qwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηq σwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbn mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλι qπςπζαwωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςj

Transcript

1 qwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηq σwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbn mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλι ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ qπςπζαwωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςj ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΤΑΞΗ: Β klzxcvλοπbnαmqwertyuiopasdfghjklz ΤΜΗΜΑ: 1 Ο ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - PROJECT xcvbnmσγqwφertyuioσδφpγρaηsόρ ωυdfghjργklαzxcvbnβφδγωmζqwert λκοθξyuiύασφdfghjklzxcvbnmqwerty uiopaβsdfghjklzxcεrυtγyεuνiιoαpasdf ghjklzxcηvbnασφδmqwertασδyuiopa sdfασδφγθμκxcvυξσφbnmσφγqwθeξ τσδφrtyuφγςοιopaασδφsdfghjklzxcv ασδφbnγμ,mqwertyuiopasdfgασργκο ϊτbnmqwertyσδφγuiopasσδφγdfghjk lzxσδδγσφγcvbnmqwertyuioβκσλπp asdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdγαε ορlzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkαεργ 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ Γενικός Πρόλογος Α ΜΕΡΟΣ Πρόλογος Α Μέρους Η Ιστορία του αυγοτάραχου Παραγωγή αυγοτάραχου στην Ελλάδα-Τρόπος ψαρέματος της μπάφα Διαδικασία παραγωγής του αυγοτάραχου Χημική Σύσταση Αυγοτάραχου Διατροφική αξία του αυγοτάραχου Το αυγοτάραχο και η οικονομία Β ΜΕΡΟΣ Πρόλογος Β Μέρους Αποτελέσματα Πρώτου Ερωτηματολογίου Αποτελέσματα Δευτέρου Ερωτηματολογίου Πρώτο Ερωτηματολόγιο Δεύτερο Ερωτηματολόγιο Γενικός Επίλογος 2

3 ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αισθανόμαστε τυχεροί που για ακόμη μία χρονιά δόθηκε σε εμάς η ευκαιρία μέσω του μαθήματος (αν μπορούμε να το αποκαλέσουμε μάθημα) της ερευνητικής εργασίας (project) να ασχοληθούμε με ένα θέμα το οποίο μας ενδιαφέρει και να κάνουμε διεξοδικές έρευνες σχετικά με αυτό με σκοπό να ανακαλύψουμε στοιχεία τα οποία δεν γνωρίζαμε, κρυφές πτυχές του θέματος. Έτσι, αποφασίσαμε εμείς, οι μαθητές του 2 ου Γενικού Λυκείου Μεσολογγίου, να επιλέξουμε ως θέμα μας το «Αυγοτάραχο Μεσολογγίου». Το αυγοτάραχο, γνωστό σε όλο τον κόσμο για την υπέροχη γεύση του και τις ευεργετικές του ιδιότητες, αποτελεί ένα προϊόν υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας για εκλεκτούς ουρανίσκους. Είναι πράγματι ο καλύτερος μεζές για τους μερακλήδες και απαιτητικούς. Το υπέροχο χρώμα του και η μυρωδιά του δίνουν στον καθένα την δυνατότητα να «νοιώσει» την θάλασσα σε μία μπουκιά! Η επιλογή του θέματος δεν έγινε τυχαία και δεν στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στο γεγονός ότι το αυγοτάραχο αποτελεί ένα τοπικό προϊόν, αλλά ύστερα από έρευνες στο διαδίκτυο προκειμένου να εντοπίσουμε εάν υπάρχει επαρκές πλήθος πληροφοριών σχετικά με αυτό το μείζονος σημασίας για όλη την Ελλάδα προϊόν, διαπιστώσαμε πως οι πληροφορίες ήταν ελάχιστες, λανθασμένες ή και ελλιπείς. Θεωρήσαμε λοιπόν χρέος μας να συλλέξουμε πληροφορίες σχετικά με το αυγοτάραχο από τους ίδιους τους παραγωγούς του εδώ στην Ιερά Πόλη Μεσολογγίου. Διότι καμία πληροφορία δεν είναι εγκυρότερη από τις πληροφορίες των ίδιων των ψαράδων και των παραγωγών. Κατά τη διάρκεια της συλλογής των πληροφοριών μας μάθαμε τόσα πολλά για το αυγοτάραχο καθώς επίσης και για την ίδια τη ζωή των ψαράδων και των παραγωγών, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να μοιραστούν μαζί μας πλήθος εμπειριών, να μας ταξιδέψουν σε ένα Μεσολόγγι παλιό, διαφορετικό προκειμένου να μας μιλήσουν για την ιστορία αυτού του προϊόντος, ακόμη και να μας συμβουλέψουν. Δεν είναι σαφώς δυνατόν να σας μεταδώσουμε αυτή μας την εμπειρία αλλά προσπαθήσαμε να σας εκθέσουμε όσο το δυνατόν πιστότερα ό,τι ακούσαμε και σχετίζεται με το αυγοτάραχο. Ευελπιστούμε, λοιπόν, να μάθετε μέσω της εργασίας μας ό,τι δεν γνωρίζετε σχετικά με το αυγοτάραχο. Οι πληροφορίες μας είναι οργανωμένες σε ενότητες και παρατίθενται με απλό και ευσύνοπτο τρόπο. ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ 3

