Κοκκιδίωση στα πτηνά συντροφιάς - pet bird coccidiosis Τι είναι τα κοκκίδια

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κοκκιδίωση στα πτηνά συντροφιάς - pet bird coccidiosis Τι είναι τα κοκκίδια"

Ἰωσίας Μήτζου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Κοκκιδίωση στα πτηνά συντροφιάς - pet bird coccidiosis Τι είναι τα κοκκίδια Τα κοκκίδια είναι μονοκύτταροι οργανισμοί (πρωτόζωα ) τα οποία παρασιτούν σε διάφορα είδη ζώων.στα καναρίνια και στα ευρωπαϊκά ιθαγενή,καθώς και ευρύτερα στα στρουθιόμορφα,τα είδη που συναντάμε,ανήκουν στo γένος isospora και στα καναρίνια παρασιτούν συνήθως τα isospora canaria και τα isospora serini (atoxoplasma ),ενώ στα ευρωπαϊκά ιθαγενή συνήθως υπάρχουν τα isospora lacazei και τα isospora serini (atoxoplasma)

στα καναρίνια και στα ευρωπαϊκά ιθαγενή,καθώς και ευρύτερα στα στρουθιόμορφα,τα είδη που συναντάμε,ανήκουν στo γένος

2 Βιολογικός κύκλος των κοκκιδίων Τα στάδια του βιολογικού κύκλου των κοκκιδίων εξελλίσονται τόσο μέσα στον ξενιστή (πουλί φορέα ) όσο και στο περιβάλλον. Σε πρώτη φάση αναπτύσσεται μέσα στο πουλί η ωοκύστη, η οποία και μεταφέρεται στον εντερικό σωλήνα και από εκεί στο περιβάλλον. Εκεί μέσα από κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας αναπτύσσεται σε αριθμό ημερών που εξαρτάται από το είδος του κοκκιδίου, σε σποροφόρα ωοκύστη που μπορεί να μολύνει τα άλλα πουλιά. Σε αυτό το στάδιο η σποροφόρα ωοκύστη περιλαμάνει αρκετά σπορoζωίδια, καθένα από τα οποία μπορεί να εισέλθει σε ένα κύτταρο του εντέρου του κοτόπουλου (μετά από κατάποση μολυσμένων από κουτσουλιές σπόρων ή αλλης τροφής ). Όταν τα σποροζωίδια εισέλθουν στον εντερικό βλενογγόνο μετασχηματίζονται και σε τροφοζωίδια και μετά σε μεροζωίδια (όπου και πολλαπλασιάζονται). Οι αριθμοί που παράγονται εξαρτώνται και από το είδος των κοκκιδίων που προσβλαλλουν το πουλί. Κάθε μεροζωίδιο με τη σειρά του μπορεί να εισέλθει σε άλλο εντερικά κύτταρα. Αυτός ο κύκλος μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές. Λόγω του κυκλικού πολλαπλασιασμού, μεγάλος αριθμός των εντερικών κυττάρων καταστρέφονται. Όταν ο πολλαπλασιασμός σταματήσει παράγονται τα αρσενικά και θηλυκά γαμετοκύτταρα που αποτελούν τη βάση για το σχηματισμό της νέας ωοκύστης, η οποία μετά από τον τραυματισμό των επιθηλιακών κυττάρων διασπείρεται στο περιβάλλον με τα περιττώματα. Έτσι μεγάλος αριθμός από ωοκύστες μεταφέρονται στο περιβάλλον από ένα μολυσμένο πουλί! Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση Κοκκιδίωσης Ο αριθμός των ωοκύστεων που έχουν καταποθεί από τα πουλιά. Η αύξηση του αριθμού των ωοκύστεων που έχουν καταποθεί συνοδεύεται από αύξηση της βαρύτητας της προσβολής.η εμπόδιση της επαφής των πουλιών με τις κουτσουλιές τους και ο τακτικός καθαρισμός των χώρων,μειώνει το πρόβλημα Τα ασθενικά πουλιά,με όχι καλή διατροφή, είναι πιο ευαίσθηνα ενάντια σε μια μόλυνση,καθώς επίσης και τα πουλιά που είναι εμφανώς στρεσσαρισμένα στο περιβάλλον αιχμαλωσίας.ο συνωστισμός αρκετών πουλιών σε ένα χώρο είναι επίσης επιβαρυντικός παράγοντας, λόγω των αψιμαχιών που στρεσσάρουν έντονα κάποια πουλιά. Η προσεγμένη διατροφή,πλούσια σε παράγοντες που ενισχύουν το ανοσοποιητικό,η διαβίωση σε διαθέσιμους ευρύχωρους χώρους εκτροφής, η παροχή τροφών σε κλαριά ώστε η βόσκηση τους να δρα αντιστρεσσογόνα, είναι επιλογές προς την σωστή κατεύθυνση Το είδος των κοκκιδίων παίζει σημαντικό ρόλο στην επιθετικότητα της νόσου. Οι προσβολές απo atoxoplasma λόγω της ιδιότητα του να εισερχεται στα λεμφοκύτταρα και να περνά σε δίαφορα όργανα του πουλιού ( συκώτι,σπλήνα,νεφρρά,πνευμονες ) το κάνει ιδιαίτερα επιθετικό στις προσβολές του.εχει αναφερθεί και σαν αιτία επηρεασμού του νευρικού συστήματος των πουλιών,που οδηγει σε συμπτώματα στροβιλισμου (twirling ). Η αποφυγή εισόδου στην εκτροφή πουλιών αρπαχθέντων από τη φύση ( όπου τα πουλιά συνήθως είναι ασυμπτωματικοί φορείς του κοκκιδίου atoxoplasma ) μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης του στην εκτροφή και σίγουρα οδηγεί στο να υπάρχουν λιγότερες συνέπειες στην εκτροφή,ακόμα και αν ένα πουλί γεννημένο στην αιχμαλωσία αποτελεί φορέα.η ύπαρξη αιχμαλωτισμένων πουλιών από τη φύση,σημαίνει πουλιά με αυξημένο στρες στην εκτροφή και κατά συνέπεια ανεβασμένο αριθμό κοκκιδίων στο εσωτερικό τους και αυξημένο αριθμό διασπιρώμενων ωοκυστών!

