ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 44 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Παγκόσμια Εταιρική σχέση για την Εξάλειψη της Φτώχειας και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη μετά το 2015 EL EL

2 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Παγκόσμια Εταιρική σχέση για την Εξάλειψη της Φτώχειας και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη μετά το 2015 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το 2015 είναι κρίσιμο έτος για την παγκόσμια βιώσιμη ανάπτυξη και την εξάλειψη της φτώχειας. Με την έγκριση του αναπτυξιακού θεματολογίου για την περίοδο μετά το 2015, η διεθνής κοινότητα καλείται να ανταποκριθεί με μια μετασχηματιστική προοπτική στις θεμελιώδεις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος: την εξάλειψη της φτώχειας, την επίτευξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενεές και τη διασφάλιση της προάσπισης και της προστασίας όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών αξιών που αποτελούν τη βάση για ειρηνικές και ευημερούσες κοινωνίες. Δύο διεθνείς συνεδριάσεις υψηλού επιπέδου κατά το επόμενο έτος αποτελούν ευκαιρία για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με ένα νέο θεματολόγιο, στο οποίο περιλαμβάνονται οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), καθώς και σχετικά με μια νέα παγκόσμια εταιρική σχέση για να το στηρίξει: η Τρίτη Διεθνής Διάσκεψη για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης στην Αντίς Αμπέμπα τον Ιούλιο και η σύνοδος κορυφής των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για την έγκριση του αναπτυξιακού θεματολογίου για τη μετά το 2015 περίοδο, στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο. Η διαδικασία αυτή πρέπει να συνδυάσει και να βασιστεί σε προηγούμενες πρωτοβουλίες, ιδίως την πρωτοβουλία για τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας (ΑΣΧ) και τη διάσκεψη «Ρίο+20» για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η συμφωνία σχετικά με το θεματολόγιο για την περίοδο μετά το 2015 θα είναι επίσης πολύ σημαντική για τις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο της Σύμβασης Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Σημαντική πρόοδος έχει ήδη επιτευχθεί μέσω διαφόρων διαδικασιών στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Η έκθεση της Ανοικτής Ομάδας Εργασίας για τους ΣΒΑ 1, η έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης 2, και η συγκεφαλαιωτική έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ 3 συμβάλλουν σημαντικά και καταδεικνύουν ότι μια παγκόσμια συμφωνία για ένα φιλόδοξο αναπτυξιακό θεματολόγιο για μετά το 2015 είναι εφικτή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει επανειλημμένως διαδραματίσει σημαντικό και εποικοδομητικό ρόλο σε αυτές τις διαδικασίες, προσφέροντας σημαντικές εισροές και αναλαμβάνοντας ενεργό δράση με τους εταίρους σε όλα τα επίπεδα. Οι ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Φεβρουαρίου , του Ιουλίου και του Ιουνίου και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Ιουνίου 1 A/68/970, «Έκθεση της Ανοικτής Ομάδας Εργασίας της Γενικής Συνέλευσης για τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης», 12 Αυγούστου A/69/315*, «Έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης», 15 Αυγούστου A/69/700, «Η πορεία προς την αξιοπρέπεια έως το 2030: Τερματίζοντας τη φτώχεια, μεταμορφώνοντας τις ζωές όλων και προστατεύοντας τον πλανήτη», 4 Δεκεμβρίου COM(2013)92, «Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους: εξάλειψη της φτώχειας και εξασφάλιση βιώσιμου μέλλοντος για τον κόσμο», 27 Φεβρουαρίου

3 2013 7, του Δεκεμβρίου και του Δεκεμβρίου εκφράζουν το όραμα της ΕΕ για ένα θεματολόγιο για μετά το 2015 που πρέπει να είναι παγκόσμιο και οικουμενικό, ενσωματώνοντας και τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης: την κοινωνική, την οικονομική και την περιβαλλοντική. Η εφαρμογή ενός τόσο εκτεταμένου θεματολογίου αποτελεί πολύπλοκη πρόκληση αλλά και μοναδική ευκαιρία για τον επαναπροσδιορισμό και την ενίσχυση του τρόπου με τον οποίο συνεργάζεται η παγκόσμια κοινότητα. Για την υλοποίηση του θεματολογίου για την περίοδο μετά το 2015, είναι αναγκαία μια νέα παγκόσμια εταιρική σχέση για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Για να επιτύχει η εν λόγω παγκόσμια εταιρική σχέση, θα πρέπει όλοι να συνεισφέρουν. Η ΕΕ δεσμεύεται να διαδραματίσει στο ακέραιο τον ρόλο της και να συνεργαστεί εποικοδομητικά με άλλους, προσβλέποντας στην ενεργό συμμετοχή τους. Βάσει των συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2014, η παρούσα ανακοίνωση εκθέτει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις γενικές αρχές και τις βασικές συνιστώσες που χρειάζεται μια παγκόσμια εταιρική σχέση προκειμένου να στηρίξει το αναπτυξιακό θεματολόγιο της περιόδου μετά το 2015 με αποτελεσματικό τρόπο. Περιέχει προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εταιρική σχέση. Υπογραμμίζει την προθυμία της ΕΕ να συμμετάσχει εποικοδομητικά στον παγκόσμιο διάλογο όσον αφορά τα μέσα υλοποίησης των μελλοντικών στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) και θα αποτελέσει τη βάση για μια κοινή θέση της ΕΕ στο πλαίσιο των διακυβερνητικών διαπραγματεύσεων. Στο παράρτημα περιγράφονται προτάσεις πιθανών δράσεων για την εφαρμογή του θεματολογίου για την περίοδο μετά το ΙΙ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ Η νέα παγκόσμια εταιρική σχέση θα πρέπει να φέρει ένα νέο μετασχηματιστικό πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασίας. Η εθνική ανάληψη ευθύνης και ηγετικού ρόλου θα έχει καθοριστική σημασία, εάν υποστηριχτεί από την πολιτική δέσμευση στο ανώτατο επίπεδο. Οι εθνικές προσπάθειες πρέπει να ενισχυθούν με τη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα και με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, με βάση την πείρα που συγκεντρώθηκε από τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας όσον αφορά τη δημιουργία παγκόσμιας εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη, καθώς και άλλων διεθνών εταιρικών σχέσεων. Για την επιτυχία της, είναι απαραίτητη η εφαρμογή πολιτικών και η κινητοποίηση πόρων, καθώς και η αύξηση των συνεισφορών όλων των χωρών στο επίπεδο των δυνατοτήτων τους. Η παγκόσμια εταιρική σχέση θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της κοινής ευθύνης, της αμοιβαίας υποχρέωσης λογοδοσίας και της αντίστοιχης ικανότητας. Χώρες σε κάθε στάδιο ανάπτυξης πρέπει να συνεργαστούν και να αναλάβουν την ευθύνη της εφαρμογής της. Επίσης, η εταιρική σχέση πρέπει να βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη χρηστή διακυβέρνηση, το κράτος δικαίου, τη στήριξη των δημοκρατικών θεσμών, τη συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς, την απαγόρευση των διακρίσεων και την ισότητα των φύλων. Θα πρέπει να στηρίζει την ενσωμάτωση των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης με ισορροπημένο τρόπο για να αποφεύγεται η εργασία σε στεγανά και οι συμβιβασμοί όσον αφορά τους 5 COM (2013)531, «Μετά το 2015: προς μια συνολική και ολοκληρωμένη προσέγγιση της χρηματοδότησης για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη», 16 Ιουλίου COM(2014)335, «Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους: από το όραμα στη συλλογική δράση», 2 Ιουνίου /13 «Το γενικό πρόγραμμα για την περίοδο μετά το 2015», 25 Ιουνίου /13 «Χρηματοδότηση για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη πέραν του 2015», 12 Δεκεμβρίου /14 «Μετασχηματιστικό θεματολόγιο για την μετά το 2015 περίοδο», 16 Δεκεμβρίου

