ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών 22 Μαρτίου 2001 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 2000/0115(COD) ΣΧΕ ΙΟ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών προς την Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς σχετικά µε την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου που αφορά το συντονισµό των διαδικασιών σύναψης συµβάσεων στους τοµείς του ύδατος, της ενέργειας και των µεταφορών (COM(2000) 276 C5-0368/ /0117((COD)) Συντάκτρια γνωµοδότησης: Inger Schörling PA\ doc PE

2 PE /17 PA\ doc

3 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Κατά τη συνεδρίασή της στις 24 Ιανουαρίου 2001, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών όρισε συντάκτρια γνωµοδότησης την κ. Inger Schörling. Κατά τη συνεδρίασή της/τις συνεδριάσεις της στις..., η επιτροπή εξέτασε το σχέδιο γνωµοδότησης. Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση, η επιτροπή ενέκρινε τις ακόλουθες τροπολογίες µε ψήφους... υπέρ,... κατά και... αποχές(ή)/οµόφωνα. Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές:... (πρόεδρος/ασκών/ασκούσα την προεδρία),... (αντιπρόεδρος),...(αντιπρόεδρος),... (συντάκτης/ρια γνωµοδότησης),...,... (αναπλ....),... (αναπλ.... σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού),... και.... PA\ doc 3/17 PE

4 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η συντάκτρια της παρούσας γνωµοδότησης επικροτεί την πρόταση να ενοποιηθούν σε µία οι τρεις σηµερινές οδηγίες για την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων. Οι κανόνες σύναψης δηµοσίων συµβάσεων έχουν ήδη επικριθεί ως πολύπλοκοι και γραφειοκρατικοί. Με την παρούσα πρόταση, η Επιτροπή επιδιώκει να απλουστεύσει και να επαναδιατυπώσει το κείµενο, προκειµένου να το καταστήσει σαφέστερο και περισσότερο ευανάγνωστο. Η πρόταση όµως της Επιτροπής δεν µπορεί να γίνει δεκτή στα σηµεία εκείνα που αφορούν την περιβαλλοντική διάσταση των δηµοσίων συµβάσεων. Κατ αρχάς, η οδηγία δεν αξιοποιεί την ευκαιρία που προσφέρεται να επιβάλει απαιτήσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων και υπηρεσιών καθ όλο τον κύκλο ζωής τους, δηλ. τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πρώτων υλών, των διαδικασιών παραγωγής, των διαδικασιών διακίνησης, της κυρίως λειτουργίας, και της απόρριψης των αποβλήτων που δηµιουργούν. εν αξιοποιείται επίσης η δυνατότητα να θεσπισθούν απαιτήσεις ως προς τη χρήση οικολογικού σήµατος ή την πιστοποίηση σύµφωνα µε τη διεθνή, την κοινοτική και την εθνική πρακτική. Οι απαιτήσεις αυτές πρέπει να περιλαµβάνονται στις προδιαγραφές και να µην εισάγουν διακρίσεις. Η προτεινόµενη οδηγία χρησιµοποιεί επίσης µια διατύπωση που αναιρεί τη δυνατότητα να χρησιµοποιηθεί η διαδικασία ανάθεσης δηµοσίων συµβάσεων ως µοχλός για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών: Το άρθρο 53 ορίζει ότι οι αναθέτουσες αρχές µπορούν να λαµβάνουν υπόψη τους µόνον το κατά πόσον τα αγαθά ή οι υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείµενο της σύµβασης είναι τα πλέον συµφέροντα από οικονοµική άποψη για τις ίδιες τις συγκεκριµένες αναθέτουσες αρχές και µόνον. Η ερµηνεία της εισηγήτριας είναι ότι, µε τη διατύπωση αυτή, µπορούν να λαµβάνονται υπόψη µόνον τα άµεσα οφέλη που προκύπτουν για την αναθέτουσα αρχή, οπότε οι δηµόσιες αρχές στερούνται της διακριτικής τους ευχέρειας να χρησιµοποιούν τις διαδικασίες ανάθεσης δηµοσίων συµβάσεων ως µέσο για την προάσπιση και την προαγωγή του γενικότερου δηµοσίου συµφέροντος. Εάν η ερµηνεία αυτή είναι η ορθή, οι συνέπειες θα είναι αρνητικές στο µέτρο που οι κανόνες ανάθεσης δηµοσίων συµβάσεων προµηθειών θα υπονόµευαν την αειφόρο ανάπτυξη και τις προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος στην ΕΕ. Οι φόβοι αυτοί επιβεβαιώθηκαν κατά τη διάρκεια συνάντησης µε θέµα την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων που έλαβε χώρα στη Στοκχόλµη µε πρόσκληση της Σουηδικής Προεδρίας. Αρκετά κράτη µέλη διετύπωσαν την εκτίµηση ότι η προτεινόµενη οδηγία, σε συνδυασµό µε την προτεινόµενη σχετική ερµηνευτική ανακοίνωση της Επιτροπής, θα απέκλειαν, στην πράξη, τη συνεκτίµηση των περιβαλλοντικών απαιτήσεων ως κριτηρίου για την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων. Με τη Συνθήκη του Άµστερνταµ, αναβαθµίστηκε η σηµασία που αποδίδει το όλο θεσµικό σύστηµα της Ένωσης στην προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί πλέον τοµέα υψηλής προτεραιότητας, και τα ζητήµατα που αφορούν το περιβάλλον πρέπει να εντάσσονται σε όλες τις πτυχές της πολιτικής της Ένωσης. Το Συµβούλιο, µε την ευκαιρία της ανασκόπησης του Πέµπτου Προγράµµατος ράσης για το Περιβάλλον, επεσήµανε ότι οι κανόνες που διέπουν την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων πρέπει να αναθεωρηθούν στο πνεύµα του να δοθεί µεγαλύτερη βαρύτητα στα PE /17 PA\ doc