Εκεί μέσα από κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας αναπτύσσεται σε αριθμό ημερών που εξαρτάται από το είδος του κοκκιδίου, σε σποροφόρα ωοκύστη που μπορεί να μολύνει τα άλλα πουλιά.

3 Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως το ζεστό και υγρό περιβάλλον ευνοούν περισσότερο τα κοκκίδια,κάτι που τα κάνει να αναπτύσσονται κυρίως σε συνθήκες ζέστης ή υψηλής υγρασίας. Οι καλοκαιρινοί και φθινοπωρινοί μήνες είναι μήνες υψηλού κινδύνου! Παράλληλα κλουβιά με όχι απορροφητικά υποστρώματα,αποτελούν χώρους εύκολης ανάπτυξης των ωοκυστών και εξάπλωσης των κοκκιδίων.κατά τη διάρκεια της όποιας αγωγής,πρέπει τα πουλιά να μην έρχονται σε επαφη με το υπόστρωμα και το δυνατόν να αλλάζει καθε μέρα,ειδικά μάλιστα αν δεν έχει απορροφητικότητα ως προς την υγρασία!αν αυτο δεν γίνει,μπορεί να σκοτωθούν τα ενήλικα κοκκίδια,αλλά οι ωοκύστες θα ξαναεισέλθουν στο εσωτερικό των πουλιών Τα νεαρά πτηνά είναι γενικά πιο ευαίσθητα από τα μεγαλύτερης ηλικίας.τα μεγαλύτερης ηλικίας πουλιά και ειδικά στην περίπτωση που δεν έχουμε προσβολή από atoxoplasma ( i.serini ) αν αντέξουν την προσβολή μέχρι το δεύτερο ετος της ηλικίας τους,μετά μένουν φορείς και μεταδίδουν τη νόσο,αλλά σπάνια εμφανίζουν συμπτώματα.για το λόγο αυτό καλά είναι τα ανήλικα πουλιά,μετα την ανεξαρτητοποίηση τους,να διαχωρίζονται μέχρι τέλους της πτερόροιας και του βαψίματος τους,από τα ενήλικα,ώστε να μην τους μεταδοθούν οι ωοκύστες που αποβάλλουν εκείνα. Συμπτώματα Τα συμπτώματα σε πουλιά που έχουν προσβληθεί απο κοκκίδια,μοιάζουν κάποιες φορές και με άλλων ασθενειών.τα πουλια συνήθως έχουν ανορθωμένο πτέρωμα,νωθρότητα,βρίσκοντα πολύ συχνά στην ταίστρα και εμφανίζουν σταδιακά διάρροια,που στην πορεία μπορεί να έχει και ίχνη αίματος προς τα τελευταία στάδια,όταν θα έχει κάνει σημαντικές αλλοιώσεις στο εσωτερικό του πουλιού.

κατά τη διάρκεια της όποιας αγωγής,πρέπει τα πουλιά να μην έρχονται σε επαφη με το υπόστρωμα και το δυνατόν να αλλάζει καθε μέρα,ειδικά μάλιστα αν δεν έχει απορροφητικότητα ως προς την υγρασία!

