ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Επιβλέποντες καθηγητές: Νικολοπούλου Γεωργία Καραγιάννη Ευδοξία

2 ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Όπως ακριβώς δηλώνει το όνομα του Project Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη βασική μας επιδίωξη ήταν να γνωρίσουμε τους Ευρωπαϊκούς Πολιτισμούς και να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη του Ελληνικού στοιχείου ανά την Ευρώπη. Γι αυτό το λόγο ασχοληθήκαμε με 4 Ευρωπαϊκά μουσεία παγκοσμίου κύρους. Το Βρετανικό Μουσείο, το Μουσείο του Λούβρου, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης και o αρχαιολογικός χώρος της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη αποτέλεσαν τα 4 κέντρα της έρευνας μας. Προς μεγάλη μας έκπληξη διαπιστώσαμε πως περίτεχνα εκθέματα ελληνικής προέλευσης κοσμούν τις αίθουσες των παραπάνω μουσείων και μεταδίδουν σε ολόκληρο τον κόσμο την λάμψη και την πνευματική γλαφυρότητα του Ελληνικού πολιτισμού. Είναι εκπληκτικό πως οι Αρχαίοι Έλληνες μεταλαμπάδευσαν την καλλιέργεια του πνεύματος πάνω σε μάρμαρα τα οποία άφησαν κτήμα ες αει σε όλη την ανθρωπότητα.σε αυτές τις κρίσιμ ες στιγμ ές για το Ελληνικό κράτος νοιώθουμε υπερήφανοι για τον πολιτισμό και τις ρίζες μας. Και πως να μην αισθανθείς εθνική υπερηφάνεια όταν ένα ολόκληρο Μουσείο του Λούβρου ασχολείται με την Μακεδονία και τον Μέγα Αλέξανδρο; Είναι όμως σημαντικό να εξετάσουμε τις γνώσεις των εφήβων όσον άφορα τον πολιτισμό τους και τους κυριότερους εκπροσώπους του. Για να το πετύχουμε αυτό δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο που απευθύνθηκε σε 100 μαθητές του σχολείου μας, τα αποτελέσματα του οποίου παρουσιάζονται στην συνέχεια.

3 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α. Κυκλώστε τα μουσεία που έχετε επισκεφτεί. 1. Μουσείο Ακρόπολης 2. Μουσείο Λούβρου 3. Βρετανικό Μουσείο 4. Αγία Σοφία Β. Αναφέρετε ένα από τα κυριότερα Ελληνικά εκθέματα στο Μουσείο του Λούβρου. Γ. Από τι υλικό είναι φτιαγμένος ο πύργος του Άιφελ και πόσα επίπεδα έχει ; Δ. Από πού πήραν το όνομά τους τα Ελγίνεια Μάρμαρα ; E. Ποιο είναι το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό γνώρισμα της Αγίας Σοφίας ; ΣΤ. Ποια είναι η τωρινή κατάσταση /χρήση της Αγίας Σοφίας ; Ζ. Ποια χρονιά εγκαινιάστηκε το Μουσείο της Ακρόπολης ; Η. Ποια Ελληνίδα ηθοποιός αγωνίστηκε για την επιστροφή των Ελγινείων στο Μουσείο της Ακρόπολης ;

4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Με βάση τις απαντήσεις βγήκαν τα παρακάτω αποτελέσματα: 95% έχουν επισκεφτεί το μουσείο της Ακρόπολης, 19% το μουσείο του Λούβρου, 23% το Βρετανικό μουσείο ενώ 43% τον αρχαιολογικό χώρο της Αγίας Σοφίας. Στην ερώτησή μας ποιο είναι το κυριότερο Ελληνικό έκθεμα στο μουσείο του Λούβρου, σε σωστή απάντηση, με 47%, ανέφεραν την Αφροδίτη της Μήλου ενώ μόνο το 8% τη Νίκη της Σαμοθράκης. Λανθασμένη απάντηση έδωσε το 11% των παιδιών. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ως απαντήσεις τις Καρυάτιδες και το άγαλμα του Λούβρου. 34% ήταν το ποσοστό που είτε δεν απάντησε είτε δεν ήξερε να απαντήσει. Στην ερώτηση από τί υλικό είναι φτιαγμένος ο πύργος του Άιφελ και πόσα επίπεδα έχει, σωστές ήταν οι απαντήσεις από μέταλλο το 19%, από σίδερο το 26% και από ατσάλι το 19%. Οι λάθος απαντήσεις που λάβαμε αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% όπως λαμαρίνα και χαλκός. Αρκετά μεγάλο ήταν το ποσοστό 26% που είτε δεν γνώριζε είτε δεν απάντησε. Όσον αφορά τα επίπεδα, τη σωστή απάντηση - 3 επίπεδα - έδωσε μόνο το 34%. Το 26% ήταν το ποσοστό των λανθασμένων απαντήσεων όπως 4 ή 8 επίπεδα. Το ποσοστό που είτε δεν ήξερε είτε δεν απάντησε φτάνει το 40%. Στην επόμενη ερώτησή μας από πού πήραν το όνομά τους τα Ελγίνεια Μάρμαρα μόνο το 38% έδωσε τη σωστή απάντηση, Έλγιν. Οι λάθος απαντήσεις όπως Ελγίνος ή Ελγίνεια αντιστοιχούν σε ποσοστό 15%, ενώ αρκετά μεγάλο ήταν το ποσοστό 47% που είτε δεν απάντησε είτε δεν γνώριζε να απαντήσει. Όταν ερωτήθηκαν ποιό είναι το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό γνώρισμα της Αγίας Σοφίας, 77% απάντησαν ο τρούλος ενώ μόνο το 23% δεν γνώριζαν. Η επόμενη ερώτησή μας ήταν ποιά είναι η τωρινή κατάσταση/χρήση της Αγίας Σοφίας. Οι σωστές απαντήσεις που πήραμε ήταν μουσείο το 54% και εκκλησία το 4%. Οι λανθασμένες απαντήσεις αντιστοιχούν σε ποσοστό 15% όπως για παράδειγμα χαμάμ ή τζαμί. Αρκετά μεγάλο ήταν το ποσοστό που είτε δεν γνώριζε είτε δεν απάντησε, το οποίο φτάνει το 27%. Ικανοποιητικά ήταν τα αποτελέσματα για το ποιά χρονιά εγκαινιάστηκε το μουσείο της Ακρόπολης, καθώς το 46% ήξερε ότι ήταν το Από την άλλη μεριά, αρκετά μεγάλο ήταν και το ποσοστό 33% που έδωσε λανθασμένη απάντηση, όπως 2007, 2008 ή Όπως και το 21% δεν γνώριζε ή δεν απάντησε. Τέλος, στην ερώτηση ποιά Ελληνίδα ηθοποιός αγωνίστηκε για την επιστροφή των Ελγινείων στο μουσείο της Ακρόπολης, υψηλό ποσοστό που φτάνει το 64% έδωσαν τη σωστή απάντηση - Μελίνα Μερκούρη -. Μόλις το 10% απάντησε λανθασμένα, με απαντήσεις όπως Ζωή Λάσκαρη ή Θάλεια Προκοπίου, ενώ το ποσοστό που δεν γνώριζε ή δεν απάντησε έφτασε το 26%.

5 Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ Ο Βυζαντινός Ναός της Αγίας Σοφίας ήταν από το 360 μ.χ. μέχρι το 1453 μ.χ. ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο μ.χ. κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, ενώ μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τέμενος, μέχρι το 1934 μ.χ. και αποτελεί σήμερα μουσειακό χώρο. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6 ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α, από τους μηχανικούς Ανθέμιο και Ισίδωρο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομον της Πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής και συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης βυζαντινής ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα. Αρχιτεκτονικές επιρροές τ ης Αγίας Σοφίας εντοπίζονται σε αρκετούς μεταγενέστερους ορθόδοξους ναούς αλλά και σε οθωμανικά τζαμιά, όπως στο τέμενος του Σουλεϊμάν και στο Σουλτάν Αχμέτ τζαμί. Εκτός από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της, η Αγία Σοφία ξεχωρίζει επίσης για τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμό της, που σε μεγάλο βαθμό καταστράφηκε στην πορεία του χρόνου. Μετά τα εγκαίνια της Αγίας Σοφίας το 330 μ.χ., η ανέγερση ενός ναού της Αγίας Σοφίας υπήρξε τμήμα ενός ευρύτερου προγράμματος οικοδόμησης γύρω από το Μέγα Παλάτι. Η πρώτη Αγία Σοφία εγκαινιάστηκε το 360 μ.χ. επί της αυτοκρατορίας του Κωνσταντίνου Β και μαζί με το ναό της Αγίας Ειρήνης αποτελούσε τον κύριο καθεδρικό ναό της πρωτεύουσας και έδρα του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Εικάζεται ότι επρόκειτο για ξυλόστεγη βασιλική, τρίκλιτη ή πεντάκλιτη. Καταστράφηκε από πυρκαγιά το 404 μ.χ. και χτίστηκε εξαρχής τα επόμενα χρόνια. Ο νέος ναός εγκαινιάστηκε το 415 μ.χ. επί βασιλείας του Θεοδοσίου Β. Αν και λίγα συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν ως προς την αρχιτεκτονική αξία του οικοδομήματος ιστορικές πηγές μαρτυρούν πως στο εσωτερικό του φυλάσσονταν ιερά κειμήλια μεγάλης αξίας, από χρυσό ή ασήμι. Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες προσπάθειες αναπαράστασης του ναού, υποθέτουμε πως είχε εύρος 52 μ. αποτελούμενη από ένα κεντρικό κλίτος και τέσσερις διακριτούς διαδρόμους. Κατά τη Στάση του Νίκα το 532 μ.χ., υπέστη μεγάλη φθορά και το κτίσιμο του ναού που διατηρείται ως σήμερα δρομολογήθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α.Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και τα εγκαίνιά του τελέστηκαν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 μ.χ. Τότε,σύμφωνα με το θρύλο, ο Ιουστινιανός αναφώνησε <<Νενίκηκά σε, Σολομών!>>, θέλοντας έτσι να εκφράσει το θαυμασμό του για το μνημείο το οποίο ήταν πιο θαυμαστό από το Ναό του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα. Είκοσι χρόνια μετά τα πρώτα εγκαίνια, εξαιτίας των σεισμών του 557 μ.χ., ο τολμηρότατος στη σύλληψη και κατασκευή, για την εποχή του, θόλος κατέπεσε και συνέτριψε την αψίδα παρά τον ιερό άμβωνα, τον ίδιο τον άμβωνα, το κιβώριο και την Αγία Τράπεζα. Ο ανιψιός του Ισιδώρου, ο Ισίδωρος ο νεότερος, ανέλαβε και έκτισε το νέο θόλο που υφίσταται μέχρι σήμερα. Μια περιγραφή του παραδίδεται από τον ιστορικό Αγαθία, από την οποία συμπεραίνεται πως ο αρχικός τρούλος

