Εγκαίνια Τα επίσημα εγκαίνια των νέων της εγκαταστάσεων πραγματοποίησε η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εγκαίνια Τα επίσημα εγκαίνια των νέων της εγκαταστάσεων πραγματοποίησε η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών"

Transcript

1 [αφιέρωμα] Εγκαίνια ΓΑΙΑ Άρθρα: Η Μαιευτική σήμερα Εξωσωματική Γονιμοποίηση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε Προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη HPV: Ο ιός και η φυσική ιστορία της λοίμωξης

2 Εγκαίνια Τα επίσημα εγκαίνια των νέων της εγκαταστάσεων πραγματοποίησε η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Τα επίσημα εγκαίνια των νέων της εγκαταστάσεων, πραγματοποίησε η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, στο Μαρούσι παρουσία πλήθος κόσμου. Τα εγκαίνια πραγματοποίησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Ωρωπού Κύριλλος, ενώ την κορδέλα έκοψαν τα τρίδυμα του Δημήτρη και της Ελπίδας Θεοδωρίδου τα οποία γεννήθηκαν, πριν δύο χρόνια, στη ΓΑΙΑ. Η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ είναι η μοναδική στην Ελλάδα που λειτουργεί στο πλαίσιο της ασφάλειας ενός μεγάλου σύγχρονου Γενικού Νοσοκομείου, του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. 50 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

3 Η ΓΑΙΑ είναι εξοπλισμένη με ότι αρτιότερο έχει να επιδείξει η Βιοϊατρική Τεχνολογία, με Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων, Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών όλων των επιπέδων, σύγχρονες αίθουσες μαιεύσεων / ωδινών με φυσικό φωτισμό. Η Κλινική διαθέτει όλες τις απαιτούμενες ειδικότητες ιατρών και μπορεί να αντιμετωπίσει, με υψηλές συνθήκες ασφάλειας, όλα τα περιστατικά σε 24ωρη βάση. Η ΓΑΙΑ, που πρόσφατα ανακοίνωσε τη λειτουργία της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (IVF) με επιμεφαλής τον διακεκριμένο στην εξωσωματική γονιμοποίηση Δρ. Κ. Πάντο, έχει εξασφαλίσει σημαντικές επιστημονικές συνέργιες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως η συνεργασία με το Fetal Medicine Foundation (FMF) του Λονδίνου (το πλέον πρωτοπόρο ίδρυμα έρευνας, εκπαίδευσης και κατάρτισης στην εμβρυϊκή ιατρική), ενώ αποτελεί τη μοναδική γυναικολογική κλινική που διαθέτει το τελευταίας τεχνολογίας ρομποτικό σύστημα Da Vinci S HD. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ βρίσκεται σε νέα τροχιά ανάπτυξης. Από την ίδρυσή της είχαμε υποσχεθεί ότι θα αποτελέσει σημείο αναφοράς στο χώρο, εξασφαλίζοντας αφενός υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες, αφετέρου τιμολογιακή πολιτική που δεν θα οδηγεί σε κοινωνικούς αποκλεισμούς. Στο πλαίσιο της υλοποίησης των δεσμεύσεων μας αυτών και διατηρώντας τις προσιτές τιμές που εξαρχής είχαμε υιοθετήσει, επεκτείνουμε διαρκώς τις δραστηριότητες και τα Τμήματά μας εξασφαλίζοντας συνεργασίες με τους κορυφαίους στον τομέα τους επιστήμονες». Αφιέρωμα

4 52 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

5 Αφιέρωμα ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 53

6 Η Μαιευτική σήμερα Από τον Εμμανουήλ Ε. Σαλαμαλέκη, Καθηγητή Μαιευτικής Γυναικολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικό Διευθυντή ΓΑΙΑ Τα σημαντικότερα ορόσημα που συνέβαλλαν στην εξέλιξη της Μαιευτικής, είναι τα εξής: Το 1668 ο Francois Mauriceau δημοσιεύει την πραγματεία του περί Μαιευτικής. Το 1739 ιδρύεται το Queen Charlotte s Maternity Hospital, που αποτέλεσε το πρώτο Μαιευτικό Νοσοκομείο στη Βρετανία και ιδρύεται Σχολή Μαιών στο Λονδίνο από τον William Smellie. Στο τέλος του 18 ου αιώνα καθιερώθηκαν στα μαιευτήρια της Αγγλίας οι μαιευτές, γεγονός που θεσμοθετήθηκε πολύ αργότερα στην Αμερική και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι πρώτοι μητρικοί θάνατοι από επιλόχειο πυρετό αναφέρθηκαν στη Βιέννη το 1861 από τον Semmelweiss, ο οποίος καθόρισε ως αίτιο έναν μεταδοτικό παράγοντα, που δεν ήταν άλλος από τον σταφυλόκοκκο, που ανακαλύφτηκε αργότερα από τον Pasteur. Το 1847 ο James Young στο Εδιμβούργο εισήγαγε τη χρήση του χλωροφορμίου για την ανακούφιση των ωδίνων. Ακολούθησε μία σειρά ανακαλύψεων και εφαρμογής διαφόρων μεθόδων, εργαλείων και μηχανημάτων, που χρησιμοποιήθηκαν στη Μαιευτική, για να την καταστήσουν σήμερα, μια από τις σημαντικότερες ειδικότητες της Ιατρικής. Μεταλλική εμβρυουλκία. Μια χαμένη τέχνη; Η μεταλλική εμβρυουλκία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε ζώντα έμβρυα από τους Chamberlens, οικογένεια Γάλλων Ουγενότων χειρουργών, το Οι εμβρυουλκοί τροποποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα, αλλά αυτοί που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι παρόμοιοι με εκείνους που σχεδιάστηκαν από τον Simpson πριν από 150 χρόνια. 54 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

7 Αφιέρωμα Με την ευρεία εφαρμογή των αναρροφητικών εμβρυουλκών και της καισαρικής τομής, η χρήση των μεταλλικών εμβρυουλκών τείνει να περάσει στην ιστορία. Σήμερα, η αναρροφητική εμβρυουλκία γίνεται με ειδικά όργανα, μεταλλικά ή πλαστικά (βεντούζες), που είναι εύχρηστα χωρίς να δημιουργούν επιπλοκές εφ όσον πληρούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Μαιευτική παρακολούθηση Η έμφαση στη σύγχρονη μαιευτική δίνεται στην πρόληψη των επιπλοκών. Ο στόχος της προγεννητικής φροντίδας είναι ο έλεγχος της μητέρας και του εμβρύου για τυχόν επιπλοκές. Η μαιευτική παρακολούθηση σε κυήσεις χαμηλού κινδύνου πρέπει να γίνεται: Μηνιαία μέχρι την 32η εβδομάδα Κάθε 15 ημέρες μέχρι την 36η εβδομάδα Κάθε εβδομάδα μέχρι τον τοκετό Στην πρώτη επίσκεψη που πρέπει να πραγματοποιείται περί την 6η-8η εβδομάδα από την πρώτη μέρα της τελευταίας περιόδου συστήνεται ο αρχικός κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος που πρέπει να περιλαμβάνει: Έλεγχο για αναιμία με γενική αίματος (αιματοκρίτης, αιμοσφαιρίνη, λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια), Προσδιορισμό ομάδας αίματος και παράγοντα Rhesus, Έλεγχο για αιμοσφαιρινοπάθειες με ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης (διάγνωση μεσογειακής και δρεπανοκυτταρικής αναιμίας), Βιοχημικό έλεγχο (σάκχαρο, ουρία και κρεατινίνη αίματος), Aνοσολογικό έλεγχο (Αντισώματα ερυθράς, κυτταρομεγαλοϊού, τοξοπλάσματος), Ορολογικό έλεγχο (για σύφιλη, ηπατίτιδες, HIV I-II), Μικροβιολογικό έλεγχο ούρων/κολπικού υγρού, Προσδιορισμό σωματικού βάρους/ αρτηριακής πίεσης, Φυσική εξέταση κατά συστήματα. Μαιευτικό Υπερηχογράφημα Στην πρώτη επίσκεψη στον Γυναικολόγο, θα πρέπει να διενεργηθεί υπερηχογράφημα, προκειμένου: να τεκμηριωθεί η ύπαρξη ενδομήτριας βιώσιμης εγκυμοσύνης, να προσδιοριστεί ο αριθμός των εμβρύων και να καθοριστεί η ηλικία της με ακρίβεια. Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα πρέπει να γίνουν τρία υπερηχογραφήματα που είναι απολύτως απαραίτητα για την εκτίμηση της πορείας του εμβρύου: Η αυχενική διαφάνεια τον 3ο μήνα (11-14 εβδομάδες), το υπερηχογράφημα Β επιπέδου τον 5ο μήνα (21-24 εβδομάδες), και η εξέταση Doppler τον 8ο μήνα (32η εβδομάδα). 1. Αυχενική Διαφάνεια: Με το υπερηχογράφημα αυτό, αρχικά γίνεται η ακριβής χρονολόγηση της κύησης με το κεφαλοουραίο μήκος (CRL) του εμβρύου. Στη συνέχεια, διενεργείται μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας, η οποία σε συνδυασμό με τους βιοχημικούς δείκτες ΡΑΡΡ-Α και β-χοριακή γοναδοτροπίνη, προσδιορίζει την πιθανότητα χρωμοσωματικών ανωμαλιών του εμβρύου με ακρίβεια που φτάνει το 96-97%. Επίσης, διενεργείται αδρός ανατομικός έλεγχος για τον αποκλεισμό συγκεκριμένων εμβρυϊκών ανωμαλιών. 2. Υπερηχογράφημα Β Επιπέδου: Η υπερηχογραφική αυτή εξέταση εστιάζεται κυρίως στην λεπτομερή μελέτη της ανατομίας του εμβρύου. Εξετάζονται διαδοχικά όλα τα συστήματα του εμβρύου (Κρανίο/εγκέφαλος, πρόσωπο, άκρα, καρδιά, πνεύμονες, σπονδυλική στήλη, ενδοκοιλιακά όργανα, κλπ) για τον αποκλεισμό ανατομικών βλαβών του εμβρύου. Επίσης ελέγχεται η θέση του πλακούντα, και η ποσότητα του αμνιακού υγρού. Η εξέταση συμπληρώνεται με την διακολπική μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας, για την εκτίμηση του κινδύνου πρόωρου τοκετού και τον έλεγχο της αιματικής ροής στις μητριαίες αρτηρίες. 3. Υπερηχογράφημα Doppler: Στοχεύει στην εκτίμηση της ανάπτυξης του εμβρύου και της ποσότητας του αμνιακού υγρού. Επίσης, διενεργείται λεπτομερής μελέτη της ροής του αίματος στα αγγεία του εμβρύου και του πλακούντα, για την έγκαιρη διάγνωση καταστάσεων, όπως η προεκλαμψία, η ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης, η αναιμία του εμβρύου και η εμβρυϊκή υποξία. Παρακολούθηση του εμβρύου Η εκτίμηση της καλής κατάστασης του εμβρύου κατά την διάρκεια του τοκετού, αποτέλεσε για πολλά χρόνια αντικείμενο προβληματισμού στη μαιευτική κοινότητα. Πολλές προσπάθειες έγιναν με στόχο την ανεύρεση μεθόδων όσο το δυνατόν λιγότερο επεμβατικών και ταυτόχρονα με μεγάλη αξιοπιστία, προκειμένου να μειωθεί στο ελάχιστο η περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Η συνηθέστερη μέθοδος εμβρυϊκής επιτήρησης είναι η καρδιοτοκογραφία, η οποία εφαρμόζεται σε όλες τις εγκύους στη διάρκεια του τοκετού. Χρησιμοποιούνται ειδικά μηχανήματα με τα οποία είναι εφοδιασμένη η Αίθουσα Τοκετών του ΓΑΙΑ. Τα μηχανήματα αυτά είναι τα πλέον σύγχρονα και κάθε επίτοκος είναι συνδεδεμένη με ένα από αυτά σε όλη τη διάρκεια του τοκετού της. Με την καρδιοτοκογραφική μέθοδο γίνεται καταγραφή του εμβρυϊκού καρδιακού ρυθμού και των συστολών της μήτρας (ωδίνων). Γίνεται αξιολόγηση των επιταχύνσεων και επιβραδύνσεων του εμβρυϊκού καρδιακού ρυθμού και εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για την κατάσταση του Μηχάνημα Καρδιοτοκογραφίας εμβρύου. u ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 55