4 Παρατηρούμε διεσταλμέννα έντερα,διόγκωση των οδών διέλευσης των λεμφικών υγρών,διόγκωση οργάνων όπως του συκωτιού,σπλήνα και άλλων,αναπνευστική δυσκολία ιδιαίτερα αν υπάρχει προσβολη απο atoxoplasma που έχει επηρεάσει και τους πνεύμονες και μελάνιασμα σταδιακό (απο εσωτερικές αιμοραγίες ) της γαστρικής περιοχής

δυσκολία ιδιαίτερα αν υπάρχει προσβολη απο atoxoplasma που έχει επηρεάσει και

6 Αγωγή αντιμετώπισης Ίσως η ποιο αποτελεσματική ουσία είναι η Toltrazuril ( baycox) που δείχνει άμεσα την δράση της (μετά το πρώτο 24ωρο). Το μειονέκτημα της,είναι ο μεγάλος χρόνος αναμονής 18 ημέρες, που σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιείται σε κάποιες ημερομηνίες όχι πολύ κοντά στην έναρξη της αναπαραγωγής.επίσης μέσα στις παρενέργειες (δεν συμβαίνουν απαραίτητα, αλλά μπορεί να εμφανισθούν ) είναι και η προσωρινή μείωση της γονιμότητας.το φάρμακο αυτό δεν πρέπει να αναμιγνύεται στην ίδια ποτίστρα με αντιβίωσης της κατηγοριας των φθοριοκινολονών (baytril,enrofloxacine ) για λογους φαρμακοκινητικής ασυμβατότητας Άλλο θεραπευτικό μέσο είναι η χρήση Τριμεθοπρίμης-Σουλφοναμίδης ( π.χ Primasol, Cosumix, Bactrimel κλπ) σε παράλληλη ύπαρξη και δευτερογεννών μικροβιακών λοιμώξεων. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να προσεχθεί η υπερδοσολογία καθώς προκαλεί νεφροτοξικότητα και ο κίνδυνος αιμοραγικών επεισοδείων,επειδή οι σουλφοναμίδες ευνοούν κάτι τέτοιο.η χρήση βιταμινης Κ,παράλληλα με την αγωγή,βοηθά στην αποφυγή τέτοιων παρενεργειών Σε ήπιες μη προχωρημένες προσβολές,μπορεί να γίνει και χρήση σκέτων σουλφοναμίδων,αλλά μόνο με κοκκιδιοστατική δράση,αφού δεν σκοτώνουν τα κοκκίδια,αλλά αναστέλουν τον τρόπο πρόσληψης από αυτά της βιταμίνης Β6 που συμβάλλει στην ανάπτυξη τους Η χρήση φαρμάκων για καταστολή της ανάπτυξης διαγνωσμένα υπαρχόντων κοκκιδίων,δεν μπορεί να γίνεται συχνά,γιατί τόσο οι παρενέργειες που αναφέρθησαν (σε νεφρά,κινδυνο αιμοραγιών,μειωση γονιμοτητας κλπ ),όσο και το ότι οι σουλφοναμίδες δεν παύουν να είναι αντιβιώσεις,έχει ως συνέπεια,η συχνη χρήση τους να κοιμίζει το ανοσοποιητικό και ευνοεί ανάπτυξη μυκητιάσεων Το διάστημα που χορηγούμαι αντικοκκιδιακή αγωγή,σε καμμιά περίπτωση δεν δίνουμε πολυβιταμίνες του συμπλέγματος Β στα πουλιά Τα τελευταία χρόνια γίνονται έρευνες,για την δράση μη χημικών σκευασμάτων,αλλά φυσικών ουσιών με αντιπρωτοζωική δράση,με την αλόη,την ρίγανη και την πρόπολη να είναι οι πιο γνωστές.η αλόη συγκεκριμένα είχε σε σχετικές έρευνες που εγιναν όμως σε κότες, δράση εφάμιλλη του esb3 (γνωστο κοκκιδιαστικο φαρμακο της κατηγοριας των σουλφοναμιδών ) σε κοκκιδια του γένους eimeria.η προπολη εχει σαφείς αντιπρωτοζωικές ιδιότητες και καλά νέα υπάρχουν και για τα αιθέρια έλαια της ρίγανης.παράλληλα,αν υπάρχει προσβολή του ήπατος (συκωτιού ),το εκχυλισμα milkthistle ειναι οτι καλυτερα σε συνεργασία με την αντιμετώπιση των κοκκιδίων με κοκκιδιοκτόνο Η Αλόη και η χρήση της στα πτηνά ( aloe vera for vet use in birds ) H χρήση της πρόπολης στην πρόληψη των ασθενειών των πουλιών μας Πρόληψης ασθενειών με φυσικές ουσίες ( ριγανέλαιο, αλοη, milkthistle, πρόπολη )

επίσης μέσα στις παρενέργειες (δεν συμβαίνουν απαραίτητα, αλλά μπορεί να εμφανισθούν ) είναι και η προσωρινή μείωση της γονιμότητας.

Σχετικά έγγραφα

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων

1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων Ενότητα 17: ΛΟΙΜΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΠΡΩΤΟΖΩΑ ΚΑΙ ΣΕ ΕΛΜΙΝΘΕΣ Ιωάννης Σκούφος