ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Δρ. Βασίλης Παπατσίρος

2 Διάρροιες και διαρροϊκά σύνδρομα των νεαρών χοίρων

3 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Πρωτόγαλα - γάλα ειδικές πρωτεΐνες ανοσοσφαιρίνες σπουδαιότερες στο πρωτόγαλα = ΙgA, IgM & IgG IgG = κυρίαρχη ανοσοσφαιρίνη του πρωτογάλακτος ενώ στη συνέχεια της γαλακτοπαραγωγής μειώνεται ραγδαία ενώ η IgA αυξάνεται

4 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

5 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Απορρόφηση ανοσοσφαιρινών = ώρες μετά τη γέννηση Η ικανότητα απορρόφησης μειώνεται κατά 50% στις πρώτες 3 ώρες μετά τη γέννηση Χοιρίδια που γεννούνται πρόωρα έχουν μικρότερη ικανότητα απορρόφησης πρωτεϊνών ανοσοσφαιρινών σε σχέση με τα κανονικά Το ανοσοποιητικό σύστημα του πεπτικού στους νεαρούς χοίρους είναι ανώριμο και καθιστά ευώλωτα τα ζώα

6 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στόμαχος ph στομάχου ρυθμίζει τη κίνηση βακτηρίων και μυκήτων από το στομάχι προς το λεπτό έντερο υπεύθυνο για την ενεργοποίηση της πεψίνης (πρωτεολυτικό ένζυμο) = πρέπει ph = 2-3,5 και η δραστικότητα της μειώνεται όταν το ph αυξάνεται αρχική πρωτεολυτική δραστικότητα πεψίνης = απαραίτητη για την δραστηριότητα της τρυψίνης στο λεπτό έντερο

7 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στόμαχος Νεογέννητα χοιρίδια αμελητέα παραγωγή HCL αυξάνεται με την ηλικία Απογαλακτισμένα χοιρίδια Ανώριμο πεπτικό σύστημα Δεν παράγουν αρκετό υδροχλωρικό οξύ (HCL) για να διατηρήσουν το ph του στομάχου σε σχετικά χαμηλά επίπεδα

8 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στόμαχος θηλάζοντα χοιρίδια = βακτηριακή ζύμωση της λακτόζης του γάλακτος από βακτήρια γαλακτοβάκιλλους σε γαλακτικό οξύ το γάλα πήζει (τυροποιείται) μέσα στο στομάχι από τη δράση της χυμοσίνης, διευκολύνοντας έτσι τη δράση της πεψίνης ακόμα και αν το ph δεν είναι τόσο χαμηλό

9 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στόμαχος μετά τον απογαλακτισμό οι φυτικές πρωτεϊνες αντικαθιστούν την πρωτεΐνη του γάλακτος = δεν λαμβάνει χώρα το φαινόμενο της τυροποίησης και το ph του στομάχου δεν μπορεί να διατηρηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα λόγω μειωμένης έκκρισης HCL στην ηλικία αυτή αλλαγή του σιτηρεσίου μετά τον απογαλακτισμό = αυξημένη κατανάλωση τροφής ωθώντας το στομάχι να γεμίζει και να αδειάζει υπερβολικά γρήγορα διατηρώντας το ph σε χαμηλή τιμή

10 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στόμαχος Εξαιτίας του μεγάλου όγκου της τροφής παρατηρείται μια μεγάλη κινητικότητα των τοιχωμάτων του εντέρου καθόσον υπάρχει λίγος χρόνος για την απορρόφηση της Στη συνεχεία τα θρεπτικά συστατικά που δεν απορροφήθηκαν μεταφέρονται στο παχύ έντερο όπου μπορεί να αποτελέσουν υπόστρωμα για παθογόνους μικροοργανισμούς αύξηση πληθυσμού παθογόνων αύξηση οσμωτικής δραστηριότητας - διάρροια

11 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Λεπτό έντερο πέψη και απορρόφηση των τροφών + φυσική ανοσολογική προστασία από μικρόβια επιθήλιο του βλεννογόνου = σχηματίζει λάχνες, δηλ. πολλαπλές προεκβολές- δακτυλιοειδείς αποφύσεις του μέσα στον αυλό - αυξάνουν την απορροφητική επιφάνεια Εντεροκύτταρα = ειδικά κύτταρα στη βάση λαχνών / πολλαπλασιάζονται - ωριμάζουν - εποικίζουν κατά μήκος τις λάχνες και ανεβαίνουν στην κορυφή στη συνέχεια αποκολλώνται και αναμειγνύονται με το χυλό της τροφής

12 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Λεπτό έντερο Μικρολάχνες Εντερικό επιθήλιο Λάχνη Επιθηλιακό κύτταρο

13 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Λεπτό έντερο χοιρίδια = ανατομικά και λειτουργικά ανώριμος επιθηλιακός ιστός του λεπτού εντέρου απογαλακστιμός = αλλαγές σε μορφολογία και λειτουργία εντέρου έως 7 ημέρες μετά τον απογαλακτισμό Ατροφία λαχνών + υπερπλασία κρυπτών = μείωση μήκους (ύψους) των λαχνών και αύξηση πλάτους (βάθους κρυπτών) στη βάση ανάμεσα στις λάχνες ο υψός των λαχνών μειώνεται κατά 30-40% την 4η 7η ημέρα μετά τον απογαλακτισμό την 14η ημέρα ανακτάται το 94% του αρχικού τους ύψους

14 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Λεπτό έντερο μειωμένη παραγωγή και δράση των ενζύμων, ιδιαίτερα λακτάσης και σουκράσης επηρεάζεται η απορροφητική ικανότητα του λεπτού εντέρου αλλά και η πεπτική δραστηριότητα

15 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Παχύ έντερο Πέρασμα τροφής μέσω του παχέος εντέρου γενικά διαρκεί από ώρες, ώστε να υπάρχει χρόνος για βακτηριακή αποικοδόμηση Streptococcus spp. Lactobacillus Fusobacterium Eubacterium Bacteroides Peptostreptococcus

16 ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ Απότομη διακοπή κατανάλωσης γάλακτος αποχωρισμός χοιρομητέρας Μεταφορά συγκρότηση ομάδων ανάμιξη - διαμάχες Μειωμένη κατανάλωση τροφής Μετάβαση από υψηλής γευστικότητας και πεπτικότητας τροφή - γάλα, σε ξηρά τροφή δημητριακών Ανάπτυξη στάσης του εντέρου Μειωμένη ανοσία / θηλασμός-ανοσοσφαιρίνες μητρικού γάλακτος