6 ήταν μάλλον ευρύτερος και χαμηλότερος από τον δεύτερο. Στις 24 Δεκεμβρίου του 563 μ.χ. υπό τον Πατριάρχη Ευτύχιο τελέστηκαν τα δεύτερα εγκαίνια παρουσία του Αυτοκράτορα και του λαού της Κωνσταντινούπολης. Ο ναός αποτέλεσε σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και υπήρξε ο σημαντικότερος ναός της Ορθόδοξης εκκλησίας. Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών και συγκεκριμένα κατά την περίοδο μ.χ. ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός και μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μ.χ. μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος. Ειδικότερα και κατά την διάρκεια της άλωσης από τους Φράγκους, η Αγία Σοφία υπέστη τεράστιες ζημιές. Επίσης κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγιναν στο ναό σημαντικές καταστροφές στις τοιχογραφίες του ναού (ασβεστώθηκαν),αφού η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος θεωρείται βλασφημία για το Ισλάμ. Ο ναός με την σπουδαία αρχιτεκτονική του αποτέλεσε πρότυπο για την κατασκευή και άλλων τεμενών, όπως το Μπλε Τζαμί. Το 1930 μ.χ. ο Μουσταφά Κεμάλ, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε μουσείο. Σήμερα ο ναός εξακολουθεί να είναι μουσείο, ενώ πραγματοποιούνται σε αυτόν πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά και εκδηλώσεις που θεωρούνται από ορισμένους ότι δεν αρμόζουν στο χώρο, όπως επιδείξεις μόδας. Παράλληλα γίνονται προσπάθειες για τη διάσωση των ψηφιδωτών του ναού. Ο ναός είναι κτισμένος σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο. Ο κύριος χώρος του κτίσματος έχει σχήμα περίπου κύβου. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί,

7 (κτιστοί τετράγωνοι στύλοι), που απέχουν μεταξύ τους ο ένας από τον άλλον 30μ., στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος ο οποίος είναι από τους πέντε ψηλότερους του κόσμου. Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω από την βάση του. Γενικά ο ναός είναι ένα ορθογώνιο οικοδόμημα κτισμένο στη ΝΔ. πλευρά του πρώτου λόφου της Πόλης με κατεύθυνση ΝΑ. Περιβάλλεται από δύο πλευρές την βόρεια και δυτική καλούμενη και αίθριο. Συνορεύει Ν με τα Πατριαρχικά κτίρια τα οποία συνδέονταν με το Αυγουσταίο, τη μεγάλη δηλαδή πλατεία που βρισκόταν το λαμπρό από πορφυρό μάρμαρο άγαλμα της Αυγούστας Ελένης. Εσωτερικά ο Ναός διαιρείται από δύο κιονοστοιχίες εξαρτώμενες από τους πεσσούς σε τρία κλίτη. Ο όλος Ναός αποτελείται από τα εξής μέρη: Το αίθριο υπαίθρια μαρμαρόστρωτη και περίστυλη αυλή στο μέσον της οποίας ήταν η κομψή φιάλη η μαρμάρινη κρήνη χωρητικότητας 1250 λίτρων που έφερε την ονομαστή καρκινική επιγραφή ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΝΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ. Το θαυμαστό σε αυτή την επιγραφή είναι ότι μπορεί να διαβαστεί και ανάποδα και σημαίνει ξέπλυνε τις αμαρτίες σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου. Εκεί πέρα βρίσκεται και η <<δακρύζουσα κολώνα>> είναι τα δάκρυα της Παναγιάς. Πιστ εύεται ότι αν κάποιος βάλει το δάχτυλό του στην οπή που βρίσκεται πάνω στην κολώνα και αυτό βραχεί θα εκπληρωθεί η ευχή.

8 Ο έξω και ο κυρίως νάρθηκας: Πέντε πύλες από το αίθριο οδηγούν στον έξω νάρθηκα και από αυτόν άλλες πέντε πύλες οδηγούν στον εσωτερικό νάρθηκα, από τις οποίες η μεσαία πύλη λέγεται και Μεγάλη ή Ωραία Πύλη. Από τον έσω νάρθηκα εννέα πύλες, τρεις ανά κλίτος οδηγούν στον κυρίως Ναό. Οι τρεις μεσαίες εξ αυτών καλούνται Βασιλικές πύλες επειδή εξ αυτών εισήρχετο ο Αυτοκράτορας στις επίσημες τελετές. Και οι δύο νάρθηκες καταλαμβάνουν περίπου το ίδιο πλάτος του Ναού με μικρό μήκος εισόδου ο καθένας. Εκατέρωθεν του νάρθηκα διασώζονται προσαρτήματα μεγάλης ιστορικής σημασίας. Το προς Ν. εκαλείτο Προπύλαιο του Νάρθηκα ή Ωραία Πύλη που από τον 10 ο αιώνα ήταν η κύρια είσοδος στον Ναό. Δεξιά του προπυλαίου ήταν το αποδυτήριον (μητατώριον) όπου ο Αυτοκράτορας κατά την είσοδο του άλλαζε τζιτζάκιο και φορούσε το σαγίο. Επίσης υπάρχει σε μία κολώνα το αποτύπωμα του χεριού του Μωάμεθ Β.

9 Πάνω από τον έσω νάρθηκα είναι ο γυναικωνίτης, εξ ου και το όνομα νάρθηξ γυναικωνίτιδος η είσοδος στον οποίο οδηγούσε στο άλλο προαύλιο της Β. πλευράς. Ο κύριος Ναός: Η είσοδος στον κυρίως Ναό, όπως προαναφέρθηκε, ήταν οι τρεις Βασιλικές πύλες και οι έξι, ανά τρεις εκατέρωθεν, του έσω νάρθηκα. Ο κυρίως Ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη (στοές θα λέγαμε σήμερα), των οποίων το μεσαίο είναι διπλάσιου πλάτους των εκατέρωθεν. Το εσωτερικό σχέδιο είναι απλούν. Τέσσερις πεσσοί κτιστοί στύλοι, συνδέονται μεταξύ τους με υπερώα τόξα στα οποία και φέρονται επιθόλια τόξα συναποτελώντας έτσι μια περιμετρική βάση επί της οποίας και εδράζει τεράστιος θόλος. Η περιμετρική βάση φέρει πλήθος στυλιδίων υπό μορφή παραθύρων από τα οποία και ολόκληρος ο Ναός καταυγάζεται από το φως. Η όλη κατασκευή παρουσιάζει πράγματι την εντύπωση μιας αρμονίας φωτός και αρχιτεκτονικής. Τα 100 αυτά παράθυρα, 40 επί της στεφανής του θόλου και τα υπόλοιπα στα ημιθόλια, τις κόγχες και τους τοίχους προσδίδουν την εικόνα της ανακρέμασης του θόλου από τον ουρανό, οι δε ακτίνες του Ήλιου που εισέρχονται στον χώρο δίνουν την εντύπωση να άγονται από τους ουρανούς. Γενικά τα τόξα, τα ημιθόλια και ο εκπληκτικός θόλος στηρίζονται στους τέσσερις πεσσούς, οι λίθοι των οποίων φέρονται στερεωμένοι με χυτό μόλυβδο και σιδερένιους μοχλούς. Στη δε κατασκευή του θόλου έχουν χρησιμοποιηθεί ελαφρόπετρες από την Ρόδο και

