µὲν ὅτι θρηνοῦσιν αὐτὸν ὡς τεθνηκότα [00455] δεύτερον δὲ ὅτι χαίρουσιν ἐπ' αὐτῷ ὡς ἀπὸ νεκρῶν ἀναστάντι. [00456] Οἱ δὲ περὶ τὴν ἀναγωγὴν τῶν Ἑλληνικῶν µύθων δεινοὶ καὶ µυθικῆς νοµιζο µένης θεολογίας, φασὶ τὸν Ἄδωνιν σύµβολον εἶναι τῶν τῆς γῆς καρπῶν, θρηνουµένων µὲν ὅτε σπείρον ται, ἀνισταµένων δὲ, καὶ διὰ τοῦτο χαίρειν ποιούν των τοὺς γεωργοὺς ὅτε φύονται. [00457] Ἡγοῦµαι τοίνυν σύµβολον εἶναι τὰς θρηνούσας τὸν Θαµµοὺζ τῶν τὰ τοῦ κόσµου νοµιζόµενα ἀγαθὰ καὶ τοὺς σωµατικοὺς καρποὺς ποθούντων, καὶ πέρα τῶν ὑλικῶν καὶ αἰ σθητῶν µηδὲν ἐπισταµένων, λυπουµένων µὲν ἐπὶ τῇ τούτων στερήσει, ἡδοµένων δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ αὐ τῶν καὶ τῇ τῶν τοιούτων κτήσει. [00458] Γυναικώδεις δὲ εἶναι τὰς ψυχὰς εὐλόγως ἂν πάντες οἱ τοιοῦτοι νοµίζοιντο. [00459] Οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλµός µου. [00460] Ἐξεταστέον τί τὸ, Οὐ φείσεται ὁ ὀφθαλµός µου. [00461] Οὐ γὰρ εἴρηται, Οὐ φείσοµαι. [00462] Ἡγοῦµαι τοίνυν τὴν ἐνορατικὴν δύναµιν τοῦ Θεοῦ, οἱονεὶ ἀτενίζουσαν τοῖς τὸ νοητὸν ὑπό τινος πονηροῦ συνειδότος µεµολυσµένοις, κολάζειν αὐτούς [00463] ἐπείπερ Ὁ Θεὸς ἡµῶν πῦρ ἐστι καταναλίσκον [00464] καταναλίσκον δὲ δηλονότι τὰ κακίαν ὑποστάντα. 14/68

15 [00465] Καὶ ὅτε ταῦτα ἐνεργεῖ, οὐ πεφεισµένως ἐνεργεῖ κατὰ τῶν χειρόνων, τῷ οὕτω µὴ φείδεσθαι τῶν οἷς συµ βέβηκε τοιαῦτα. [00466] Οὐδὲ µὴ ἐλεήσω. [00467] Σηµαίνει ἐνταῦθα, ὅτι ἔλεος ὁ ἐπὶ διαβόλου νοούµενος εἴρηται [00468] ὅντινα ὡρίσαντο οἱ περὶ ταῦτα δεινοὶ λύπην εἶναι ἐπὶ τῇ τοῦ πλησίον δυσπραγία [00469] καὶ φασὶ µὴ δεῖν ἰατρὸν ἢ δικαστὴν τοῦ τον τὸν ἔλεον ἐλεεῖν, µήποτε, συγχυθέντες ὑπὸ τῆς ἐπὶ τὸ οὕτως ἐλεεῖν ἐναγούσης λύπης, ἐµποδισθῶσιν ἀποδοῦναι τὸ ἰατρικὸν ἢ τὸ δικαστικὸν συµφερόντως τῷ θεραπευοµένῳ ἢ τῷ δικαζοµένῳ ἔργον. [00470] ΚΕΦ. Θʹ. [00471] Καὶ ζώνη σαπφείρου ἐπὶ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ. [00472] Ἀντὶ µέν γε τοῦ ζώνην σαπφείρου ἐπὶ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ, κάστω γραµµατέως Ἀκύλας καὶ Θεοδοτίων παρατεθείκασι, τὴν Ἑβραϊκὴν, ὡς οἶµαι, λέξιν τη ρήσαντες [00473] οὐδὲ γὰρ ἡγοῦµαι παρ' Ἕλλησι σηµαίνε σθαι διὰ τῆς κάστω φωνῆς πινακίδιον γραφέως ἔχειν ἐπὶ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ. [00474] Τῶν δὲ Ἑβραίων τις ἔλεγε, τὸ καλούµενον καλαµάριον, τουτέστι κάστω. [00475] Καὶ δὸς σηµεῖον. [00476] Οἱ µὲν Ἑβδοµήκοντα τῷ ἐν δεδυµένῳ φασὶ τὸν ποδήρη προστετάχθαι ὑπὸ τῆς δόξης τοῦ Κυρίου, σηµεῖον δοῦναι ἐπὶ τὰ µέτωπα τῶν καταστεναζόντων καὶ ὀδυνωµένων [00477] ὁ δὲ Ἀκύλας καὶ Θεοδοτίων φασί [00478] Σηµείωσις τοῦ Θαῦ ἐπὶ τὰ µέτωπα τῶν στεναζόντων καὶ τῶν κατο δυνωµένων. [00479] Πυνθανοµένων δὲ τῶν Ἑβραίων εἴ τι πάτριον περὶ τοῦ Θαῦ ἔχοιεν λέγειν µάθηµα, ταῦτα ἠκούσαµεν [00480] τινὸς µὲν φάσκοντος, ὅτι τὸ Θαῦ ἐν τοῖς παρ' Ἑβραίοις κβʹ στοιχείοις ἐστὶ τὸ τελευταῖον ὡς πρὸς τὴν παρ' αὐτοῖς τάξιν γραµµάτων. [00481] Τὸ τελευ ταῖον οὖν εἴληπται στοιχεῖον εἰς παράστασιν τῆς τε [13.801] λειότητος τῶν διὰ τὴν ἐν αὐτοῖς ἀρετὴν στεναζόντων καὶ ὀδυνωµένων ἐπὶ τοῖς ἁµαρτανοµένοις ἐν τῷ λαῷ, καὶ συµπασχόντων τοῖς παρανοµοῦσι. [00482] εύτερος δὲ ἔλεγε σύµβολον εἶναι τὸ Θαῦ τῶν τὸν νόµον τετηρη κότων [00483] ἐπείπερ ὁ νόµος παρ' Ἑβραίοις Θωρὰ καλεῖ ται, καὶ τὸ πρῶτον αὐτοῦ στοιχεῖόν ἐστι τὸ Θαῦ [00484] καὶ σύµβολον εἶναι τῶν κατὰ τὸν νόµον βεβιωκότων. [00485] Τρίτος δέ τις φάσκων, τῶν καὶ εἰς τὸν Χριστὸν πε πιστευκότων, ἔλεγε τὰ ἀρχαῖα στοιχεῖα ἐµφερὲς ἔχειν τὸ Θαῦ τῷ τοῦ σταυροῦ χαρακτῆρι, καὶ προφητεύε σθαι περὶ τοῦ γενοµένου ἐν Χριστιανοῖς ἐπὶ τοῦ µετ ώπου σηµείου [00486] ὅπερ ποιοῦσιν οἱ πεπιστευκότες πάντες οὑτινοσοῦν προκαταρχόµενοι πράγµατος, καὶ µάλιστα ἢ εὐχῶν ἢ ἁγίων ἀναγνωσµάτων. [00487] Ὅτι ἐπλήσθη ἡ γῆ λαῶν πολλῶν. [00488] Ἀντὶ τοῦ λαῶν, αἱµάτων οἱ λοιποὶ πεποιήκασι [00489] καὶ ἔστι