8 Εξωσωματική Γονιμοποίηση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε Από τον Δρ. Κωνσταντίνο Πάντο, Μαιευτήρα Γυναικολόγο, Επικεφαλής της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, της ΓΑΙΑ 56 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 Γονείς με ασφάλεια παρά τις δυσκολίες Όπως είναι γνωστό, σήμερα το 18% των ζευγαριών αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας. Προς την κατεύθυνση αυτή έρχεται να συνδράμει η ανάπτυξη των μεθόδων της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που αποτελεί τον κλάδο εκείνο της ιατρικής επιστήμης, ο οποίος έχει επιφέρει επαναστατικά επιτεύγματα στη διαδικασία της τεκνοποίησης, εξασφαλίζοντας νέες δυνατότητες και χαρίζοντας ανείπωτη χαρά σε χιλιάδες ζευγάρια. Σήμερα, υπολογίζεται ότι περισσότερα από ζευγάρια στην Ελλάδα είναι υπογόνιμα και σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες,ανατρέποντας πεποιθήσεις ετών, προκύπτει ότι το 40% των περιπτώσεων της υπογονιμότητας οφείλεται σε λόγο αναγόμενο στη γυναίκα, ένα άλλο 40% σε λόγο αναγόμενο στον άνδρα και το υπόλοιπο 20% σε ανεξήγητο παράγοντα που ανάγεται στο ζευγάρι. Η μέθοδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης εφαρμόζεται τα τελευταία 32 χρόνια και χάρη σε αυτήν έχουν γεννηθεί πάνω από παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο. Χάρη στη μεγάλη ποικιλία των μεθόδων της εξωσωματικής γονιμοποίησης, σήμερα είναι πλέον δυνατόν να αντιμετωπισθεί το μεμονωμένο πρόβλημα που ταλαιπωρεί σχεδόν το κάθε συγκεκριμένο υπογόνιμο ζευγάρι, ενώ η ποιοτική αναβάθμιση σημαίνει ότι έχουμε και καλύτερα ποσοστά κύησης από το παρελθόν. Τα ποσοστά επιτυχίας έχουν ξεπεράσει το 40%, ενώ πριν από 10 χρόνια ήταν στο 10-15%, που σημαίνει ότι σχεδόν μία στις δύο γυναίκες σήμερα αποκτά παιδί με την πρώτη προσπάθεια που κάνει. Αιτία υπογονιμότητας Το 18% των ζευγαριών δεν φτάνει να αποκτήσει παιδί μετά από 12 μήνες προσπάθειας. Τα κυριότερα αίτια υπογονιμότητας στη γυναίκα είναι η απόφραξη των σαλπίγγων,

9 Αφιέρωμα μετά συνήθως από φλεγμονές ή ορμονικές διαταραχές, που έχουν ως αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική ή ποιοτική ωορρηξία. Η ενδομητρίωση αποτελεί έναν άλλο παράγοντα υπογονιμότητας, όπως και η ηλικία. Στον άνδρα, η αλλοίωση των παραμέτρων του σπέρματος δημιουργεί υπογονιμότητα. Αυτή την αλλοίωση προκαλούν φλεγμονές (που δημιουργούνται όταν δεν τηρούνται βασικοί κανόνες υγιεινής) ατυχήματα στα γεννητικά όργανα, ορμονολογικές διαταραχές, γενετικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες, κιρσοκήλη, ανοσοποιητικοί παράγοντες και κάποιες φορές, έκθεση ατόμων σε υψηλές θερμοκρασίες λόγω επαγγέλματος. Η εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελείται από ορισμένα στάδια. Πριν ξεκινήσει η όλη διαδικασία, το ζευγάρι θα υποβληθεί σε ορισμένες απαραίτητες ιατρικές και αιματολογικές εξετάσεις, που σκοπό έχουν να αυξήσουν όσο το δυνατό περισσότερο την επιτυχή εφαρμογή της μεθόδου. Από τον άνδρα, αυτό που χρειάζεται είναι το σπέρμα. Η γυναίκα, μετά την ωοθηκική διέγερση, την οποία προκαλούν τα φάρμακα, υποβάλλεται σε διακολπική λήψη ωαρίων. Ακολουθούν η γονιμοποίηση των ωαρίων με το σπέρμα του συζύγου και τέλος η τοποθέτηση των γονιμοποιημένων ωαρίων στη μήτρα. Η εμβρυομεταφορά γίνεται συνήθως τη δεύτερη μέρα. Σήμερα, όμως, μπορεί να συμβεί και κατά το στάδιο των βλαστοκύστεων, δηλαδή όταν το έμβρυο φτάνει την 6η ημέρα της ζωής του. Στην περίπτωση αυτή το έμβρυο εμφυτεύεται πιο εύκολα και έχουμε καλύτερο ποσοστό εμφύτευσης αυτού του εμβρύου και είμαστε οι πρώτοι που το εφαρμόσαμε στην Ελλάδα το Έμβρυα στην κατάψυξη Σκόπιμο είναι να μεταφερθούν όσο το δυνατό λιγότερα σε αριθμό έμβρυα, χωρίς όμως να μειωθεί η πιθανότητα επιτυχίας της μεθόδου. Αυτό γίνεται για να αποφευχθούν, όσο το δυνατόν, οι πολύδυμες κυήσεις με τις πιθανές μαιευτικές και περιγεννητικές επιπλοκές που αυτές ενέχουν, αλλά και το συναισθηματικό,οικονομικό και οικογενειακό κόστος που επιφέρουν. Στην περίπτωση που υπάρχουν υπεράριθμα έμβρυα, αυτά μπορούν να διατηρηθούν στην κατάψυξη για τυχόν μελλοντική χρήση από το ζευγάρι. Με τον τρόπο αυτό προσδοκάται η αύξηση του ποσοστού κυήσεων από ένα και μόνο θεραπευτικό κύκλο, αφού δίνει τη δυνατότητα στη γυναίκα να κάνει επανειλημμένες εμβρυομεταφορές, με το λιγότερο δυνατό οικονομικό και συναισθηματικό κόστος και ιατροφαρμακευτική παρέμβαση!! Κάποια γυναίκα που κάνει προσπάθεια μπορεί να βγάλει και ωάρια, από τα οποία να γονιμοποιηθούν Δεν τα τοποθετούμε όλα. Τα επιπλέον έμβρυα τα τοποθετούμε στην κατάψυξη, σε υγρό άζωτο, για να χρησιμοποιηθούν σε δυο περιπτώσεις. Είτε, εάν δεν επιτύχει η προσπάθεια, οπότε να μην επαναληφθεί η ωοληψία, είτε εάν η γυναίκα θελήσει να αποκτήσει Σχεδόν μία στις δύο γυναίκες σήμερα αποκτά παιδί με κάθε προσπάθεια που κάνει. δεύτερο παιδί, μετά από κάποια χρόνια. Για δεκαετίες ολόκληρες μπορούν τα έμβρυα να παραμείνουν στην κατάψυξη. Με το νέο νόμο, όμως, μετά το 2005, ορίζονται ως ανώτατο όριο τα πέντε χρόνια που μπορούν να επεκταθούν και για άλλα πέντε χρόνια με σύμφωνη γνώμη του ζευγαριού. Σε ότι αφορά την ομάδα μας, είχαμε πέρσι μια γυναίκα, η οποία απέκτησε διδυμάκια, με έμβρυα που ήταν δέκα χρόνια στην κατάψυξη! Γέννησε, ουσιαστικά, τα δίδυμα αδερφάκια του πρώτου της παιδιού, μετά από διάστημα έντεκα ετών. Μικρογονιμοποίηση ωαρίων Μέχρι πρόσφατα δεν ήταν δυνατό να βοηθηθούν ζευγάρια που οι άνδρες εμφάνιζαν σοβαρό πρόβλημα στον αριθμό ή την κινητικότητα του σπέρματος ή ακόμα και αζωοσπερμία, δηλαδή παντελή έλλειψη σπερματοζωαρίων στο σπέρμα τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα και αναγκαστικά χρησιμοποιούσαμε ξένο σπέρμα (από τράπεζα σπέρματος). Τώρα, με την έλευση της μικρογονιμοποίησης, κάτω από ένα ισχυρό μικροσκόπιο συλλαμβάνεται ένα σπερματοζωάριο με μικροπιπέτα και αφού διανοιχτεί το περίβλημα του ωαρίου, τοποθετείται μέσα στο κυτταρόπλασμα του ωαρίου, προκαλούμε δηλαδή εμείς τη γονιμοποίηση. Ακόμα και σε άνδρες με αζωοσπερμία, με μια βελονίτσα παίρνουμε από τον όρχι τους σπερματοζωάρια. Στη συνέχεια χρησιμοποιείται ένα σπερματοζωάριο για τη γονιμοποίηση ενός ωαρίου και τα γονιμοποιημένα πλέον ωάρια μεταφέρονται ανώδυνα μέσα στη μήτρα. Με την μέθοδο αυτή, πάνω από 95% των ζευγαριών, με σοβαρά ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 57

