ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΛ ΒΑΘΕΩΣ ΣΑΜΟΥ ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

Transcript

1 2013 ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΛ ΒΑΘΕΩΣ ΣΑΜΟΥ ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΚΑΤΕΧΙΩΤΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΚΑΠΕΤΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΚΑΛΥΒΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή....σελ.5 Γενικές πληροφορίες Προτεραιότητες των πρώτων βοηθειών.. σελ.6 Κουτί πρώτων βοηθειών για το αυτοκίνητο....σελ.7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ορισμός σελ.9 Σειρά παροχής Πρώτων Βοηθειών..... σελ.10 Πρόσθετες οδηγίες στην παροχή Πρώτων Βοηθειών......σελ.10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Αιμορραγίες Κατηγορίες αιμορραγιών....σελ.11 Εξωτερικές αιμορραγίες σελ Εκδορές Γδαρσίματα.. σελ.14 Μικρά κοψίματα.. σελ.15 Πρώτες Βοήθειες Εσωτερικών Αιμορραγιών Ρινορραγία... σελ.16 Γαστρορραγία. σελ.17 Οδοντορραγία..... σελ.18 Εγκεφαλική Αιμορραγία. σελ.19 Αιμορραγία από το αυτί.... σελ. 19 Γενικές οδηγίες για την αντιμετώπιση των εσωτερικών αιμορραγιών.... σελ.21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Επιληψία. σελ.21 Παιδικοί Πυρετικοί Σπασμοί.. σελ.24 Πρώτες Βοήθειες σε υψηλό πυρετό....σελ.25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Απώλεια αισθήσεων (λιποθυμία). σελ. 26 Συμπτώματα... σελ. 26 2

3 Πρώτες βοήθειες σελ. 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Απώλεια της συνείδησης.. σελ.28 Διάσειση..... σελ.29 Συμπτώματα.... σελ.29 Πρώτες Βοήθειες.. σελ.29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ Α. Ξένα σώματα στους ιστούς ( καρφί, γυαλί, μέταλλο, ξύλο).... σελ.30 Β. Ξένα σώματα στο μάτι. σελ Γ. Ξένα σώματα στη μύτη.. σελ Δ. Ξένα σώματα στο αυτί...σελ Ε. Κατάποση ξένων σωμάτων... σελ.35 ΣΤ. Ξένο σώμα στο λάρυγγα- πνιγμονή σελ.36 ΚΑΡΠΑ σελ. 38 Αφαίρεση ξένου σώματος σε παιδιά (1-8 χρόνων).. σελ.39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Τύποι εγκαυμάτων σελ.41 Πρώτες βοήθειες 1ου βαθμού εγκαύματα σελ.41 Πρώτες βοήθειες 2ου βαθμού εγκαύματα...σελ.43 Πρώτες βοήθειες 3ου βαθμού εγκαύματα σελ.43 Είδη εγκαυμάτων σελ.44 Θερμοπληξία πρώτες βοήθειες σελ.45 Χημικά εγκαύματα πρώτες βοήθειες σελ.45 Ηλεκτροπληξία Πρώτες βοήθειες. σελ.45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΤΡΑΥΜΑTA ΘΛΑΣΕΙΣ, ΚΑΚΩΣΕΙΣ, ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Ορισμοί..... σελ. 46 Πρώτες βοήθειες σελ.47 Κακώσεις Πρώτες βοήθειες σελ.47 Διάστρεμμα Πρώτες βοήθειες σελ.47 3

4 Κάταγμα Πρώτες βοήθειες σελ.48 Κατάγματα Άνω και Κάτω Άκρων Πρώτες βοήθειες..... σελ.48 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ Δηλητηρίαση από αέρια σελ.50 Πρώτες βοήθειες..... σελ.51 Τροφική δηλητηρίαση.... σελ.51 Πρώτες βοήθειες. σελ.51 Δηλητηρίαση από το δέρμα... σελ.52 Πρώτες βοήθειες. σελ.52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ Φιδιού Πρώτες βοήθειες σελ.53 Σκορπιού Πρώτες βοήθειες σελ.54 Τσίμπημα Μέλισσας, Σφίγγας Πρώτες βοήθειες.... σελ.54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Συχνές καθημερινές καταστάσεις 1. Πονοκέφαλος.. σελ Ημικρανία σελ Έμετος και διάρροια.. σελ.56 Τ Η Λ Ε Φ Ω Ν Α Ε Κ Τ Α Κ Τ Η Σ Α Ν Α Γ Κ Η Σ. σελ.57 4

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με τους γρήγορους ρυθμούς που επιβάλλει, έχει αποξενώσει τον άνθρωπο από τους γύρω του. Εξακολουθεί εντούτοις να υπάρχει σε όλους μας το ένστικτο του ανθρωπισμού και η επιθυμία μας να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας όταν αυτοί το έχουν ανάγκη. Όταν επικρατεί η άγνοια η παρέμβασή μας σε περιπτώσεις κρίσης είναι ενστικτώδης και ενδεχομένως λανθασμένη ή μη αποδοτική. Το να έχει κάποιος βασικές γνώσεις πρώτων βοηθειών, τον βοηθά να αντιδράσει έγκαιρα και αυτοματοποιημένα σε κάθε περίπτωση που θα γίνει μάρτυρας ατυχήματος ή απρόσμενης ασθένειας του συνανθρώπου του. Καταλήγοντας, η παροχή πρώτων βοηθειών είναι υποχρέωση όχι μόνο του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού αλλά όλων μας, και η γνώση απλών παρεμβάσεων μπορούν τελικά να σώσουν μια ζωή. ΣΚΟΠΟΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ διατήρηση της ζωής πρόληψη της επιδείνωσης της κατάστασης βοήθεια για ανάνηψη ανακούφιση από τον πόνο 5

6 Προτεραιότητες των πρώτων βοηθειών Ατυχήματα συμβαίνουν καθημερινά οποιαδήποτε στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος. Η παροχή των πρώτων βοηθειών, όποτε υπάρχει η δυνατότητα, είναι καθήκον όλων μας. Ακόμη και χωρίς ειδική εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες, η τήρηση ορισμένων απλών κανόνων και οδηγιών μπορεί όχι μόνο να περιορίσει μια βλάβη που έχει προκληθεί από ατύχημα, αλλά ακόμη και να σώσει μια ανθρώπινη ζωή. Α. Εκτιμήστε και αξιολογήστε την κατάσταση Μη διστάσετε να βοηθήσετε Σε περίπτωση ατυχήματος, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να βοηθήσετε τους πάσχοντες ή τους τραυματίες, ακόμη και αν δεν έχετε ιδιαίτερες ιατρικές γνώσεις, γιατί η παρέμβασή σας μπορεί να σώσει μια ζωή. Μη φοβηθείτε να πλησιάσετε στη σκηνή ενός ατυχήματος. Εάν αντιληφθείτε ότι είναι παρόν ένα άτομο με ειδικές γνώσεις, μην παρέμβετε στο έργο του και βοηθήστε το όπως μπορείτε και όπως σας ζητηθεί. Εάν είστε μόνος, παραμείνετε ψύχραιμος, σκεφτείτε λογικά και αξιολογήστε την κατάσταση. Β. Ελέγξτε την ασφάλεια της περιοχής Πολλές φορές η κατάσταση που προκάλεσε το ατύχημα εξακολουθεί να υπάρχει τη στιγμή που εσείς ανακαλύπτετε το θύμα ή τα θύματα. Βεβαιωθείτε ότι δε θα κινδυνεύσει η δική σας σωματική ακεραιότητα εάν πλησιάσετε στη σκηνή του ατυχήματος. Θυμηθείτε ότι δεν μπορείτε να βοηθήσετε εάν τραυματιστείτε εσείς ο ίδιος. Ειδικά σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος ακολουθήστε ορισμένους απλούς κανόνες: Παρκάρετε με ασφάλεια μακριά από το σημείο του ατυχήματος. Τοποθετήστε προειδοποιητικά τρίγωνα σε απόσταση 200 μέτρων και από τις δύο πλευρές του δρόμου. Σβήστε το διακόπτη κάθε οχήματος που συμμετείχε στο τροχαίο ατύχημα και, αν μπορείτε, αποσυνδέστε την μπαταρία. Δείξτε προσοχή καθώς διασχίζετε το δρόμο, ειδικά εάν η κίνηση είναι αυξημένη. Γ. Πλησιάστε και εκτιμήστε την κατάσταση του θύματος - Δώστε τις πρώτες βοήθειες Ελέγξτε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το θύμα. Συγκεκριμένα, εκτιμήστε εάν ο πάσχων: έχει τις αισθήσεις του. 6

