Ορυκτά και πολύτιμοι λίθοι της Ελλάδας

Save this PDF as:

WORD PNG TXT JPG

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ορυκτά και πολύτιμοι λίθοι της Ελλάδας"

Αθανας Γιάνναρης
2 χρόνια πριν
Προβολές:

Transcript

1 Ορυκτά και πολύτιμοι λίθοι της Ελλάδας Βασίλης Μέλφος Λέκτορας Κοιτασματολογίας-Γεωχημείας Τομέας Ορυκτολογίας, Πετρολογίας, Κοιτασματολογίας Τμήμα Γεωλογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΒΟΛΟΥ Σεπτέμβριος 2012

Κοιτασματολογίας Τμήμα Γεωλογίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

2 Τι είναι τα ορυκτά; Ορυκτά είναι τα ομογενή φυσικά συστατικά του στερεού φλοιού της Γης που κάτω από συγκεκριμένες φυσικοχημικές συνθήκες έχουν καθορισμένη χημική σύσταση και κρυσταλλική δομή. Επομένως το κάθε ορυκτό έχει ορισμένες φυσικές σταθερές και ιδιότητες. χαλαζίας χημική σύσταση: SiO 2 κρυσταλλική δομή: τριγωνικό σύστημα

3 Ο όρος ορυκτό: προέρχεται από το ρήμα «ορύσσω» ή «ορύττω» που σημαίνει σκάβω.

4 Συνολικά υπάρχουν περίπου ορυκτά Το μέγεθος τους είναι σχετικά μικρό και κυμαίνεται από μερικά μικρά του μέτρου (μm) έως και μερικά μέτρα (m).

5 Τι είναι οι κρύσταλλοι; Κάτω από ορισμένες συνθήκες και όταν υπάρχει ο κατάλληλος χώρος για να αναπτυχθεί ένα ορυκτό κατά το σχηματισμό του, δημιουργούνται πολυεδρικά σώματα που ονομάζονται κρύσταλλοι. Η λέξη κρύσταλλος έχει τις ρίζες της στις αρχαίες λέξεις «κρύος» και «στέλλεσθαι» (=στερεοποιούμαι) «ορεία κρύσταλλος». Κρυσταλλικότητα = η κανονική τοποθέτηση των ατόμων ή ιόντων σε ένα δομικό πλέγμα που παρουσιάζει κανονικό γεωμετρικό σχήμα.

Η λέξη κρύσταλλος έχει τις ρίζες της στις αρχαίες λέξεις «κρύος» και «στέλλεσθαι» (=στερεοποιούμαι) «ορεία

6 Τι είναι οι πολύτιμοι λίθοι; Οι πολύτιμοι λίθοι είναι ορυκτά με χαρακτηριστική ομορφιά και εξαιρετικές ιδιότητες, που εκτιμούνται ιδιαίτερα από τον άνθρωπο και χρησιμοποιούνται, μετά από κατεργασία, ως κοσμήματα ή διακοσμητικά πετράδια. Αποτελούν πολύτιμες και σπάνιες ποικιλίες κοινών ορυκτών που βρίσκονται στη φύση σε μεγάλη κλίμακα.

χρησιμοποιούνται, μετά από κατεργασία, ως κοσμήματα ή διακοσμητικά πετράδια.

7 Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πολύτιμων λίθων; Για να χαρακτηριστεί ένα ορυκτό ως πολύτιμος λίθος θα πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις, να έχει δηλαδή κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες και χαρακτηριστικά: η μεγάλη σκληρότητα το χρώμα η διαύγεια ο μεγάλος δείκτης διάθλασης η σπανιότητα

να έχει δηλαδή κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες και χαρακτηριστικά: η

8 Η Ελλάδα έχει μία εξαιρετική γεωλογική ιστορία που έχει προκαλέσει το σχηματισμό σημαντικών πετρωμάτων και ορυκτών.