4 Α ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α ΜΕΡΟΥΣ Στο Α Μέρος της εργασίας μας παρουσιάζονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με το αυγοτάραχο. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟΥ Το αυγοτάραχο (Mugil cephalus), (ετυμολογία: «αυγό + ταριχεύω») είναι τρόφιμο που αποτελείται από ταριχευμένα αυγά ψαριών. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο προϊόν των λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου- Αιτωλικού. Το αυγοτάραχο είναι στην ουσία τα αυγά του θηλυκού κέφαλου, της "μπάφας" όπως την αποκαλούν στην περιοχή, τα οποία οι ντόπιοι επεξεργάζονται με αλάτι και στη συνέχεια τα εμβαπτίζουν μέσα σε κερί για να διατηρηθούν αναλλοίωτα. Το αυγοτάραχο θεωρείται από πολλούς ως το χαβιάρι της Ελλάδας και είναι ιδιαίτερα αγαπητό στους Έλληνες αλλά και σε άλλους λαούς, κυρίως της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Στα αγγλικά αποκαλείται botargo, στα ιταλικά bottarga, στα γαλλικά poutargoue ή boutargoue, στα ισπανικά botarga, στα αραβικά batarech και στα ιαπωνικά karasumi. Το αυγοτάραχο είναι ένα προϊόν με ιδιαίτερα υψηλή διατροφική αξία το οποίο διαθέτει φανατικούς λάτρεις ανά τον κόσμο. Η κληρονομιά της συντήρησης ιχθυρών, τα οποία αλιεύονται από τις πλούσιες σε φυσικό αλάτι θάλασσες, διατηρείται ακόμα και σήμερα, ιδιαίτερα σε κάποιες Μεσογειακές χώρες. Παρόλο που η τακτική της συντήρησης του αυγοτάραχου από τόνο ή από κέφαλο, κάποιες φορές θεωρείται επίτευγμα των Βυζαντινών, στη πραγματικότητα πηγαίνει πίσω στους Αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους, ακόμη και σε κάποια παράλια της Ασίας. Το αυγοτάραχο αποτελούσε εκλεκτή λιχουδιά από την εποχή των Φαραώ, ενώ αποτελούσε ουσιαστική και σημαντική διατροφή στο διαιτολόγιο των Αρχαίων Ελλήνων. Η αξία του ήταν επίσης γνωστή στα Βυζαντινά χρόνια, ενώ σήμερα έχει καταλάβει εξέχουσα θέση ανάμεσα στα γαστρονομικά προϊόντα. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αιτωλοακαρνανία 3-3,5 τόνοι Ηλεία 2 τόνοι Αμβρακικός 2 τόνοι Άραξος 700 κιλά Καβάλα 600 κιλά 4

5 Γράφει ο Γιάννης Καράτσαλος Μήνας που η αλλαγή της εποχής γίνεται αντιληπτή παντού,στη στεριά και στη θάλασσα φύση συνειδητοποιεί ότι η μέρα μικραίνει,γεγονός που ενεργοποιεί την επιθυμία της μετακίνησης η μετανάστευσης σε κάθε μορφή ζωής.toν Σεπτέμβριο ο άνθρωπος εγκαταλείπει τα χωριά του και τους τόπους που παραθερίζει για να επιστρέψει στις μεγάλες πολιτείες και να περάσει το χειμώνα σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον. Το ίδιο συμβαίνει και στη φύση με τα ζώα,τα πουλιά και τα ψάρια,που μεταναστεύουν από τα καλοκαιρινά βοσκοτόπια τους σε τόπους άλλους για να αποφύγουν τον χειμώνα που έρχεται. Όταν λέμε ότι ένα ψαρί ωριμάζει εννοούμε ότι έχει προσθέσει λίπος στο σώμα του αλλά και βάρος σε σχέση με το μήκος του και ότι είναι σεξουαλικά έτοιμο για αναπαραγωγή. Αυτό το στάδιο οδηγεί τα ψάρια να μεταναστεύσουν από τον τόπο που βόσκουν στον τόπο που αυτά θεωρούν κατάλληλο για αναπαραγωγή. Κατά την περίοδο αυτή τα ψάρια συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένα σημεία όπου και σημειώνονται μεγάλες συγκεντρώσεις πληθυσμών. Τα σημεία αυτά λέγονται περάσματα ψαριών, και είναι περιοχές που συναντάμε σε βαθειά αλλά και σε ρηχά νερά. Τα ψάρια πρώτα ωριμάζουν, καπαδιάζουν, και οδηγούνται από το ένστικτο της αναπαραγωγής σε μετανάστευση. Είναι συνήθως ψάρια που επιλέγουν βιότοπους σε ρηχά νερά, στην ακτή εκεί που σκάει το κύμα, σε λιμνοθάλασσες, σε εκβολές, και δέλτα ποταμών, σε υφάλμυρους βάλτους.τα ψάρια πρώτα θα αντιληφθούν την αλλαγή της εποχής που εξελίσσεται στην φύση θα γευτούν και θα αισθανθούν πρώτα το γλυκό νερό της βροχής συγκρούεται με το παράθυρο τους, την επιφάνεια της θάλασσα.αυτά πρώτα θα αισθανθούν την αλλαγή της θερμοκρασίας του νερού αλλά και την μεταβολιστούν γεύση του Το νερό που θα κυλήσει από τα ποτάμια, τα ρυάκια, τα ρέματα, και τις ακτές μαζί με το ανακάτεμα της θάλασσας από τα κόμματα θα αλλάξουν την ποιότητα της θάλασσας. Οι χημικοί παράγοντες, σύσταση, αλατόμητα, αλλά και πολλοί φυσικοί παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η ορατότητα και ο κυματισμός θα μεταβληθούν οδηγώντας σε μετανάστευση ψάρια που κατοικούν σε αυτούς τους βιοτόπους. Ο γάστρος, ένα είδος κεφάλου που συχνάζει σε ρηχές ακτές και λιμνοθάλασσες, είναι ίσως το πρώτο ψαρί που ωριμάζει και μεταναστεύει στις θάλασσες μας, το όποιο συμβαίνει από την αρχή Αύγουστου.είναι μικρό και πολύ νόστιμο, ψαρεύεται με δίχτυα συλλαμβάνεται στα διβάρια με καλαμωτές. Μαζί με τον γάστρα εμφανίζεται ο λαμπερός και αρκετά ώριμος σπάρος, που μετακινείται σε μεγάλους αριθμούς όσο πλησιάζει ο Σεπτέμβρης.Ακολουθεί ο κέφαλος με το πέρασμα του να ολοκληρώνεται μέσα στον Σεπτέμβρη.Το ψαρί αυτό έχει μια ξεχωριστή σημασία για αυτήν την εποχή, διότι είναι αυγομενο το θηλυκό, με αυγά από τα οποία πετάγεται το γνωστό αυγοτάραχο. Το αρσενικό του κεφάλου ονομάζεται << στιραδι >> και αυτή την εποχή είναι << αυγολέμονα >>έχουν σπέρμα. Τα στιραδια οι ψαράδες τα σκίζουν στην μέση, τα αλατίζουν και τα αφήνουν να στεγνώσουν, τα κάνουν δηλαδή πετάλια πριν τα ψήσουν. Το θηλυκό του κεφάλου ονομάζεται μπάφα,αυτή την εποχη είναι αυγομένη κι όταν το ψάρι πιαστεί ο ψαράς αμέσως με πολύ κοφτερό μαχαίρι, πρέπει να καθαρίσει από τα λέπια την κοιλία του ψαριού. Εκεί θα κάνει με προσοχή μια τομή στο δέρμα του ψαριού κατά μήκος της κοιλιάς χωρίς να διεισδύσει βαθιά και να σχισει τους λεπτούς υμένες που περιβάλλουν τα αυγά 5