7 αναπνέει. έχει σφυγμό.. Κουτί πρώτων βοηθειών για το αυτοκίνητο Πάντοτε πρέπει να έχετε στο αυτοκίνητό σας το κουτί των πρώτων βοηθειών, εξοπλισμένο με όλα τα απαραίτητα εφόδια και πρόσφατα ανανεωμένο. Πρέπει να φυλάσσεται σε χώρο χωρίς υγρασία και να ελέγχεται συχνά. Τι πρέπει να περιέχει Βασικά Υλικά Εύκολα αναγνωρίσιμο, αδιάβροχο κουτί 20 αυτοκόλλητα επιθέματα (λευκοπλάστ) 6 αποστειρωμένες γάζες μέσου μεγέθους 2 αποστειρωμένες γάζες μεγάλου μεγέθους 2 αποστειρωμένες γάζες πολύ μεγάλου μεγέθους 2 αποστειρωμένα οφθαλμικά επιθέματα 6 τριγωνικοί επίδεσμοι 6 παραμάνες Γάντια μιας χρήσης Πρόσθετα Χρήσιμα Υλικά Ψαλίδι Τσιμπιδάκι Βαμβάκι Ρολό λευκοπλάστ 7

8 Πλαστικό κάλυμμα προσώπου για τεχνητή αναπνοή ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην ξεχνάτε να ελέγχετε και να ανανεώνετε το κουτί πρώτων βοηθειών του αυτοκινήτου σας γιατί δεν ξέρετε ποια στιγμή θα το χρειαστείτε. 8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ορισμός Πρώτη Βοήθεια είναι η άμεση και προσωρινή φροντίδα που παρέχεται στο θύμα ενός ατυχήματος ή σε κάποιον που αρρώστησε ξαφνικά, μέχρι την μεταφορά του στο Νοσοκομείο. Σκοπός μας είναι η διατήρηση της ζωής, η πρόληψη της επιδείνωσης της κατάστασης, η ανακούφιση από τον πόνο και η βοήθεια για ανάνηψη. Σπουδαίο ρόλο στην παροχή Πρώτων Βοηθειών παίζει η ψυχραιμία. Εκτίμηση της κατάστασης του θύματος Πάντα να ενεργείτε βάσει σχεδίου, έχοντας στο μυαλό σας τις βασικές ενέργειες που πρέπει να εφαρμόσετε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Φροντίστε για την ασφάλειά τη δική σας καθώς και του θύματος. Αξιολογείστε την κατάσταση του θύματος. (Αν έχει τις αισθήσεις του, αν αναπνέει, αν έχει σφυγμό). Ζητήστε Βοήθεια Καλέστε το 166 αν χρειάζεται 9

10 Σειρά παροχής Πρώτων Βοηθειών Πριν προχωρήσετε στην παροχή Πρώτων Βοηθειών πρέπει πρώτα να διαπιστώσετε το πρόβλημα, στη συνέχεια να σκεφτείτε τους παράγοντες επιδείνωσης της υπάρχουσας κατάστασης και τέλος να προβείτε σε ενέργειες που θα εξαλείψουν αυτούς τους παράγοντες, δηλ. θα δώσετε τις Πρώτες Βοήθειες. Διαπίστωση του προβλήματος: Κάθε τραύμα ή ασθένεια εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους που μπορεί να βοηθήσουν τη διάγνωσή σας. Οι εκδηλώσεις αυτές χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα συμπτώματα και τις ενδείξεις. Συμπτώματα είναι αυτά που βιώνει ή αισθάνεται ο ασθενής και μπορεί να τα περιγράψει. Σημεία είναι όσα ανακαλύπτετε εσείς με τις αισθήσεις σας (όραση, αφή, ακοή, όσφρηση) κατά τη διάρκεια της παρατήρησης. Πρόσθετες οδηγίες στην παροχή Πρώτων Βοηθειών Μην μετακινείτε το θύμα, εκτός αν είναι αναγκαίο, για λόγους ασφαλείας. Καθυσηχάστε το Σκεπάστε το και διατηρήστε το ζεστό. Καλέστε γιατρό ή ασθενοφόρο. 10

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Αιμορραγίες Γενικά για τις αιμορραγίες Αιμορραγία είναι η διαφυγή αίματος από τις αρτηρίες, τις φλέβες ή τα τριχοειδή. Μία αιμορραγία μπορεί να είναι εξωτερική ή εσωτερική. Οι αιμορραγίες διακρίνονται σε: Σε αρτηριακές, το αίμα είναι ζωηρό κόκκινο και πετάγεται με ένταση ή και ρυθμό από την πληγή. Σε φλεβικές, είναι σκούρο και απλώς κυλά έξω από την πληγή. Σε τριχοειδικές, έχει κάποιο ενδιάμεσο χρώμα και απλώνεται γύρω από την πληγή. Σε μεικτές Συμπτώματα σημεία αιμορραγίας Σε μεγάλη εσωτερική ή εξωτερική αιμορραγία παρατηρούμε τα ακόλουθα: Ωχρότητα Δέρμα ψυχρό και υγρό Επιπόλαιη αναπνοή Γρήγορο και αδύναμο σφυγμό Δίψα Ανησυχία Πιθανή απώλεια των αισθήσεων Κατηγορίες αιμορραγιών Οι αιμορραγίες χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με την απώλεια όγκου αίματος. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η κατάταξη σε αυτές τις κατηγορίες, βασιζόμενη στην αρχική εμφάνιση του ασθενούς. 11

12 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Απώλεια αίματος (ml) Απώλεια αίματος (% όγκου αίματος) Συχνότητα σφυγμού Αρτηριακή πίεση Συχνότητα αναπνοών Αποβολή ούρων (ml/h) Επίπεδο συνείδησης Αποκατάσταση υγρών > >2000 >15% 15%-30% 30%-40% >40% <100 >100 >120 >140 Φυσιολογική ή αυξημένη Φυσιολογική Ελαττωμένη Ελαττωμένη >35 Ελαφρά αγχώδης > Μέτρια αγχώδης Κρυσταλλοειδή Κρυσταλλοειδή Αγχώδης συγχυτικός Κρυσταλλοειδή και αίμα Σχεδόν ανύπαρκτη Συγχυτικός ληθαργικός Κρυσταλλοειδή και αίμα Μεγάλη εξωτερική αιμορραγία Η μεγάλη εξωτερική αιμορραγία, που μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός σοβαρού τροχαίου ατυχήματος, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του τραυματισμένου ατόμου αλλά η έγκαιρη παροχή των σωστών πρώτων βοηθειών μπορεί να το σώσει. Μια μεγάλη αιμορραγία μπορεί να είναι ιδιαίτερα τρομακτική για εσάς αλλά αν παραμείνετε ψύχραιμοι και ακολουθήσετε ορισμένους απλούς κανόνες, η βοήθεια που θα προσφέρετε θα είναι πολύ σημαντική. ΤΙ ΘΑ ΔΕΙΤΕ Εμφανές τραύμα στο οποίο οφείλεται η απώλεια αίματος. Ο ασθενής μπορεί να είναι ωχρός και κάθιδρος, ενώ μπορεί να παραπονείται για αίσθημα ζάλης και αδυναμίας. Ο σφυγμός του ασθενούς είναι αδύναμος και ίσως να ψηλαφίζεται δύσκολα. Εάν η απώλεια αίματος είναι μεγάλη, ο ασθενής μπορεί να έχει χάσει τις αισθήσεις του. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ Εάν η πληγή είναι καλυμμένη, αφαιρέστε τα ρούχα με όσο το δυνατόν λιγότερες κινήσεις ή και κόβοντάς τα. 12

