ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ,ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ:ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ,ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ:ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 Η ΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΟΝΟΜΑ: ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ Α.Μ. : Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Έννοια της ιάλυσης της Βουλής ΙΙ. Ιστορική Εξέλιξη του θεσμού ΙΙΙ. Έιδη και μορφες της διάλυσης της Βουλής ΙV. Η περίοδος μετά την πτώση της δικτατορίας V. Η διάλυση της Βουλής στο Σύνταγμα του 1975 VI. Η περίοδος ως την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1986 VII. H συνταγματική αναθεώρηση του 1986 και ο θεσμός της ιάλυσης κατά το νέο Σύνταγμα VIII. O θεσμός της ιάλυσης της Βουλής από το 1986 έως σήμερα IX. Συμπέρασμα X. Bιβλιογραφία

2 Ι.ΕΝΝΟΙΑ Ο βεβαιούμενος με προεδρικό διάταγμα τερματισμός της θητείας των βουλευτών, που πραγματοποιείται είτε με την λήξη της βουλευτικής περιόδου (τακτική διάλυση) είτε σε προηγούμενο χρονικό σημείο ( πρόωρη ) κατά τη διαδικασία και σύμφωνα με τους λόγους και τα κριτήρια που ορίζει το Σύνταγμα αποδίδεται με τον όρο «διάλυση της Βουλής».Η διάλυση της Βουλής, σε κάθε περίπτωση συνοδεύεται από την παράλληλη προκήρυξη εκλογών για την ανάδειξη νέας βουλής και συνεπώς την ανανέωση της σύνθεσης του Κοινοβουλίου.Ο όρος διάλυση της Βουλής έχει επικρατήσει στη νομική επιστήμη ως τεχνικός νομικός όρος,ως terminus technicus. Η διάρκεια της θητείας της Βουλής καθορίζεται συνταγματικά σε τέσσερα αποτελώντας έτσι τη θεσμική συνέπεια της αρχής της λαικής κυριαρχίας.η πολιτική βούληση του Εκλογικού Σώματος νομιμοποιεί τη Βουλή μόνο για ορισμένο χρόνο.με αυτόν τον τρόπο παρέχεται η δυνατότητα έκφρασης και επιλογής στους νέους εκλογείς που προστίθενται συνεχώς στο εκλογικό σώμα.αυτός είναι και ο λόγος που η περιορισμένη διάρκεια της θητείας της Βουλής και των άλλων πολιτικών οργάνων της πολιτείας αποτελεί σταθερό στοιχείο κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος.το δικαίωμα διάλυσης της Βουλής καθιερώθηκε στην Ελλάδα από τον Αρχηγό της εκτελεστικής εξουσίας με το Σύνταγμα του ΙΙ.ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Ο θεσμός της διάλυσης της Βουλής προέρχεται από το πολίτευμα της Μεγάλης Βρετανίας, αποτελώντας αρχικά δικαίωμα του μονάρχη, μια από τις σπουδαιότερες «προνομίες» του Στέμματος, που αργότερα ανήχθη σε θεσμό.αρχικά επρόκειτο για έναν αντικοινοβουλευτικό θεσμό, καθώς εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις του μονάρχη σε βάρος του Κοινοβουλίου. Χρησιμοποιήθηκε κατά βάση ως «μοναρχικό νομικό όπλο» και μέσο υποβολής της μοναρχικής πολιτικής βούλησης στην Βουλή. Ο ανώτατος άρχοντας διέλυε τη Βουλή όποτε αυτή δεν υπάκουε στα κελεύσματα του, προκειμένου να ανασυγκροτηθεί το σώμα της Βουλής με πιο εξυπηρετική για τα συμφέροντα του σύνθεση. Ο θεσμός της διάλυσης της βουλής όπως και το κοινοβουλευτικό σύστημα στο σύνολό του τροποποιήθηκε και διαμορφώθηκε στις διάφορες χώρες ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνταγματικοπολιτικές ιδιομορφίες και κοινωνικές αναγκαιότητες.υπέστη «εθνική διαμόρφωση» και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό.πιό συγκεκριμένα στο συνταγματικό χώρο της Ελλάδας ο θεσμός της διάλυσης της βουλής ακολούθησε ιδιαίτερη ιστορική συνταγματική πορεία και

3 είναι άμεσα συνδεδεμένος με τις κορυφαίες συνταγματικοπολιτικές κρίσεις της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας και τις επεμβάσεις του κληρονομικού αρχηγού του κράτους. Ο θεσμός της διάλυσης διατηρήθηκε διαφοροποιημένος πλέον και στα σύγχρονα συντάγματα καθώς οι λόγοι που επέβαλαν αρχικά τη διάλυση της βουλής και οι σκοποί που εξυπηρετούσε παλιότερα, είτε έχουν εκλείψει, είτε έχουν μεταστραφεί πλήρως.ο θεσμός δεν είναι «μοναρχικό απολίθωμα» ούτε έχει πιά τον εξισορροπητικό ρόλο μετά την ενδυνάμωση του κοινοβουλίου.είναι ένας θεσμός σύμφυτος του κοινοβουλευτικού συστήματος. Σήμερα η διάλυση της βουλής, εξυπηρετώντας το δημοκρατικό πολίτευμα έχει αποκτήσει νέες μορφές.είναι πλέον ενας δημοκρατικός θεσμός.η αναν εωση της σύνθεσης του κοινοβουλίου είναι στοιχείο της φύσης του δημοκρατικού πολιτεύματος.σύμφωνα με το άρθρο 53 του συντάγματος, οι βουλευτές εκλέγονται για μια βουλευτική περίοδο η οποια διαρκεί 4 συνεχή έτη και αρχίζει από την ημέρα των γενικών εκλογών.η λήξη της θητείας των βουλευτών αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό και αναγκαί προυπόθεση του δημοκρατικού και αντιπροσωπευτικού πολιτεύματος. ΙΙΙ.ΕΙ Η ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ Η διάλυση της βουλής διακρίνεται σε 1.Τακτική, δηλαδή αυτή η οποία συντελείται με τη λήξη της βουλευτικής περιόδου ανήκει στις στοιχειώδεις προυποθέσεις του δημοκρατικού πολιτεύματος ( άρθρο 53 παρ.1 ) και 2. Εκτακτη ή πρόωρη, δηλαδή αυτή που πραγματοποιείται πριν τη λήξη της βουλευτικής περιόδου. Στην έκτακτη ή πρόωρη διάλυση γίνεται κυρίως αναφορά με τη χρήση του σχετικού όρου. Αναγκαία συνέπεια της διάλυσης της βουλής είναι η προσφυγή σε εκλογές.τόσο στην τακτική όσο και στην έκτακτη διάλυση το αποτέλεσμα είναι η έκφραση της λαικής ετυμηγορίας.η προσφυγή σε εκλογές πριν τη λήξη της τετραετούς βουλευτικής περιόδου αποτελεί τον κανόνα στην ελληνική συνταγματική ιστορία. Μοναδικές εξαιρέσεις όπου η Βουλή μπόρεσε να εξαντλήσει τη θητεία της ήταν τις τετραετίες και Στις περίπτωσεις της έκτακτης διάλυσης η βουλευτική περίοδος συντέμνεται δεν είναι πλήρης.στην προκειμένη συντρέχει όχι λήξη αλλά διακοπή της βουλευτικής περιόδου καθώς η βουλή διακόπτεται νωρίτερα, αιφνίδια,πριν από τον προγραμματισμένο χρόνο. Επιπλέον,όσον αφορά στην αιτία και στο σκοπό που επιδιώκεται, η διάλυση της Βουλής διακρίνεται σε δύο βασικές μορφές,την κοινοβουλευτική και τη δημοψηφισματική.οι μορφές αυτές προβλέπονται από το ισχύον Συνταγμα στο οποίο διατηρήθηκε και μια τρίτη ειδική περίπτωση,η προεδρική διάλυση.