10 Εξωσωματική Γονιμοποίηση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε προβλήματα σπέρματος, καταφέρνουν να επιτύχουν γονιμοποίηση. Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση Για την αποφυγή κυήσεων με έμβρυο με σοβαρό γενετικό νόσημα, όπως η β-μεσογειακή αναιμία, η κυστική ίνωση, και άλλες, τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται η προεμφυτευτική διάγνωση στα έμβρυα. Παίρνουμε ένα κύτταρο από το αναπτυσσόμενο έμβρυο και το ελέγχουμε. Έτσι διαπιστώνουμε τις παθήσεις (κληρονομικά νοσήματα) από τη τρίτη κιόλας ημέρα της γονιμοποίησης. Η μητέρα έχει έτσι τη σιγουριά ότι θα αποκτήσει ένα υγιέστατο παιδάκι. Πρόκειται για μια τεχνική που εφαρμόζεται μόνο κατά τη διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης και στην 3η μέρα της ζωής του εμβρύου, προκειμένου να ελεγχθούν για γενετικές ανωμαλίες, πριν τη μεταφορά τους στη μήτρα. Η μέχρι τώρα βιοψία εμβρύων 3ης μέρας, σε συνδυασμό με μεθόδους κυτταρογενετικής (FISH-fluorescent in situ hybridizationυβριδοποίηση με φθορισμό),είχε ένα πολύ σημαντικό μειονέκτημα. Ήταν περιορισμένος ο αριθμός των χρωμοσωμάτων που μπορούσαν να ελεγχθούν-συνήθως ελέγχονται 9 από τα 24 χρωμοσώματα. Η χρήση της μεθοδολογίας με βιοψία εμβρύων στο στάδιο αυλάκωσης και FISH για την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση χρωμοσωματικών ανευπλοειδιών, έχει δώσει αντικρουόμενα και αντιφατικά αποτελέσματα. Τώρα υπάρχει μέθοδος για εξέταση του συνόλου των 23 ζευγών χρωμοσωμάτων. Η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση για όλα τα κληρονομικά νοσήματα μπορεί να συνδυαστεί με τη παράλληλη εφαρμογή του CGH-rray, ώστε από ένα πολύ μικρό δείγμα βιοψίας των γονιμοποιημένων ωαρίων να αντλήσουμε όλες τις πληροφορίες που θέλουμε, πριν το μεταφέρουμε στη μήτρα, γεγονός που μας επιτρέπει να εμφυτεύσουμε τελικά μόνο τα απαλλαγμένα, από χρωμοσωμικές κληρονομικές ανωμαλίες έμβρυα. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται κυρίως σε γυναίκες με επανειλημμένες αποτυχίες στην εξωσωματική γονιμοποίηση, σε γυναίκες με πολλαπλές αποβολές και σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Ήδη, στην Ελλάδα γεννήθηκαν από την ομάδα μας τα πρώτα διδυμάκια με αυτή τη μέθοδο, τον Ιούνιο του 2011, και έκτοτε έχουν γεννηθεί παιδιά από άλλες 30 γυναίκες. Ιστοσυμβατά παιδιά Τα τελευταία χρόνια η εφαρμογή της προεμφυτευτικής γενετικής διάγνωσης έχει επεκταθεί πέρα από την αποτροπή μετάδοσης κληρονομικών νοσημάτων στην απόκτηση υγιών, και ταυτόχρονα ιστοσυμβατών τέκνων, προς άλλα νοσούντα τέκνα της ίδιας οικογένειας. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα εφαρμόσαμε την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, με έλεγχο ιστοσυμβατότητας σε τρεις οικογένειες με άρρωστα παιδιάαπό μεσογειακή αναιμία και χρόνια κοκκιοματώδη νόσο-τα οποία έχουν πλέον πλήρως ιαθεί μετά τη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων από το ιστοσυμβατό αδερφάκι τους που γεννήθηκε έπειτα από εξωσωματική γονιμοποίηση με τη μέθοδο αυτή. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί και για τον αποκλεισμό γονιδίων που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας ή μειώνουν το προσδόκιμο επιβίωσης, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και ο καρκίνος. Ήδη έχουμε εφαρμόσει με επιτυχία την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση για τον αποκλεισμό γονιδίων που συσχετίζονται με νεοπλασίες, όπως νευροϊνωμάτωση ρετινοβλάστωμα και έχουν γεννηθεί υγιή παιδιά. u Πρωτιές στην Ελλάδα και το εξωτερικό από το Κέντρο Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Το επιστημονικό έργο μας συμπεριλαμβάνεται στην παγκόσμια ιστορία του IVF ( com). Γεννήθηκε το πρώτο παιδί στον κόσμο με βιοψία βλαστοκύστεων, απαλλαγμένο από μεσογειακή αναιμία το Γεννήθηκε το πρώτο παιδί στον κόσμο, απαλλαγμένο από χρόνια κοκκιωματώδη νόσο που παράλληλα με μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων έσωσε το πάσχον αδελφάκι του, το Πρώτες στον κόσμο γέννησεις παιδιών για τη νόσο Cadasil το 2006, τη συγγενή υπερπλασία των επινεφριδίων το 2006, το σύνδρομο γναθοπροσωπικής δυσόστωσης FSHD το Δημοσιογραφική κάλυψη από το κανάλι CNN για τη γέννηση υγιούς παιδιού σε μια οικογένεια φορέων του συνδρόμου LEBER με 2 τυφλά παιδιά. Πρώτη εγκυμοσύνη στην Ελλάδα μετά από προεμφυτευτική διάγνωση όλων των χρωμοσωμάτων με τη μέθοδο Array-CGH το // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

11 Τμήμα Ιατρικής Εμβρύου Το Τμήμα Ιατρικής Εμβρύου της Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής ΓΑΙΑ δίνει τη δυνατότητα στη μέλλουσα μητέρα αξιόπιστου υπερηχογραφικού ελέγχου καθ όλη τη διάρκεια της κύησης. Εξειδικευμένοι, κορυφαίοι στον τομέα τους επιστήμονες, έχοντας στη διάθεσή τους τα πλέον σύγχρονα ιατρικά μηχανήματα, πραγματοποιούν την προγεννητική υπερηχογραφία αντλώντας πληροφορίες πολύτιμες για την ανάπτυξη του εμβρύου και την εν γένει πορεία της κύησης. Τα υπερηχογραφήματα που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια της κύησης έχουν σκοπό να βεβαιώσουν τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου ή να διαγνώσουν πιθανές ανωμαλίες που μπορεί να παρουσιάσει. Επίσης, δύνανται να προβλέψουν συγκεκριμένες σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν κατά την κύηση, όπως ο πρόωρος τοκετός, η προεκλαμψία κ.λπ. Τα συνηθέστερα εκτελούμενα υπερηχογραφήματα κατά τη διάρκεια της κύησης είναι: το Υπερηχογράφημα της αρχόμενης κύησης (κατά την 6η - 10η εβδομάδα κύησης), το Υπερηχογράφημα της αυχενικής διαφάνειας (έλεγχος για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, κατά την 11η - 13η εβδομάδα κύησης), το Υπερηχογράφημα Β επιπέδου (εξέταση για πιθανές δομικές ανωμαλίες στο έμβρυο κατά την 20η - 23η εβδομάδα κύησης), το Υπερηχογράφημα καρδιάς εμβρύο και το Υπερηχογράφημα ανάπτυξης (έλεγχος εμβρυικής ανάπτυξης, κατά την 32η - 34η εβδομάδα κύησης). Το Τμήμα Ιατρικής Εμβρύου, από τα τέλη του 2010, συνεργάζεται με το Fetal Medicine Foundation (FMF), το πρώτο Κέντρο Εμβρυικής Ιατρικής που έγινε στη Βρετανία και το μεγαλύτερο στον Κόσμο. Το Fetal Medicine Foundation είναι ένας φιλανθρωπικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που ιδρύθηκε, από τον διεθνούς φήμης και αναγνώρισης Καθηγητή Ιατρικής Εμβρύου κ. Κύπρο Νικολαΐδη, το 1995, με στόχο την προώθηση της έρευνας και της εκπαίδευσης στην Εμβρυική Ιατρική παγκοσμίως. Φυσική του έδρα του είναι το King s College Hospital στο Λονδίνο. Στο κέντρο αυτό εξετάζονται πάνω από ασθενείς κάθε χρόνο, πολλοί από τους οποίους παραπέμπονται από άλλα νοσοκομεία της Αγγλίας αλλά και από άλλες χώρες με σοβαρές επιπλοκές της κύησης. Επίσης, πάνω από 200 ιατροί από όλο τον κόσμο επισκέπτονται κάθε χρόνο τη μονάδα σαν παρατηρητές ή εκπαιδευόμενοι. Το Foundation καθιέρωσε διεθνώς σειρά εκπαιδευτικών σεμιναρίων για ιατρούς και ασθενείς που διατίθενται δωρεάν στο διαδίκτυο σε 20 γλώσσες (και στα ελληνικά). Διστόμου 9, Μαρούσι - Αθήνα Τηλ.: , Fax.: info@gaiamaternity.gr

12 Προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη Από τον Δρ. Ηλία Ι. Χιντιπά, Μαιευτήρα Γυναικολόγο, Διδάκτορα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτη ΓΑΙΑ 60 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή που εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη, η οποία αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές μέχρι θανατηφόρες - επιπλοκές για την έγκυο και το έμβρυο που κυοφορεί. Χαρακτηρίζεται από δυσλειτουργία του εσωτερικού χιτώνα των αγγείων (ενδοθήλιο) και αγγειόσπασμο. Εμφανίζεται συνήθως μετά την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και μπορεί να υφίσταται ακόμα και 4 έως 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό. Ορίζεται κλινικά από αυξημένη πίεση (υπέρταση) και αυξημένη πρωτεΐνη στα ούρα (λευκωματουρία), με ή χωρίς παθολογικά οιδήματα. Ως υπέρταση ορίζεται η συστολική αρτηριακή πίεση (μεγάλη) πάνω από 140 mmhg, ή η διαστολική αρτηριακή πίεση (μικρή) πάνω από 90 mmhg. Ως λευκωματουρία ορίζεται η παρουσία περισσότερων από 300 mg πρωτεΐνης σε ούρα 24 ώρου ή περισσότερα από 30 mg/mmol σε τυχαίο δείγμα ούρων ή περισσότεροι από ένας σταυροί σε Stick ούρων. Αν παρουσιαστεί προεκλαμψία, η μόνη ουσιαστική θεραπεία είναι η γέννηση του παιδιού. Όταν όμως η προεκλαμψία διαγνωστεί νωρίς στην κύηση, και το έμβρυο είναι ανώριμο για να γεννηθεί (πριν την 37η εβδομάδα), τότε η έγκυος και ο μαιευτήρας που την παρακολουθεί, αντιμετωπίζουν ένα δύσκολο έργο και πρέπει να διατηρήσουν μια ευαίσθητη ισορροπία: Από τη μια μεριά το μωρό χρειάζεται χρόνο για να είναι ώριμο να γεννηθεί, και από την άλλη δεν πρέπει η έγκυος και το έμβρυο να εκτίθενται σε σοβαρούς κινδύνους. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Όπως αναφέρθηκε, η προεκλαμψία αναπτύσσεται σταδιακά, αλλά εμφανίζεται συνήθως αιφνίδια, μετά την 20η

13 Αφιέρωμα εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Η βαρύτητα των συμπτωμάτων ποικίλει, από ήπια έως σοβαρή. Εκτός από την υπέρταση και την λευκωματουρία, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: Σοβαρή κεφαλαλγία, Διαταραχές της όρασης, όπως θολή όραση, ευαισθησία στο έντονο φως ή ακόμη και προσωρινή απώλεια όρασης, Κοιλιακό άλγος, ιδιαίτερα δεξιά στην περιοχή του ήπατος, Ναυτία και έμετοι, Αίσθημα ζάλης, Μειωμένη ποσότητα ούρων, Αιφνίδια πρόσληψη βάρους (τυπικά πάνω από 1 κιλό την εβδομάδα). Το οίδημα (ιδιαίτερα στο πρόσωπο και στα χέρια) συχνά συνοδεύει την προεκλαμψία. Ωστόσο, δεν θεωρείται αξιόπιστο σημείο για τη διάγνωση της προεκλαμψίας, δεδομένου ότι μπορεί να εμφανιστεί και σε φυσιολογικές εγκυμοσύνες. Πότε πρέπει να δείτε τον γιατρό σας; Πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας ή να μεταβείτε στο νοσοκομείο όταν παρουσιάσετε, ξαφνικά, σοβαρή κεφαλαλγία, διαταραχές στην όρασή σας ή πόνο στην κοιλιά και ιδιαίτερα δεξιά στην περιοχή του ήπατος. Δεδομένου ότι οι πονοκέφαλοι, οι ναυτίες και οι έμετοι αποτελούν συνήθη συμπτώματα μιας φυσιολογικής κατά τα άλλα εγκυμοσύνης, είναι δύσκολο να κρίνετε αν πρωτοεμφανιζόμενα συμπτώματα αυτού του είδους είναι απλά μέρος της εγκυμοσύνης σας ή αν υποκρύπτουν κάποια σοβαρότερη κατάσταση. Αν έχετε αμφιβολίες για τα συμπτώματα αυτά, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Γεγονός είναι ότι παρά το ότι γνωρίζουμε ότι η προεκλαμψία είναι νόσος του πλακούντα, οι ερευνητές εξακολουθούν να διερευνούν την ακριβή αιτιολογία της νόσου. Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν: Μειωμένη αιματική ροή στη μήτρα Βλάβη στα τοιχώματα των αγγείων Προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα Φτωχή διατροφή Άλλες διαταραχές που σχετίζονται με υπέρταση στην εγκυμοσύνη Η προεκλαμψία ταξινομείται ως μια από τις 4 υπερτασικές διαταραχές που εμφανίζονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι άλλες τρεις είναι: 1. Υπέρταση της εγκυμοσύνης: Οι γυναίκες με υπέρταση της εγκυμοσύνης, παρουσιάζουν αυξημένη πίεση, αλλά όχι λευκωματουρία. 2. Χρόνια Υπέρταση: Χρόνια υπέρταση είναι η αυξημένη πίεση που εμφανίζεται πριν την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και επιμένει συνήθως περισσότερο από 12 εβδομάδες μετά τον τοκετό. Συνήθως υπάρχει αλλά δεν ανιχνεύεται, πριν την εγκυμοσύνη. 3. Προεκλαμψία σε έδαφος χρόνιας υπέρτασης: Σε γυναίκες με χρόνια υπέρταση, επιδείνωση της υπέρτασης και εμφάνιση λευκωματουρίας στην εγκυμοσύνη. Παράγοντες Κινδύνου Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή που εμφανίζεται στην εγκυμοσύνηκαι μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές επιπλοκές για την έγκυο και το έμβρυο που κυοφορεί για την εμφάνιση προεκλαμψίας σε μια εγκυμοσύνη περιλαμβάνουν: Ιστορικό προεκλαμψίας, Πρώτη εγκυμοσύνη, Εγκυμοσύνη από καινούργιο σύντροφο, Ηλικία (περισσότερο πιθανή σε ηλικίες κάτω από 20 ή πάνω από 40 ετών), Παχυσαρκία, Πολύδυμη κύηση, Μεγάλο διάστημα μεταξύ των κυήσεων, Σακχαρώδης διαβήτης της κύησης, Υποκείμενα χρόνια νοσήματα (χρόνια υπέρταση, νεφροπάθεια, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης, κ.α.). ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Οι περισσότερες γυναίκες με προεκλαμψία γεννούν υγιή μωρά. Ωστόσο, όσο σοβαρότερα είναι τα συμπτώματα και όσο νωρίτερα εμφανίζονται στην εγκυμοσύνη, τόσο μεγαλύτεροι είναι οι κίνδυνοι για τη μητέρα και το έμβρυο. Η προεκλαμψία μπορεί να απαιτήσει τερματισμό της ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 61

