1.Εισαγωγή. Χαρτογράφηση των ιδιοτήτων του ήχου μια ακουστική προσέγγιση για τη μελέτη των χαρακτηριστικών του ηχοτοπίου της Πανεπιστημιούπολης ΑΠΘ

Transcript

1 Χαρτογράφηση των ιδιοτήτων του ήχου μια ακουστική προσέγγιση για τη μελέτη των χαρακτηριστικών του ηχοτοπίου της Πανεπιστημιούπολης ΑΠΘ Ομάδα 2 Ακριτίδου Ευγενία Γεγγενίδη Ηλιάνα Δημάδη Κωσταντία 1.Εισαγωγή Ο χώρος αποτελείται από ορατά και μη ορατά χαρακτηριστικά. Τα δύο είδη χαρακτηριστικών του χώρου έρχονται σε άμεση επαφή με τον άνθρωπο σε καθημερινή βάση. Παρόλα αυτά, τα ορατά χαρακτηριστικά (δέντρα, κτίρια κτλ) είναι αυτά τα οποία μας εντυπωσιάζουν περισσότερο και έχουμε τη δυνατότητα να τα ερμηνεύσουμε πιο άμεσα, κάτι το οποίο δεν ισχύει για τα μη ορατά χαρακτηριστικά (επίδραση του ήχου). Περιγράφοντας, λοιπόν,τον χώρο που μας περιβάλλει αναφερόμαστε στη διαδικασία καταγραφής αυτών των χαρακτηριστικών καθώς και στην ερμηνεία τους. Όπως κάθε χώρος ξεχωρίζει με τα δικά του μοναδικά φυσικά, γεωγραφικά ή και χρονικά γνωρίσματα έτσι ξεχωρίζει μοναδικά και μέσω των ηχητικών του χαρακτηριστικών. Όλα μαζί ορίζουν την ταυτότητά του. Προκειμένου να περιγράψουμε το ακουστικό μας περιβάλλον χρησιμοποιούμε τον όρο ηχότοπος. Με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε στα διάφορα ηχητικά γεγονότα τα οποία είναι ήχοι που δημιουργούν μηχανές, ήχοι που δημιουργούν οι άνθρωποι, ήχοι της φύσης ή και κάποιοι χαρακτηριστικοί ήχοι τα λεγόμενα ηχόσημα. Επομένως, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πως αν κάποιος εισέλθει σε έναν ηχότοπο αλληλεπιδρά με αυτόν. Στα πλαίσια της μελέτης που πραγματοποιήσαμε μελετήσαμε τα χαρακτηριστικά ενός ηχοτόπου, ο οποίος βρίσκεται εντός της Πανεπιστημιούπολης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μπροστά από την Πολυτεχνική Σχολή.

2 2.Μεθοδολογία 2.1 Ταξινόμηση των ήχων-προεπεξεργασία Σε πρώτο στάδιο έπρεπε να ταξινομηθούν οι ήχοι για να δημιουργήσουμε το κατάλληλο έντυπο-οδηγό κατά την καταγραφή αυτών στο πεδίο των μετρήσεων. Οι ήχοι μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις κύριες κατηγορίες : ανθρωπογενείς, βιολογικοί, μηχανικοί και γεωφυσικοί. Η πρώτη κατηγορία περιγράφει τους ήχους που παράγονται από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες (ομιλία, αυτοκίνητα κτλ ). Η δεύτερη σχετίζεται με εκείνους τους ήχους που παράγονται από τους υπόλοιπους ζωντανούς οργανισμούς (όπως πουλιά, ζώα κλπ). Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει όλους τους ήχους που δημιουργούνται από μηχανές (μηχανάκι, αυτοκίνητο, ποδήλατο, σφυρί κτλ). Τέλος, η τέταρτη κατηγορία περιλαμβάνει τους ήχους που δημιουργούνται από φυσικά φαινόμενα (π.χ. άνεμος, βροχή, χαλάζι κτλ ) και την μορφολογία του εδάφους. Έχοντας καταγράψει όλες τις κατηγορίες των ήχων στο έντυπο, προχωρήσαμε στις μετρήσεις. Εικόνα 2.1.1: Έντυπο καταγραφής Πεδίου

3 2.2 Περιοχή Μελέτης Ως περιοχή μελέτης επιλέξαμε την περιοχή μπροστά στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα το σημείο στάσης μας βρισκόταν στο parking της Πολυτεχνικής. Η περιοχή περιβάλλεται από τα κτίρια των τμημάτων του Πανεπιστημίου τα οποία συνυπάρχουν με το parking και το κυλικείου της Πολυτεχνικής ενώ το τμήμα αυτό βρίσκεται μπροστά στην Εγνατία οδό. Εικόνα 2.2.1: Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ

4 Εικόνα 2.2.2: Σημείο Μετρήσεων Εικόνα 2.2.3: Parking Πολυτεχνικής ΑΠΘ Η βασική πηγή, ήταν οι ήχοι που προέρχονταν από την Εγνατία οδό και τα Μέσα Μεταφοράς και όσοι προέρχονταν από το διπλανό εργοτάξιο. Οι λεγόμενοι μηχανικοί ήχοι. Ακόμη, σημαντική πηγή αποτέλεσαν και οι φοιτητές, καθηγητές που πήγαιναν ή επέστρεφαν στο Πανεπιστήμιο είτε με το περπάτημά τους είτε με τις ομιλίες τους. Τέλος, την παρουσία τους έκαναν αισθητή και οι γεωφυσικοί και βιολογικοί ήχοι με

5 το φύλλωμα των δέντρων και το κελάηδημα των πουλιών αντίστοιχα. 2.3 Μετρήσεις πεδίου Προκειμένου να ξεκινήσουμε τις μετρήσεις απαραίτητη προϋπόθεση ήταν ο εξοπλισμός. Χρησιμοποιήθηκαν λοιπόν εφαρμογές ηχογράφησης και ηχομέτρησης των κινητών τηλεφώνων της ομάδας. Όντας έτοιμη η ομάδα βρέθηκε στο σημείο στάσης. Όλες οι ομάδες θα έπρεπε να ξεκινήσουν να μετράνε ταυτόχρονα.επομένως, προγραμματίστηκε από πριν οι μετρήσεις όλων να ξεκινήσουν στις 10:45 ακριβώς. Αρχικά, οι ήχοι σημειώθηκαν στην κατάλληλη κατηγορία ανάμεσα στους ήχους επιφάνειας (τυχαίοι και ευδιάκριτοι ήχοι), ήχους υποβάθρου (βασικοί συνεχόμενοι ήχοι) ή ηχόσημα (χαρακτηριστικοί ήχοι του τοπίου). Οι μετρήσεις διήρκησαν πέντε λεπτά, σε διαστήματα των 15 δευτερολέπτων (εικόνα 2.3.1). Εικόνα 2.3.1: Καταγραφή των ήχων επιφάνειας,υποβάθρου και ηχοσήμων Η ομάδα είχε ορίσει από πριν τους υπευθύνους ηχογράφησης, ηχομέτρησης και τον συντονιστή της ομάδας. Ο υπεύθυνος της ηχογράφησης ήταν αυτός ο οποίος χειριζόταν την εφαρμογή ηχογράφησης και έδινε το σήμα στον συντονιστή της αλλαγής στήλης στο έντυπο καταγραφής ανά 15 δευτερόλεπτα. Ο υπεύθυνος της ηχομέτρησης χειριζόταν την εφαρμογή ηχομέτρησης ενώ ο συντονιστής είχε το έντυπο καταγραφής και σημείωνε δύο πράγματα. Πρώτον, τι ήχο ακούει και δεύτερον την

6 ένταση του. Η εκτίμηση για κάθε κατηγορία ήχου και για κάθε διάστημα αξιολογήθηκε ως εξής: 1 για χαμηλή ένταση, 2 για μέση ένταση και 3 για υψηλή ένταση. Με το πέρας των μετρήσεων όλοι οι ήχοι ταξινομήθηκαν στις τέσσερις ποιοτικές ιδιότητες (ανθρωπογενής, βιολογικοί, μηχανικοί και γεωφυσικοί ήχοι) ενώ υπολογίστηκαν τα αθροίσματα τους ( εικόνα 2.3.2). Εικόνα 2.3.2: Ταξινόμηση και υπολογισμός συνόλων 3. Χαρτογράφηση των αποτελεσμάτων Το τελευταίο στάδιο της εργασίας ήταν η χαρτογράφηση των αποτελεσμάτων στο πρόγραμμα του Qgis. Στην παρακάτω εικόνα παρατίθεται ο χάρτης με τα αποτελέσματα. Παρατηρούμε πως οι ομάδες οι οποίες βρίσκονταν στο δρόμο προς ΑΧΕΠΑ λόγω των θέσεών τους παρουσίασαν μεγαλύτερες τιμές στους μηχανικούς ήχους, κάτι φυσιολογικό διότι βρίσκονταν πολύ κοντά στο δρόμο. Οι ομάδες οι οποίες δραστηριοποιήθηκαν πιο εσωτερικά του campus παρουσίασαν τιμές μέτριες ανάλογα με το πόσο προσέγγιζε η θέση τους την Εγνατία Οδό. Τέλος, η κεντρική ομάδα η οποία παρουσίασε τις χαμηλότερες τιμές σε σχέσεις με τις υπόλοιπες είναι αυτή η οποία ως σημείο στάσης επέλεξε το πίσω μέρος της Πολυτεχνικής Σχολής, ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από μηχανικούς ήχους.

7 Εικόνα 3.1: Χαρτογράφηση των αποτελέσμάτων