4 στόχους. Η πολλαπλασιαστική επενέργεια της κλιματικής αλλαγής στις προκλήσεις που συνδέονται τόσο με την εξάλειψη της φτώχειας όσο και με τη βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί την ενεργό ένταξη των ζητημάτων που αφορούν την κλιματική αλλαγή στο αναπτυξιακό θεματολόγιο μετά το 2015 και στην παγκόσμια εταιρική σχέση που θα το στηρίξει. Πέραν των παραδοσιακών διαύλων συνεργασίας, η παγκόσμια εταιρική σχέση πρέπει να προωθήσει αποτελεσματικότερες μορφές συμπράξεων χωρίς αποκλεισμούς, μεταξύ πολλών ενδιαφερομένων μερών, που να λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα και με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, των πανεπιστημίων, των ιδρυμάτων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των δημοσίων αρχών. Η επιτυχία του θεματολογίου απαιτεί τη συνοχή των πολιτικών σε όλα τα επίπεδα για να διασφαλίζεται ότι οι κυβερνητικές πολιτικές στηρίζουν τη μείωση της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η παγκόσμια εταιρική σχέση θα πρέπει να προάγει τη βιώσιμη και αποτελεσματική χρήση όλων των πόρων, συμπεριλαμβανομένων των εγχώριων πόρων, της διεθνούς δημόσιας χρηματοδότησης, της ιδιωτικής χρηματοδότησης και της καινοτόμου χρηματοδότησης. Μια μελλοντική παγκόσμια εταιρική σχέση θα πρέπει να εστιάζεται σαφώς στην επίτευξη μετρήσιμων, απτών και βιώσιμων αποτελεσμάτων που συμβάλλουν άμεσα στην επίτευξη των συμφωνημένων στόχων, μετουσιώνονται σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και εν τέλει σε θετικά και βιώσιμα αποτελέσματα για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Η διαφάνεια και η ανταλλαγή πληροφοριών για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο της παγκόσμιας εταιρικής σχέσης, η οποία θα πρέπει να τονίζει τη σημασία της αυστηρής παρακολούθησης, της λογοδοσίας και της επανεξέτασης της προόδου σε όλα τα επίπεδα, για όλους τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη, και να προάγει την ανάδραση και τη μάθηση. Για την επιτυχή υλοποίηση του θεματολογίου για την μετά το 2015 περίοδο, όλες οι χώρες θα πρέπει να χαράξουν κατάλληλες πολιτικές που θα τους επιτρέψουν να υλοποιήσουν τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης αναλόγως των αντίστοιχων δυνατοτήτων τους. Οι προσπάθειες θα πρέπει επίσης να επικεντρωθούν στη θέσπιση των κατάλληλων πολιτικών και στην κινητοποίηση επαρκών οικονομικών μέσων εφαρμογής, εφόσον αυτά είναι αλληλένδετα: αφενός, ένα σαφές πολιτικό περιβάλλον, προσανατολισμένο στο αποτέλεσμα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να υπάρξει ουσιαστικός αντίκτυπος της χρηματοδότησης, αφετέρου, η χρηματοδότηση θα πρέπει να συμβάλει ενεργά στη μόχλευση και την παροχή κινήτρων για άλλα μέσα εφαρμογής, π.χ. μέσω πολιτικών ενεργοποίησης, ανάπτυξης ικανότητας, του εμπορίου, της καινοτομίας, των ιδιωτικών επενδύσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, θα μεριμνήσει για την εφαρμογή του θεματολογίου εντός της ΕΕ και για τη στήριξη της εφαρμογής του σε άλλες χώρες στον κόσμο μέσω της εποικοδομητικής συνεργασίας και των εταιρικών σχέσεων. Η πλήρης εφαρμογή του θεματολογίου για την περίοδο μετά το 2015 θα απαιτήσει τις ενεργές προσπάθειες της ΕΕ και των κρατών μελών της με την ανάληψη δράσεων σε όλα τα επίπεδα. Η ΕΕ μπορεί να προσφέρει την πείρα που έχει στην εφαρμογή πολιτικών που αντικατοπτρίζουν βασικές αρχές του θεματολογίου, όπως τη βιωσιμότητα, τη συνεργασία και τις εταιρικές σχέσεις. Οι πολιτικές αυτές κυμαίνονται από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» 10, η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία έξυπνης, βιώσιμης, χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης μέσω μιας ολοκληρωμένης και συνεκτικής δέσμης μέτρων πολιτικής, έως τη συνοχή της πολιτικής για την ανάπτυξη 11 και το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον COM (2010)2020, «Ευρώπη στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», 3 Μαρτίου Άρθρο 208 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «... Η Ένωση λαμβάνει υπόψη τους στόχους της συνεργασίας για την ανάπτυξη κατά την εφαρμογή πολιτικών που ενδέχεται να επηρεάσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες». 4

5 ΙΙΙ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ - ΜΕΣΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Οι βασικές συνιστώσες που θα πρέπει να αποτελούν μέρος της παγκόσμιας εταιρικής σχέσης περιγράφονται παρακάτω. Περιλαμβάνουν ρυθμίσεις που θα πρέπει να επιδιωχθούν από όλους τους εταίρους για την επιτυχή εφαρμογή, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να συμβάλει η ΕΕ Ένα ευνοϊκό και τελεσφόρο περιβάλλον πολιτικής σε όλα τα επίπεδα Σε κάθε χώρα χρειάζεται ένας συνεκτικός συνδυασμός αποτελεσματικών πολιτικών, πρακτικών, θεσμών και πόρων προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό εγχώριο περιβάλλον για την υλοποίηση του θεματολογίου για την μετά το 2015 περίοδο. Η χρηστή διακυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα αποτελεί βασικό μέσο για την εφαρμογή του θεματολογίου και σημαντικό αυτοσκοπό. Σε εθνικό επίπεδο, όλες οι κυβερνήσεις, σε πλήρη διαβούλευση με τους πολίτες, θα πρέπει να αποφασίσουν τον τρόπο με τον οποίο θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων, έχοντας υπόψη ότι χρειάζεται να προσεγγίσουν όλα τα μέλη της κοινωνίας, και ιδίως τα πλέον ευάλωτα. Η πλήρης συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών είναι ουσιαστικής σημασίας. Η νέα παγκόσμια εταιρική σχέση θα πρέπει επίσης να ενεργοποιήσει το αναπτυξιακό δυναμικό των τοπικών αρχών και των τοπικών ενδιαφερόμενων μερών. Ο συντονισμός ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα - το παγκόσμιο, το εθνικό, το περιφερειακό και το τοπικό - πρέπει να ενισχυθεί. Για την εφαρμογή σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, κάθε χώρα χρειάζεται ένα αποτελεσματικό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο για την επίτευξη στόχων πολιτικής. Οι χώρες πρέπει να προωθήσουν αποτελεσματικούς και ευαίσθητους θεσμούς, διαφανείς πολιτικές και συστήματα και λογοδοσία προς