4 A.Κοινοβουλευτική διάλυση:είναι αυτή που επιβάλλεται από το κοινοβουλευτικό σύστημα και διενεργείται χάριν της λειτουργίας του, σε περίπτωση αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης ή κυβερνητικής αστάθειας. Ρυθμίζεται στα άρθρα 13,38 και 41 του ισχύοντος Συντάγματος. Β. ημοψηφισματική διάλυση:είναι εκείνη η οποία διεξάγεται για να εκφράσουν οι εκλογείς τη βούληση τους για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, διαμέσου της εκλογικής διαδικασίας. Ρυθμίζεται στο άρθρο 41 παράγραφοι 2, 3 και 4 του Συντάγματος. Γ.Προεδρική διάλυση:ονομάζεται η ειδική περίπτωση διάλυσης της Βουλής εξαιτίας αδυναμίας εκλογής Προέδρου της ημοκρατίας, εφόσον δεν επιτευχθεί στην τρίτη ψηφοφορία η απαιτούμενη πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου των βουλευτών. Τέλος,εκείνο που πρέπει να αναφερθεί είναι πως είδη και μορφές της.διάλυσης δεν είναι ταυτόσημες έννοιες. Οι μορφές αποτελούν αυτοτελείς εμφανίσεις του θεσμού, ενώ τα είδη αποδίδουν μερικές πτυχές ή ιδιότητες των αυτοτελών εμφανίσεων. ΙV.Η ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ Κατά την περίοδο , οπότε επικράτησε το χουντικό καθεστώς, δε διενεργήθηκαν εκλογές αλλά είχαμε τη διαδοχή μιας σειράς εγκάθετων κυβερνήσεων. Τελικά στις 23 Ιουλίου 1974, υπό το βάρος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, η χούντα κατέρρευσε. Εκλήθη τότε επειγόντως, από συμβούλιο πολιτικών αρχηγών και των ηγετών των ενόπλων δυνάμεων το οποίο είχε συγκληθεί από τον Φ. Γκιζίκη (διορισμένο από τη χούντα Πρόεδρο της ημοκρατίας), ο Κων/νος Καραμανλής. Ο τελευταίος διέμενε ως τότε στο Παρίσι. Ανέλαβε αμέσως (24 Ιουλίου 1974) την ηγεσία της χώρας και σχημάτισε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με αποστολή την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα. Προεδρικό ιάταγμα 517 περί διορισμού ως Πρωθυπουργού του Κωνσταντίνου Καραμανλή (ΦΕΚ Α '210/24 Ιουλίου 1974). V.H ΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1975 Στο σύνταγμα του 1975,είναι η πρωτη φορά που στον Καταστατικό Χαρτη της Ελλάδος αναφέρονται ρητά ειδικοί λόγοι για τη διάλυση της Βουλής.Επιπρόσθετα συνάνταμε (πρωτη φορά) τη διάκριση μεταξύ δημοψηφισματικής και κοινοβουλευτικής διάλυσης.με βάση αυτή τη διάκριση γίνεται και η κατανομή των λόγων διάλυσης.

5 Α)Το σύνταγμα κατοχυρώνει δύο βασικούς λόγους δημοψηφισματικής διάλυσης: - Η προφανής δυσαρμονία προς το λαϊκό αίσθημα (Σ εδ. α), οπότε η διάλυση γίνεται με πρωτοβουλία του προέδρου της ημοκρατίας καταλείποντας έτσι μεγαλύτερα περιθώρια για πιθανή αυθαίρετη και καταχρηστική άσκηση από τον τελεύταιο μιας τόσο σημαντικής αρμοδιότητας για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. -Μετά από πρόταση της κυβέρνησης (δυνητικός χαρακτήρας), μπορεί να διαλυθεί η βουλή για ανανέωση της λαϊκής εντολής (Σ και 4 ).Η κυβέρνηση για να είναι σε θέση υποβολής προτάσεως επιβάλλεται να έχει λαβει προηγούμενη ψήφο εμπιστοσύνης.ο σκοπός της ανανέωσης της λα ι κής εντολής είναι η αντιμετώπιση θέματος εξαιρετικής σημασιάς. Β) Εάν η σύνθεση της βουλής δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα, προβλέπεται στο Σ εδ. β η κοινοβουλευτική διάλυση. Συγκεκριμένα όταν: αα) σε περίπτωση αποτυχίας της πρώτης διερευνητικής εντολής Σ. 37 4, ββ) μετά από παραίτηση ή καταψήφιση της κυβέρνησης Σ Τότε ο Πτ μπορούσε είτε να αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης (τακτικήςκανονικής), είτε να δώσει εντολή σχηματισμού προεκλογικής (υπηρεσιακής) κυβέρνησης. Ακόμη, ο θεσμός της διάλυσης συνδυαζόταν με το θεσμό της παύσης της κυβέρνησης στο άρθρο Εάν ο Πρόεδρος έπαυε την κυβέρνηση είχε τη δυνατότητα στη συνέχεια είτε να αναθέσει εντολή σχηματισμού τακτικής κυβέρνησης ή να προχωρήσει στο σχηματισμό προεκλογικής κυβέρνησης. Επιπρόσθετα προβλεπόταν ο θεσμός της «προεδρικής» διάλυσης. Τη μεγαλύτερη πολιτική αντιπαράθεση προκάλεσε το άρθρο 39 Σ. που προέβλεπε τη δυνατότητα του Πτ να συγκαλεί υπό την προεδρία του, σε ορισμένες ρητά προβλεπόμενες περιπτώσεις, το «Συμβούλιον της ημοκρατίας», που είχε χαρακτήρα γνωμοδοτικού οργάνου. Ειδική περίπτωση υποχρεωτικής διάλυσης που διατηρείται ακόμη και συνίσταται στη διάλυση της Βουλής σε περίπτωση αποτυχίας εκλογής Πτ με την αυξημένη πλειοψηφία κατά την τρίτη ψηφοφορία ρυθμιζόταν στα άρθρα 32 4 και Το Σ. του 1975 αποκλείει (argumentum a contrario) την αυτοδιάλυση της Βουλής, η οποία μόνο στο Σ. του 1927 (α. 79 3) είχε καθιερωθεί. Το Σύνταγμα του 1975 εξόπλιζε τον Πτ με σημαντικές αρμοδιότητες και άφηνε στη διακριτική του ευχέρεια τη ρύθμιση κομβικής σημασίας ζητημάτων.

6 Αν και έχουμε αποκλειστική απαρίθμηση των λόγων της διάλυσης, η κρίση για το αν συντρέχουν αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του Πτ. Οι προϋποθέσεις που τάσσονται, όταν τάσσονται, απ' το κείμενο, π.χ. Σ «μετά γνώμην του Συμβουλίου της ημοκρατίας», δεν έχουν υποχρεωτικό - δεσμευτικό χαρακτήρα για τον Πτ. Η μη τήρηση των εν λόγω διατάξεων δεν επιφέρει κάποια κύρωση (ατελείς κανόνες). «Ο Πρόεδρος της ημοκρατίας στην άσκηση του δικαιώματος του που άλλοτε χαρακτηριζότανε αλλά και λειτουργούσε στην τόπο μας, ως προνόμια του Ανώτατου Άρχοντα για διάλυση της Βουλής, διατηρεί ανέλεγκτη από οποιοδήποτε όργανο και συνεπώς αλώβητη τη διακριτική ευχέρεια, η οποία καταντάει, μια εξουσία χωρίς φραγμούς άρα απόλυτη και έργω αυθαίρετη.» Η πολιτική ευθύνη του Προέδρου είναι τεράστια. Ωστόσο η παραταθείσα άποψη είναι η μία όψη του νομίσματος, η οποία μάλλον δεν παρουσιάστηκε στην πρακτική εφαρμογή του θεσμού. Η μορφή διακυβέρνησης που αναδείχθηκε στην πορεία ήταν «σε αισθητή απόσταση από τη μορφή του πολιτεύματος που συναγόταν από τη γραμματική ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, οι οποίες εξόπλιζαν, τον Πτ με σημαντικές αρμοδιότητες...». Θα ήταν πολύ δύσκολη μια απόπειρα καταστρατήγησης του θεσμού, λόγω των γενικότερων συνθηκών, ιδιαίτερα κατά άλλης πολιτικής παράταξης απ' αυτή που προερχόταν ο Πτ. Συμπερασματικά, μπορεί από θεωρητική κανονιστική άποψη το Σ. του 1975 να καθιέρωσε ένα υποκειμενικό σύστημα διάλυσης χωρίς ουσιαστικούς περιορισμούς για τον Πτ, όμως δεν φαίνεται να υφίστατο σοβαρός πρακτικός κίνδυνος. Ας σημειωθεί, επιπλέον, ότι εκτός απ' την περίπτωση του Σ ο Πρόεδρος δεν ήταν ποτέ υποχρεωμένος να προβεί στη διάλυση. Παρά τις όποιες όμως εμφανείς ατέλειές της η ρύθμιση υπήρξε η βάση της επόμενης αναθεωρητικής παρέμβασης. VI.Η ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΩΣ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ 1986 ιάλυση της Α' Βουλής -1η μεταδικτατορική βουλή- (1977) Η τετραετής θητεία έληγε το Νοέμβριο του 1978 αλλά η ιδέα της προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία είχε ωριμάσει και η σχετική εκλογολογία είχε κορυφωθεί το καλοκαίρι του Τον Ιούνιο του1977 ψηφίστηκε στη Βουλή ο νέος εκλογικός νόμος (ν ), που καθιέρωνε ουσιαστικά το ίδιο εκλογικό σύστημα με το προηγούμενο. Υπήρχε μόνο μια καινοτομία : η προσθήκη του