13 Εφαρμόστε άμεση πίεση πάνω από το τραύμα, χρησιμοποιώντας ένα καθαρό ύφασμα ή ότι άλλο υπάρχει διαθέσιμο. Αυτό θα περιορίσει την αιμορραγία. Σηκώστε το τραυματισμένο μέλος ψηλά, πάνω από το επίπεδο της καρδιάς. Αυτό θα περιορίσει ακόμη περισσότερο την απώλεια αίματος. Βοηθήστε τον πάσχοντα να ξαπλώσει. Αναζητήστε ιατρική βοήθεια. Όταν η αιμορραγία υποχωρήσει, τυλίξτε την πληγή με αποστειρωμένο επίδεσμο, όχι υπερβολικά σφιχτά αλλά οπωσδήποτε σταθερά. Εάν ο επίδεσμος εμποτιστεί με αίμα, τυλίξτε νέο επίδεσμο γύρω από τον προηγούμενο, χωρίς να τον αφαιρέσετε. Να είστε συνεχώς έτοιμος μήπως χρειαστεί να ξεκινήσετε αναζωογόνηση. ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ Μην εφαρμόζετε περίδεση, δηλαδή μη δένετε σφιχτά ψηλότερα από το σημείο της αιμορραγίας με σκοπό να την σταματήσετε, γιατί αυτό είναι δυνατό να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στους ιστούς. Εξωτερικές αιμορραγίες Φορέστε γάντια και πιέστε το σημείο που αιμορραγεί για 5-10, με τα δάχτυλα ή την παλάμη σας (άμεση πίεση) Εφαρμόστε γάζες ή καθαρό ύφασμα πάνω στο τραύμα και δέστε με επίδεσμο. Εάν ο επίδεσμος ματώσει τοποθετείστε επιπλέον γάζες και συνεχίστε να δένετε με τον επίδεσμο χωρίς να αφαιρέσετε τις πρώτες γάζες κ.ο.κ. 13

14 Καλέστε ασθενοφόρο και φροντίστε για άμεση μεταφορά αν έχει χαθεί πολύ αίμα. Εκδορές - Γδαρσίματα Τα μικρά τραύματα αφορούν την επιδερμίδα και όχι όλο το δέρμα για το λόγω αυτό η επούλωση τους είναι πιο γρήγορη και δεν αφήνει ουλή. Απαιτείται προσοχή μόνο για να μην μολυνθούν (άσηπτη επίδεση). 14

15 Καθαρίζετε την περιοχή του γδαρσίματος τοποθετώντας μία γάζα εμποτισμένη με οξυζενέ ή αποστειρωμένο νερό και την πιέζετε σταθερά για 3-5 λεπτά. Καλύπτετε το τραύμα με αποστειρωμένη γάζα. Μικρά Κοψίματα Πλύνετε και καθαρίζετε την περιοχή του τραύματος με φυσιολογικό ορό χρησιμοποιήστε μία αποστειρωμένη γάζα. 15

16 Αν υπάρχει αιμορραγία, πιέστε με δύναμη με μία γάζα πάνω στο τραύμα για να την σταματήσετε. Ρινορραγία Εσωτερικές Αιμορραγιές Βάλτε το άτομο να καθίσει με το κεφάλι του ελαφρώς γερμένο μπροστά Πιέστε τα μαλακά μόρια της μύτης του για Αν η ρινορραγία δε σταματήσει, εφαρμόστε πρόσθιο επιπωματισμό, με τη βοήθεια λαβίδας και γάζα εμποτισμένη σε οξυζενέ. Οι γάζες πρέπει να αφαιρεθούν μέσα σε 24 ώρες για αποφυγή μόλυνσης. Αν η αιμορραγία συνεχίζεται, φροντίστε για τη μεταφορά στο νοσοκομείο. 16

17 Γαστρορραγία Η γαστρορραγία είναι παθολογική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από αιμορραγία στομάχου και στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται νοσοκομειακή αγωγή. Βοηθήστε τον ασθενή να ξαπλώσει και σκεπάστε τον με μια ελαφριά κουβέρτα, ώστε να διατηρήσει τη θερμοκρασία του. 17

18 Φροντίστε να μεταφερθεί επειγόντως σε νοσοκομείο Μην του δώσετε να φάει ή να πιει ΟΔΟΝΤΟΡΡΑΓΙΑ Συχνά παρατηρούμε τα ούλα μας να ματώνουν στο βούρτσισμα. Η αιμορραγία των ούλων μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι κινδυνεύουμε ή ήδη πάσχουμε από κάποια νόσο των ούλων όπως η τυπική ουλίτιδα. Πρώτες βοήθειες Στη περίπτωση αυτή ξεπλένουμε 2-3 φορές το στόμα μας με νερό και ασκούμε πίεση δαγκώνοντας μία αποστειρωμένη γάζα για 15. Κάνουμε αλλαγές για άλλες δύο φορές. 18

19 Εγκεφαλική Αιμορραγία Εγκεφαλική αιμορραγία είναι μία μορφή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου στην οποία υπάρχει ρήξη ενός αγγείου και έξοδος αίματος μέσα στον εγκέφαλο ή και γύρω από αυτόν. Τοποθετείστε τον ασθενή στο κρεβάτι με μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι του Αφαιρέστε την ξένη οδοντοστοιχία, αν έχει Χαλαρώστε τα ρούχα του Σκεπάστε τον ασθενή και φροντίστε για την μεταφορά του στο νοσοκομείο Αιμορραγία από το αυτί Αιμορραγία από το αυτί είναι δυνατόν να προκληθεί από τραυματισμό που προκάλεσε ρήξη τυμπάνου. ΤΙ ΘΑ ΔΕΙΤΕ Απώλεια αίματος από το αυτί 19

20 Εάν η αιτιολογία της αιμορραγίας είναι η ρήξη τυμπάνου, ο πάσχων θα παραπονεθεί για έντονο πόνο στο αυτί σε συνδυασμό με πονοκέφαλο και ελάττωση της ακοής. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ Ζητήστε από τον πάσχοντα να γυρίσει το κεφάλι του από την πλευρά του τραυματισμένου αυτιού, έτσι ώστε το αίμα να πέφτει προς τα κάτω. Αναζητήστε ιατρική βοήθεια. Μη βουλώνετε το αυτί με γάζες. ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ Γενικές οδηγίες για την αντιμετώπιση των εσωτερικών αιμορραγιών Τοποθετείστε το θύμα σε θέση ασφαλείας. Χαλαρώστε τα σφιχτά ρούχα. Διατηρείστε το θύμα ζεστό. Τονώστε το ηθικό του. Μην δίνετε τίποτα από το στόμα. 20

21 Ελέγχετε τα ζωτικά του σημεία κάθε 10. Φροντίστε για την γρήγορη μεταφορά του στο Νοσοκομείο. Αν σταματήσουν αναπνοή και σφυγμός αρχίστε αμέσως ΚΑΡΠΑ. 21