17 ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ Αλλαγές στη διατροφή και στη μορφολογία του εντέρου (ατροφία λαχνών και υπερπλασία κρυπτών) οδηγεί σε διαταραχή της ισορροπίας της χλωρίδας του εντέρου επιτρεπέποντας τον πολλαπλασιασμό των εντεροπαθογόνων βακτηρίων μείωση των ωφέλιμων Lactobacillus και Bifidobacterium (που έχουν αναπτυχθεί λόγω του θηλασμού) αύξηση συνήθως παθογόνων (Escherichia coli, Streptococcus, Clostridium, Salmonella spp.). μειωμένη πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών τροφής

18 ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ Μετά τον απογαλακτισμό = χαμηλή έκκριση HCL + έλλειψη λακτόζης στο στομάχι + κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων στερεών τροφών έχει ως αποτέλεσμα να ανέρχεται το ph σε υψηλά επίπεδα, συχνά > 5 και μπορεί να παραμείνει σε υψηλές τιμές για αρκετές ημέρες παθογόνοι μικροοργανισμοί δραστηριοποιούνται (σε τιμές ph 3 παραμένουν ανενεργοί) και περνούν μαζί με τις άπεπτες τροφές στο λεπτό έντερο εποικίζουν συνήθως τα τελευταία τμήματα του λεπτού εντέρου αλλά και το παχύ έντερο (όταν θρεπτικά συστατικά της τροφής που δεν απορροφήθηκαν στο λεπτό περνούν στο παχύ έντερο)

19 ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ Στη συνέχεια καταστρέφουν τα εντεροκύτταρα των λαχνών μειώνοντας έτσι το μήκος των λαχνών, διαταράσσοντας την απορροφητική ικανότητα του λεπτού εντέρου και προσκολλώνται στα τοιχώματα του εντέρου παράγοντας ενδοτοξίνες και νευροτοξίνες Οι ενδοτοξίνες προκαλούν επιπλέον καταστροφή του επιθηλίου του λεπτού εντέρου με αποτέλεσμα την ημιτελή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και τελικά τις διάρροιες Οι νευροτοξίνες προκαλούν οιδήματα τα οποία μπορεί να προκαλέσουν το θάνατο

20 ΚΟΛΙΒΑΚΙΛΛΩΣΕΙΣ ΧΟΙΡΟΥ Παρατηρούνται σποραδικά ή με μορφή ενζωοτίας και προσβάλλουν κυρίως γαλουχούμενα και απογαλακτισμένα χοιρίδια Εκδηλώνονται: είτε με υπεροξεία μορφή (σηψαιμία) είτε με οξεία μορφή (εντερίτιδα)

21 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Escherichia Coli, gram-αρνητικό ραβδοειδές κινητό κολοβακτηρίδιο Αντιγόνα περιβλήματος - κάψας Κ Αντιγόνα βλεφαριδικά Η Σωματικά αντιγόνα Ο Αντιγόνα ινιδίων F τυποποίηση στελέχους με βάση την παρουσία των αντιγόνων 171 αντιγόνα Ο - 80 αντιγόνα Κ - 56 αντιγόνα Η 20 F αντιγόνα

22 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Εντεροπαθογόνα στελέχη Ε. coli (enterotoxigenic Ε. coli ETEC) Εντεροτοξινογόνα στελέχη Ε. coli (enterotoxigenic Ε. coli - ETEC) Στελέχη Ε. coli της νόσου του οιδήματος (edema disease E. coli - EDEC) Στελέχη Ε. coli που προκαλούν διάβρωση του επιθηλίου (attaching + effacing E. coli - AEEC) Προσκόλληση στελεχών ETEC και EDEC στο λεπτό έντερο με τη βοήθεια των ινιδίων Στελέχη AEEC αποικίζουν το κατώτερο γαστρεντερικό με ένα μηχανισμό προσκόλλησης και διάβρωσης

23 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Λοιμογόνοι παράγοντες: Ινίδια εντεροτόξίνες ενδοτοξίνες κάψα Εντεροτοξίνες θερμοευαίσθητη (labile toxin - LT) + θερμοάντοχη (stable toxin - ST) (StA, StB) = τοπική δράση υπερέκκριση υγρών από το έντερο Νευροτοξίνη (shiga-like toxin, SLT) = νόσος του οιδήματος

24 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Ινίδια = επιτρέπουν τον αποικισμό βακτηρίων - προσκόλληση στους υποδοχείς της επιφάνειας των εντεροκυττάρων του λεπτού εντέρου F4 (K88), F5 (K99), F41, F6 (987P) = νεογέννητα χοιρίδια F18 = δεν προκαλεί εντερίτιδα σε νεογέννητα αλλά στα απογαλακτισμένα όπως και F4

25 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

26 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

27 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ 3 μορφές κολιβακιλλικής εντερίτιδας των χοιριδίων 1. κατά 1η εβδ. της ζωής των χοιριδίων - Εντερίτιδα νεογεννήτων 2. κατά την 3η εβδ. της ζωής των χοιριδίων 3. κατά τον απογαλακτισμό - Εντερίτιδα απογαλακτισμένων / Νόσος του οιδήματος

28 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Γαστρεντερικός σωλήνας νεογέννητων χοιριδίων = στείρος μικροοργανισμών και στα πρώτα 24ωρα εμπλουτίζεται με λακτοβάκιλλους, gram+ κόκκους, Clostridium welchii, Ε. Coli, κ.ά. Στο ίδιο χρονικό διάστημα = χοιρίδια λαμβάνουν αντισώματα μέσω πρωτογάλακτος ισορροπία ανάμεσα σε μικροοργανισμούς και αντισώματα του οργανισμού συχνή προσβολή των χοιριδίων από κολιβακίλλωση, όταν δεν λάβουν πρωτόγαλα

29 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ εντερίτιδα νεογεννήτων Μη έγκαιρη πρόσληψη ή/και απαιτούμενης ποσότητας πρωτογάλακτος Μειωμένη γαλακτοπαραγωγή (υπογαλαξία αγαλαξία) χοιρομητέρας Μεταφορά χοιρομητέρας πριν τον τοκετό στο νέο περιβάλλον του θαλάμου τοκετών - γαλουχίας Νόσηση χοιρομητέρας Ανεπαρκής διατροφή συών μη ορθολογικό σιτηρέσιο κυοφορίας Πλημελής καθαρισμός απολύμανση κελιών Ανεπαρκείς συνθήκες διαβίωσης (υγρασία, κοπριά) Είσοδος νέου στελέχους Ε. Coli στην εκτροφή

30 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ εντερίτιδα 3ης βδομάδας - απογαλακτισμού Χαμηλός τίτλος μητρικών αντισωμάτων των χοιριδίων Αλλαγή διατροφής - αποκλειστικά χορήγηση στερεάς τροφής Έλλειψη καθαρού πόσιμου νερού Παθητική ανοσία: ελαττώνεται προοδευτικά μέχρι την 21η ημέρα / 14η ημέρα και μετά να είναι αισθητά μικρή Στον ίδιο χρόνο: αρχίζει η παραγωγή αντισωμάτων από τον ίδιο τον οργανισμό των χοιριδίων / αρχικά με αργό ρυθμό - χαμηλοί τίτλοι αντισωμάτων στο αίμα στο τέλος της 3ης εβδ.