7 «συν 1» για τον προσδιορισμό του εκλογικού μέτρου στη πρώτη κατανομή, μια ρύθμιση ευνοϊκή για τα κόμματα που δεν θα μετείχαν στη β κατανομή. Στις 20 Σεπτεμβρίου ο Κ. Καραμανλής που την προηγούμενη μέρα είχε ενημερώσει σχετικά τους αρχηγούς της Ε ΗΚ Γ. Μαύρο και του ΠΑΣΟΚ Α. Παπανδρέου, θα εξηγήσει στο υπουργικό συμβούλιο τους λόγους που επέβαλαν πρόωρη προσφυγή σε εκλογές. Στη συνέχεια θα στείλει στον Πρόεδρο της ημοκρατίας επιστολή με την οποία θα εισηγείται τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών στις 20 Νοεμβρίου 1977, σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ 2 του Συντάγματος που προβλέπει ότι: «Ο πρόεδρος της ημοκρατίας δύναται να διαλύση την Βουλήν, προτάσει της τυχούσης ψήφου εμπιστοσύνης Κυβερνήσεως προς ανανέωσιν της λαϊκής εντολής, προκειμένου να αντιμετωπιστη εξαιρετικής σημασίας εθνικόν θέμα» «H Ελλάς τον τελευταίο καιρό βρίσκεται ενώπιον ορισμένων κρισίμων προβλημάτων, η αντιμετώπιση των οποίων είναι προσδιοριστική, όχι απλώς για τις εξελίξεις των αμέσως επομένων μηνών ή ολίγων ετών αλλά για την μελλοντική πορεία του Έθνους. Τα προβλήματα αυτά,... είναι κυρίως η τύχη του Κυπριακού Ελληνισμού... ή επικίνδυνη διένεξη με την γείτονα Τουρκία και τέλος η ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, από την οποία θα προδιαγραφή το μέλλον και των επερχομένων γενεών. Ο υπεύθυνος χειρισμός τους πέρασε κα ασφαλώς θα περάσει από λεπτές και δύσκολες φάσεις. Καθ'όλες τις ενδείξεις τα προβλήματα οντύνονται.. θα μπουν στην αποφασιστική τους φάση κατά τη διάρκεια τον προσεχούς έτους... με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών της η κυβέρνησης μου θεωρεί ότι είναι επικίνδυνο να εμπλακεί ο χειρισμός των προβλημάτων αυτών στη δίνη μιας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, όπως μοφαίως θα είναι ολόκληρη η περίοδος τον Οι κομματικοί ανταγωνισμοί και οι οξύτητες που μοφαίως συνοδεύουν μια παρατεταμένη εκλογική αναμέτρηση, θα εδυσχέραιναν τους ήρεμους και σταθερούς χειρισμούς, που απαιτούν τα προβλήματα αυτής της μορφής και εκτάσεως. Προς αποφυγήν των κινδύνων αυτών η κυβέρνηση... πιστεύει... ότι επιβάλλεται η επίσπευση των εκλογών εις τρόπον ώστε τα δύσκολα και επικίνδυνα αυτό προβλήματα ν' αντιμετωπισθούν από μια κυβέρνηση, που θα έχει πρόσφατη τη λαϊκή εντολή και συνεπώς ηυξημένο κύρος.» Την εισήγηση αυτή αποδέχτηκε ο Πρόεδρος της ημοκρατίας κ. Κων/νος Τσάτσος... «φρονώ ότι θεμελιώνεται πλήρως η άποψη της Κυβερνήσεως, ότι κατά το προσεχές έτος τα σημαντικότερα εθνικά μας θέματα θα εισέλθουν σε περίοδο που θα είναι κρίσιμη και θα απαιτήσουν κυβέρνηση η οποία, στηριζόμενη σε νωπή λαϊκή ετυμηγορία, θα μπορεί απερίσπαστη και με ηυξημένο κύρος να τα χειρισθεί επωφελώς για τη χώρα.η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία αποτελεί την πεμπτουσία της δημοκρατίας.

8 Πράγματι, η διεξαγωγή εκλογών υπό συνθήκες ηρεμίας, πλην των άλλων θα ενισχύσει περαιτέρω, εναντίον οιασδήποτε απειλής, τη δημοκρατία που αναγεννήθηκε στη χώρα μας...» Η αντιπολίτευση επέκρινε την όλη διαδικασία που ακολουθήθηκε θεωρώντας ότι συνιστούσε «απαράδεκτο και αντισυνταγματικό αιφνιδιασμό και υπονόμευση του κύρους του Προέδρου της ημοκρατίας και του δημοκρατικού πολιτεύματος»(γ. Μαύρος) και μεθόδευση αντίθετη με το πνεύμα του Συντάγματος προκειμένου να επιρριφθεί η ευθύνη για τις εκλογές στα κόμματα της αντιπολίτευσης»(α. Παπανδρέου) Η κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει πιο δημοκρατική διαδικασία από την προσφυγή στο λαό ότι τηρήθηκαν άψογα οι συνταγματικοί τύποι και ότι η αντιπολίτευση διακατέχεται από πανικό και αναζητεί προσχήματα για να αποφύγει τις εκλογές και τις εκλογές ανέλαβε να διενεργήσει η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, ο οποίος αντικατέστησε με πρόσωπα «κοινής αποδοχής» τους υπουργούς σε ορισμένα υπουργεία: ικαιοσύνης, Εσωτερικών, Β. Ελλάδος και στο υφυπουργείο Τύπου (Σ. Γάγγας, Γ. Μητσόπουλος,. Αρμποϋζης, Γ. Αναστασόπουλος), παρόλο που η αντιπολίτευση ζήτησε να διεξαχθούν από υπηρεσιακή κυβέρνηση. Η διάλυση της βουλής που είχε αναδειχθεί από τις κάλπες των εκλογών της 17/11/1974, έγινε το 1977, κατ' εφαρμογή του Σ 41 2.Καταλήγοντας η διάλυση της Βουλής της 22ας Οκτωβρίου 1977 είχε δημοψηφισματικό χαρακτήρα σύμφωνα με το άρθρο Σ41 2. ιάλυση της Β Βουλής (1981) Μετά τη συρροή των τεταμένων πολιτικών γεγονότων της προηγούμενης περιόδου και παρά το γεγονός ότι αυτά ειχαν οδηγήσει εσπευσμένα στην πρόωρη διάλυση της Α μεταδιδακτόρικης Βουλής,τα πράγματα ακόμα και μετά τη διενέργεια εκλογών δε βελτιώθηκαν σημαντικα. Η πολιτική συγκυρία απεδείχθη δυσμενής για την κυβερνητική παράταξη της Νέας ημοκρατίας, γεγονός που έσπευσε να αξιοποιήσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ.: με ανοικτή επιστολή προς τον Πρωθυπουργό(1η Ιουνίου) ζητάει τη διάλυση της Βουλής και την αναγνώριση του ουσιαστικού υπηρεσιακού χαρακτήρα της κυβέρνησης «διότι έχει παύσει να εκπροσωπεί έστω και τη μειοψηφία του εκλογικού σώματος». Τελικά μετά από αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις, ο πρωθυπουργός Γ. Ράλλης έστειλε στις 24 Αυγούστου επιστολή προς τον Πρόεδρο της ημοκρατίας, με την οποία εισηγήθηκε την επίσπευση της προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία την τρίτη Κυριακή του Οκτωβρίου Ο Πρόεδρος της ημοκρατίας με επιστολή του αποδέχθηκε την εισήγηση του πρωθυπουργού, τον κάλεσε να υποβάλει την παραίτηση της κυβέρνησης ως

9 τη 15η Σεπτεμβρίου για να διεξαχθούν οι εκλογές στις 18-10, «εντός της υπό του άρθρου 41 παρ 3 προβλεπόμενης προθεσμίας» και ανέθεσε την εντολή του σχηματισμού της νέας-υπηρεσιακού χαρακτήρα-κυβέρνησης στον πρωθυπουργό Γ. Ράλλη. Από τη βουλή του 1981 αναδείχθηκαν δύο πρωθυπουργοί: ο Κ. Καραμανλής και στη συνέχεια, με την εκλογή του προηγούμενου ως Πτ, ο Γεώργιος Ράλλης. Με το σχηματισμό της κυβέρνησης Ράλλη, η αξιωματική αντιπολίτευση έθεσε θέμα πολιτικής νομιμοποίησης του νέου πρωθυπουργού και ζητούσε επίμονα τη διάλυση της βουλής λόγω δυσαρμονίας προς το λαϊκό αίσθημα. Βέβαια, όπως και σε όλη την Γ περίοδο από το 1975 ως το 1986 οι προεδρικές υπερεξουσίες δεν ενεργοποιήθηκαν. Η αναζήτηση ημερομηνίας για την εκλογική αναμέτρηση οδήγησε σε σοβαρές θεωρητικές, νομικές και πολιτικές συζητήσεις γα το πλέγμα των ρυθμιστικών διατάξεων. Η διάλυση έγινε ελάχιστες εβδομάδες πριν τη φυσιολογική λήξη της βουλευτικής περιόδου, κατά συνέπεια δεν μπορούσε να ακολουθηθεί η διαδικασία του Σ 41 2: «... η ανάγκη ανανεώσεως της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπισθεί εξαιρετικής σημασίας εθνικόν θέμα» (άρθρο 41 παρ. 2 Συντ.), εφευρισκόμενη στις παραμονές του κανονικού τερματισμού του βίου της Βουλής, είναι βοερά προσχηματική. Πράγματι, αυτός ο λόγος διάλυσης προϋποθέτει «εξ ορισμού», ότι η συγκεκριμένη Βουλή έχει μπροστά της αρκετό χρόνο στη διάθεση της για να επιληφθεί του θέματος.» Επιπρόσθετα, τυχόν εφαρμογές του 41 2 θα ήταν καταχρηστική, διότι τα εθνικά θέματα φαινόταν να είναι «πάγια, αν μη αποτελματωμένα», χωρίς το «στοιχείο της ωριμότητας» που αποτελεί προϋπόθεση εφαρμογής της διάταξης αυτής. Τελικά προτιμήθηκε η οδός του Σ εδ β' : παραίτηση της κυβέρνησης και διορισμός (υπηρεσιακής) κυβέρνησης «προς άμεσον διάλυσιν της Βουλής και διενέργεια εκλογών.» Η κυβέρνηση δια του πρωθυπουργού με επιστολή προς τον Πτ εξήγησε τους λόγους της διάλυσης. Στην επίσπευση αυτή συμφωνούσε και η αντιπολίτευση. Έπειτα η κυβέρνηση της δεδηλωμένης εμπιστοσύνης της πλειοψηφίας της Βουλής παραιτήθηκε και εισηγήθηκε τη διάλυση της Βουλής. Ο Πτ αποδέχθηκε την εισήγηση και ανέθεσε την εντολή σχηματισμού της κυβέρνησης που θα διεξήγαγε τις εκλογές στον Γ. Ράλλη, αρχηγό της πλειοψηφίας στην υπό διάλυση Βουλή. Η «υπηρεσιακή» κυβέρνηση Γ. Ράλλη, που ορκίστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου, περιλάμβανε στη σύνθεση της τέσσερις υπηρεσιακούς υπουργούς και ένα υφυπουργό (Σ. Ράγκας, Γ. ασκαλάκης, Ι. Κατσαδήμας κα; Γ. Αναστασόπουλος). Η Βουλή διαλύθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου με το προεδρικό διάταγμα 1119/1981, που συγκαλούσε το