14 Προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη εγκυμοσύνης με πρόκληση τοκετού. Η καισαρική τομή δεν είναι πάντα αναγκαία. Ωστόσο η καισαρική τομή μπορεί να αποτελέσει επιλογή σε περιπτώσεις δύσκολης πρόκλησης ή σε πολύ μικρή ηλικία εγκυμοσύνης. Οι επιπλοκές της προεκλαμψίας περιλαμβάνουν: Οξεία υπερτασική κρίση: Η μη ελεγχόμενη προεκλαμψία μπορεί να οδηγήσει σε αιφνίδια και εκσεσημασμένη αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε επίπεδα άνω των 180 mmhg, που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική αιμορραγία. Ρήξη ήπατος: Η προεκλαμψία προκαλεί διάταση της κάψας του ήπατος, που αποτελεί αίτιο άλγους στην κοιλιακή χώρα δεξιά. Σπάνια, εμφανίζεται ρήξη του ήπατος, που οδηγεί σε επικίνδυνη για τη ζωή αιμορραγία. Μείωση αιματικής ροής στον πλακούντα: Η προεκλαμψία επηρεάζει τις αρτηρίες που μεταφέρουν αίμα από τη μήτρα στον πλακούντα. Εάν ο πλακούντας δέχεται λιγότερο αίμα από τη μήτρα, τότε ελαττώνεται το οξυγόνο και οι θρεπτικές ουσίες που λαμβάνει το έμβρυο, και κατά συνέπεια αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της ενδομήτριας ανάπτυξης του εμβρύου, πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης και σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας του νεογνού λόγω προωρότητας. Αποκόλληση πλακούντα: Η προεκλαμψία αυξάνει την πιθανότητα αποκόλλησης του πλακούντα από τα τοιχώματα της μήτρας πριν από τον τοκετό, η οποία είναι σοβαρή επιπλοκή που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη αιμορραγία και να απειλήσει τη ζωή τόσο του εμβρύου, όσο και της εγκύου. Σύνδρομο HELLP: Το σύνδρομο αυτό χαρακτηρίζεται από την ταυτόχρονη ύπαρξη αιμόλυσης (καταστροφής ερυθρών αιμοσφαιρίων), αυξημένων ηπατικών ενζύμων και χαμηλών αιμοπεταλίων. Μπορεί να απειλήσει τη ζωή της εγκύου ταχύτατα, και είναι ιδιαίτερα σοβαρό, δεδομένου ότι ενίοτε μπορεί να εμφανιστεί χωρίς κανένα προηγούμενο σύμπτωμα προεκλαμψίας. Εκλαμψία: Όταν η προεκλαμψία δεν ελέγχεται, μπορεί να εξελιχθεί σε εκλαμψία, η οποία χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη σπασμών. Τα συμπτώματα της εκλαμψίας περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος δεξιά, σοβαρή κεφαλαλγία, διαταραχές όρασης και επιπέδου συνείδησης. Η εκλαμψία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές σε ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος, το ήπαρ και οι νεφροί. Χωρίς θεραπεία, η εκλαμψία οδηγεί σε κώμα, εγκεφαλική βλάβη και θάνατο. Επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα: Η προεκλαμψία αυξάνει τον κίνδυνο μελλοντικής εμφάνισης διαταραχών του καρδιαγγειακού συστήματος. ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η ανεύρεση υψηλής πίεσης (άνω των 140/90 mmhg) σε εξέταση ρουτίνας, θέτει την υπόνοια ύπαρξης προεκλαμψίας μετά την 20η εβδομάδα. Για την επιβεβαίωση, απαιτείται δεύτερη μέτρηση μετά από 6 ώρες με την έγκυο σε ηρεμία. Η ανεύρεση υψηλών επιπέδων πρωτεΐνης στα ούρα επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Αν γίνει η διάγνωση της προεκλαμψίας, ο γιατρός σας θα συστήσει πρόσθετες εξετάσεις που περιλαμβάνουν: Γενική αίματος (με έμφαση στον αριθμό των αιμοπεταλίων) γενική ούρων, Έλεγχο της ηπατικής λειτουργίας (τρανσαμινάσες, LDH, αλκαλική φωσφατάση, γ-gt), Έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας (ουρία, κρεατινίνη), Έλεγχο ηλεκτρολυτών και ουρικού οξέος, Έλεγχο της πηκτικότητας του αίματος, Συλλογή ούρων 24ώρου για ποσοτικό προσδιορισμό πρωτεΐνης. Παρακολούθηση του εμβρύου Ο γιατρός σας θα συστήσει επίσης 62 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

15 Αφιέρωμα υπερηχογράφημα με το οποίο ελέγχεται η ανάπτυξη του εμβρύου και μέσω της εξέτασης Doppler η παροχή αίματος από τον πλακούντα στο έμβρυο. Επίσης θα σας συστήσει καρδιοτοκογραφικό έλεγχο (Non-Stress Test, NST) ή Βιοφυσικό Προφίλ, εξετάσεις οι οποίες εκτιμούν αν το έμβρυό σας λαμβάνει αρκετό οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες από τον πλακούντα. Το NST είναι μια απλή, μη επεμβατική μέθοδος, που δείχνει πώς η καρδιά του εμβρύου αντιδρά όταν αυτό κινείται μέσα στη μήτρα. Η εξέταση είναι καθησυχαστική όταν η καρδιακή συχνότητα του εμβρύου αυξάνει κατά 15 παλμούς το λεπτό, και αυτό συμβαίνει τουλάχιστον δύο φορές μέσα στα 20 λεπτά που διαρκεί η εξέταση. Το βιοφυσικό προφίλ συνδυάζει τα ευρήματα του NST με υπερηχογραφικές παραμέτρους του εμβρύου, όπως ο μυϊκός τόνος, οι κινήσεις και οι αναπνοές του εμβρύου, καθώς και την ποσότητα του αμνιακού υγρού. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η μόνη ουσιαστική θεραπεία είναι ο τοκετός του εμβρύου. Βεβαίως αυτό εξαρτάται από την ηλικία της κύησης και από το πόσο ώριμο είναι το έμβρυο. Συνήθως με τη διάγνωση της προεκλαμψίας ο γιατρός σας θα σας συστήσει εντατικότερη παρακολούθηση. Θα πρέπει να σας βλέπει από την 20η έως την 32η εβδομάδα κάθε 15 ημέρες, και έκτοτε κάθε εβδομάδα μέχρι τον τοκετό. Φαρμακευτική αγωγή Ο γιατρός σας θα συστήσει: Αντιυπερτασικά φάρμακα, που θα μειώσουν την αρτηριακή σας πίεση μέχρι τον τοκετό, Κορτικοστεροειδή που θα βοηθήσουν την ωρίμανση των πνευμόνων του μωρού σας, όταν υπάρξει ανάγκη να γεννηθεί πρόωρα (πριν την 37η εβδομάδα), Φάρμακα που αποτρέπουν την εμφάνιση σπασμών σε περίπτωση βαριάς, μη ελεγχόμενης προεκλαμψίας (όπως το Θειϊκό Μαγνήσιο). Κατάκλιση Όταν αντιμετωπίζετε περίπτωση ήπιας προεκλαμψίας, ο γιατρός σας θα σας συστήσει ξεκούραση στο κρεβάτι και περιορισμό των δραστηριοτήτων, με στόχο να μειωθεί η αρτηριακή σας πίεση και να αυξηθεί η αιματική ροή στον πλακούντα, δίνοντας στο μωρό σας χρόνο για να ωριμάσουν οι πνεύμονές του. Στο διάστημα αυτό θα σας παρακολουθεί εντατικά, για να ελέγχει την πίεσή σας, την πρωτεΐνη στα ούρα σας και την κατάσταση του εμβρύου. Αν η προεκλαμψία είναι περισσότερο σοβαρή, θα χρειαστεί να νοσηλευτείτε στο νοσοκομείο, όπου εκτός από τον πλήρη εργαστηριακό έλεγχο και την κατάκλιση, θα έχετε εντατικότερη παρακολούθηση του εμβρύου σας με NST ή βιοφυσικό προφίλ. Τοκετός Όταν η προεκλαμψία διαγνωστεί κοντά στο τέλος της εγκυμοσύνης Η μόνη ουσιαστική θεραπεία της προεκλαμψίας είναι ο τοκετός του εμβρύου. σας, ο γιατρός σας ενδέχεται να συστήσει πρόκληση τοκετού. Αυτό θα γίνει αφού εκτιμήσει διάφορες παραμέτρους του τραχήλου της μήτρας (μήκος, σύσταση, θέση, και διαστολή) και την θέση που έχει το έμβρυο μέσα στη μήτρα, για να διαπιστώσει αν η πρόκληση αυτή θα έχει επιτυχία ή όχι. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ενδέχεται η εκτίμηση της ηλικίας της κύησης ή η κατάσταση του τραχήλου να έχει δευτερεύουσα σημασία. Αν δεν είναι η αναμονή εφικτή, η γιατρός σας μπορεί να συστήσει πρόκληση τοκετού ή προγραμματισμένη καισαρική τομή νωρίτερα. Κατά τη διάρκεια της γέννησης, ενδέχεται να λάβετε ενδοφλέβια θειικό μαγνήσιο, για την αποφυγή σπασμών. Μετά τον τοκετό, να περιμένετε ότι η αρτηριακή σας πίεση θα επανέλθει στο φυσιολογικό μετά από μερικές εβδομάδες. u ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 63

