Προπτυχιακή Εργασία. Αλεξόπουλος Γιάννης. Ρητοί και μη Ρητοί Περιορισμοί των Συνταγματικών Δικαιωωμάτων. ΜΕΡΟΣ Α : Εισαγωγή. 1) Γενικές παρατηρήσεις

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Προπτυχιακή Εργασία. Αλεξόπουλος Γιάννης. Ρητοί και μη Ρητοί Περιορισμοί των Συνταγματικών Δικαιωωμάτων. ΜΕΡΟΣ Α : Εισαγωγή. 1) Γενικές παρατηρήσεις"

Transcript

1 Προπτυχιακή Εργασία Αλεξόπουλος Γιάννης Ρητοί και μη Ρητοί Περιορισμοί των Συνταγματικών Δικαιωωμάτων ΜΕΡΟΣ Α : Εισαγωγή 1) Γενικές παρατηρήσεις Είναι αλήθεια, βρισκόμαστε στο Φτάσαμε στην εποχή που πριν από μερικές δεκάδες χρόνια βλέπαμε στις κινηματογραφικές ταινίες και μας φαινόντουσαν μια μακρινή υπόθεση. Για να φτάσουμε όμως εδώ οι προγενέστεροι αλλά και οι σύγχρονοί μας έδωσαν πολλούς αγώνες δύσκολους και αιτητικούς. Αγώνες για να θριαμβεύσει η δημοκρατία. Σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν και η μεγαλύτερη νίκη τους είναι ό,τι σήμερα ονομάζουμε «Συνταγματικά Δικαιώματα». Ο όρος αυτός δε σημαίνει σήμερα τίποτα λιγότερο από τα ίδια τα ατομικά δικαιώματα του ανθρώπου, εκείνα που εγγυώνται μια καθημερινότητα και μια ιστορική συνέχεια μακριά από την οπισθοδρομική και απάνθρωπη οπτική των ολοκληρωτικών καθεστώτων. Αλλά, ο ρόλος των δικαιωμάτων αυτών εντοπίζεται και στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες αφού αποσκοπούν στον περιορισμό της κρατικής εξουσίας και θέτουν όρια και φραγμούς αναγκαίους για την επικράτηση της ελευθερίας του κάθε πολίτη. Έτσι, ο ιδιώτης είναι πιο ασφαλής και έχει επιπλέον όπλα ισχυρά και ανυπέρβλητα απέναντι σε δικαστήρια, δικαστές και διοικήσεις που δεσμεύονται από τους κανόνες των ατομικών δικαιωμάτων. Μια δέσμευση που άλλωστε διέπει όλη την έννομη τάξη. 2) Το θέμα Το θέμα της παρούσας εργασίας είναι οι ρητοί και μη ρητοί περιορισμοί των συνταγματικών δικαιωμάτων. Αρχικά θα δώσουμε την έννοια του περιορισμού και θα εξετάσουμε τις διακρίσεις των περιορισμών των συνταγματικών δικαιωμάτων. Θα ακολουθήσει η εξέταση των συνταγματικών και διεθνών περιορισμών αλλά και αρχών όπως της αναλογικότητας και της τριτενέργειας που είναι απαραίτητες για την κατανόηση της έκτασης, έντασης και του σκοπού των περιορισμών. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο θα γίνει εκτενής ανάλυση τόσο των επιμέρους θεμελιωδών δικαιωμάτων όσο και των συλλογικών ελευθεριών και βέβαια των περιορισμών στους οποίους υποβάλλονται. Τέλος, θα καταλήξουμε σε ένα εποικοδομητικό συμπέρασμα και θα παραθέσουμε κάποιες αποφάσεις σχετικές με τους περιορισμούς των επιμέρους θεμελιωδών δικαιωμάτων και των συλλογικών ελευθεριών. 3) Η έννοια του περιορισμού Με τον όρο περιορισμός του θεμελιώδους δικαιώματος υποδηλώνεται κάθε συρρίκνωση του γενικού του περιεχομένου. Πρόκειται στην ουσία για μια απομάκρυνση από την πλήρη ελευθερία του ανθρώπου. Έτσι, ο περιορισμός υπάρχει μόνο στο μέτρο που το επιτρέπει η εκάστοτε συνταγματική κατοχύρωση αφού δικαίως η επιστήμη τον αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα.1 ΜΕΡΟΣ Β : Οι συνταγματικοί περιορισμοί και οι βασικές αρχές τους 1) Οι περιορισμοί των θεμελιωδών δικαιωμάτων και οι διακρίσεις τους α) Γενικές διακρίσεις περιορισμών Υπάρχουν αρκετές διακρίσεις περιορισμών. Διακρίνονται σε : θετικούς και αποθετικούς, σε αυτούς που θεσπίζονται από το Σύνταγμα, το νομοθέτη ή τη διοίκηση και άλλους. β) Διακρίσεις περιορισμών από το Σύνταγμα Όμως το ίδιο το Σύνταγμα ενέχει δύο κύριες κατηγορίες περιορισμών : τους εγγενείς και τους γνήσιους (οι εγγενείς αφορούν στο περιεχόμενο των ατομικών δικαιωμάτων και στις επιλογές του νομοθέτη). Συγχρόνως από το ίδιο το Σύνταγμα προκύπτουν έξι υποκατηγορίες περιορισμών των συνταγματικών δικαιωμάτων: i. Οι άμεσοι συνταγματικοί περιορισμοί : Αυτοί επιβάλλονται

2 1 Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας, «Συνταγματικά δικαιώματα», παραδόσεις συνταγματικού δικαίου, τόμος ΙΙΙ, Γ έκδοση, 2004 Αθήνα, σελ. 72 ευθέως από το Σύνταγμα ως συμπληρωματικοί του κανόνα.2παραδείγματα μας δίνουν ορισμένα άρθρα του Συντάγματος όπως : 5 4 εδ 2, 6 1 εδ 2, 13 2 εδ 2,3, 14 3 εδ 2. ii. Οι επιφυλάξεις του νόμου : Εδώ το Σύνταγμα αναθέτει στο νομοθέτη να ορίσει κάποιες επιφυλάξεις περιορισμούς στον κανόνα.3 Βέβαια ο νομοθέτης δεν έχει την ελευθερία για ανεξέλεγκτη δράση αφού αυτή βασίζεται σε κάποιους περιορισμούς και όρια τα οποία και δε δύναται να υπερβεί.4 Έτσι εξασφαλίζεται ο σκοπός και η αυτοτέλεια του εκάστοτε κανόνα. iii. Επιφύλαξη υπέρ των διοικητικών και δικαστικών αρχών : (πχ. αρ Σ) Πρόκειται για ad hoc παρέμβαση δικαστικών ή διοικητικών οργάνων στο πεδίο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων που ισχύει βέβαια μόνο για τη συγκεκριμένη περίπτωση.5 iv. Οι Θεσμοποιημένοι περιορισμοί των θεμελιωδών δικαιωμάτων : Είναι περιορισμοί που ισχύουν σε ειδικές περιπτώσεις και έχουν θεσμοποιηθεί από το Σύνταγμα πχ. το αρ Σ για την περίπτωση κατάστασης ανάγκης της χώρας, οπότε και αναστέλλεται η ισχύς κάποιων δικαιωμάτων. Το άρθρο 48 Σ Εδώ εντάσσεται και η περίπτωση του άρθρου 48 του Συντάγματος που ορίζει ότι εφόσον κηρυχθεί κατάσταση πολιορκίας, με τη σχετική απόφαση της Βουλής ή με προεδρικό διάταγμα αναστέλλεται η ισχύς του συνόλου ή μέρους των 2 Τσάτσος Θ. Δημήτρης, «Συνταγματικό δίκαιο», τόμος Γ, «Θεμελιώδη δικαιώματα», γενικό μέρος, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1988, Αθήνα Κομοτηνή, σελ Τσάτσος Θ. Δημήτρης όπ.π.σελ Ράικος Γ. Αθανάσιος «Παραδόσεις συνταγματικού δικαίου» τόμος Β, «Τα θεμελιώδη δικαιώματα» τεύχος Α, έκδοση 3η, 1984, Αθήνα, σελ Χρυσόγονος Χ. Κώστας, «Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα», β έκδοση, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 2002, Αθήνα Κομοτηνή, σελ διατάξεων των άρθρων 5 4, 6, 8, 9, 11, 12 1 έως και 4, 14, 19, 22 3, 23, 96 4 και 97. Έτσι τίθεται σε εφαρμογή ο εφεδρικός «Ο περί καταστάσεως πολιορκίας» νόμος και συνιστώνται «εξαιρετικά δικαστήρια». Προϋποθέσεις είναι πρώτον περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης εξαιτίας εξωτερικών κινδύνων ή δεύτερον άμεσης απειλής της εθνικής ασφάλειας ή τρίτον αν εκδηλωθεί ένοπλο κίνημα για την ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος. v. Ειδικό λειτουργικό καθεστώς : Η v. περίπτωση αφορά σε πολίτες που ασκούν κάποιο δικαίωμα πολιτικό, δικαστικό, διοικητικό ή στρατιωτικό αστυνομικό και που το Σύνταγμα δεν περιέχει γενικούς περιορισμούς. Εδώ, η ελεύθερη χρήση των δικαιωμάτων τους χωρίς περιορισμούς μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδα προβλήματα. Και έτσι για να αποφευχθούν τυχόν αυθαιρεσίες και απαράδεκτες συμπεριφορές το Σύνταγμα καθιέρωσε ειδικές ρυθμίσεις.6 vi. Περιορισμοί ανεπιφύλακτων δικαιωμάτων : Υπάρχουν κάποια δικαιώματα στα οποία δε μπορούν να επιβληθούν περιορισμοί και βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η απολυτότητα. Γι αυτό άλλωστε και αποκαλούνται ανεπιφύλακτα. Πρόκειται για εκείνα τα δικαιώματα που σχετίζονται με τις εσωτερικές ενέργειες του ανθρώπου, όπως η σκέψη, η συνείδηση, ο στοχασμός. Αυτά δεν έχουν να κάνουν με την εξωτερική ανθρώπινη συμπεριφορά. Ωστόσο, το ότι είναι ανεπίδεκτα περιοριστικών μέτρων δε σημαίνει ότι δεν κινδυνεύουν από τις εξουσιαστικές παρεμβάσεις (κυρίως ως προς τη διαδικασία διαμόρφωσης και διάπλασής τους). Έτσι η καταγραφή τους στο Σύνταγμα είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. 6 Δαγτόγλου Δ.Π. «Συνταγματικό δίκαιο Ατομικά δικαιώματα Α» εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1991, Αθηνά Κομοτηνή, σελ. 165