10 φέρουν την επιγραφή Μεγάλης Εκκλησίας του Κωνσταντίνου. Στο κέντρο του τρούλου υπάρχει το ψηφιδωτό του Χριστού βυζαντινής εποχής το οποίο σκεπάστηκε μ ε επιγραφή του Κορανίου. Σε καθένα από τα τέσσερα σφαιρικά τρίγωνα που συγκροτούν τον τρούλο υπάρχουν το πρόσωπο λιονταριού, αετού, ταύρου και αγγέλου. Εξωτερικά και επί της κορυφής του θόλου φερόταν ο μέγας ερυσιπτολις σταυρός (=έρεισμα της πόλης), που έχει αντικατασταθεί με την ημισέληνο. Επίσης μέσα στον κυρίως Ναό σε ένα σημείο ψηλά στον τοίχου υπάρχει το αποτύπωμα ενός χεριού, ένας από τους θρύλους λέει ότι όταν η Πόλη αλώθηκε από τους Τούρκους η Παναγία είπε <<ότι αν υπήρχαν έστω και πέντε χριστιανοί η πόλη δεν θα κατακτιόταν από τους Τούρκους>>. Το πιο καλά διατηρημένο μωσαϊκό της Αγίας Σοφίας βρίσκεται πάνω στην πύλη του νάρθηκα, το οποίο παριστάνει την Μητέρα Μαρία καθισμένη με το βρέφος Χριστό στην αγκαλιά της. Δεξιά είναι ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος που της προσφέρει συμβολικά την Πόλη, ενώ στα αριστερά της ο Ιουστινιανός της προσφέρει την μακέτα της Αγίας Σοφίας. Στο υπερώο (γυναικωνίτης) λειτουργούσαν οι γυναίκες και συγκεντρώνονταν οι Ιερές Σύνοδοι. Η αυτοκράτειρα ανέβαινε σε φορείο για να μην ταλαιπωρείται. Στο νότιο μέρος του υπερώου υπάρχει ίσως το πιο ωραίο και εντυπωσιακό ψηφιδωτό. Ο Χριστός, η μητέρα του η Μαρία και ο Ιωάννης Βαπτιστής εκπλήττουν με την εκφραστικότητά τους και παρακαλούν τον Χριστό για να σταλούν στον Παράδεισο και οι αμαρτωλοί. Το ψηφιδωτό είναι του 12 ου αιώνα και ονομάζεται Δέηση, έχει καταστραφεί το κάτω μέρος την Δ Σταυροφορία. Στην περίοδο του Βυζαντίου για καθαρά λόγους διαφυγής είχαν κατασκευαστεί υπόγειες σήραγγες που επικοινώνησαν η εκκλησία της Αγίας Σοφίας με την εκκλησία των Βλαχερνών, της Ζωοδόχου Πηγής και το νησί Πρίγκιπο. Οι σήραγγες έχουν χαρτογραφηθεί και έχουν αρχίσει να καθαρίζονται και το 2015 θα είναι επισκέψιμ ες Διακόσμηση Το γεγονός ότι η διακόσμηση της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης έγινε σταδιακά σε διαφορετικές περιοχές και από διαφορετικούς καλλιτέχνες της δίνει έναν αποσπασματικό χαρακτήρα. Άλλωστε η αρχιτεκτονική διάπλαση του

11 εσωτερικού χώρου δεν προσφέρει επιφάνειες κατάλληλες για την ανάπτυξη ενιαίου εικονογραφικού προγράμματος. Επιπλέον, οι εξαιρετικά μεγάλες αποστάσεις έως τον θεατή δημιουργούν συχνά προβλήματα στην εκτέλεση του ψηφιδωτού, κυρίως ως προς την ορθή τοποθέτηση των παραστάσεων σε σχέση με τον κατακόρυφο άξονα αλλά και ως προς τη συμμετρία στις αναλογίες του σώματος. Δυστυχώς όμως, στο μεγαλύτερο τμήμα της, η διακόσμηση της Αγ. Σοφίας δεν έχει διασωθεί. και η Βάπτιση. Από τα θαυμάσια όμως σχέδια του Cornelius Loos, των αδελφών Fessati και του Saltzenberg, στα οποία αποτυπώθηκε, μπορούμε να γνωρίσουμε ότι στον τρούλο υπήρχε ο Παντοκράτορας καθισμένος στο ουράνιο τόξο, στους τρούλους υπήρχε άλλη παράσταση του Χριστού Παντοκράτορα καθώς και η Πεντηκοστή Μοναδικά δείγματα της τέχνης της εποχής του Ιουστινιανού είναι εκείνα που σώζονται στην Αγ. Σοφία, όλα ανεικονικά. Από την αρχική διακόσμηση είχαν αποκαλυφθεί ελισσόμενοι βλαστοί άκανθας στα σταυροθόλια (βλ. εικόνα 1), στα διαμερίσματα επάνω από το διάδρομο και στο μικρό δώμα. Στους τοίχους σημαντικός αριθμός σταυρών μέσα σε μετάλλια (βλ. εικόνα 2) ανήκει στα θέματα της ίδιας εποχής με θριαμβικό χαρακτήρα. Φαίνεται ότι η διακόσμηση αυτής της περιόδου δεν περιλάμβανε μορφές αγίων στους κεντρικούς χώρους του ναού και τον τρούλο τον κοσμούσε σταυρός.

12 Το νέο ρεύμα του 9 ου αιώνα απομακρύνεται συνειδητά από την κλασική παράδοση. Η νέα διακόσμηση με μορφές αγίων στα δυο τύμπανα κάτω από τον κεντρικό τρούλο, με ιδιαίτερη προτίμηση στους πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως και τους ομώνυμους αγίους του συναξαριού, έχει το χαρακτήρα της προσπάθειας καθιέρωσης αγίων στα πλαίσια της εικονόφιλης πολιτικής, της οποίας κύριος ερμηνευτής υπήρξε ο πατριάρχης Φώτιος και συνεχιστές οι πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως, όπως φανερώνει η διακόσμηση του 10 ου αιώνα στα πατριαρχικά διαμερίσματα πάνω από το νοτιοδυτικό προθάλαμο. Απεικονίστηκε στην αψίδα η μορφή της ένθρονης Βρεφοκρατούσας και επανήλθε έτσι η καθιερωμένη προεικονομαχική εικονογραφία, γνωστή από σειρά παραστάσεων. Στο τόξο, οι επιβλητικές μορφές δύο τεράστιων αγγέλων με στολή

13 αυτοκρατορικών αξιωματούχων, την άνετη στάση και την πλούσια πτυχολογία που πλαισιώνουν τη μορφή της Θεοτόκου, φανερώνουν τη συνεχή τροφοδοσία των καλλιτεχνών από τα ρεύματα της κλασικής τέχνης, που δεν έπαψαν ποτέ να αποτελούν μια πλούσια πηγή ανανέωσης. Η διακόσμηση του ιερού έχει πυκνό θεολογικό και πολιτικό περιεχόμενο. Σύμφωνα με την επιγραφή είναι αφιέρωμα «ευσεβών ανάκτων» και επαναλαμβάνει τον καθιερωμένο στην προεικονομαχική τέχνη εικονογραφικό τύπο της Παναγιάς, που θεωρείται συμβολική απεικόνιση της Ενσάρκωσης. Και ο «Ένθρονος Χριστός και ο Αυτοκράτορας Λέων ΣΤ σε προσκύνηση» που είναι μια παράσταση πυκνή σε συμβολικό περιεχόμενο, αποκτά εξέχουσα σημασία από την τοποθέτησή της στην είσοδο του ναού, πάνω από τη «βασίλειον πύλην» του νάρθηκα. Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και τρεις ακόμα παραστάσεις σωζόμενες στον τεράστιο γυναικωνίτη του ναού: α. Ο ένθρονος Χριστός με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Μονομάχο και την αυτοκράτειρα Ζωή, η οποία χρονολογείται στα 1044μ.Χ.

14 β. Η Παναγία Βρεφοκρατούσα με τον αυτοκράτορα Ιωάννη Κομνηνό και την αυτοκράτειρα Ειρήνη που χρονολογείται στα 1118μ.Χ. γ. Η Παναγία ένθρονη και Βρεφοκρατούσα δέχεται από το Μεγάλο Κωνσταντίνο ομοίωμα της Πόλης, ενώ από τον Ιουστινιανό ομοίωμα της Αγίας Σοφίας. Χρονολογείται στα 1000μ.Χ. Αν και ο ναός της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη αποτελεί ακόμη και σήμερα κοιτίδα του Ελληνικού πολιτισμού. Η Αγία Σοφία μας υπενθυμίζει το μεγαλείο του Χριστιανισμού και οι επισκέπτες της κερδίζουν πολύτιμες εμπειρίες γνωρίζοντας από κοντά την επιρροή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