31 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ εντερίτιδα 3ης βδομάδας

32 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ εντερίτιδα 3ης βδομάδας

33 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΤΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ εντερίτιδα 3ης βδομάδας - απογαλακτισμού Stress απογαλακτισμού (αποχωρισμός χοιρομητέρας, μεταφορά, ανάμιξη, διαμάχες) Αλλαγή διατροφής - στερεά τροφή Ευνουχισμός Ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής διαβίωσης Υπερπληθυσμός (μεγάλος αριθμός χοιριδίων σε κάθε κελί) Επιπλέον, κατά τα πρώτα 24ωρα μετά τον απογαλακτισμό παρατηρείται σε όλα τα χοιρίδια φυσιολογική αύξηση του αριθμού των κολιβακίλλων στο έντερο, που επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα μετά από λίγες ημέρες

34 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ E.coli = υπάρχει φυσιολογικά στο έντερο και στα κόπρανα των χοίρων Χοιρόμητέρες = φέρουν στο μαστό και στο δέρμα Υπάρχουν στο περιβάλλον των κελιών - θαλάμων

35 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Λήψη peros εντεροπαθογόνων κολιβακίλλων Προσκόλληση με τη βοήθεια των ινιδίων στους υποδοχείς των μικρολαχνών των εντεροκυττάρων στα πρόσθια τμήματα του λεπτού εντέρου Αποικισμός πολ/σμός παραγωγή εντεροτοξινών (LT, StA, StB) Βλάβη λαχνών και εντεροκυττάρων ατονία και αύξηση των υγρών στον αυλό του εντέρου λόγω υπερβολικής έκκρισης ηλεκτρολυτών και ενδογενών υγρών από τα επιθηλικά κύτταρα των κρυπτών που υπερβαίνει σημαντικά την απορροφητική ικανότητα του εντέρου

36 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Αύξηση των υγρών του εντέρου: αυξάνονται οι αλκαλικές ουσίες, π.χ. διπανθρακικό Na, με αποτέλεσμα την αύξηση του ph (5,9) στο έντερο, οπότε ευνοείται ο πολ/σμός των κολιβακίλλων Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας και η οξέωση του οργανισμού Βλάβη των επιθηλιακών κυττάρων = οδηγεί μερικές φορές σε σηψαιμία

37 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Διάρροια = συνήθως συνεχίζεται μέχρι θανάτου (αποτελέσμα της αφυδάτωσης και μεταβολικής οξέωσης ή λόγω σηψαιμίας) Παχύ έντερο = μερικές φορές επηρεάζεται καθώς δεν μπορεί να απορροφήσει τα πλεονάζοντα υγρά με αποτέλεσμα την εμφάνιση διάρροιας

38 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Μετά τον απογαλακτισμό η παθογένεια της κολιβακιλλικής εντερίτιδα ς είναι παρόμοια Επιπλέον, μπορεί να δράσει η νευροτοξίνη (verotoxin shiga-like toxin) από EDEC στελέχη επιδρά στο ενδοθήλιο των αιμοφόρων αγγείων = απορροφάται από τα λεία μυϊκά κύτταρα των αρτηριολίων, προκαλείται υπέρταση και βλάβη του βλεννογόνου τους νόσος του οιδήματος

39 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια Συνήθως σε χοιρίδια ηλικίας 0-4 ημερών Επηρεάζονται συχνότερα οι τοκετοομάδες των πρωτόγεννων συών Διάρροια εμφανίζεται 2-3 ώρες μετά τον τοκετό σε μεμονωμένα ζώα ή σε ολόκληρη την τοκετοομάδα πιθανώς ήπια χωρίς να συνοδεύεται από αφυδάτωση ή υδαρής Χρώμα = διαυγές έως υπόλευκο ή αποχρώσεις του καφέ / Λευκοκίτρινη μέχρι κιτρινοπράσινη διάρροια Δύσοσμη Εντόπιση = πρωκτός - περινεϊκή χώρα / λεπτομερής εξέταση

40 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια σοβαρά περιστατικά = εμετός σε μικρό ποσοστό των χοιρίδων Απίσχνανση απώλεια 30-40% του ΣΒ λόγω απώλειας υγρών Αφυδάτωση / εισέχοντες οφθαλμοί Κατάπτωση / κακή όψη τριχώματος χρόνιες περιπτώσεις = φλεγμονή σε πρωκτό περίνεο λόγω επαφής με περιττώματα αλκαλικού ph Θερμοκρασία σώματος φυσιολογική έως μικρή υποθερμία Θνησιμότητα = 50-60%

41 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ 3ης εβδομάδας κολιβακιλλική εντερίτιδα 3 εβδ. = ίδια συμπτώματα με την εντερίτιδα της 1ης εβδ. Παρόμοια νοσηρότητα - μικρότερη θνησιμότητα Κόπρανα = γκριζωπού ή υπόλευκου χρώμαιος σε θηλάζοντα έως καστανό σε πρόσφατα απογαλακτισμένα χοιρίδια Αιφνίδιοι θάνατοι Ταχεία κατάπτωση με κυάνωση των άκρων Μερικές φορές παρατηρείται διάρροια κιτρινωπού έως καστανού χρώματος

42 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια

43 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια

44 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια

45 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απογαλακτισμένα χοιρίδια Τα κλινικά συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται 5-10 ημέρες μετά τον απογαλακτισμό Διακρίνονται σε καταρροϊκής εντερίτιδας νόσου του οιδήματος