3 2) Οι Συνταγματικοί περιορισμοί Οι συνταγματικοί περιορισμοί των συνταγματικών δικαιωμάτων καθιερώνονται στα άρθρα του Συντάγματος και μάλιστα στα 5,7,25. α) Το άρθρο 5 Σ Το άρθρο 5 2 Σ υποπαράγραφος 1 εδάφιο α καθιερώνει την απόλυτη προστασία των δικαιωμάτων. Δηλαδή τα δικαιώματα έχουν απόλυτη ισχύ αναφορικά με το περιεχόμενό τους καθώς πουθενά δε φαίνεται να υπάρχει επιφύλαξη του νόμου. Βέβαια η απολυτότητα αυτή είναι μάλλον σχετική αφού το ίδιο το άρθρο 5 επιβάλλει επιφυλάξεις: 3, 2 υποπαρ. 1 εδ. β. β) Το άρθρο 7 Σ i. Γενικά : Το άρθρο 7 σχετίζεται με την επιβολή της θανατικής ποινής και αναφέρει ότι : «Θανατική ποινή επί των πολιτικών εγκλημάτων δεν επιβάλλεται εκτός των σύνθετων», δηλαδή γίνεται διάκριση των πολιτικών εγκλημάτων (σε απλά και σύνθετα) ενώ την ίδια στιγμή δεν υπάρχει σαφής και καθαρός ορισμός του πολιτικού εγκλήματος. Έτσι η επιστήμη και η νομολογία θα πρέπει να αποτελέσουν τις πηγές του γνήσιου ορισμού. Εδώ, παρατηρούμε τρεις θεωρίες. ii. Αντικειμενική θεωρία : Εδώ δίνεται βάση στο αγαθό που προσβάλλεται και όχι στο σκοπό του δράστη. Οπότε πολιτικό έγκλημα είναι αυτό που στρέφεται κατά του κράτους. iii. Υποκειμενική θεωρία : Εδώ κύριος παράγοντας είναι ο σκοπός και άρα πολιτικό έγκλημα είναι εκείνο όπου ο σκοπός του δράστη είναι πολιτικός. iv. Μεικτή θεωρία : Εδώ σημαντικά είναι τόσο το έννομο αγαθό που προσβάλλεται όσο και ο σκοπός που επιδιώκει ο δράστης. v. Κριτική : Ορθότερη πρέπει να θεωρήσουμε τη μεικτή θεωρία καθώς με την αντικειμενική παραγνωρίζεται η έλλειψη ιδεολογικών κίνητρων και με την υποκειμενική παραγνωρίζεται η διάκριση απλών και σύνθετων. Έτσι δεχόμαστε ότι απλό πολιτικό έγκλημα είναι αυτό που έχει σαν αποτέλεσμα την απειλή κατάλυσης του πολιτεύματος, ενώ σύνθετο είναι το κοινό έγκλημα που έχει σχέση άμεση με το πολιτικό έγκλημα. γ) Το άρθρο 25 Σ Πρόκειται για μια ρητή καθιέρωση της αρχής του κοινωνικού κράτους στο νέο Σύνταγμα που οδηγεί ευθέως στην ουσιαστικοποίηση του συνταγματικού ελέγχου σχετικά με την προστασία του κοινωνικού δικαιώματος. Η Αρχή της τριτενέργειας Άλλωστε στο άρθρο 25 1 εδ. γ Σ κατοχυρώνεται ρητά η αρχή της τριτενέργειας και η ισχύς των συνταγματικών δικαιωμάτων στις ιδιωτικές σχέσεις. Έτσι τα θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα θεωρούνται αντικειμενικοί κανόνες και ισχύουν σε κάθε «περιοχή» που διέπεται από το δίκαιο. Με βάση την αρχή αυτή τα δικαιώματα θα εφαρμοστούν αυτοδίκαια στις ιδιωτικές σχέσεις και όχι ως ερμηνείες των αορίστων εννοιών και των γενικών ρητρών. Βέβαια η αρχή αυτή της τριτενέργειας συναντά όρια που αφορούν είτε στη φύση του εκάστοτε συγκεκριμένου δικαιώματος είτε στην παρουσία ενός αντίπαλου δικαιώματος που περιορίζει την τριτενέργεια. 3) Η αρχή της αναλυτικότητας Η αρχή της αναλογικότητας αναγνωρίζεται ρητά από τη νομολογία του Στε Οι επιβαλλόμενοι περιορισμοί είναι μόνο οι αναγκαίοι και υπηρετούν τον σκοπό του νόμου. Η αρχή καθιερώνεται ρητά και στο νέο άρθρο 25 1 εδ. δ του Σ χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις.7 Έτσι πρέπει να υπάρχει μια σχέση εύλογη μεταξύ του νόμιμου σκοπού του