τους πολίτες τους μέσω δημοκρατικών διαδικασιών βασιζόμενων στο κράτος δικαίου. Αυτό θα πρέπει να προβλέπει ένα δίκαιο και προβλέψιμο νομικό πλαίσιο για την προάσπιση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των βασικών εργασιακών προτύπων και του περιβάλλοντος, και τη διασφάλιση της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων. Απαιτεί επίσης τη δημιουργία σταθερού και ευνοϊκού κλίματος για τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και τη θέσπιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και την ενθάρρυνση βιώσιμων επενδύσεων. Η εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας είναι ζωτικής σημασίας, μεταξύ άλλων, με την καταπολέμηση παράνομων δραστηριοτήτων, την άρση των εμποδίων για την εφαρμογή, τη δημιουργία ικανότητας επιβολής και την ευαισθητοποίηση του κοινού, έτσι ώστε τα ενδιαφερόμενα μέρη να μπορούν να αποδίδουν ευθύνες στις κυβερνήσεις και τις αρχές. Η ΕΕ έχει δεσμευθεί να βελτιώσει το δικό της κανονιστικό πλαίσιο και να συνεργαστεί με τους εταίρους με στόχο την ανάπτυξη και ενίσχυση των δίκαιων, αποτελεσματικών και διαφανών κανονιστικών πλαισίων, καθώς και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της ανεξαρτησίας και της ποιότητας των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης, μέσω της ανάπτυξης ικανότητας και της ανταλλαγής γνώσεων. Η χρηστή διακυβέρνηση απαιτεί αποτελεσματικά συστήματα κατάρτισης προϋπολογισμού, χρηματοδοτικών ενισχύσεων και παρακολούθησης των δαπανών. Τα συστήματα αυτά πρέπει να είναι απόλυτα διαφανή και ανοικτά στο κοινό, προκειμένου να ενθαρρύνεται η συμμετοχική λήψη αποφάσεων και η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, και να αντιμετωπίζεται η διαφθορά. Οι 12 Απόφαση αριθ. 1386/2013/ΕΕ σχετικά με γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας», 20 Νοεμβρίου

6 αποτελεσματικές μακροοικονομικές πολιτικές είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί ότι οι απαιτούμενοι πόροι συγκεντρώνονται και δαπανώνται με αποτελεσματικό τρόπο σύμφωνα με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι κυβερνήσεις πρέπει να προωθούν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, προς όφελος όλων των μελών της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των περιθωριοποιημένων και των αποκλεισμένων ατόμων. Θα πρέπει να γίνει συνδυασμός κανονιστικών μέσων με οικονομικά, τα οποία είναι ευέλικτα και αποδοτικά εργαλεία και μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη συνδυασμένων στόχων. Τα οικονομικά μέσα, όπως τα φορολογικά κίνητρα, τα τιμολόγια τροφοδότησης και οι πληρωμές για οικοσυστημικές υπηρεσίες, μπορούν να δημιουργήσουν κίνητρα για τη βιώσιμη ανάπτυξη, μεταξύ άλλων, με τη μετάθεση του φορολογικού βάρους από την εργασία προς προϊόντα τα οποία έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη βιωσιμότητα, και με την έκδοση εμπορεύσιμων αδειών όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ. Η τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών αποτελεί σοβαρό παράγοντα προώθησης των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες και λύσεις με χαμηλές ανθρακούχες εκπομπές, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες όλες οι χώρες θα πρέπει επομένως να συμμετέχουν στην τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Με τις βιώσιμες δημόσιες συμβάσεις οι κυβερνήσεις έχουν τη δυνατότητα μόχλευσης των δημοσίων δαπανών για αύξηση της ζήτησης βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, με βάση κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, αυξάνοντας το μερίδιο αγοράς τους και παρέχοντας συγκεκριμένα κίνητρα στις επιχειρήσεις. Η συνεκτικότητα της πολιτικής αποτελεί τον πυρήνα ενός πραγματικά τελεσφόρου πολιτικού περιβάλλοντος. Για την επιτυχία της παγκόσμιας εταιρικής σχέσης, όλες οι πολιτικές σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να συμβάλουν με συνεκτικό τρόπο στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο καίριος ρόλος πολλών τομέων, όπως της γεωργίας, της ενέργειας και της υγείας, στην επίτευξη μιας σειράς στόχων. Ζωτικής σημασίας είναι τα μέτρα πολιτικής που συμβάλλουν στη δημιουργία και προώθηση της πρόσβασης στην αξιοπρεπή εργασία με βιώσιμη και επαρκή κοινωνική προστασία για όλους, καθώς και τα μέτρα που διευκολύνουν τις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω της εκπαίδευσης, της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της κατάρτισης. Ουσιαστικής σημασίας παραμένει η αντιμετώπιση των ανισοτήτων και του κοινωνικού αποκλεισμού, ιδίως για τα πιο ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρίες, μεταξύ άλλων, με τη χρήση εργαλείων όπως οι δείκτες φύλου και ηλικίας. Άλλο σημαντικό βήμα είναι η μεταρρύθμιση ή η κατάργηση των επιβλαβών για το περιβάλλον επιδοτήσεων, όπως των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα, και η αντικατάστασή τους με παρεμβάσεις που λαμβάνουν υπόψη το κλίμα, είναι λιγότερο επιβλαβείς για το περιβάλλον και συμβάλλουν πιο αποτελεσματικά στη μείωση της φτώχειας. Η συνεκτικότητα της πολιτικής προϋποθέτει επίσης την ύπαρξη κατάλληλων μηχανισμών συντονισμού του διαλόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, καθώς και για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών και των αποτελεσμάτων. Δεν θα πρέπει να παραβλέπεται η σπουδαιότητα του περιφερειακού επιπέδου. Η ΕΕ προωθεί ενεργά την περιφερειακή ανάπτυξη και ολοκλήρωση που μπορούν να τονώσουν το εμπόριο, τις επενδύσεις και την κινητικότητα, και να προωθήσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα. 6

7 Σε παγκόσμιο επίπεδο, η εφαρμογή του θεματολογίου για την περίοδο μετά το 2015 θα απαιτήσει επίσης ένα αποτελεσματικό διεθνές σύστημα διακυβέρνησης, σταθερές χρηματοπιστωτικές αγορές και οικονομική συνεργασία, καθώς και τα αναγκαία επίπεδα κανονιστικής ρύθμισης. Οι θεσμοί της παγκόσμιας διακυβέρνησης πρέπει να είναι αποτελεσματικοί και διαφανείς, με συστήματα για την αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων προόδου σε συνάρτηση με τους στόχους. Οι κινήσεις προς μια καλύτερη διακυβέρνηση των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων πρέπει να συνεχιστούν. Επιπλέον, τα θεματολόγια της Ομάδας των 7 και της Ομάδας των 20 αποτελούν παραδείγματα του είδους των πολιτικών δεσμεύσεων με σημαντική συμβολή. Τα παγκόσμια δημόσια αγαθά χρειάζονται επίσης συντονισμένες διεθνείς πολιτικές και δράσεις, μεταξύ άλλων, με καλύτερη εφαρμογή των διεθνών συμφωνιών που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Πολλά προβλήματα έχουν παγκόσμιο ή διασυνοριακό χαρακτήρα ως εκ τούτου, για την αντιμετώπισή τους απαιτούνται ειδικές διεθνείς συμφωνίες συνεργασίας. Οι εθνικές πολιτικές πρέπει επίσης να είναι συνεπείς και ευθυγραμμισμένες με τις διεθνείς συμφωνίες. Η ΕΕ υποστηρίζει ενεργά και συμμετέχει σε ορισμένες διεθνείς συμφωνίες