6 Στην συνεχεία και με προσοχή θα αποκολλήσει τα αυγά από την μπάφα, η οποία θα καταλήξει στην κατσαρόλα για σούπα. Τα αυγά της θα αλατιστούν και θα αφεθούν για να στεγνώσουν σε κατάλληλο περιβάλλον, κατόπιν θα ακλουθεί η διαδικασία του κερώματος με φυσικό κερί, που θα συσκευάσει και θα προστατεύει την ποιότητα του αυγοτάραχου Ο κέφαλος αυτός δέχεται τόσο ψάρεμα απ τον άνθρωπο ώστε να ψαρεύεται με ένα σωρό τρόπους. Οι μεγάλες ψαριές γίνονται από τα διβάρια στις λιμνοθάλασσες όπου και παράγεται το πολύ αυγοτάραχο.παλιότερα οι ψαράδες στις λιμνοθάλασσες παγίδευαν τις μπάφες, τα στιραδια, σε ένα σύστημα καλαμωτής μ οριζόντια δίχτυα στην επιφάνεια και ήταν σχεδιασμένο να συλλαμβάνει τους κεφάλους που χρησιμοποιούν τα άλματα για να ξεφύγουν απ τον κίνδυνο. Πολλοί κέφαλοι συλλαμβάνονται στα δίχτυα στα σημεία που είναι περάσματα, στα ρηχά νερά σχετικά και ειδικά αν ο καιρός χαλάσει ξαφνικά και φουρτουνιάσει. Οι μπάρφες και τα στιραδια ψαρεύονται επίσης με το πεζόβολο από ψαράδες που καρτερικά περιμένουν κρυμμένοι σε κάβους σε εκβολές ποταμών, η χειμάρρων σε ακρογιαλιές.. Περιμένουν με τα σημάδια στην γαλήνια μη ταραγμένη επιφάνεια της θάλασσας, που θα προδώσουν το κοπάδι από κεφάλους για να εκσφενδονίσουν το πεζόβολο τους. Άλλοι πάλι παίρνουν τους κεφάλους στο κυνήγι με το καμάκι και το πυροφάνι τις νύχτες ενώ άλλοι τους κυνηγούν με το φως της ημέρας και το καμάκι τους όπως οι ψαράδες με το πεζόβολο. Ο κέφαλος ψαρεύεται επίσης με πολυάγκιστρα στον αφρό και δόλωμα ψωμί η στον βυθό με δόλωμα πάλι ψωμί η ψαροδολι..οι κέφαλοι είναι ψάρια πολύ δυνατά και όταν καρφωθούν στο αγκίστρι κάνουν τα πάντα για να το αποχωριστούν η να ξεκολλήσουν τα σαγόνια τους. Η αντίσταση τους συνοδεύεται και από άλματα, για αυτό χρειάζεται να είμαστε πάντα σε επαφή με το ψάρι και να προβλέπουμε τις προθέσεις του. Τα θηλυκά ψάρια φέρουν δυο ωοθήκες, οι οποίες έχουν σχήμα λουκάνικου.από τις αυγομενες ωοθήκες της μπαφας παράγεται το αυγοτάραχο.τα αρσενικά ψάρια έχουν δυο επιμήκη υπόλευκα όργανα τριγωνικά που φέρουν το σπέρμα, οι σπερματοδόχοι κύστεις.τα ωοτόκα ψάρια γεννούν τα αυγά τους συνήθως ελεύθερα στο υγρό περιβάλλον και εκεί τα αρσενικά πλησιάζουν για να τα γονιμοποιήσουν με το σπέρμα τους. 6