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΠΙΛΗΨΙΑ Η επιληψία είναι διαταραχή της φυσιολογικής ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου. Πρώτες Βοήθειες: Τη στιγμή που ο πάσχων πέφτει, προσπαθήστε να τον στηρίξετε, κάνοντας την πτώση ελαφρότερη και ξαπλώστε τον προσεκτικά Απομακρύνετε τυχόν αντικείμενα γύρω από αυτόν Χαλαρώστε τα ρούχα του γύρω από το λαιμό και βάλτε κάτι μαλακό κάτω από το κεφάλι του για να μην τραυματισθεί Ζητήστε από τους περίεργους παρευρισκόμενους να φύγουν με εξαίρεση αυτούς που θέλετε να σας βοηθήσουν Όταν σταματήσουν οι σπασμοί, τοποθετείστε τον πάσχοντα σε θέση ανάνηψης και παραμείνετε κοντά του μέχρι να συνέλθει εντελώς Όταν ο πάσχων συνέλθει τελείως συμβουλέψτε τον να ενημερώσει τον γιατρό του για την τελευταία κρίση Καλέστε ασθενοφόρο μόνο όταν ο πάσχων έχει περισσότερες από μια κρίσεις, αν έχει χτυπήσει κατά τη διάρκεια της κρίσης ή αν για να ξαναβρεί τις αισθήσεις του περνούν περισσότερα από λεπτά. 22

23 ΠΡΟΣΟΧΗ Μη τον μετακινήσετε παρά μόνο αν κινδυνεύει Μην προσπαθήσετε να τον ακινητοποιήσετε κατά τη διάρκεια των σπασμών Μη προσπαθήσετε να ανοίξετε το στόμα και μη βάζετε τίποτα μέσα σ αυτό Προστατεύστε τον από χτυπήματα, απομακρύνοντας επικίνδυνα αντικείμενα και πλησιάζοντας κάτι μαλακό ( μαξιλάρι, κουβέρτα) Μην επιχειρήσετε να επαναφέρετε τις αισθήσεις με χαστούκια και τραντάγματα, ο ασθενής θα επανέλθει μόνος του μετά το πέρας της κρίσης. Μη δώσετε στον πάσχοντα τίποτα να πιεί μέχρι να επανέλθει πλήρως. 23

24 ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ Γενικά Ο πυρετός είναι το πιο συχνό αίτιο εμφάνισης σπασμών στην παιδική ηλικία. Οι πυρετικοί σπασμοί είναι καλής πρόγνωσης και δεν αφήνουν νευρολογικά κατάλοιπα. ΠΡΟΣΟΧH: Εάν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 40οC αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. 24

25 Πρώτες Βοήθειες σε υψηλό πυρετό: Αφαιρούμε τα ρούχα του παιδιού Κάνουμε μπάνιο στο παιδί μέσα σε μπανιέρα με χλιαρό νερό που προοδευτικά το ψυχραίνουμε Το αφήνουμε για λεπτά στο νερό Χορηγούμε αντιπυρετικό (που έχει καθορίσει ο παιδίατρος) Τοποθετούμε δροσερές κομπρέσες στο κεφάλι. Κατά τη φάση των σπασμών: Καθαρίζουμε το χώρο γύρω από το παιδί για να μην χτυπήσει. Διατηρούμε ανοιχτές τις αεροφόρες οδούς. Καλούμε ιατρική βοήθεια. 25

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Απώλεια αισθήσεων (λιποθυμία) ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ Λιποθυμία είναι η σύντομη απώλεια των αισθήσεων που οφείλεται σε προσωρινή μείωση της αιματικής ροής προς τον εγκέφαλο. Συνήθως η ανάνηψη είναι γρήγορη και πλήρης. Συμπτώματα: Πριν τη λιποθυμία το άτομο αισθάνεται: Ζάλη Βουητά στ αυτιά Ναυτία Θολή όραση Κρύους ιδρώτες Κατά την λιποθυμία παρατηρείται : Ωχρότητα προσώπου 26

27 Σφυγμός βραδύς και αδύναμος Επιπόλαιη αναπνοή Χαμηλή αρτηριακή πίεση Πρώτες βοήθειες Ξαπλώστε και ανυψώστε τα πόδια, για να διευκολύνετε την αιμάτωση του εγκεφάλου Γυρίστε το κεφάλι στο πλάι (για αποφυγή εισρόφησης) Χαλαρώστε τα σφιχτά ρούχα (ζώνη, γραβάτα, στηθόδεσμο ) Αερίστε το χώρο και απομακρύνετε τους περίεργους Ελέγξτε αναπνοή και σφυγμό Όταν ξαναβρεί τις αισθήσεις, δώστε του να πιει υγρά. Όταν συνέλθει ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να σηκωθεί για 15 περίπου. 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Η απώλεια της συνείδησης, αν και είναι ιδιαίτερα σοβαρή κατάσταση, δεν απειλεί άμεσα τη ζωή του παθόντα. Οι πιο συνηθισμένες αιτίες απώλειας συνείδησης είναι οι παρακάτω: Τραύμα Διαβήτης Άλλες παθολογικές καταστάσεις Κατάχρηση φαρμάκων Υπερτασική κρίση και αποπληξία Μηνιγγίτιδα Μετεπιληπτίκος ύπνος Μέθη Υστερία Πρώτες βοήθειες Διατήρηση της βατότητας των αεροφόρων οδών Υποβοήθηση της αναπνοής, αν και όποτε χρειάζεται Χορήγηση οξυγόνου Τοποθέτηση ασθενούς σε θέση ασφαλείας 28

29 ΔΙΑΣΕΙΣΗ Η διάσειση προκαλείται μετά από τραυματισμό ή έντονο τράνταγμα στο κεφάλι. Συμπτώματα: Πιθανή απώλεια της συνείδησης Επιπόλαια αναπνοή Ωχρότητα προσώπου Δέρμα κρύο κολλώδες Σφυγμός γρήγορος και αδύνατος Ζαλάδες - έμετος Αστάθεια βαδίσματος Παροδική αμνησία Υπνηλία Πρώτες Βοήθειες: Ακινητοποείστε τον πάσχοντα Διατηρήστε ανοιχτές τις αεροφόρους οδούς Ελέγχετε κάθε 10 λεπτά την αναπνοή και το σφυγμό για το βαθμό ανταπόκρισης του πάσχοντα Φροντίστε για τη μεταφορά του στο νοσοκομείο αν δεν ανταποκρίνεται και εμφανίζει υπνηλία, σύγχυση, έμετο Παρακολουθείστε τον πάσχοντα τουλάχιστον για 48 ώρες. 29

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ Ο όρος «ξένο σώμα» χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε υλικό μπαίνει μέσα στο σώμα, είτε μετά από τραυματισμό και λύση της συνέχειας του δέρματος, είτε μέσω ενός φυσικού ανοίγματος του σώματος (αυτί, μύτη, ή στόμα). Α. Ξένα σώματα στους ιστούς (κόκκοι άμμου, καρφί, γυαλί, μέταλλο, ξύλο) Μικρά ξένα σώματα χαλαρά μέσα στο δέρμα ή αμέσως κάτω από αυτό μπορούν να αφαιρεθούν με τη βοήθεια μιας αποστειρωμένης βελόνας ή μιας λαβίδας. Αντίθετα, ξένα σώματα σφηνωμένα βαθιά μέσα στο τραύμα δεν επιτρέπεται να αφαιρούνται, γιατί η μετακίνηση τους μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αιμορραγία και σοβαρές κακώσεις των ιστών (το ξένο σώμα ενεργεί σαν βύσμα που εμποδίζει την απώλεια του αίματος). 30