10 εκλογικό σώμα προς εκλογή βουλευτών στις 18 Οκτωβρίου και τη νέα βουλή για τις 16 Νοεμβρίου1981. Ο διορισμός αυτός της υπηρεσιακής αυτής κυβέρνησης είναι το σημαντικό σημείο στη διάλυση του 1981, καθώς αποτελεί την αναγνώριση πως : η κυβέρνηση της κοινοβουλευτικές πλειοψηφίας αν με την παραίτηση της προκαλέσει τη διάλυση της Βουλής, στη συνέχεια μπορεί να αναδιοριστεί και να διενεργήσει η ίδια τις εκλογές. Αυτό εξασφαλίζονταν ρητά μόνο στην περίπτωση του Σ («προς ανανέωση της λαϊκής... εθνικό θέμα»). Ωστόσο η παραπάνω εκτίμηση (που έγινε εδώ πράξη)προέκυπτε από τη συστηματική ερμηνεία των άρθρων 37 2 και 38 1 εδ. β'. Παρατήρηση : «Άλλωστε η συμφωνία των κομμάτων για μια πρόωρη διάλυση της Βουλής - πέρα από τις συνταγματικά καθοριζόμενες περιπτώσεις πρόωρης διάλυσης θα ισοδυναμούσε με «αυτοδιάλυση» της Βουλής, η οποία όμως δεν προβλέπεται από το ισχύον Σύνταγμα. ιάλυση της Γ'Βουλής (1985) Η διάλυση της βουλής του 1985 είναι η τελευταία υπό το καθεστώς του Συντάγματος του Στις 4 Απριλίου ξεκίνησαν οι συνεδριάσεις της ολομέλειας της Bουλής για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Έτσι νέα βουλή, προερχόμενη από τις εκλογές στις 2 Ιουνίου 1985 θα ήταν η Στ' Αναθεωρητική Βουλή. Εξαιτίας της διένεξης που είχε δημιουργηθεί με το ζήτημα της αλλαγής της διαδικασίας εκλογής του Πτ, την πρόταση για μετατροπή της ψηφοφορίας σε φανερή και την πρόταση αναθεώρησης, η διάλυση του 1985 είχε τη συναίνεση και της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Ο πρωθυπουργός, Α. Παπανδρέου, στις 23/4/1985 πρότεινε στον Πρόεδρο της ημοκρατίας Χ. Σαρτζετάκη την πρόωρη διάλυση της Βουλής, που έγινε

11 σης 7 Μάιου Επιλέγει η διαδικασία του Σ 41 2, δηλαδή η διάλυση για την αντιμετώπιση εθνικών θεμάτων εξαιρετικής σημασίας. Τα θέματα που επικαλέστηκε ήταν α) η ολοκλήρωση της αναθεωρητικής διαδικασίας, β) το «κυπριακό» και η εξωτερική πολιτική - οι σχέσεις με την Τουρκία. Η ενασχόληση με το δεύτερο θέμα δεν μπορούσε να γίνει σε κλίμα εκλογικής αναμέτρησης. Ο Πτ αποδέχτηκε την πρόταση και διέλυσε τη Βουλή. Ορκίστηκαν οι 4 υπηρεσιακοί υπουργοί στην «υπηρεσιακή» πλέον κυβέρνηση Α. Παπανδρέου (Π. Μαρκόπουλος, Σ. Κουνουγέρης, Α. Φλώρος, Μ. Σταθόπουλος) και διεξήχθησαν σύμφωνα με τον τότε νέο εκλογικό νόμο (Π.. 152, 20/3/85), που ψηφίστηκε λίγο πριν διαλυθεί η Βουλή, οι εκλογές στις 2 Ιουνίου Υπήρξαν κυρίως μετεκλογικές αντιδράσεις γι' αυτήν τη δημοψηφισματική διάλυση - λόγω της επιλογής των εθνικών θεμάτων που προβλήθηκαν. Ωστόσο η ύπαρξη ή όχι των θεμάτων και η αξιολόγηση τους δεν ελέγχεται δικαστικά. VII.Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ 1986 ΚΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΑΛΥΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ Το σύνταγμα του 1975 χαρακτηριζόταν όσον αφορά το θεσμό της διάλυσης, από τα μεγάλα περιθώρια διακριτικής ευχέρειας που παρείχε στον Πτ. Οι προεδρικές υπερεξουσίες παρά τον μάλλον θεωρητικό χαρακτήρα του κινδύνου άσκησης τους, προκύπτουν από τη γραμματική ερμηνεία των σχετικών διατάξεων. Βέβαια η πολιτική πραγματικότητα και η εφαρμογή του πολιτεύματος απείχαν από την αφηρημένη διατύπωση του Σ. Το κυβερνητικό σύστημα που εφαρμόστηκε επί δέκα χρόνια ήταν το κοινοβουλευτικό, δίχως επίκληση των προεδρικών υπερεξουσιών. Η αναθεώρηση του 1986 επικύρωσε αυτό που είχε επιβληθεί στην πράξη : «το πρωθυπουργοκεντρικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Στις 6 Μαρτίου η Βουλή ψηφίζει την αναθεώρηση των 11 άρθρων του Συντάγματος. Το νέο Σύνταγμα(1975/1986) θα τεθεί σε ισχύ στις 14 Μαρτίου Παρόλο που η αναθεώρηση του Συντάγματος από την ΣΤ Αναθεωρητική Βουλή ήταν πολύ περιορισμένη με αυτήν εισήχθησαν σημαντικές τροποποιήσεις στον θεσμό της διάλυσης της βουλής, με την κατάργηση ορισμένων εξουσιαστικών αρμοδιοτητων του Πτ. Ο θεσμός διαμορφώθηκε πάνω σε αντικειμενικές βάσεις, με την καθιέρωση του αντικειμενικού συστήματος διάλυσης. Καθόρισε περιοριστικά συγκεκριμένους λόγους