9 Αμέθυστος (SiO 2 ) Ο αμέθυστος είναι η ιώδης ευγενής ποικιλία του χαλαζία Κ. Νευροκόπι

10 Εμφανίσεις αμέθυστων στην Ελλάδα Ηφαιστειακά πετρώματα Skarn Αλπικού τύπου διακλάσεις Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005

11 Αμέθυστοι στη Θράκη: 1. Κ. Νευροκόπι,, 2. Σάπες,, 3. Σουφλί Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005

12 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΑΠΕΣ, Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ Η περιοχή Σαπών βρίσκεται στο Ν. Ροδόπης και είναι γνωστή για το σύστημα των επιθερμικών συστημάτων που συνδέονται με την ηφαιστειότητα του Ολιγοκαίνου στη Θράκη και περιέχουν σημαντικές περιεκτικότητες σε χρυσό. Voudouris 1993, Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005

συνδέονται με την ηφαιστειότητα του Ολιγοκαίνου στη Θράκη και περιέχουν

13 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΑΠΕΣ, Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ Η περιοχή Σαπών βρίσκεται στο Ν. Ροδόπης και είναι γνωστή για το σύστημα των επιθερμικών συστημάτων που συνδέονται με την ηφαιστειότητα του Ολιγοκαίνου στη Θράκη και περιέχουν σημαντικές περιεκτικότητες σε χρυσό. Voudouris 1993, Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005

14 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΑΠΕΣ, Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ Φλέβα χαλκηδόνιου (1), χαλαζία (2) και αμέθυστου (3) που διασχίζει το τεκτονικό λατυποπαγές (4). Ασημένιο, Σάπες. 2 cm

15 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΑΠΕΣ, Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ 2 cm

16 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΥΦΛΙ, Ν. ΕΒΡΟΥ αμέθυστος Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005

17 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΥΦΛΙ, Ν. ΕΒΡΟΥ

19 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΥΦΛΙ, Ν. ΕΒΡΟΥ

20 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ Δασωτό Κ. Νευροκοπίου

21 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005 Διακλάσεις στον ορθογνεύσιο

22 Φλέβες χαλαζία, καπνία, αμέθυστου στον ορθογνεύσιο Μέλφος 2005, Βουδούρης 2005

23 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ 0,5 cm

24 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ 0,5 cm

25 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ Σκήπτρα 1 cm 1 cm

26 ΑΜΕΘΥΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ 0,5 cm 1 cm

27 ΚΑΠΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ Ο καπνίας (SiO 2 ) είναι η τεφρή μαύρη ευγενής ποικιλία του χαλαζία

28 ΚΑΠΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ

29 ΚΑΠΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ

30 ΡΟΥΜΠΙΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ, Ν. ΔΡΑΜΑΣ 1,5 cm Το ρουμπίνι είναι η κόκκινη ευγενής ποικιλία του κορούνδιου, ενός ορυκτού με πολύ μεγάλη σκληρότητα

31 ΡΟΥΜΠΙΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

32 ΡΟΥΜΠΙΝΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

33 ΡΟΥΜΠΙΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

34 ΡΟΥΜΠΙΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

35 ΚΑΜΠΟΣΟΝ ΡΟΥΜΠΙΝΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

36 ΚΥΑΝΙΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

37 ΚΥΑΝΙΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙ

38 ΜΑΡΩΝΕΙΑ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ

39 Στη Μαρώνεια εντοπίζεται ένας μεγάλος αριθμός ορυκτών με ιδιαίτερο επιστημονικό αλλά και γενικό ενδιαφέρον. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η γεωλογική δομή της ευρύτερης περιοχής είναι αρκετά περίπλοκη, αποτέλεσμα διαρκών και συνεχών γεωτεκτονικών μεταβολών μέσα στους γεωλογικούς αιώνες. Έτσι, το πλούσιο περιβάλλον με την εναλλαγή των διαφόρων γεωλογικών σχηματισμών, όπως μεταμορφωμένων και μαγματικών πετρωμάτων, καθώς και μεταλλοφόρων κοιτασμάτων, δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε η περιοχή να χαρακτηριστεί ως ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με μείζον επιστημονικό ενδιαφέρον. Μέλφος 1995, Melfos et al ΜΑΡΩΝΕΙΑ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ

40 Χαλαζίας ΜΑΡΩΝΕΙΑ

41 Χαλαζίας ΜΑΡΩΝΕΙΑ

42 Χαλαζίας ΜΑΡΩΝΕΙΑ

43 Χαλαζίας ΜΑΡΩΝΕΙΑ

44 Χαλαζίας ΜΑΡΩΝΕΙΑ

45 Χαλαζίας ΜΑΡΩΝΕΙΑ

46 Αραγωνίτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

47 Αραγωνίτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

48 Ασβεστίτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

49 Μαλαχίτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

50 Γρανάτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

51 Γρανάτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

52 Γρανάτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

53 Γρανάτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

54 Γρανάτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

55 Γρανάτης ΜΑΡΩΝΕΙΑ

56 Βεζουβιανός ΜΑΡΩΝΕΙΑ

57 Βεζουβιανός ΜΑΡΩΝΕΙΑ

58 Βεζουβιανός ΜΑΡΩΝΕΙΑ

59 Βεζουβιανός ΜΑΡΩΝΕΙΑ

60 Βεζουβιανός ΜΑΡΩΝΕΙΑ

61 ΧΑΛΑΖΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Κ. ΒΡΟΝΤΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