31 Πρώτες Βοήθειες Στα σφηνωμένα βαθιά στους ιστούς ξένα σώματα: Απαγορεύεται η εφαρμογή πίεσης πάνω στα σφηνωμένα ξένα σώματα. Τα σφηνωμένα ξένα σώματα ακινητοποιούνται με πολλές γάζες και επιδένονται στη θέση που βρίσκονται για να αφαιρεθούν αργότερα από το γιατρό. Β. Ξένα σώματα στο μάτι Γενικές αρχές Μην αφαιρείται κολλημένα αντικείμενα στο μάτι Μην επιτρέψετε στο θύμα να τρίψει ή να πιέσει το μάτι του Μη δοκιμάσετε να αφαιρέσετε τους φακούς επαφής Καταφύγετε αμέσως σε οφθαλμίατρο Συμπτώματα Ενδείξεις που πείθουν ότι υπάρχει ξένο σώμα στο μάτι είναι: 31

32 Πόνος ή τσούξιμο με το ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων Κοκκίνισμα ή εμφάνιση αιματόχρωμης κηλίδας Δακρύρροια και ελάττωση της όρασης Ευαισθησία στο φως Εάν πρόκειται για καυστική ουσία η πρώτη βοήθεια είναι: Πλύντε το μάτι με άφθονο νερό για 10, γέρνοντας το κεφάλι πλάι στο πάσχον μάτι, μέχρι να απομακρυνθεί η καυστική ουσία Καλύψτε και τα δύο μάτια με αποστειρωμένα ή καθαρά πανιά Ζητήστε Ιατρική βοήθεια Εάν πρόκειται για ξένο σώμα που δεν είναι κολλημένο και μετακινείται τότε: Ανοίξτε καλά τα βλέφαρα και αν το εντοπίσετε στο κάτω βλέφαρο με την άκρη ενός καθαρού μαντηλιού το βγάζετε, ή ρίξτε και πάλι νερό. Εάν έχει εντοπιστεί το ξένο σώμα στο επάνω βλέφαρο τότε αναδιπλώστε το βλέφαρο πάνω σε σπιρτόξυλο ή σε μπατονέτα και πλύντε με φυσιολογικό ορό ή νερό Εάν δεν μπορέσετε να αφαιρέσετε το ξένο σώμα, σκεπάστε το μάτι που πάσχει με ένα οφθαλμικό τολύπιο ή γάζα και ζητήστε τη βοήθεια γιατρού. Εάν το ξένο σώμα βρίσκεται στην ίριδα ή έχει σφηνωθεί ή κολλήσει στο βολβό μην επιχειρήσετε να το βγάλετε. Σκεπάστε και τα δύο μάτια και φροντίστε για την μεταφορά του στο νοσοκομείο. 32

33 Γ. Ξένα σώματα στη μύτη Παρατηρούνται συνήθως στα πολύ μικρά παιδιά. Συμπτώματα: Ο πάσχων δυσκολεύεται να αναπνεύσει από τη μύτη, η οποία μερικές φορές φαίνεται πρησμένη. Από το ένα ή και από τα δύο ρουθούνια τρέχει έκκριμα ( συχνά με πρόσμιξη αίματος) Πρώτες Βοήθειες 33

34 Διατηρείτε τον πάσχοντα ήρεμο και συμβουλεύεστε τον να αναπνέει με το στόμα. Τα μαλακά αντικείμενα με το φτάρνισμα ή το φύσημα της μύτης απομακρύνονται. Για αυτό ερεθίζουμε το βλεννογόνο με ένα κομμάτι βαμβακιού ή πλησιάζοντας πιπέρι κοντά στη μύτη στα μικρά παιδιά. Μη: Προσπαθείτε να αφαιρέσετε το ξένο σώμα με άλλο τρόπο π.χ σκαλίζοντας τη μύτη. Φροντίστε για τη μεταφορά σε γιατρό Ω.Ρ.Λ Δ. Ξένα σώματα στο αυτί Συμπτώματα: Ο πάσχων παραπονιέται για πόνο στο αυτί. Αν έχει εισχωρήσει έντομο, ο πάσχων μπορεί να αισθάνεται τις κινήσεις του (βουητά), να έχει πονοκέφαλο. Η ακοή ελαττώνεται από την πλευρά που πάσχει. Πρώτες Βοήθειες 34

35 Ενθαρρύνετε τον πάσχοντα Αν υπάρχει υποψία ξένου σώματος μην επιχειρήσετε να το αφαιρέσετε (προσοχή σε σπόρους που φουσκώνουν) Αν πρόκειται για έντομο, ρίξτε με μία σύριγγα χλιαρό νερό στο αυτί ή λίγο λάδι για να το παρασύρει έξω. Φροντίστε για την μεταφορά του σε Ω.Ρ.Λ. Ε. Κατάποση ξένων σωμάτων Συνήθως συμβαίνει στα μικρά παιδιά. Επικίνδυνα είναι τα αιχμηρά ξένα σώματα π.χ (καρφίτσες, καρφιά) που μπορούν να τραυματίσουν το έντερο. 35

36 Πρώτες Βοήθειες Ενθαρρύνετε τον πάσχοντα Φροντίστε για τη γρήγορη μεταφορά στο νοσοκομείο Μη δίνετε τίποτα από το στόμα ΣΤ. Ξένο σώμα στο λάρυγγα- πνιγμονή Οξεία απόφραξη των αεροφόρων οδών σε ενήλικες συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια κάποιου γεύματος. Σε ένα παιδί μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια του φαγητού ή στο παιχνίδι (να εισροφήσει κάποιο μικρό ανιτκείμενο με το οποίο παίζει). 36

37 Όταν το θύμα έχει τις αισθήσεις του Αν το θύμα μπορεί να αναπνεύσει και να βήξει δυνατά, τότε υπάρχει μερική μόνο απόφραξη. Ο βήχας είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο από οποιαδήποτε άλλη βοήθεια, γι αυτό και παροτρύνουμε το θύμα να βήχει συνεχώς μέχρι να βγει το ξένο σώμα. Αν δεν μπορεί να μιλήσει ή να βήξει, πιάνει το λαιμό του, γίνεται κυανωτικός και καταβάλλει τρομερές προσπάθειες για να αναπνεύσει, τότε δώστε πέντε χτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες του θύματος με τη βάση της παλάμης σας, γέρνοντας το μπροστά. Αν δε βγει, σταθείτε πίσω από το θύμα και εφαρμόστε πέντε κοιλιακές πιέσεις ωθήσεις μεταξύ στέρνου και κοιλιάς (χειρισμός Heimlich) κάνοντας γροθιά τα χέρια. Το ξένο σώμα μ αυτό τον τρόπο πετάγεται προς τα έξω. Η μέθοδος αυτή έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Αν δεν έχετε επιτυχία με την πρώτη φορά επαναλάβετε τον κύκλο. Αν είστε μόνοι σας και πνιγείτε μπορείτε να εφαρμόσετε το χειρισμό Heimlich στον εαυτό σας στηρίζοντας το κάτω μέρος του στέρνου σας στην πλάτη μιας καρέκλας ή σε άλλο αντικείμενο και να επιτύχετε τις ωθήσεις, όπως θα σας τις έδινε κάποιος άλλος με τη γροθιά του. Αν το θύμα είναι αναίσθητο εφαρμόστε τα βήματα της ΚΑΡΠΑ 37

38 38

39 Αφαίρεση ξένου σώματος σε παιδιά (1-8 χρόνων) Ενθαρρύνετε το παιδί να βήξει για να βγει το ξένο σώμα Αν δεν βγει σκύψτε το παιδί μπροστά και δώστε πέντε χτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες όπως ακριβώς στον ενήλικα. Αν δεν αποδώσει, εφαρμόστε πέντε στερνικές ωθήσεις. Οι παλάμες τοποθετούνται με τον ίδιο τρόπο όπως στις κοιλιακές ωθήσεις των ενηλίκων, μόνο που εδώ είναι τοποθετημένες στο στέρνο και η πίεση είναι κάθετη. Αν και αυτό αποτύχει, κάντε πέντε κοιλιακές ωθήσεις(hemlich) όπως στον ενήλικα. 39