και είναι έτοιμη να αναλάβει ηγετικό ρόλο και να συμβάλει περαιτέρω σε δράσεις υλοποίησης σε ορισμένους τομείς όπως οι πολυμερείς συμφωνίες για την υγεία, οι πολυμερείς περιβαλλοντικές συμφωνίες και η διεθνής διακυβέρνηση των ωκεανών. Σε έναν όλο και περισσότερο διασυνδεόμενο κόσμο, όλες οι χώρες πρέπει να λαμβάνουν συστηματικά υπόψη τις ενδεχόμενες επιπτώσεις, τόσο θετικές όσο και αρνητικές, των πολιτικών τους σε άλλες χώρες. Προς τον σκοπό αυτό, όλες οι ανεπτυγμένες χώρες μέσου-υψηλού εισοδήματος και οι αναδυόμενες οικονομίες πρέπει να αναλάβουν τη δέσμευση να θεσπίσουν συστήματα αξιολόγησης του αντικτύπου που συνεπάγεται η θέσπιση νέων πολιτικών στις φτωχότερες χώρες. Για την ΕΕ, η συνοχή των πολιτικών για την ανάπτυξη συνίσταται στη νομική υποχρέωση να ληφθούν υπόψη οι στόχοι της αναπτυξιακής συνεργασίας στις πολιτικές που εφαρμόζει η ΕΕ και οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό συνεπάγεται, αφενός, την αντιμετώπιση των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων των εσωτερικών πολιτικών σε τρίτες χώρες και, αφετέρου, την ενίσχυση των συνεργειών μεταξύ τομέων της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής Ανάπτυξη της ικανότητας για την υλοποίηση του θεματολογίου Το θεματολόγιο την περίοδο μετά το 2015 μπορεί να εδραιωθεί μόνον εάν όλοι οι εταίροι διαθέτουν αποτελεσματικούς θεσμούς και τις απαιτούμενες ανθρώπινες δεξιότητες και ικανότητες για την εξάλειψη της φτώχειας και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Αυτές περιλαμβάνουν την ικανότητα εκτίμησης των αναγκών, συλλογής δεδομένων, παρακολούθησης της εφαρμογής και επανεξέτασης των στρατηγικών. Για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν πρόσθετες και νέες ικανότητες και δεξιότητες σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ. Η ανάπτυξη των ικανοτήτων, καθώς και η θεσμική και οργανωτική ανάπτυξη, θα είναι αποτελεσματική μόνον εφόσον προέρχεται και καθοδηγείται από τα πρόσωπα που την έχουν ανάγκη. Θα πρέπει να καθοδηγείται από πρωτοβουλίες που βασίζονται στη μάθηση και στη γνώση, καθώς και με συνεχή, δίκαιο και εποικοδομητικό διάλογο σχετικά με τις πολιτικές και τα αναπτυξιακά αποτελέσματα. Η εν λόγω προσέγγιση θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων, συστημάτων και διαδικασιών για τον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την παρακολούθηση. Όλοι οι εταίροι της διεθνούς συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών οργανισμών, θα πρέπει να ενισχύσουν και να βελτιώσουν την υποστήριξη των διαδικασιών ανάπτυξης ικανότητας, 7

8 συμπεριλαμβανομένης της χρήσης δικτύων και συστημάτων για την ανταλλαγή γνώσεων, της μάθησης από ομοτίμους και του συντονισμού μεταξύ όλων των αναπτυξιακών εταίρων. Αυτό μπορεί να αφορά όλες τις μορφές συμπράξεων συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων των συμπράξεων Βορρά-Νότου, Νότου-Νότου, τριμερείς και περιφερειακές προσεγγίσεις, με τη συμμετοχή δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Ιδιαίτερη προσπάθεια απαιτείται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) και σε ασταθή κράτη, όπου η προετοιμασία των όρων μετάβασης και η ενίσχυση της αντοχής των πιο ευάλωτων πληθυσμών είναι ουσιαστικής σημασίας. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να βελτιώσει και να ενσωματώσει τη στήριξη για την ανάπτυξη ικανοτήτων σε όλους τους τομείς συνεργασίας μέσω μιας προοπτικής πολυμερούς συμμετοχής. Η ΕΕ αναγνωρίζει ότι η ανάπτυξη ικανότητας στις χώρες-εταίρους αποτελεί βασικό παράγοντα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της βοήθειας και ήδη διευκολύνει διαδικασίες διομότιμης μάθησης και δικτύωσης μέσω πρωτοβουλιών όπως η τεχνική συνεργασία και τα θεσμικά προγράμματα ανάπτυξης. Η ΕΕ θα εντείνει την ανάπτυξη ικανοτήτων στον τομέα της στατιστικής και της παρακολούθησης στις χώρες-εταίρους Κινητοποίηση και αποτελεσματική χρήση της εγχώριας δημόσιας χρηματοδότησης Οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν την πρωταρχική ευθύνη της εφαρμογής βιώσιμων οικονομικών πολιτικών. Σ αυτήν περιλαμβάνεται η ευθύνη για την κινητοποίηση και τη χρήση δημόσιων πόρων, καθώς και φυσικών πόρων, με αποδοτικό τρόπο. Απαιτεί επίσης τη χρηστή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, καθώς και τη διοργάνωση και ενίσχυση λογιστικών και άλλων ελέγχων, μέτρα καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς, χρηστή φορολογική διοίκηση και υποβολή εκθέσεων ανά χώρα για την αύξηση της οικονομικής διαφάνειας και την καταπολέμηση των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών. Αν και τα τελευταία χρόνια τα εγχώρια δημόσια έσοδα έχουν αυξηθεί σημαντικά, ο δείκτης φορολογικών εσόδων για πολλές χώρες παραμένει χαμηλός. Πέρα από την πρόβλεψη δημοσιονομικών περιθωρίων για εθνικές δαπάνες σε αναπτυξιακές προτεραιότητες, η αποτελεσματική και διαφανής συγκέντρωση και χρήση εγχώριων δημόσιων πόρων ενισχύει τη λογοδοσία σε εθνικό επίπεδο και συμβάλλει στη δημιουργία υγιούς σχέσης κυβέρνησης και πολιτών. Συνεπώς, η εμβάθυνση και η διεύρυνση της βάσης των εγχώριων πόρων, καθώς και η βελτίωση της διαχείρισης και της αποτελεσματικής χρήσης αυτών σε όλες τις χώρες, είναι ζωτικής σημασίας για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι λογαριασμοί φυσικού κεφαλαίου μπορούν να βοηθήσουν τις πλούσιες σε φυσικούς πόρους χώρες να ενισχύσουν τη διακυβέρνηση και τη διαφάνεια διακυβέρνησης αυτών, ώστε να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Η μετάβαση στην πράσινη οικονομία παρέχει σημαντικές νέες δυνατότητες ως κινητήρια δύναμη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Η ΕΕ έχει δεσμευθεί να ενισχύσει τις προσπάθειές της σε αυτόν τον τομέα, τόσο στο εσωτερικό της όσο και με τη στήριξη προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η αυξανόμενη ενοποίηση των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας συνεπιφέρει νέες προκλήσεις για την αύξηση των εγχώριων εσόδων. Η διεθνής συνεργασία που θα διασφαλίσει ένα διαφανές, συνεργατικό και δίκαιο φορολογικό περιβάλλον είναι ως εκ τούτου απαραίτητη για την αύξηση της κινητοποίησης εγχώριων εσόδων. Το χρέος αποτελεί σημαντικό στοιχείο και πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο των γενικών δημόσιων οικονομικών. Η βιώσιμη χρηματοδότηση του χρέους, που βασίζεται στην αποτελεσματική διαχείριση 8