παρ' αὐτοῖς σαφὲς, πάντων τῶν πρὸς θάνατον ἁµαρτα νόντων πληρουµένων αἱµάτων, διὰ τοῦ πλήθους τῶν πρὸς θάνατον ἁµαρτανόντων. [00490] Καὶ ἐὰν δὲ ᾖ τὸ παρὰ τοῖς Ἑβδοµήκοντα, ὅτι ἐπλήσθη ἡ γῆ λαῶν, ἐρεῖ τὰ πολλὰ καὶ ἀλλόφυλα καὶ ξένα τῆς θεότητος ἐγγι νόµενα ἡµῖν δόγµατα εἶναι, οὐ λαὸν, ἀλλὰ πολλοὺς ἀσυµφώνους λαούς. [00491] Μήποτε δὲ ἁµαρτήµατά ἐστι, τὸ τὴν γῆν δέον πεπληρῶσθαι καρπῶν, ἑτέραν οὖσαν παρὰ τὴν πόλιν, τούτων µὲν εἶναι κενὴν, ἔχειν δὲ τοὺς καταλείποντας τὴν πόλιν λαὸν ἢ καὶ τὰς πόλεις. [00492] Μεµεγάλυνται δὲ σφοδρότερον ἡ ἀδικία ἔθνους Ἰσραὴλ καὶ Ἰούδα τῷ καὶ τὴν πόλιν πεπληρῶσθαι ἀδικίας καὶ ἀκαθαρσίας. [00493] Ἔχοµεν δὲ ἐν ἑαυτοῖς καὶ γῆν ἣν χρὴ γεωργεῖν, καὶ πόλιν ἣν δεῖ οἰκοδοµεῖν, εἴπερ ἐσµὲν Θεοῦ γεωργία, Θεοῦ οἰκοδοµή. [00494] Ὧν δὲ οὐκ ἐπιµέλεται, ἀλλὰ µόνον ἔχει λαοὺς καὶ ἀδικίαν, τού των ἡ ἀδικία µεµεγάλυνται σφόδρα µόνον [00495] ὧν δὲ οὔπω µεµεγάλυνται, ἄλλο δέει ἐπὶ τὸ µεγαλύνεσθαι [00496] ὁµοίως καὶ ἐπὶ τῆς ἀκαθαρσίας. [00497] Πλὴν αἰτία τοῦ ταῦτα γεγονέναι ἐστὶ τὸ ὑπολαµβάνειν, ὅτι οὐ φθάνει ἡ Πρόνοια ἐπὶ τὰ ἐν τῇ γῇ. 15/68

16 [00498] Εἶπε γὰρ, Ἐγκαταλέλοιπε Κύριος τὴν γῆν [00499] οὐκ ἐφορᾷ ὁ Κύριος. [00500] ΚΕΦ. Ιʹ. [00501] Ὁµοίωµα θρόνου ἐπ' αὐτῶν. [00502] Οὐ θρόνον δὲ, ἀλλ' ὁµοίωµα θρόνου ὁρᾷ ὁ προφήτης [00503] ὥσπερ καὶ ἐν τοῖς ἀνωτέρω φησὶν οὐ τὴν δόξαν Κυρίου ὁρᾷν, ἀλλ' ὁµοίωµα δόξης Κυρίου, λέγων [00504] Αὕτη ἡ ὅρασις ὁµοίωµα τῆς δόξης Κυρίου. [00505] Καὶ οὐ θαυµαστὸν εἰ οἱ µηδέπω προσώπῳ πρὸς πρόσωπον τὰ πράγµατα κατανοεῖν δυνάµενοι πάντων ἐκείνων ὁµοιώµατα βλέ πουσιν, ὅτε ἀξιοῦνται τοῦ θεωρεῖν. [00506] Νοµίζω δὲ, ὅτι καὶ ἐνύπνια περὶ τῶν βασιλειῶν µέχρι τῆς συντε λείας καὶ τῆς ἀναστάσεως βλέπων ανιὴλ ἐν φαν τασίᾳ ἐγίνετο δεικνυµένων ὁµοιωµάτων αὐτῷ. [00507] Οὕτω κατὰ ὕπαρ τις βλέπων, τυπουµένου αὐτῷ τοῦ ἡγεµο νικοῦ ἀπὸ τοῦ προφητικοῦ Πνεύµατος, ὁµοιώµατά τινα φαντάζεται, συµβολικὰ τῶν ἀληθινῶν [00508] µὴ συγ χωρούσης τῆς ἀνακεκραµένης πάχει καὶ γεώδει σώ µατι ψυχῆς τρανέστερον καὶ σαφέστερόν τι θεωρῆ [13.804] σαι. [00509] Σηµειωτέον δὲ νῦν, ὅτι ὁ ἀνὴρ οὐκ ἀνενδέδυτο ποδήρη, ἀλλὰ στολήν. [00510] Ἐπειδὴ γὰρ ἔµελλεν ἀκούειν, Εἴσελθε εἰς τὸ µέσον τῶν τροχῶν ὑποκάτω τῶν χερουβὶµ, καὶ πλῆσον τὰς χεῖράς σου ἀνθράκων πυρὸς, ἔδει αὐτὸν ἱλαρώτερον ἀµφιέννυσθαι, κα θαίρειν µέλλοντα τὴν, καθὼς εἶπεν ἐν τοῖς πρὸ τού του, πεπληρωµένην πόλιν ἀνδρῶν. [00511] ΚΕΦ. ΙΑʹ. [00512] Οἱ λέγοντες [00513] Οὐχὶ προσφάτως ᾠκοδόµηνται αἱ οἰκίαι. [00514] Ὁ νοῦς τοῦ προκειµένου τοιοῦτός ἐστιν [00515] Οὗ τοι, φησὶ, λέγουσι, νεωστὶ ὁρῶντες ἀπὸ τῆς προγε νοµένης αἰχµαλωσίας οἰκοδοµηθεῖσαν τὴν πόλιν, ὅτι, εἰ καὶ προσφάτως ᾠκοδόµηνται αἱ οἰκίαι, ἀλλ' ἡ πόλις αὕτη ἔοικε λέβητι πεπληρωµένῳ νεκρῶν πε ριεχοµένων ὑπ' αὐτοῦ. [00516] Τῶν δὲ ἐν τῷ λέβητι κρεῶν λόγον ἐπέχοµεν ἡµεῖς, τοῦ τῶν Βαβυλωνίων πυρὸς περικειµένου ἡµῖν, ὡς µὴ δύνασθαι ἡµᾶς φυγεῖν ἀπὸ τῆς φλογὸς τοῦ τῶν πολεµίων πυρός. [00517] Ἀλλ' οὐκ ἀλη θές ἐστι, φησὶν, ὃ εἰρήκατε. [00518] Ὅτι µεγάλη γὰρ ἡ πόλις ἐστὶν ὁ λέβης ἠληθεύσατε [00519] οὐχὶ δὲ καὶ ὅτι ὑµεῖς τὸ ἐν µέσῳ αὐτῆς κρέα [00520] οἱ γὰρ νεκροὶ οὓς ἐν µέσῳ αὐτῆς ἐπατάξατε, οὗτοί εἰσι τὰ κρέα [00521] ἡ δὲ πόλις ὁ λέβης. [00522] Ὑµεῖς δὲ οὐ µενεῖτε ἐν τῇ πόλει [00523] ἐξώσω γὰρ ὑµᾶς. [00524] Οὐκοῦν ἡ πόλις εἰ ἄλλοις ἐστὶν εἰς λέβητα, ἀλλ' οὐχ ὑµῖν [00525] καὶ εἰ ἔσονταί τινες ἐν µέσῳ αὐτῆς εἰς κρέα, ἀλλ' οὐχ ὑµεῖς. [00526] Κρινῶ γὰρ ὑµᾶς, πρὸς αὐτοῖς τοῖς ἄκροις γενοµένους τῶν τοῦ Ἰσραὴλ ὀρέων [00527] τοσ αῦτά µου ἐπάγοντος ὑµῖν, ὅπως καὶ ὕστερον ἐπι γνῶτε, ὅτι ἐγώ εἰµι Κύριος. [00528] ΚΕΦ. ΙΓʹ. [00529] Προφήτευσον ἐπὶ τοὺς προφήτας τοῦ Ἰσραήλ. [00530] Προφῆταί εἰσιν οἱ καλῶς διακονοῦντες τῷ λόγῳ τῆς διδασκαλίας, καὶ προφητεύοντες τὰ τοῦ Θεοῦ. [00531] Καὶ ἐρεῖς τοῖς προφήταις τοῖς προφητεύουσιν ἀπὸ καρδίας αὐτῶν. 16/68