40 Συνεχίστε με κύκλους πέντε χτυπημάτων στην πλάτη, πέντε στερνικών ωθήσεων, πέντε κοιλιακών ωθήσεων μέχρι να βγει το ξένο σώμα ή να χάσει τις αισθήσεις του το παιδί. 40

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Προκαλούνται από ψυχρά ή θερμά π.χ από το πάγο, τον ήλιο, το ρεύμα, τα χημικά ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ Τα εγκαύματα διακρίνονται σε πρώτου, δεύτερου και τρίτου βαθμού, ανάλογα με τη σοβαρότητά τους. ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΒΑΘΜΟΥΣ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ Τα 1ου βαθμού προσβάλλουν τις επιφάνειες στιβάδες της επιδερμίδας Τα 2ου βαθμού εκτείνονται σε διάφορο πάχος στην επιδερμίδα (με σχηματισμό φυσαλίδων) Τα 3ου βαθμού χαρακτηρίζονται από καταστροφή όλων των στοιχείων του δέρματος και θρόμβωση του υποδορίου πλέγματος ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ 1 ου βαθμού. Σε περίπτωση εγκαύματος 1ου βαθμού, αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με την παροχή απλών πρώτων βοηθειών και δεν απαιτείται η μεταφορά του θύματος στο νοσοκομείο.) 2 ου βαθμού. Σε περίπτωση εγκαύματος δεύτερου βαθμού, μπορεί αντιμετωπίζονται με την παροχή πρώτων βοηθειών, αλλά είναι απαραίτητη η μεταφορά του θύματος στο νοσοκομείο.) 3 ου βαθμού. Σε περίπτωση εγκαύματος τρίτου βαθμού είναι επιβεβλημένη η άμεση μεταφορά του θύματος στο νοσοκομείο. 41

42 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ 1 ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Έντονο κοκκίνισμα του δέρματος στην περιοχή του εγκαύματος Έντονος πόνος Οίδημα ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Αφαιρούμε τα ρούχα που δεν είναι κολλημένα πάνω στο έγκαυμα Ρίχνουμε άφθονο δροσερό νερό στην περιοχή του εγκαύματος λεπτά Αν δημιουργηθούν φουσκάλες δεν τις σπάμε Δίνουμε να πιει νερό Καλύπτουμε το έγκαυμα με μία καθαρή πετσέτα ή μία αποστειρωμένη γάζα. Μεταφέρουμε στο νοσοκομείο. ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ 2 ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Έντονο οίδημα και κοκκίνισμα του δέρματος στην περιοχή του εγκαύματος Ιδιαίτερα έντονος πόνος Φουσκάλες στην περιοχή του δέρματος που έχει υποστεί το έγκαυμα Κατάσταση σοκ. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Αφαιρούμε τα ρούχα ή τα αξεσουάρ που ακουμπούν στη συγκεκριμένη περιοχή Βυθίζουμε το σημείο που έχει υποστεί έγκαυμα σε ένα δοχείο με δροσερό νερό Η ρίξτε άφθονο δροσερό νερό ή τοποθετήστε πάνω του μία κρύα κομπρέσα στο έγκαυμα 42

43 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ 3 ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Κατάσταση σοκ. Το χρώμα του δέρματος μπορεί να είναι καστανό ή μαύρο. Δύσπνοια. Φουσκάλες γεμάτες υγρό. Πτώση της αρτηριακής πίεσης. Ταχυπαλμία. Απουσία πόνου. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Καλούμε αμέσως ασθενοφόρο. Αν το θύμα αν δεν έχει σφυγμό και δεν αναπνέει, κάνουμε καρδιοαναπνευστική ανάνηψη). Αν έχει σφυγμό, αλλά δεν αναπνέει, προχωράμε σε τεχνητή αναπνοή Δεν του δίνουμε να πιει ή να φάει οτιδήποτε. Αν τα ρούχα δεν είναι κολλημένα πάνω στο έγκαυμα τα αφαιρούμε Καλύπτουμε απαλά τις περιοχές του δέρματος που έχουν υποστεί έγκαυμα με ένα κομμάτι ύφασμα, το οποίο θα έχετε προηγουμένως βρέξει με δροσερό νερό. 43

44 ΕΙΔΗ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ Τα εγκαύματα χωρίζονται Στα θερμικά Στα χημικά Στα ηλεκτρικά ΒΛΑΒΕΣ Θερμικά εγκαύματα είναι βλάβες, που προκαλούνται από την τοπική επίδραση o υψηλής θερμοκρασίας o ξηρής θερμότητας [ θερμικές εστίες, φωτιά, πυρακτωμένα αντικείμενα, εφαρμογή τριβής ] o υγρής θερμότητας [ βραστό νερό ή άλλο υγρό ή και ατμός με πίεση ] Χημικά εγκαύματα είναι βλάβες, που προκαλούνται από την τοπική επίδραση o καυστικών ουσιών o ισχυρών οξέων [ θειικό οξύ, υδροχλωρικό οξύ, κτλ.] o ισχυρών βάσεων [ καυστικό κάλιο, καυστικό νάτριο κτλ. ] Ηλεκτρικά εγκαύματα είναι βλάβες, που προκαλούνται από την τοπική επίδραση του ηλεκτρισμού. Εγκαύματα από ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι βλάβες που προκαλούνται από την επίδραση οποιασδήποτε μορφής ακτινοβολίας [ π.χ την ηλιακή ακτινοβολία ] 44

45 ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Μεταφέρουμε σε δροσερό και σκιερό μέρος, του βγάζουμε τα ρούχα και αφού τον καθίσουμε αναπαυτικά, τον δροσίζουμε βρέχοντας τον με άφθονο δροσερό νερό. Τον τυλίξουμε με ένα σεντόνι και τον βρέξουμε με δροσερό νερό ενώ ταυτόχρονα δημιουργούμε ρεύματα αέρα με ανεμιστήρα μπορούμε να πετύχουμε πτώση της θερμοκρασίας. Παγοκύστες στο κεφάλι, τις μασχάλες και στις μηροβουβωνικές πτυχές βοηθούν πολύ. Του δίνουμε να πιει άφθονα δροσερά υγρά, πλούσια σε ιόντα Na και Κ και φτωχά σε υδατάνθρακες. ΧΗΜΙΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Έχει άμεση προτεραιότητα η ασφάλεια του πάσχοντας όσο και η δική μας Προστατεύουμε την αναπνοή μας, τα μάτια, και τα χέρια μας Ξεπλένουμε με τρεχούμενο νερό 30 λεπτά Προστατεύουμε τον πάσχοντας από μόλυνση Φροντίζουμε για την γρήγορη μεταφορά σε νοσοκομείο. ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Προκαλεί πόνο απώλεια των αισθήσεων σπασμούς ασφυξία μαρμαρυγή με τελική κατάληξη τον θάνατο. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Κλείνουμε αμέσως τον γενικό διακόπτη που έχει η ηλεκτρική εγκατάσταση. Απομακρύνουμε τον πάσχοντα σπρώχνοντας τον με ένα ξηρό ξύλο ή τραβώντας τον με κάποιο στεγνό ρούχο. Αφού τον απομακρύνουμε αρχίζουμε τεχνητή αναπνοή ή καρδιοαναπνευστική επαναφορά. Φροντίζουμε τα εγκαύματα και μεταφέρουμε τον πάσχοντα άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο. 45