15

16 ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Εισαγωγή Το πρώτο μουσείο της Ακρόπολης θεμελιώθηκε σε ένα κοίλωμα του βράχου απέναντι από τον Παρθενώνα το Το μουσείο αυτό ποτέ δεν μπόρεσε να στεγάσει ικανοποιητικά τις αρχαιότητες της Ακρόπολης, παρά τις επεκτάσεις που έγιναν. Σήμερα το νέο Μουσείο, δέκα φορές μεγαλύτερο, προστατεύει και αναδεικνύει τα αριστουργήματα της Ακρόπολης με τον τρόπο που τους αξίζει μέσα σε άριστες συνθήκες, εσωτερικής ατμόσφαιρας, φυσικού φωτισμού, απρόσκοπτης προσπέλασης, πανοραμικής θέσης και μουσειακής άρθρωσης. Στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 2001 επελέγη η πρόταση του Ελβετού αρχιτέκτονα Bernard Tschumi, Κοσμήτορα στην αρχιτεκτονική σχολείου του πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης και του Έλληνα αρχιτέκτονα Μιχάλη Φωτιάδη, γιατί συνδύασε με εξαιρετικό τρόπο την προσαρμογή του κτηρίου στην επιτόπια ανασκαφή και την οπτική σύνδεση της αίθουσας του Παρθενώνα με τον Ναό πάνω στον Ιερό Βράχο. Η ανασκαφή στην θέση όπου χτίστηκε το μουσείο αποκάλυψε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της αρχαίας Αθήνας, με πολλές οικοδομικές φάσεις και χιλιάδες ευρήματα που φωτίζουν την καθημερινότητα αλλά και τις ιδιαίτερες περιπέτειες του τόπου κάτω από την σκιά της Ακρόπολης. Η ανάδειξη της ανασκαφής γίνεται από τα ανοίγματα και τα γυάλινα δάπεδα του ισογείου του. Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης φιλοδοξεί να προσφέρει στον επισκέπτη την δυνατότητα να ανακαλύψει ο ίδιος την υψηλή ποιότητα των αριστουργημάτων της αρχαίας Αθήνας που γοήτευσαν τον δυτικό πολιτισμό. Παράλληλα, τον αφήνει να απολαύσει, για πρώτη φορά, ολόκληρο τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, όπως ήταν στο αρχαίο κτήριο, ακόμη και αν υποχρεώθηκε να συνενώσει τα πρωτότυπα γλυπτά με τα αντίγραφα εκείνων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Στην κοπιώδη αλλά και συναρπαστική εμπειρία του εκθεσιακού προγράμματος του μουσείου μετείχαν οι αρχαιολόγοι Δημήτριος Παντερμαλής, Αλέξανδρος Μάντης, Άλκηστις Χωρέμη, Χριστίνα Βλασσοπούλου, Σταματία Ελευθεράτου και οι αρχιτέκτονες Ιορδάνης Δημακόπουλος και Αλέξανδρος Ξενάκης. Ο αναλυτικός οδηγός του μουσείου θα κυκλοφορήσει σύντομα με την συμβολή των αρχαιολόγωνσυγγραφέων του σύντομου αυτού οδηγού. Βασικά στοιχεία για το μουσείο της Ακρόπολης Το νέο κτήριο του μουσείου θεμελιώθηκε το 2003 και άνοιξε για το κοινό στις 21 Ιουνίου Εκτίθενται περίπου αντικείμενα σε ένα χώρο τ.μ. Πρόεδρος του οργανισμού του μουσείου είναι ο επίσημος καθηγητής Αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, Δημήτριος Παντερμαλής.

17 Ιστορία Τα μνημεία της Ακρόπολης άντεξαν στις καταστροφές που συνέβησαν τόσο στους αρχαίους χρόνους όσο και στο Μεσαίωνα. Ως τον 17ο αιώνα, ξένοι περιηγητές απέδιδαν μια ανέπαφη εικόνα των μνημείων και αυτή ήταν η κατάσταση ως τα μέσα του ίδιου αιώνα, όταν τα Προπύλαια, που είχαν μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη, ανατινάχτηκαν. Τριάντα χρόνια αργότερα, οι Οθωμανοί κατακτητές αποσυναρμολόγησαν το γειτονικό ναό της Αθηνάς Νίκης για να χρησιμοποιήσουν το υλικό του στην ενίσχυση της οχύρωσης της Ακρόπολης. Ζοφερή χρονιά για την Ακρόπολη ήταν το 1687, όταν πολλά αρχιτεκτονικά μέλη του ναού διασκορπίστηκαν γύρω από το βράχο της Ακρόπολης, λόγω μιας βόμβας των Ενετών. Ξένοι επισκέπτες ψάχνοντας μέσα στα χαλάσματα πήραν αρχαία θραύσματα ως αναμνηστικά. Τον 19ο αιώνα, ο Λόρδος Elgin αφαίρεσε αρχιτεκτονικά γλυπτά από τη ζωφόρο, τις μετόπες και τα αετώματα του Παρθενώνα. Το 1833 αποσύρθηκε η τουρκική φρουρά από την Ακρόπολη. Αμέσως μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους άρχισαν συζητήσεις για την κατασκευή ενός μουσείου για την Ακρόπολη πάνω στο Βράχο. Το 1863, αποφασίστηκε να χτιστεί το μουσείο σε χώρο νοτιοανατολικά του Παρθενώνα και στις 30 Δεκεμβρίου του 1865 έγινε η θεμελίωση. Το οικοδομικό πρόγραμμα για το Μουσείο προέβλεπε το ύψος του κτιρίου να μην υπερβαίνει το στυλοβάτη του Παρθενώνα. Με έκταση μόλις 800 τ.μ. το κτήριο αποδείχθηκε γρήγορα ακατάλληλο να στεγάσει τα ευρήματα των μεγάλων ανασκαφών της Ακρόπολης που άρχισαν το Ένα δεύτερο μουσείο, το Μικρό Μουσείο, αναγγέλθηκε το Κατά τα έτη , το δεύτερο Μουσείο κατεδαφίστηκε ενώ το αρχικό επεκτάθηκε σημαντικά. Από τη δεκαετία του 1970 φάνηκε ότι το Μουσείο δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει ικανοποιητικά στα μεγάλα πλήθη των επισκεπτών του. Η ακαταλληλότητα του χώρου συχνά προκαλούσε προβλήματα και υποβάθμιζε το αισθητικό αποτέλεσμα που ήθελε να επιτύχει η έκθεση των αριστουργημάτων του Βράχου. Την ανάγκη αυτή για τη δημιουργία ενός νέου Μουσείου της Ακρόπολης διατύπωσε πρώτος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τον Σεπτέμβριο του 1976, οριοθετώντας και τον χώρο στον οποίο τελικά κτίστηκε το νέο Μουσείο. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με τη διορατική του ματιά, έθεσε ως αναγκαιότητα για την Ελλάδα, την κατασκευή ενός νέου Μουσείου που θα διέθετε όλες τις απαραίτητες τεχνικές εγκαταστάσεις για τη συντήρηση των ανεκτίμητων έργων της Ελληνικής τέχνης και όπου θα μεταφέρονταν τα γλυπτά του Παρθενώνος, οι Καρυάτιδες και όσα γλυπτά βρίσκονταν στις αποθήκες του παλαιού Μουσείου.

18 Για τους λόγους αυτούς, διεξήχθησαν δύο αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί το 1976 και το Το 1989 η Μελίνα Μερκούρη, που ως Υπουργός Πολιτισμού ταύτισε την πολιτική της με τη διεκδίκηση της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο, κίνησε ένα νέο διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού ακυρώθηκαν μετά την αποκάλυψη μιας μεγάλης οικιστικής περιοχής στο οικόπεδο Μακρυγιάννη που χρονολογείται από τους προϊστορικούς ως τους βυζαντινούς χρόνους. Η ανασκαφή έπρεπε να ενταχθεί μέσα στο Νέο Μουσείο. Μελίνα Μερκούρη ( ) Μελίνα Μερκούρη Η Μελίνα Μερκούρη (Μαρία Αμαλία Μερκούρη) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του Ήταν η αγαπημένη εγγονή του δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη και κόρη του βουλευτή της ΕΔΑ και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη. Σπούδασε θέατρο στη Δραματική Σχολή του Εθνικού ( ) και έκανε το ντεμπούτο της στη σκηνή το Ως πρωταγωνίστρια καθιερώθηκε το 1949 με το ρόλο της Μπλανς από το έργο του Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείον ο Πόθος». Η πρώτη κινηματογραφική δουλειά της ήταν η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα» (1955). Με το ρόλο, όμως, της Ίλια στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» (1960), αλλά και τη θεατρική μεταφορά του έργου στη Νέα Υόρκη, η Μελίνα Μερκούρη απέκτησε πλέον διεθνή φήμη. Το 1965 παντρεύτηκε τον αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, ο οποίος και τη σκηνοθέτησε στις ταινίες «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion» (1978). Η Μελίνα Μερκούρη πάλεψε σκληρά για την ανατροπή της χούντας από το εξωτερικό όπου βρισκόταν. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας γύρισε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε. Εκλέχθηκε με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1981 και ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Πολιτισμού, αξίωμα που διατήρησε ως το τέλος της πρώτης οκταετίας των κυβερνήσεων Παπανδρέου.