12 διάλυσης της βουλής. Οι προβλεπόμενες περιπτώσεις είναι οι εξής: 1) η αδυναμία εκλογής Πτ. ( Σ. 32 παρ. 4) 2) η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης Σ. 37 παρ. 3, στο οποίο παραπέμπει και το άρθρο 38 παρ. 1 εδ. α. 3) η κυβερνητική αστάθεια Σ. 41 παρ. 1. 4) η ανανέωση της λαϊκής εντολής για την αντιμετώπιση εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας Σ. 41 παρ.2. Όπως γίνεται αντιληπτό η αναθεώρηση ακολουθεί ως βασική επιλογή την αυστηρότερη τυποποίηση των διαδικασιών διάλυσης, οριοθετώντας τις εξουσίες τόσο του Πτ. Όσο και της κυβέρνησης. Σαφής και ρητά διατυπωμένος -στόχος της διάλυσης είναι η κυβερνητική σταθερότητα. Καταργείται η δυνατότητα του Πτ. να διαλύει τη βουλή «λόγω προφανούς δυσαρμονίας προς το λαϊκόν αίσθημα». Ι Καταργείται το Συμβούλιο της ημοκρατίας ως συνταγματικός θεσμός. Ακόμη οριοθετείται η έννοια «μη εξασφάλιση κυβερνητικής σταθερότητας», με τη θέσπιση του κριτηρίου της «καταψήφισης ή παραίτησης δύο τουλάχιστον κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια της ίδιας βουλευτικής περιόδου». Επιπλέον σε αντίθεση με το Σύνταγμα του 1975, με τη νέα διατύπωση των άρθρων : 37 παρ. 3 και 38 παρ.1 εδ. β και γ, οι ρυθμιστικές ευχέρειες του Πτ. κατά τη διαδικασία διορισμού κυβέρνησης που ίσως να καταλήγει σε διάλυση της βουλής (διαδικασία διερευνητικών εντολών), τυποποιούνται και οριοθετούνται απόλυτα. Επιπρόσθετα, το αναθεωρημένο Σ. στο άρθρο 41 παρ. 2 καθιστά πλέον αδιαμφισβήτητα υποχρεωτική την αποδοχή απ τον Πτ. της πρότασης της κυβέρνησης για διάλυση της βουλής, προκειμένου να ανανεωθεί η λαϊκή εντολή για να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Ο περιορισμός που υιοθετείται από Ι το Σ. είναι η απαγόρευση διάλυσης για το ίδιο θέμα (εθνικό ενν.), ενώ παλαιότερα ήταν «δια την αυτήν αιτία» και υπήρχε θέμα, εάν αναφερόταν σε εφαρμογή της ίδιας διάταξης ή επίκληση των ίδιων πολιτικών λόγων για τη διάλυση της βουλής. Ακόμη τονίζεται ο δημοψηφισματικός χαρακτήρας της διάλυσης. Μία άλλη καίρια διαφοροποίηση είναι πως με το νέο άρθρο 38 παρ. 1, εξαλείφεται πια ο κίνδυνος άσκησης από τον Πτ. ενός δικαιώματος διάλυσης κατά της αντίθετης πολιτικής παράταξης, κίνδυνος που αν και θεωρητικόςόπως είδαμε- δεν αποκλειόταν από το Σ. του Θεμελιώδες είναι και το ζήτημα της ρύθμισης της κυβέρνησης διεξαγωγής των εκλογών, το οποίο για πρώτη φορά αντιμετωπίζεται λεπτομερειακά (άρθρα :38 παρ.1 εδ. β και 41 παρ 1 εδ. β και γ). Εισάγεται η έννοια της «οικουμενικής» εκλογικής

13 κυβέρνησης. Σε όλες τις περιπτώσεις που η διάλυση της Βουλής είναι απόρροια καταψήφισης ή παραίτησης και αδυναμίας διορισμού μιας νέας κυβέρνησης, όταν δεν τελεσφορήσει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, οι εκλογές διενεργούνται είτε από κυβέρνηση «εξ όλων των κομμάτων της Βουλής» (οικουμενική), είτε από κυβέρνηση «της ευρύτερης δυνατής αποδοχής» με πρωθυπουργό έναν από τους προέδρους των τριών ανωτάτων δικαστηρίων (υπηρεσιακή). Επομένως το Σύνταγμα απορρίπτει την πρακτική που ακολουθήθηκε κατά τη διάλυση του 1981 : παραίτηση της κυβέρνησης που έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, υποβολή πρότασης για διάλυση, διορισμός του ίδιου πρωθυπουργού, διάλυση και προκήρυξη εκλογών. Τα θετικά στοιχεία που εισήγαγε το νέο Σύνταγμα ήταν: α. Η κατάργηση δια μέσου της διαδικασίας των διερευνητικών εντολών κάθε πολιτικής ευχέρειας του Πτ να επιλέξει πρωθυπουργό και να κατασκευάζει κοινοβουλευτική πλειοψηφία όταν από τις εκλογές ή στη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου δεν προκύπτει στη Βουλή μονοκομματική ή πολυκομματική απόλυτη πλειοψηφία. β. Η θεσμοποίηση της ειδικής εκλογικής κυβέρνησης που μπορεί να πάρει δυο μορφές :α) οικουμενική, αν όλα τα κόμματα συμφωνούν και β)κυβέρνηση της μεγαλύτερης δυνατής αποδοχής με πρωθυπουργό τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου ή του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου. γ. Η κατάργηση της πιο επίμαχης και αντικοινοβουλευτικής αρμοδιότητας του Πτ να παύει την Κυβέρνηση (άρ. 38 παρ 2 Σ.1975) δ. Η κατάργηση του άρ. 39 που προέβλεπε τον ξεπερασμένο θεσμό του «Συμβουλίου της ημοκρατίας», ο οποίος άλλωστε είχε περιπέσει σε αδράνεια. ε. Η κατάργηση της αμφιλεγόμενης και δυνάμει επικίνδυνης για την ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος αρμοδιότητας του Πτ να διαλύει τη Βουλή επικαλούμενος την «προφανή δυσαρμονία με το λαϊκό αίσθημα». στ.η καθιέρωση των δύο μορφών δημοψηφίσματος : συμβουλευτικού και νομοθετικού-κυρωτικού. VIII. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΑΛΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ 1986 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ιάλυση της Βουλής (1989)

14 Αποτέλεσε τη μόνη μη πρόωρη διάλυση της Βουλής στην συνταγματική ιστορία της Ελλάδος, μαζί με τη Βουλή της περιόδου Στις 2 Ιουνίου 1989 έληξε η ' Περίοδος της Βουλής, οπότε με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 53 παρ. 1 του Σ. εκδόθηκε το προεδρικό διάταγμα υπ' αριθμόν 329 (ΦΕΚ 151), το οποίο όριζε να διεξαχθούν εκλογές στις 18 Ιουνίου 1989 και η αναδειχθείσα Βουλή να συνέλθει στις 3 Ιουλίου 1989, «ημέρα ευτέρα και ώρα π.μ., προκειμένου να συγκροτηθεί σε Σώμα και να παράσχει ψήφο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 65 παρ. 2και 3 και 84 παρ. του Συντάγματος και να συνεχίσει τις εργασίες της μετά την κατά το άρθρο 71 του Συντάγματος διακοπή των εργασιών της κατά το προηγούμενο της Α ' Συνόδου της ' Περιόδου.» ιεξήχθησαν εκλογές με το σύστημα της απλής αναλογικής. Το προεκλογικό κλίμα ήταν έντονα φορτισμένο από την άσχημη υγεία του Ανδρέα Παπανδρέου και τις φήμες για οικονομικά σκάνδαλα. Η Νέα ημοκρατία πλειοψήφησε χωρίς όμως να έχει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή. Ο Τζ. Τζανετάκης σχημάτισε κυβέρνηση με τη συνεργασία του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου. ιάλυση της Ε Βουλής (1989) Η θητεία της Ε' Βουλής δεν επρόκειτο να κρατήσει πολύ. Στις 12 Οκτωβρίου 1989 η Βουλή ξαναδιαλύεται μετά από μια ατελέσφορη διαδικασία των διερευνητικών εντολών. ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ' ΑΡΙΘ.557 ΦΕΚ 234 ιάλυση της Βουλής, Ορισμός Ημέρας Εκλογής Βουλευτών και Σύγκληση της Βουλής. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις των άρθρων 35 παρ.2 εδάφη. γ', 37 παρ. 3 εδάφη. τελ. και 41 παρ. 1 εδάφη. τελ. του Συντάγματος. 2. Το γεγονός: α) ότι οι διερευνητικές εντολές που δόθηκαν στους αρχηγούς του πρώτου, δεύτερου και τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κομμάτων δεν τελεσφόρησαν, β) ότι κατά τη σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων στις 10 Οκτωβρίου 1989 επιβεβαιώθηκε η αδυναμία σχηματισμού Κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, γ) ότι απέτυχαν οι προσπάθειες σχηματισμού Κυβερνήσεως από όλα τα κόμματα της Βουλής και δ) ότι αναθέσαμε στον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Ιωάννη Αθανασίου Γρίβα το