4 περιορισμού και της εντάσεως εκτάσεώς του. Επίσης και αν ο περιορισμό ακολουθεί το νόμιμο σκοπό, μπορεί να είναι δυσανάλογος σε σχέση με τους λόγους που τον προκάλεσαν. 8 4) Το απαραβίαστο του πυρήνα του δικαιώματος Οι περιορισμοί των συνταγματικών δικαιωμάτων οφείλουν να μη θίγουν την ουσία και τον πυρήνα τους. 9 Βέβαια σήμερα η θεωρία του πυρήνα αν και διαδεδομένη είναι αρκετά αόριστη και καθόλου ειδική. Και αυτό γιατί η θεωρία αν και προστατεύει τον πυρήνα δεν προτείνει τα κριτήρια εντοπισμού του. 10 Το απαραβίαστο,τέλος, του πυρήνα προβλέπεται ρητά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και άρα δεν εμφανίζεται σαν γενικός κανόνας. 5) Οι διεθνείς περιορισμοί α) Η ευρωπαϊκή σύμβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Αν και με βάση το άρθρο 2 1 εδ. β επιβάλλεται θανατική ποινή χωρίς να γίνεται διάκριση σε κοινά και σύνθετα πολιτικά εγκλήματα, ωστόσο βλέπουμε ότι στην ουσία η διάταξη θέτει δυο εγγυήσεις που είναι η νομοθετική πρόβλεψη και δικαστική απόφαση. Έτσι αν δεν 7 Χρυσόγονος Χ. Κώστας όπ.π. σελ Δαγτόγλου Δ.Π. όπ.π. σελ Χρυσόγονος Χ. Κώστας όπ.π. σελ Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ. 77 υπάρχει δικαστική απόφαση η θανάτωση επιτρέπεται για αποτροπή κινδύνου μόνο ζωής και όχι περιουσίας, δηλαδή σε περιπτώσεις άμυνας και κατάστασης ανάγκης και ακόμα η διάταξη 15 2 της σύμβασης επιτρέπει παράβλεψη του άρθρου 2 μόνο αιτία κανονικών πολεμικών πράξεων. 11 β) Διεθνές σύμφωνο περί ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων Από αυτό το σύμφωνο (αρ. 6 26) αντιλαμβανόμαστε μετά από ερμηνεία ότι τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν να καταργήσουν τη θανατική ποινή και υπάρχουν εγγυήσεις για χώρες που δεν το έχουν πράξει. Αυτές οι εγγυήσεις ορίζονται στην Ευρωπαϊκή σύμβαση. ΜΕΡΟΣ Γ : Τα επιμέρους θεμελιώδη δικαιώματα και οι συλλογικές ελευθερίες 1) Τα επιμέρους θεμελιώδη δικαιώματα και οι περιορισμοί τους α) Δικαίωμα ζωής i. Γενικά : Με το δικαίωμα της ζωής το έννομο αγαθό που προστατεύεται δεν είναι άλλο από την ανθρώπινη ζωή. Ζήτημα δημιουργείται σχετικά με την προστασία της ζωής του κυοφορούμενου. Βέβαια εννοείται πως και αυτό προστατεύεται και εμπίπτει στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Ωστόσο έχει άμεση σχέση και με τη ζωή της εγκύου και έτσι είναι αποδεκτές συσχετίσεις των δύο και οι αναγκαίες σταθμίσεις και αξιολογήσεις στην περίπτωση βιολογικής σύγκρουσης των δύο ζωών. 11 Βεγλερής Θ. Φαίδων, «Οι περιορισμοί των δικαιωμάτων του ανθρώπου» εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1982 Αθήνα Κομοτηνή σελ Σχετικά με τη στάθμιση αυτή απαντήσεις βρίσκουμε στον ποινικό κώδικα στο άρθρο 304 4,5 όπου επιτρέπεται η έκτρωση στους πρώτους τρεις μήνες από ειδικευμένο γιατρό σε ειδικευμένη κλινική και ακόμα σε περίπτωση αποπλάνησης, αιμομιξίας, βιασμού και άλλων. Παράλληλα αναφέρεται ότι απαιτείται συγκατάθεση γονέα σε περίπτωση ανήλικης εγκύου. Εδώ το Σ δεν αντιτίθεται στην ως άνω στάθμιση. Στο Σύνταγμα η προστασία της ζωής είναι

5 απόλυτη και φορείς της είναι μόνο φυσικά πρόσωπα αφού φέρουν τη ζωή υπό τη βιολογική έννοια που απαιτείται και βέβαια όχι τα νομικά πρόσωπα. Επίσης το κράτος οφείλει και λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση του δικαιώματος αυτού από κάθε ιδιωτική προσβολή. ii. Οι περιορισμοί : Υπάρχουν παρά την απολυτότητα περιορισμοί και εξαιρέσεις από το δικαίωμα στη ζωής 12 που είναι : - η ποινή του θανάτου : Η προφανέστερη εξαίρεση είναι η ποινή του θανάτου, την οποία το Σύνταγμα επιτρέπει υπό κάποιες όμως προϋποθέσεις. α) Να προβλέπεται από το νόμο β) το έγκλημα να αφορά στη διάπραξη κακουργημάτων σε καιρό πολέμου και γ) τα κακουργήματα να σχετίζονται με τον πόλεμο, δηλαδή σε έκτακτες συνθήκες κινδύνου της εθνικής ακεραιότητας λόγω πολέμου.13 - η χρήση των όπλων : Σύμφωνα με το άρθρο 4 6 Σ «κάθε έλληνας που φέρει όπλα οφείλει να συντελεί στην άμυνα της πατρίδας». Δηλαδή ο εν λόγω μπορεί να επιτεθεί κατά της ζωής του εχθρού ακόμα και αν έτσι θέτει σε κίνδυνο τη δική του. Τέτοια υποχρέωση φέρονται να έχουν οι αξιωματικοί της αστυνομίας, της πυροσβεστικής, 12 Κατρούγκαλος Σ. Γιώργος, «Το δικαίωμα στη ζωή και στο θάνατο», εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1993 Αθήνα Κομοτηνή, σελ Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ. 142 του λιμενικού και βέβαια των ενόπλων δυνάμεων. - η υπεράσπιση προσώπου : Κατά την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου (αρ. 2 2) η ενδεχόμενη θανάτωση άλλου ανθρώπου δικαιολογείται μόνο από την ανάγκη υπεράσπισης προσώπου που βρίσκεται σε κίνδυνο. - χρήση όπλων από αστυνομικά όργανα : Δεν είναι αντίθετη από το Σύνταγμα σε περιπτώσεις που δικαιολογείται η άσκηση καταναγκασμού (πχ. σθεναρή αντίσταση δράστη κατά τη νόμιμη σύλληψη). Βέβαια κατά το άρθρο 25 1 Σ τα αστυνομικά όργανα υποχρεούνται να εξασφαλίζουν την απόλυτη άσκηση των ατομικών δικαιωμάτων και να περιορίζουν τις νόμιμες προσβολές της στο αναγκαίο minimum. Έτσι η χρήση όπλων είναι απαράδεκτη όταν κινδυνεύουν αμέτοχοι τρίτοι και είναι παραδεκτή όταν δε μπορεί να αποφευχθεί αλλιώς ο κίνδυνος που είναι σπουδαίος και απειλεί άλλα αγαθά ίσης ή υπέρτερης αξίας. iii. Αναστολή : Δεν υπόκειται, το δικαίωμα της ζωής, στην αναστολή του άρθρου 48 Σ. β) Δικαίωμα πληροφόρησης Μετά την αναθεώρηση του 2001 κατοχυρώθηκε το δικαίωμα στην πληροφόρηση καθώς και τα όρια του. Έτσι ορίστηκε το δικαίωμα του καθενός στην πληροφόρηση όπως ορίζει ο νόμος. Οι περιορισμοί επιβάλλονται με νόμο αν είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ. 270 γ) Δικαίωμα σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας i. Γενικά : Το άρθρο 7 2 Σ ορίζει ότι «τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας ή άσκηση ψυχολογικής βίας καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απαγορεύονται και τιμωρούνται, όπως ο νόμος ορίζει. Η συνταγματική απαγόρευση είναι γενική και είναι αδιάφορο αν ο σκοπός της δράσης είναι νόμιμος ή όχι. Η προσβολή έγκειται στην άρνηση της αξιοπρέπειας του ανθρώπου στην πιο ενδεικτική της μορφή. Άρα το παρόν δικαίωμα είναι εκδήλωση άμυνας κατά του κράτους αφού αν αυτό δεν εξασφαλίζει την προστασία του εν λόγω δικαιώματος δεν είναι παρά ένα κράτος βάρβαρο και αυθαίρετο. ii. Περιορισμοί : Για να ισχύουν τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 7 Σ προϋπόθεση απαραίτητη είναι ότι ο θιγόμενος δεν έχει δώσει τη συγκατάθεση του αίρει το αντισυνταγματικό της προσβολής. (Βέβαια ακόμα και υπό το καθεστώς συναίνεσης η αντισυνταγματικότητα της

