ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Transcript

1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ:ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΑΞΗ: Γ ΧΡΟΝΟΣ:1.30 ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ:10 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ:... ΒΑΘΜΟΣ:... ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ:. ΟΔΗΓΙΕΣ: ΝΑ ΓΡΑΦΕΤΕ ΜΟΝΟ ΜΕ ΜΠΛΕ ΠΕΝΑ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟΥ ΥΓΡΟΥ Ή ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΕΡΟΣ Α : Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις των 2.5 μονάδων. Να απαντήσετε σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις. 1. Να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: α) Σε ποιες τρεις (3) κατηγορίες διακρίνονται ανάλογα με τη χρησιμότητά τους οι θρεπτικές ουσίες της τροφής μας; (μ.1.5) i ii iii... β) Να ονομάσετε: i) τις οργανικές ουσίες που αποτελούν καύσιμο πρώτης επιλογής για τον οργανισμό.... ii) τις οργανικές ουσίες που ελέγχουν τα κληρονομικά χαρακτηριστικά των οργανισμών Με τη βοήθεια της εικόνας να συμπληρώσετε τα κενά: (μ.2.5) Η πορεία του εκπνεόμενου αέρα στο αναπνευστικό σύστημα είναι η ακόλουθη:.... βρόγχοι.. ρινική κοιλότητα/στοματική κοιλότητα 1

2 3. α) Να γράψετε δύο (2) έμμορφα συστατικά του αίματος. i.. ii.. β) Υπάρχουν τρία είδη αιμοφόρων αγγείων, οι φλέβες, οι αρτηρίες και τα τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία. Ποιο από αυτά: (μ.1.5) i) έχει το παχύτερο τοίχωμα.. ii) έχει βαλβίδες. iii) εμφανίζει σφυγμό. 4. Να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: α) Πώς ονομάζεται η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν άλλο οργανισμό;. β) Πώς ονομάζεται η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός του παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν άλλο οργανισμό; γ) Ποιο είναι το όνομα του ιού HIV στα ελληνικά;. δ) Να αναφέρετε δύο (2) τρόπους μετάδοσης του ιού HIV. i. ii. ΤΕΛΟΣ Α ΜΕΡΟΥΣ 2

3 ΜΕΡΟΣ Β : Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις των έξι (6) μονάδων. Από τις τέσσερις (4) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις ΤΡΕΙΣ (3). 1. Είμαστε στο εργαστήριο και θέλουμε διαπιστώσουμε αν το γάλα και το ασπράδι αυγού περιέχουν πρωτεΐνες. Αφού μελετήσετε το πιο κάτω σχεδιάγραμμα να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν και σχετίζονται με την πειραματική διαδικασία. α) Ποιο είναι το αντιδραστήριο Α;... β) Γιατί ο δοκιμαστικός σωλήνας με αρ.3 ονομάστηκε θετικός μάρτυρας και ποια η χρησιμότητά του;.. γ) Ποια χρωματική αλλαγή (χρώμα πριν και μετά την αντίδραση) θα παρατηρήσουμε: i. στο σωλήνα 3;..... ii. στο σωλήνα 4;... δ) Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα, ονομάζοντας δύο (2) παράγοντες που κρατήσατε σταθερούς και έναν (1) παράγοντα που αλλάξατε. (μ.1.5) Α/Α 1. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ Παράγοντες που κρατούμε σταθερούς Παράγοντας που αλλάζουμε (Τι αλλάζει από σωλήνα σε σωλήνα στο πείραμα;) 2. ε) Να συμπληρώσετε τα κενά στις πιο κάτω προτάσεις που αναφέρονται στην ανίχνευση θρεπτικών ουσιών στις τροφές: (μ. 2) i) Το διάλυμα... έχει χρώμα... και χρησιμοποιείται για την ανίχνευση βιταμίνης C στις τροφές. Όταν έρθει σε επαφή με τη βιταμίνη C ii) Για την ανίχνευση απλών σακχάρων χρησιμοποιούμε το αντιδραστήριο... 3