46 Καταρροϊκή εντερίτιδα Αιφνίδιοι θάνατοι > 1 χοιριδίων τις πρώτες 2 ημέρες μετά τον απ/σμό Μειωμένη κατανάλωση τροφής στις προσβεβλημένες τοκετοομάδες Υδαρής διάρροια / Ταχεία αφυδάτωση - Κατάπτωση Αδυναμία μετακίνησης - μη συντονισμένες κινήσεις Ανορεξία, πολυδιψία ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απογαλακτισμένα χοιρίδια Κυάνωση στην κοιλιακή χώρα, αυτιά και άκρα Υψηλή θνησιμότητα (μέγιστη 6-10 ημέρες μετά τον απογαλακτισμό)

47 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απογαλακτισμένα χοιρίδια

48 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απογαλακτισμένα χοιρίδια - Νόσος του οιδήματος Το πρώτο 10ημέρο του απογαλακτισμού Αιφνίδιοι θάνατοι 4-36 ώρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων Θάνατοι σε εύρωστους χοίρους Ανορεξία / Διάρροια / Φυσιολογική συνήθως θερμοκρασία Οίδημα σε βλέφαρα, μύτη, αυτιά / υποδόρια οιδήματα στην κεφαλή Νευρικά συμπτώματα (αταξία, ποδηλατισμός, κώμα, πλευρική κατάκλιση) Σοβαρή δύσπνοια πριν πεθάνουν Επιβιώσαντες χοίροι = αναρρώνουν πλήρως σε 2-3 εβδ. ή παραμένουν με κλίση της κεφαλής, διαταραχές της βάδισης ή παράλυση

49 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απογαλακτισμένα χοιρίδια - Νόσος του οιδήματος 10 ημέρες μετά τον απογαλακτισμό

50 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Αφυδατωμένο πτώμα Στόμαχος γεμάτος με πηγμένο γάλα ή με τροφή (αναλόγως την ηλικία) Έντερο διετεταμένο άδειο από τροφή + γεμάτο με αέρια ή υγρά

51 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΝΟΣΟΣ ΟΙΔΗΜΑΤΟΣ Οίδημα = μείζον τόξο του στομάχου μεταξύ του βλενογόννου και των μυϊκών στιβάδων Οίδημα = μεσόκολον, λάρυγγα, εγκέφαλο και κάψα των νεφρών Πετέχειες αιμορραγίες στο επικάρδιο και ενδοκάρδιο Αιμορραγίες και καταστροφή περιοχών του εγκεφάλου

52 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Χοιρίδιο ηλικίας 2 ημερών: Οξεία καταρροϊκή εντερίτιδα

53 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Χοιρίδιο ηλικίας 1 ημέρας οξεία καταρροϊκή εντερίτιδα σηψαιμία

54 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Γαλουχούμενο χοιρίδιο - οξεία καταρροϊκή εντερίτιδα

55 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Απογαλακτισμένο χοιρίδιο - οξεία καταρροϊκή εντερίτιδα

56 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Απογαλακτισμένο χοιρίδιο - οξεία καταρροϊκή εντερίτιδα

57 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινική εικόνα = μόνο σε γαλουχούμενα + απογ/σμένα χοιρίδια Υψηλό ποσοστό θνησιμότητας Βραδεία εξάπλωση της νόσου στην εκτροφή Φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος ή ήπια υποθερμία Νεκροτομικά ευρήματα ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ = Απομόνωση από το έντερο σε καθαρή καλλιέργεια εντεροπαθογόνων κολιβακίλλων

58 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Νεογέννητα χοιρίδια: Μεταδοτική γαστρεντερίτιδα Άτυπη μορφή πανώλης Εντεροτοξιναιμία Εντερίτιδα οφειλόμενη σε ροταϊό Επιδημική διάρροια Γαλουχούμενα χοιρίδια: Μεταδοτική γαστρεντερίτιδα Άτυπη μορφή πανώλης Κοκκιδιακή διάρροια Εντερίτιδα οφειλόμενη σε ροταϊό Επιδημική διάρροια Απογαλακτισμένα χοιρίδια: Δυσεντερία Σπειροχαιτιακή διάρροια Εντεροτοξιναιμία Υπερπλαστική εντεροπάθεια ΠΣΑΑΧ

59 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αγωγές Χορήγηση αντιοβιοτικών ή σουλφοναμιδών παρεντερικά ή από το στόμα σε όλη την ομάδα των ζώων Συμπληρωματικά χορήγηση βιταμίνης Α και αντιδιαρροϊκών ουσιών (βισμούθιο, καολίνη, κ.λ.π.). Ενυδάτωση των ζώων

60 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αγωγές Παρεντερικά Amoxicillin Apramycin Neomycin Tiamulin Ampicillin, Enrofloxacin Gentamicin Ceftiofur Trimethoprim: sulphonamide

61 Στην τροφή για 10 ημέρες ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αγωγές Amoxicillin 300 ppm Apramycin 100 ppm Neomycin 163 ppm Sulphonamides ppm Lincomycin 44 ppm + spectinomycin 44 ppm Tiamulin 100 ppm Colistin Trimethoprim: sulphonamide Επίσης οι αγωγές μπορεί να εφαρμοστούν και μέσω νερού

62 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Εμβόλια Νεκρά εμβόλια (ινιδιακά αντιγόνα F4, F5, F6, LT) στις σύες Διπλός εμβολιασμός των νεαρών συών αντικατάστασης με μεσοδιάστημα 6 εβδ. (110η και 150η ημέρα) Στη συνέχεια αναμνηστικός εμβολιασμός ημέρες πριν από κάθε αναμενόμενο τοκετό Εξασφαλίζεται ικανοποιητική παθητική ανοσία στα χοιρίδια μέχρι την ηλικία των ημερών

63 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Εξάλειψη των παραγόντων που προδιαθέτουν Διατροφή Προσαρμογή στην στερεά τροφή από τη γαλουχία Περιορισμός ποσότητας τροφής Κυτταρίνες 15-20% / μείωση ολικών πρωτεϊνών και πεπτής ενέργειας στο 50% των αναγκών Προσθήκη σκόνη γάλακτος

64 ΠΡΟΛΗΨΗ Προβιοτικά = Enterococcus faecium, Lactobacillus sp., Bacillus cereus toyoi δρουν ανταγωνιστικά των παθογόνων διατήρηση της ισορροπίας της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου Φυτοθεραπευτικά προϊόντα = π.χ. προϊόντα με βάση origanum vulgaris (ρίγανι), allium sativum (σκόρδο), κανέλα κτλ Αντιβακτηριακές ιδιότητες