6 πράξης δεν αίρεται αν η συναίνεση δε σχετίζεται με την προστασία της ζωής και της σωματικής ψυχικής υγείας, πχ. μαστίγωση για θρησκευτικούς λόγους, μαζοχισμός κτλ.) Για την εφαρμογή των ως άνω δεν αρκεί συναίνεση γενική και αφηρημένη αλλά πρέπει να είναι συγκεκριμένη, να αναφέρεται σε ειδική κατάσταση και να χαίρει ειδικότητας. Η εικαζόμενη συναίνεση γίνεται δεκτή μόνο σε περιπτώσεις που ο θιγόμενος είναι ανίκανος να συναινέσει και η πράξη είναι απαραίτητη για ιατρικούς λόγους, για προστασία της ζωής του και για αποτροπή σοβαρού κινδύνου (στάθμιση αγαθών). Υπάρχει περίπτωση η σωματική κάκωση κάποιου να είναι επιτρεπτή και χωρίς και τη συναίνεσή του αν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για την υγεία ή τη ζωή άλλων ανθρώπων (πχ. υποχρεωτικός εμβολιασμός ή περίθαλψη) αντίθετα απαγορεύεται η υποχρεωτική θεραπεία ναρκομανών ή αλκοολικών εκτός και αν κινδυνεύει η δημόσια υγεία. Τέλος είναι απαράδεκτη σωματική κάκωση για αποτροπή μέλλοντος κινδύνου κάθε μορφής. δ) Θρησκευτική ελευθερία i. Γενικά : Υπάρχουν κάποια θρησκευτικά συνταγματικά δικαιώματα που έχουν τη βάση τους στη θρησκευτική ελευθερία. Το Σύνταγμα κατοχυρώνει ρητά στο άρθρο 13 1 εδ. α το απαραβίαστο της θρησκευτικής συνείδησης και όχι ειδικά τις μερικότερες μορφές θρησκευτικής δράσης εκτός της λατρείας.15 ii. Όρκος : Όρκος είναι η με την επίκληση ορισμένου παράγοντα πραγματοποιούμενη διαβεβαίωση. Το Σύνταγμα αναφέρεται στον όρκο με το άρθρο 13 5 και ορίζει ότι : «κανένας όρκος δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο που ορίζει και τον τύπο του» όμως η παράγραφος 1 αναθέτει τη ρύθμιση στο νομοθέτη. Συγχρόνως κανείς δε μπορεί επικαλούμενος τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις να αρνηθεί τη δόση του πολιτικού όρκου. Ο εξαναγκασμός σε ορκοδοσία είναι στην ουσία εξαναγκασμός εξωτερίκευσης της θρησκευτικής πίστης. Άρα η επιβολή όρκου είναι εξαίρεση της γενικής αρχής της ελευθερίας εκδήλωσης ή μη των θρησκευτικών πεποιθήσεων, που είναι συνταγματικά ανεχτή μόνο αν δίνεται στον ορκιζόμενο η δυνατότητα να επιλέξει αν θα ακολουθήσει το θρησκευτικό όρκο. Αλλιώς, η οποιαδήποτε επιβολή θρησκευτικού όρκου δε φαίνεται να συμβιβάζεται με το Σύνταγμα.16 iii. Υπόθεση Δεσποτόπουλου : Ο καθηγητής της φιλοσοφίας του δικτύου στην Πάντειο κύριος Δεσποτόπουλος, κληθείς να καταθέσει ως μάρτυρα το 1978 δήλωσε ότι αν και χριστιανός ορθόδοξος αρνείται να δώσει θρησκευτικό όρκο και δέχεται να δώσει τον πολιτικό όρκο. Και αυτό γιατί θεωρεί ότι είναι υποχρεωμένος να είναι συνεπής προς τις επιστημονικές και ηθικές πεποιθήσεις του που έχει υποστηρίξει γραπτά και προφορικά. Θεωρούσε ότι η δόση όρκου συνιστά μείωση της αξιοπρέπειας των μαρτύρων και κακοποίηση ρητής εντολής του Ευαγγελίου. 15 Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ Με αυτά, το Εφετείο δέχθηκε ότι υπάρχει σύγκρουση καθηκόντων που αποκλείει το καταλογισμό. Ο εν λόγω αρνούμενος να ορκιστεί, βρέθηκε σε σύγκρουση καθηκόντων που καθιστά ανθρωπίνως μη φευκτή την υπαιτιότητα κι έτσι αποκλείει τον καταλογισμό της πράξης. 17 ε) Προσωπική ελευθερία και ασφάλεια i. Γενικά : Η πιο κύρια, σημαντική και απαραίτητη έκφανση της δημοκρατίας είναι η ελευθερία. Η ελευθερία του προσώπου ως υποκειμένου δημοκρατικότητας, η προσωπική ελευθερία. Στο Σύνταγμα (άρθρο 5 3) η προσωπική ελευθερία περιγράφεται ως ελευθερία κυκλοφορίας, επιλογής, διαμονής, κατοικίας, εξόδου εισόδου στη χώρα ως οικονομική ελευθερία, ως ελευθερία κινήσεως (άρθρο 7 4 Σ). Παράλληλα, εδώ δε χωρεί διαφοροποίηση με βάση την εθνικότητα όπως συμφωνεί και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άλλωστε : «η προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη» άρθρο 5 3 εδ. α Σ. ii. Περιορισμοί : Η φαινομενική απολυτότητα αίρεται από το β εδάφιο που λέει : «κανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται, ούτε φυλακίζεται, ούτε περιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο παρά μόνο όταν και όπως ο νόμος το ορίζει». Κάθε περιορισμός της προσωπικής ελευθερίας καθιερώνεται είτε με νόμο τυπικό ψηφιζόμενο από την Ολομέλεια της Βουλής είτε με κανονιστικές πράξεις τις διοίκησης. iii. Αρχές για την καθιέρωση των περιορισμών : Τρεις αρχές περιορίζουν το νομοθέτη στην

7 καθιέρωση των περιορισμών : α) η αρχή της απαγόρευσης της προσβολής του ουσιώδους περιεχομένου του ατομικού δικαιώματος, β) η αρχή της αναλογίας μεταξύ του περιορισμού του ατομικού δικαιώματος και του επιδιωκόμενου σκοπού και γ) η γενική αρχή της ισότητας. 17 Υπόθεση Κ. Δεσποτόπουλου 3796/1979 Ποιν. Χρον (ΚΘ) σελ. 508 στ) Ελευθερία της γνώμης i. Αναστολή : Κατ αρχήν είναι δυνατή η αναστολή της ελευθερίας της γνώμης κατά το άρθρο 48 Σ. ii. Περιορισμοί : Εδώ είναι δυνατοί κάποιοι περιορισμοί στο πλαίσιο ειδικών κυριαρχικών σχέσεων που σχετίζονται με το δικαίωμα έκφρασης και διάδοσης γνώμης ή πληροφορίας. Για τη σχέση, τώρα, που χαρακτηρίζεται ως υπαλληλική οι περιορισμοί προβλέπονται στο Σύνταγμα και είναι : α) Απαγορεύεται κάθε μορφής εκδήλωση υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος στους δικαστικούς λειτουργούς και σε εκείνους που υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις και στα σώματα ασφαλείας (άρθρο 29 3 εδ. α Σ). β) Απαγορεύεται κάθε μορφής εκδήλωση υπέρ ή κατά πολιτικού κόμματος στους υπαλλήλους του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ ή δημόσιων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων ΟΤΑ (άρθρο 29 3 εδ. β Σ). Το Σύνταγμα με τους περιορισμούς αυτούς του άρθρου 29 3 στοχεύει στην εξασφάλιση της κομματικής ουδετερότητας των υπαλλήλων αφού αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση της ομαλής λειτουργίας του Κοινοβουλευτικού συστήματος εναλλασσόμενων κυβερνήσεων. 18 ζ) Ελευθερία τύπου i. Γενικά : Η ελευθερία του τύπου κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα με το άρθρο 14. ii. Αναστολή : Το άρθρο αναστέλλεται στις περιπτώσεις που περιγράφει το άρθρο 48 Σ. 19 iii. Περιορισμοί : Το άρθρο 14 9 δέχθηκε σημαντικές παρεμβάσεις με την αναθεώρηση του Έτσι, κρίθηκε απαραίτητο να γνωστοποιούνται σύμφωνα με τις προσταγές του νόμου τα ιδιοκτησιακά καθεστώτα, οι φορείς χρηματοδότησης και οι οικονομικές καταστάσεις των μέσων μαζικής ενημέρωσης. 18 Δαγτόγλου Δ.Π. όπ.π. σελ Δαγτόγλου Δ.Π. όπ.π. σελ. 538 Έτσι, εξασφαλίζονται συνθήκες διαφάνειας σε ό,τι αφορά τα συμφέροντα, κυρίως οικονομικά, της πολιτικής εξουσίας ενώ οι επιφυλάξεις των εδαφών α, β, γ, ζ αναφέρονται σε νόμους υποχρεωτικούς που απαγορεύεται να καταργηθούν αν δεν αντικατασταθούν. Βέβαια στα πλαίσια της οικονομικής ελευθερίας, οι περιορισμοί που επιβάλλονται δε θέτουν εμπόδια στο δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας. 20 η) Το δικαίωμα της ιδιωτικής σφαίρας i. Γενικά : Το Σύνταγμα κατοχυρώνει ρητά την προστασία της ιδιωτικής σφαίρας που περιλαμβάνει την προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, το άσυλο της κατοικίας και το απόρρητο της επικοινωνίας. ii. Το απαραβίαστο της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής : - Γενική θεώρηση : Το άρθρο 9 1 εδ. 2 Σ ορίζει το απαραβίαστο της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής. - Ιδιωτική ζωή : Είναι ο πυρήνας της ζωής κάθε ανθρώπου, ένα πλαίσιο αυστηρά προσωπικό στο οποίο κανείς, και άρα ούτε το κράτος, δε μπορεί να εισέλθει. Άρα, απαγορεύεται κάθε μορφή παρακολούθησης καταγραφής της ιδιωτικής ζωής. - Οικογενειακή ζωή : Είναι το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να δημιουργήσει οικογένεια και να διαμορφώσει τη ζωή του στα πλαίσια της. Έτσι απαγορεύεται κάθε μορφή απαγόρευσης, παρεμπόδισης, περιορισμού και επιβολής υποχρέωσης σε μέλη οποιασδήποτε οικογένειας που είναι αντίθετη με τη στοιχειώδη οικογενειακή αλληλεγγύη. - Περιορισμοί : Στο άρθρο 9 δε προβλέπεται κανένας περιορισμός του εν λόγω δικαιώματος. Το Σύνταγμα δίνει την ευχέρεια στο δικαστή να κρίνει αναλόγως με την περίπτωση όταν υπάρχει σύγκρουση του δικαιώματος του άρθρου 9 με την αρχή της δημοσιότητας των συνεδριάσεων