62 ΧΑΛΑΖΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Κ. ΒΡΟΝΤΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

63 Mn-ΖΟΪΣΙΤΗΣ ΜΕ ΓΡΑΝΑΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΔΡΑΜΑΣ

64 Mn-ΖΟΪΣΙΤΗΣ ΜΕ ΓΡΑΝΑΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΔΡΑΜΑΣ

65 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ Ροδοχρωσίτης

66 ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΧΑΛΑΖΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΡΙΦΟ Voudouris et al. 2007

67 ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΧΑΛΑΖΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΡΙΦΟ Voudouris et al. 2007

68 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΛΟ

69 Θείο S

70 Βαρύτης BaSO 4

71 Βαρύτης BaSO 4

72 Γύψος και μαλαχίτης

73 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

74 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Αδαμίτης (Adamite) - Zn 2 (AsO 4 )(OH) Ζαΐμης Στ. 2010

75 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Αζουρίτης (Azurite) - Cu 3 (CO 3 ) 2 (OH) 2 Ζαΐμης Στ. 2010

76 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Ανναβεργίτης (Annabergite) - Ni 3 (AsO 4 ) 2.8H 2 O Ζαΐμης Στ. 2010

77 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Γλαυκοκερινίτης (Glaucokerinite) - (Zn,Cu) 10 Al 6 [(OH) 32 (SO 4 ) 3 ] 18H 2 O Ζαΐμης Στ. 2010

78 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Μαλαχίτης (Malachite) - Cu 2 (CO 3 )(OH) 2 Ζαΐμης Στ. 2010

79 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Αραγωνίτης (Aragonite) CaCO 3

80 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Ζαΐμης Στ Βοτρυοειδή συσσωματώματα γκαιτίτη

81 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Ζαΐμης Στ Μαλαχίτης

82 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Ζαΐμης Στ Ανναβεργίτης

83 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Σερπιερίτης Ζαΐμης Στ. 2010

84 ΟΡΥΚΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Glau Kten Ζαΐμης Στ Κρύσταλλοι κτενασίτη (Kten) σε σύμφυση με γλαυκοκερινίτη (Glau)

85 Πολύτιμοι λίθοι - Ποιά είναι η πραγματικότητα στην Ελλάδα σήμερα; Η συστηματική αναζήτηση και έρευνα για την εξόρυξη πολύτιμων λίθων είναι σχεδόν ανύπαρκτη Σε πολλές θέσεις εντοπίζονται ορυκτά που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πολύτιμα πετράδια Τέτοια ορυκτά εντοπίζονται σε ζώνες skarn, σε υδροθερμικά κοιτάσματα μεταλλευμάτων, σε πετρώματα που έχουν υποστεί υψηλού βαθμού μεταμόρφωση και σε ιζήματα ποταμών Στη Μακεδονία και Θράκη υπάρχουν αρκετές τέτοιες χαρακτηριστικές τοποθεσίες

86 Αφού στην Ελλάδα υπάρχουν σημαντικές εμφανίσεις ορυκτών που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πολύτιμοι λίθοι, γιατί δεν γίνεται εκμετάλλευσή τους; Οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι, όπως: έλλειψη ενδιαφέροντος από ιδιωτικές εταιρίες δύσβατες θέσεις των κοιτασμάτων πλημμελής έρευνα για τον εντοπισμό του μεγέθους και της έκτασης των κοιτασμάτων αυτών έλλειψη εξειδικευμένων εργαστηρίων για την κατεργασία, όπως κοπή, χρωματισμός, βελτίωση διαύγειας κά. των πολύτιμων πετραδιών

Σχετικά έγγραφα

ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ACO 3. A = μέταλλο

ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ACO 3. A = μέταλλο Ανθρακικά ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ACO 3 A = μέταλλο Ομάδα Ασβεστίτη Τριγωνικό Ασβεστίτης CaCO 3 Μαγνησίτης MgCO 3 Σιδηρίτης FeCO 3 Ροδοχρωσίτης MnCO 3 Σμιθσωνίτης ZnCO 3 Ομάδα Αραγωνίτη Ρομβικό Αραγωνίτης CaCO 3 Κερουσίτης