65 ΠΡΟΛΗΨΗ οξείδιο του ψευδάργυρου (zinc oxide)= 2,500ppm για 2-3 εβδ. Οργανικά οξέα = π.χ. Κιτρικό, βουτυρικό, φουμαρικό αυξάνουν τη γαστρική πρωτεόλυση και την πεπτικότητα πρωτεΐνης της

66 ΕΝΤΕΡΟΤΟΞΙΝΑΙΜΙΕΣ Παρατηρούνται σποραδικά και προσβάλλουν γαλουχούμενα χοιρίδια με υπεροξεία, οξεία, υποξεία ή χρόνια μορφή απογαλακτισμένα χοιρίδια με οξεία ή υποξεία μορφή

67 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Closridium perfrigens = gram+ βακτήριο Στελέχη διακρίνονται με βάση 5 τοξινικούς τύπους Α, Β, C, D, E τύπου C = γαλουχούμενα χοιρίδια (ηλικίας μέχρι 1 εβδ.) τύπου A = απογαλακτισμένα χοιρίδια (πιο σπάνια και σε νεογέννητα) υπάρχει φυσιολογικά στο έντερο

68 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ τύπου C νεκρωτική τοξίνη β = προκαλεί σοβαρή νεκρωτική εντερίτιδα εντεροτοξίνη α (TcdA) και κυτταροτοξίνη β (TcdB) τύπου A = πιο ήπια δράση στο έντερο Τοξίνη α Τοξίνη β2

69 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Πηγή μόλυνσης χοιριδίων = κόπρανα χοιρομήτέρων φορέων Βακτήρια και σπόροι επιβιώνουν στο περιβάλλον Μεταφέρονται μηχανικά μπότες, ρουχισμός

70 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Μόλυνση peros μετά τη γέννηση κλωστρίδια= πολ/ζονται στο λεπτό έντερο + προσκολλώνται στα επιθηλιακά κύτταρα Παράγουν β νεκρωτική τοξίνη = νέκρωση και απόπτωση των επιθηλιακών κυττάρων, που συνοδεύεται από αιμορραγία και σοβαρή φλεγμονή παράγονται αέρια = συσσωρεύονται στον αυλό +/ή τοίχωμα του εντέρου θάνατος= λόγω νέκρωσης του βλεννογόνου και της επίδρασης των τοξινών σε άλλα όργανα

71 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια - τύπου C Παρατηρείται συνήθως σε χοιρίδια ηλικίας 3 ημερών Μπορεί να εμφανιστεί έως και 12 ώρες μετά τον τοκετό Σπάνια παρατηρείται σε χοιρίδια ηλικίας > 1 εβδ.

72 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια Υπεροξεία μορφή Αιφνίδιοι θάνατοι ώρες μετά τον τοκετό (ίσως και χωρίς την εμφάνιση διάρροιας) Αιμορραγική διάρροια Αδυναμία απροθυμία μετακίνησης Υποθερμία (35 C) Κυάνωση δέρματος κάτω κοιλιακής χώρας

73 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια Οξεία μορφή Επιβίωση των χοιριδίων για 1-2 ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων, αλλά στη συνέχεια πεθαίνουν Αιμορραγική ως καφέ διάρροια με νεκρωμένους ιστούς Απώλεια ΣΒ Αφυδάτωση Αδυναμία μετακίνησης και απροθυμία θηλασμού που επανέρχεται λίγο πριν τον θάνατο

74 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια Υποξεία μορφή Μη αιμορραγική διάρροια κίτρινης χροιάς στην αρχή και στη συνέχεια υδαρής Θάνατος = στην ηλικία των 5-7 ημερών Τα χοιρίδια παραμένουν ενεργά, θηλάζουν χωρίς πολύ όρεξη και αδυνατίζουν με στοιχεία αφυδάτωσης

75 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια Χρόνια μορφή Επιβίωση χοιριδίων για 1 εβδ. ή περισσότερο Διάρροια διαλείπουσα κίτρινη ή γκρι με βλέννη διάρκειας 1 εβδ. Τα χοιρίδια παραμένουν ενεργά για αρκετές ημέρες - εβδομάδες αλλά παρουσιάζουν αφυδάτωση και απώλεια Σ.Β.

76 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια

77 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Νεογέννητα χοιρίδια - τύπου Α Διάρροια = κρεμώδη ή εικόνα πάστας 2 ημέρες μετά τον τοκετό Κακή όψη τριχώματος Λερωμένο περίνεο

78 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Απογαλακτισμένα χοιρίδια τύπου Α Διάρροια = κρεμώδης γκρι με ή χωρίς βλέννη για 4-7 ημέρες Αφυδάτωση Μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης ή ακόμη και απώλεια Σ.Β. Νοσηρότητα = υψηλή Θνησιμότητα = χαμηλή

79 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Χοιρίδιο ηλικίας 2 ημερών: Υπεροξεία αιμορραγική εντερίτιδα

80 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Γαλουχούμενα χοιρίδια: οξείας αιμορραγικής (Cl. perfrigens C) + οξείας καταρροϊκής εντερίτιδας (E. Coli)

81 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Χοιρίδια ηλικίας 10 ημερών: χρόνια μορφή εντεροτοξιναιμίας με νέκρωση και πάχυνση του εντερικού τοιχώματος

82 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Απογαλακτισμένο χοιρίδιο: Οξεία εντερίτιδα με σκούρο αιμορραγικό περιεχόμενο

83 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Απογαλακτισμένο χοιρίδιο - Διάταση εντέρου από αέρια

84 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Απογαλακτισμένο χοιρίδιο: Καταρροϊκή αιμορραγική εντερίτιδα

85 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινική εικόνα = αιμορραγική διάρροια Νεκροτομικά ευρήματα Ιστοπαθολογικά ευρήματα Εργαστηριακή επιβεβαίωση Απομόνωση από το έντερο σε καλλιέργεια των κλωστριδίων Ανίχνευση των υπεύθυνων τοξινών β-τοξίνη (Cl. Perfrigens C), α- τοξίνη (Cl. Perfrigens A) με ELISA ή PCR

86 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ - Μεταδοτική γαστρεντερίτιδα - Κολιβακίλλωση - Κοκκιδιακή διάρροια Γαλουχούμενα χοιρίδια - Εντερίτιδα οφειλόμενη σε ροταϊό - Επιδημική διάρροια - Δυσεντερία και σπειροχαιτιακή διάρροια - Κολιβακίλλωση Απογαλακτισμένα χοιρίδια - Υπερπλαστική εντεροπάθεια - Σύνδρομο απίσχανσης απογαλακτισμένων χοιριδίων.