19 Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης» Μόνιμα Εκθέματα του μουσείου της Ακρόπολης Η Αίθουσα των Κλιτύων της Ακρόπολης Στην ευρύχωρη αίθουσα με το κεκλιμένο γυάλινο δάπεδο παρουσιάζονται ευρήματα από τις κλιτύς (πλαγιές) του βράχου της Ακρόπολης. Το γυάλινο δάπεδο επιτρέπει την θέαση στην αρχαιολογική ανασκαφή, ενώ η ανηφορική κλίση της παραπέμπει στην ανάβαση προς την Ακρόπολη. Φιλοξενεί ευρήματα από τα ιερά που ήταν ιδρυμένα στις πλαγιές της Ακρόπολης, καθώς και από τον οικισμό που αναπτύχθηκε στις υπώρειες του λόφου, σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Στα αριστερά εκτίθενται ευρήματα από τα μεγάλα ιερά που ιδρύθηκαν στις πλαγιές του βράχου, ενώ στα δεξιά του ευρήματα από τα μικρότερα ιερά και από τον οικισμό που αναπτύχθηκε στις πλαγιές της Ακρόπολης. Στην αρχαιότητα, οι πλαγιές αυτές ήταν η μεταβατική ζώνη ανάμεσα στην πόλη και το πιο διάσημο ιερό της. Ήταν η περιοχή όπου επίσημες και λαϊκές λατρείες, μικρά και μεγαλύτερα ιερά συνυπήρχαν με σπίτια ιδιωτών. ~~~ Ο οικισμός : Τμήματα του οικιστικού ιστού της αρχαίας Αθήνας που κατέδειξαν τη σχεδόν συνεχή χρήση τουτέλος της νεολιθικής εποχής (περί το 3000 π.χ.), έως και την ύστερη αρχαιότητα (6ος αι. μ.χ.)

20 o Πήλινο κάλυμμα κοσμηματοθήκης (λεκανίδα). Μαινάδες παίζουν μουσική και χορεύουν μπροστά στον θεό Διόνυσο. 4ος αι. π.χ. o Σκεύη συμποσίου από τον οικισμό στις πλαγιές της Ακρόπολης. o Πήλινες Νίκες, ίσως διακοσμητικά στοιχεία στέγης κτηρίου (ακρωτήρια). (1ος-3ος αι. μ.χ.)

21 o Πύραυνο. (2ου-αρχές 1ου αι. π.χ.) Το Ιερό : Στις πλαγιές, στα σπήλαια και στα πλατώματα του βράχου της Ακρόπολης, σε μικρά και μεγάλα ιερά, λατρεύτηκαν θεοί, ήρωες και νύμφες. Η νότια πλαγιά φιλοξένησε δύο από τα σπουδαιότερα ιερά της πόλης, του Διονύσου Ελευθερέως και του Ασκληπιού. o Αναθηματική στήλη, Ιερό της Βλαύτης. Eικονίζει τον αναθέτη Σίλωνα πάνω σε βλαύτη (σανδάλι). (4ου αι. π.χ.) o Πήλινο αναθηματικό πλακίδιο από το ιερό της Νύμφης. Ελαφίνα με τα μικρά της. (6ος αι. π.χ.)

22 o Τμήμα γυναικείου προσώπου με ένθετα μάτια. Αφιέρωμα (τάμα) του Πραξία, τοποθετημένο σε κόγχη πεσσού από το ιερό του Ασκληπιού. Β μισό (4ου αι. π.χ.) o Ανάγλυφη πλάκα με παράσταση χορεύτριας από το θέατρο του Διονύσου. (1ος αι. π.χ.)

23 Η Αίθουσα των Αρχαϊκών Έργων Αρχαϊκή ονομάζεται η εποχή από τον 7ο αιώνα π.χ. έως το τέλος των Περσικών πολέμων (480/79 π.χ.). Χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη της πόλης-κράτους και τις πολιτειακές αλλαγές από την αριστοκρατία στην τυραννίδα και τελικά στη δημοκρατία. Χαρακτηρίζεται ακόμη από σημαντικά επιτεύγματα στην οικονομία, την τέχνη και τη διανόηση. Έχει εκθέματα από όλες τις πλευρές καθώς στέκονται ελεύθερα στο χώρο. Στη νότια πλευρά της Αίθουσας, ο πλούτος και η ποικιλία των αρχιτεκτονικών γλυπτών και των ελεύθερων αναθημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Κορών, των Ιππέων και άλλων έργων, προσφέρουν μια εκπληκτική εικόνα της Ακρόπολης κατά την Αρχαϊκή Περίοδο. Ο Εκατόμπεδος : Το αρχαιότερο οικοδόμημα στην Ακρόπολη είναι το Εκατόμπεδον ή Εκατόμπεδος νεώς (μήκους 100 ποδών, ονομασία γνωστή από επιγραφή που αναφέρεται στη διαρρύθμιση του ιερού), κτισμένο στη θέση του κλασικού Παρθενώνα. Από τα θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών και γλυπτών από πωρόλιθο που αποκαλύφθηκαν στα νότια και τα ανατολικά του Παρθενώνα, συνάγεται ότι ήταν δωρικός περίπτερος ναός.

24 o Το αέτωμα του αρχαϊκού Παρθενώνα. (570 π.χ.) Λιοντάρια που σπαράσσουν ταύρο και πλαισιώνονται από δύο παραστάσεις: Από τη μια πλευρά ο Ηρακλής που παλεύει με τον άγριο Τρίτωνα Από την άλλη ο λεγόμενος Τρισώματος δαίμονας, που κρατά στα χέρια του τα σύμβολα των τριών στοιχείων της φύσης, του νερού, της φωτιάς και του αέρα. Ο Αρχαιός Ναός : Επιβλητικά τα γλυπτά της Γιγαντομαχίας από το μεγάλο αέτωμα του δεύτερου μεγάλου αρχαϊκού ναού της Ακρόπολης. Παλαιότερα είχε υποστηριχθεί ότι ο ναός αυτός είχε μια πρωιμότερη οικοδομική φάση (570 π.χ.) με τα πώρινα γλυπτά που αποδίδονται στον Εκατόμπεδο, ενώ τα μαρμάρινα γλυπτά συσχετίζονταν με μια ανακαίνιση από τους γιους του Πεισίστρατου. Ο ναός κτίστηκε και έλαβε μαρμάρινη γλυπτική διακόσμηση εξαρχής, στην τελευταία δεκαετία του 6ου αι. π.χ. Οι συνθέσεις των αετωμάτων αποτελούνται από αγάλματα υπερφυσικού μεγέθους, λαξευμένα σε παριανό μάρμαρο και αποδίδονται στο εργαστήριο κάποιου σημαντικού Αθηναίου γλύπτη, του Αντήνορα ή του Ενδοίου.

25 o Το αέτωμα της Γιγαντομαχίας από τον αρχαϊκό ναό της Αθηνάς Πολιάδος ( π.χ.) Τα Αναθήματα : Ο χώρος της Ακρόπολης άρχισε να γεμίζει αναθήματα, ένδειξη όχι μόνο ευσέβειας προς τη θεά, αλλά και οικονομικής και καλλιτεχνικής ακμής. Τα σπουδαία αυτά αφιερώματα ήταν κυρίως αγάλματα, προσφορές που προκαλούσαν χαρά στη θεά. Με τα αναθήματά τους οι αρχαίοι ευχαριστούσαν τους θεούς για την εκπλήρωση μιας ευχής, χωρίς συχνά να παραλείπουν μια αναφορά στο ποσό της δαπάνης με τον όρο δεκάτη, που σήμαινε το 1/10 κάποιου εισοδήματος ή με τη λέξη απαρχή, που σήμαινε την πρώτη σοδειά ή τα πρώτα κέρδη από την εργασία των πιστών. o Χάλκινα αναθήματα. Ειδώλια που παριστάνουν λιοντάρι, αγριόχοιρο, σκύλο και πουλί. (6ος αι. π.χ.)

26 o Η «Κόρη του Αντήνορα». Μάρμαρο Πάρου (άγαλμα), Μάρμαρο Πεντέλης (ενεπίγραφη βάση). ( π.χ.) o Ο «ιππέας Rampin». Μάρμαρο Πάρου.Το κεφάλι είναι γύψινο αντίγραφο του πρωτοτύπου που βρίσκεται στο Λούβρο προερχόμενο από τη συλλογή του G. Rampin. (550 π.χ.)