8 20 Χρυσόγονος Χ. Κώστας όπ.π. σελ iii. Το άσυλο της κατοικίας : - Γενική θεώρηση : Το άρθρο 9 κατοχυρώνει το άσυλο της κατοικίας που μεταφράζεται σε απαγόρευση εισόδου ή παραμονής του οργάνου του κράτους χωρίς τη θέληση του ιδιώτη καθώς και σε βίαια αποβολή παρεμπόδισή του από το να εισέλθει σε αυτή. Φορέας του δικαιώματος είναι πάντα ο ένοικος, άσχετο αν είναι ιδιοκτήτης ή όχι - Περιορισμοί : Ένας κύριος περιορισμός του ασύλου της κατοικίας είναι η «έρευνα κατ οίκον». Πρόκειται για περίπτωση που πραγματοποιείται έρευνα στην κατοικία παρά τη θέληση του κατοίκου για περιπτώσεις εξεύρεσης ανθρώπων ή αντικειμένων. Και αυτή όμως πρέπει να γίνεται όπως ορίζει ο νόμος και μάλιστα πάντα με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας (άρθρο 9). Παράδειγμα νόμου που ορίζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να γίνει η έρευνα μας δίνει ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας στο άρθρο 253. Άλλος περιορισμός που δεν αναφέρεται όμως στο Σύνταγμα είναι κάποιοι έλεγχοι που συνεπάγονται υποχρεωτική είσοδο στην κατοικία με σκοπό την υγειονομική, οικονομική, φορολογική εποπτεία. Τέλος, περιορισμοί του ασύλου της κατοικίας δικαιολογούνται και σε περιπτώσεις εισόδου στην κατοικία με σκοπό την πρόληψη δημοσίων κινδύνων ή εγκλημάτων (πλημμύρες, πυρκαγιές κ.α). Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις οι περιορισμοί πρέπει να προβλέπονται ρητά στο νόμο, δεν ασκούνται αυτοδύναμα από τη διοίκηση και πρέπει να υπακούουν στην αρχή της αναλογικότητας. iv. Το απόρρητο της επικοινωνίας : - Γενική θεώρηση : Ο ελεύθερος άνθρωπος έχει ανάγκη την επικοινωνία του με τους άλλους και επομένως αυτή θα πρέπει να προστατευθεί. Έτσι υπαγορεύεται αυστηρά κάθε ενέργεια των δημοσίων αρχών προς γνώση ή κοινοποίηση προς άλλους του περιεχομένου της επικοινωνίας (πχ. παρακολούθηση τηλεφωνημάτων, άνοιγμα φακέλων αλληλογραφίας κτλ.). Το δικαίωμα είναι απόλυτο και εμφανίζει και τριτενέργεια αφού αφορά και τους τρίτους εκτός από το ίδιο το κράτος. Τέλος, το δικαίωμα απολαμβάνουν και οι αλλοδαποί (αφού στο Σύνταγμα δεν υπάρχει σχετική διάκριση) αλλά και τα νομικά πρόσωπα αφού και αυτά επικοινωνούν. - Περιορισμοί : Παρά τη φαινομενική απολυτότητα το Σύνταγμα (άρθρο 19) φέρεται να θέτει περιορισμούς : «νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δε δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφαλείας ή προς εξακρίβωση ιδιαιτέρως σοβαρών εγκλημάτων». Παρατηρήσεις : α) δεν ισχύει απευθείας από το Σύνταγμα αλλά εισάγεται με νόμο, β) εφαρμόζεται μόνο από το δικαστήριο, γ) ισχύει μόνο για λόγους εθνικής ασφαλείας και προς εξακρίβωση ιδίως σοβαρών εγκλημάτων, άρα όχι για λόγους δημόσιας τάξης και δ) πρέπει να συνοδεύεται από εγγυήσεις. Τέλος άλλος περιορισμός είναι όταν επιτρέπεται η χρήση μαγνητοφωνημένων συνδιαλέξεων που είναι προϊόντα υποκλοπής προκειμένου να αποφευχθεί η καταδίκη ενός αθώου. Και εδώ γίνεται στάθμιση αγαθών και η ελευθερία του αθώου θεωρείται σημαντικότερη από την προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας. Το ίδιο ισχύει και σε περιπτώσεις άμυνας ή κατάστασης ανάγκης. θ) Ελευθερία της τέχνης i. Γενικά : Αναφορικά με την ελευθερία της τέχνης, κυριαρχεί μια περίεργη αντίληψη ότι δηλαδή η τέχνη δεν υπόκειται στο Σύνταγμα και απολαμβάνει μεγαλύτερες ελευθερίες και λιγότερους περιορισμούς. Αυτό βέβαια δεν ισχύει και θα πρέπει να θεωρήσουμε τη θεωρία της τέχνης ως δικαίωμα συνταγματικό. ii. Περιορισμοί : Βασίζονται στην αιτιώδη συνάφεια. Πχ. όταν με σύμβαση κάποιος παραγγέλνει ένα πίνακα ζωγραφικής στα πλαίσια συγκεκριμένου θέματος και τεχνικής, αυτόματα περιορίζεται η ελευθερία της τέχνης στην καλλιτεχνική της έκφανση, καθώς αποτελεί προϋπόθεση ώστε να εκπληρωθεί η παροχή. 21 ι) Ελευθερία έρευνας, επιστήμης, διδασκαλίας Εδώ αξίζει να αναφέρουμε τα δικαιώματα της διδασκαλίας, έρευνας και επιστήμης που η ελευθερία που απολαμβάνουν είναι απεριόριστη και δεν υπόκειται σε κανέναν περιορισμό (άρθρο 16 1 Σ). κ) Ελευθερία παιδείας i. Γενικά : Το άρθρο 16 2 Σ κατοχυρώνει το δικαίωμα της γενικής ελευθερίας της παιδείας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ελευθερία του ατόμου που και αν θα εκπαιδευθεί. Δηλαδή

