>.. - i V. ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΠΝ ;ΐ \ i- ψ,. V.. ' ν' . V . > ' > : ' >7' . ίέ ι;κ ί ν.

Transcript

1 . ίέ ι;κ ί ν. f >.. - i V. ;ΐ \ i i ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΠΝ i- ψ,. Ϊ 1». ί 1 ι ] Iτ I V.. ' ν' ;. V! 1 ] * /.. > ' > : ' >7'

2 ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ΚΑΤΣΕΛΑΚΗ JJ Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟ Υ Μ ΙΧΑΗΛ ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΝΕΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ( ) ΚΑΙ Η ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 14ου ΑΙΩΝΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΧΕΔΙΑ-ΕΓΧΡΩΜ ΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ-ΕΙΚΟΝΕΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2003

3 I r t»/ ί Ά I ΣΧΕΔΙΑ l i i» I

4 «#*:... H & il.20«.. i N S s? : :':. ::-ivjvs;i-:r;v 7" : 1 W ^

5 4 Σχέδιο 1. Εξωτερικό. Ν Α όψη του ναού

6 *> «Σχέδιο 2. Εξωτερικό. Β. όψη του ναού j * ί

7 Σχέδιο 3. Κάτοψη του ναού

8 * Σχέδιο 4- Τομή. Α. τοίχος

9 < Σχέδιο 5. Τομή. Δ. τοίχος

10 Σχέδιο 6. Διάταξη των παραστάσεων στον Α. τοίχο 1. Χριστός Παντοκράτωρ 2. Μελισμός 3. Αγιο Μανδήλιο 4. Ευαγγελισμός 5. Μετάληψη οσίας Μαρίας Αιγύπτιας. Ο αββάς Ζωσιμάς 6. Μετάληψη οσίας Μαρίας Αιγοπτίας. Η οσία Μαρία 7. Θυσία Αβραάμ

11 \ Σχέδιο 7. Διάταξη των παραστάσεων στο Β. τοίχο 1. Ανάληψη 7. Αγία Ιουλίττα 2. Στηθάρια αγίων (Προκόπιος) 8. Η Αγία Τριάδα διατάσσει τον Λωτ να φύγει 3. Λάρνακα 9. Φυγή του Λωτ, καταστροφή των Σοδόμων 4. Αγιος Κοσμάς ή Δαμιανός 10. Πάλη του Ιακώβ 5. Αγιος Παντελεήμων 1 1. Β' Παρουσία. Σύναξη αποστόλων 6. Αγία Μαρίνα 12. Β' Παρουσία. Βύθιος Δράκων

12 I Σχέδιο 8. Διάταξη των παραστάσεων στο Ν. τοίχο 1. Σταύρωση 7. Ο άγγελος μεταφέρει τον Αββακούμ 2. Επιτάφιος Θρήνος 3. Συλλειτουργούντες ιεράρχες 4. Αγιος Κοσμάς ή Δαμιανός 5. Αγιος Τρύφων 6. Αγιος Κήρυκος 8. Απελευθέρωση του Πέτρου 9. Εν Χώναις θαύμα 10. Β' Παρουσία, Σύναξη αποστόλων Π. Β' Παρουσία. Χοροί δικαίων 12. Συνάντηση Ιησού του Ναυή με αρχάγγελο 13. Επίγραμμα

13 i i«σχέδιο 9. Διάταξη των παραστάσεων στο Δ. τοίχο 1. Β Παρουσία. Χριστός Δίκαιος Κριτής 2. Προσωποποίηση της Γης Ποινές κολασμένων & προσωποποίηση της Θάλασσας Δωρητές 5. Αγιος Βλάσιος

14 Σχέδιο 10. Διάταξη των παραστάσεων στην Α. πλευρά του εσωραχίου

15 ι i«σχέδιο 1 1. Διάταξη των παραστάσεων στη Δ. πλευρά του εσωραχίου

16 Σχέδιο 12. Η κτητορική επιγραφή από την παράσταση των δωρητών στο Δ. -Τοίχο του ναού

17 1* ΕΓΧΡΩ Μ Ο Ι Π ΙΝΑΚΕΣ

18

19 Πίν. 2. Η Θυσία του Αβραάμ

20 Εικ. 3. Η Σταύρωση. Η Παναγία και οι γυναίκες της Ιερουσαλήμ (λεπτ.)

21 Πίν. 4. Ο Επιτάφιος Θρήνος. Ο άγγελος (λεπτ.)

22 Πίν. 5. Η Ανάληψη

23 Πίν. 6. Η Ανάληψη. Ο άγγελος αριστερά που φέρει τη δόξα (λεπτ.)

24 Πίν. 7. Η απελευθέρωση του Πέτρου (λεπτ.)

25 Πίν. 8. Το εν Χώναις θαύμα. Ο προσμονάριος Άρχιππος (λεπτ.)