27 o «Ο Πέρσης ή Σκύθης ιππέας». Μάρμαρο Πάρου.( π.χ.) Η Αίθουσα του Παρθενώνα Σε αυτόν τον χώρο εκτίθενται αρχαίες επιγραφές που παρέχουν λεπτομερείς απολογισμούς δαπανών της κατασκευής του Παρθενώνα και του αγάλματος της Αθηνάς Παρθένου. Μέσα από αυτές μπορεί κανείς να αντλήσει πληροφορίες και έτσι να ψηλαφίσει τον τρόπο λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών της πόλης κατά τον 5ο αιώνα π.χ. Η ενσωμάτωση της ζωφόρου του Παρθενώνα στον ορθογώνιο, τσιμέντινο πυρήνα του Μουσείου δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσεις ολόκληρο τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα και να κατανοήσει τις παραστάσεις που απεικονίζονται σε αυτόν. Το Μνημείο : Μετά την περσική καταστροφή, οι Αθηναίοι επιδιόρθωσαν πρόχειρα τον κατεστραμμένο ναό της Αθηνάς Πολιάδος και συνέχισαν εκεί τη λατρεία. Στην Ακρόπολη δεν χτίστηκε νέος ναός έως τα μέσα του 5ου αι. π.χ.,

28 όταν ξεκίνησε ένα χωρίς προηγούμενο οικοδομικό πρόγραμμα που συνδέεται με το όνομα και την προσωπικότητα του Περικλή(447 π.χ.) Σχέδια ναού : Ικτίνος και Καλλικράτης Γλυπτό διάκοσμο : Φειδίας, με τους μαθητές του Αγοράκριτο, Αλκαμένη και άλλους σπουδαίους γλύπτες. Και έτσι, με τη συνεργασία μεγάλου αριθμού αρχιτεκτόνων, ζωγράφων, χαλκουργών, λιθοξόων και άλλων τεχνιτών, κατασκευάστηκε μέσα σε 15 χρόνια το πρώτο οικοδόμημα, ο Παρθενώνας, ο ναός της Παρθένου Αθηνάς. o Η βορειοδυτική πλευρά του Παρθενώνα. Οι Μετόπες : Οι 92 μετόπες ήταν τα πρώτα μέλη του θριγκού του ναού που δέχθηκαν διακόσμηση. Κάθε μια απέδιδε μια αυτοτελή σκηνή, συνήθως με δύο μορφές. Τα θέματα ήταν εμπνευσμένα από μυθικές μάχες και συμβόλιζαν τους νικηφόρους αγώνες των Αθηναίων εναντίον των Περσών. Ανατολική πλευρά : Μάχη των Ολυμπίων θεών με τους Γίγαντες που προσπαθούσαν να ανατρέψουν την τάξη του Ολύμπου (Γιγαντομαχία) Δυτική πλευρά : Αγώνας των νέων της Αθήνας ενάντια στις Αμαζόνες που απείλησαν την ίδια την Ακρόπολη (Αμαζονομαχία). Νότια πλευρά : Πάλη των Θεσσαλών νέων (Λαπίθες) ενάντια στους Κενταύρους που προσπάθησαν να κλέψουν τις γυναίκες τους κατά τη διάρκεια γαμήλιας τελετής (Κενταυρομαχία) Βόρια πλευρά : Άλωση της Τροίας (Ιλίου Πέρσις). o Άποψη της νότιας πλευράς των μετοπών με θέμα την Κενταυρομαχία.

29 o Νότια Μετόπη 30. Σκηνή από την Κενταυρομαχία. Η πρωτότυπη βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. o Ανατολική μετόπη 1. Σκηνή από την Γιγαντομαχία. Ο Ερμής καταβάλλει γίγαντα. Τα Αετώματα : Οι τριγωνικοί χώροι που σχηματίζονται από τα γείσα της στέγης στις στενές πλευρές του ναού, είναι τα τελευταία τμήματα που δέχθηκαν γλυπτική διακόσμηση με ολόγλυφα κολοσσικά αγάλματα ( π.χ.). Τα θέματα είναι παρμένα από την αττική μυθολογία. Ανατολικό αέτωμα : Πάνω από την είσοδο του ναού, παρίστανε τη γέννηση της θεάς Αθηνάς από το κεφάλι του πατέρα της Δία, με την παρουσία Ολύμπιων θεών. Δυτικό αέτωμα : Ή διαμάχη μεταξύ της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για τη διεκδίκηση της αττικής γης, που κατέληξε στη νίκη της Αθηνάς.

30 o Δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα o Ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα Η Ζωοφόρος : Αποτελείτο από 115 λίθους. Είχε συνολικό μήκος 160 μέτρα, ύψος 1,02 μέτρα και πάχος 0,6 μέτρα. Στην πομπή εικονίζονταν περίπου 378 ανθρώπινες και θεϊκές μορφές, καθώς και περισσότερα από 200 ζώα, κυρίως άλογα. Oμάδες ιππέων και αρμάτων καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ζωφόρου. Ακολουθεί η πομπή της θυσίας, με τα ζώα και τις ομάδες ανδρών και γυναικών που φέρουν ιερά τελετουργικά σκεύη και προσφορές. Στη μέση της ανατολικής πλευράς, πάνω από την είσοδο του ναού, εικονίζεται το τέλος της πομπής, το αποκορύφωμα του πολυήμερου εορτασμού των Παναθηναίων: η παράδοση του πέπλου, του δώρου των Αθηναίων στο λατρευτικό διιπετές ξόανο της θεάς. Αριστερά και δεξιά εικονίζονται καθιστοί οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου. Σήμερα σώζονται 50 μέτρα στο Μουσείο της Ακρόπολης, 80 μέτρα στο Βρετανικό Μουσείο, ένας λίθος στο Μουσείο του Λούβρου, ενώ άλλα τμήματα είναι διασκορπισμένα σε μουσεία στο Παλέρμο, στο Βατικανό, στο Würzburg, στη Βιέννη, στο Μόναχο και στην Κοπεγχάγη.

31 o Άποψη της δυτικής και νότιας ζωφόρου του Παρθενώνα. o Ο λίθος XXXIV της βόρειας ζωφόρου του Παρθενώνα. Ένας τελετάρχης κατευθύνει την πομπή των ιππέων. o Ο λίθος IV της δυτικής ζωφόρου του Παρθενώνα. Ιππέας και ίππαρχος.

32 o Ο λίθος VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα. Ποσειδώνας, Απόλλωνας, Άρτεμη, Αφροδίτη π.χ. Προπύλαια, Αθηνά Νίκη, Ερέχθειο Τα Προπύλαια, ο Ναός της Αθηνάς Νίκης και το Ερέχθειο αποτελούν τα κυριότερα μνημεία του οικοδομικού προγράμματος της Κλασικής Ακρόπολης : Προπύλαια : Μνημειακή είσοδος στο ιερό της Ακρόπολης, κτίστηκαν μεταξύ των ετών π.χ., με σχέδια του Μνησικλή και αντικατέστησαν την αρχαιότερη είσοδο της Ακρόπολης. Ο Ναός της Αθηνάς Νίκης : Κτίστηκε επάνω στον προμαχώνα, νοτιοδυτικά των Προπυλαίων, (427 και 423 π.χ.), με σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλικράτη, σε αντικατάσταση παλαιότερου ναΐσκου που βρισκόταν στην ίδια θέση. Ερέχθειο : Υστερότερο από τα Περίκλεια κτίσματα. Άρχισε να κτίζεται κατά τη Νικίειο Ειρήνη ( π.Χ.) και τελείωσε μετά το 410 π.χ. Προπύλαια : Είχαν στηθεί έργα σπουδαίων καλλιτεχνών, γνωστά από περιγραφές του Παυσανία και ρωμαϊκά αντίγραφα, όπως το σύνταγμα Αθηνάς και Μαρσύα του Μύρωνα, η Αθηνά Λημνία του Φειδία και ο Προπύλαιος Ερμής του Αλκαμένη.

33 o Κεφάλι ερμαϊκής στήλης. Μάρμαρο Πεντέλης. 2ος αι. μ.χ. Ο Ναός της Αθηνάς Νίκης : Ο ναός της Αθηνάς Νίκης είναι ναός ιωνικού ρυθμού, τετρακιόνιος αμφιπρόστυλος, δηλαδή έχει προστάσεις από τέσσερις μονολιθικούς κίονες στην ανατολική και τη δυτική όψη. Ο ναός σχετιζόταν με τη λατρεία της Αθηνάς ως συμπαραστάτριας των Αθηναίων στους πολέμους. Ο σηκός του στέγαζε ένα ξύλινο λατρευτικό άγαλμα της θεάς που κρατούσε στο ένα χέρι περικεφαλαία, σύμβολο του πολέμου, και στο άλλο ένα ρόδι, σύμβολο της ειρήνης. o Πλάκα του θωρακίου του Ναού της Αθηνάς Νίκης Φτερωτή Νίκη που λύνει το σανδάλι της, η αποκαλούμενη «σανδαλιζομένη» π.χ.

34 o Η θεά Αθηνά κάθεται σε βράχο. Πλάκα της νοτιοδυτικής αμβλείας γωνίας του θωρακίου του ναού της Αθηνάς Νίκης. o Δύο Νίκες οδηγούν ταύρο στη θυσία. Βόρεια πλάκα ΙV, μορφές του θωρακίου του ναού της Αθηνάς Νίκης. o Η ζωφόρος του ναού της Αθηνάς Νίκης. Ερέχθειο : Πολυσύνθετο μαρμάρινο κτήριο, λαμπρό δείγμα του ώριμου ιωνικού ρυθμού. Το ανατολικό τμήμα του ναού ήταν αφιερωμένο στη

35 λατρεία της Αθηνάς Πολιάδος, της προστάτιδας θεάς της πόλεως, ενώ το δυτικό ήταν αφιερωμένο στον Ποσειδώνα-Ερεχθέα, από όπου και το όνομα του ναού, στον τοπικό ήρωα Βούτη, στον Ήφαιστο και σε άλλους θεούς και ήρωες. Πρόκειται για έναν πολλαπλό ναό, όπου συστεγάστηκαν παλαιότερες και νεότερες λατρείες και όπου φυλάσσονταν τα Ιερά Μαρτύρια, τα ίχνη της τρίαινας του Ποσειδώνος και η ελιά, το δώρο της Αθηνάς στην πόλη της Αθήνας. o Πίσω όψεις των Καρυάτιδων από τη νότια πρόσταση του Ερεχθείου. 415 π.χ. o Οι Καρυάτιδες της νότιας πρόστασης του Ερεχθείου π.χ.