16 HPV: Ο ιός και η φυσική ιστορία της λοίμωξης Από τον Παντελή Κόκκαλη, Γυναικολόγο Μαιευτήρα, Ειδικό κολποσκόπησης και παθολογίας τραχήλου, Επιμελητή Τμήματος Κολποσκόπησης & Εφαρμογών Laser ΓΑΙΑ 64 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 Όταν μιλάμε για τον ιό των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (Human Papilloma Virus: HPV) αναφερόμαστε για την ακρίβεια σε μια ομάδα DNA ιών, οι οποίοι μπορούν να προσβάλλουν τον άνθρωπο και να προκαλέσουν κονδυλωματώδεις αλλοιώσεις (μικρές προεξοχές του δέρματος με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά), προκαρκινικές αλλοιώσεις και σπανιότερα καρκίνο του δέρματος και των έξω γεννητικών οργάνων. Κονδυλωματώδης αλλοίωση τραχήλου μήτρας Oι HPV ταξινομούνται σε γένη, ανάλογα με το ποιούς οργανισμούς προσβάλλουν (τον άνθρωπο προσβάλλει το γένος Alpha papilloma virus) και σε τύπους, ανάλογα με μικροδιαφορές στο γενετικό τους υλικό. O τύπος του ιού καθορίζει το είδος και τη θέση της αλλοίωσης στο δέρμα. Κάθε γένος προσβάλλει συγκεκριμένα είδη του ζωικού βασιλείου και κάθε τύπος συγκεκριμένο επιθήλιο και έχει το δικό του ογκογόνο δυναμικό. Ο κάθε τύπος ονομάζεται με ένα αριθμό που αντιπροσωπεύει τη σειρά με την οποία ανακαλύφθηκε. Υπάρχουν περίπου 100 HPV τύποι που προσβάλλουν τον άνθρωπο με 40 εξ αυτών να προσβάλλουν το επιθήλιο των έξω γεννητικών οργάνων και του ορθού. Οι υπόλοιποι προσβάλουν το δέρμα άλλων περιοχών του σώματος (χέρια, πόδια, πρόσωπο, στοματική κοιλότητα, ορθό κ.τ.λ.). Οι πιο συχνά (90%) ανιχνευόμενοι τύποι στις περιπτώσεις κονδυλωμάτων των έξω γεννητικών οργάνων είναι οι 6 και 11 οι οποίοι προκαλούν και τις περισσότερες

17 Αφιέρωμα Φιλογενετικό δένδρο HPV. H oμάδα Alpha προσβάλει τον άνθρωπο ενώ οι υπόλοιπες άλλα είδη του ζωϊκού βασιλείου. Ανάλογα με το αν σχετίζονται ή όχι με καρκίνο του γεννητικού συστήματος, οι HPV διακρίνονται σε δύο μεγάλες ομάδες: Χαμηλού κινδύνου 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81 Υψηλού κινδύνου 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73, 82 περιπτώσεις υποτροπιάζουσας λαρυγγικής θηλωμάτωσης, < 15% των χαμηλόβαθμων αλλοιώσεων του τραχήλου και σπανιότατα κακοήθειες όπως ο όγκος Buschke- Lowenstein και μόνο 2,5-5% των καρκινωμάτων του αιδοίου, του πρωκτού και του πέους. Οι τέσσερις πιο κοινοί τύποι του ιού στο γενικό πληθυσμό είναι κατά φθίνουσα συχνότητα οι 16, 18, 45, 31, 6, 58, 35, 33, ενώ σε γυναίκες με πλακώδες καρκίνωμα τραχήλου οι 16, 18, 45, 31, 33, 52, 58, 35. Συμπερασματικά, οι τέσσερις πιο συχνοί τύποι που ανευρίσκονται σε γυναίκες χωρίς αλλοιώσεις είναι αυτοί που ανευρίσκονται και σε γυναίκες με καρκίνο τραχήλου. Ο τύπος 16 παρουσιάζει το μεγαλύτερο ογκογόνο δυναμικό, καθώς ανευρίσκεται σε περισσότερο από το 50% των πλακωδών καρκίνων του τραχήλου, στο 49% των CIN 3 αλλοιώσεων και στο 40 90% των HPV σχετιζόμενων ενδοεπιθηλιακών αλλοιώσεων αιδοίου, κόλπου, πέους, κεφαλής και πρωκτού. Παρ όλα αυτά ανευρίσκεται και σε χαμηλόβαθμες αλλοιώσεις του κατώτερου γεννητικού συστήματος (30-40%), 10% σε εξωφυτικά κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και 7% σε νέες γυναίκες με φυσιολογικό τεστ Παπανικολάου. Ο τύπος 18, αν και ευθύνεται για το 25% των διηθητικών καρκίνων του τραχήλου, εντούτοις δεν ανιχνεύεται τόσο συχνά όσο θα περιμέναμε σε προκαρκινικές αλλοιώσεις. Αυτό υποδεικνύει ότι αυτοί οι καρκίνοι είτε εμφανίζονται denovo, χωρίς να προηγείται η γνωστή ενδοεπιθηλιακή πορεία από χαμηλού προς υψηλού βαθμού νεοπλασία, είτε ότι η πορεία αυτή διαδραματίζεται εξαιρετικά γρήγορα ώστε ο προληπτικός έλεγχος δεν προλαβαίνει να την εντοπίσει (πιθανότατα η ενσωμάτωση του DNA του ιού πραγματοποιείται αρκετά νωρίς και συνοδεύεται από ελάττωση του ιϊκού φορτίου). Ο συγκεκριμένος τύπος σχετίζεται με το 68% των αδενοκαρκινωμάτων και των αδενοπλακωδών καρκινωμάτων του τραχήλου αλλά και με 25% των πλακωδών καρκινωμάτων του τραχήλου. Μορφολογία του ιού Ο ιός αποτελείται από το 20σάεδρο (72 πλευρές) το πρωτεïνικό περίβλημα (κάψα), το οποίο του επιτρέπει να προσκολληθεί και να εισέλθει στα κύτταρα και το γενετικό του υλικό (γονιδίωμα - DNA), που περιβάλλεται από την κάψα και περιέχει όλες τις πληροφορίες για την αναπαραγωγή και τον πολλαπλασιασμό του ιού. Αυτό συνήθως βρίσκεται σε επισωματική (κυκλική) μορφή μέσα στα κύτταρα. Το γονιδίωμα του HPV παρουσιάζει τρεις περιοχές: 1. Την άνω ρυθμιστική περιοχή URR (Upper Regulatory Region), που δεν κωδικοποιεί πρωτεΐνες αλλά παίζει ρυθμιστικό ρόλο στην αναπαραγωγή του ιού και τη μεταφορά ακολουθιών στην Ε περιοχή. 2. Την πρώιμη περιοχή Ε (Early) που περιέχει -όπως και η L περιοχή - λειτουργικά γονίδια (αναφέρονται ως open reading frames ORFs) που κωδικοποιούν πρωτεΐνες σημαντικές στον πολλαπλασιασμό του ιού (ο οποίος συμβαίνει «νωρίς» (early) στον κύκλο ζωής του, στα βασικά και παραβασικά κύτταρα). Έχουν προσδιοριστεί οκτώ ORFs που κωδικοποιούν αντίστοιχες πρωτεΐνες: Ε1: έναρξη διπλασιασμού ιϊκού DNA, Ε2: ρύθμιση της μεταγραφής του DNA και υποστήριξη της αντιγραφής του, Ε3: ασαφής λειτουργία, πιθανώς προάγει την ογκογένεση, Ε4: διάσπαση των κυτταροκερατινών των μολυσμένων κυττάρων και απελευθέρωση ιικών σωματιδίων, Ε5: αρνητική ρύθμιση ανοσολογικών απαντήσεων ξενιστή και ενεργοποίηση υποδοχέων EGF και PGF, Ε6: αποδόμηση ρ53 ογκοκατασταλτικής πρωτεΐνης, Ε7: σύνδεση με την prb ογκοκατασταλτικής πρωτεΐνης, ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 65

18 HPV: Ο ιός και η φυσική ιστορία της λοίμωξης Γενιδίωμα ιού ανθρωπίνων κονδυλωμάτων Ε8: σύμπλοκη δράση με την Ε2 ως ρυθμιστική πρωτεΐνη. 3. Την όψιμη περιοχή L (Late) της οποίας τα ORFs κωδικοποιούν δομικές πρωτεΐνες της κάψας του ιού (η οποία συντίθεται «αργά» (late) στον κύκλο ζωής του στα κύτταρα των ανώτερων στοιβάδων). Έχουν προσδιοριστεί δύο ORFs: L1: κωδικοποιεί την κύρια πρωτεΐνη του καψιδίου, L2: κωδικοποιεί την δευτερεύουσα πρωτεΐνη του καψιδίου. Ο ιός χωρίς την κάψα του δεν είναι μολυσματικός και η παραγωγή των πρωτεϊνών της στα κύτταρα των ανώτερων στοιβάδων του επιθηλίου είναι πρωταρχικής σημασίας για την μετάδοσή του σε άλλα κύτταρα. Η αδρανοποίηση των σημαντικότερων ογκοκατασταλτικών μηχανισμών (Ε6, Ε7) έχει σαν αποτέλεσμα τη συσσώρευση, με το χρόνο, τυχαίων μεταλλάξεων, οι οποίες οδηγούν σε άναρχο πολλαπλασιασμό και «αθανατοποίηση» του κυττάρου. Σημαντικό σημείο στην καρκινογένεση αποτελεί, επίσης, η ενσωμάτωση του ιϊκού DNA στο DNA του ξενιστή, καθώς η διαδικασία αυτή προκαλεί διαταραχή της λειτουργίας του ρυθμιστικού Ε2 ORF. Φυσική ιστορία της λοίμωξης Οδός μετάδοσης: Η κύρια οδός μόλυνσης από τους HPV είναι σεξουαλική. Θεωρείται δηλαδή σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα με την ιδιαιτερότητα ότι είναι πολύ συχνό φαινόμενο στις ηλικίες (Τα 6 στα 10 άτομα που είναι σεξουαλικά ενεργά θα έρθουν σε επαφή με τον ιό μεταξύ 20 και 30 ετών) όπου αρχίζει συνήθως η σεξουαλική δραστηριότητα. Συγκεκριμένες σεξουαλικές συμπεριφορές, όπως πολλαπλοί σύντροφοι, έναρξη επαφών σε μικρή ηλικία και μικρός χρόνος μεταξύ γνωριμίας και σεξουαλικής επαφής, όπως και το ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, αυξάνουν τον κίνδυνο για ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις και καρκίνο του τραχήλου. Παρόλα αυτά, υπάρχουν, πλέον, ισχυρές αποδείξεις ότι η μόλυνση από HPV συμβαίνει και με μη γεννητική μετάδοση, αλλά η πιθανότητα είναι αρκετά μικρότερη. Πρόσφατες μελέτες τεκμηριώνουν την οριζόντια μετάδοση σε βρέφη και παιδιά με το σάλιο ή άλλη επαφή, αυτοενοφθαλμισμό στους επιπεφυκώτες καθώς και μετάδοση από ρουχισμό, πετσέτες, κλινοσκεπάσματα και προσωπικά είδη υγιεινής. Κάθετη μετάδοση, από τη μητέρα στο έμβρυο ή το βρέφος, μπορεί να συμβεί είτε κατά την κύηση είτε, συνηθέστερα, κατά τον τοκετό και η μέση συχνότητα μόλυνσης υπολογίζεται στο 39%. Ο ιός ανιχνεύεται στο αμνιακό υγρό, τους υμένες, τον τροφοβλαστικό ιστό και στο αίμα του ομφαλίου λώρου και συνεπώς μπορεί να μεταδοθεί κατά την κύηση. Επομένως, η καισαρική τομή δεν προστατεύει εντελώς το νεογνό από τη μόλυνση αν και η μεγαλύτερη μετανάλυση της κάθετης μετάδοσης έδειξε σαφώς χαμηλότερο ποσοστό μόλυνσης με καισαρική, συγκριτικά με το φυσιολογικό τοκετό (18,3% έναντι 8%). Η κλινική επίπτωση αυτής της μετάδοσης ευτυχώς δεν είναι σημαντική καθώς οι περισσότερες κάθετες μολύνσεις εμφανίζονται παροδικές και επιμένουν μόνο στο 2% των γεννητικών και <10% των στοματοφαρυγγικών λοιμώξεων. Στα περισσότερα νεογνά ο ιός δεν ανιχνεύεται ένα χρόνο μετά τον τοκετό αντανακλώντας την επιτυχή απάντηση των ανοσολογικών μηχανισμών στη λοίμωξη. Η σοβαρότερη κλινική εκδήλωση της κάθετης μετάδοσης είναι η υποτροπιάζουσα λαρυγγική θηλωμάτωση που προκαλείται από τους τύπους 6 και 11, σε συνδυασμό με ελλιπή ανοσολογική ανταπόκριση των συγκεκριμένων ιστών απέναντι στον HPV. Το γεγονός ότι η σεξουαλική επαφή είναι ουσιαστικά απαραίτητη προϋπόθεση για την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είτε ο νεογνικός τράχηλος δεν αποικείται κατά τον τοκετό από HPV, είτε τα μητρικά αντισώματα παρέχουν παθητική ανοσία. Άλλες πιθανές εξηγήσεις είναι η ειδική ορμονική ισορροπία του νεογνού μετά την δραματική πτώση των μητρικών οιστρογόνων και προγεστερόνης, που δεν ευνοεί την HPV λοίμωξη ή η πιθανή ύπαρξη απαραίτητων για τη λοίμωξη συμπαραγόντων που μεταδίδονται σεξουαλικά. 66 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