9 ελευθερία πρόσβασης, αποχής (κατά την προσχολική ηλικία και με τη συμπλήρωση του 16ου έτους), επιλογής φιλοσοφικής κατεύθυνσης (και θρησκευτικής). ii. Περιορισμός : Ίσως να μπορούσε να θεωρηθεί ως περιορισμός η ανυπαρξία ιδιωτικής παιδείας στην περίπτωση της ανώτατης εκπαίδευσης, κάτι που οριστικέ ρητά από το Σύνταγμα. 2) Οι συλλογικές ελευθερίες α) Οικονομική ελευθερία i. Γενικά - Περιορισμοί : Το άρθρο Συντάγματος ορίζει ότι στην οικονομική ελευθερία χωρούν περιορισμοί υπό την επιφύλαξη του νόμου. Αυτό προκύπτει και από τη νομολογία 21 Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ. 176 του Στε. Οι περιορισμοί έχουν βάση στο άρθρο Σ που ορίζουν συντονισμό της οικονομικής δραστηριότητας από το ίδιο το κράτος προκειμένου να προαχθεί η εθνική οικονομία. Το Στε δέχεται ότι δεσμεύσεις από το νομοθέτη δεν αντίκεινται στο Σύνταγμα αν επιβάλλονται για λόγους που είναι ιδιαίτερα σοβαροί και δε θίγουν τον πυρήνα της οικονομικής ελευθερίας. 22,23 ii. Δικαίωμα εργασίας - Αναστολή : Μόνο η παράγραφος 3 του άρθρου 22 Σ αναστέλλεται βάσει του άρθρου 48 Σ. - Περιορισμός : Η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών αποτελεί περιορισμό της ελευθερίας της εργασίας. Η επίταξη είναι παροχή προσωπικών υπηρεσιών για την προσωρινή αντιμετώπιση αναγκών που αφορούν τη δημόσια υγεία ή θεομηνία και αποτελεί την εξαίρεση στο άρθρο 22 3 εδ. α με το οποίο απαγορεύεται η αναγκαστική εργασία. Οι σκοποί της επίταξης αναφέρονται περιοριστικά και έτσι αποκλείεται η μετατροπή της σε μέσο καταστολής απεργιών. 24,25 β) Ελευθερία συναθροίσεως i. Γενικά : Κατοχυρώνεται στο άρθρο 11 Σ. ii. Περιορισμοί - Από ΕΣΔΑ : Εκτός από το άρθρο 11 Σ το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι προστατεύεται από την ΕΣΔΑ και το άρθρο 11 αυτής στο οποίο συναντάμε και περιορισμούς. Αυτοί αναφέρονται στη δημόσια και εθνική ασφάλεια, στην προάσπιση της τάξης και στην πρόληψη. 22 Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ Μπέσιλα Βήκα Ευριδίκη, «Ο ελεύθερος ανταγωνισμός και οι περιορισμοί του» εκδόσεις Σάκκουλα, 1998 Θεσσαλονίκη, σελ. 93 επ. 24 Δημητρόπουλος Γ. Ανδρέας όπ.π. σελ Δαγτόγλου Δ.Π. όπ.π. σελ Για πολιτικούς σκοπούς : Στο άρθρο 11 1 Σ ορίζεται ότι το δικαίωμα του συνέρχεσθαι δεν κατοχυρώνεται υπό την επιφύλαξη του νόμου. Όμως το άρθρο 29 3 εισάγει περιορισμό αφού ορίζει ότι δεν επιτρέπεται αυστηρά κάθε μορφή εκδήλωσης υπέρ των κομμάτων στους στρατιωτικούς, στα όργανα ασφαλείας, στους δικαστικούς λειτουργούς. Το ίδιο στους υπαλλήλους ΝΠΔΔ, δημόσιων επιχειρήσεων και ΟΤΑ κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Αυτό δεν ισχύει για εκδηλώσεις μη πολιτικού χαρακτήρα. 26 iii. Αναστολή : Μπορεί να ανασταλεί σύμφωνα με το άρθρο 48 Σ. γ) Ελευθερία ενώσεως Το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι κατοχυρώνεται στο άρθρο 12 Σ. Η παράγραφος 4 του

10 άρθρου 12 όριζε περιορισμούς αλλά καταργήθηκε με την αναθεώρηση του δ) Συνδικαλιστική ελευθερία (απεργία) i. Αναστολή : Και η συνδικαλιστική ελευθερία αναστέλλεται κατ άρθρο 48 Σ ii. Περιορισμός δικαιώματος απεργίας : Οι περιορισμοί αφορούν συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων και προβλέπονται συνταγματικά αφού η απεργία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την προάσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων. Πρόκειται για εργαζομένους που έχουν ειδική σχέση με το κράτος. Έτσι, οι δικαστικοί λειτουργοί και όσοι υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας απαγορεύεται να απεργήσουν. Οι περιορισμοί αυτοί έχουν όρια και δε μπορούν να οδηγήσουν σε κατάργηση του δικαιώματος της απεργίας. 26 Τσίρης Β. Παναγιώτης, «Η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος της συνάθροισης», 1988, Αθήνα, σελ. 110 επ. ε) Η αρχή της ισότητας i. Γενικά : Το Σύνταγμα στο άρθρο 4 1 ορίζει ότι οι έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου. Συγχρόνως έχει τριτενέργεια αφού από αυτήν, εκτός του κράτους δεσμεύεται και κάθε ιδιώτης έναντι του άλλου. ii. Περιορισμοί : Περιορισμός στην αρχή της ισότητας εισάγει το Σύνταγμα με το άρθρο που ορίζει ότι επιτρέπονται αποκλίσεις από τη γενική ισότητα των φύλων μόνο αν συντρέχουν αποχρώντες λόγοι και μόνο σε περιπτώσεις που προβλέπονται ειδικά στο νόμο. Άλλο περιορισμό συναντάμε στο άρθρο 4 6 Σ που περιορίζει τη στρατιωτική υποχρέωση σε αυτούς που μπορούν να φέρουν όπλα και την τελική απόφαση την παίρνει ο νομοθέτης. στ) Δικαίωμα ιδιοκτησίας - Διάκριση περιορισμού : Εδώ οι περιορισμοί διακρίνονται27 σε : α) υποκειμενικούς όταν αντικείμενό τους είναι το υποκείμενο του συνταγματικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας και β) αντικειμενικούς όταν αντικείμενό τους είναι η έκταση των δικαιωμάτων ΜΕΡΟΣ Δ : Συμπέρασμα Μετά τη διεξοδική ανάλυση που προηγήθηκε οφείλουμε να υπογραμμίσουμε, συνοψίζοντας, ότι οι περιορισμοί των συνταγματικών δικαιωμάτων εφαρμόζονται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και συνίστανται στη συρρίκνωση του γενικού περιεχομένου των δικαιωμάτων. 27 Δρόσος Ζ. Γιάννης, «Συνταγματικοί περιορισμοί ιδιοκτησίας και αποζημίωση», Νομική Βιβλιοθήκη, 1997 Αθήνα, σελ.147 επ. Για την επιβολή τους πρέπει να προβλέπονται από το Σύνταγμα με τη μορφή της επιφύλαξης υπέρ νόμου. Το άρθρο 48 του Συντάγματος καθιερώνει γενικό περιορισμό για λόγους υψίστης ασφαλείας. Επίσης τα άρθρα 5, 7 και 25 του Σ ορίζουν τους συνταγματικούς περιορισμούς ενώ περιορισμούς υφίστανται τόσο τα επιμέρους θεμελιώδη δικαιώματα όσο και οι συλλογικές ελευθερίες. Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι ο περιορισμός υπάρχει μόνο στο μέτρο που το επιτρέπει η εκάστοτε συνταγματική κατοχύρωση αφού η επιστήμη αντιμετωπίζει τους περιορισμούς με αυστηρότητα και επιφυλακτικότητα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος VΙΙ Ι. Γενικό Μέρος Α. Βασικές έννοιες... 1 1. Θέματα ορολογίας... 1 1.1. Οι χρησιμοποιούμενοι όροι... 1 1.2. Οι βασικές έννοιες... 2 1.3. «Εγγυήσεις θεσμών» και «εγγυήσεις θεσμικές»...

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ Κεφάλαιο 2: Ατομικά & Κοινωνικά Δικαιώματα Περιεχόμενα 1. Δικαιώματα & υποχρεώσεις 2. Άσκηση & κατάχρηση δικαιώματος 3. Τα ατομικά δικαιώματα 4. Τα πολιτικά δικαιώματα

Διαβάστε περισσότερα

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Δικαίωμα συνέρχεσθαι

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Δικαίωμα συνέρχεσθαι Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα 03.04.2017 Αικατερίνη Ν. Ηλιάδου Συλλογικές ελευθερίες Δικαιώματα συλλογικής δράσης Δικαίωμα συνέρχεσθαι Ιδιαίτερη σημασία για τη διάδοση των ιδεών και την κοινωνική διεκδίκηση

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 Ευθύνη του Δημοσίου Έννοια ευθύνης του Δημοσίου υποχρέωση του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ, να αποζημιώσουν τρίτα πρόσωπα για ζημίες που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

"Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο Σύνταγμα του Μαυροβουνίου"

Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο Σύνταγμα του Μαυροβουνίου Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκων Καθηγητής: κ. Αν. Δημητρόπουλος "Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο Σύνταγμα του Μαυροβουνίου" Η Βουλή της Δημοκρατίας του

Διαβάστε περισσότερα

Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 12 η : Δικαίωμα στην εκπαίδευση Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1. ΟΙ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ)

Η ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1. ΟΙ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ) Η ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1. ΟΙ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ) Σύμφωνα με το άρθρο 19 του ελληνικού Συντάγματος: "1. Το απόρρητο των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Τα ατομικά δικαιώματα συνιστούν εξουσίες που το εκάστοτε. ισχύον δίκαιο απονέμει στα άτομα προκειμένου να τους εξασφαλίσει

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Τα ατομικά δικαιώματα συνιστούν εξουσίες που το εκάστοτε. ισχύον δίκαιο απονέμει στα άτομα προκειμένου να τους εξασφαλίσει ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα ατομικά δικαιώματα συνιστούν εξουσίες που το εκάστοτε ισχύον δίκαιο απονέμει στα άτομα προκειμένου να τους εξασφαλίσει την ακώλυτη απόλαυση ορισμένων στοιχειωδών ελευθεριών. Τα δικαιώματα όμως