4 2. Το διπλανό σχήμα δείχνει την ανταλλαγή αερίων σε μια πνευμονική κυψελίδα. α) Ποιο γράμμα δείχνει αέρα πλούσιο σε οξυγόνο;. β) Ποιο χαρακτηριστικό έχει το αγγείο Ε και γιατί;... γ) i) Ποιο γράμμα δείχνει τη διάχυση του οξυγόνου από την κυψελίδα προς το αγγείο; ii) Ποιο γράμμα δείχνει τη διάχυση του διοξειδίου του άνθρακα από το αγγείο στην κυψελίδα;... δ) Να εξηγήσετε τι είναι η διάχυση (διαπύδιση).... ε) Nα βάλετε σε κύκλο τη σωστή απάντηση. Κατά την εισπνοή : i) Το διάφραγμα ανεβαίνει και οι πλευρές κατεβαίνουν. ii) Το διάφραγμα και οι πλευρές ανεβαίνουν. iii) Το διάφραγμα κατεβαίνει και οι πλευρές ανεβαίνουν. iv) Οι πλευρές ανεβαίνουν και το διάφραγμα χαλαρώνει. v) Το διάφραγμα και οι πλευρές κατεβαίνουν. στ) Στην πιο κάτω εικόνα φαίνονται τα κύτταρα από το βλεννογόνο ενός καπνιστή και ενός μη καπνιστή. Να εξηγήσετε ποιες αλλαγές παρατηρούνται στο βλεννογόνο του καπνιστή ζ) Να συμπληρώσετε τα κενά στις προτάσεις: (μ.1.5) α) Η μεγάλη επιφάνεια των πνευμόνων επιτυγχάνεται με τις... β) Το «σημείο» μέχρι το οποίο κατευθύνονται μαζί αέρας και τροφή είναι γ) Η μικρή προεξοχή η οποία κλείνει το στόμιο του λάρυγγα κατά την κατάποση ονομάζεται 4

5 3. Ο Παύλος επισκέφθηκε τον οικογενειακό του γιατρό μαζί με τη σύζυγό του Μαρία και ο γιατρός μετά από εξέταση διαπίστωσε ότι ο ασθενής του μολύνθηκε από τον ιό της ανεμοβλογιάς. Ο Παύλος ανησύχησε γιατί 2 βδομάδες αργότερα έπρεπε να κάνει ένα επαγγελματικό ταξίδι. Ο γιατρός τον καθησύχασε δείχνοντάς του το πιο κάτω διάγραμμα. B A Γ α) Με βάση τη γραφική παράσταση να περιγράψετε τι συμβαίνει: (μ.1.5) i) στο στάδιο Α (0-5 μέρες).. ii) στο στάδιο Β (10-15 μέρες).. iii) στο στάδιο Γ(16-25 μέρες). β) Θα χορηγήσει ο γιατρός αντιβιοτικά στον Παύλο; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας εξηγώντας τον τρόπο δράσης των αντιβιοτικών..... γ) Πώς ονομάζεται το είδος ανοσίας που θα αποκτήσει ο Παύλος όταν αναρρώσει; δ) Να αναφέρετε μια πάθηση του στομάχου που μπορεί να προκληθεί από βακτηριακή λοίμωξη... ε) Να αναφέρετε μια πάθηση των πνευμόνων που μπορεί να προκληθεί από βακτηριακή λοίμωξη... στ) Να αναφέρετε μια πάθηση του συκωτιού που μπορεί να προκληθεί από ιό... 5 ( το ερώτημα συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα )

6 ζ) Να εξηγήσετε πώς τα διάφορα βακτήρια (μικροβιακή πλάκα) που ζουν στο στόμα μας επηρεάζουν την υγεία των δοντιών και των ούλων μας. Να ονομάσετε τις δύο παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν. (μ.1.5).. 4. Η διάσπαση των μακρομορίων σε μικρομόρια, μέσα στο γαστρεντερικό σωλήνα, ονομάζεται χημική πέψη και γίνεται με τη βοήθεια ειδικών πρωτεϊνών, των πεπτικών ενζύμων. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα που αφορά στη χημική πέψη των τροφών. (μ.6) Α/Α Ένζυμο Όργανο όπου παράγεται Όργανο όπου δρα Μακρομόριο όπου δρα (υπόστρωμα) Μικρομόρια που παράγονται (προϊόντα) 1. Σιελογόνοι αδένες στόμα 2. Στομάχι 3. Πάγκρεας Λεπτό έντερο Γλυκερόλη + Λιπαρά οξέα 5. Λεπτό έντερο DNA-RNA ΤΕΛΟΣ Β ΜΕΡΟΥΣ 6