7 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟΥ ΑΛΙΕΙΑ-ΑΥΓΑ 1. Ψάρι το οποίο χρησιμοποιούμε = Κέφαλος 2. Ο κέφαλος αυγώνει από τον Αύγουστο μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 3. Αφού αυγώσει ο κέφαλος φεύγει και πάει να γεννήσει. Τα ψάρια φεύγουν κατά ομάδες ζευγαρωμένα. 4. Ο αρσενικός κέφαλος ονομάζεται αστεράδι. 5. Ο θηλυκός κέφαλος ονομάζεται μπάφα. 6. Η γονιμοποίηση είναι εξωτερική 7. Το αστεράδι δίνει γάλα. 8. Η μπάφα δίνει αυγά. 9. Τα ψάρια μπαίνουν μέσα στις λεγόμενες «πίρες» από όπου και αλιεύονται. 10. Ο κέφαλος είναι ένα ψάρι το οποίο δεν εντοπίζεται μόνο στην λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Όμως, ο κέφαλος του Μεσολογγίου είναι κατά γενική ομολογία ο καλύτερος εξαιτίας του γεγονότος ότι η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου έχει μεγαλύτερη αλατότητα και περισσότερο πλαγκτόν. 11. Στις περιοχές του Αμβρακικού και της Λευκάδας αλιεύονται μπάφες των οποίων τα αυγά είναι εφάμιλλα με τα αυγά από τις μπάφες της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. 12. Επίσης, μπάφες οι οποίες να μας δίνουν αυγά για αυγοτάραχα εντοπίζονται και στους Γαργαλιάνους (Γαργαλιάνοι) στον Πύργο. 13. Υπάρχουν περιοχές όπου τα αυγά της μπάφας μυρίζουν εξαιτίας του γεγονότος ότι εκεί πέφτουν φυτοφάρμακα. Οι περιοχές αυτές είναι οι εξής: a. Θολοί b. Βόνιτσα 14. Τα αυγά από τις μπάφες του Μεσολογγίου είναι τα καλύτερα. Όμως, τα συγκεκριμένα αυγά τα παίρνουν συνεταιρισμοί. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΥΓΩΝ 1. Αφαιρούμε προσεκτικά το αυγό από την μπάφα. 2. Τοποθετούμε τα αυγά σε λεκάνες και τα «ξεματώνουμε». 3. Τα τοποθετούμε σε αλάτι στο οποίο παραμένουν για χρονικό διάστημα ανάλογο του μεγέθους τους. π.χ. 200 g αυγοτάραχο πρέπει να παραμείνουν περίπου τρείς ώρες στο αλάτι 4. Προκειμένου να δούμε εάν έχουν πιάσει αλάτι τα αυγά τα πιέζουμε για να δούμε πόσο σφικτά είναι. 5. Το αυγοτάραχο δεν πρέπει να φουσκώσει διότι τότε αχρηστεύονται και πάνε για πέταμα. 6. Πρέπει να προσέξουμε να μην είναι πολύ αλατισμένο. 7. Γίνονται ζημιές κάθε χρόνο και πετάμε περίπου δέκα αυγοτάραχα τον χρόνο. 8. Τα ξεπλένουμε αφαιρώντας το αλάτι. 9. Τοποθετούμε τα αυγοτάραχα σε καλούπια τα οποία είναι κατασκευασμένα από ανοξείδωτες λάμες 10. Στην συνέχεια, ενώ είναι καλουπωμένα, τα τοποθετούμε στα λεγόμενα «ταψιά» τα οποία είναι θήκες με σίτες όπου μένουν για να στεγνώσουν 11. Κατά τη διάρκεια του στεγνώματος έχουμε αποβολή υγρών. Έτσι, αν π.χ. έχουμε αυγό ενός κιλού αυτό θα χάσει το 40% των υγρών του. Έχουμε δηλαδή 40% απώλεια υγρών. 12. Τα αυγά δεν πρέπει να κρατήσουν υγρά διότι πιάνουν μούχλα και και φουσκώνουν 7

8 13. Το στέγνωμα διαρκεί έξι ημέρες από την στιγμή που θα τα βγάλουμε από το αλάτι και θα τα βάλουμε να στεγνώσουν αφού τα ξεπλύνουμε. Όταν ο καιρός είναι ξηρός (π.χ. βοριάς το χειμώνα, λίβας το καλοκαίρι) τότε στεγνώνουν γρήγορα. 14. Αφού στεγνώσουν τα ξεκαλουπώνουμε. 15. Τα αυγοτάραχα πρέπει να έχουν βάρος έως και 1,5 kg το ένα πριν από το κέρωμα, μόλις δηλαδή ολοκληρωθεί η επεξεργασία τους. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΕΡΩΜΑΤΟΣ 1. Ακολουθεί το κέρωμα, το οποίο γίνεται σε συγκεκριμένη θερμοκασία γύρω στους 150 βαθμούς με 160 βαθμούς. 2. Αν το κερί είναι σε θερμοκρασία κατώτερη των 150 βαθμών, εάν είναι δηλαδή πιο κρύο, τότε το αυγοτάραχο έχει μεγαλύτερο πάχος και συνεπώς μεγαλύτερο βάρος. 3. Γενικά, αν δεν το κερί δεν έχει την κατάλληλη θερμοκρασία τότε δεν πιάνει καλά κι έτσι το κέρωμα δεν είναι καλό τελικά. 4. Ο νόμος ορίζει πως το κερί πρέπει να είναι το 25% του βάρους του αυγοτάραχου 5. Το κερί το οποίο χρησιμοποιείται είναι φυσικό. 6. Το κέρωμα γίνεται για να μην έρχεται το αυγοτάραχο σε επαφή με τον αέρα έτσι ώστε να μην ξεραθεί. 7. Αν το αυγοτάραχο δεν κερωθεί την κατάλληλη ώρα θα ξεραθεί. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΩΝ 1. Τοποθετούμε τα αυγοτάραχα σε χάρτινα κουτιά πάνω στα οποία αναγράφουμε την ημερομηνία κερώματος. 2. Αριθμούμε τα κουτιά για να ξέρουμε σε περίπτωση που κάποιο από τα αυγοτάραχα αποδειχθεί πως είναι χαλασμένο να αποσύρουμε ολόκληρη την παρτίδα. 3. Τα βάζουμε στο ψυγείο. Μπορούν να συντηρηθούν έως ενάμιση χρόνο στο ψυγείο. Εκτός του ψυγείου διατηρούνται για έξι μήνες ύστερα και από την ημερομηνία πώλησής τους. Πέρα από αυτή την ημερομηνία το αυγοτάραχο σκουραίνει αλλά γευστικά είναι το ίδιο. 4. Γενικά, είναι προτιμότερο τα αυγοτάραχα να τοποθετούνται στο ψυγείο, διότι σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει πιθανότητα να φάει σκώρος το κερί του αυγοτάραχου, γεγονός το οποίο δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό εμάς, τους καταναλωτές. 8