19 Αφιέρωμα Μηχανισμός μετάδοσης Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει να προσβάλλει τα κύτταρα είναι η παρουσία «ζώνης μετάπλασης», δηλαδή περιοχής όπου ένα είδος επιθηλίου (π.χ. πλακώδες) μεταπίπτει σε ένα άλλο (π.χ. κυλιδρικό) όπως συμβαίνει στον τράχηλο, στο ορθό και στο λαρυγγοφάρυγγα, η οποία είναι ευάλωτη λόγω ανωριμότητας των κυττάρων και μικρού πάχους του επιθηλίου. Όπου δεν υπάρχει ζώνη μετάπλασης, η λύση της συνέχειας του δέρματος από μικροτραυματισμούς (όπως συμβαίνει κατά τη σεξουαλική επαφή στο αιδοίο, τον κόλπο ή το πέος) επιτρέπει στον ιό να περάσει το φυσικό εμπόδιο που αποτελεί ένα υγιές και άθικτο δέρμα και να έρθει σε επαφή με τα κύτταρα που βρίσκονται στις βαθύτερες στοιβάδες. Aποφολιδωμένα επιφανειακά κύτταρα από το επιθήλιο του φορέα (που περιέχουν πλήρη, μολυσματικά ιϊκά σωμάτια), αποδομούνται και απελευθερώνουν τον ιό, ο οποίος μπορεί να προσβάλλει τα κύτταρα της βασικής στοιβάδας του επιθηλίου του νέου ξενιστή στις περιοχές με λύσεις της συνέχειας του δέρματος ή στις περιοχές με ζώνη μετάπλασης. Τα κύτταρα αυτά της βαθύτερης στοιβάδας του δέρματος (βασικής) είναι τα μεταβολικώς ενεργά κύτταρα του επιθηλίου, πολλαπλασιάζονται διαρκώς και προωθούνται σταδιακά ωριμάζοντας, προς την επιφάνεια όπου ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους και αποπίπτουν. Ο ενεργός πολλαπλασιασμός της βασικής στοιβάδας εξυπηρετεί τον HPV, καθώς, ανίκανος να πολλαπλασιαστεί από μόνος του, εισέρχεται στον πυρήνα των κυττάρων αυτών και χρησιμοποιεί παρασιτικά τους μηχανισμούς τους, ώστε να αναπαραχθεί και να δημιουργήσει χιλιάδες νέους ιούς που θα προσβάλλουν και άλλα κύτταρα. Με αυτό τον τρόπο, ο ιός πολλαπλασιάζεται και ωριμάζει σταδιακά μαζί με τα κύτταρα του επιθηλίου, από την βασική προς την επιφανειακή στοιβάδα, ούτως ώστε, ενώ στην βασική στοιβάδα ανευρίσκεται μόνο το DNA του ιού το οποίο και πολλαπλασιάζεται, στην επιφανειακή ανιχνεύονται πλήρη ιϊκά σωμάτια με κάψα, τα οποία είναι και λοιμογόνα. Ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση τραχήλου Η πλειοψηφία των γυναικών θα έρθει σε επαφή με τον ιό κατά την εφηβεία ή το πρώτο ήμισυ της 2ης δεκαετίας της ζωής. Πρόκειται για μια πολύ συχνή λοίμωξη (60% των νεαρών γυναικών είναι HPV θετικές) αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό των ατόμων αυτών θα παρουσιάσει ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις χαμηλού βαθμού (LGSIL) καθώς η συνήθης φυσική εξέλιξη της νόσου είναι αυτή μιας παροδικής υποκλινικής λοίμωξης. Μετά από τη μόλυνση με HPV η λοίμωξη μπορεί να ακολουθήσει μία από τις κάτωθι οδούς φυσικής εξέλιξης: 1. Η πλειοψηφία των λοιμώξεων παραμένει μόνιμα λανθάνουσα και δεν ανιχνεύεται με καμία μέθοδο (μοριακή, κυτταρολογική, κολποσκοπική) ή προκαλεί παροδικές κυτταρικές αλλοιώσεις που ξεφεύγουν τον κυτταρολογικό έλεγχο όταν αυτός δεν είναι συχνός. Το εάν ο ιός εξουδετερώνεται και «καθάρεται» πλήρως από τον οργανισμό ή παραμένει παρών σε μόνιμη λανθάνουσα κατάσταση δεν έχει διευκρινιστεί. Οι ενδείξεις, ωστόσο, συγκλίνουν στη θεωρία της μόνιμης λανθάνουσας λοίμωξης που παραμένει υπό τον έλεγχο της ανοσολογικής απόκρισης εφ όρου ζωής. 2. Ένα μικρότερο ποσοστό γυναικών θα εμφανίσει χαμηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις του τραχήλου ή/και του κόλπου (LGSIL), τις οποίες αποκαλύπτει ο κυτταρολογικός έλεγχος διαπιστώνοντας κυτταρικές μορφολογικές αλλαγές χαρακτηριστικές του HPV (κοιλοκυττάρωση, διόγκωση και υπερχρωμασία πυρήνων κ.ά.). Η πλειοψηφία των γυναικών με αυτές τις αλλοιώσεις θα παρουσιάσει αυτόματη υποχώρηση τους ή παραμονή τους στη χαμηλόβαθμη κλίμακα χωρίς εξέλιξη σε υψηλόβαθμες βλάβες. 3. Ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό θα παρουσιάσει υψηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις και κάποιες από αυτές καρκίνο τραχήλου (31% των CIN3). Πρόκειται για τις εμμένουσες λοιμώξεις από στελέχη υψηλού κινδύνου. Ο επιπολασμός του CIN3 φθάνει το υψηλότερό του ποσοστό στις ηλικίες και μετά πέφτει, ενώ σε μερικές χώρες παρουσιάζει μια δεύτερη αύξηση μετά τα 65. Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις CIN 1 και CIN 2 οφείλονται σε τύπους υψηλού κινδύνου, μόνο ένα μικρό ποσοστό θα εξελιχθεί σε CIN 3 ή καρκίνο και ο κίνδυνος ανάπτυξης υψηλόβαθμων αλλοιώσεων εξαρτάται άμεσα από τον τύπο του ιού. Η πιο εμπεριστατωμένη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας πάνω στη φυσική ιστορία των ενδοεπιθηλιακών αλλοιώσεων είναι αυτή του Ostor που ανέλυσε τα αποτελέσματα μελετών από το 1952 έως το 1992 και συνοψίζεται στον πίνακα: ΕΞΕΛΙΞΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΕΠΙΜΟΝΗ ΣΕ CIN 3 ΣΕ ΚΑΡΚΙΝΟ CIN1 60% 30% 10% 1% CIN2 40% 40% 20% 5% CIN3 33% <56% - >12% Ostor AG. Natural history of CIN: a critical review. IntJGynecolPathol 1993;12: Ο τύπος του ιού και η επιμονή της λοίμωξης είναι ο ένας καθοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη ή όχι υψηλόβαθμων αλλοιώσεων και καρκίνου. Η εμφάνιση ανευπλοειδίας και ενσωμάτωσης του ιϊκού DNA στο DNA του ξενιστή σχετίζονται άμεσα με την ανάπτυξη υψηλόβαθμων αλλοιώσεων και καρκίνου ενώ η διαταραχή της λειτουργίας του ρ53 και του prb γονιδίου από τον ιό, οδηγεί με το χρόνο σε συσσώρευση γενετικών βλαβών και τελικά σε καρκινογένεση. Τα υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου στις ΗΠΑ εμφανίζονται μεταξύ των ηλικιών αντανακλώντας το χρόνο που απαιτείται για την πρόοδο από την αρχική λοίμωξη σε ενδοεπιθηλιακή αρχικά και διηθητική αργότερα νεοπλασία. Η ανοσολογική απόκριση του ξενιστή είναι ο άλλος καθοριστικός παράγοντας. Τα γενετικά χαρακτηριστικά του ατόμου καθορίζουν αυτή την απόκριση σε μεγάλο βαθμό: Τα ειδικά αντιγόνα των λευκοκυττάρων (HLAs) παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην παρουσίαση ιϊκών αντιγόνων και πιθανοί πολυμορφισμοί τους μπορεί να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εμφάνιση τραχηλικής νεοπλασίας αν υποθέσουμε ότι μεταβάλλεται θετικά ή αρνητικά η ανοσολογική απόκριση απέναντι στον HPV. Συμπερασματικά, ο HPV ευθύνεται για μια πολύ συχνή λοίμωξη η οποία σε ένα μικρό ποσοστό εκδηλώνεται ή έχει επιπτώσεις για το άτομο που μολύνθηκε. Δηλαδή ο καρκίνος του τραχήλου είναι η σπάνια κατάληξη μιας πολύ συχνής λοίμωξης. Η έστω και σπάνια όμως αυτή εξέλιξη επιβάλλει τον οργανωμένο και τακτικό έλεγχο των γυναικών με γυναικολογική εξέταση με τεστ Παπανικολάου / ΗPV DNA τεστ, τη σωστή παρακολούθηση και διαγνωστική προσέγγιση με κολποσκόπηση και αν χρειαστεί την έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση με αγκύλη διαθερμίας (LLETZ) ή CO2 Laser. u ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 // 67

20 Ευχαριστήριες επιστολές προς τη Μαιευτική - Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ 68 // ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ

Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή που εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Βιολογίας. Β Τετράμηνο. Θέμα: Προγεννητικός Έλεγχος (Κεφάλαιο 12) Ονοματεπώνυμο: Κ. Κυριακή Τμήμα: Α2 Καθηγητής: κ.

Εργασία Βιολογίας. Β Τετράμηνο. Θέμα: Προγεννητικός Έλεγχος (Κεφάλαιο 12) Ονοματεπώνυμο: Κ. Κυριακή Τμήμα: Α2 Καθηγητής: κ. Εργασία Βιολογίας Β Τετράμηνο Θέμα: Προγεννητικός Έλεγχος (Κεφάλαιο 12) Ονοματεπώνυμο: Κ. Κυριακή Τμήμα: Α2 Καθηγητής: κ.πιτσιλαδής Βασίλης Τι είναι ο προγεννητικός έλεγχος; Ο προγεννητικός έλεγχος αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο HPV; Μετάδοση Η μετάδοση του HPV μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:

Τι είναι ο HPV; Μετάδοση Η μετάδοση του HPV μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους: Τι είναι ο HPV; Ο HPV (Human Pappiloma Virus) είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Είναι μια από τις πιο συχνές σεξουαλικώς μεταδιδόμενες μολύνσεις στον άνθρωπο. Ο HPV είναι ο πιο συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής ΕΚΠΑ, σε συνεργασία με Αναπλ. Καθηγητή Ν. Παπαντωνίου, Α Μαιευτική και Γυναικολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Χάρης Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Παν/κού Νοσοκομείου St Bart's, London

Γράφει: Χάρης Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Παν/κού Νοσοκομείου St Bart's, London Γράφει: Χάρης Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, τ. Επιμελητής Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Παν/κού Νοσοκομείου St Bart's, London Στη διαδικασία της τεχνητής γονιμοποίησης (IVF) μεταφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ Η Rh ανοσοποίηση οφείλεται σε εμβρυο-μητρική μετάγγιση (ΕΜΜ), όπου ποσότητα Rh θετικού εμβρυϊκού αίματος εισέρχεται στη μητρική κυκλοφορία Rh αρνητικής εγκύου και δημιουργούνται αντισώματα κατά του παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

HPV Human Papilloma Virus. Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων

HPV Human Papilloma Virus. Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων HPV Human Papilloma Virus Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων Καρκίνος τραχήλου της μήτρας Υψηλή θνησιμότητα Ο δεύτερος σε συχνότητα που αφορά τις γυναίκες παγκόσμια 500.000 γυναίκες εμφανίζουν καρκίνο τραχήλου

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Δ. Βραχνής. και Εμβρυομητρικής. Αρεταίειο Νοσοκομείο

Νικόλαος Δ. Βραχνής. και Εμβρυομητρικής. Αρεταίειο Νοσοκομείο Υπερηχογραφικά καθοδηγούμενος επεμβατικός έλεγχος στη Μαιευτική Νικόλαος Δ. Βραχνής Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας και Εμβρυομητρικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Αρεταίειο Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

HPV. Τι είναι τα κονδυλώματα?