5 περιβαλλοντικά θέµατα. Το Έκτο Πρόγραµµα ράσης για το Περιβάλλον κάνει λόγο για την «ένταξη της αποτελεσµατικής διαχείρισης των πόρων στην Ολοκληρωµένη Πολιτική Προϊόντων (ΟΠΠ), στα συστήµατα οικολογικής σύµβασης, στις πολιτικές ανάθεσης συµβάσεων µε οικολογικά κριτήρια, και στους µηχανισµούς κοινοποίησης στοιχείων για το περιβάλλον. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να αντανακλάται στην πρόταση οδηγίας για την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων. Οι δηµόσιες αρχές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να δίνουν το καλό παράδειγµα όταν θέτουν τις απαιτήσεις τους για τα προϊόντα που αποτελούν το αντικείµενο των συµβάσεων προµηθειών, ούτως ώστε να ενθαρρύνουν την τάση προς µεγαλύτερη χρήση των οικολογικών σηµάτων και της οικολογικής πιστοποίησης για τα προϊόντα και τις διαδικασίες. κάτι τέτοιο θα είχε ασφαλώς µεγάλη ευεργετική επίδραση επί του περιβάλλοντος, και της αειφόρου ανάπτυξης, δεδοµένου ότι οι δηµόσιες συµβάσεις για την προµήθεια αγαθών και υπηρεσιών αντιπροσωπεύουν το 14% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ, φθάνοντας σε ορισµένους τοµείς και το 25%. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών καλεί την Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς, που είναι αρµόδια επί της ουσίας, να ενσωµατώσει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες: Κείµενο που προτείνει η Επιτροπή 1 Τροπολογίες του Κοινοβουλίου Τροπολογία 1 Αιτιολογική σκέψη 3α (νέα) (3a) Σύµφωνα µε το άρθρο 6 της Συνθήκης, οι απαιτήσεις όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να αποτελούν οργανικό στοιχείο κατά τον καθορισµό και την εφαρµογή όλων των κοινοτικών πολιτικών και δραστηριοτήτων, στην προοπτική, ιδίως προκειµένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη. Η απαίτηση αυτή πρέπει επίσης να ισχύει και για τις πολιτικές και τις δραστηριότητες που αφορούν την οικοδόµηση της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς, γενικώς, και ειδικότερα τις οδηγίες περί δηµοσίων συµβάσεων προµηθειών. 1 ΕΕ C 029, , σελ PA\ doc 5/17 PE

6 Είναι σηµαντικό να αντανακλάται στις αιτιολογικές σκέψεις η υψηλή προτεραιότητα που αποδίδει η Συνθήκη στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης. Το άρθρο 6 της Συνθήκης επιβάλλει οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας να ενταχθούν στις λοιπές κοινοτικές πολιτικές και δραστηριότητες. Επίσης, το άρθρο 2 της συνθήκης συγκαταλέγει µεταξύ των στόχων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, καθώς και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης η πραγµάτωση της εσωτερικής αγοράς συγκαταλέγεται εξάλλου µεταξύ των µέσων που αναφέρει το άρθρο 3 για την επίτευξη των στόχων αυτών. Τροπολογία 2 Αιτιολογική σκέψη 32 (32) Οι όροι εκτέλεσης µιας σύµβασης συµβιβάζονται µε την οδηγία εφόσον δεν εισάγουν άµεσα είτε έµµεσα διακρίσεις έναντι προσφερόντων από άλλα κράτη µέλη και εφόσον ανακοινώνονται υποχρεωτικά στην προκήρυξη του διαγωνισµού. µπορούν, ιδίως, να έχουν ως στόχο να ευνοήσουν την απασχόληση µειονεκτούντων ή κοινωνικά αποκλεισµένων ατόµων ή να καταπολεµήσουν την ανεργία. (32) Οι όροι εκτέλεσης µιας σύµβασης συµβιβάζονται µε την οδηγία εφόσον δεν συνιστούν αδικαιολόγητες διακρίσεις έναντι προσφερόντων από άλλα κράτη µέλη και εφόσον ανακοινώνονται υποχρεωτικά στην προκήρυξη του διαγωνισµού. µπορούν, ιδίως, να έχουν ως στόχο να ευνοήσουν την απασχόληση µειονεκτούντων ή κοινωνικά αποκλεισµένων ατόµων ή να καταπολεµήσουν την ανεργία, ή να επιτύχουν συγκεκριµένους περιβαλλοντικούς στόχους. Η διατύπωση άµεσες ή έµµεσες διακρίσεις είναι πολύ αόριστη. Για να εξασφαλισθεί η χωρίς διακρίσεις, διαφανής και ίση µεταχείριση όλων των προσφερόντων επιβάλλεται να τεθούν σαφή και αντικειµενικά κριτήρια. Οι όροι µπορούν να θεωρηθούν ως εισάγοντες διακρίσεις µόνον όταν τα κριτήρια δεν είναι σαφή και αντικειµενικά. Συγκεκριµένοι περιβαλλοντικοί στόχοι, εφόσον καθορίζονται µε σαφή και αντικειµενικό τρόπο, δεν µπορούν να θεωρηθούν ως συνιστώντες αδικαιολόγητη διάκριση. Τροπολογία 3 Αιτιολογική σκέψη 40 PE /17 PA\ doc