9 ΠΩΛΗΣΗ 1. Στην αγορά κυκλοφορούν αυγοτάραχα με ένα αλλά και με δύο αυγά. 2. Το πιο μεγάλο σε μέγεθος αυγοτάραχο ονομάζεται «γλώσσα» ή «μπαστουνάκι». 3. Κυκλοφορεί αυγοτάραχο τριμμένο και τοποθετημένο σε βαζάκια το οποίο ονομάζουμε «Αυγοτάραχο Τρίμα». Το συγκεκριμένο προϊόν χρησιμοποιείται σε μακαρονάδες, σε σαλάτες, στα μύδια, στις γαρίδες ενώ συνοδευόμενο από φρυγανιά με βούτυρο είναι το καλύτερο φάρμακο για κάθε αδιαθεσία. 4. Στην αγορά κυκλοφορούν τρείς κατηγορίες-ποιότητες αυγοτάραχου οι οποίες διαφοροποιούνται μεταξύ τους τόσο ως προς το χρώμα τους όσο κι ως προς την γεύση τους. Οι κατηγορίες αυτές είναι οι εξής: a. Ο Ξανθός = Αυγοτάραχο με κίτρινο χρώμα. b. Ο Άσπρος = Αυγοτάραχο με κόκκινο χρώμα. Είναι το πιο γνωστό αυγοτάραχο από τις τρεις κατηγορίες, το πιο νόστιμο και το πιο ποιοτικό. c. Ο Μελαχρινός = Αυγοτάραχο με σκούρο χρώμα. Για την συγκεκριμένη ποιότητα αυγοτάραχου έχει ειπωθεί αρκετές φορές, λανθασμένα σαφώς, ότι το κερί το έχει κάψει καταστρέφοντας το χρώμα του. Θα πρέπει να γνωρίζουμε πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ουσιαστικά, αυτό είναι το χρώμα του. d. Αξίζει να σημειωθεί πως πράσινο χρώμα αυγού έχει υπάρξει μία φορά στα χρονικά. 5. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν επίσης αυγοτάραχα εισαγόμενα από άλλες χώρες τα οποία, όπως μας πληροφόρησαν, δεν έχουν καμία σχέση με τα τοπικά στην γεύση. Πικρίζουν, καίνε στον λαιμό, πιάνουν μούχλα και μυρίζουν. 6. Στην αγορά κυκλοφορούν και αυγά ακέρωτα. Είναι τα καλύτερα γευστικά, ιδιαίτερα όταν τα αφήσουμε λίγο να πάρουν μελί χρώμα και να ξεραθούν. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟΥ Ανάμεσα στα εξαιρετικά προϊόντα του ευνοημένου ελληνικού τόπου, υπάρχει ένα που στέκεται ισάξια στο πρώτο ράφι με τις εκλεκτότερες γεύσεις του κόσμου: το αβγοτάραχο. Εκείνο που παράγεται από τον θηλυκό κέφαλο (μπάφα) είναι ένα προϊόν γνωστό και εκτιμημένο από αιώνες (το "οιοτάριχον" των βυζαντινών).το αβγοτάραχο της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού είναι το μοναδικό που έχει από χρόνια αναγνωριστεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. 9

10 ΚΥΡΙΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Στον Πίνακα 1 δίνονται οι μέσοι όροι για τα κύρια συστατικά και τα μικροσυστατικά των νωπών και κερωμένων δειγμάτων. Τα αποτελέσματα αποτελούν το μέσο όρο 3 δειγμάτων που αναλύθηκαν εις διπλούν. ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ Στον Πίνακα 2 δίνονται οι μέσοι όροι για τις σημαντικότερες ομάδες λιπαρών οξέων που ανιχνεύθηκαν στα δείγματα ολικών, ουδέτερων και πολικών λιποειδών αυγοτάραχου. Τα αποτελέσματα είναι ο μέσος όρος 3 δειγμάτων που αναλύθηκαν εις διπλούν. 10

11 Πίνακας 2. Κυριότερες τάξεις λιπαρών οξέων στα λιπίδια αυγοτάραχου (% ολικών λιπαρών οξέων) Πίνακας 3. Εκατοστιαία συνεισφορά των τάξεων των λιπαρών οξέων στο συνολικό ενεργειακό περιεχόμενο του αυγοτάραχου (εξ υπολογισμού) ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΛΙΠΟΕΙΔΙΚΩΝ ΚΛΑΣΜΑΤΩΝ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΕ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ Συνοπτικά τα αποτελέσματα των πειραμάτων μέτρησης της βιολογικής δραστικότητας, δίνονται στον Πίνακα 4. 11

12 Πίνακας 4. Βιολογική δραστικότητα δειγμάτων αυγοτάραχου. 1. Δείχνει το είδος της δραστικότητας του δοκιμαζόμενου κλάσματος. Το δοκιμαζόμενο κλάσμα μπορεί είτε να επάγει τη συσσώρευση αιμοπεταλίων (συσσώρευση), είτε να αναστέλλει τη συσσώρευση που επάγεται από PAF και θρομβίνη (αναστολή). 2. Για όσα κλάσματα εμφανίζουν ικανότητα συσσώρευσης αιμοπεταλίων, η στήλη αυτή δείχνει την περιοχή συγκεντρώσεων του κλάσματος μέσα στην οποία μπορεί να προκληθεί συσσώρευση εκπεφρασμένη είτε ως συγκέντρωση κλάσματος (ng/μl) είτε ως ποσότητα (μg) αρχικού δείγματος αυγοτάραχου μέσα στην οποία περιέχεται η ποσότητα του λιποειδικού κλάσματος που προκαλεί συσσώρευση. 3. Για όσα κλάσματα εμφανίζουν ανασταλτική δράση έναντι της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων που προκαλείται από τον PAF, η ανασταλτική ικανότητα εκφράζεται σε IC 50, το οποίο ισοδυναμεί με την συγκέντρωση του κλάσματος που μπορεί να αναστείλει κατά 50% την συσσώρευση που επάγεται από τον PAF. Μέσα σε παρένθεση εκφράζεται το IC 50 ως ποσότητα (μg) αρχικού δείγματος αυγοτάραχου μέσα στην οποία περιέχεται η ποσότητα του λιποειδικού κλάσματος που προκαλεί αναστολή. 4. Για όσα κλάσματα εμφανίζουν ανασταλτική δράση έναντι της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων που προκαλείται από θρομβίνη, η ανασταλτική ικανότητα εκφράζεται σε IC 50, το οποίο ισοδυναμεί με την συγκέντρωση του κλάσματος που μπορεί να αναστείλει κατά 50% την συσσώρευση που επάγεται από τη θρομβίνη. Μέσα σε παρένθεση εκφράζεται το IC 50 ως ποσότητα (μg) αρχικού δείγματος 12