7 ΜΕΡΟΣ Γ : Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις των δώδεκα (12) μονάδων. Από τις δύο (2) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στη ΜΙΑ (1). 1.α) Να ονομάσετε τα μέρη του πεπτικού συστήματος 1-6 που φαίνονται στο πιο κάτω σχήμα. (μ.3) β) i. Ποιο υγρό αποθηκεύεται στο μέρος με τον αριθμό 3;... ii. Σε ποιο μέρος παράγεται το υγρό αυτό;... iii. Ποιος είναι ο ρόλος του υγρού αυτού; γ) Να γράψετε άλλες δύο (2) λειτουργίες του παχέος εντέρου. i. Σχηματισμός κοπράνων. ii. Προσωρινή αποθήκευση άπεπτων υλικών της τροφής. iii iv δ) i. Να εξηγήσετε τί είναι οι ενδοκρινείς αδένες... ii. Να ονομάσετε δύο ενδοκρινείς αδένες του πεπτικού συστήματος.. και.. ( το ερώτημα συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα ) 7

8 iii. Να εξηγήσετε το ρόλο του παγκρέατος ως εξωκρινούς αδένα.. ε) Να εξηγήσετε με βάση την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού τον τρόπο με τον οποίο τα πιο κάτω όργανα παρεμποδίζουν την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών στο σώμα: i.στομάχι:.. ii. Στόμα: στ) Πιο κάτω απεικονίζεται ένα μοντέλο ανθρώπινου δοντιού. Να ονομάσετε τα μέρη του 1-5. (μ.2.5) ζ) Να εξηγήσετε τις πιο κάτω λειτουργίες: i) Απορρόφηση.. ii) Αφομοίωση... 8

9 2. α) Το πιο κάτω σχήμα δείχνει μια από τις τρεις (3) βασικές κυκλοφορίες (πορείες) του αίματος. i. Να ονομάσετε τις ενδείξεις με αριθμούς (μ.2) ii. Nα ονομάσετε τους χώρους Α και Β της καρδιάς. A Β β) i. Nα ονομάσετε τον χώρο της καρδιάς που στέλνει αίμα, πλούσιο σε οξυγόνο, σε όλο το σώμα. ii. Ποιο χαρακτηριστικό αυτού του χώρου εξυπηρετεί την πιο πάνω διαδικασία;. γ) i. Με ποια αγγεία επιστρέφει το αίμα,πλούσιο σε οξυγόνο, από τους πνεύμονες στην καρδιά;. ii. Σε ποιο χώρο της καρδιάς επιστρέφει το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα, από τους πνεύμονες;. δ) Να ονομάσετε και να εξηγήσετε τους δύο (2) τρόπους με τους οποίους τα λευκά αιμοσφαίρια συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού. (μ.2) i)..... ii). ε) Ένας σκύλος, που πάσχει από λύσσα (ασθένεια που οφείλεται σε ιό) δαγκώνει έναν άνθρωπο. Τι θα πρέπει να χορηγήσουμε στον άνθρωπο αυτό, εμβόλιο ή αντι-ορό; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας δίνοντας δύο (2) λόγους. (μ.1.5) ( το ερώτημα συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα ) 9

10 στ) i) Μετά από ένα ατύχημα ο Σταμάτης, που είναι ομάδα αίματος Α+ (Α ρέζους θετικό ) χρειάζεται μετάγγιση αίματος. Από ποιες ομάδες αίματος μπορεί να δεχθεί αίμα;.... ii) Η ομάδα αίματος ΑΒ θεωρείται η πιο «τυχερή» ομάδα. Να εξηγήσετε γιατί..... ζ) Τι είναι το πλάσμα και τι περιέχει;.... η) Στον καπνό του τσιγάρου υπάρχουν διάφορες τοξικές ουσίες. Μια τέτοια ουσία είναι το μονοξείδιο του άνθρακα. Πού οφείλεται η τοξική του δράση; ΤΕΛΟΣ Γ ΜΕΡΟΥΣ Oι εισηγήτριες: Η Διευθύντρια Ευθυμίου Μαρία Μιχαηλίδου Καλλινίκη Δρ. Μαρία Γεωργίου 10