87 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Εμβόλια εμβόλια (ανατοξίνες έναντι του Cl. perfrigens type C και A) eφαρμόζεται το ίδιο σχήμα και ταυτόχρονα με τον εμβολιασμό έναντι E. Coli ο εμβολιασμός δεν καλύπτει τα απογαλακτισμένα χοιρίδια, γι αυτό χορηγούνται αντιμικροβιακά παρεντερικά

88 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αγωγές Χορήγηση αντιμικροβιακών παρεντερικά ή από το στόμα Αmpicillin Amoxicillin Κεφαλοσπορίνες - Ceftiofur

89 ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΤΙΔΑ 1945 = ΗΠΑ Παγκόσμια εξάπλωση Κεντρική Αμερική, Καναδά, Ιαπωνία, χώρες της ΝΑ Ασίας και Ευρώπη Ελλάδα = 1989

90 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ κορωναϊός μεταδοτικής γαστρεντερίτιδας χοίρου «Transmissible gastroenteritis virus, TGEV» γένος Coronavirus οικογένεια Coronavididae

91 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Όλα τα στελέχη του ιού ανήκουν στον ίδιο ορότυπο μεγάλη αντιγονική συγγένεια με αναπνευστικό κορωναϊό του χοίρου + επιδημικής διάρροιας κορωναϊό σκύλου κορωναϊούς γάτας κορωναϊό ανθρώπου

92 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ εισαγωγή μολυσμένου ζώου μηχανικά = μολυσμένα με κόπρανα αντικείμενα, εργαλεία, ρούχα αερογενώς σε μικρές αποστάσεις σε γειτονικές εκτροφές ΕΝΤΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ μολυσμένη από κόπρανα τροφή πιο σπάνια με την εισπνοή μολυσμένων μικροσταγονιδίων

93 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ περίοδος επώασης = 18 ώρες έως 3 ημέρες απέκκριση διαμέσου των κοπράνων = 3 μήνες Μορφές: Επιζωοτική: Όταν προσβάλλεται μια εκτροφή για πρώτη φορά Ενζωοτική: Η μορφή που παραμένει στην εκτροφή μετά την αρχική μόλυνση για μήνες ή και χρόνια

94 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ιός = εγκαθίσταται στο επιθήλιο των λαχνών του λεπτού εντέρου Πολ/σμος + καταστροφή επιθηλιακών κυττάρων Ατροφία λαχνών + μη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών Διάρροια λόγω παραμονής θρεπτικών συστατικών στο έντερο + συγκέντρωσης υγρών, λόγω της αύξησης της οσμωτικής πίεσης

95 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Επιζωοτική μορφή = σε 2-3 ημέρες προσβάλλονται και εμφανίζουν συμπτώματα τα περισσότερα ζώα της εκτροφής Ενζωοτική μορφή = συμπτώματα μόνο σε νεαρά χοιρίδια όσο μικρότερης ηλικίας ζώα προσβάλλονται τόσο βαρύτερη είναι η κλινική εικόνα

96 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ επιζωοτική μορφή προσβάλλονται όλα τα ζώα ανεξαρτήτως ηλικίας εντονότερα συμπτώματα στα νεαρά χοιρίδια - ιδίως 1 εβδ. Θάνατος = 2-3 ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων Θνησιμότητα - χοιρίδια μέχρι 1 εβδ. = έως και 100%

97 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ επιζωοτική μορφή νεογέννητα χοιρίδια = αρχικά εμέτους και ακολούθως έντονη υδαρή δύσοσμη διάρροια και αφυδάτωση έντονη ανάπτυξη τριχώματος - υγρό και βρώμικο λόγω της έντονης διάρροιας

98 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ επιζωοτική μορφή χοίροι μεγαλύτερης ηλικίας ΟΧΙ θάνατοι, αλλά καθυστέρηση στην ανάπτυξη Συμπτώματα = διάρκεια 3-5 εβδ. μετά τη μόλυνση γαλουχούσες σύες πυρετός αγαλαξία έμετος, ανορεξία διάρροια

99 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ενζωοτική μορφή συμπτώματα συνήθως μετά τον απογαλακτισμό μητρικά αντισώματα = προστασία των χοιριδίων σε όλη τη διάρκεια του θηλασμού απότομη πτώση του τίτλου των αντισωμάτων μετά τον απογαλακτισμό = εμφάνιση συμπτωμάτων 6-15 ημέρες αργότερα βαρύτητα των συμπτωμάτων = επίπεδο ανοσίας (μητρικά αντισώματα)

100 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ αφυδάτωση Στομάχι: διατεταμένο και γεμάτο με πηγμένο γάλα Λεπτό έντερο: διατεταμένο και γεμάτο με κίτρινο αφρώδες υγρό λεπτό και διάφανο τοίχωμά του λόγω της ατροφίας των λαχνών (ιστοπαθολογικό εύρημα)

101 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ

102 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ

103 ΔΙΑΓΝΩΣΗ

104 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινική εικόνα Ξαφνικά έμετοι + διάρροια ταχύτατη εξάπλωση Έντονα συμπτώματα στα νεογέννητα χοιρίδια Νεκροτομικά ευρήματα

105 ΔΙΑΓΝΩΣΗ εργαστηριακή διάγνωση - ανίχνευση και ταυτοποίηση του ιού PCR - αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης ELISA για την ανίχνευση του αντιγόνου του ιού σε κόπρανα και Άμεσος ανοσοφθορισμός σε τομές μικροτόμου ψύξεως ιστών μολυσμένων χοίρων Η απομόνωση του ιού σε κυτταροκαλλιέργειες δεν εφαρμόζεται γιατί ο ιός προσαρμόζεται και αναπτύσσεται πολύ δύσκολα

106 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας λοίμωξη από ροταϊούς κολιβακίλωση

107 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Δεν υπάρχει εδική θεραπεία. χορήγηση υγρών-ηλεκτρολυτών και διαλυμάτων γλυκόζης για την μείωση των επιπτώσεων της αφυδάτωσης και της οξέωσης θερμό (> 32 C) και στεγνό περιβάλλον διαβίωσης χορήγηση αντιβιοτικών σε χοιρίδια ηλικίας 2-5 εβδ., όταν συνυπάρχει μόλυνση από E. coli