13 αυγοτάραχου μέσα στην οποία περιέχεται η ποσότητα του λιποειδικού κλάσματος που προκαλεί αναστολή. 5. Τα αποτελέσματα εκφράζονται ως μέσος όρος ± τυπική απόκλιση τριών προσδιορισμών ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟΥ Η ΘΕΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΥΓΕΙΑ Χαρακτηριστικό έδεσμα της μεσογειακής διατροφής το αυγοτάραχο, παρέχει σημαντικές υπηρεσίες στον οργανισμό μας, όπως έδειξε έρευνα Ελλήνων επιστημόνων. Η αντιφλεγμονώδης και αντιθρομβωτική δράση των συστατικών του αποτελεί «ασπίδα» έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων. Είναι εξαιρετικά θρεπτική τροφή, γεμάτη από πολύ καλά ισορροπημένες πρωτεΐνες, αμινοξέα και σεβαστές ποσότητες από Ω3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα καθώς και βιταμίνες Α, Β, C και Ε, αλλά και σίδηρο και ασβέστιο. Μια μακροσκελής έρευνα από τη Σχολή της Επιστήμης της Διαιτολόγιας και Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, η οποία δημοσιεύθηκε στο «Journal of Αgricultural and Food Chemistry» των ΗΠΑ, περιγράφει το αυγοτάραχο ως μία από τις πιο υγιεινές τροφές για τον άνθρωπο, τονίζοντας τις ευεργετικές του ιδιότητες για το κυκλοφορικό σύστημα και την καρδιά. Το χαρακτηρίζει πλήρη τροφή, με εξαιρετική μάλιστα γεύση και θεωρείται αφροδισιακό. Μεταξύ των μεσογειακών τροφίμων που μελετήθηκαν προσφάτως από την ελληνική ερευνητική ομάδα είναι και το αυγοτάραχο, παραδοσιακό προϊόν της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Καθώς από προηγούμενες μελέτες είχε διαπιστωθεί ότι τα λιπαρά οξέα είναι τα μόρια που έχουν δραστικό βιολογικό ρόλο στην πρόληψη των καρδιαγγειακών, στόχος της μελέτης ήταν η ανάλυση των συστατικών του αυγοτάραχου, η αναζήτηση και ο υπολογισμός των ποσοτήτων τέτοιων μορίων, αλλά και η πειραματική απόδειξη της αντιφλεγμονώδους δράσης τους. Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, τα οποία παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια ειδικής ημερίδας στο Μεσολόγγι, το κερωμένο αυγοτάραχο αποτελεί τρόφιμο υψηλής διατροφικής αξίας, παρέχοντας υψηλά ποσά πρωτεΐνης, ενέργειας και λίπους. Τα λιποειδή του είναι πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ενώ περιέχουν αξιόλογες ποσότητες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων της σειράς ω3. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ 8. Το κερωμένο αυγοτάραχο, όπως προκύπτει από τη σύστασή του, αποτελεί τρόφιμο υψηλής διατροφικής αξίας, παρέχοντας υψηλά ποσά πρωτεΐνης, ενέργειας και λίπους. Τα λιποειδή του είναι 13

14 πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (Πίνακας 2) ενώ περιέχουν αξιόλογες ποσότητες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων της σειράς ω3. Τα ποσοστά της συνολικής ενέργειας που αντιπροσωπεύουν οι βασικές τάξεις λιπαρών οξέων (Πίνακας 3), είναι εντός των συνιστώμενων από την NCEP ποσοστών. 9. Τα ω3 πολυακόρεστα που προσλαμβάνονται με κατανάλωση 100g κερωμένου προϊόντος είναι περίπου 2g (Πίνακας 1), ποσότητα που υπερβαίνει τη συνιστώμενη ημερήσια δόση στον Καναδά ( g) ενώ είναι δεκαπλάσια των 0.2g που είναι η συνιστώμενη ως ελάχιστη ημερήσια πρόσληψη πολυακόρεστων ω3 λιπαρών οξέων στην Βρετανία. 10. Το κερωμένο αυγοτάραχο περιέχει και χοληστερόλη - 388mg/100g - σε ποσότητες χαμηλότερες από την αντίστοιχη για το χαβιάρι (δες Πίνακα Π1 Παραρτήματος). Η πρόσληψη χοληστερόλης από την κατανάλωση 100g αυγοτάραχου υπερβαίνει τη συνιστώμενη μέγιστη ημερήσια δόση των 300mg και είναι τόση όση και η πρόσληψη από κατανάλωση 1.5 μεγάλου αυγού (των 65 gr) 11. Το αυγοτάραχο περιέχει σημαντική ποσότητα βιταμίνης Ε - 4mg/100g - κυρίως υπό τη μορφή α- τοκοφερόλης. Η συγκέντρωση της βιταμίνης Ε είναι χαμηλότερη από την τιμή των 7mg/100g που έχει αναφερθεί για το χαβιάρι (Πίνακας Π1), αλλά είναι 3-4 φορές υψηλότερη από τις συνήθεις τιμές σε αυγά (Πίνακες USDA). Η παρουσία αυτού του σημαντικού φυσικού αντιοξειδωτικού και η προστατευτική του δράση είναι επιθυμητή σε ένα τρόφιμο πλούσιο σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή, η βιταμίνη Ε επιπλέον εμφανίζει ανασταλτική δράση έναντι του PAF. 12. Από τη μελέτη της κατανομής των λιπαρών οξέων στα ολικά, τα ουδέτερα και τα πολικά λιποειδή του αυγοτάραχου, που δίνεται στον Πίνακα 2, προκύπτει ότι: (α) τα πολικά λιποειδή περιέχουν περισσότερα πολυακόρεστα ω3 λιπαρά οξέα σε σχέση με τα ουδέτερα λιποειδή, (β) ο λόγος 20:5ω3/22:6ω3 (EPA/DHA) στα ολικά λιποειδή του αυγοτάραχου είναι περίπου 0.5 (γ) Τα λιποειδή των αυγών του κέφαλου περιέχουν υψηλότερες ποσότητες παλμιτελαϊκού οξέος (16:1ω7) από παλμιτικό (16:0) - σε αντίθεση με τα περισσότερα αυγά ιχθύων. Τα ευρήματα αυτά βρίσκονται σε συμφωνία με τα δεδομένα της διεθνούς βιβλιογραφίας για τα αυγά ψαριών. 13. Αναφορικά με τη βιολογική δραστικότητα, τα ολικά λιποειδή (Total Lipids, TL), τόσο του νωπού αυγοτάραχου όσο και του κερωμένου αυγοτάραχου, εμφανίζουν ανασταλτική δράση έναντι της επαγόμενης από PAF και θρομβίνη συσσώρευσης των αιμοπεταλίων. 14. Η ικανότητα αναστολής της συσσώρευσης αιμοπεταλίων των λιποειδών νωπού και κερωμένου αυγοτάραχου οφείλεται κατά κύριο λόγο στο κλάσμα των ουδετέρων λιποειδών το οποίο, τόσο για το νωπό αυγοτάραχο, όσο και για το κερωμένο αυγοτάραχο εμφανίζει ισχυρή ανασταλτική δράση έναντι του PAF και της θρομβίνης. Οι τιμές των IC 50 δείχνουν ότι τα ουδέτερα λιποειδή του νωπού αυγοτάραχου είναι ελαφρά καλύτεροι αναστολείς της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων που επάγεται τόσο από PAF όσο και από θρομβίνη. 15. Τα κλάσματα των πολικών λιποειδών εμφανίζουν διττή δράση. Σε χαμηλές συγκεντρώσεις είναι αναστολείς της συσσώρευσης που επάγεται από PAF και θρομβίνη, ενώ σε αρκετά μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μπορούν τα ίδια να επάγουν συσσώρευση αιμοπεταλίων. Η διττή δράση δικαιολογείται από το γεγονός ότι τα δοκιμαζόμενα κλάσματα είναι μίγματα ενώσεων τα οποία είναι δυνατόν να περιέχουν ενώσεις που έχουν είτε συσσωρευτική είτε ανασταλτική δράση με αποτέλεσμα η συνολική δράση του κλάσματος να εξαρτάται από τη σχετική ποσότητα και σχετική δραστικότητα αυτών των ενώσεων. 16. Μέχρις στιγμής επικρατούσε η άποψη ότι το αβγοτάραχο είναι ένα προϊόν απαγορευμένο για άτομα που έχουν υψηλή χοληστερόλη και έχουν ακόμη αυξημένη αρτηριακή πίεση. Ο λόγος που προφανώς επικρατούσε αυτή η άποψη ήταν επειδή έχει αυξημένα λιπαρά. 14