36 o Η ζωφόρος από τον σηκό του Ερεχθείου. 5ος αι. π.χ. 5ος αι. μ.χ. Πρωτότυπα έργα, ψηφισματικά και τιμητικά ανάγλυφα, πρωτότυπα κλασικά αριστουργήματα και ρωμαϊκά αντίγραφα, καθώς και εντυπωσιακά πορτρέτα επωνύμων προσώπων, ιερέων, φιλοσόφων, καλύπτουν την περίοδο από τον 5ο αιώνα π.χ. μέχρι τον 5ο αιώνα μ.χ. Στις συλλογές αυτές ανήκουν το Ιερό της Αρτέμιδος Βραυρωνίας, τα αναθήματα των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων και τα αναθήματα των ρωμαϊκών χρόνων. Στην Ακρόπολη είχαν στηθεί πολυάριθμα αγάλματα, τα οποία απεικόνιζαν θεούς, ήρωες, μυθολογικά θέματα, αλλά και πορτρέτα διάσημων ανδρών. Πολλά ήταν έργα γνωστών καλλιτεχνών και από αυτά έχουν σωθεί λίγα, συνήθως σε αποσπασματική κατάσταση. Πρόκειται για αφιερώματα πόλεων, ηγεμόνων ή απλών πολιτών. Το Ιερό της Αρτέμιδος Βραρωνίας : Η Άρτεμις Βραυρωνία ήταν η θεά που προστάτευε τις επίτοκες και τις λεχώνες. Στην υπηρεσία της ήταν μικρές Αθηναίες, οι λεγόμενες άρκτοι. Το κύριο ιερό της βρισκόταν στη Βραυρώνα

37 της Αττικής. Το ιερό της Ακρόπολης ιδρύθηκε στα χρόνια του τυράννου Πεισιστράτου, ο οποίος καταγόταν από τη Βραυρώνα. Στο εσωτερικό του ιερού φυλασσόταν το ξύλινο άγαλμα της θεάς, αντίστοιχο με εκείνο που υπήρχε στο ιερό της Βραυρώνας. o Το κεφάλι του λατρευτικού αγάλματος της Αρτέμιδος Βραυρωνίας. 330 π.χ. Τα Αναθήματα των κλασικών & ελληνιστικών χρόνων : Λίγα έχουν σωθεί από τα πολύτιμα αναθήματα της Ακρόπολης που απεικόνιζαν θεούς, ήρωες και ανθρώπους από το μυθολογικό και ιστορικό παρελθόν της Αθήνας. Ανάμεσα σε αυτά είναι το άγαλμα της Πρόκνης, κόρης του βασιλιά της Αττικής Πανδίονα, που παριστάνει τη δραματική στιγμή της απόφασης να σκοτώσει τον γιο της Ίτυ για να τιμωρήσει τον άνδρα της. Το γλυπτό ήταν έργο του διάσημου γλύπτη Αλκαμένη. Άλλα έργα έχουν σωθεί αποσπασματικά, όπως το άγαλμα της Ιούς του γλύπτη Δεινομένη από το Άργος. o Το άγαλμα της Πρόκνης και του Ίτυ π.χ.

38 o Χάλκινος λύχνος σε σχήμα πολεμικού πλοίου. Τέλη 5 ου αιν π.χ. Βρέθηκε μέσα στο Ερέχθειο o Το κεφάλι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Βρέθηκε το 1886 κοντά στο Ερέχθειο. Έργο του γλύπτη Λεωχάρη ή Λυσίππου. 336 π.χ. o Βάση χάλκινου αναθήματος του χορηγού δραματικών αγώνων Ατάρβου. 329 ή 323 π.χ.

39 Τα Αναθήματα των ρωμαϊκών χρόνων : Από την κατασκευή του Ερεχθείου έως το τέλος της αρχαιότητας, κανένα νέο οικοδόμημα δεν προστέθηκε στην Ακρόπολη, με εξαίρεση τον μικρό, κυκλικό ναό της Ρώμης και του Αυγούστου, που μιμούταν στην αρχιτεκτονική του διακόσμηση το Ερέχθειο. Στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης υψώθηκε το, το Ωδείο.( μ.χ.) Σε όλη τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου, η Ακρόπολη διατήρησε την μορφή που είχε στα χρόνια της ακμής της. Διατήρησε τα πιο πολλά από τα αναθήματά της, σε αντίθεση με άλλες ελληνικές πόλεις και ιερά που οι καλλιτεχνικοί τους θησαυροί λεηλατήθηκαν και μεταφέρθηκαν στην Ιταλία για να διακοσμήσουν κυρίως δημόσια κτήρια. o Πορτρέτο του Ραμητάλκη ή του Σαυρωμάτη Β, ηγεμόνων του Βοσπόρου π.χ. o Το άγαλμα της θεάς Αθηνάς. 2ος αι. μ.χ.

40 ΟΙ ΧΑΡΙΤΕΣ Ο γλύπτης διάλεξε ένα κομμάτι μάρμαρο στο μέγεθος που ταίριαζε στο έργο το οποίο σκόπευε να σκαλίσει. Ίσως να σχεδίασε απαλά πάνω στην πέτρα την παράσταση ώστε να την έχει για οδηγό. Πρώτα χρησιμοποιώντας καλέμι και σφυρί, αφαίρεσε ένα στρώμα μαρμάρου γύρω από τις φιγούρες, για να δώσει χοντρικά την μορφή τους. Στην συνέχεια, χρησιμοποιώντας λεπτότερα οδοντωτά καλέμια, άρχισε να σκαλίζει τις λεπτομέρειες. Στο τέλος, λείανε την ανάγλυφη επιφάνεια με σμυριδόπετρα και χρωμάτισε το έργο του. Οι μορφές προβάλλουν καθαρά από την πέτρα. Είναι οι Χάριτες, οι χαριτωμένες, όμορφες κόρες του Δία και της Ωκεανίδας Ευρυνόμης, οι κοπέλες που φαίνεται να χορεύουν σκαλισμένες στο ανάγλυφο, ακολουθώντας τον αυλητή; Είναι η Ευφροσύνη, η Θάλεια και η Αγλαΐα; Ίσως! Και το αγοράκι στο τέλος του κύκλου; Μήπως χορεύει μαζί τους ο Εριχθόνιος, ο μυθικός γιός της θεάς Αθηνάς; Μόνο υποθέσεις μπορούν να κάνουν οι αρχαιολόγοι, αν και ο περιηγητής Παυσανίας σημείωσε ότι υπήρχε ιερό των Χαρίτων πάνω στην Ακρόπολη. ΣΦΙΓΓΑ ΕΝΑ ΜΥΘΙΚΟ ΖΩΟ Πλάσμα του μύθου, ένα όμορφο γυναικείο κεφάλι με μακριά μαλλιά να πέφτουν στους ώμους, πλάσμα με σώμα και πόδια λιονταριού, φτερά πουλιού. Είναι η σφίγγα, που σου χαμογελάει φιλικά. Μήπως χαμογελάει γιατί σε βλέπει να κοιτάζεις με απορία την μορφή της; Ήταν αδελφή του Κέρβερου, της Λερναίας Ύδρας και άλλων τεράτων που γέννησαν οι γονείς της, η Έχιδνα και ο Τυφώνας, τέρατα κι αυτοί, ήταν εκείνη που έβαζε αινίγματα στους ανύποπτους διαβάτες κοντά στις πύλες της Θήβας; «Πιο πλάσμα το πρωί στέκεται στα τέσσερα, το μεσημέρι στα δυο, το βράδυ στα τρία;» «Είναι ο άνθρωπος» είπε ο Βασιλιάς Οιδίποδας, ο μόνος που βρήκε την λύση, κι από τότε ο δρόμος έγινε ασφαλής. Η Σφίγγα της Ακρόπολης στεκόταν πάνω σε μια ψηλή κολόνα. Ήταν ανάθημα. Δηλαδή προσφορά προς τη Θεά. Ίσως την έκαναν για να θυμίζει στους ανθρώπους τους παλαιότερους χθόνιους θεούς που λατρεύονταν πριν από τους Ολύμπιους.