108 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΠΡΟΛΗΨΗ Μέτρα βιοασφάλειας Καραντίνα (4 εβδ. πριν την εισαγωγή) Μηχανικοί φορείς Συχνές απολυμάνσεις

109 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΠΡΟΛΗΨΗ παθητική ανοσοποίηση χοιριδίων = λήψη επαρκούς ποσότητας πρωτογάλακτος / γάλακτος με προστατευτικές IgA έναντι του ιού Κυοφορούσες σύες = έκθεση στον ιό τουλάχιστον 15 ημέρες πριν γεννήσουν ή /και έκθεση όλων των ζώων της εκτροφής στον ιό σχεδόν ταυτόχρονα = προσθήκη κοπράνων από μολυσμένα ζώα στην τροφή

110 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΠΡΟΛΗΨΗ Εμβόλια (σύες και χοιρίδια) Ζωντανά ΕΛΔ Νεκρά ΟΧΙ ικανοποιητική ανοσία

111 ΕΠΙΔΗΜΙΚΗ ΔΙΑΡΡΟΙΑ Τα συμπτώματα της νόσου είναι όμοια με αυτά της μεταδοτικής γαστρεντερίτιδας πιο ήπια συμπτώματα βραδύτερη εξάπλωση μέσα στην εκτροφή

112 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ κορωναϊός της επιδημικής διάρροιας του χοίρου (Porcine epidemic diarrhea virus, PEDV) γένος Coronavirus / οικογένεια Coronavididae μεγάλη αντιγονική συγγένεια με αναπνευστικό κορωναϊό του χοίρου + επιδημικής διάρροιας κορωναϊό σκύλου - κορωναϊούς γάτας κορωναϊό ανθρώπου

113 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΕΚΤΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ εισαγωγή μολυσμένου ζώου μηχανικά = μολυσμένα με κόπρανα αντικείμενα, εργαλεία, ρούχα αερογενώς σε μικρές αποστάσεις σε γειτονικές εκτροφές. ΕΝΤΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ μολυσμένη από κόπρανα τροφή πιο σπάνια με την εισπνοή μολυσμένων μικροσταγονιδίων

114 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ όμοιες με εκείνες της μεταδοτικής γαστρεντερίτιδας ένταση των συμπτωμάτων = ηπιότερη εξάπλωση μέσα στην εκτροφή = βραδύτερη Προσβάλλονται όλες οι ηλικίες

115 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ πρώτη φορά που μολύνεται μια εκτροφή το μεγαλύτερο ποσοστό των συών = μέτριου έως σοβαρού βαθμού υδαρή διάρροια, διάρκειας 1-2 εβδ. μετά από 2-3 εβδ. = ισχυρή ανοσία - παρέχεται ικανοποιητική ανοσία στα χοιρίδια μέσω του πρωτογάλακτος γρήγορη αποδρομή της νόσου στις σύες

116 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Δεν υπάρχει εδική θεραπεία. χορήγηση υγρών-ηλεκτρολυτών και διαλυμάτων γλυκόζης για την μείωση των επιπτώσεων της αφυδάτωσης και της οξέωσης θερμό (> 32 C) και στεγνό περιβάλλον διαβίωσης

117 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΠΡΟΛΗΨΗ Μέτρα βιοασφάλειας Καραντίνα (4 εβδ. πριν την εισαγωγή) Μηχανικοί φορείς Συχνές απολυμάνσεις

118 ΔΙΑΡΡΟΙΑ ΛΟΓΩ ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΑΠΟ ΡΟΤΑΙΟ Παγκόσμια εξάπλωση Οικονομικές απώλειες Αρχικά σε μοσχάρια και άνθρωπο

119 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Ροταϊός - Porcine Rotavirus γένος Rotavirus / οικογένεια Reovididae αντιγονικές διαφορές - 4 υποομάδες (Α-C, Ε) υποομάδα Α = απομονώνονται συχνότερα στον άνθρωπο και τους χοίρους

120 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗ Ροταϊοί = ευρέως διαδεδομένοι στο περιβάλλον των χοιροστασίων σκόνη, αποξηραμένα κόπρανα, εξοπλισμό ή εγκαταστάσεις μολυσματική ικανότητα = διατηρείται στα κόπρανα για 7-9 μήνες σε θερμοκρασία δωματίου (18-20 C) δυνατή η μετάδοση ροταϊών μεταξύ διαφορετικών ειδών ζώων (χοίρων και βοοειδών ή αλόγων ή και του ανθρώπου)

121 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ροταϊος = πολ/ζεται στα επιθηλιακά κύτταρα του λεπτού, και του τυφλού και του παχέος εντέρου ατροφία εντερικών λαχνών - απώλεια απορροφητικής λειτουργίας των κυττάρων του εντέρου σύνδρομο δυσαπορρόφησης (εξασθένιση της απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών) Πρόσφατες μελέτες = φλεγμονώδεις αντιδράσεις εντέρου-ενεργοποίηση του εντερικού νευρικού συστήματος - παραγωγή εντεροτοξίνης = πρόκληση διάρροιας

122 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ απάθεια, κατάπτωση, απροθυμία για μετακίνηση αφυδάτωση - ανορεξία ώρες ΜΜ εμετός / στη συνέχεια έντονη υδαρής διάρροια κίτρινου έως λευκωπού χρώματος Διάρκεια διάρροιας = 3-7 ημέρες / 1-2 εβδ. Θνησιμότητα = στα νεογέννητα χοιρίδια φθάνει στο % σπάνια θάνατοι σε ζώα ηλικίας >2 εβδ.