9 του χρέους, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της βιώσιμης δημοσιονομικής πολιτικής. Όλες οι χώρες θα πρέπει να αναλάβουν δεσμεύσεις για την κινητοποίηση και την αποτελεσματική χρήση των εγχώριων δημόσιων οικονομικών, συμπεριλαμβανομένων των παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, όπως το κλίμα και η βιοποικιλότητα, και τομέων πρωταρχικής σημασίας για την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως η γεωργία και η ενέργεια. Θα πρέπει όλες οι χώρες να εφαρμόζουν περιβαλλοντικές και κοινωνικές διασφαλίσεις, να προωθούν και να εφαρμόζουν προγράμματα με στόχο την αύξηση της αντοχής με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση κόστους μακροπρόθεσμα. Η ενσωμάτωση των κλιματικών στόχων στα εγχώρια δημόσια οικονομικά είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την αύξηση των πόρων για δράσεις στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και για την αποφυγή μη βιώσιμων επενδύσεων και αρνητικών μακροπρόθεσμων δαπανών. Όλες οι χώρες θα πρέπει να δεσμευθούν για την επίτευξη βέλτιστων επιπέδων κρατικών εσόδων, υπολογιζόμενων για παράδειγμα με τον λόγο των φορολογικών εσόδων προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), καθώς και με την ενίσχυση της ικανότητας της φορολογικής διοίκησης και τη μεταρρύθμιση των εθνικών φορολογικών συστημάτων, προκειμένου να διευρυνθεί η φορολογική βάση, όπου ενδείκνυται, και να διασφαλιστεί δίκαιη και ισότιμη φορολογική πολιτική. Όλες οι χώρες πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι διαθέτουν συστήματα και διαδικασίες για την αποτελεσματική, βιώσιμη και διαφανή διαχείριση όλων των δημόσιων πόρων, στους οποίους περιλαμβάνονται το χρέος και η διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων και η διαχείριση των εσόδων από φυσικούς πόρους. Αυτό αναμένεται να απαιτήσει την εφαρμογή κρατικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων και την ενίσχυση των θεσμικών οργάνων με αρμοδιότητες δημοσιονομικού σχεδιασμού και εποπτείας, στα οποία περιλαμβάνονται τα ανεξάρτητα ανώτατα εθνικά ελεγκτικά όργανα, τα κοινοβούλια και η κοινωνία των πολιτών. Οι πολιτικές ανοιχτών δεδομένων θα πρέπει να ενθαρρύνονται, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εθνικών πυλών ανοικτών δεδομένων. Η διεθνής συνεργασία για την καταπολέμηση των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών θα πρέπει να επιταχυνθεί ώστε να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι φορολόγησης τοπικών και διεθνών εταιρειών. Θα πρέπει να αυξηθούν η διαφάνεια και η λογοδοσία όσον αφορά τις εξορυκτικές βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιοποίησης των πληρωμών από εταιρείες στις κυβερνήσεις. Θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί η διεθνής συνεργασία στον τομέα της φορολογίας. Όλες οι χώρες θα πρέπει να συμμορφώνονται με τα ελάχιστα πρότυπα χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα (διαφάνεια, ανταλλαγή πληροφοριών και θεμιτός φορολογικός ανταγωνισμός) και να δεσμεύονται να θεσπίζουν εθνικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και για την αποφυγή επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού. Όλες οι χώρες θα πρέπει να συνεργασθούν για την εφαρμογή των συστάσεων όσον αφορά τη διάβρωση της βάσης και τη μεταφορά κερδών Κινητοποίηση και αποτελεσματική χρήση της διεθνούς δημόσιας χρηματοδότησης Η διεθνής δημόσια χρηματοδότηση παραμένει ουσιώδες και καταλυτικό στοιχείο της συνολικής χρηματοδότησης η οποία διατίθεται στις αναπτυσσόμενες χώρες και θα χρειαστεί να γίνουν περισσότερα κατά τα επόμενα 15 χρόνια για την υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου προγράμματος. Όπως υπογράμμισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στη συγκεφαλαιωτική έκθεση, το θεματολόγιο για την περίοδο μετά το 2015 θα πρέπει να βασίζεται στις αρχές της καθολικότητας, της κοινής ευθύνης και της αλληλεγγύης. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει σθεναρά την 9

10 έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία όλες οι ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να επιτύχουν τον στόχο του 0,7% των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την ΕΑΒ/ΑΕΕ και να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων σχετικά με την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ). Οι αναπτυσσόμενες και οι αναδυόμενες οικονομίες αποτελούν σημαντικό παράγοντα της παγκόσμιας ανάπτυξης κατά την τελευταία δεκαετία. Δεδομένης της συνεχιζόμενης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής βελτίωσης σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, η δημόσια διεθνής χρηματοδότηση πρέπει να εξελιχθεί κατά την μετά το 2015 περίοδο ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματική για να επιταχύνει την αλλαγή και να την καταστήσει βιώσιμη. Όλο και περισσότερες χώρες που δεν είναι μέλη της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας (EAB) του ΟΟΣΑ παρέχουν ήδη σημαντικά ποσά χρηματοδότησης. Οι εν λόγω εταίροι συμβάλλουν στη μετατροπή του τοπίου χρηματοδότησης της ανάπτυξης μέσω εναλλακτικών στρατηγικών και τρόπων συνεργασίας, και θα πρέπει να συμβάλουν περισσότερο στη στήριξη των χωρών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Δεδομένης της σημασίας τους, και σύμφωνα με τις προτάσεις της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, οι χώρες ανώτερου μέσου εισοδήματος και οι αναδυόμενες οικονομίες θα πρέπει να δεσμευθούν ότι θα αυξήσουν τη συμβολή τους στη διεθνή δημόσια χρηματοδότηση και στην υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων και χρονοδιαγραμμάτων. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της χορηγούν περισσότερο από το 50% της συνολικής ΕΑΒ και θα διατηρήσουν ισχυρή συλλογική δέσμευση. Το χρονοδιάγραμμα των χρηματοδοτικών δεσμεύσεων της ΕΕ πρέπει να αποφασιστεί ως μέρος της ως άνω συνολικής δέσμευσης, η οποία θα πρέπει να διασφαλίζει ότι όλες οι χώρες υψηλού εισοδήματος, καθώς και χώρες μέσου-υψηλού εισοδήματος και οι αναδυόμενες οικονομίες, προσφέρουν το μερίδιο που τους αναλογεί για την υποστήριξη των φτωχότερων χωρών όσον αφορά την επίτευξη των διεθνώς συμφωνηθέντων στόχων. Ο ρόλος και η συνάφεια της διεθνούς δημόσιας χρηματοδότησης διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων χωρών. Οι πόροι θα πρέπει να είναι στοχευμένοι στις περιπτώσεις με τις μεγαλύτερες ανάγκες και τον μεγαλύτερο αντίκτυπο. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ζωτικής σημασίας όλοι οι πάροχοι χρηματοδότησης να καταβάλουν προσπάθειες για να αντιστραφεί η τάση μείωσης της βοήθειας προς τις φτωχότερες χώρες. Όπως αναφέρεται από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, όλες οι χώρες υψηλού εισοδήματος θα πρέπει να τηρήσουν τον στόχο των Ηνωμένων Εθνών για χορήγηση αναπτυξιακής βοήθειας ύψους 0,15% του ΑΕΕ προς τις ΛΑΧ, σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης της Κωνσταντινούπολης 13. Οι χώρες ανώτερου μέσου εισοδήματος και οι αναδυόμενες οικονομίες θα πρέπει επίσης να δεσμευθούν ότι θα αυξήσουν τη συμβολή τους στις ΛΑΧ και να θέσουν στόχους και χρονοδιαγράμματα για το σκοπό αυτό. Οι διεθνείς δημόσιοι πόροι από όλους τους παρόχους βοήθειας πρέπει να χορηγηθούν και να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά, σύμφωνα με τις αρχές της οικειοποίησης, της εστίασης στα αποτελέσματα, της συνολικής σύμπραξης, της διαφάνειας και της αμοιβαίας υποχρέωσης λογοδοσίας. Όλοι οι φορείς χρηματοδότησης θα πρέπει να καταβάλουν συγκεκριμένες προσπάθειες για τη βελτίωση της διαφάνειας, την ενίσχυση της εκτέλεσης και της λογοδοσίας, τη στήριξη της μέτρησης και της προβολής βιώσιμων αποτελεσμάτων, την εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών σε καταστάσεις σύγκρουσης και αστάθειας 14 και τον περιορισμό του κατακερματισμού της αρχιτεκτονικής των διεθνών ενισχύσεων. 13 A/CONF.219/7, «Έκθεση της Τέταρτης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες», 9-13 Μαΐου Παραδείγματα αποτελούν το νέο σύμφωνο για την παρέμβαση σε ευάλωτα κράτη (2012) και οι αρχές του ΟΟΣΑ για τη χρηστή διεθνή αντιμετώπιση των ασθενών κρατών και καταστάσεων αστάθειας (ΟΟΣΑ, 2007). 10