7 (40) Η ανάθεση της σύµβασης πρέπει επίσης να γίνεται βάσει αντικειµενικών κριτηρίων που να εξασφαλίζουν την τήρηση της αρχής περί µη εισαγωγής διακρίσεων και της αρχής της ίσης µεταχείρισης και να εγγυώνται την αξιολόγηση των προσφορών σε συνθήκες πραγµατικού ανταγωνισµού. Συνεπώς θα πρέπει να γίνει αποδεκτή η εφαρµογή δύο µόνο κριτηρίων ανάθεσης: «της χαµηλότερης τιµής» και «της πλέον συµφέρουσας από οικονοµική άποψη προσφοράς». (40) Η ανάθεση της σύµβασης πρέπει επίσης να γίνεται βάσει αντικειµενικών κριτηρίων που να εξασφαλίζουν την τήρηση της αρχής περί µη εισαγωγής διακρίσεων και της αρχής της ίσης µεταχείρισης και να εγγυώνται την αξιολόγηση των προσφορών σε συνθήκες πραγµατικού ανταγωνισµού. Συνεπώς θα πρέπει να γίνει αποδεκτή η εφαρµογή δύο µόνο κριτηρίων ανάθεσης: «της χαµηλότερης τιµής» και «της πλέον συµφέρουσας από οικονοµική άποψη προσφοράς» το δεύτερο κριτήριο µπορεί να λαµβάνει υπόψη και τις µακροπρόθεσµες συνολικές επιπτώσεις επί του δηµοσίου συµφέροντος. Οι υπεύθυνοι για την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων εκπροσωπούν το γενικό συµφέρον. Είναι εποµένως πρωταρχικής σηµασίας να µπορούν και να ενθαρρύνονται να λαµβάνουν υπόψη τους όλες τις εξωτερικές συνιστώσες του κόστους ενός προϊόντος ή υπηρεσίας κατά τον προσδιορισµό της πλέον συµφέρουσας από οικονοµική άποψη προσφοράς. Οι εξωτερικές συνιστώσες του κόστους θα πληρωθούν ούτως ή άλλως από όλους τους πολίτες (π.χ. ατµοσφαιρική ρύπανση), και συνεπώς η διαδικασία ανάθεσης δεν πρέπει κατά κανέναν τρόπο να ευνοεί υποψηφίους που εµφανίζουν χαµηλές τιµές λόγω του ότι δεν έχουν ενσωµατώσει στο κόστος τις εξωτερικές παρενέργειες των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρουν. Τροπολογία 4 Άρθρο 9 Ισότητα µεταχείρισης, απαγόρευση διακρίσεων και διαφάνεια Οι αναθέτοντες φορείς λαµβάνουν όλα τα απαραίτητα µέτρα προκειµένου να εξασφαλίσουν την τήρηση των αρχών ίσης µεταχείρισης και µη εισαγωγής διακρίσεων. Αειφόρος ανάπτυξη, ισότητα µεταχείρισης, απαγόρευση διακρίσεων και διαφάνεια Οι αναθέτοντες φορείς λαµβάνουν όλα τα απαραίτητα µέτρα προκειµένου να εξασφαλίσουν την τήρηση των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης, της ίσης µεταχείρισης και µη εισαγωγής διακρίσεων. PA\ doc 7/17 PE

8 Είναι σηµαντικό να αντανακλάται στο άρθρο που τιτλοφορείται «Ισότητα µεταχείρισης, µη εισαγωγή διακρίσεων και διαφάνεια» η υψηλή προτεραιότητα που αποδίδει η Συνθήκη στην εξασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης. Το άρθρο 6 της Συνθήκης επιβάλλει οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας να ενταχθούν στις λοιπές κοινοτικές πολιτικές και δραστηριότητες. Επίσης, το άρθρο 2 της συνθήκης συγκαταλέγει µεταξύ των στόχων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, καθώς και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης η πραγµάτωση της εσωτερικής αγοράς συγκαταλέγεται εξάλλου µεταξύ των µέσων που αναφέρει το άρθρο 3 για την επίτευξη των στόχων αυτών. Τροπολογία 5 Άρθρο 14α (νέο) Άρθρο 14α Εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρµογής της οδηγίας Καµία από τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας δεν µπορεί να ερµηνευθεί ως αφαιρούσα από οιαδήποτε αρχή ανάθεσης δηµοσίων συµβάσεων τη δυνατότητα να επιβάλει ή να εφαρµόσει µέτρα αναγκαία για την προστασία της δηµοσίας τάξεως και ασφαλείας, ή για την προστασία της ζωής του ανθρώπου, των ζώων ή των φυτών, ή για την προστασία της υγείας, ιδίως σε συνάρτηση µε την αειφόρο ανάπτυξη. Η τροπολογία αυτή αντανακλά τις απαιτήσεις της Συνθήκης του Άµστερνταµ της συµφωνίας για τις κρατικές προµήθειες στο πλαίσιο του ΟΕ, και εποµένως διατυπώνει µια από τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν την παρούσα οδηγία. Το άρθρο 2 της Συνθήκης ορίζει ότι η Κοινότητα έχει ως αποστολή, µεταξύ άλλων, να προάγει PE /17 PA\ doc