123 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ χοίροι ηλικίας 1-3 εβδ. = διάρροια + αφυδάτωση - ηπιότερες χοίροι ηλικίας >4 εβδ.= διάρροια για 1-1,5 ημέρες Απογαλακτισμένοι χοίροι= εντονότερη διάρροια και υψηλότερη θνησιμότητα όταν συνυπάρχει ταυτόχρονη μόλυνση από TGE ή E. coli (β-αιμολυτικά στελέχη) Σύες = παροδική διάρροια

124 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Διάρροια κίτρινου χρώματος Διεσταλμένο έντερο

125 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΔΙΑΓΝΩΣΗ κλινική εικόνα, νεκροτομικά ευρήματα (διεσταλμένο λεπτό έντερο, με υδαρές περιεχόμενο, παρουσιάζει λέπτυνση και εμφανίζεται ως ημιδιαφανές) Εργαστηριακές εξετάσεις (ιστολογικές και ορολογικές )

126 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΔΙΑΓΝΩΣΗ οριστική διάγνωση = ανίχνευση του ιού, ιϊκού αντιγόνου ή RNA του ιού ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, ανοσοϊστοχημεία, ανοσοφθορισμός, ELISA, RT-PCR ροταϊός απεκκρίνεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις το πρώτο 24ωρο μετά την μόλυνση = δείγματα (κόπρανα, περιεχόμενο ή τμήματα του λεπτού εντέρου) για τις εργαστηριακές εξετάσεις

127 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Εξασφάλιση υγιεινών συνθηκών στους θαλάμους τοκετώνγαλουχίας Επαρκής κατανάλωση πρωτογάλακτος Εξασφάλιση ιδανικών συνθηκών θερμοκρασίας περιβάλλοντος / αποφυγή των διακυμάνσεων της

128 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ χορήγηση peros ηλεκτρολυτών με γλυκόζη, γλυκίνη και L- γλουταμίνη χρήση αντιβιοτικών σε περιστατικά με δευτερογενείς βακτηριακές επιπλοκές

129 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΠΡΟΛΗΨΗ εμβόλια (νεκρά και ΕΛΔ ζωντανά) / σύες, γαλουχούμενα χοιρίδια Αμφιλεγόμενα αποτελέσματα???????

130 ΚΟΚΚΙΔΙΑΣΕΙΣ Νοσήματα του πεπτικού που οφείλονται σε πρωτόζωα Πιο σημαντική = η κοκκιδίαση των γαλουχούμενων χοιριδίων

131 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ χοίροι = 10 είδη κοκκιδίων 13 είδη Eimeria, π.χ. Eimeria debliecki, E. Porci 3 είδη Isospora I. suis, I. almataensis, I.neyrai Isospora suis = σημαντικότερη κυρίως για τα χοιρίδια

132 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Χοιρίδια που έχουν νοσήσει αναπτύσσουν ανθεκτικότητα σε νέα μόλυνση και δεν εκδηλώνουν συμπτώματα Τα μητρικά αντισώματα δεν προστατεύουν τα χοιρίδια από την εκδήλωση κλινικών συμπτωμάτων

133 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗ Η I. suis προσβάλλει συνήθως τα χοιρίδια ενήλικοι χοίροι = φορείς Η μόλυνση μεταδίδεται με τις ωοκύστεις στα κόπρανα οι οποίες όμως πρέπει να σπορογονίσουν στο περιβάλλον για να γίνουν μολυσματικές σποροφόροι ωοκύστεις

134 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ μόλυνση με κατάποση σποροφόρων ωοκυστών απελευθερώνουν σποροζωίτες που εισέρχονται στα επιθηλιακά κύτταρα του λεπτού εντέρου, όπου μετατρέπονται σε τροφοζωίτες - πολ/ζονται και παράγουν τους μεροζωίτες μεροζωίτες ωριμάζουν - διαρρηγνύουν το επιθηλιακό κύτταρο μέσα στο οποίο βρίσκονται και εισέρχονται σε νέα επιθηλιακά κύτταρα ωοκύστεις εγκαταλείπουν τον βλεννογόνο του εντέρου και με τα κόπρανα εξέρχονται στο περιβάλλον όπου με σπορογονία καθίστανται μολυσματικές σποροφόροι ωοκύστεις

135 Βιολογικός κύκλος του Isospora suis

136 Βιολογικός κύκλος του Isospora suis

137 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ

138 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Κυρίως σε θηλάζοντα χοιρίδια ηλικίας 1 έως 2 εβδ. Και σε μικρότερης ηλικία 3-5 ημερών ή και την 3η εβδ. χαρακτηριστικό σύμπτωμα = διάρροια Διάρκεια = 5-6 ημέρες Αρχικά μορφή πάστας και στη συνέχεια περισσότερο υδαρής Χρώμα = κίτρινου ή λευκού / καφέ ή γκρι ΟΧΙ παρουσία αίματος

139 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Αφυδάτωση Καθυστέρηση στην ανάπτυξη Ανομοιογένεια στην ίδια τοκετοομάδα Στην ίδια τοκετοομάδα χοιρίδια με διάρροια και φυσιολογικά κόπρανα Υψηλή νοσηρότητα Μέτρια θνησιμότητα Σε ορισμένες περιπτώσεις επιπλοκές από βακτήρια ή ιούς

140 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ _024.jpg

141 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

142 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Λεπτό έντερο πάχυνση του εντερικού βλεννογόνου - παρουσία υδαρούς περιεχομένου

143 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Χρόνια καταρροϊκή φλεγμονή του σπειροειδούς κόλου Κίτρινο περιεχόμενο προσκολλημένο στο βλεννογόνο

144 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κλινική εικονά = διάρροια σε χοιρίδια ηλικίας 7-14 ημερών που δεν ανταποκρίνεται σε θεραπεία με αντιβιοτικά Μικροσκοπική εξέταση κοπράνων μετά από ειδική επεξεργασία (flotation) για τη διαπίστωση των ωοκύστεων Δειγματοληψία = 3-5 χοιρίδια από 10 τοκετοομάδες Σε εκτροφές μεγάλης δυναμικότητας 5-10% των τοκετοομάδων

145 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Isospora suis ωοκύστη: Eimeria ωοκύστη: έχει 2 μεροζοίδια έχει 4 μεροζοίδια

146 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΔΙΑΓΝΩΣΗ Ιστοπαθολογικά ευρήματα: Ατροφία των εντερικών λαχνών Υπερπλασία των κρυπτών Μεταπλασία εντεροκυττάρων Νεκρωτική εντερίτιδα

147 ΔΙΑΓΝΩΣΗ

148 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Κολιβακκίλωση Εντεροτοξιναιμία Μεταδοτική γαστρεντερίτιδα Λοίμωξη από ροταϊό

149 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΕΣ = sulphadimidine 100g/tonne τολτραζουρίλης mg/kg ΣΒ peros

150 λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια όπως η λοίμωξη από τον κορωναϊό της επιδημικής διάρροιας, τους ροταϊούς και την E. coli. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Μείωση της υγρασίας στο περιβάλλον διαβίωσης των χοιριδίων Τακτικές απολυμάνσεις των κελιών τοκετού πριν την είσοδο των συών Προληπτικά χορήγηση τολτραζουρίλης 20 mg/kg ΣΒ στην ηλικία των 3-5 ημερών