15 ΤΟ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η κληρονομιά της συντήρησης ιχθυρών, τα οποία αλιεύονται από τις πλούσιες σε φυσικό αλάτι θάλασσες, διατηρείται ακόμα και σήμερα, ιδιαίτερα σε κάποιες Μεσογειακές χώρες. Παρόλο που η τακτική της συντήρησης του αυγοτάραχου από τόνο ή από κέφαλο, κάποιες φορές θεωρείται επίτευγμα των Βυζαντινών, στη πραγματικότητα πηγαίνει πίσω στους Αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους, ακόμη και σε κάποια παράλια της Ασίας. Στην Ελλάδα, τα τρία αδέλφια Ζαφείρης, Νίκος και Γιώργος Τρικαλινός ξεκίνησαν την παραγωγή και εμπορία αυγοτάραχου στο Αιτωλικό το Το 1942, ο Παναγιώτης Τρικαλινός, πατέρας του σημερινού ιδιοκτήτη, ως ειδικός στην απόσπαση του αυγοτάραχου, και γνωστός καραβοκύρης στην λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού, ίδρυσε την επιχείρηση «Τρικαλινός». Το 1995 ο Ζαφείρης Τρικαλινός ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση και το 1997 δημιουργήθηκε η νέα παραγωγική μονάδα στην Αθήνα. Όλες οι παραδοσιακές τεχνικές εφαρμόζονται πιστά, σε ένα πρότυπο εργαστήριο, που εξασφαλίζει την ποιότητα, την υγιεινή, και την ασφάλεια των παραγομένων προϊόντων. Το 1998 άρχισε η εξαγωγή των προϊόντων της «Τρικαλινός ΕΕ» στην εταιρία Petrossian και σταδιακά επεκτείνεται σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία. Το 2005 η εταιρία «Τρικαλινός ΕΕ» παρουσιάζει για πρώτη φορά το προϊόν «Αυγοτάραχο Τρίμμα» το οποίο τον επόμενο χρόνο βραβεύεται στην Διεθνή Έκθεση Sial του Παρισιού και ακολουθούν αλλεπάλληλες βραβεύσεις με Gourmet Awards στην Αθήνα. Το Trikalinos Αυγοτάραχο Τρίμμα είναι ένα φυσικό προϊόν χωρίς συντηρητικά, με διατροφική αξία κι ευχάριστη μακρότατη επίγευση. Παράγεται αποκλειστικά από αυγά κεφάλου, τα οποία αναγνωρίζονται ως η καλύτερη πρώτη ύλη για την παραγωγή αυγοτάραχου. Το 2008 η «Τρικαλινός ΕΕ» παρουσιάζει για πρώτη φορά το «Αφρίνα, Φυσικό αλάτι» (Fleur de Sel). Το Trikalinos Fleur de sel είναι το πιο καθαρό από όλα τα επιτραπέζια αλάτια και θεωρείται ως θαλασσινό αλάτι εξαιρετικής ποιότητας. Κατά 99,5 % φυσικό αλάτι χωρίς καμία μεταποίηση: Φρέσκο, λαμπερό, λευκό αλάτι το οποίο διατηρεί πάντα τη φυσική του υγρασία. Το Trikalinos Fleur de sel συλλέγετε με παραδοσιακές μεθόδους από την Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου. Η «Τρικαλινός ΕΕ» είναι πιστοποιημένη με ISO9001 (σύμφωνα με τις διαδικασίες της TUV CERΤ) και ISO (σύμφωνα με τις διαδικασίες της TUV CERΤ) ενώ διαθέτει Ιαπωνικό πιστοποιητικό από τον Οργανισμό Υγιεινής & Τροφίμων καθώς και Πιστοποιητικά εισαγωγής από τις Ιαπωνικές αρχές. Απο εκεί και μετά η άνοδος είναι ιλιγγιώδης: τα προϊόντα εξάγονται στο περίφημο οίκο Petrossian, το αβγοτάραχο Τρικαλινός παίρνει εξαιρετικά σχόλια στους New York Times, ο food writer Jose Andres έκανε μόδα το αβγοτάραχο στα media και το καθιέρωσε ως το πιο «καυτό» υλικό για tapas σε αρκετά εστιατόρια των ΗΠΑ, όπου ήταν άγνωστο ως υλικό, στη γαλλική αγορά το συγκεκριμένο προϊόν θεωρείται ανώτερο από το αντίστοιχο της Κορσικής, χαρακτηρίζεται «royale» και πωλείται σε διπλάσια τιμή, και ο κατάλογος δεν έχει τέλος. Πρόσφατα όμως δέχθηκε μιαν ακόμη μεγάλη τιμή. 15