11 Σε καιρούς οικονομικών περιορισμών, είναι βασικό να γίνεται πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων δημόσιας χρηματοδότησης. Η ΕΑΒ μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση άλλων μέσων εφαρμογής, εφόσον σχεδιαστεί και εκτελεστεί σωστά. Μπορεί να πολλαπλασιάσει τη δημόσια εγχώρια χρηματοδότηση στηρίζοντας τη βελτίωση της φορολογικής και της δημοσιονομικής πολιτικής, να αποδεσμεύσει έργα υποδομών μέσω συνδυασμών και συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και να προωθήσει ανταλλαγές στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Δεδομένου ότι το θεματολόγιο για την περίοδο μετά το 2015 πρέπει να είναι απολύτως συνεπές με τους κλιματικούς στόχους και να τους στηρίζει, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το χρηματοδοτικό πλαίσιο του θεματολογίου είναι απόλυτα συνεκτικό και ευθυγραμμίζεται με τη χρηματοδότηση των μέτρων αντιμετώπισης της αλλαγής του κλίματος, όπως τονίστηκε στη συγκεφαλαιωτική έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Πρέπει να σημειωθεί στο πλαίσιο αυτό ότι η ΕΕ αποφάσισε ήδη να διαθέσει την περίοδο το 20% του προϋπολογισμού της - περιλαμβανομένων των εξωτερικών δράσεων - για έργα και πολιτικές που αφορούν το κλίμα. Η ΕΕ παραμένει επίσης προσηλωμένη στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις, ιδίως για τη βιοποικιλότητα και άλλα σημαντικά διεθνή ζητήματα Τόνωση των συναλλαγών για την εξάλειψη της φτώχειας και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης Οι συναλλαγές αποτελούν βασικό παράγοντα για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, και ως εκ τούτου είναι σημαντικό μέσο για την υλοποίηση του θεματολογίου για την περίοδο μετά το Η ΕΕ αναγνωρίζει την υπεροχή του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) όσον αφορά τα θέματα εμπορίου σε παγκόσμιο επίπεδο και θεωρεί ότι το βασιζόμενο σε κανόνες πολυμερές εμπορικό σύστημα διαδραματίζει πολύτιμο ρόλο στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλες τις χώρες, ιδίως τις αναπτυσσόμενες. Ως εκ τούτου, η ΕΕ παραμένει απόλυτα προσηλωμένη στο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα και στην εφαρμογή της δέσμης μέτρων του Μπαλί, συγκεκριμένα, της συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου και των στοιχείων για τις ΛΑΧ, που θα προωθήσουν την περαιτέρω ένταξη των ΛΑΧ στις διεθνείς αγορές και τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Η ΕΕ θα συμμετάσχει εποικοδομητικά στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα εργασίας μετά το Μπαλί με σκοπό την ταχεία ολοκλήρωση του Γύρου. Πολλές χώρες, ιδίως αναδυόμενες οικονομίες, έχουν αξιοποιήσει με επιτυχία τις δυνατότητες ενός ανοιχτού εμπορικού συστήματος για να δώσουν ώθηση στις εμπορικές συναλλαγές τους και να απολαύσουν σταθερούς ρυθμούς αύξησης του ΑΕγχΠ. Μπορεί οι αλλαγές αυτές να απεγκλώβισαν εκατοντάδες εκατομμυρίων ανθρώπους από τη φτώχεια, ωστόσο δεν εμφάνισαν όλες οι αναπτυσσόμενες χώρες τέτοια επιτεύγματα. Ειδικότερα οι ΛΑΧ εξακολουθούν να είναι περιθωριοποιημένες στο παγκόσμιο εμπόριο. Κάθε χώρα έχει την πρωταρχική ευθύνη να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρει το εμπόριο για τη χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της χρηστής διακυβέρνησης, των ορθών εσωτερικών πολιτικών και των μεταρρυθμίσεων. Στόχος είναι η δημιουργία ενός σταθερού κανονιστικού περιβάλλοντος, ευνοϊκού για τον ιδιωτικό τομέα και τις επενδύσεις, το οποίο συμβάλλει στην ένταξη της χώρας στις περιφερειακές και τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Ταυτόχρονα, οι χώρες πρέπει να διασφαλίσουν διεθνώς συμφωνημένα πρότυπα εργασίας και κατάλληλες δεξιότητες για το εργατικό δυναμικό, παράλληλα με την προώθηση της μετάβασης προς μια πράσινη οικονομία. 11

12 Ωστόσο, οι πιο ευάλωτες χώρες παγκοσμίως, συγκεκριμένα οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα εμπόδια που συνδέονται με την έλλειψη ικανότητας, την έλλειψη υποδομών ή την ανεπαρκή διαφοροποίηση της παραγωγής. Χρειάζονται υποστήριξη για να διευκολυνθεί η ένταξή τους στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα και να αποκομίσουν τα μέγιστα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό, η βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά και η βοήθεια για το εμπόριο διαδραματίζουν ουσιαστικής σημασίας ρόλο. Η αγορά της ΕΕ είναι η πιο ανοικτή αγορά για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ΕΕ έχει απλουστεύσει τους κανόνες καταγωγής και έχει αυξήσει την πληροφόρηση για τον τρόπο πρόσβασης στην αγορά στις χώρες με τη μεγαλύτερη ανάγκη. Η ΕΕ εφαρμόζει επίσης μονομερή μέσα υποστήριξης της βιώσιμης ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ). Προβλέπει πρόσθετες εμπορικές προτιμήσεις στο πλαίσιο του ΣΓΠ+ για ευάλωτες οικονομίες που δεσμεύτηκαν για την αποτελεσματική εφαρμογή 27 βασικών διεθνών συμβάσεων για τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα, την περιβαλλοντική προστασία και τη χρηστή διακυβέρνηση. Επιπλέον, η πρωτοβουλία «Όλα εκτός από όπλα», παρέχει αδασμολόγητη και άνευ ποσοστώσεων πρόσβαση για όλα τα προϊόντα των ΛΑΧ, με εξαίρεση τα όπλα και τα πυρομαχικά. Όλες οι ανεπτυγμένες χώρες και οι αναδυόμενες οικονομίες πρέπει να παρέχουν στα προϊόντα των ΛΑΧ αδασμολόγητη και άνευ ποσοστώσεων πρόσβαση στις αγορές τους. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι παγκοσμίως οι μεγαλύτεροι χορηγοί βοήθειας για το εμπόριο, αντιπροσωπεύοντας το ένα τρίτο του παγκοσμίου συνόλου. Η βοήθεια περιλαμβάνει την ανάπτυξη ικανοτήτων ώστε να πληρούνται τα πρότυπα της ΕΕ και να αξιοποιούνται πλήρως όλα τα οφέλη των εμπορικών συμφωνιών και των μονομερών εμπορικών προτιμήσεων της ΕΕ. Η ΕΕ θα επιδιώξει να επικαιροποιήσει τη στρατηγική παροχής βοήθειας για το εμπόριο υπό το πρίσμα των αποτελεσμάτων των διαπραγματεύσεων για την περίοδο μετά το Όλες οι ανεπτυγμένες χώρες και οι αναδυόμενες οικονομίες θα πρέπει να αυξήσουν τη βοήθεια για το εμπόριο προς τις ΛΑΧ και να την παρέχουν σύμφωνα με τις αρχές της αποτελεσματικότητας της ανάπτυξης. Για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες του εμπορίου, η εμπορική πολιτική όλων των χωρών πρέπει όλο και περισσότερο να αντικατοπτρίζει ζητήματα «πίσω από τα σύνορα». Σε αυτά περιλαμβάνονται: η διευκόλυνση του εμπορίου, οι τεχνικοί κανόνες και τα πρότυπα, οι εργασιακοί και οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, οι επενδύσεις, οι υπηρεσίες, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, και οι δημόσιες συμβάσεις. Η ΕΕ λαμβάνει υπόψη τα ζητήματα αυτά στις εμπορικές συμφωνίες της, μεταξύ άλλων και με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπλέον, όλες οι χώρες πρέπει να αξιολογούν τις επιπτώσεις των εμπορικών συμφωνιών για τη βιωσιμότητα και τις ΛΑΧ. Η ΕΕ ενίσχυσε την ένταξη της βιώσιμης ανάπτυξης στην εμπορική της πολιτική. Αυτό σημαίνει συστηματική συμπερίληψη διατάξεων περί βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και εργασιακών και περιβαλλοντικών πτυχών, σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες που συνάπτει, τόσο με αναπτυγμένους όσο και με αναπτυσσόμενους εταίρους. Η συμμετοχή εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών κατά την εφαρμογή των διατάξεων αυτών είναι ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Όλες οι χώρες θα πρέπει να ενισχύσουν την ένταξη της βιώσιμης ανάπτυξης στην εμπορική τους πολιτική. Η αμοιβαία ενίσχυση του εμπορίου και της βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί επίσης να προωθηθεί με τη μείωση ή την εξάλειψη των δασμολογικών και μη δασμολογικών φραγμών για τα περιβαλλοντικά αγαθά, τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες και υπηρεσίες, καθώς και για προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ έχει αναλάβει ισχυρή δέσμευση για την ταχεία σύναψη πολυμερούς συμφωνίας περί περιβαλλοντικών προϊόντων και υπηρεσιών (η «συμφωνία για τα πράσινα αγαθά») και καλεί περισσότερες χώρες να προσχωρήσουν στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις. 12

13 Για να επιτευχθούν οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης, το μετασχηματιστικό πρόγραμμα για το εμπόριο πρέπει να βελτιώσει την υπεύθυνη συμπεριφορά και τη νομοθεσία, καθώς και τη διαφάνεια στο σύνολο των αλυσίδων εφοδιασμού. Οι φυσικοί πόροι αποτελούν κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη, μέσω της εκμετάλλευσης και της εμπορίας τους, αλλά πρέπει να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την προώθηση της νόμιμης, υπεύθυνης, βιώσιμης και διαφανούς παραγωγής, εμπορίας και χρήσης των φυσικών πόρων και των πρώτων υλών, μεταξύ άλλων και μέσω της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα και των διμερών συμφωνιών, π.χ. με χώρες εξαγωγής ξυλείας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης πρόσφατα υποβάλει πρόταση σχετικά με την υπεύθυνη εξόρυξη ορυκτών από περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις και περιοχές υψηλού κινδύνου 15. Τα διεθνή μέτρα για την καταπολέμηση του επιβλαβούς για το περιβάλλον λαθρεμπορίου (άγριας πανίδας, επικίνδυνων ουσιών και φυσικών πόρων) πρέπει να ενισχυθούν - καλό παράδειγμα στην πράξη είναι οι εθελοντικές συμφωνίες εταιρικής σχέσης που διαπραγματεύεται η ΕΕ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο. Η χάραξη διεθνών κατευθυντήριων γραμμών και προτύπων, καθώς και δημόσιων και ιδιωτικών συστημάτων βιωσιμότητας (όπως τα συστήματα δίκαιου εμπορίου), μπορεί επίσης να αποφέρει οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη Προώθηση των μετασχηματιστικών αλλαγών μέσω της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας Οι λύσεις που προέκυψαν από την επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία αποτελούν σημαντικούς μοχλούς για την υλοποίηση του οράματος για τον κόσμο μετά το Η επιστήμη, η τεχνολογία και η καινοτομία, καθώς και η ψηφιοποίηση, μπορούν να επιφέρουν ριζικές αλλαγές σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, όχι όμως και να αντιμετωπίσουν αυτομάτως τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που παρέχει η επιστήμη, η τεχνολογία και η καινοτομία προς όφελος της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Όλοι οι εταίροι πρέπει επομένως να ενισχύσουν την καινοτομία που βοηθά τους πολίτες να ξεφύγουν από τη φτώχεια, παράγει ποιοτική απασχόληση, βελτιστοποιεί πολύπλοκα συστήματα και αλυσίδες αξίας, ευνοεί τη βιώσιμη κατανάλωση και τα πρότυπα παραγωγής, μειώνει την ευπάθεια σε καταστροφές και άλλες κρίσεις και προωθεί την αποτελεσματική χρήση περιορισμένων πόρων. Όλες οι χώρες πρέπει να προωθήσουν τις υψηλότερες ή ειδικές δεξιότητες που απαιτούνται για την ενθάρρυνση και τη στήριξη της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Ειδικότερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών καθώς και των εφαρμογών τους, ως κινητήριας δύναμης προς τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Καθώς οι περισσότερες τεχνολογίες ανήκουν σε επιχειρήσεις, η μεταφορά τους μπορεί να λειτουργήσει μόνον με αμοιβαία συμφωνηθέντες όρους, ενώ πρέπει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη διάδοση, την ανταλλαγή και τη μεταφορά της τεχνολογίας σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον και μέσω εθνικών κινήτρων προσανατολισμένων στη βιωσιμότητα και να παρέχουν κατάλληλη προστασία των δικαιωμάτων 15 COM(2014)111, «Πρόταση Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση ενωσιακού συστήματος αυτοπιστοποίησης της δέουσας επιμέλειας όσον αφορά την αλυσίδα εφοδιασμού των υπεύθυνων εισαγωγέων κασσιτέρου, τανταλίου και βολφραμίου, των μεταλλευμάτων τους, καθώς και χρυσού, που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου», 5 Μαρτίου

14 πνευματικής ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ. Οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη θα πρέπει να προωθηθούν, με παράλληλη διασφάλιση της συμβολής τους στη βιώσιμη ανάπτυξη. Όλες οι χώρες θα πρέπει να αυξήσουν τη διμερή, περιφερειακή και πολυμερή συνεργασία για την επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία και τη λυσιτελή έρευνα, καθώς και για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών, προκειμένου να προωθήσουν την υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Για να διευκολυνθεί η ανάπτυξη και η πρόσβαση σε τεχνολογίες ζωτικής σημασίας και φιλικές προς το περιβάλλον, χρειάζεται η συνεργασία όχι μόνο Βορρά-Νότου αλλά και Νότου-Νότου καθώς και η πολυμερής συνεργασία, ιδίως για τις ΛΑΧ. Οι αναδυόμενες οικονομίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη μεταφορά τεχνολογίας και στην ανάπτυξη ικανότητας για τις ΛΑΧ, καθώς και στην επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία. Η συνεργασία για τη μεταφορά τεχνολογίας πρέπει να υπερβαίνει την αμιγή τεχνολογική ανάπτυξη και να περιλαμβάνει πιο μακροπρόθεσμες