46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΤΡΑΥΜΑΤΑ Τραύμα υπάρχει λύση στη συνέχεια του δέρματος Θλάση είναι η κάκωση των μαλακών μορίων Κλειστές κακώσεις (Θλάσεις) κλειστό τραύμα Κάκωση είναι το αποτέλεσμα κάθε βίαιης επίδρασης η οποία προκαλεί λύση της συνέχειας ή φθορά της σύστασης των ιστών Κάταγμα είναι το σπάσιμο ενός οστού ΘΛΑΣΕΙΣ Μυϊκές θλάσεις μπορούν να συμβούν σε ανθρώπους που έχουν υπέρμετρο ενθουσιασμό και υποτιμούν την κούραση. Μυϊκή θλάση καλείται η ρήξη μερικών μυϊκών ινών που ως αποτέλεσμα έχει την δημιουργία αιματώματος. Εντοπίζονται συχνότερα στους προσαγωγούς, στους μυς του μηρού και της κνήμης. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ο πόνος είναι άμεσος Έντονος στην παραμικρή κίνηση ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Τοποθετούμε μια σακούλα με πάγο επάνω στην περιοχή της βλάβης για να μειωθεί το αιμάτωμα Μεταφέρουμε στο νοσοκομείο. ΤΙ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ Αποφύγετε τις ζεστές κομπρέσες γιατί επιδεινώνουν τον πόνο και το αιμάτωμα Αποφύγετε τις θερμαντικέ αλοιφές οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν επιδείνωση της μυϊκής θλάσης καθώς και έγκαυμα αν την βάλουμε σε μεγάλη ποσότητα Αποφύγετε την περίδεση με ελαστικό επίδεσμο στην περιοχή της θλάσης 46

47 ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΕΞΑΡΘΡΩΜΑ Είναι η μόνιμη μετατόπιση των οστών μιας άρθρωσης και μπορεί να συνοδεύεται από κάκωση των μαλακών μορίων της άρθρωσης. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Παραμόρφωση Έντονος πόνος έλλειψη κίνησης στη συγκεκριμένη άρθρωση Πιθανό οίδημα Πιθανή εκχύμωση ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Τοποθετούμε ψυχρά επιθέματα στην άρθρωση για λεπτά. Ακινητοποιείστε την άρθρωση χρησιμοποιώντας κάποιο πρόχειρο νάρθηκα. Τοποθετούμε το μέλος σε αναπαυτική θέση. (Ανάρτηση από τον λαιμό σε εξάρθρωμα χεριού ή ανύψωση ποδιού σε εξάρθρωμα ποδιού). Απαγορεύεται η ανάταξη από μη ειδικό Άμεση μεταφορά στο Νοσοκομείο για ανάταξη ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ Είναι η κάκωση και πιθανή μερική ή πλήρης ρήξη των συνδέσμων μιας άρθρωσης. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Πόνος και ευαισθησία της περιοχής Οίδημα Μελανιά Δυσκινησία. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Ψυχρά επιθέματα για λεπτά Επίδεση με ελαστικό επίδεσμο για ακινητοποίηση της άρθρωσης Ανάρτηση από το λαιμό, αν πρόκειται για χέρι, ή ανύψωση σε αναπαυτική θέση αν πρόκειται για πόδι 47

48 Παυσίπονο αν χρειάζεται ΚΑΤΑΓΜΑ Κάταγμα είναι η λύση στη συνέχεια του οστού, ανεξάρτητα αν αυτή είναι μικρή ή μεγάλη. Το κάταγμα και το σπάσιμο είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Όταν ένα κόκαλο σπάσει, τότε μιλούμε για κάταγμα Αν υπάρχει τραύμα στο μέρος πού έχει σπάσει το κόκαλο, τότε το κάταγμα είναι ανοιχτό Αν δεν υπάρχει τραύμα, τότε το κάταγμα ονομάζεται κλειστό Στα ανοιχτά κατάγματα υπάρχει ο κίνδυνος της αιμορραγίας και της μόλυνσης. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Δυνατός πόνος στην περιοχή του κατάγματος.πρήξιμο της περιοχής αυτής Δυσκολία ή απόλυτη αδυναμία κίνησης του μέλους Το μέλος παίρνει αφύσικη θέση ή γίνεται πιο κοντό από το αντίστοιχο πού δεν έχει κάταγμα. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Τα ανοιχτά κατάγματα πρέπει να καθαρίζονται στην περιοχή του τραύματος με ελαφριές κινήσεις Αν υπάρχει αιμορραγία πρέπει να εφαρμόζονται τα μέτρα για να μολυνθεί το τραύμα Μετά τον καθαρισμό, το μέλος πρέπει να τοποθετείται σε αναπαυτική θέση Αν το μέλος έχει πάρει αφύσικη θέση ή είναι γυρισμένο ασυνήθιστα δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια να έρθει στην κανονική του θέση. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΆΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΆΚΡΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Πόνος πολύ δυνατός Οίδημα και εκχύμωση (πρήζεται και μαυρίζει) Παραμόρφωση 48

49 Αδυναμία κίνησης Παράδοξη κίνηση. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Πλήρης ακινησία του μέλους. Μεταφορά στο νοσοκομείο 49

50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ Δηλητήριο είναι κάθε ουσία που μπορεί να προκαλέσει βλάβη της υγείας ή θάνατο, όταν μπει στον οργανισμό με οποιοδήποτε τρόπο Η αναφυλακτική καταπληξία είναι μια βαριά αλλεργική αντίδραση του οργανισμού, η οποία είναι δυνατό να εμφανισθεί μέσα σε λίγα λεπτά ή δευτερόλεπτα της ώρας μετά από κάθε δηλητηρίαση με κάποια ουσία, στην οποία το άτομο είναι ευαίσθητο. Η είσοδος των τοξικών ουσιών στον οργανισμό μπορεί να γίνει από : α. από το πεπτικό σύστημα, δηλαδή από το στόμα. β. από το αναπνευστικό σύστημα. γ. με απορρόφηση από το δέρμα. ΕΙΔΗ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ : o Δηλητηρίαση από αέρια o Αλκοολισμός o Τροφική δηλητηρίαση o Δηλητηρίαση από φάρμακα o Απορρόφηση δηλητηρίου από το δέρμα ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΑΕΡΙΑ Συχνότερη δηλητηρίαση αυτού του είδους είναι η εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα (C0). Κίνδυνος τέτοιας δηλητηρίασης υπάρχει όπου γίνεται ατελής καύση οργανικών καυσίμων και όπου μειονεκτεί το σύστημα απαγωγής των αερίων της καύσης. Οι θερμάστρες και οι μηχανές εσωτερικής καύσης είναι οι κυριότερες εστίες παραγωγής δηλητηριωδών αερίων. 50

51 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Αίσθημα τάσης στο κεφάλι και βουητό στα αυτιά. Αδυνατεί να σκεφτεί καθαρά και μοιάζει με μεθυσμένο Εμετοί και ακράτεια, που ακολουθούνται από Σπασμούς και κώμα Αντικειμενικά υπάρχει ταχυκαρδία Μυδρίαση και κυάνωση ή ωχρότητα. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Η απομάκρυνση του από το μολυσμένο περιβάλλον και η βελτίωση του αερισμού στο χώρο που θα μεταφερθεί Δυνατό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μάσκα οξυγόνου Να πιει γάλα. ΤΡΟΦΙΚΗ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ Τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται γρήγορα, πιθανότητα 2 ή 3 ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ναυτία και εμετός Κοιλιακό άλγος Διάρροια Πονοκέφαλος Πυρετός Αδυναμία ή λιποθυμία ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Βοηθήστε τον πάσχοντα να ξαπλώσει και να ξεκουραστεί Καλέστε γιατρό Δώστε στον πάσχοντα άφθονα υγρά και μια λεκάνη (αν κάνει εμετό) Αν η κατάστασή του επιδεινώνεται καλέστε ασθενοφόρο. 51