26 Χ βζία Πίν. 9. Η αγία Μαρίνα

27 Πίν. 10. Ο άγιος Βλάσιος

28

29 I, Πίν. 12. Οι δωρητές. Ο Μιχαήλ Πατσιδιώτης (λεπτ.)

30 v>s.y t* i* ΕΙΚΟ ΝΕΣ

31 Εικ. 1. Αποψη του ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και της κοιλάδας των Αρχανών

32

33 Εικ. 3. Εξωτερικό. ΒΔ όψη του ναού «

34 1*.>» «* Εικ. 4. Το ανάγλυφο υπέρθυρο

35

36

37 Εικ. 7. Εσωτερικό. Άποψη του Ν. τοίχου

38

39

40 Εικ. 10. Ο Μελισμός

41 Εικ. 11. Οι συλλειτουργούντες ιεράρχες του Ν Θεολόγος και Τίτος Κρήτης τοίχου άγιοι Γρηγόριος ο

42 Ε.κ. 12. Ο. σ υ λ λ ε ιτ ο υ ρ γ ο ί, ν τ ε ς ιε ρ ό ρ χ ε ς τ ο υ Ν. τ ο (χ ο υ. 0 «γ ι_ο ς Ν ικ 4 λ ο ο? ( W )

43 Εικ. 13. Ο συλλειτουργών ιεράρχης Νικόλαος. Το ειλητάριο (λεπτ.)

44 Εικ. 14. Το Αγιο Μανδήλιο

45 Εικ. 15. Ο Ευαγγελισμός. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ

46 » < Εικόνα 16. Ο Ευαγγελισμός. Η Παναγία ι* Κ I

47 Εικ. 17. Η Μετάληψη της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας. Ο αββάς Ζωσιμάς

48 Εικόνα 18. Η Μετάληψη της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας. Η οσία Μαρία

49 Εικ. 19. Η Θυσία του Αβραάμ

50 Εικ. 20. Η Σταύρωση

51

52 Εικ. 22. Ο Επιτάφιος Θρήνος :

53 Εικ. 23. Η Ανάληψη

54

55

56

57 Εικ. 27. Η Δευτέρα Παρουσία. Οι απόστολοι και οι χοροί των δικαίων στο Ν. τοίχο!

58 Εικ. 28. Η Δευτέρα Παρουσία. Η σύναξη των αποστόλων στο Ν. τοίχο (λεπτ.)

59 Εικ. 29. Η Δευτέρα Παρουσία. Η προσωποποίηση της Γης (λεπτ.)

60

61

62 Εικ. 32. Σκηνές από τον κύκλο του αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Β. τοίχο

63 Ε.Κ 33 Αγια Τριαδο διατασσει τον Λωτ να φύγει από τα Σόδομα

64 Εικ. 34. Η φυγή του Λωτ και η καταστροφή των Σοδόμων

65 Εικ, 35. Η πάλη του Ιακώβ

66 Εικ. 36. Σκηνές από τον κύκλο του αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Ν. τοίχο

67 Εικ. 37. Ο άγγελος μεταφέρει τον Αββακούμ στο λάκκο των λεόντων

68 Εικ. 38. Η απελευθέρωση του Πέτρου

69 Εικ. 39. Το εν Χώναις θαύμα

70 Εικ. 40. Η συνάντηση του Ιησού του Ναυή με τον αρχάγγελο Μιχαήλ και η άλωση της Ιεριχούς

71 Εικ. 41. Η συνάντηση του Ιησού του Ναυή με τον αρχάγγελέ Μιχαήλ (λεπτ.) I

72 Εικ. 42. Η συνάντηση του Ιησού του Ναυή με τον αρχάγγελο Μιχαήλ. Ο Ιησούς του Ναυή (λεπτ.)

73 Εικόνα 43. Η άλωση της Ιεριχούς

74 Εικ. 44. Η άλωση της Ιεριχούς. Οι ιερείς (λεπτ.)!

75 Εικ. 45. Η άλωση της Ιεριχούς. Τα τείχη της Ιεριχούς με το βασιλικό ζεύγος και τους στρατιώτες (λεπτ.)

76 Λ, Vl t: I I ElK. 46. Ο άγιος Κοσμάς ή Δαμιανός (;)

77

78

79 Εικ. 49. Η αγία Μαρίνα

80

81 i I Εικ Ο άγιος Τρύφων ( 3

82 v t rrrer? Εικ. 5 2,0 άγιος Τρύφων. Η χήνα (λεπτ.)

83 Εικ. 53. Ο άγιος Κήρυκος

84 !4. Ο άγιος BiAawc

85 I

86 Εικ. 56. Ο δωρητής Μιχαήλ Πατσιδιώτης προσφέρει ομοίωμα του ναού στον αρχαγγελο Μιχαήλ

87 Εικ* 57. Ο δωρητής Μιχαήλ Πατσιδιώτης προσφέρει ομοίωμα του ναού στον αρχάγγελο Μιχαήλ (λεπτ.)

88 Εικ. 58. Ο δωρητής Μιχαήλ Πατσιδιώτης προσφέρει ομοίωμα του ναού στον αρχάγγελο Μιχαήλ (λεπτ.)