επενδύσεις προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες, να δημιουργεί επαφές με κοινότητες και χρήστες και να εξασφαλίζει ότι λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες ανθρώπων και περιβάλλοντος («ανθρωποκεντρικός και οικοκεντρικός σχεδιασμός»). Τα Ηνωμένα Έθνη θα πρέπει να συνεχίσουν να διευκολύνουν την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την υφιστάμενη τεχνολογία και να προωθούν τη συνεκτικότητα και τον συντονισμό των μηχανισμών τεχνολογίας, καθώς και τυχόν νέων μηχανισμών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να δημιουργηθείπροστιθέμενη αξία και να αποφευχθούν αλληλεπικαλύψεις, προτείνει να λειτουργεί κάθε νέος μηχανισμός ως κέντρο ελέγχου των υφιστάμενων πρωτοβουλιών, με σκοπό την προώθηση του συντονισμού και των συνεργειών μεταξύ τους, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων. Η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που να βασίζεται και να συμπληρώνει υφιστάμενες πρωτοβουλίες, όπως προτείνεται στη συγκεφαλαιωτική έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Η ΕΕ δεσμεύεται για την προώθηση της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε συνεργασία με χώρες και περιοχές εταίρους διεθνώς. Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, προβλέπει τη διάθεση του 60% του προϋπολογισμού του για την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και είναι ανοικτό σε συμμετέχοντες από ολόκληρο τον κόσμο. Η ΕΕ προωθεί την ανοιχτή πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και σε πιλοτική βάση δεδομένων, που απορρέουν από δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής γνώσεων και την ενίσχυση της ικανότητας έρευνας και καινοτομίας, μεταξύ άλλων και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη, η ΕΕ υποστηρίζει τη μεταφορά ικανότητας καινοτομίας και τεχνολογίας μέσω προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδίως στον τομέα της βιώσιμης γεωργίας και της επισιτιστικής ασφάλειας, με στόχο την αύξηση της βιωσιμότητας θέτοντας τη γεωργική παραγωγή σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης και μετατρέποντας τα αποτελέσματα της έρευνας σε πρακτικές λύσεις. Μέσω της συμμετοχής της σε διάφορες εταιρικές σχέσεις, η ΕΕ συμβάλλει επίσης στην πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση κρίσεων και καταστροφών Κινητοποίηση του εγχώριου και του διεθνούς ιδιωτικού τομέα Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές θα είναι βασικοί παράγοντες στη διαδικασία μετάβασης προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, δεδομένου ότι ο ιδιωτικός τομέας, που περιλαμβάνει από μικρά ενδιαφερόμενα μέρη μέχρι μείζονες πολυεθνικές επιχειρήσεις, αποτελεί σημαντική κινητήρια δύναμη για την καινοτομία, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, το εμπόριο και τη μείωση της 14

15 φτώχειας. Επίσης ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα είναι καθοριστικός όσον αφορά τις επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και τις υποδομές, όπως στα βιώσιμα συστήματα μεταφορών, τα ενεργειακά δίκτυα και τις ψηφιακές υποδομές, που είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας. Για την εφαρμογή του θεματολογίου για την περίοδο μετά το 2015, απαιτείται συνεπώς ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που να ευνοεί τις πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα, να στηρίζει τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις, τη χειραφέτηση των γυναικών και την εμβάθυνση της χρηματοοικονομικής ένταξης. Οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν συνειδητές επιλογές με καλύτερη ενημέρωση όσον αφορά τα διαπιστευτήρια βιωσιμότητας των προϊόντων, καθώς και με την προώθηση και τη χρήση της σήμανσης βιωσιμότητας. Τα πρότυπα και τα κριτήρια βιωσιμότητας στηρίζουν μια σειρά μέτρων για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, όπως των φορολογικών κινήτρων, των δημοσίων συμβάσεων, των εταιρικών αναφορών και της επισήμανσης προϊόντων. Αν και βελτιώνεται το ιστορικό των επιχειρήσεων όσον αφορά τη μείωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων, ο ιδιωτικός τομέας έχει τεράστια περιθώρια να βελτιώσει τη συμβολή του στην εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αναλύουν συστηματικά τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο των προϊόντων που χρησιμοποιούν και παράγουν, με την ανάλυση του κύκλου ζωής. Υπάρχουν πολλά πρότυπα, αρχές και κατευθυντήριες γραμμές που μπορούν να χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις, και το θεματολόγιο για την περίοδο μετά το 2015 παρέχει μια τεράστια ευκαιρία για να δρομολογηθεί η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Παράδειγμα αποτελούν οι εργασίες για την κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις υπεύθυνες γεωργικές αλυσίδες εφοδιασμού. Οι κυβερνήσεις και ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να συνεργαστούν για την υλοποίηση ενός κοινού οράματος βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, όπου οι κυβερνήσεις θεσπίζουν το κανονιστικό πλαίσιο, εξασφαλίζουν την επιβολή του και θεσπίζουν κίνητρα και ο ιδιωτικός τομέας προβαίνει σε πιο βιώσιμες επενδύσεις. Η κλίμακα συνδυασμού δημοσίων κεφαλαίων με δάνεια από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και με ιδιωτικά κεφάλαια θα συνεχίσει να αυξάνεται τις επόμενες δεκαετίες, μεταξύ άλλων και για βιώσιμες επενδύσεις σε κλιματικά ωφέλιμες υποδομές και επιχειρήσεις και για την εμβάθυνση της χρηματοοικονομικής ένταξης. Σημαντική προϋπόθεση για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, σε συνδυασμό με τα κατάλληλα νομικά πλαίσια και τις δικαστικές δομές. Οι απλοί, διαφανείς και σταθεροί κανόνες και θεσμοί, συνοδευόμενοι από ένα σύστημα απονομής δικαιοσύνης και συστήματα επίλυσης διαφορών που λειτουργούν αποτελεσματικά, αποτελούν στοιχεία θεμελιώδους σημασίας για ένα χωρίς αποκλεισμούς και ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον και για την προώθηση βιώσιμων επενδύσεων. Πρόκληση για τις τοπικές και τις εθνικές αρχές αποτελεί η δημιουργία συνθηκών για την ενθάρρυνση της σταδιακής τυποποίησης του άτυπου τομέα (με αποτέλεσμα καλύτερες υπηρεσίες και αύξηση των φορολογικών εσόδων), χωρίς να αποθαρρύνεται ο δυναμισμός και η καινοτομία. Τα καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα που εντάσσουν τους φτωχούς στις αγορές, είτε ως καταναλωτές είτε ως παραγωγούς, θα πρέπει να διευκολύνονται ως μέσο για την επίτευξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Οι επιχειρήσεις πρέπει να ενθαρρύνονται να συνεχίζουν επιτυχείς πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και περιβαλλοντικών ευκαιριών, όπως τη συμφωνία για την πυρασφάλεια και την ασφάλεια των κτηρίων στο Μπανγκλαντές 16 και την πλατφόρμα της ΕΕ για τις επιχειρήσεις και τη βιοποικιλότητα Βλ Βλ. 15