Διαβάστε περισσότερα

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1 # εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ 1]ΙΣΤΟΡΙΚΟ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 2]ΝΟΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 3]ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 4]ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΚΑΙΟΥ 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας Τ.Ε.Ι. Πειραιά Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Λογιστική και Χρηματοοικονομική Ειδικά θέματα Δικαίου Δρ. Μυλωνόπουλος Δ. Αν. Καθηγητής δίκαιο άδικο ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές

Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9 η : Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6 η : Αρχή της αναλογικότητας Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος: Μεθοδολογικές και εννοιολογικές αποσαφηνίσεις Ι. Αντικείμενο της μελέτης, σκοπός και μεθοδολογία ΙΙ. «Δικαιώματα» και «υποχρεώσεις» πολιτειακών οργάνων ΙΙΙ. Η αρμοδιότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7 η : Οικονομικήελευθερία Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Θέµα:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Η Αρχή της φορολογικής ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ»

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» Όπως αναφέρεται στην από 19 Οκτωβρίου 2010, προς την Βουλή των Ελλήνων, Έκθεση της Ειδικής Μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Στρασβούργο, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα

Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εννοιολογικά αδιαίρετα και ορίζουν το κοινωνικό δικαίωμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πράγματι, η

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1. Μορφή του πολιτεύματος * Άρθρο 2. Πρωταρχικές υποχρεώσεις της Πολιτείας ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Άρθρο 1. Μορφή του πολιτεύματος * Άρθρο 2. Πρωταρχικές υποχρεώσεις της Πολιτείας ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΜΗΜΑ Α Μορφή του πολιτεύματος Άρθρο 1. Μορφή του πολιτεύματος * Άρθρο 2. Πρωταρχικές υποχρεώσεις της Πολιτείας ΤΜΗΜΑ Β Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας Άρθρο 3.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ ΑΝΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 14 Ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΔΙΑΤΑΞΗ ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ. (κατάργηση παραγράφου)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ ΑΝΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 14 Ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΔΙΑΤΑΞΗ ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ. (κατάργηση παραγράφου) ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ ΑΝΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 14 Ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Α ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Κ.Ο. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΑΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ Άρθρο 3 παρ. 1 προς την κατεύθυνση κατοχύρωσης της θρησκευτικής ουδετερότητας

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Eπαγγελματική ελευθερία: Περιορισμοί (στην πρόσβαση στο επάγγελμα και την άσκησή του) Ευγ. Β. Πρεβεδούρου

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών.

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Ορισμός του παιδιού Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Άρθρο 1 Απαγόρευση διακρίσεων Κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς διακρίσεις λόγω χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, άποψης, χώρας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΑΡ. 1 /2005

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΑΡ. 1 /2005 Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2005 Αριθ.Πρωτ.: 893 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΑΡ. 1 /2005 Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, συνήλθε μετά από πρόσκληση του Προέδρου της σε τακτική συνεδρίαση την 2α Φεβρουαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα... Αντί προλόγου... ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 1. Έννοια του δικαιώματος της απεργίας... 1 Εννοιολογικά γνωρίσματα... 2 α. Αποχή από την εργασία... 2 β. Συλλογική αποχή... 2 γ. Αγωνιστικός

Διαβάστε περισσότερα

δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)»

δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο σχέδιο νόμου «Προσαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» Με

Διαβάστε περισσότερα

«Ανεπιφύλακτα» Συνταγματικά Δικαιώματα

«Ανεπιφύλακτα» Συνταγματικά Δικαιώματα ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ: Ν.Ο.Π.Ε., ΤΜΗΜΑ: ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ «Ανεπιφύλακτα» Συνταγματικά Δικαιώματα ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΛΕΛΛΟΥ (Α.Μ. 1340200200270) ΑΘΗΝΑ ΜΑΙΟΣ 2008

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. Τ

Σελίδα 1 από 5. Τ Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ. Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και τους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ. Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και τους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και τους υπαλλήλους των καταστημάτων κράτησης Άρθρο 1 Το άρθρο 1 του ν. 3938/2011 αντικαθίσταται ως εξής:

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα 24.04.2017 Αικατερίνη Ν. Ηλιάδου Συλλογικές ελευθερίες Δικαιώματα συλλογικής δράσης Ελευθερία ενώσεως «δικαίωμα συνεταιρίζεσθαι» Προσωρινή σύμπραξη ομάδας ανθρώπων: συνάθροιση

Διαβάστε περισσότερα

Εμβάθυνση στο συνταγματικό δίκαιο

Εμβάθυνση στο συνταγματικό δίκαιο Εμβάθυνση στο συνταγματικό δίκαιο Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία Λίνα Παπαδοπούλου Άρθρα 17-18 18 ελλ Σ Ά 17 παρ 1 H ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Kράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑ Ερωτάται αν αν είναι στα πλαίσια ή όχι του Συντάγματος η εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 139 του Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών με την έκδοση της προβλεπόμενης Υπουργικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 11 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 11 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 11 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα Προσωπική ελευθερία Αικατερίνη Ν. Ηλιάδου 27.03.2017 Ι. Διαστάσεις προσωπικής ελευθερίας Νομική κατοχή της ικανότητας ελευθερίας: απαγόρευση δουλείας και ειλωτείας Δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006

Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Θέμα 2 ον : Η δικαστική λειτουργία αποτελεί μία από τις τρεις θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ,2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Δημόσια νομικά πρόσωπα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Δημόσια νομικά πρόσωπα ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Δημόσια νομικά πρόσωπα 17/5/2016 Ίδρυση Ιδρύονται με Νομοθετική πράξη Κανονιστική πράξη βάσει νομοθετικής εξουσιοδότησης Σε ορισμένες περιπτώσεις, με βάση το εταιρικό δίκαιο Όχι

Διαβάστε περισσότερα

Δικαίωμα δικαστικής προστασίας. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Δικαίωμα δικαστικής προστασίας. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 13 η : Δικαίωμα δικαστικής προστασίας Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

- Η διάταξη του άρθρου 3 της Σύμβασης 74. - Η απόφαση του Δικαστηρίου της 18 ης Δεκεμβρίου 1996, Λοϊζίδου κατά Τουρκίας 31 - Ανάλυση:

- Η διάταξη του άρθρου 3 της Σύμβασης 74. - Η απόφαση του Δικαστηρίου της 18 ης Δεκεμβρίου 1996, Λοϊζίδου κατά Τουρκίας 31 - Ανάλυση: ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Γιώργου Παπαδημητρίου, Καθηγητού του συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών 5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 9 Κεφάλαιο Πρώτο Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκοντες: Δημητρόπουλος Ανδρ., Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Βασικές διατάξεις

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Βασικές διατάξεις ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Με την ολοκληρωμένη σειρά Κώδικες Τσέπης προσφέρεται στον Έλληνα νομικό η βασική κωδικοποιημένη νομοθεσία σε μια λειτουργική έκδοση, η οποία συνδυάζει το πλεονέκτημα του μικρού σχήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών

Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Παυλόπουλος, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Παν/μίου Αθηνών Η αρχή της Διάκρισης των Λειτουργιών

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές

Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9 η : Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Απόφαση ικαστηρίου 10 Σεπτεµβρίου 2002 Θεσσαλονίκη. Κατά πλειοψηφία αποφαίνεται το δικαστήριο ότι πρόκειται για παράβαση των άρθρων 1

Απόφαση ικαστηρίου 10 Σεπτεµβρίου 2002 Θεσσαλονίκη. Κατά πλειοψηφία αποφαίνεται το δικαστήριο ότι πρόκειται για παράβαση των άρθρων 1 Απόφαση ικαστηρίου 10 Σεπτεµβρίου 2002 Θεσσαλονίκη Κατά πλειοψηφία αποφαίνεται το δικαστήριο ότι πρόκειται για παράβαση των άρθρων 1 παράγραφος γ και 3 εδάφιο β του νόµου 3037/2002 η οποία τελευταία διάταξη

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους

Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους Θέμα 1 ο (κληρώθηκε) Ο ευρωπαϊκός και διεθνής νομικός πολιτισμός αναγνωρίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία Δικαστήρια Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια συνταγματική δημοκρατία βασισμένη στις αρχές της νομιμότητας, της ύπαρξης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο Ι. Μαθητική σχέση έννομη σχέση δημόσιου διοικητικού δικαίου. Αντικείμενο Διοικητικού Δικαίου Διοίκηση

Διοικητικό Δίκαιο Ι. Μαθητική σχέση έννομη σχέση δημόσιου διοικητικού δικαίου. Αντικείμενο Διοικητικού Δικαίου Διοίκηση Διοικητικό Δίκαιο Ι Διοικητικό Δίκαιο: Κομμάτι δικαίου που μας συνοδεύει από τη γέννηση μέχρι το θάνατο μας. Είναι αδύνατον να μην βρεθούμε μέσα σε έννομες σχέσεις διοικητικού δικαίου. Μαθητική σχέση έννομη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σελ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σελ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΆΣΚΗΣΗΣ... 5 2. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ.. 9 3. ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΝΟΜΟΥ.... 14 4. ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ..... 16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ 1. ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4592, (I)/2017 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4592, (I)/2017 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4592, 13.3.2017 Ν. 22(I)/2017 22(I)/2017 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΕΛΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2005 ΚΑΙ 2014 Προοίμιο. Επίσημη

Διαβάστε περισσότερα

21η ιδακτική Ενότητα ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ. Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις

21η ιδακτική Ενότητα ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ. Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις 21η ιδακτική Ενότητα ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Παρατηρήσεις, Σχόλια, Επεξηγήσεις 1. Με το δικαίωµα της εργασίας, ως κοινωνικό δικαίωµα (άρθρο 22 1 του Συντάγµατος)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΔΑΣΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Τα Συνταγματικά δικαιώματα των αλλοδαπών

Τα Συνταγματικά δικαιώματα των αλλοδαπών Τα Συνταγματικά δικαιώματα των αλλοδαπών Όνομα: Λυδία Βραδή ΑΜ:1340200700040 Διδάσκοντες: Α. Δημητρόπουλος, Σ. Βλαχόπουλος Μάθημα: Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Δ Εξάμηνο Περιεχόµενα Σελ. Περιεχόµενα...2-3

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Α. Στεφάνου Έλενα Α. Καπαρδή Δικηγόροι

Ηλίας Α. Στεφάνου Έλενα Α. Καπαρδή Δικηγόροι «Μια πρώτη εκτίµηση της απόφαση του ΔΕΕ στις υποθέσεις Τele2 Sverige AB (C-203/15) και Watson και άλλων (C698/15) για την επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Ουσιαστικές,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Καθορίζοντας το γενικό περιεχόµενο ενός δικαιώµατος, µε διατάξεις δικαίου στο πλαίσιο γενικής σχέσης, προσδιορίζονται τα ανώτατα όρια άσκησης

Διαβάστε περισσότερα

05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ

05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ 05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ Η αρχή της ισότητας είναι άρρηκτα συνυφασµένη µε την πολιτική και την ατοµική ελευθερία, στις οποίες θεµελιώνεται η έννοια της ηµοκρατίας. Σε όλα τα δηµοκρατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ «Θεσµική εφαρµογή της θρησκευτικής ελευθερίας στα πλαίσια της θρησκευτικής

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ»

«Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΔΙΔΑΣΚΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Προλογικό σημείωμα...5. Ι. Αιτιολογική Έκθεση στο σχέδιο νόμου «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα»...

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Προλογικό σημείωμα...5. Ι. Αιτιολογική Έκθεση στο σχέδιο νόμου «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα»... ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα...5 ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ 2019 Ι. Αιτιολογική Έκθεση στο σχέδιο νόμου «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα»...17 ΙΙ. Ν. 4619/2019 «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα»...215 Πρώτο βιβλίο: Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 1. Προβληματισμός... 1 2. Μεθοδολογία... 5 3. Ιστορική και συγκριτική προσέγγιση... 11 α. Ιστορική προσέγγιση... 11 β. Συγκριτική προσέγγιση... 16 i. Γαλλία... 16 ii. Γερμανία... 20

Διαβάστε περισσότερα

1. Αναθεώρηση του Συντάγματος

1. Αναθεώρηση του Συντάγματος 1. Αναθεώρηση του Συντάγματος 1.1 Προοίμιο Αντικατάσταση της φράσης: Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας από μία άλλη, αρμόζουσα σε ένα σύγχρονο κοσμικό κράτος. Προτείνουμε την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 11 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 11 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 11 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 6 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: «Εφαρμογές Δημοσίου Δικαίου» ΘΕΜΑ: ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Μάθημα: «Εφαρμογές Δημοσίου Δικαίου» ΘΕΜΑ: ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΚΠΑ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Μάθημα: «Εφαρμογές Δημοσίου Δικαίου» ΘΕΜΑ: ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Ανδρέας Δημητρόπουλος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΦΟΙΤΗΤΗΣ : Νικήτας Ιωαν. Καλογιαννάκης Α.Μ. : 1340200200841 ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Στα πλαίσια των συναντήσεων της ομάδας που συνιστά αυτή την βάση δεδομένων πραγματοποιήθηκε μια συζήτηση για τα κωλύματα εγγραφής ως μέλος στα αθλητικά σωματεία,όπως αυτά έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΠΥΡΟΥ Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ο συνταγματικός θεσμός της συλλογικής αυτονομίας (Εισήγηση στην ημερίδα "Κλαδικές Συλλογικές

Διαβάστε περισσότερα

Ένα κουίζ για μικρούς και μεγάλους!

Ένα κουίζ για μικρούς και μεγάλους! Πόσο καλά ξέρεις τα δικαιώματά σου; Ένα κουίζ για μικρούς και μεγάλους! Στις 20 Νοεμβρίου 2015 η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού γίνεται 26 χρονών. Πόσο την χρησιμοποιούμε για να διεκδικούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1 Σκοπός 1. Σκοπός του νόμου είναι η καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας, που μπορούν να διασαλεύσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ

ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ 1. Εισαγωγή Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (Ν. 3985/2011) & Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (αρ. 1 επ. Ν. 3986/2011):

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Θεσσαλονίκη, 18 Φεβρουαρίου 2017 ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Πέτρος Κ. Τσαντίλας Διδάκτωρ Νομικής Δικηγόρος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Α. Γενικό μέρος

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Α. Γενικό μέρος 1 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Α. Γενικό μέρος 1. - Αποτελεί σταθερή επιλογή της Ελληνικής δημοκρατικής Πολιτείας η ουσιαστική προώθηση της ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

1ο Κεφάλαιο Το δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι στα πλαίσια του άρθρου 12 του Συντάγµατος

1ο Κεφάλαιο Το δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι στα πλαίσια του άρθρου 12 του Συντάγµατος Πρόλογος Η κατοχύρωση και η προστασία του δικαιώµατος της συνένωσης ή του συνεταιρίζεσθαι στο άρθρο 12 του ελληνικού Συντάγµατος δίνει σάρκα και οστά στο εύστοχο αρχαίο απόφθεγµα «η ισχύς εν τη ενώσει».

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

«Επιφύλαξη Νόμου» Μοράκου Σοφία Α.Μ Α.Τ Θέμα: έτος συγγραφής: 2005

«Επιφύλαξη Νόμου» Μοράκου Σοφία Α.Μ Α.Τ Θέμα: έτος συγγραφής: 2005 Μοράκου Σοφία Α.Μ. 1340200300297 Α.Τ. 2102532598 Θέμα: «Επιφύλαξη Νόμου» έτος συγγραφής: 2005 μάθημα: Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα διδάσκων: Ανδρέας Δημητρόπουλος Νομική σχολή Αθηνών (Ν.Ο.Π.Ε) Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΑΡΧΗ. ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΔΗΛΩΣΗ.

ΠΡΟΣ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΑΡΧΗ. ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΔΗΛΩΣΗ. ΠΡΟΣ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΑΡΧΗ. ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΔΗΛΩΣΗ. Του Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ», που εδρεύει στη ν Ελευσίνα,οδός Χατζηδάκη,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... 9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 11 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... 27 ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ιστορική εξέλιξη της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα μέχρι τη δημιουργία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192)

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) [ ] Άρθρο 37 Τα Συμβαλλόμενα Κράτη επαγρυπνούν ώστε: α)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 6 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΩΔΙΚΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ 1 Περιεχόμενα Εισαγωγή Ισχύς του Κώδικα σελ.3 σελ.3 Α) Κώδικας Δεοντολογίας Προμηθευτών σελ.3 Α.1 Εισαγωγή σελ.3 Α.2 Αρχές και Πρότυπα Συμμόρφωσης σελ.4 Α.3.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Προλογικό σημείωμα...... VII Εισαγωγικές παρατηρήσεις............ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οι υποχρεώσεις εχεμύθειας και μη ανταγωνισμού κατά τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1948 ΠΡΟΟΙΜΙΟ Επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Ιδιοκτησία Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η 14/2012

Α Π Ο Φ Α Σ Η 14/2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 01-02-2012 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/168-1/01-02-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 14/2012 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος

Διαβάστε περισσότερα