89 Εικ. 59- Η επιγραφή στην αψίδα του ιερού

90 I I

91 I i l Ί i?

92 \ ί ί ί. i ί( ί Iί ίi ί { Εικ. 62, Κόσμημα. Γεωμετρικό κόσμημα

93 Εικ. 63. Κόσμημα. Εφαπτόμενα τετράφυλλα I I

94 Εικ. 64. Κόσμημα. Καρδιόσχημα ανθέμια και σχηματοποιημένος πλοχμός I

95

96 Εικ. 66. Cefalu Μητρόπολη. Ο Χριστός Παντοκράτωρ

97 Εικ. 67α. Μητρόπολη Monreale. Ο Χριστός Παντοκράτωρ

98

99 Εικ. 68. Αγία Μαρίνα Μουρνέ. Ο Χριστός Παντοκράτωρ

100

101

102

103

104 ί ν ι i ί ^Εικ. 73. Άγιος Ιωάννης Θεολόγος στο Σελλί. Το Άγιο Μανδήλιο ί! ι ί ί 1 ( ί

105 Εικ. 74. Αγιος Γεώργιος στους Ανύόρους. Ο Ευαγγελισμός. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ (λεπτ.)

106

107 f ί I i Εικ. 76. Αγία Πελαγία Ανω Βιάννου. Η Θυσία του Αβραάμ

108 Εικ. 77. Αγία Ειρήνη Κουρνά. Η Θυσία του Αβραάμ

109 Εικ. 78. Άγιος Γεώργιος Σκλαβοπούλας. Η Σταύρωση. Ο Λογγίνος (λεπτ.)

110

111 Εικ. 80. Άγιος Δημήτριος Αειβαδά. Η Σταύρωση

112 Εικ. 81. Άγιος Φώτης στους Αγίους Θεοδώρους. Η Σταύρωση

113 ίικ. 82. Άγιος Φραγκίσκος Ασίζης. Ο Επιτάφιος Θρήνος (λεπτ.)

114 Εικ. 83. Άγιος Νικόλαος στις Ελένες. Ο Επιτάφιος Θρήνος

115 mm

116 r' t i S I \ I i, \ i i \ Εικ. 85. Ναός Παναγίας στους Λαμπιώτες. Η Ανάληψη. Αγγελος (λεπτ.)

117 Εικ 86. Αγιος Γεώργιος Μουρνέ. Β ' Παρουσία. Η προσωποποίηση της

118 Εικ. 87. Αγιος Ευτύχιος Τσισκιανά. Η Β ' Παρουσία. Οι ποινές των κολασμένων (λεπτ.)

119 Εικ. 88. Αγία Πελαγία Άνω Βιάννου. Η Β ' Παρουσία. Οι ποινές των κολασμένων

120 Εικ. 89. Αγία Παρασκευή Κίτηρος. Η Β ' Παρουσία. Οι ποινές των κολασμένων

121 Εικ. 90α, Θύρα του Monte Gargano. Ο κύκλος του αρχαγγέλου Μιχαήλ

122 Εικ. 90β. Θύρα του Suzdal. Ο κύκλος του αρχαγγέλου Μιχαήλ

123 Εικ. 91α. Μητρόπολη Monreale. Η συνάντηση του Λωτ μ τους αγγέλους

124 Εικ. 91β. Μητρόπολη Monreale. Η φυγή του Λωτ και η καταστροφή των Σοδόμων

125 UK. 92α. Capella Palatina Παλέρμο. Η Πάλη του Ιακώβ

126

127 Εικ. 93. Capella Palatina. Η απελευθέρωση του Πέτρου

128 Εικ. 94. Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Αρκαλοχώρι. Το εν Χώναις θαύμα

129 Εικ. 95. Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στην Αράδενα. Το εν Χώναις θαύμα

130 Εικ. 96. Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Κουστογέρακο. Το εν Χώναις θαύμα

131 * «Εικ. 97. Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Κούνενι. Το εν Χώναις θαύμα

132 Εικ. 98. Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Αρκαλοχώρι. Η συνάντηση του Ιησού του Ναυή με τον άγγελο

133 Εικ. 99. Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Κούνενι. Η συνάντηση του Ιησού του Ναυή με τον άγγελο και η άλωση της Ιεριχούς

134 Εικ Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη Σαρακήνα. Η συνάντηση του Ιησού του Ναυή με τον άγγελο και η άλωση της Ιεριχούς

135 I ί ίί ί Εικ Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος στην Αξό. Ο άγιος Παντελεημων

136

137

138 Εικόνα 104. Ναός του Χριστού στους Κασάνους. Οι άγιοι Πολύκαρπος και Βλάσιος

139 Εικ Αγία Παρασκευή Κίτηρος. Ο άγιος Βλάσιος

140 Εικ Ναός Παναγίας Αλήκαμπου. Οι δωρητές του ναοΰ

141 Εικ. 107, Αγιοι Γεώργιος & Κωνσταντίνος Πύργου. Σκηνές από το βίο του αγίου Κωνσταντίνου

142 Εικ Άγιοι Γεώργιος και Κωνσταντίνος Πύργου. Το γενέσιο του αγίου Κωνσταντίνου. Το λουτρό του βρέφους (λεπτ.)

143