9 υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος. Το δε άρθρο 6 ορίζει ότι οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να ενταχθούν στον καθορισµό και την εφαρµογή των κοινοτικών πολιτικών και δράσεων που αναφέρονται στο άρθρο 3, ιδίως προκειµένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη. Το άρθρο 3Γ της συγκαταλέγει την εσωτερική αγορά και τις τέσσερις ελευθερίες µεταξύ των τοµέων για τις οποίες απαιτείται η ένταξη αυτή. Η αιτιολογική σκέψη 18 του παρόντος σχεδίου οδηγίας παραπέµπει στη συµφωνία για τις δηµόσιες συµβάσεις του ΟΕ η οποία ορίζει (άρθρο XXIII) ότι: καµία από τις διατάξεις της παρούσας συµφωνίας δεν µπορεί να ερµηνευθεί ως αφαιρούσα από οιοδήποτε µέρος τη δυνατότητα να επιβάλει ή να εφαρµόσει µέτρα αναγκαία για την προστασία της ζωής του ανθρώπου, των ζώων ή των φυτών, ή για την προστασία της υγείας. Τροπολογία 6 Άρθρο 33, δεύτερο εδάφιο Οι αναθέτοντες φορείς µπορούν να απαιτήσουν πληροφορίες σχετικά µε την υπεργολαβία, σύµφωνα µε το άρθρο 37, ή να θέσουν όρους όσον αφορά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις περί προστασίας και συνθηκών εργασίας σύµφωνα µε το άρθρο 38. Οι αναθέτοντες φορείς µπορούν να απαιτήσουν πληροφορίες σχετικά µε την υπεργολαβία, σύµφωνα µε το άρθρο 37, ή να θέσουν όρους όσον αφορά τις υποχρεώσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και εκείνες που απορρέουν από τις διατάξεις περί προστασίας και συνθηκών εργασίας σύµφωνα µε το άρθρο 38. Είναι καθ όλα λογικό οι αναθέτουσες αρχές να µπορούν να απαιτούν πληροφορίες σχετικά µε την προστασία του περιβάλλοντος, επί πλέον των πληροφοριών που αφορούν τους όρους υπεργολαβίας, την προστασία των εργαζοµένων και τις συνθήκες εργασίας. Τροπολογία 7 Άρθρο 33, τρίτο εδάφιο Είναι επίσης δυνατόν να απαιτηθούν ειδικοί όροι σχετικά µε την εκτέλεση της σύµβασης υπό την προϋπόθεση ότι οι όροι Είναι επίσης δυνατόν να απαιτηθούν ειδικοί όροι στη σύµβαση, υπό την προϋπόθεση ότι οι όροι αυτοί θα PA\ doc 9/17 PE

10 αυτοί θα συµβιβάζονται µε την κοινοτική νοµοθεσία. συµβιβάζονται µε την κοινοτική νοµοθεσία. Η διατύπωση της Επιτροπής στο άρθρο 33, παράγραφος 3 εµπεριέχει περιττούς περιορισµούς όσον αφορά τους όρους που µπορούν να περιληφθούν σε µια σύµβαση (σύµφωνα µε τη νοµολογία του ικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων). Οι περιορισµοί αυτοί µπορούν να δηµιουργήσουν προβλήµατα όταν πρόκειται, π.χ., για απαιτήσεις που αφορούν συστήµατα διαχείρισης του περιβάλλοντος Τροπολογία 8 Άρθρο 34, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο 3. Οι τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να διατυπώνονται παραπέµποντας στα ευρωπαϊκά πρότυπα, στις ευρωπαϊκές τεχνικές εγκρίσεις, στις κοινές τεχνικές προδιαγραφές, στα διεθνή πρότυπα ή, όταν αυτά δεν υπάρχουν, στα εθνικά πρότυπα ή στις εθνικές τεχνικές εγκρίσεις, έτσι όπως ορίζονται στο παράρτηµα ΧΧ, ή σε οποιαδήποτε τεχνική αναφορά που έχει καθιερωθεί από τους ευρωπαϊκούς οργανισµούς πιστοποίησης, εφόσον η παραποµπή αυτή συνοδεύεται από τη µνεία «ή ισοδύναµο». 3. Οι τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να διατυπώνονται παραπέµποντας στα ευρωπαϊκά πρότυπα, στις ευρωπαϊκές τεχνικές εγκρίσεις, στα ευρωπαϊκά οικολογικά σήµατα, στις κοινές τεχνικές προδιαγραφές, στα διεθνή πρότυπα ή, όταν αυτά δεν υπάρχουν, στα εθνικά πρότυπα ή στις εθνικές τεχνικές εγκρίσεις, στα πολυεθνικά ή εθνικά οικολογικά σήµατα που απαιτούν πιστοποίηση εκ µέρους τρίτων µερών ή τη λειτουργία συστηµάτων διαχείρισης του περιβάλλοντος, έτσι όπως ορίζονται στο παράρτηµα ΧΧ, ή σε οποιαδήποτε τεχνική αναφορά που έχει καθιερωθεί από τους ευρωπαϊκούς οργανισµούς πιστοποίησης, εφόσον η παραποµπή αυτή συνοδεύεται από τη µνεία «ή ισοδύναµο». Η τροπολογία αυτή είναι εξαιρετικά σηµαντική, διότι καθιστά σαφές ότι οι αναθέτουσες αρχές µπορούν να διαµορφώνουν τεχνικές προδιαγραφές παραπέµποντας σε οικολογικά σήµατα που έχουν εγκριθεί σύµφωνα µε τις διατάξεις της κοινοτικής νοµοθεσίας, ή που διαµορφώνονται µε ανοικτές, διαφανείς και απαλλαγµένες διακρίσεων διαδικασίες µε την ισότιµη συµµετοχή όλων των ενδιαφεροµένων µερών. PE /17 PA\ doc