52 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Κωλικοί άλγη της κοιλιάς Εφίδρωση Μύση της κόρης του οφθαλμού Στις σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζονται και παραλύσεις και σπασμοί των μυών. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Στην άμεση απομάκρυνση του δηλητηρίου από το δέρμα Με την καλή πλύση της επιφανείας με άφθονο νερό Όπως ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση των χημικών εγκαυμάτων Στη διασφάλιση της αναπνευστικής λειτουργίας Στην ταχύτερη διακομιδή του πάσχοντα στην πλησιέστερη νοσηλευτική μονάδα. 52

53 ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ Φίδι Σκορπιό Μέλισσα, Σφίγγα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΦΙΔΙΟΥ Το δάγκωμα του φιδιού που δεν είναι δηλητηριώδη έχει σημάδι σε σχήμα ρολογιού, Το δάγκωμα από δηλητηριώδη φίδι αφήνει στη κορυφή επιπλέον δυο τρύπες. Η τοξικότητα του δηλητηρίου ναρκώνει σταδιακά την καρδία. Αν το θύμα δεν μείνει ψύχραιμος ανεβάζει σφυγμούς και το αίμα πάει πιο γρήγορα στη καρδιά. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Καθησυχάστε τον πάσχοντα Πλύνετε το τραύμα με νερό και σαπούνι Μέχρι να φτάσει ιατρική βοήθεια, προσπαθούμε να κρατάμε το τραυματισμένο σκέλος κάτω από το επίπεδο της καρδιάς Εάν το φίδι είναι νεκρό το μεταφέρουμε για να αναγνωριστεί και να δώσουν το αντίδοτο η το περιγράφουμε Παρακολουθούμε την αναπνοή και το σφυγμό ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ Δεν δένουμε το τραύμα γιατί μπορεί να νεκρωθεί ο σκελετός Μην ανοίγεται τι τραύμα με μαχαίρι Μην ρουφάτε το δηλητήριο γιατί είναι επικίνδυνο για σας ενώ ελάχιστα προσφέρει στον πάσχοντα. 53

54 ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΣΚΟΡΠΙΟΥ Η διαφορά στο τσίμπημα του σκορπιού είναι ότι εισχωρεί βαθειά μέχρι της νευρικές απολήξεις για αυτό κινδυνεύει από νευρογενές σοκ. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Μεταλλική γεύση Εμετός Οίδημα Ναυτία Κρύος ιδρώτας Μεγάλος πόνος ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Καθησυχάστε τον πάσχοντα Προσπαθούμε να κρατάμε το τραυματισμένο σκέλος κάτω από το επίπεδο της καρδιάς Μέχρι να φτάσει στο νοσοκομείο για να του δώσουν το αντίδοτο εμφανιστεί αλλεργία. ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΜΕΛΙΣΣΑΣ, ΣΦΙΓΓΑ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Αφαιρώ το κεντρί με μεταλλικό αντικείμενο σύροντας και από της δυο πλευρές για να βγει το κεντρί με το δηλητήριο. Για την ανακουφίσουμε το πόνο βάζουμε πάγο Αφαιρώ ότι σφίγγει την περιοχή Αντιστατική αλοιφή [ fenistil ] Γρήγορα μεταφορά στο νοσοκομείο αν ΣΤΗ ΜΕΛΙΣΣΑ ΔΕΝ ΒΑΖΩ ΑΜΜΩΝΙΑ ΣΤΗ ΣΦΙΓΓΑ ΒΑΖΩ ΞΥΔΙ 54

55 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Πονοκέφαλος Ο πονοκέφαλος είναι μια πολύ συχνή κατάσταση που εμφανίζεται πολλές φορές χωρίς αιτία και μπορεί να συνδέεται με κόπωση ή με άγχος. Συνήθως, όμως, συνοδεύει κάποιο νόσημα, όπως ίωση ή γρίπη και πολύ πιο σπάνια μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρότερης κατάστασης, όπως ενός εγκεφαλικού επεισοδίου ή μιας μηνιγγίτιδας. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ Συστήστε στον πάσχοντα να αναπαυτεί σε ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον. Συστήστε του να πάρει τα συνήθη παυσίπονα για να ανακουφιστεί. Ημικρανία Η ημικρανία είναι ένας ιδιαίτερος τύπος πονοκεφάλου ο οποίος εμφανίζεται χωρίς συγκεκριμένη αιτία σε ορισμένα άτομα και είναι ιδιαίτερα ενοχλητική. Πολύ σπάνια μπορεί να είναι ενδεικτική μιας σοβαρής κατάστασης, όπως για παράδειγμα ενός εγκεφαλικού όγκου. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ο πάσχων, πολλές φορές, αντιλαμβάνεται την έναρξη της ημικρανίας. Ο πόνος είναι έντονος και μπορεί να εντοπίζεται μόνο στη μια πλευρά του κεφαλιού Ο πάσχων δεν ανέχεται το έντονο φως ή το θόρυβο Μπορεί να συνυπάρχει ναυτία και έμετος 55

56 Συστήστε στον πάσχοντα να αναπαυτεί σε ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον Συστήστε του να πάρει τα συνήθη παυσίπονα για να ανακουφιστεί. Έμετος και διάρροια Οποιοσδήποτε ερεθισμός του γαστρεντερικού συστήματος είναι δυνατό να προκαλέσει έμετο και διάρροια. Συχνές αιτίες είναι η τροφική δηλητηρίαση, φάρμακα, αλλεργικές αντιδράσεις, άλλες δηλητηριάσεις και ποικίλες ιατρικές καταστάσεις. Ο κίνδυνος που προκύπτει από τον έμετο και τη διάρροια είναι η αφυδάτωση. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ Καθησυχάστε τον πάσχοντα για όσο χρονικό διάστημα αισθάνεται άσχημα. Συστήστε του να παίρνει άφθονα υγρά για να αποφύγει την αφυδάτωση. Νερό και ισοτονικά ποτά είναι ιδανικά. Αποφύγετε το γάλα. Συστήστε του να προτιμά τα ελαφρά γεύματα και κυρίως μακαρόνια και ρύζι για τις επόμενες 24 ώρες. Χρήσιμο είναι να αποφύγει τροφές όπως φρούτα, αλκοόλ, τσάι ή καφέ για αυτό το χρονικό διάστημα. 56

57 Τ Η Λ Ε Φ Ω Ν Α Ε Κ Τ Α Κ Τ Η Σ Α Ν Α Γ Κ Η Σ ΕΚΑΒ (Κέντρο Άμεσης Βοήθειας) 166 Άμεση Δράση Αστυνομίας 100 Εφημερεύοντα νοσοκομεία και κλινικές Διανυκτερεύοντα φαρμακεία Ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης 112 Πυροσβεστική Υπηρεσία 199 Κέντρο δηλητηριάσεων Κέντρο Αιμοδοσίας Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Τηλεφωνική γραμμή ή για το AIDS Τροχαία Αττικής Τροχαία Θεσσαλονίκης Τουριστική Αστυνομία Αθηνών Τουριστική Αστυνομία Θεσσαλονίκης Τμήμα Αλλοδαπών Αττικής

58 Θυμηθείτε :Επείγοντα Τηλεφωνήματα γίνονται δωρεάν από οποιοδήποτε Σταθερό ή κινητό τηλέφωνο. 58

59 Ευχαριστίες Ευχαριστούμε πολύ την καθηγήτρια μας κ. Ευαγγελία Καλύβα για την βοήθειά της στην πραγματοποίηση και ολοκλήρωση της εργασίας μας. 59