16 Β ΜΕΡΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στο δεύτερο μέρος της εργασίας μας εκθέτουμε με την μορφή διαγραμμάτων τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων μας τα οποία εκτίθενται στο τέλος της εργασίας μας. Πιο συγκεκριμένα, συνθέσαμε δύο διαφορετικά ερωτηματολόγια ανάλογα με την ηλικία των ερωτούμενων εκ των οποίων: το πρώτο ήταν προσαρμοσμένο προκειμένου να απαντηθεί από μαθητές του δημοτικού και συγκεκριμένα της τέταρτης τάξης του δημοτικού. το δεύτερο απαντήθηκε από άτομα ηλικίας 35 έως και 65 ετών. ΠΡΩΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Γνωρίζετε τι είναι το αυγοτάραχο; ΝΑΙ 32% ΌΧΙ 68% Παρατηρούμε πως το 68% των μαθητών γνωρίζει τι είναι το αυγοτάραχο. Το ποσοστό είναι αρκετά ικανοποιητικό, θα λέγαμε. 16

17 Έχετε δοκιμάσει το αυγοτάραχο; ΝΑΙ ΌΧΙ 39% 61% Παρατηρούμε πως μόλις το 39% των μαθητών έχει δοκιμάσει το αυγοτάραχο, αν και το 68% αυτών, όπως διαπιστώσαμε από το προηγούμενο διάγραμμα, γνωρίζει τι είναι. Εάν ναι, σας αρέσει; ΝΑΙ ΌΧΙ 40% 60% Παρατηρούμε πως, από το 39% των μαθητών οι οποίοι έχουν δοκιμάσει το αυγοτάραχο, γευστικά αυτό αρέσει στο 40%. Δεν αρέσει, λοιπόν, το αυγοτάραχο γευστικά σε πολλούς από τους μαθητές οι οποίοι το έχουν δοκιμάσει. 17

18 Τρώτε συχνά αυγοτάραχο; 19% ΝΑΙ ΌΧΙ 81% Παρατηρούμε πως, από το 40% των μαθητών στους οποίους άρεσε γευστικά το αυγοτάραχο, μόνο το 19% των μαθητών αυτών τρώει συχνά αυγοτάραχο. 18

19 ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΕΝΗΛΙΚΕΣ 35 ΕΩΣ 65 ΕΤΩΝ Γνωριζετε τι ειναι το αυγοταροχο; Ναι Όχι Ναι 16 1 Όχι Παρατηρούμε πως, από τους 17 ενήλικες οι οποίοι απάντησαν το ερωτηματολόγιο, όλοι πλην ενός γνωρίζουν τι είναι το αυγοτάραχο. Ναι Όχι Εάν ναι, σας αρέσει; Άνδρες Γυναίκες Παρατηρούμε πως στους περισσότερους άνδρες αρέσει γευστικά το αυγοτάραχο σε αντίθεση με τις γυναίκες, εκ των οποίων οι περισσότερες, όπως διαπιστώνουμε από το διάγραμμα, δεν το προτιμούν. 19

20 Τρώτε συχνά αυγοτάραχο; Ναι Όχι 0 Άνδρες Γυναίκες Παρατηρούμε πως η πλειοψηφία τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών δεν τρώει συχνά αυγοτάραχο. Γνωρίζετε την διατροφική αξία του αυγοτάραχου; Ναι Όχι Άνδρες Γυναίκες Παρατηρούμε πως η πλειοψηφία τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών γνωρίζουν την διατροφική αξία του αυγοτάραχου. 20

21 ΠΡΩΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - PROJECT ΘΕΜΑ: ΤΟ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΤΑΞΗ: Β ΤΜΗΜΑ: 1 ο 1. Φύλο Κορίτσι Αγόρι ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 2. Ηλικία 8 ετών 9 ετών 10 ετών 3. Γνωρίζετε τι είναι το αυγοτάραχο; Ναι Όχι 4. Έχετε δοκιμάσει το αυγοτάραχο; Ναι Όχι 5. Εάν Ναι, σας άρεσε; Ναι Όχι 6. Τρώτε συχνά αυγοτάραχο; Ναι Όχι 21

22 ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΕΝΗΛΙΚΕΣ 35 ΕΩΣ 65 ΕΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - PROJECT ΘΕΜΑ: ΤΟ ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΤΑΞΗ: Β ΤΜΗΜΑ: 1 ο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Φύλο Γυναίκα Άνδρας 2. Ηλικία Γνωρίζετε τι είναι το αυγοτάραχο; Ναι Όχι 4. Έχετε δοκιμάσει το αυγοτάραχο; Ναι Όχι 5. Εάν Ναι, σας άρεσε; Ναι Όχι 8. Εάν Όχι, για ποιο λόγο; 9. Γνωρίζετε ποια είναι η οικονομική σημασία του αυγοτάραχου για τον τόπο μας; Ναι Όχι 10. Χρησιμοποιείτε το αυγοτάραχο ως υλικό στις διάφορες συνταγές σας; Ναι Όχι 6. Γνωρίζετε τη διατροφική αξία του αυγοτάραχου; Ναί Όχι 7. Τρώτε συχνά αυγοτάραχο; Ναι Όχι 22

23 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ελπίζουμε ο τρόπος παρουσίασης και οργάνωσης του περιεχομένου της ερευνητικής μας εργασίας να βοήθησε τον καθένα που αναζητούσε πληροφορίες σχετικά με το αυγοτάραχο Μεσολογγίου. Οι μαθητές της Β Τάξης, του 1ου τμήματος, του 2ου Γενικού Λυκείου Μεσολογγίου. Η Υπεύθυνη Καθηγήτρια : κ. Χατζή Όλγα

24 24