11 Τα οικολογικά σήµατα συνιστούν νοµικά δεσµευτικό κοινοτικό κανονιστικό µέσο που αποσκοπεί στην προαγωγή της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης σύµφωνα µε τις επιταγές της Συνθήκης. Αποτελεί ανωµαλία η έλλειψη, στην πρόταση της Επιτροπής, οποιασδήποτε παραποµπής στη χρήση οικολογικών σηµάτων ως σηµείου αναφοράς για τη διαµόρφωση των τεχνικών προδιαγραφών. Τα σχετικά µε τα οικολογικά σήµατα κριτήρια διαµορφώνονται µε ανοικτές, διαφανείς και απαλλαγµένες διακρίσεων διαδικασίες µε την ισότιµη συµµετοχή όλων των ενδιαφεροµένων µερών. Πέραν αυτού, η χρήση πολυεθνικών ή εθνικών οικολογικών σηµάτων που απαιτούν πιστοποίηση από τρίτα µέρη πρέπει να επιτρέπεται εκεί όπου δεν υπάρχουν ευρωπαϊκά οικολογικά σήµατα, µε το γενικό όρο ότι, στις περιπτώσεις αυτές, θα προστίθεται η φράση ή ισοδύναµο. Οι οικονοµικοί φορείς µε έδρα σε οποιαδήποτε χώρα θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν στοιχεία που θα τεκµηριώνουν ότι τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες τους πληρούν τις απαιτούµενες προδιαγραφές ή τα κριτήρια του οικολογικού σήµατος. Τροπολογία 9 Άρθρο 34, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο Οι τεχνικές προδιαγραφές µπορούν επίσης να διατυπώνονται ως προς τις επιδόσεις ή τις λειτουργικές απαιτήσεις. Αυτές πρέπει ωστόσο να είναι αρκετά ακριβείς ώστε να επιτρέπουν στους προσφέροντες να καθορίζουν το αντικείµενο της σύµβασης και στους αναθέτοντες φορείς να αναθέτουν τη σύµβαση. Οι τεχνικές προδιαγραφές µπορούν επίσης να διατυπώνονται ως προς τις επιδόσεις ή τις λειτουργικές απαιτήσεις ή τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του προϊόντος σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του. Αυτές πρέπει ωστόσο να είναι αρκετά ακριβείς ώστε να επιτρέπουν στους προσφέροντες να καθορίζουν το αντικείµενο της σύµβασης και στους αναθέτοντες φορείς να αναθέτουν τη σύµβαση. Όταν ένα προϊόν υπόκειται σε περιβαλλοντικές απαιτήσεις, είναι φυσικό να λαµβάνονται υπόψη οι οικολογικές του επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του, και όχι µόνον στο τµήµα εκείνο που αφορά τη χρήση του από την αναθέτουσα αρχή. Υπάρχουν αξιόπιστες µέθοδοι για την αξιολόγηση των οικολογικών επιπτώσεων ενός προϊόντος σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του, και εποµένως η παρούσα τροπολογία ούτε υπονοµεύει την ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να προσδιορίσουν το αντικείµενο της σύµβασης, ούτε δυσχεραίνει τις αναθέτουσες αρχές κατά την ανάθεση των συµβάσεων. Τροπολογία 10 PA\ doc 11/17 PE

12 Άρθρο 34, παράγραφος 7 7. Οι τεχνικές προδιαγραφές δεν µπορούν να περιέχουν µνεία συγκεκριµένης κατασκευής ή προέλευσης ή ιδιαίτερων µεθόδων κατασκευής ή εµπορικού σήµατος ή διπλώµατος ευρεσιτεχνίας ή τύπου ή συγκεκριµένης καταγωγής ή παραγωγής. Η εν λόγω µνεία ή αναφορά επιτρέπεται, κατ'εξαίρεση, όταν δεν είναι δυνατόν να γίνει αρκούντως ακριβής και κατανοητή περιγραφή του αντικειµένου της σύµβασης σύµφωνα µε τις παραγράφους 3 και 4. η εν λόγω µνεία ή αναφορά πρέπει να συνοδεύεται από τους όρους «ή ισοδύναµο». 7. Οι τεχνικές προδιαγραφές δεν µπορούν να περιέχουν µνεία συγκεκριµένης κατασκευής ή προέλευσης ή εµπορικού σήµατος ή διπλώµατος ευρεσιτεχνίας ή τύπου ή συγκεκριµένης καταγωγής ή οικονοµικό φορέα ασχολούµενο µε την παραγωγή ή τη διάθεση στην αγορά. Η εν λόγω µνεία ή αναφορά επιτρέπεται, κατ'εξαίρεση, όταν δεν είναι δυνατόν να γίνει αρκούντως ακριβής και κατανοητή περιγραφή του αντικειµένου της σύµβασης σύµφωνα µε τις παραγράφους 3 και 4. η εν λόγω µνεία ή αναφορά πρέπει να συνοδεύεται από τους όρους «ή ισοδύναµο». Η τροπολογία αυτή επιφέρει δύο αλλαγές στο κείµενο της Επιτροπής. Πρώτον απαλείφει την απαγόρευση της µνείας συγκεκριµένων µεθόδων κατασκευής, και δεύτερον αντί του όρου παραγωγή προτείνει τη φράση οικονοµικό φορέα ασχολούµενο µε την παραγωγή ή τη διάθεση στην αγορά. Με τις αλλαγές αυτές επιτυγχάνεται οµοιοµορφία µε τη διατύπωση του άρθρου VI.3 της συµφωνίας περί δηµοσίων συµβάσεων του ΟΕ, και καθίσταται σαφέστερο ότι µια αναθέτουσα αρχή έχει υπό ορισµένους όρους τη δυνατότητα να θέτει απαιτήσεις σχετικές µε τις διαδικασίες παραγωγής. Αυτό έχει σηµασία, για παράδειγµα, στην περίπτωση συστηµάτων διαχείρισης του περιβάλλοντος. Τροπολογία 11 Άρθρο 38, τίτλος Υποχρεώσεις σχετικά µε τις διατάξεις περί προστασίας της απασχόλησης και τις συνθήκες εργασίας Υποχρεώσεις σχετικά µε την προστασία του περιβάλλοντος, τις διατάξεις περί προστασίας της απασχόλησης και τις συνθήκες εργασίας PE /17 PA\ doc

13 Η τροπολογία αυτή συνδέεται µε εκείνην επί του άρθρου 23, παράγραφος 2, που διευκρινίζει ότι η αναθέτουσα αρχή µπορεί να λαµβάνει υπόψη της, κατά την ανάθεση της σύµβασης, όχι µόνον την προστασία της απασχόλησης και των εργαζοµένων και τις συνθήκες εργασίας, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Τροπολογία 12 Άρθρο 38, παράγραφος 1 1. Ο αναθέτων φορέας µπορεί να αναφέρει ή µπορεί να υποχρεωθεί από ένα κράτος µέλος να αναφέρει στη συγγραφή υποχρεώσεων την αρχή ή τις αρχές από τις οποίες οι προσφέροντες µπορούν να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά µε τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις περί προστασίας και συνθηκών εργασίας που ισχύουν στο κράτος µέλος, στην περιοχή ή στην τοποθεσία όπου πρόκειται να εκτελεστεί το έργο ή να παρασχεθούν οι υπηρεσίες και οι οποίες θα ισχύουν για τις εργασίες που πραγµατοποιούνται ή τις υπηρεσίες που παρέχονται στο εργοτάξιο κατά την εκτέλεση της σύµβασης. 1. Ο αναθέτων φορέας µπορεί να αναφέρει ή µπορεί να υποχρεωθεί από ένα κράτος µέλος να αναφέρει στη συγγραφή υποχρεώσεων την αρχή ή τις αρχές από τις οποίες οι προσφέροντες µπορούν να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά µε τις υποχρεώσεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος ή που απορρέουν από τις διατάξεις περί προστασίας και συνθηκών εργασίας που ισχύουν στο κράτος µέλος, στην περιοχή ή στην τοποθεσία όπου πρόκειται να εκτελεστεί το έργο ή να παρασχεθούν οι υπηρεσίες και οι οποίες θα ισχύουν για τις εργασίες που πραγµατοποιούνται ή τις υπηρεσίες που παρέχονται στο εργοτάξιο κατά την εκτέλεση της σύµβασης. Η τροπολογία αυτή συνδέεται µε εκείνην επί του άρθρου 23, παράγραφος 2, που διευκρινίζει ότι η αναθέτουσα αρχή µπορεί να λαµβάνει υπόψη της, κατά την ανάθεση της σύµβασης, όχι µόνον την προστασία της απασχόλησης και των εργαζοµένων και τις συνθήκες εργασίας, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Τροπολογία 13 Άρθρο 38, παράγραφος 2 PA\ doc 13/17 PE