HPV. Τι είναι τα κονδυλώματα? HPV O HPV (Human papilloma virus) ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι ιός που βασίζεται στο DNA και μολύνει το δέρμα και τις βλεννογόνες μεμβράνες ανθρώπων και ορισμένων ζώων. Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωριστεί

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες

Διαβάστε περισσότερα

Η λοίμωξη από τον ιό HPV

Η λοίμωξη από τον ιό HPV Η λοίμωξη από τον ιό HPV Γενικά Ο ιός HPV ή αλλιώς ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (εικόνα 1) είναι ένας μικρο-οργανισμός που αναπτύσσεται μέσα στα κύτταρα μας, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλους τους ιούς.

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Η προεκλαµψία είναι πολύ πιο συνήθης από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Στην πραγµατικότητα είναι η συνηθέστερη σοβαρή επιπλοκή της κύησης. Η προεκλαµψία

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 13 ΓΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ ΜΑΘΗΜΑ:ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT ΘΕΜΑ:ΥΓΕΙΑ-ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14 ΤΑΞΗ Α1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: 1)ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΗΤΡΑΣ- ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 2)AIDS 3)ΜΗΝΙΣΚΟΣ 4)ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών

Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΛ: 2310892819

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα, 20/05/2015 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 13 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαιευτικής Γυναικολογίας στο Βόλο, 28-31 Μαΐου 2015 Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Έντυπο. Το Υπερηχογράφημα της αρχόμενης κύησης

Έντυπο. Το Υπερηχογράφημα της αρχόμενης κύησης Έντυπο Τα διάφορα υπερηχογραφήματα που εκτελούνται κατά τη διάρκεια της κύησης έχουν σκοπό να διαγνώσουν διάφορες ανωμαλίες στο έμβρυο (να βεβαιώσουν τη φυσιολογική ανάπτυξή του) και να προβλέψουν συγκεκριμένες

Διαβάστε περισσότερα

Άλλο κονδυλώματα κι άλλο HPV;

Άλλο κονδυλώματα κι άλλο HPV; Άλλο κονδυλώματα κι άλλο HPV; Στην ουσία πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Κονδυλώματα είναι η αρχαία ονομασία και HPV είναι η σύγχρονη ιατρική ορολογία και σημαίνει Human Pappiloma Virus ή στα ελληνικά Ιός

Διαβάστε περισσότερα

«β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας»

«β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας» Εργαστήριο Κυτταρογενετικής ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» «β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας» Ζαχάκη Σοφία - Ουρανία Βιολόγος, MSc, PhD β μεσογειακή αναιμία Η θαλασσαιμία ή νόσος

Διαβάστε περισσότερα

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Εργασία: Γιάννης Π.

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Εργασία: Γιάννης Π. Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα Εργασία: Γιάννης Π. Εισαγωγή Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις, οι οποίες

Διαβάστε περισσότερα

Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα

Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400','320','7. 0.14','/plugins/content/avreloaded/expressinstall.swf',

Διαβάστε περισσότερα

εξουαλικώς t μεταδιδόμενα

εξουαλικώς t μεταδιδόμενα ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ M i / τεχνολογικά χρονικά εξουαλικώς t μεταδιδόμενα της Ε. Βαβουράκη* Τι είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα; Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι ασθένειες που μεταδίδονται

Διαβάστε περισσότερα

Ιοί & HPV. Ευστάθιος Α. Ράλλης. Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας

Ιοί & HPV. Ευστάθιος Α. Ράλλης. Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Ιοί & HPV Ευστάθιος Α. Ράλλης Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Περί ΙΩΝ Ορισμός Οι ιοί είναι ατελείς, λοιμώδεις οργανισμοί μικρότεροι σε μέγεθος από τα μικρόβια και ορατοί μόνο με το ηλεκτρονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σημείωμα του συγγραφέα Ευχαριστίες HPV: Τι είναι, πού βρίσκονται και τι προκαλούν

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Σημείωμα του συγγραφέα Ευχαριστίες HPV: Τι είναι, πού βρίσκονται και τι προκαλούν ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σημείωμα του συγγραφέα.... 31 Ευχαριστίες.... 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οι μολύνσεις από τους HPV και τα πιθανά επακόλουθα HPV: Τι είναι, πού βρίσκονται και τι προκαλούν ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Η παρούσα έκδοση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών

ΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΛ: 2310892819 e-mail: hmesogiaki@ippokratio.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ Παθοφυσιολογία, Διάγνωση και Αντιμετώπιση Alexander Kofinas, MD Director Kofinas Perinatal Associate Professor Clinical Obstetrics and Gynecology Cornell University, College of Medicine

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος

Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος Η πρόκληση τοκετού αποτελεί μία προσπάθεια ενάρξεώς του σε περιπτώσεις που η συνέχιση της κύησης δεν είναι επιθυμητή για λόγους απειλούμενης

Διαβάστε περισσότερα

Οδός Ξενίας 1, 115 27 Αθήνα, T ηλ.: 210 7775444 Fax: 210 7775420 e-mail: info@diamedica.gr http://www.diamedica.gr. Πίνακας 1.

Οδός Ξενίας 1, 115 27 Αθήνα, T ηλ.: 210 7775444 Fax: 210 7775420 e-mail: info@diamedica.gr http://www.diamedica.gr. Πίνακας 1. Ενημερωτικό Δελτίο Τεύχος 1 Δεκέμβριος 2007 Εργαστήριο Κλινικής Βιοχημείας και Εργαστηριακής Ιατρικής Οδός Ξενίας 1, 115 27 Αθήνα, T ηλ.: 210 7775444 Fax: 210 7775420 e-mail: info@diamedica.gr http://www.diamedica.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών.

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών. Με ιη συμβολή του τεστ ΠΑΠ, ο καρκίνος του τραχήλου έπαψε να είναι η πρώτη αιτία θανάτου

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Πώς πρέπει να υπολογίζω τον κύκλο και την ωορρηξία μου; Ο κύκλος μιας γυναίκας μετριέται από την πρώτη μέρα της περιόδου της μέχρι την

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

HPV-Εμβόλιο: Νέα εποχή στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου

HPV-Εμβόλιο: Νέα εποχή στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου HPV-Εμβόλιο: Νέα εποχή στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου Θεόδωρος Αγοραστός Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας Α.Π.Θ., Α' Μαιευτική & Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. Παπαγεωργίου ισό αιώνα μετά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟΓΝΟ 7ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Δρ. Μαρία Τζητηρίδου- Χατζοπούλου Παιδίατρος Νεογνολόγος-Αναπτυξιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Π.Ο.Υ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ

ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΑΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΚΑΘ` ΕΞΙΝ ΑΠΟΒΟΛΕΣ (πληροφορίες για το κοινό σύμφωνα με το Βρετανικό κολλέγιο μαιευτήρωνγυναικολόγων) για περισσότερες πληροφορίες η γυναίκα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο της. ΓΕΝΙΚΑ Αποβολή είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ 2011-2015 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 500.000 νέα κρούσµατα καρκίνου του τραχήλου διαγιγνώσκονται ετησίως. 250.000

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης Οι ανιχνευτικές εξετάσεις (screening test) έχουν ευρεία εφαρμογή και μεγάλη πρακτική χρησιμότητα στον προγεννητικό έλεγχο. Ο προγεννητικός έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

αμινοξύ. Η αλλαγή αυτή έχει ελάχιστη επίδραση στη στερεοδιάταξη και τη λειτουργικότητα της πρωτεϊνης. Επιβλαβής

αμινοξύ. Η αλλαγή αυτή έχει ελάχιστη επίδραση στη στερεοδιάταξη και τη λειτουργικότητα της πρωτεϊνης. Επιβλαβής Κεφάλαιο 6: ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ -ΘΕΩΡΙΑ- Μεταλλάξεις είναι οι αλλαγές που συμβαίνουν στο γενετικό υλικό ενός οργανισμού, τόσο σε γονιδιακό επίπεδο (γονιδιακές μεταλλάξεις) όσο και σε χρωμοσωμικό επίπεδο (χρωμοσωμικές

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το τεστ ΠΑΠ; Ο γιατρός μου είπε πως είναι παθολογικό. Σημαίνει ότι έχω καρκίνο;

Τι είναι το τεστ ΠΑΠ; Ο γιατρός μου είπε πως είναι παθολογικό. Σημαίνει ότι έχω καρκίνο; Τι είναι το τεστ ΠΑΠ; Ο γιατρός μου είπε πως είναι παθολογικό. Σημαίνει ότι έχω καρκίνο; Το τεστ ΠΑΠ δεν είναι τεστ διάγνωσης καρκίνου. Αυτό που κάνει είναι να ανιχνεύει επιφανειακά κύτταρα του τραχήλου

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58 Από: K-Life (Καθημερινή) Τα γενετικά νοσήματα είναι ιδιαίτερα σπάνιες ασθένειες που οφείλονται σε μεταλλάξεις γονιδίων. Τα παιδιά που πάσχουν από αυτά χρειάζονται φροντίδα, ψυχολογική στήριξη αλλά και

Διαβάστε περισσότερα

1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ

1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ 1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ ΣΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ ΣΚΟΠΟΣ: Διαφύλαξη της υγείας της μητέρας Έγκαιρη διάγνωση της ενδομητρίου υποξίας ΚΑΡΔΙΟΤΟΚΟΓΡΑΦΗΜΑ (ΚΤΓ) Κατά την διάρκεια της κυήσεως οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος. Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά

Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος. Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά Η νέα εποχή στον Προγεννητικό Έλεγχο: Μοριακός Καρυότυπος - array CGH - Συγκριτικός γενωμικός υβριδισμός με μικροσυστοιχίες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών

Διαβάστε περισσότερα

Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος

Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος Κλασσική Εξωσωματική Γονιμοποίηση και Εμβρυομεταφορά στο στάδιο της βλαστοκύστης Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος «ΜΟΝΑΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» μαιευτήρια «ΜΗΤΕΡΑ» και «ΛΗΤΩ» 2002 Κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών Ζωή Σελά Τα βλαστοκύτταρα είναι ένα νέο θεραπευτικό εργαλείο στην Ιατρική διαφορετικό από τα φάρμακα που μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οι μολύνσεις από τους HPV και τα πιθανά επακόλουθα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οι μολύνσεις από τους HPV και τα πιθανά επακόλουθα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οι μολύνσεις από τους HPV και τα πιθανά επακόλουθα 42 ΓΥΝΑΙΚΑ & HPV ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΕΙΤΕ HPV: Τι είναι, πού βρίσκονται και τι προκαλούν 1. Τι σημαίνει HPV: Human Papilloma Virus Το

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΕΙΟ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΙΔΗΣ. Δίνουμε προτεραιότητα σε εσάς, στις ανάγκες σας αλλά, κυρίως, στις επιθυμίες σας!