15 σχηματισμό Κυβερνήσεως ευρύτερης αποδοχής για να διενεργήσει εκλογές. ιαλύουμε Τη Βουλή της Ε' Περιόδου (Προεδρευομένης ημοκρατίας) και καλούμε τους εκλογείς για την εκλογή Βουλευτών στις 5 Νοεμβρίου 1989, ημέρα Κυριακή, και συγκαλούμε τη Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές σε Α' τακτική Σύνοδο στις 20 Νοεμβρίου 1989, ημέρα ευτέρα και ώρα 11.00'. Στον Υπουργό Εσωτερικών αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος ιατάγματος. Αθήνα, 12 Οκτωβρίου 1989 Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΝΤ. ΣΑΡΤΖΕΤΑΚΗΣ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ,ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΙΒΑΣ Πράγματι στις 5 Νοεμβρίου διεξήχθησαν εκλογές από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Γρίβα, με το σύστημα της απλής αναλογικής. Σε αυτές πλειοψήφησε και πάλι η Νέα ημοκρατία, αλλά και πάλι δεν έλαβε τη απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή. Ο Ξενοφών Ζολώτας σχημάτισε Οικουμενική τακτική Κυβέρνηση με την υποστήριξη της Ν.., του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού της Αριστεράς. ιάλυση της ΣΤ Βουλής (1990) Στις 12 Μαρτίου 1990, μετά την αδυναμία της Βουλής να εκλέξει Πρόεδρο της ημοκρατίας, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 4 η Βουλή διαλύθηκε. Εκδόθηκε Προεδρικό ιάταγμα με το οποίο προκηρύσσονταν εκλογές για τις 8 Απριλίου Το Π.. υπ'αριθμόν 63 (ΦΕΚ 29), επικαλούνταν: 1) τις διατάξεις των άρθρων 32 παρ. 1,3 και 4εδάφ. α',35 παρ. 2 περιπτ. γ' και 41 παρ. 3 του Συντάγματος. 2) «το γεγονός ότι η Βουλή δεν εξέλεξε Πρόεδρο της ημοκρατίας κατά τις τρεις διαδοχικές ονομαστικές ψηφοφορίες που διεξήχθησαν στις 19, 25 Φεβρουαρίου και 3 Μαρτίου 1990». Το Π.. υπογράφονταν από τον τότε Πτ., Χρήστο Σαρτζετάκη και τον Πρωθυπουργό Ξενοφώντα Ζολώτα. Η θητεία της βραχύβιας αυτής Βουλής διήρκεσε μόλις 3 μήνες και 17 ημέρες. Πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση Ζολώτα είχε μετατραπεί από τις 12 Φεβρουαρίου σε υπηρεσιακή μετά από απόφαση των πολιτικών αρχηγών

16 που τη στήριζαν, και την ορκωμοσία της στις 13 Φεβρουαρίου με τη νέα της σύνθεση. Είχε, ακόμη, αποφασιστεί οι εκλογές να διεξαχθούν στις 8 Απριλίου, καθώς και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες εκλογής νέου Πτ. Στις 8 Απριλίου διεξήχθησαν εκλογές, τις οποίες κέρδισε η Νέα ημοκρατία, η οποία όμως έλαβε ακριβώς τις μισές έδρες (150) στη Βουλή. Ο Κων/νος Μητσοτάκης σχημάτισε Κυβέρνηση η οποία έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή (152 βουλευτές), στις 26 Απριλίου ιάλυση της Ζ Βουλής (1993) Η Βουλή που αναδείχθηκε από τις εκλογές της 8ΗΣ Απριλίου 1990 διαλύθηκε πρόωρα στις 11 Σεπτεμβρίου Με το προεδρικό διάταγμα 352 (ΦΕΚ 151) διαλύεται η Βουλή, προκηρύσσονται εκλογές για τις 10 Οκτωβρίου 1993 και συγκαλείται η Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές σε Α'τακτική Σύνοδο στις 25 Οκτωβρίου 1993, ημέρα ευτέρα και ώρα 11:00'. Αναλυτικότερα,ακολουθήθηκε η διαδικασία των άρθρων 41 παρ2 και 3 του Συντάγματος. Ο Πτ. αποδέχθηκε την πρόταση της Κυβέρνησης που είχε λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, για ανανέωση της λαϊκής εντολής, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα εξαιρετικής σημασίας εθνικά (εξωτερικά και εσωτερικά) θέματα, που η Κυβέρνηση προέβαλε. Η πρόταση της κυβέρνησης Μητσοτάκη προς τον τότε Πτ. Κωνσταντίνο Καραμανλή περιέχεται στην υπ'αριθμόν 132 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, της9ης Σεπτεμβρίου Σε αυτήν το Υπ. Συμβούλιο έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του άρθρου 41 παράγραφοι 2 και 3 τον Συντάγματος. 2. Την εισήγηση τον Πρωθυπουργού, σύμφωνα με την οποία τα γεγονότα στην τέως Γιουγκοσλαβική ημοκρατία, οι εξελίξεις στο χώρο της Βαλκανικής και ιδιαίτερα στο θέμα των Σκοπίων, το θέμα της Κύπρου, η ανάληψη από την Ελλάδα της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας το πρώτο εξάμηνο του 1994 και, τέλος, η πορεία της Ελληνικής Οικονομίας, η οποία είναι σε καλή κατάσταση αλλά βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, αποτελούν εξαιρετικής σημασίας εθνικά θέματα, η αντιμετώπιση των οποίων απαιτεί μία Κυβέρνηση με ανανεωμένη λαϊκή εντολή και αυξημένο κύρος. 3. Τις απόψεις των μελών το» Υπουργικού Συμβουλίου που διατυπώθηκαν κατά τη συζήτηση.αποφασίστηκε να προτείνουν στον Πτ την πρόωρη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη Γενικών Βουλευτικών Εκλογών. ιάλυση της Η Βουλής (1996) Στη συγκεκριμένη περίπτωση διάλυσης,ακολουθήθηκε η ίδια διαδικασία με την προηγούμενη.έλαβε χώρα στις 23 Αυγούστου 1996, με το Π.. υπ' αριθμόν 268 (ΦΕΚ 194), το οποίο επικαλούνταν το άρθρο 41 παράγραφοι 2

17 και 3 του Συντάγματος και την πρόταση της Κυβέρνησης για διάλυση σύμφωνα με αυτό.η εισήγηση προς τον Πτ. περιλαμβάνεται στην 263 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, της 22ας Αυγούστου 1996, η οποία αναφέρει τα εξής: «...η επόμενη τετραετία είναι περίοδος μεγάλων προκλήσεων και μεγάλων ευκαιριών της χώρας μας.η Ελλάδα πρέπει να συμμετάσχει ισότιμα και δυναμικά στην εξέλιξη της Ε.Ε. και να λάβει εγκαίρως όλα τα μέτρα και όλες τις αναγκαίες αποφάσεις, ώστε να μην αποκοπεί από τις εξελίξεις και να μην περιθωριοποιηθεί στη διαδικασία οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε. Ο ριζικός εκσυγχρονισμός της οικονομίας και της κοινωνίας μας καθίσταται επιτακτική ανάγκη. Χρειάζεται γι' αυτό να λάβουμε ταχύτατα όλα τα μέτρα και τις αποφάσεις που θα θέσουν τη χώρα σε τροχιά επιταχυνόμενης οικονομικής ανάπτυξης, ώστε να εμπεδωθεί ένα δικαιότερο κοινωνικό κράτος. Χρειάζεται επίσης να δρομολογήσουμε άμεσα και αποφασιστικά τις μεγάλες τομές και μεταρρυθμίσεις στη ιοίκηση, την Παιδεία, τους θεσμούς και τους μηχανισμούς κοινωνικής πρόνοιας.πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή μας, που θα εμπεδώσουν τη συνεργασία και την ειρήνη και θα καταχωρήσουν τα ελληνικά συμφέροντα. Η ενδυνάμωση του εσωτερικού μετώπου και η αναβάθμιση της ισχύος της χώρας είναι αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική στήριξη της ολόπλευρης διπλωματικής δραστηριότητας και της αμυντικής θωράκισης απέναντι στην τουρκική επιβουλή και την προάσπιση των εθνικών δικαίων στην Ελλάδα και την Κύπρο.Ο υπεύθυνος χειρισμός των κρίσιμων αυτών εθνικών προβλημάτων δεν συμβιβάζεται με παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, όπως αναπόφευκτα θα είναι ολόκληρη η περίοδος που ακολουθεί, κατά την οποία διακυβεύονται οι στρατηγικές προκλήσεις για την Ελλάδα του 2000.» Ο Πτ, κύριος Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος έκανε δεκτή την πρόταση της κυβέρνησης του Κων/νου Σημίτη, προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 22 Σεπτεμβρίου 1996, στις οποίες πλειοψήφησε εκ νέου το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο Κ. Σημίτης σχημάτισε παλι κυβέρνηση. ιάλυση της (Θ περίοδου) Βουλής (2000) Η Βουλή που σχηματίστηκε από τις εκλογές του 1996,διαλύεται και εκείνη πρόωρα,λίγο διάστημα πριν την τακτική της διάλυση. Η Βουλή διαλύθηκε στις 14 Μαρτίου 2000 με το υπ' αριθμόν 97 προεδρικό διάταγμα, το οποίο όριζε ως ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών την 9η Απριλίου 2000 και συγκαλούσε την Ζ' Αναθεωρητική Βουλή, η οποία προέκυψε από τις εκλογές στις 20 Απριλίου 2000, ημέρα Πέμπτη και ώρα 11.00'.Η πρόταση της Κυβέρνησης προς τον Πτδ, η οποία συνιστούσε την πρόωρη διάλυση της Βουλής και τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών περιέχεται στην υπ' αριθμόν 12 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου με ημερομηνία 14 Μαρτίου Η πράξη αυτή έχει ως εξής:

18 ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Έχοντας υπόψη: Α. Τις διατάξεις του άρθρου 41 παράγραφοι 2 και 3 του Συντάγματος. Β. Την εισήγηση του Πρωθυπουργού σύμφωνα με την οποία, μετά την υποβολή εκ μέρους της χώρας μας της αίτησης για την ένταξη της στην ΟΝΕ θα ακολουθήσουν σημαντικές διαπραγματεύσεις στα κοινοτικά όργανα, κατά τις οποίες θα κριθούν οι μέχρι τούδε επιδόσεις της οικονομίας μας και η προσδοκία της διατήρησης τους. Η έκβαση των διαπραγματεύσεων θα προσδιορίσει τους όρους της ένταξης και, συνεπώς, την ισότιμη συμμετοχή μας και την ισχυρή παρουσία της χώρας μας στην ΟΝΕ. Από αυτά γίνεται φανερό ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές αποτελούν εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας, τον χειρισμό του οποίου πρέπει να αναλάβει κυβέρνηση νωπή λαϊκή εντολή. Κάθε αμφισβήτηση για την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική θα δημιουργούσε στους εταίρους μας αμφιβολίες για το αν έχουν διαμορφωθεί οι όροι που εγγυώνται τη διατήρηση των επιδόσεων της οικονομίας μετά την ένταξη στην ΟΝΕ. Β. Τις συγκλίνουσες απόψεις των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου που διατυπώθηκαν κατά τη συζήτηση. ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ Προτείνει στον Πρόεδρο της ημοκρατίας ομόφωνα τη διάλυση της Βουλής, προκήρυξη γενικών βουλευτικών εκλογών την 9η Απριλίου 2000 και τη σύγκληση της Αναθεωρητικής Βουλής την 20ή Απριλίου 2000.» Στις εκλογές αυτές κέρδισε το «Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα» και σχημάτισε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Σημίτη. ιάλυση της Ι Βουλής (2004) Η διάλυση της Βουλής της περιόδου ,της Ι βουλής, η οποία συνετελέσθη πρόωρα,πριν από τη φυσιολογική λήξη της θητείας της.η διάλυση πραγματοποιήθηκε στις 11/2/2004 για θέμα Εθνικό Εξαιρετικής Σημασίας.Οι εκλογές προκηρύχθησαν για την 7 η Μαρτίου, οι οποίες έγινα σύμφωνα με τις συνταγματικές διατάξεις.από αυτές τις εκλογές προέκυψε με τον ίδιο εκλογικό νόμο,κυβέρνηση με το κόμμα της Νέας ημοκρατίας υπό τον Κ.Καραμανλή.Η πορεία και η διαδικασία που έλαβε χώρα για τη διάλυση της

19 Βουλής,αποτυπώνεται στα παρακάτω διατάγματα και στις αποφάσεις που δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 757 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου Φεβρουαρίου 2004 ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ1 ΑΡΙΘ. 48 «ιάλυση της Βουλής, προκήρυξη εκλογής Βουλευτών και σύγκληση της νέας Βουλής» Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ «Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του άρθρου 41 παράγραφοι 2 και 3 του Συντάγματος. 2. Την πρόταση της Κυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, η οποία περιέχεται στην Πράξη 4 του Υπουργικού Συμβουλίου της 5ης Φεβρουαρίου 2004, για την ανανέωση της λαϊκής εντολής, προκείμενου να αντιμετωπισθεί το αναφερόμενο σε αυτήν εξαιρετικής σημασίας εθνικό θέμα, την οποία και αποδεχόμαστε. Αποφασίζουμε ιαλύουμε τη Βουλή της Γ Περιόδου Προεδρευόμενης ημοκρατίας, καλούμε τους εκλογείς για την εκλογή Βουλευτών την 7η Μαρτίου 2004, ημέρα Κυριακή και συγκαλούμε τη Βουλή, που θα προκύψει από τις εκλογές, την 18η Μαρτίου 2004, ημέρα Πέμπτη και ώρα 11,00. Στον Υπουργό Εσωτερικών, ημόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος ιατάγματος. Αθήνα, 11 Φεβρουαρίου 2004

20 Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΣΗΜΙΤΗΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΡΙΣΤΟ ΟΥΛΑΚΗΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΑΝ ΑΑΙ ΗΣ. ΑΠΟΣΤ. - ΑΘΑΝ. ΤΣΟΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ. ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ, ΠΕΤΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ, ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΜΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΥΣ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΕΡΕΛΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΙ ΗΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΣΧΑΛΙ ΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΣ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙ ΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΗΦΟΥΝΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΟΣ ΑΚΡΙΒΑΚΗΣ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΝΝΙΤΣΗΣ 4313 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου Μαρτίου 2004

21 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΕ ΡΙΚΑ ΙΑΤΑΓΜΑΤΑ 118. Αποδοχή παραίτησης του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημίτη του Γεωργίου Αποδοχή παραίτησης Υπουργών και Υφυπουργών 2 ΠΡΟΕ ΡΙΚΑ ΙΑΤΑΓΜΑΤΑ (D ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 118 Αποδοχή παραίτησης του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημιτη του Γεωργίου. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: α. Τις διατάξεις του άρθρου 38 παρ. 1 του Συνιάγματος. β. Την παραίτηση που υπέβαλε ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Σημίτης του Γεωργίου, αποφασίζουμε: Αποδεχόμαστε την παραίτηση που υπέβαλε ο Πρωθυπουργός Κωνοταντίνος Σημίτης του Γεωργίου και τον απαλλάσσουμε από τα καθήκοντα του. Στον Πρωθυπουργό αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος ιατάγματος. Αθήνα, 10 Μαρτίου 2004 Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΣΗΜΙΤΗΣ (2) ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠΆΡΙΘ. 119 Αποδοχή παραίτησης Υπουργών και

22 Υφυπουργών. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις των άρθρων: α) 37 παρ. 1 και 38 παρ. 1 του Συντάγματος και β) 14 του Ν- 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα-(ΦΕΚΑΊ37). 2.Τις παραιτήσεις που υπέβαλαν οι: Νικόλαος Χριστο δουλάκης του Μιχαήλ, από τη θέση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, Αναστάσιος Γιαννίτσης του Κωνσταντίνου, από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών, Γιάννος Πα-παντωνίου του Παναγιώτου, από τη θέση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νικόλαος-Μιχαήλ Αλιβιζάτος του Κωνσταντίνου, από τη θέση του Υπουργού Εσωτερικών, ημόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης, Απόστολος-Αθανάσιος Τσοχατζόπουλος του Ευαγγέλου, από τη θέση του Υπουργού Ανάπτυξης, Βασιλική (Βάσω) Παπανδρέου του Ανδρέα, από τη θέση της Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ημοσίων Έργων, Πέτρος Ευθυμίου του ημητρίου, από τη θέση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ημήτριος Ρέππας του Παναγιώτου, από τη θέση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Κωνσταντίνος Στεφανής του Νικολάου, από τη θέση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας. Γεώργιος ρυς του Γερπσίμου, από τη θέση του Υπουργού Γεωργίας Φίλιππος Πετσαλνικοςτου Ιωάννου, από τη θέση του Υπουργού ικαιοσύνης, Ευάγγελος Βενιζέλος του Βασιλείου, από τη θέση του Υπουργού Πολιτισμού, Χρήστος Βερελής του ημητρίου, από τη θέση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, Γεώργιος Φλωρίδης του ιαμαντή, από τη θέση του Υπουργού ημόσιας Τάξης, Γεώργιος Πασχαλίδης του Παναγιώτου, από τη θέση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας, Γεώργιος Ρωμαίος του Θεοδώρου, από τη θέση του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Χαράλαμπος Καστανίδης του Γεωργίου, από τη θέση του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης, Νικόλαος Σηφουνάκης του Οδυσσέα, από τη θέση του Υπουργού Αιγαίου, Αλέξανδρος Ακριβάκης του ημητρίου, από τη θέση του Υπουργού Επικρατείας, Απόστολος Φωτιάδης του ημοσθένη, από τη θέση του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, Νικόλαος Φαρμάκης του Ιωάννου, από τη θέση του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, Ανδρέας Λοβέρδος του Νικολάου, από τη θέση του Υφυπουργού Εξωτερικών, Ιωάννης Μαγκριώτης του Αστεριού, από τη θέση του Υφυπουργού Εξωτερικών, Θεόδωρος Κοτσώνης του Θρασύβουλου, από τη θέση του Υφυπουργού Εθνικής Αμυνας, Λάζαρος Λωτίδηςτου Κυριάκου,

23 από τη θέση του Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, Λάμπρος Παπαδήμας του Ηλία, από τη θέση του Υφυπουργού Εσωτερικών, ημόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης, Νικόλαος Μπίστης του Μιχαήλ, από τη θέση του Υφυπουργού Εσωτερικών, ημόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης, Κίμωνας Κουλούρης του Αριστοτέλους, από τη θέση του Υφυπουργού Ανάπτυξης Αλέξανδρος Καλαφάτης του Παναγιώτου, από τη θέση του Υφυπουργού Ανάπτυξης, ημήτριος Γεωργακόπουλος του Χρήστου, από τη θέση του Υφυπουργού Ανάπτυξης, Ροδούλα Ζήση του Αθανασίου, από τη θέση της Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου Μαρτίου 2004 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΕ ΡΙΚΑ ΙΑΤΑΓΜΑΤΑ 120. ιορισμός του Κωνσταντίνου Καραμανλή του Αλεξάνδρου, Αρχηγού του Κόμματος της «Νέας ημοκρατίας» (Ν. ), ως Πρωθυπουργού ιορισμός Υπουργών και Υφυπουργών 2