14 2. Ο αναθέτων φορέας που παρέχει τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 ζητεί από τους προσφέροντες ή από τους συµµετέχοντες στη διαδικασία της σύµβασης να αναφέρουν ότι έλαβαν υπόψη, κατά την προετοιµασία της προσφοράς τους, τις υποχρεώσεις σχετικά µε τις διατάξεις περί προστασίας και συνθηκών εργασίας που ισχύουν στον τόπο εκτέλεσης του έργου ή παροχής των υπηρεσιών. Το πρώτο εδάφιο δεν εµποδίζει την εφαρµογή του άρθρου 55 σχετικά µε την επαλήθευση των ασυνήθιστα χαµηλών προσφορών. 2. Ο αναθέτων φορέας που παρέχει τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 ζητεί από τους προσφέροντες ή από τους συµµετέχοντες στη διαδικασία της σύµβασης να αναφέρουν ότι έλαβαν υπόψη, κατά την προετοιµασία της προσφοράς τους, τις υποχρεώσεις σχετικά µε την προστασία του περιβάλλοντος και τις διατάξεις περί προστασίας και συνθηκών εργασίας που ισχύουν στον τόπο εκτέλεσης του έργου ή παροχής των υπηρεσιών. Το πρώτο εδάφιο δεν εµποδίζει την εφαρµογή του άρθρου 55 σχετικά µε την επαλήθευση των ασυνήθιστα χαµηλών προσφορών. Η τροπολογία αυτή συνδέεται µε εκείνην επί του άρθρου 23, παράγραφος 2, που διευκρινίζει ότι η αναθέτουσα αρχή µπορεί να λαµβάνει υπόψη της, κατά την ανάθεση της σύµβασης, όχι µόνον την προστασία της απασχόλησης και των εργαζοµένων και τις συνθήκες εργασίας, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Τροπολογία 14 Άρθρο 53α (νέο) Άρθρο 53α Πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης Στην περίπτωση που οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν την υποβολή πιστοποιητικών εκδιδοµένων από ανεξάρτητες αρχές που να βεβαιώνουν ότι ο οικονοµικός φορέας συµµορφούται προς συγκεκριµένα πρότυπα όσον αφορά την περιβαλλοντική διαχείριση, παραπέµπουν στο κοινοτικό σύστηµα οικολογικής διαχείρισης και ελέγχου (EMAS) ή σε πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης βασιζόµενα σε αντίστοιχες PE /17 PA\ doc

15 ευρωπαϊκές ή διεθνείς προδιαγραφές πιστοποιούµενες από όργανα λειτουργούντα βάσει του κοινοτικού δικαίου, ή στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές ή διεθνείς προδιαγραφές όσον αφορά την πιστοποίηση. Οι αναθέτουσες αρχές αναγνωρίζουν πιστοποιητικά εκδιδόµενα από όργανα άλλων κρατών µελών. έχονται επίσης ως έγκυρα παραστατικά και άλλα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι εφαρµόζονται ισοδύναµα µέτρα περιβαλλοντικής διαχείρισης, εφόσον ο ενδιαφερόµενος φορέας δεν έχει πρόσβαση στα ανωτέρω πιστοποιητικά, ή δεν είναι δυνατόν να τα εξασφαλίσει εντός των προβλεποµένων χρονικών προθεσµιών. Με τη νέα αυτή διάταξη, που είναι ανάλογη µε την ήδη υπάρχουσα για τα πρότυπα διαχείρισης της ποιότητας, δίνεται στις αναθέτουσες αρχές η δυνατότητα να απαιτούν από τους οικονοµικούς φορείς να προσκοµίζουν πιστοποιητικά συµµόρφωσης µε πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης που έχουν διαµορφώσει αρµόδιοι οργανισµοί, συµπεριλαµβανοµένου του ιδίου του κοινοτικού συστήµατος οικολογικής διαχείρισης και ελέγχου του οποίου την επέκταση πρόσφατα αποφάσισε η Κοινότητα. Περιλαµβάνονται επίσης τα πρότυπα που έχουν διαµορφωθεί µε βάση τις αρχές που θέτει η Ατζέντα 21. Τροπολογία 15 Άρθρο 54, παράγραφος 1, σηµείο (α) α) είτε, όταν προκρίνεται η πλέον συµφέρουσα από οικονοµική άποψη προσφορά, διάφορα κριτήρια ανάλογα µε την εκάστοτε σύµβαση: για παράδειγµα, προθεσµία παράδοσης ή εκτέλεσης, κόστος χρήσης, αποδοτικότητα, ποιότητα, αισθητική ή λειτουργική αξία, περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, τεχνική αξία, εξυπηρέτηση µετά την πώληση και τεχνική βοήθεια, ανάληψη υποχρεώσεων ως προς τα ανταλλακτικά, ασφάλεια εφοδιασµού και τιµή, α) είτε, όταν προκρίνεται η πλέον συµφέρουσα από οικονοµική άποψη προσφορά, διάφορα κριτήρια: για παράδειγµα, προθεσµία παράδοσης ή εκτέλεσης, κόστος χρήσης, αποδοτικότητα, ποιότητα, αισθητική ή λειτουργική αξία, επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία, συµπεριλαµβανοµένων των µεθόδων παραγωγής, τεχνική αξία, εξυπηρέτηση µετά την πώληση και τεχνική βοήθεια, ανάληψη υποχρεώσεων ως προς τα ανταλλακτικά, ασφάλεια εφοδιασµού και PA\ doc 15/17 PE