41 ΛΟΝΔΙΝΟ Το Λονδίνο (αγγλ.: London) είναι η πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και της Αγγλίας, στα νοτιοανατολικά της οποίας βρίσκεται. Εκτείνεται εκατέρωθεν του ποταμού Τάμεση, όπου βρίσκεται και το λιμάνι του, ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα. Αποτελεί μεγάλο επιχειρηματικό, χρηματοοικονομικό και πολιτιστικό κέντρο. Στο Λονδίνο βρίσκονται τέσσερα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Το Ανάκτορο, το Αββαείο και ο ναός της Αγίας Μαργαρίτας στο Westminster, ο Πύργος του Λονδίνου, ο ιστορικός οικισμός του Greenwich και οι Βασιλικοί Βοτανικοί Κήποι του Kew. Η πόλη είναι από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο. ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΤΟΥ WESTMINSTER Τα Ανάκτορα του Westminster, ή αλλιώς το Βρετανικό Κοινοβούλιο, είναι ο χώρος συνεδρίασης των δύο σωμάτων του κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου. Βρίσκονται κοντά στο ιστορικό Αββαείο του Westminster και τα κυβερνητικά κτήρια του Whitehall και της Οδού Downing της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων. Είναι χτισμένα στη δυτική όχθη του Τάμεση. Τα πρώτα βασιλικά ανάκτορα χτίστηκαν τον 11ο αιώνα, και αποτελούσαν τον κύριο τόπο κατοικίας των Βασιλέων της Αγγλίας μέχρι το 1512, όταν μια πυρκαγιά κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος τους. Το 1834, μία ακόμη μεγαλύτερη πυρκαγιά κατέστρεψε το ανακατασκευασμένο Κοινοβούλιο, και τα μόνα σημαντικά κτήρια που διασώθηκαν ήταν η Αίθουσα του Westminster, οι Εσωτερικές Αυλές του Ναού του Αγίου Στεφάνου, το Παρεκκλήσιο της Παναγίας της Κρύπτης και ο Πύργος των Κοσμημάτων. Τα Ανάκτορα είναι ένα από τα κέντρα της πολιτικής ζωής του Ηνωμένου Βασιλείου. Επιπλέον, ο Πύργος του Ρολογιού των Ανακτόρων, ο οποίος

42 έχει γίνει γνωστός ως «Big Ben", αποτελεί το σήμα-κατατεθέν του Λονδίνου και κατ' επέκταση του Ηνωμένου Βασιλείου και είναι ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά αξιοθέατα της πόλης. Κάποια άλλα πολύ δημοφιλή αξιοθέατα αποτελούν το Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Madame Tussauds, ο μεγαλύτερος τροχός του κόσμου ονόματι London Eye, το Βρετανικό Μουσείο, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, η Εθνική Πινακοθήκη, κ.α.

43 ΜΟΥΣΕΙΟ MADAME TUSSAUDS Είναι ένα μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στο Λονδίνο με υποκαταστήματα σε πολλές μεγάλες πόλεις. Ιδρύθηκε από την γλύπτη κεριού Marie Tussaud και ήταν παλαιότερα γνωστή ως «Μαντάμ Τισό». Η Marie Tussaud, γεννήθηκε ως Άννα Μαρία Grosholtz ( ) στο Στρασβούργο της Γαλλίας. Η Tussaud δημιούργησε το πρώτο κέρινο ομοίωμα της, του Βολταίρου, το Άλλοι διάσημοι άνθρωποι που διαμόρφωσε εκείνη την εποχή είναι οι Rousseau και Βενιαμίν Φραγκλίνος. Jean-Jacques Το Madame Tussauds είναι ένα σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο του Λονδίνου το οποίο παρουσιάζει κέρινα ομοιώματα των ιστορικών και προσωπικοτήτων της βασιλείας, αστέρες του κινηματογράφου, του αθλητισμού και διάσημα αστέρια δολοφόνους. Ένα από τα κύρια αξιοθέατα του μουσείου της ήταν το Επιμελητήριο του Τρόμου. Αυτό το μέρος της έκθεσης περιλάμβανε τα θύματα της Γαλλικής Επανάστασης και των νεοσύστατων, στοιχεία των δολοφόνων και άλλων εγκληματιών. Άλλοι διάσημοι άνθρωποι που προστέθηκαν στην έκθεση είναι οι Horatio Nelson, και Sir Walter Scott. Μερικά από τα γλυπτά που έγιναν από την ίδια την Marie Tussaud εξακολουθούν να υπάρχουν. Η γκαλερί περιείχε αρχικά περίπου 400 διαφορετικά ομοιώματα, αλλά εξαιτίας ζημιών από πυρκαγιές το 1925, σε συνδυασμό με τη γερμανικές βόμβες το 1941, έχουν καταστρέψει τα περισσότερα από τα παλαιότερα μοντέλα. Ωστόσο κάποια διασώθηκαν και αυτά μπορεί να τα δει κανείς στα ιστορικά εκθέματα του μουσείου. LONDON EYE Το London Eye είναι μια 135-μέτρων (443 πόδια) γιγάντια ρόδα λούνα παρκ που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Τάμεση, στο Λονδίνο. Είναι η ψηλότερη ρόδα στην Ευρώπη, και αποτελεί το πιο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς το επισκέπτονται πάνω από 3,5 εκατομμύρια ανθρώποι ετησίως. Όταν ανεγέρθηκε το 1999, ήταν η ψηλότερη ρόδα στον κόσμο. Όταν ανεγέρθηκε το 1999, ήταν η ψηλότερη ρόδα στον κόσμο.

44 Περιγράφεται από τους φορείς του ως «ψηλό τιμόνι παρατήρησης με προβόλους του κόσμου». Το London Eye βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Jubilee Gardens, στη νότια όχθη του ποταμού Τάμεση στο London Borough of Lambeth, μεταξύ Westminster Bridge και Hungerford Bridge. Η περιοχή είναι δίπλα σε αυτό της πρώην τρούλου του Discovery, το οποίο χτίστηκε για το Φεστιβάλ της Βρετανίας το ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου ιδρύθηκε το 1824 και στεγάζει σήμερα μια από τις πλουσιότερες συλλογές πινάκων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι πίνακες που διαθέτει καλύπτουν την περίοδο από τα μέσα του 13ου αιώνα έως το Βρίσκεται στην Πλατεία Τραφάλγκαρ στο Λονδίνο. Το 1824 το Βρετανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη δαπάνη λιρών για την αγορά της ιδιωτικής συλλογής των πινάκων του τραπεζίτη Τζον Τζούλιους Ανγκερστάιν (John Julius Angerstein). Η συλλογή περιελάμβανε 38 πίνακες, οι οποίοι θα αποτελούσαν τον πυρήνα μιας νέας εθνικής συλλογής, η οποία θα χρησίμευε ως όργανο μόρφωσης και απόλαυσης για όλους τους πολίτες. Το 1985 ο Λόρδος Σένσμπουρι (Lord Sainsbury of Preston Candover) πρότεινε να χρηματοδοτήσει, μαζί με τους αδελφούς του, την ανέγερση νέας πτέρυγας, η οποία κατασκευάστηκε πλάι στο ήδη υπάρχον κτίσμα, έλαβε το όνομα "πτέρυγα Σένσμπουρι" και παραδόθηκε το Σήμερα η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου διαθέτει αίθουσες συνολικού εμβαδού τετ. μ. ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Το Βρετανικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1753 και άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό στις 15 Ιανουαρίου Αποτελεί το αρχαιότερο μουσείο ολόκληρου του πλανήτη. Βρίσκεται στο Λονδίνο, και συγκεκριμένα στο Μέγαρο Μόνταγκιου (Montagu House) στο Μπλούμσμπερι (Bloomsbury), εκεί όπου στεγάζεται το κτήριο σήμερα. Κατά τους επόμενους δύο αιώνες επεκτάθηκε και δημιουργήθηκαν πολλά παραρτήματα. Η επέκταση αυτή ήρθε ως αποτέλεσμα της επεκτεινόμενης Βρετανικής αυτοκρατορίας. Πρώτο παράρτημα υπήρξε το Βρετανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Νότιο Κένσινγκτον το Το Μουσείο είναι Μη Κυβερνητικό Δημόσιο Ίδρυμα το οποίο χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Πολιτισμού, Τύπου και Αθλητισμού.

45 ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ Οι αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου έχουν φιλοξενήσει τις συλλογές του ιατρού Σερ Χανς Σλόαν, ο οποίος ίδρυσε επίσης το Βοτανικό κήπο Τσέλσι. Στη συλλογή του Σλόαν προστέθηκαν και πολλά άλλα αριστουργήματα από δωρεές και αγορές από όλο τον κόσμο. Οι αμύθητοι θησαυροί του κτιρίου καλύπτουν 2 εκατομμύρια χρόνια παγκόσμιας ιστορίας και πολιτισμού. Το μουσείο διαθέτει 4 αίθουσες που καλύπτουν 4 χιλιόμετρα και περιλαμβάνει πολιτισμούς από την αρχαία Ασσυρία έως τη σύγχρονη Ιαπωνία. Οι θησαυροί του μουσείου περιλαμβάνουν αντικείμενα από την προϊστορική και ρωμαϊκή Βρετανία, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, Αρχαία Ελλάδα και Ρώμη, Κίνα και Αφρική. Επίσης διαθέτει μια συλλογή από ρολόγια και επιστημονικά εργαλεία, με πιο φημισμένο έκθεμα ένα ρολόι από την Πράγα 400 χρόνων που στην εποχή του έπαιζε μουσική. ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑ Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα, είναι μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά που μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806 από τον Τόμας Μπρους, Ζ' Κόμης του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1799 μέχρι το Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό την μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816 και το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό. Εδώ και δεκαετίες έχουν λάβει χώρα πολλές προσπάθειες για την επιστροφή και επανένωση των γλυπτών, με σημαντικότερο το αίτημα που ανέπτυξε κατά τη δεκαετία του '80 ως Υπουργός Πολιτισμού η Μελίνα Μερκούρη. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Η εν λόγω συλλογή γλυπτών περιλαμβάνει μερικά από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της Ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 1/2 από ό,τι απομένει από τη γλυπτική διακόσμηση του Παρθενώνα που