24 ΠΡΟΕ ΡΙΚΑ ΙΑΤΑΓΜΑΤΑ (1} ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ'ΑΡΙΘ, 120 ιορισμός του Κωνσταντίνου Καραμανλή του Αλεξάνδρου, Αρχηγού του Κόμματος της «Νέας ημοκρατίας» (Ν. ). ως Πρωθυπουργού. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις των άρθρων 37 παρ. 1 και 2 και 35 παρ.2 περ. α' του Συντάγματος. 2. Το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της 7 ης Μαρτίου 2004 από το οποίο προκύπτει ότι το Κόμμα της Νέας ημοκρατίας (Ν. ) με Αρχηγό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή του Αλεξάνδρου συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτικών εδρών, αποφασίζουμε: ιορίζουμε Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή του Αλεξάνδρου, Αρχηγό της Νέας ημοκρατίας (Ν. ), που διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτικών εδρών. Το παρόν ιάταγμα να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αθήνα, 10 Μαρτίου 2004 Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (2) ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 121 ιορισμός Υπουργών και Υφυπουργών. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

25 Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις των άρθρων: α) 37 παρ. 1 και 81 του Συντάγματος και β) 14 παρ. 1 του Ν. 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα» (ΦΕΚΑ' 137). 2. Την πρόταση του Πρωθυπουργού, αποφασίζουμε: ιορίζουμε τους: 1. Προκόπιο Παυλόπουλο του Βασιλείου, ως Υπουργό Εσωτερικών ημόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης. 2. Γεώργιο Αλογοοκούφη του Σπυρίδωνος, ως Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών. 3. Πέτρο Μολυβιάτη του Γεωργίου, ως Υπουργό Εξωτερικών. 4. Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο του Παναγιώτου. ως Υπουργό Εθνικής Αμυνας. 5. ημήτριο Σιούφα του Γεωργίου, ως Υπουργό Ανάπτυξης. 6. Γεώργιο Σουφλιά του Αθανασίου ως Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ημοσίων Έργων. 7.Μαριέττα Γιαννάκου του Παναγιώτου, ως Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. 8. Πάνο Παναγιωτόπουλα του Παναγιώτου, ως Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. 9.Νικήτα Κακλαμάνη του Μιχαήλ,ως Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. 10.Σάββα Τσιτουρίδη του Κυριάκου, ως Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. 11. Ανάσταση Παπαληγούρα του Παναγή, ως Υπουργό ικαιοσύνης. 12Κωνσταντίνο Καραμανλή του Αλεξάνδρου, ως Υπουργό Πολιτισμού. 13.Μιχαήλ-Γεώργιο Λιάπη του Κωνσταντίνου, ως Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών. ιάλυση της IA Βουλής (2007) Οι εθνικές εκλογές έγιναν το Σεπτέμβρη του 2007 πρόωρα, καθως η θητεία της κυβέρνησης Καραμανλή έληγε κανονικά το Μάρτιο του Ο

26 πρωθυπουργός ζήτησε από τον Πρόεδρο της ημοκρατίας Κάρολο Παπούλια στις 17 Αυγούστου 2007 τη διάλυση της Βουλής και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών επικαλούμενος ως εθνικό θέμα τις μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και στην Παιδεία και την κατάρτιση του προυπολογισμού του Οι εκλογές διεξήχθησαν στις 16 Σεπτεμβρίου 2007.Το αποτέλεσμα ήταν νίκη της Νέας ημοκρατίας με ποσοστό 41,83% και 152 έδρες στη Βουλή.Το ΠΑΣΟΚ υπέστη πτώση του ποσοστού του ενώ αυξήθηκαν τα ποσοστά των κομμάτων της Αριστεράς.Η νέα Βουλή έχει πέντε κόμματα,αφού καο ο ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη ξεπέρασε το απαγορευτικό όριο του 3%. Η στήριξη του αιτήματος για τη πρόωρη διάλυση της Βουλής αοπό τον Πρωθυπουργό στο άρθρο41 παρ. 2Σ, θέτοντας τη ψήφιση του προυπολογισμού ως εθνικό ζήτημα εξαιρετικής σημασίας καθώς επίσης την αναθεώρηση του Συντάγματος με βαρύτητα στο κομμάτι της Παιδείας προκάλεσε αντίδραση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που έκαναν λόγο για συνταγματική εκτροπή.η σχετικότητα του ζητήματος της αξιολόγησης του θέματος εξαιρετικής εθνικής σημασίας ήταν η αιτία των αντιδράσεων. ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ Αθήνα, 17 Αυγούστου Ο Πρωθυπουργός κ.. Κώστας Καραμανλής, κατά τη σημερινή του επίσκεψη στον Πρόεδρο της ημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, του επέδωσε την ακόλουθη επιστολή : Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε, Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η Χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη, πλήν όμως ευοίωνη καμπή. Μέσα σε τρία, μόλις χρόνια, χάρις στις συντονισμένες προσπάθειες της Κυβέρνησης και τη στήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας, το δημοσιονομικό έλλειμμα παρουσίασε θεαματική βελτίωση και βρίσκεται πλέον κάτω από τα όρια του Συμφώνου Σταθερότητας. Το γεγονός αυτό επέτρεψε την έξοδο της χώρας από τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος της Ευρωπαικής Ενωσης. Η Ελλάδα απέκτησε, σε ευρωπαικό αλλά και στο γενικότερο διεθνές επίπεδο, την οικονομική και όχι μόνο- αξιοπιστία που της αρμόζει. Φυσικά η προσπάθεια περαιτέρω μείωσης του ελλειμματος πρέπει να συνεχιστεί απαρέγκλιτα, και θα συνεχισθεί. Εφεξής, όμως, με την οικονομική σταθερότητα που διασφαλίζεται και τους ρυθμούς ανάπτυξης που έχουν επιτευχθεί και στηριχθεί σε στέρεες βάσεις, είναι καθ όλα εφικτό να εφαρμοσθεί, με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα, μακρόπνοη, ορθολογική και

27 ουσιαστική πολιτική κοινωνικού κράτους δικαίου, με στόχο τη σταθερή μείωση των περιφερειακών και κοινωνικών ανισοτήτων, την εγγυημένη εδραίωση της κοινωνικής συνοχής και την πληρέστερη ανταπόκριση της Πολιτείας στις προσδοκίες των πολιτών. Με αυτά τα δεδομένα και αυτούς τους στόχους, ο προυπολογισμός του 2008 αποκτά καίρια σημασία, αφού πρέπει να κινηθεί μέσα σ αυτούς τους δύο άξονες, χωρίς εκπτώσεις και ταλαντεύσεις. Γι αυτό, όπως είναι ευνόητο, ο προυπολογισμός του 2008 είναι ανάγκη να συνταχθεί και να υποστηριχθεί στη Βουλή από Κυβέρνηση, η οποία έχει νωπή τη λαική εντολή. Πέρα από αυτά, οι αυξημένες ανάγκες της κοινωνίας μας καθιστούν επιτακτική και χρονικώς- την ολοκλήρωση της Αναθεώρησης του Συντάγματος. Ιδίως, μάλιστα, προς την κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων που αφορούν το μείζον θέμα της Παιδείας, την περαιτέρω θωράκιση των ικαιωμάτων του Ανθρώπου, την ενίσχυση των εγγυήσεων ως προς την διαφάνεια του δημοσίου βίου και την τόνωση της ανεξαρτησίας της ικαιοσύνης. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος, η οποία ξεκίνησε και συνεχίζεται με εντεινόμενη οξύτητα και συνακόλουθη πόλωση, παρά την αποδεδειγμένη αντίθετη θέση και επιδίωξη της Κυβέρνησης, θα μπορούσε να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τις, εθνικής σημασίας, προσπάθειες που προανέφερα. Με βάση τα πραπάνω και λαμβάνοντας, επιπροσθέτως, υπόψη τις προβλεπόμενες προθεσμίες για την ουσιαστική προετοιμασία, συζήτηση και ψήφιση του προυπολογισμού, το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρίαση της 17 ης Αυγούστου 2007, με εξουσιοδότησε να Σας προτείνω, κατ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 41 παρ. 2 και 3 του Συντάγματος, τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών την 16 ην Σεπτεμβρίου 2007, για να ανανεωθεί η λαική εντολή προς την Κυβέρνηση και να αντιμετωπισθούν τα εθνικά θέματα, εξαιρετικής σημασίας για το μέλλον της Χώρας, που προεξέθεσα. Επίσης, κατ εφαρμογή του άρθρου 41 παρ.3 του Συντάγματος και με βάση την ίδια εξουσιοδότηση του Υπουργικού Συμβουλίου, Σας προτείνω, να συγκληθεί η νέα Βουλή την 26 η Σεπτεμρίου Με εξαιρετική τιμή Κώστας Καραμανλής ιάλυση της ΙΒ Βουλής (2009)