16 τιµή, Το παρόν άρθρο επιτρέπει την ανάθεση της σύµβασης στην πλέον συµφέρουσα από οικονοµική άποψη προσφορά. Είναι σκόπιµο να ορίζει υπό την ευρεία έννοια τον όρο οικονοµική άποψη, ούτως ώστε να καλύπτει τη διατήρηση των φυσικών πόρων όπως η καθαριότητα του νερού και του αέρα, το κλίµα, η βιοποικιλότητα, κλπ. Η υποβάθµιση των πόρων αυτών πρέπει να θεωρείται ως κόστος. Με την παρούσα διατύπωση του άρθρου, δεν είναι δυνατόν να λαµβάνονται υπόψη περιβαλλοντικά κριτήρια πέραν εκείνων που αφορούν τα πολύ στενά περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του συγκεκριµένου προϊόντος, υπηρεσίας ή έργου. Συνεπώς, η διάταξη, µε την παρούσα µορφή της, βρίσκεται σε ανακολουθία µε το άρθρο 6 της Συνθήκης το οποίο ορίζει ότι η πολιτική σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη πρέπει να εντάσσεται σε όλες τις άλλες κοινοτικές πολιτικές. Με το σκεπτικό αυτό, η εισηγήτρια προτείνει να χρησιµοποιηθεί ο όρος επιπτώσεις στο περιβάλλον αντί του περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά. Προτείνει επίσης να διαγραφεί από το κείµενο του σχεδίου οδηγίας η φράση ανάλογα µε την εκάστοτε σύµβαση, δεδοµένου ότι περιορίζει υπερβολικά το πεδίο εφαρµογής της οδηγίας. Τροπολογία 16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΧ, παράγραφος 1 1. «τεχνικές προδιαγραφές»: Μια προδιαγραφή που αναφέρεται ιδίως στη συγγραφή υποχρεώσεων και η οποία προσδιορίζει τα απαιτούµενα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος ή µιας υπηρεσίας, όπως τα επίπεδα ποιότητας ή καταλληλότητας, η ασφάλεια, οι διαστάσεις, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων που ισχύουν για το προϊόν ή την υπηρεσία όσον αφορά την ονοµασία πώλησης, την ορολογία, τα σύµβολα, τις δοκιµές και τις µεθόδους δοκιµών, τη συσκευασία, τη σήµανση και τις ετικέτες, καθώς και τις διαδικασίες αξιολόγησης της συµµόρφωσης. Περιλαµβάνει επίσης, ενδεχοµένως, τους κανόνες σχεδιασµού και υπολογισµού των έργων, τους όρους δοκιµής, ελέγχου και 1. «τεχνικές προδιαγραφές»: Μια προδιαγραφή που αναφέρεται ιδίως στη συγγραφή υποχρεώσεων και η οποία προσδιορίζει τα απαιτούµενα χαρακτηριστικά ενός προϊόντος ή µιας υπηρεσίας, όπως τα επίπεδα ποιότητας ή καταλληλότητας, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η ασφάλεια, οι διαστάσεις, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων που ισχύουν για το προϊόν ή την υπηρεσία όσον αφορά την ονοµασία πώλησης, την ορολογία, τα σύµβολα, τις δοκιµές και τις µεθόδους δοκιµών, τη συσκευασία, τη σήµανση και τις ετικέτες, καθώς και τις διαδικασίες αξιολόγησης της συµµόρφωσης. Περιλαµβάνει επίσης, ενδεχοµένως, τους κανόνες σχεδιασµού και υπολογισµού των PE /17 PA\ doc

17 παραλαβής των έργων, καθώς και τις κατασκευαστικές τεχνικές και µεθόδους και κάθε άλλο όρο τεχνικού χαρακτήρα που ο αναθέτων φορέας είναι σε θέση να καθορίσει, µέσω γενικών ή ειδικών κανονιστικών διατάξεων, σχετικά µε τα ολοκληρωµένα έργα καθώς και µε τα υλικά ή τα στοιχεία που συνιστούν τα έργα αυτά. έργων, τους όρους δοκιµής, ελέγχου και παραλαβής των έργων, τις διαδικασίες ή µεθόδους παραγωγής, καθώς και τις κατασκευαστικές τεχνικές και µεθόδους και κάθε άλλο όρο τεχνικού χαρακτήρα που ο αναθέτων φορέας είναι σε θέση να καθορίσει, µέσω γενικών ή ειδικών κανονιστικών διατάξεων, σχετικά µε τα ολοκληρωµένα έργα καθώς και µε τα υλικά ή τα στοιχεία που συνιστούν τα έργα αυτά. Η προσθήκη στο παράρτηµα των όρων περιβαλλοντικές επιπτώσεις και διαδικασίες και µέθοδοι παραγωγής θα επιτρέψει να ενσωµατωθούν στις τεχνικές προδιαγραφές και οι περιβαλλοντικές συνιστώσες, συµπεριλαµβανοµένων των περιβαλλοντικών πτυχών της παραγωγής. PA\ doc 17/17 PE