ΙΑΤΡΕΙΟ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΙΔΗΣ. Δίνουμε προτεραιότητα σε εσάς, στις ανάγκες σας αλλά, κυρίως, στις επιθυμίες σας! ΙΑΤΡΕΙΟ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΙΔΗΣ Δίνουμε προτεραιότητα σε εσάς, στις ανάγκες σας αλλά, κυρίως, στις επιθυμίες σας! ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ Το κέντρο γυναικολογίας και αναπαραγωγής Fertility

Διαβάστε περισσότερα

«ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΝΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΜΗΤΕΡΑ «ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

«ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΝΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΜΗΤΕΡΑ «ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ «ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ» ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ «ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΜΗΤΕΡΑ Η εξέλιξη στην υπερηχογραφική τεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ Τι είναι η Γονόρροια; Η γονόρροια είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο λοιμώδεςνόσημα (ΣΜΝ). Η γονόρροια προσβάλλει συνήθως τα γεννητικά όργανα, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ. Εμμανουήλ Ε. Σαλαμαλέκης. Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας

Η ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ. Εμμανουήλ Ε. Σαλαμαλέκης. Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Η ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ Εμμανουήλ Ε. Σαλαμαλέκης Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Ορόσημα της Μαιευτικής 1668: Mauriceau 1739: Ίδρυση του πρώτου Μαιευτικού Νοσοκομείου στην Βρετανία: Queen Charlotte s Maternity

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης. Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης. Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 1 / 25 12.00-13.00 Συγγενείς ανωμαλίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΟΝΕΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΟΝΕΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΟΝΕΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ Η μεταμόσχευση αίματος από ομφάλιο λώρο και πλακούντα σε ασθενείς με Λευχαιμία και άλλες παθήσεις είναι μια νέα μέθοδος θεραπείας που άρχισε

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία

Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΛΕΝΗ, Ph.D. Λέκτορας Εργαστήριο Βιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη

Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Η ανδρική υπογονιμότητα είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον επιστημονικό κόσμο με δεδομένο ότι τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 2. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.1 Πως μπαίνει η διάγνωση; Γενικά ακολουθείται η παρακάτω προσέγγιση: Κλινική υποψία:

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Η προγεννητική διάγνωση Ενδείξεις: -Προχωρημένη ηλικία μητέρας (πιο συχνό: σύνδρομο Down) -Προγενέστερο παιδί με de novo χρωμοσωμική ανωμαλία -Ύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

Κύηση Υψηλού Κινδύνου Δεδομένα ΜΕΝΝ ΡΕΑ

Κύηση Υψηλού Κινδύνου Δεδομένα ΜΕΝΝ ΡΕΑ Κύηση Υψηλού Κινδύνου Δεδομένα ΜΕΝΝ ΡΕΑ 2011-2017 Αντωνία Χαρίτου Συντονίστρια-Διευθύντρια ΜΕΝΝ ΡΕΑ Αντιπρόεδρος ΕΕΠΙ Γενικός Γραμματέας ΕΝΕ 30ο Συνέδριο ΕΕΚΠΠΥ- Τήνος 1 Κύηση Υψηλού Κινδύνου Κύηση στην

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΗΠΑΤΙΤΙ Α C. Ερωτήσεις-Απαντήσεις (μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, οι σωστές απαντήσεις είναι με bold)

ΗΠΑΤΙΤΙ Α C. Ερωτήσεις-Απαντήσεις (μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, οι σωστές απαντήσεις είναι με bold) ΗΠΑΤΙΤΙ Α C Ερωτήσεις-Απαντήσεις (μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, οι σωστές απαντήσεις είναι με bold) 1) Τι είναι λάθος σχετικά με την επιδημιολογία της HCV λοίμωξης: Α. Η μέση

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά

Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Συνέντευξη με τον Παθολόγο - Ογκολόγο, Στυλιανό Γιασσά Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ορθού αποτελεί το δεύτερο πιο συχνό καρκίνο σε γυναίκες και άνδρες και αντιπροσωπεύει το 13% όλων των καρκίνων. Στην

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Νοσημάτων

Βασικές Αρχές Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Νοσημάτων Βασικές Αρχές Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Νοσημάτων Η συχνότητα των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Ασθενειών (Σ.Μ.Ν) αυξάνει πολύ γρήγορα σε όλες τις χώρες είτε αναπτυγμένες είτε αναπτυσσόμενες. Μπορούν να προκαλέσουν

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη 2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : Ορολογία και λίγα λόγια για τον καρκίνο Χαρακτηριστικά του καρκίνου Μεταλλάξεις Μεταλλάξεις και καρκίνος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΣΤΕΦΟΣ Θ. Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ. Η Αίθουσα Τοκετών - Επείγοντα Προβλήματα και η Επίλυσή τους. σημεία δυσαναλογίας (προκεφαλή, εφίππευση)

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ. Η Αίθουσα Τοκετών - Επείγοντα Προβλήματα και η Επίλυσή τους. σημεία δυσαναλογίας (προκεφαλή, εφίππευση) ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ 1 Η αντιμετώπιση που αναφέρεται παρακάτω αφορά κυήσεις χαμηλού κινδύνου Εάν ο τοκετός δεν έχει μπει στην ενεργό φάση ( διαστολή < 3 cm ): έχει σημασία η καλή θρέψη, ενυδάτωση, ξεκούραση,

Διαβάστε περισσότερα

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη;

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη; ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Σαββίδου Αβρόρα Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντίδραση του οργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ (AIDS)

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ (AIDS) ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ (AIDS) Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 εμφανίστηκε μία από τις σοβαρότερες ασθένειες ανεπάρκειας του ανοσοβιολογικού συστήματος Ανοσοβιολογική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Κάθε χρόνο περίπου 200.000 νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται με Ανεύρυσμα Κοιλιακής Αορτής. Είναι γνωστό επίσης, ότι η ρήξη του Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής οδηγεί σε ποσοστό τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

ΕΝΤΥΠΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΝΤΥΠΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Τίτλος Μελέτης: Ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και προκαρκινικές αλλοιώσεις /καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Παρακαλώ διαβάστε προσεκτικά αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα

Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση (P.G.D) σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και κληρονομικά νοσήματα MAΡΙΑ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ Κλινική Εμβρυολόγος Μονάδα Αναπαραγωγικής Ιατρικής Περιεχόμενα Ορισμός Ιστορική Αναδρομή Γενετική

Διαβάστε περισσότερα

2 ο ΓΕΛ Βόλου

2 ο ΓΕΛ Βόλου 2 ο ΓΕΛ Βόλου 2016-2017 Ορισμός Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

ειγµατοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS)

ειγµατοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) 12 ειγµατοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) Μεταφρασµένο από την Κατερίνα Πουγούνια και την Μαρία Τζέτη. Ιανουάριος 2009 Τροποποιήθηκε από φυλλάδια που εκδόθηκαν από τα νοσοκοµεία Guy s και St Thomas στο Λονδίνο,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν. ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΝΑ ΜΑΓΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ Ένα μακρύ «υπεραντλαντικό αεροπορικό

Διαβάστε περισσότερα

«ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ. Μαρία Μαλιδάκη, Χαράλαμπος Ν. Βερβερίδης Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

«ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ. Μαρία Μαλιδάκη, Χαράλαμπος Ν. Βερβερίδης Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης «ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ Μαρία Μαλιδάκη, Χαράλαμπος Ν. Βερβερίδης Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης «ΜΑΙΕΥΤΙΚΑ» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΗΛΥΚΗ ΓΑΤΑ Ο ωοθηκικός κύκλος και

Διαβάστε περισσότερα

Διαχειριση Προεκλαμψιας

Διαχειριση Προεκλαμψιας Διαχειριση Προεκλαμψιας Ορισμος Προεκλαμψια :Νεα εμφανιση υπερτασης ( συστολικη πιεση > 140 ή διαστολικη πιεση > 90 mmhg) και πρωτεινουριας (>300 mg / 24 h) μετα τις 20 / 40 σε μια γυναικα χωρις ιστορικο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΕΜΒΟΛΙΑ

ΣΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΕΜΒΟΛΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Σα εμβόλια είναι ένα άλλο πολύ σημαντικό θέμα που αφορά άμεσα την υγεία του παιδιού. Σα τελευταία χρόνια έχουν συμβάλει τα μέγιστα για την βελτίωση της υγείας και την αποφυγή πολλών ασθενειών των

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

HIV & Ca τραχήλου μήτρας. Άτομα μολυσμένα με HIV έχουν αυξημένη ροπή για την ανάπτυξη καρκίνου.

HIV & Ca τραχήλου μήτρας. Άτομα μολυσμένα με HIV έχουν αυξημένη ροπή για την ανάπτυξη καρκίνου. HIV & Ca τραχήλου μήτρας Άτομα μολυσμένα με HIV έχουν αυξημένη ροπή για την ανάπτυξη καρκίνου. ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Πολλαπλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της κακοήθειας σε ασθενείς με AIDS. Οι

Διαβάστε περισσότερα

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο!

Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο! Η αλματώδης αύξηση της συχνότητας του Σακχαρώδη Διαβήτη δημιούργησε την ανάγκη ίδρυσης οργανωμένων Κέντρων, τα οποία διαθέτουν όλα τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Universitäts-Frauenklinik Essen. Προγεννετικος Ελεγχος και Περιγεννητικη Ιατρικη Επιπεδο 1

Universitäts-Frauenklinik Essen. Προγεννετικος Ελεγχος και Περιγεννητικη Ιατρικη Επιπεδο 1 Universitäts-Frauenklinik Essen Προγεννετικος Ελεγχος και Περιγεννητικη Ιατρικη Επιπεδο 1 Αξιοτιμοι συναδελφοι, αγαπητοι γονεις, Τα πανεπιστημιακα μας εξωτερικα Ιατρεια Περιγεννητικης ιατρικης σας προσφερουν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής Υπάρχει ένα δεδομένο στη σύγχρονη ιατρική που λειτουργεί όπως λειτουργούσε στην

Διαβάστε περισσότερα

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA)

Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Συνδρομο Περιοδικου Πυρετου Με Τραχηλικη Λεμφαδενιτιδα, Φαρυγγοαμυγδαλιτιδα Και Αφθωδη Στοματιτιδα (PFAPA) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PFAPA 1.1 Τι είναι;

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Είναι ασθένειες που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Τα κυριότερα σεξουαλικά νοσήματα: Κονδυλώματα Γονόρροια Σύφιλη Χλαμύδια HIV/ AIDS, ηπατίτιδα β Ψείρες,

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις απαντήσεις HPV για τον ιό των ) ανθρώπινων θηλωμάτων(

Ερωτήσεις απαντήσεις HPV για τον ιό των ) ανθρώπινων θηλωμάτων( HPV Ερωτήσεις απαντήσεις HPV για τον ιό των ) ανθρώπινων θηλωμάτων( 1. Ερωτήσεις απαντήσεις για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) Τι είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV: Human Papillomavirus

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Διάγνωση της HIV λοίμωξης. Δρ. Μαρία Κοτσιανοπούλου Βιολόγος Υπεύθυνη Εργαστηριού Κέντρου Αναφοράς AIDS, ΕΣΔΥ

Εργαστηριακή Διάγνωση της HIV λοίμωξης. Δρ. Μαρία Κοτσιανοπούλου Βιολόγος Υπεύθυνη Εργαστηριού Κέντρου Αναφοράς AIDS, ΕΣΔΥ Εργαστηριακή Διάγνωση της HIV λοίμωξης Δρ. Μαρία Κοτσιανοπούλου Βιολόγος Υπεύθυνη Εργαστηριού Κέντρου Αναφοράς AIDS, ΕΣΔΥ Διάγνωση της HIV λοίμωξης Από το 1985 και μέχρι σήμερα η διαγνωστική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

Στην κεντρική σελίδα του δικτυακού τόπου www.embio.com.gr. μπορείτε να δείτε video της μονάδας embio

Στην κεντρική σελίδα του δικτυακού τόπου www.embio.com.gr. μπορείτε να δείτε video της μονάδας embio Στην κεντρική σελίδα του δικτυακού τόπου www.embio.com.gr μπορείτε να δείτε video της μονάδας embio 2 3 Ηλίας Θ. Γάτος MD Χειρουργός Γυναικολόγος - Μαιευτήρας Eιδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα