Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου Υδραυλικής της Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΟΜΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ 2017 ΚΤΙΡΙΑ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου Υδραυλικής της Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ ΟΜΑΔΑ 3: Κωνσταντίνος Κρανιώτης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Σοφία Μαυρίδου, Αρχιτέκτων Μηχανικός Αμπντέλ Νάτσε, Μηχανολόγος Μηχανικός Λορένα Σκεύη, Πολιτικός Μηχανικός Τζιόλας Αλέξανδρος, Πολιτικός Μηχανικός

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 2. Κέλυφος 2.1. Θερμομόνωση Κελύφους 2.2. Κουφώματα 2.3. Παθητικά συστήματα Φυσικός δροσισμός 3. Συστήματα και Εγκαταστάσεις 3.1. Θέρμανση Ψύξη Αερισμός και Εξαερισμός 4. Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 4.1. Φωτισμός 4.2. Εγκατάσταση συστήματος κεντρικού ελέγχου 4.3. Φωτοβολταϊκά 5. Ενεργειακό όφελος προτάσεων - παρεμβάσεων 6. Οικονομική αξιολόγηση της επένδυσης 7. Συμπεράσματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος «Κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Σχεδιασμός, Μετατροπή» της Δομής Δια Βίου Μάθησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Α.Π.Θ. Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου project, το MEnS - Meeting of Energy professional Skills, που ασχολείται με όλα τα πιθανά θέματα που αφορούν τα ΚΣΜΚΕ (ΝΖΕΒ) από την τεχνολογία έως τη διαχείριση και διοίκηση. Το project αυτό εξυπηρετεί το νέο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έρευνα και την ανάπτυξη για το διάστημα , το λεγόμενο Horizon Το κτίριο που δόθηκε για μελέτη είναι το κτίριο του Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ. και σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η μετατροπή του κτιρίου αυτού, με κατάλληλες παρεμβάσεις, σε Κτίριο Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας. Στην εικόνα που ακολουθεί φαίνεται η θέση του κτιρίου στον περιβάλλοντα χώρο. Επίσης, στους παρακάτω πίνακες φαίνονται τα γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου καθώς και οι χρήσεις των χώρων του. Εικόνα 1: Το κτίριο Υδραυλικής της Πολυτεχνικής Α.Π.Θ ενταγμένο στο ευρύτερο περιβάλλον

4 Πίνακας 1. Γενικά Χαρακτηριστικά του κτιρίου Έτος κατασκευής 1967 Αριθμός επιπέδων 5 (Υπόγειο, Ισόγειο, 1 ος όροφος, 2 ος όροφος, Δώμα) Συνολική επιφάνεια και E = 2468 m 2 όγκος κτιρίου V = ,309 m 3 Πίνακας 2. Χαρακτηριστικά επιμέρους επιπέδων γεωμετρικά στοιχεία και χρήσεις χώρων Υπόγειο Συνολικό Εμβαδόν κάτοψης: Εολ = m 2 (Μέτρηση από την εξωτερική πλευρά της τοιχοποιίας) Συνολικό Εμβαδό χρησιμοποιούμενων χώρων: Ε = m 2 (Χωρίς την εσωτερική τοιχοποιία), εκ των οποίων: Κοινόχρηστοι (και ανελκυστήρας): Ε = m 2 Βοηθητικοί χώροι : (αποθήκες, λεβητοστάσιο, συνεργείο, ξυλουργείο) : Ε = m 2 Χώροι υγιεινής και προσωπικού καθαριότητας: Ε = m 2 Χώροι γραφείων: Ε = m 2 Ισόγειο Συνολικό Εμβαδόν κάτοψης: Ε = m 2 Συνολικό Εμβαδό χρησιμοποιούμενων χώρων: Ε = m 2 Κοινόχρηστοι: Ε = m 2 Χώροι γραφείων: Ε = m 2 Εργαστήριο Υδραυλικής: Ε = m 2 1 ος Όροφος Συνολικό Εμβαδόν κάτοψης: Ε = m 2 Συνολικό Εμβαδό χρησιμοποιούμενων χώρων: Ε = m 2 Κοινόχρηστοι: Ε = m 2 Χώροι γραφείων: Ε = m 2 Ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις: Ε = m 2 2 ος Όροφος Συνολικό Εμβαδόν κάτοψης: Ε = m 2 Συνολικό Εμβαδό χρησιμοποιούμενων χώρων: Ε = m 2 Κοινόχρηστοι: Ε = m 2 Χώροι γραφείων: Ε = m 2 Χώροι υγιεινής και προσωπικού καθαριότητας: Ε = m 2 Οι παρατηρήσεις: Το κτίριο χτίστηκε το 1967 και η αρχιτεκτονική του αποτελεί δείγμα του Μοντέρνου Κινήματος της εποχής. Το εξεταζόμενο κτίριο, σύμφωνα με τα δεδομένα, έχει κύρια χρήση αυτή των γραφείων. Είναι εκτεθειμένο από όλες τις πλευρές του, καθώς δε συνορεύει με άλλο κτίριο, άλλα ούτε και σκιάζεται από κάποιο.

5 Καθώς χτίστηκε το 1967, παρουσιάζει απουσία θερμομόνωσης και κατά συνέπεια μεγάλες θερμικές απώλειες από τα αδιαφανή του στοιχεία. Μεγάλες θερμικές απώλειες παρουσιάζει, επίσης, λόγω των παλαιών κουφωμάτων του με μονούς υαλοπίνακες, καθώς τα διαφανή αυτά στοιχεία επικρατούν στη βόρεια και τη νότια όψη. Η απουσία κατάλληλης σκίασης των κουφωμάτων στην νότια όψη έχει σαν αποτέλεσμα την υπερθέρμανσή του κατά τους θερινούς μήνες. Γίνεται χρήση παλαιού λέβητα αερίου για τη θέρμανση των χώρων του. Υπάρχει απουσία κεντρικού συστήματος ψύξης (ύπαρξη μεμονομένων κλιματιστικών μονάδων) και αερισμού. Ο περιβάλλων χώρος κρίνεται ακατάλληλος, καθώς απουσιάζει το πρασίνου και κυρίως μεγαλου ύψους δέντρα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν σημαντικά το μικροκλίμα γύρω από το κτίριο. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως πρόκειται για ένα ενεργοβόρο κτίριο, στο οποίο υπάρχουν πολλά περιθώρια παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση της ενεργειακής του αναβάθμισης. Οι στόχοι που τέθηκαν προκειμένου να θεωρήσουμε ελάχιστη την ενεργειακή του κατανάλωση, μετά τις παρεμβάσεις, είναι οι εξής: 1. Eνεργειακές απαιτήσεις ( θέρμανση, ψύξη, ύγρανση, ΖΝΧ ): 60 kwh/m 2 2. Ενεργειακή κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (χωρίς να αφαιρείται η ενέργεια από ΑΠΕ): 120 kwh/m 2 3. Ενεργειακή κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (μετά την αφαίρεση της ενέργειας από ΑΠΕ): 50 kwh/m 2 Η πρόταση: Η πρόταση που διαμορφώθηκε από τη μελετητική ομάδα, έλαβε υπόψη της τις βασικές αρχές σχεδιασμού των Κτιρίων Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας, εστιάζοντας αρχικά στο κέλυφος του κτιρίου, με την κατάλληλη θωράκισή του. Έτσι, μελετήθηκε η θερμομονωτική του προστασία, η αντικατάσταση των διαφανών στοιχείων με κατάλληλους υαλοπίνακες χαμηλής θερμοπερατότητας και η σκίαση της νότιας όψης του κτιρίου προς αποφυγή της υπρθέρμανσής του. Επιπλεόν, εντάχθηκαν και παθητικά συστήματα, άμεσου ηλιακού κέρδους με προσθήκη υαλοστασίου στη νότια όψη και φυτεμένο δώμα, στο κέλυφος του κτιρίου, τα οποία μειώνουν τις ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα καλύτερη θερμική άνεση στους χρήστες. Στο ίδιο πλαίσιο, ο φυσικός δροσισμός, αποτέλεσε επίσης, επιδίωξη της πρότασης, με κατασκευή μικρών ανοιγμάτων στην απόληξη του κλιμακοστασίου, δημιουργώντας έτσι ένα σύστημα ηλιακής καμινάδας, με το οποίο ο αέρας κυκλοφορεί και ανανεώνεται μέσω του κλιμακοστασίου σε όλο το ύψος του κτιρίου, ενώ οι θερμές του μάζες απάγονται από την «καμινάδα». Σε επόμενο επίπεδο, προτείνεται η αναβάθμιση των ηλεκτρολογικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων του κτιρίου, για κάλυψη των απαιτήσεων, μειωμένων σημαντικά με την αναβάθμιση του κελύφους, σε θέρμανση, ψύξη και αερισμό. Η αναβάθμιση του φωτισμού, καθώς και η χρήση Α.Π.Ε με φωτοβολταϊκά πλαίσια, κρίνεται επίσης αναγκαία για την ολοκλήρωση ένος ΝΖΕΒ συστήματος. Για όλα τα παραπάνω, λήφθηκε υπόψη ο παράγοντας του κόστους, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να αποτελεί μια οικονομικά ελκυστική πρόταση επένδυσης, με σκοπό το εν λόγω αναβαθμισμένο κτίριο να αποτελέσει πρότυπο και για άλλα κτίρια της πόλης και της χώρας γενικά.

6 2. ΚΕΛΥΦΟΣ 2.1. ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ Για τη μελέτη της θερμομόνωσης λήφθηκε υπόψη η χρήση του κτιρίου με βάση τα δεδομένα που δόθηκαν. Έτσι, θεωρήθηκε ολόκληρο το κτίριο ως μία θερμική ζώνη που θα θερμομονώνεται, εκτός από το Υπόγειο και από το Εργαστήριο Υδραυλικής στο Ισόγειο, οι οποίοι θεωρήθηκαν Μη Θερμαινόμενοι Χώροι. Όσον αφορά το Υπόγειο, η επιλογή αυτή έγινε βάση των χρήσεων που καταλαμβάνουν την μεγαλύτερη επιφάνειά του. Χώροι όπως οι αποθήκες, το λεβητοστάσιο, το ξυλουργείο και το συνεργείο αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του υπογείου και δεν κρίνεται απαραίτητο να είναι θερμαινόμενοι. Αντίθετα, οι χώροι που χρησιμοποιούνται ως γραφεία, αποτελούν ένα μικρό μέρος του συνολικού εμβαδού (μόλις στα m 2 ) και θεωρείται καταλληλότερο να μεταφερθούν σε άλλους ορόφους. Προτείνεται επομένως: εξωτερική κατακόρυφη θερμομονωση του κτιρίου (με εξαίρεση την ανατολική πλευρά του υπογείου που έρχεται σε επαφή με το έδαφος και θα θερμομονωθεί αναγκαστικά εσωτερικά), ανεστραμμένη θερμομόνωση του δώματος (φυτεμένο), θερμομόνωση της απόληξης του κλιμακοστασίου, της οροφής των Μ.Θ.Χ (εργαστηρίου και υπογείου) και τέλος της οροφής της εισόδου του κτιρίου (κάτω από το δάπεδο του πρώτου ορόφου που έρχεται σε επαφή με τον αέρα). Η προτεινόμενη θερμομόνωση της θερμικής ζώνης του κτιρίου, με απομόνωση των Μ.Θ.Χ, φαίνεται στο σχέδιο που ακολουθεί.

7 Όσον αφορά το υλικά της θερμομόνωσης, αυτά που επιλέχθηκαν είναι τα εξής: Κατακόρυφα δομικά στοιχεία: θερμομόνωση με πλάκες διογκωμένης πολυστερίνης με γραφίτη (EPS100 Graph) πάχους 7cm, με συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λ=0,031w/mk. Η διογκωμένη πολυστερίνη υπερτερεί σε σύγκριση με την αφρώδη εξηλασμένη στη δυνατότητα διαπνοής που προσφέρει στο κτίριο σε αντίθεση με την εξηλασμένη, που έχει πιο πυκνή. Επιπλέον, με την προσθήκη του γραφίτη μειώνεται σημαντικά ο συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας του υλικού καθιστώντας την κατάλληλη για εφαρμογή και σε μικρότερα πάχη. Τέλος, το κόστος των δύο υλικών είναι θεωρείται περίπου ίδιο. Στη ζώνη αναπήδησης του νερού, 60 cm, προτείνεται η χρήση αφρώδους εξηλασμένης πολυστερίνης XPS, αφού έχει αμελητέα απορροφητικότητα σε νερό, σε αντίθεση με την διογκωμένη. Δώμα (φυτεμένο): ανεστρεμμένη θερμομόνωση με πλάκες εξηλασμένης πολυστερίνης XPS, πάχους 10 cm με συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λ=0,034w/mk. Οροφή Μ.Θ.Χ. (εργαστηρίου Υδραυλικής, υπογείου): θερμομόνωση με πλάκες εξηλασμένης πολυστερίνης με επικολλημένη γυψοσανίδα συνολικού πάχους 8,25 cm (7 cm XPS και 1.25 cm γυψοσανίδα) και συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λ=0,034w/mk. Δομικό στοιχείο Οροφή εισόδου κτιρίου (ισογείο): ομοίως με προηγούμενο. Για τον υπολογισμό των συντελεστών θερμοπερατότητας ανά δομικό στοιχείο λήφθηκε υπόψη η ακόλουθη σχέση: 1 U = d i + R λ i + R a = ( d i ) υφ. +R i λ i + R a + ( d i ) προσθ i λ i Όμως: ( d i λ i ) υφ. +R i + R a = ( 1 U υφ ), όπου το U υφ, της υφιστάμενης κατασκευής για κάθε δομικό στοιχείο, δίνεται στη διπλωματική εργασία της Ε. Τηλκερίδου 1. Έτσι, έχουμε: 1 U = ( 1 ) + ( d i ) προσθ U υφ λ i Στον πίνακα φαίνονται οι νέες τιμές των συντελεστών θερμοπερατότητας U, όπως υπολογίστηκαν, ενώ οι αναλυτικοί υπολογισμοί δίνονται στο παράρτημα Α. Το κόστος της επένδυσης υπολογίστηκε σε , για την συνολική θερμομόνωση του κτιρίου, εξαιρουμένου του φυτεμένου δώματος. Συντελεστής θερμοπερατότητας, U Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με αέρα Κατακόρυφα στοιχεία τοιχοποιίας σε επαφή με αέρα Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με Μ.Θ.Χ Κατακόρυφα στοιχεία τοιχοποιίας σε επαφή με Μ.Θ.Χ Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με έδαφος Ανεστραμμένο φυτεμένο δώμα Δάπεδο πάνω από Μ.Θ.Χ Δάπεδο πάνω από αέρα Ε. Τηλκερίδου, «Διερεύνηση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου Υδραυλικής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ. σύμφωνα με τον Κ.Εν.Α.κ.», Διπλωματική εργασία, Π.Μ.Σ Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη, 2011, σελ.42

8 2.2. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ Επιλέχθηκε η αλλαγή όλων των κουφωμάτων, της βόρειας και νότιας όψης ως εξής: Βόρεια όψη: Κουφώματα αλουμινίου με θερμοδιακοπή (Uf=2.6 W/m 2 K) και υαλοπίνακες χαμηλής εκπεμπτικότητας, low e, πλήρωση κενού με αργό, (U g =1.1 W/m 2 K και ψ g = 0.08 W/mK). Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των κουφωμάτων για τον υπολογισμό του συντελεστή θερμοπερατότητάς τους λήφθηκαν όπως τα υφιστάμενα 2 για μεγαλύτερη ευκολία των υπολογισμών. Προέκυψε Uw = 1.49 W/m 2 K ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΣ ΔΡΟΣΙΣΜΟΣ Σκίαση Η νότια όψη του κτιρίου της υδραυλικής, ως η πιο κερδοφόρα θερμικά και ηλιακά όψη, προτείνεται να φέρει παθητική σκίαση, ένα δεύτερο δέρμα / κέλυφος από μεταλλικά πάνελ, Perforated Copper Cladding - Double Skin Facade - Proteus SC. Πρόκειται για διάτρητα πάνελ, ανοιγόμενα και στηριζόμενα σε ειδική μεταλλική κατασκευή. Το Φυτεμένο δώμα και πράσινος τοίχος Η επιλογή του ταρατσόκηπου και του φυτεμένου τοίχου προτείνονται σαν βιοκλιματικές λύσεις με σκοπό την ενεργειακή και αρχιτεκτονική αναβάθμιση. Φυτεύσεις τοποθετήθηκαν στο σύνολο του δώματος (και κάτω από τα φωτοβολταϊκά), ως μια διευρυμένη φυσική επιφάνειαμονωτική στρώση και παράλληλα στον δυτικό τοίχο του κτιρίου, που είναι τυφλός και στερείται ανοιγμάτων, απορροφώντας αυξημένες θερμοκρασίες κατά τη θερινή περίοδο. Σαν αποτέλεσμα τα απαιτούμενα φορτία θέρμανσης και ψύξης του υποκείμενου ορόφου μειώνονται κατά 30% το καλοκαίρι και 10% το χειμώνα. Επιπλέον, επιτυγχάνεται η προστασία των υποκείμενων στρώσεων της Νότια όψη: Επιλέχθηκε να εφαρμοστούν κουφώματα αλουμινίου με θερμοδιακοπή, αλλά διπλής υάλωσης διάκενο 16 mm (Ug=2.6 W/m 2 K, ψ g = 0.06 W/mK ) και όχι low e, καθώς ενδέχεται να δημιουργηθεί πρόβλημα υπερθέρμανσης το καλοκαίρι που η συγκεκριμένη όψη θα βάλλεται από έντονη ηλιακή ακτινοβολία. Προέκυψε Uw = 2.74 W/m 2 K. Το κόστος της συνολικής επένδυσης λήφθηκε ίσο με 56418,15. διάτρητο αυτό δέρμα, προστατεύοντας κατά τη θερινή περίοδο από τον έντονο ηλιασμό, καταφέρνει εύστοχα να ρίξει τις θερμοκρασίες σε επιθυμητό επίπεδο ενώ προσφέρει ένα ενδιαφέρον αισθητικό αποτέλεσμα. Το κόστος της επέμβασης ανέρχεται στα κατασκευής ενώ ακόμα συμβάλλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη μείωση της έντασης του φαινομένου της θερμικής αστικής νησίδας, και τέλος στην καλύτερη ηχομόνωση. Το φυτεμένο δώμα θα είναι εκτατικού τύπου, με φυτά μεσογειακά, ξηρανθεκτικά, με ποικιλία υφών και χρωμάτων και μικρές απαιτήσεις άρδευσης και συντήρησης, τα οποία αμβλύνουν τις υψομετρικές διαφορές και ενισχύουν με αρώματα. Αυτά που προτείνονται είναι φυτά με μικρή μπάλα ρίζας όπως η μυρτιά, η λεβάντα, το φασκόμηλο, η αρμπαρόριζα, το δενδρολίβανο και η έρικα και γενικά φυτά της οικογένειας των σέδων (sedum spp). 2 Ό.π., Πίνακας 2.23, σελ 45

9 Επιπλέον η εκτατική φύτευση με το χαμηλό πάχος υποστρώματος που απαιτεί δε δημιουργεί μεγάλα πρόσθετα στατικά φορτία και δεν έχει μεγάλη οικονομική επιβάρυνση. Ακολουθεί μία ενδεικτική τομή του ανεστραμμένου φυτεμένου δώματος που έχει επιλεχθεί, καθώς και η επεξήγηση των επιμέρους στρώσεων. Το κόστος της επένδυσης ανέρχεται στα Φυτά εκτατικής φύτευσης 2. Στρώση υποστρώματος πάχους 10 cm, η οποία με το πότισμα επιβαρύνει τη στέγη για 1,5 ΚΝ/m2 (150 kg / m2 ). 3. Αποστραγγιστική μεμβράνη και γεωύφασμα, για το φιλτράρισμα του νερού και τη συγκράτηση της λάσπης, λειτουργία ως αρχικό φράγμα ριζών. 4. Θερμομονωτική στρώση, XPS. 5. Στεγανοποίηση και μεμβράνη αντιριζικής προστασία. 6. Φέρουσα κατασκευή με στρώση κλίσεων. Τέλος, για τη κατασκευή του πράσινου τοίχου της δυτικής όψης επιλέχθηκε να γίνει εφαρμογή ενός καλωδιακού συστήματος στήριξης των αναρριχώμενων φυτών, Cable wire rope net system, ώστε τα φυτά να βρίσκονται σε κάποια απόσταση από τον τοίχο, αποφεύγωντας έτσι τυχόν βλάβες που θα μπορούσαν να προξενηθούν στον τοίχο και επιτρέποντας την εύκολη επέμβαση σε αυτόν σε περίπτωση συντήρησης του κτιρίου ή μελλοντικής απομάκρυνσης των φυτών. Το συγκεκριμένο σύστημα φαίνεται στη διπλανή εικόνα. Το κόστος της επέμβασης υπολογίζεται στα

10 2.3.3 Υαλοστάσιο στη νότια όψη Η προσθήκη του διευρυμένου υαλοστασίου στην οροφή της αποθήκης της νότιας όψης, παίζοντας το ρόλο θερμοκηπίου, χωρίς επιβάρυνσης δόμησης λόγω διπλού ύψους, δημιουργεί έναν ηλιακό συλλέκτη για τους χειμερινούς μήνες, που μπορεί να φιλοξενήσει αναρριχητικά και όχι μόνο φυτά εσωτερικού χώρου (κόστος 1000,00 ), αναβαθμίζοντας το μικροκλίμα και την αισθητική των χώρων γραφείου του πανεπιστημιακού κτιρίου. Το υαλοστάσιο επιλέχθηκε και για λόγους αισθητικής να τοποθετηθεί πάνω από την αποθήκη η οποία προεξέχει από την κύρια όψη του κτιρίου στο επίπεδο του ισογείου. Η δομή προτείνεται να είναι μεταλλική, με δοκούς και υποστηλώματα ΗΕΑ 20Χ20, υαλοπίνακα θερμομονωτικών προδιαγραφών και επικλινή οροφή, η οποία θα στεγάζεται με χαμηλού κόστους μεταλλική, διάτρητη, γαλβανιζέ λαμαρίνα γκρι χρώματος με αντηρίδες κάθετης στήριξης στην νότια όψη. Η Επιπρόσθετες επεμβάσεις βελτίωσης Κάποιες επιπρόσθετες επεμβάσεις προτείνονται, καθώς κρίνεται ότι μπορεί να προσφέρουν σημαντικά στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου, παρότι η συνεισφορά τους στην εξοικονόμηση ενέργειας είναι δύσκολο να αποτιμηθεί. Αυτές είναι οι ακόλουθες: 1. Όσον αφορά στην επιλογή της βαφής του εξωτερικού περιβλήματος, επιλέγεται για τη βόρεια όψη, αλλά και την ανατολική, βαφή σκούρου γκρί χρώματος με αδρή επιφάνεια, έτσι ώστε να μεγιστοποιείται η απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας και επομένως τα θερμικά κέρδη. Αντίθετα, για τη νότια όψη επιλέγεται ανακλαστική βαφή, ανοιχτού χρώματος και λείας επιφάνειας, έτσι ώστε να αποφεύγεται το πρόβλημα της υπερθέρμανσης το καλοκαίρι και να μειώνονται τα ψυκτικά φορτία του κτιρίου. Το κόστος της επέμβασης ανέρχεται στα , θεωρώντας 15 /m 2. πρόβλεψη για μεγαλύτερη προβολή, σχεδόν στο επίπεδο του δώματος, ως στέγαση του υαλοστασίου-θερμοκηπίου, εξυπηρετεί στην τοποθέτηση επιπρόσθετων φωτοβολταϊκών πάνελ. Ακόμα, ενώ προβλέπεται επίσης η αντικατάσταση των υπάρχοντων ανοιγμάτων που θα βλέπουν στο θερμοκήπιο, ώστε στον πρώτο όροφο να κατασκευαστούν γυάλινες πόρτες που θα επιτρέπουν την πρόσβαση στο θερμοκήπιο και στο δεύτερο όροφο να τοποθετηθούν κουφώματα αλουμινίου με διπλούς υαλοπίνακες. Για τις συνθήκες υπερθέρµανσης που δηµιουργούνται το καλοκαίρι, θα υπάρχει πρόβλεψη µε σκιασµό του θερµοκηπίου (εξωτερικά) και ανοίγµατα στην οροφή, στα πλαινά της, για την αποµάκρυνση του θερµού αέρα. Ακόμα, προβλέπονται περσίδες στην εξωτερική πλευρά των εσωτερικών ανοιγμάτων για τη ρύθμιση της σκίασης από τους χρήστες. Το κόστος της επέμβασης υπολογίζεται προσεγγιστικά στα Στην απόληξη κλιμακοστασίου προβλέπεται η δημιουργία μικρών ανοιγμάτων, στη βόρεια και νότια όψη του, έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα κυκλοφορίας του αέρα σε όλο το ύψος του κτιρίου, αφού το κλιμακοστάσιο είναι ανοιχτό και διαπερνά όλο το κτίριο. Προβλέπεται, έτσι, η ενίσχυση του φυσικού δροσισμού του κτιρίου, αφού οι θερμές μάζες του αέρα που ανεβαίνουν στην απόληξη του κλιμακοστασίου θα εκτονώνονται στο εξωτερικό περιβάλλον, ενώ παράλληλα ο αέρας θα ανακυκλώνεται συνεχώς. 3. Φύτευση του περιβάλλοντος χώρου για βελτίωση μικροκλίματος. Το κόστος της επέμβασης αυτής στο εξωτερικό τοπίο δε συνυπολογίζεται στο συνολικό κόστος που λήφθηκε για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.

11 3. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 3.1. ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ - ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ Προτείνεται η εγκατάσταση των αντλιών θερμότητας VRV (Variable Refrigerant Volume), μεταβαλλόμενου όγκου ψυκτικού μέσου, οι οποίες προσαρμόζουν συνεχώς την ποσότητα του ψυκτικού μέσου κατά τη διάρκεια λειτουργίας του συστήματος ώστε να ανταποκρίνεται άμεσα και με ακρίβεια στις απαιτήσεις θέρμανσης ή ψύξης του κάθε χώρου, ικανοποιώντας τις απαραίτητες συνθήκες άνεσης με την υψηλότερη ενεργειακή απόδοση. Παρουσιάζουν υψηλές αποδόσεις με αποτέλεσμα μεγάλη εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους, είναι εύκολης σχετικά εγκατάστασης και διαχειρίζονται τον αέρα εσωτερικού περιβάλλοντος με βέλτιστο τρόπο ώστε να προσφέρουν εξαιρετικές συνθήκες άνεσης, μέσω συστημάτων προσαγωγής νωπού αέρα, τόσο κατά τη θέρμανση όσο και κατά την ψύξη κάθε χώρου. Παράλληλα, δίνουν δυνατότητες στον χρήστη να επιλέγει ανεξάρτητα θέρμανση ή ψύξη του χώρου του, αλλά και τη δυνατότητα επιλογής από απόσταση, των συνθηκών που επιθυμεί. Ως βέλτιστη λύση προτείνονται 5 εξωτερικές μονάδες της τέταρτης γενιάς VRV IV. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η ιδιαίτερα υψηλή εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται όχι μόνο με την τεχνολογία μεταβλητής παροχής ψυκτικού μέσου, αλλά και με ταυτόχρονη μεταβολή της θερμοκρασίας εκτόνωσης (τεχνολογία VRT), επιτυγχάνοντας έτσι 28% εξοικονόμηση ενέργειας ως προς την προηγούμενη γενιά VRV λόγω της προσαρμοζόμενης εποχιακής απόδοσης. Ο συμπιεστής της εξωτερικής μονάδας είναι τύπου scroll τελευταίας γενιάς, με τεχνολογία inverter και χαμηλή στάθμη θορύβου, ενώ το ψυκτικό υγρό της μονάδας, R-410A, είναι ιδιαιτέρως φιλικό προς το περιβάλλον. Τα εσωτερικά μηχανήματα (54 τεμάχια) είναι κυρίως κασέτες κυκλικής ροής FXFQ εφοδιασμένης με αισθητήρα παρουσίας υπερύθρων που την απενεργοποιεί όταν δεν βρίσκεται κανείς στο δωμάτιο. Η παραπάνω λειτουργία μπορεί να εξοικονομήσει έως και 27% ενέργειας. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης αυτοκαθαριζόμενης διακοσμητικής μάσκας. Το φίλτρο αυτοκαθαρίζεται αυτόματα μια φορά την ημέρα και έτσι μπορεί να εξοικονομηθεί έως και 50% ενέργεια και ελαχιστοποιεί τα έξοδα συντήρησης. Στους υπόλοιπους χώρους τοποθετούνται κρυφές καναλάτες μονάδες FXSQ - P μέσης στατικής πίεσης με ανεμιστήρες Inverter που προσαρμόζει την παροχή αέρα και την κατανάλωση ενέργειας με βάση την ζήτηση. Όπου έχουμε δίκτυο αεραγωγών για την προσαγωγή του ζεστού ή του κρύου αέρα, θα τοποθετηθούν ηλεκτρικά τάμπερ που ανοιγοκλείνουν ανάλογα με την επιθυμητή θερμοκρασία του χώρου, αλλά ακόμη και με την παρουσία ή όχι ατόμων. Η εγκατάσταση στο κτίριο συστήματος αυτοματισμών τεχνολογίας KNX επιτρέπει τέτοιου είδους εφαρμογές. Μαζί με τα εσωτερικά/εξωτερικά μηχανήματα θα εγκατασταθούν και τα κιτ διακλάδωσης ψυκτικού (joints) KHRQ22M_T και τα ενσύρματα ηλεκτρονικά χειριστήρια οθόνης υγρών κρυστάλλων για κάθε τερματική μονάδα BRC1D52. Όλα τα χειριστήρια μπορούν να συνδεθούν με το κεντρικό σύστημα ελέγχου ΚΝΧ του κτιρίου. H υιοθέτηση του πολυδιαιρούμενου, πολλαπλών κλιματιζόμενων ζωνών, απ ευθείας εκτόνωσης ψυκτικού μέσου, συστήματος που προτείνεται έχει σειρά πλεονεκτημάτων έναντι του κλασικού συστήματος με αντλία θερμότητας αέρα-νερού και τοπικές κλιματιστικές μονάδες ανεμιστήρα-στοιχείου (Fan-coil units), όπως: Λειτουργία σε ακραίες καιρικές συνθήκες (τα όρια αναφέρονται παρακάτω). Οικονομικότερη λειτουργία, καθώς η εξωτερική μονάδα διαθέτει inverter και τροποποιεί έτσι την κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας, ακριβώς, ανάλογα με τις απαιτήσεις. Δυνατότητα λειτουργίας με οικονομικό τρόπο οποιουδήποτε αριθμού των εσωτερικών μονάδων. Μικρότερες διαστάσεις των μονάδων, λόγω της απ ευθείας εκτόνωσης του ψυκτικού μέσου.

12 Έλλειψη ανάγκης ύπαρξης κυκλοφορητή για την κυκλοφορία του νερού, δοχείων διαστολής και αυτομάτων πλήρωσης. Σημαντικά μικρότερες σωληνώσεις διανομής προς τις εσωτερικές μονάδες. Εξελιγμένο σύστημα αυτοματισμών και ρυθμίσεων των εσωτερικών μονάδων, γεγονός που επιδρά στην επίτευξη ιδανικών συνθηκών και οικονομίας, μέσω των δυνατοτήτων προγραμματισμού του διαθέτει. Μικρότερη ανάγκη συντήρησης του δικτύου. Το σύστημα θα αποτελείται από την εξωτερική μονάδα (αντλία θερμότητας), που θα συνδέεται υδραυλικά με πολλαπλές εσωτερικές μονάδες οι οποίες θα έχουν την δυνατότητα αυτονομίας ανάλογα με τις απαιτήσεις των χώρων. Η λειτουργία του συστήματος θα βασίζεται στη χρήση δύο (2) πιεζοστατών για το ψυκτικό μέσο (ένας για την χαμηλή στην ψύξη και ένας για την υψηλή πίεση στην θέρμανση), ώστε να ελέγχεται η βηματική λειτουργία των συμπιεστών και η παροχή ψυκτικού μέσου (pumping capacity) προς τις εσωτερικές μονάδες. Η εξωτερική μονάδα θα μπορεί να συνδεθεί με πολλαπλές εσωτερικές μονάδες διαφορετικών τύπων, οι οποίες θα μπορούν να συνδεθούν σε ένα ψυκτικό κύκλωμα και να ελέγχονται ανεξάρτητα. Το πραγματικό μήκος σωλήνωσης μεταξύ της εξωτερικής μονάδας και της δυσμενέστερης εσωτερικής έχει την δυνατότητα να φτάσει μέχρι 165 μέτρα. Το συνολικό μήκος σωλήνωσης όλου του κυκλώματος έχει την δυνατότητα να φτάσει μέχρι 1000 μέτρα. Το πραγματικό μήκος σωλήνωσης μεταξύ της πρώτης διακλάδωσης (μετά την εξωτερική μονάδα) και της δυσμενέστερης εσωτερικής έχει την δυνατότητα να φτάσει μέχρι 40 μέτρα. Η υψομετρική διαφορά μεταξύ εξωτερικής και εσωτερικών μονάδων θα είναι μέχρι 50 μέτρα, χωρίς την ανάγκη χρησιμοποίησης ελαιοπαγίδων. Το παραπάνω θα επιτυγχάνεται με την ύπαρξη ελαιοδιαχωριστή στην κατάθλιψη των συμπιεστών, καθώς και με την βοήθεια ειδικού προγράμματος ανάκτησης των λαδιών. Η υψομετρική διαφορά μεταξύ των εσωτερικών μονάδων ενός κυκλώματος θα είναι μέχρι 15 μέτρα. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι κατά την λειτουργία σε θέρμανση θα εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη και συνεχής λειτουργία για θερμοκρασίες έως -20 CWB εάν ζητηθεί και όχι η εξωτερική μονάδα να λειτουργεί σε ON-OFF. Το παραπάνω θεωρείται αναγκαίο για την αποφυγή του παγώματος του στοιχείου. Σε εξωτερικές θερμοκρασίες που προσεγγίζουν τους 20 C, η απόδοση του συστήματος μειώνεται ανεπαίσθητα. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διαδικασία απόψυξης γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγονται οι άσκοπες αποψύξεις και έτσι η τελική απόδοση των μηχανημάτων σε θέρμανση να είναι βελτιωμένη έναντι παρόμοιων συστημάτων. Το σύνολο του επιλεγόμενου εξοπλισμού έχει διαστασιολογηθεί ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις των χώρων σε συνθήκες χειμώνα και θέρους. Για τον εξαερισμό του κτιρίου και την ανάκτηση θερμότητας θα τοποθετηθούν στο νέο δίκτυο αεραγωγών μονάδες VAM σταυρωτής ροής του αέρα με δυνατότητα ανάκτησης θερμότητας από 60 έως 75% και παροχή από 1000 έως 2000 m 3 /h νωπού αέρα. Στους αεραγωγούς θα τοποθετηθούν ηλεκτρικά τάμπερ για να εξασφαλίζουν την επιθυμητή θερμοκρασία του χώρου. Το σύστημα επιτρέπει την ελεύθερη ψύξη (free cooling) όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι κάτω από την εσωτερική θερμοκρασία (π.χ. κατά τη διάρκεια της νύχτας). Εναλλακτικά μπορούν να τοποθετηθούν μονάδες ανάκτησης θερμότητας VKM - GBM που έχουν τις δυνατότητες των μονάδων VAM και επιπρόσθετα σύστημα ύγρανσης - αφύγρανσης και διαχείρισης αέρα. Με την εφαρμογή αυτή επιτυγχάνουμε κατηγορία διατάξεων ελέγχου & αυτοματισμών Α Αναλυτικά τεχνικά χαρακτηριστικά του εξοπλισμού καθώς και ο υπολογισμός του κόστους παρουσιάζονται στο Παράρτημα.

13 4. ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΣΧΥΡΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 4.1. ΦΩΤΙΣΜΟΣ Για την ενεργειακή αναβάθμιση του συστήματος φωτισμού του κτιρίου, επιλέξαμε την αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού της υφιστάμενης κατάστασης, με λαμπτήρες LED: Verbatim LED Tube, T8, G13, 1200mm, 18W, 2300lm, 4000K. Η αντικατάσταση είναι απλή και με πολύ μικρό κόστος, καθώς απλά καταργείται το ballast των υφιστάμενων λαμπτήρων και στη συνέχεια γίνεται αντικατάσταση, στα υπάρχοντα σκαφάκια, με τους παραπάνω λαμπτήρες, ίδιου μήκους και διαμέτρου με τους υφιστάμενους. Επιλέχθηκε θερμοκρασία χρώματος 4000 K, η οποία θεωρείται η πλέον κατάλληλη για γραφεία. Οι χώροι του κτιρίου διακρίνονται με βάση της χρήση τους, σε Γραφεία και Κοινόχρηστους χώρους, και σύμφωνα με τον πίνακα 2.4 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010, το επίπεδο φωτισμού που πρέπει να επιτυγχάνεται σε κάθε κατηγορία είναι 500 lux και 200 lux αντίστοιχα, ώστε να υπάρχει η απαιτούμενη οπτική άνεση. Με βάση τα παραπάνω, εκπονήθηκε αναλυτική Μελέτη φωτισμού του κτιρίου με τη βοήθεια του λογισμικού Dialux evo 6.2, η οποία είναι διαθέσιμη στο παράρτημα και υποδεικνύει την εγκατάσταση 810 λαμπτήρων του παραπάνω τύπου. Η νέα εγκατεστημένη ισχύς που αφορά τον φωτισμό λοιπόν, είναι: 930 φωτιστικά x 18 Watt/φωτιστικό = 16,74 kw (δεν περιλαμβάνεται ο φωτισμός που αντιστοιχεί στον Μ.Θ.Χ. του εργαστηρίου της Υδραυλικής). Θα πρέπει να τονίσουμε, ότι με την αντικατάσταση του υφιστάμενου συστήματος φωτισμού δεν επιτυγχάνεται σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και αυτό γιατί το κτίριο με το υφιστάμενο σύστημα, συνολικής ισχύος 19,2 kw, είναι εμφανώς υποφωτισμένο. Σύμφωνα με τον πίνακα 5.1 της Τεχνικής Οδηγίας, η ελάχιστη ισχύς φωτισμού του κτιρίου με γραμμικούς λαμπτήρες φθορισμού είναι: 4,2 W/m 2 /100lux * 2.136,5 m 2 * 5 = 42,73 Kw. Με την αντικατάσταση του ενεργοβόρου δικτύου όμως, οδηγούμαστε στις απαιτούμενες συνθήκες οπτικής άνεσης χωρίς να αυξηθούν οι απαιτήσεις σε ενέργεια. Με άλλα λόγια, είναι μια επένδυση με μεγάλο χρόνο αποπληρωμής, η οποία όμως αναβαθμίζει τις συνθήκες εργασίας για τους χρήστες. Επιπλέον, προτείνουμε την εγκατάσταση ανιχνευτών κίνησης στις τουαλέτες, τους κοινόχρηστους χώρους και τις αποθήκες του κτιρίου. Η συγκεκριμένη σειρά ανιχνευτών που προτείνουμε, είναι η σειρά Evolution της Hager, η οποία συνυπολογίζει και το επίπεδο φωτεινότητας στον χώρο. Συνεπώς είναι σκόπιμο να τοποθετηθούν ανιχνευτές και στα γραφεία των δύο ορόφων, όπου τα ανοίγματα είναι μεγάλα και ο φυσικός φωτισμός μπορεί να καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες των χρηστών. Το συνολικό κόστος της επέμβασης εκτιμάται στα ,00 Ευρώ και με βάση τις ώρες λειτουργίας των λαμπτήρων σε γραφεία που δίνεται στην Τεχνική Οδηγία (2600 h/a) και τις h που δίνεται σαν χρόνος ζωής των λαμπτήρων από τον κατασκευαστή, πρόκειται για μια επένδυση που έχει χρόνο ζωής περίπου 27 χρόνια.

14 4.2. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Το επόμενο βήμα στην ελαχιστοποίηση των ενεργειακών απαιτήσεων για το φωτισμό είναι η χρήση συστημάτων αυτοματισμού που θα επιτρέπουν να ανάβουν και σβήνουν τα φώτα όταν είναι απαραίτητο και να προσαρμόζουν το φωτισμό ανάλογα με τους παρευρισκόμενους ανθρώπους ή/και με το φυσικό φωτισμό. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αυτοματοποίηση του φωτισμού στις κοινές ζώνες (διάδρομοι, κλιμακοστάσιο, ανελκυστήρες) αλλά και σε κάθε χώρο ξεχωριστά (γραφεία και αίθουσες). Το αποτέλεσμα που επιδιώκουμε μπορεί να υλοποιηθεί με τη χρήση ανιχνευτών κίνησης (διαδρόμους), ανιχνευτών παρουσίας (γραφεία) και διακοπτών φωτεινότητας/λυκόφωτος (για περιμετρικό φωτισμό, 4.3. ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Ο σχεδιασμός της διάταξης των Φωτοβολταϊκών πλαισίων έγινε σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση της , «Ειδικοί Όροι για Εγκατάσταση ΦΒ σε κτίρια και οικόπεδα εντός σχεδίου περιοχών και σε οικισμούς», και των τροποποιήσεων που εφαρμόζει σε αυτή, η Υπουργική Απόφαση της Κατά συνέπεια δεν τοποθετήθηκαν πλαίσια πάνω από την απόληξη του κλιμακοστασίου, ενώ κρατήθηκε και η απαραίτητη απόσταση ασφαλείας από το στηθαίο του δώματος, ίση με 0,50 m. Στη διπλανή κάτοψη αποτυπώνεται η τελική διάταξη. Για την έδραση των πλαισίων θα χρησιμοποιηθεί σύστημα τύπου Ηλέκτρα ΙΙ της Aluminco, το οποίο πακτώνεται στο δώμα και δεν προσθέτει ύψος στην εγκατάσταση, με αποτέλεσμα να μπορούν να τοποθετηθούν οι σειρές των πλαισίων με μικρότερο κενό μεταξύ τους και να μην δημιουργείται σκίαση. Λεπτομέρειες του συστήματος έδρασης καθώς και τους υπολογισμούς που αφορούν τον σχεδιασμό της διάταξης μπορεί κανείς να δει στο παράρτημα. χώρους στάθμευσης και διαδρόμους) Η πιθανή εξοικονόμηση από άχρηστο φωτισμό και παράβλεψη σβησίματός του φωτισμού ανέρχεται στο 30% (πηγή: Cardonnel consultant). Για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη από την αυτοματοποίηση της Η/Μ μας εγκατάστασης, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον ήδη υπάρχων εξοπλισμό KNX (ανιχνευτές παρουσίας) που χρησιμοποιούμε για τον έλεγχο του φωτισμού για να ελέγξουμε ρυθμίσουμε τη θερμοκρασία κάθε χώρου. Με τον τρόπο αυτό η θερμοκρασία ρυθμίζεται στο επιθυμητό επίπεδο και μπορεί να τίθεται σε αναμονή με το άνοιγμά ενός παραθύρου, πετυχαίνοντας εξοικονόμηση στα φορτία ψύξης και θέρμανσης έως 35%. Το πάνελ που επιλέχθηκε είναι το μονοκρυσταλλικό Luxor ECO LINE LX- 200M, διαστάσεων 1580 mm x 808 mm x 35 mm, ισχύος 200 W και απόδοσης 15,79 % στις Τυποποιημένες Συνθήκες Ελέγχου (STD). Στο παράρτημα επισυνάπτεται το φυλλάδιο με τα αναλυτικά τεχνικά χαρακτηριστικά του. Συνολικά τοποθετούνται 202 πάνελ τα οποία αντιστοιχούν σε εγκατεστημένη ισχύ: 202 πάνελ * 200 W/πάνελ = 40,40 kw Για τη σύνδεση τους στο δίκτυο επιλέχθηκαν 2 inverter της εταιρείας SMA και πιο συγκεκριμένα του τύπου Sunny Tripower 20000TL, με ονομαστική ισχύ W. Ένας θα χρησιμοποιηθεί για τα πάνελ που τοποθετούνται στην πέργκολα του δώματος και στον πρόβολο (πάνελ με πράσινο χρώμα στην κάτοψη) και ένας για τα υπόλοιπα πάνελ, τα οποία τοποθετούνται στο δώμα. Επιπλέον, θα χρησιμοποιηθούν δίοδοι παράκαμψης για την μπλε και την πορτοκαλί ομάδα πάνελ, οι οποίες πιθανόν παρουσιάζουν σκίαση τις πρωινές και απογευματινές ώρες αντίστοιχα.

15 5. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ - ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ Για τις προτάσεις ενεργειακής αναβάθμισης στήθηκαν 3 σενάρια προσέγγισης, στο πρόγραμμα ΤΕΕ ΚΕΝΑΚ, στα οποία σταδιακά βελτιώνονται οι επεμβάσεις. Στο σενάριο 1, προτείνονται επεμβάσεις θερμομονωτικής θωράκισης του κελύφους, φυτεμένο δώμα, ενεργειακά κουφώματα και συστήματα σκιάσεων στο νότο. Μετά τις επεμβάσεις, το κτίριο θα ανήκει στην κατηγορία Β, με κατανάλωση ενέργειας, της τάξης των 184,4 kwh/m2, Κέρδος σε πραγματική ενέργεια : 133,3 kwh/m2 & Κέρδος σε πρωτογενή ενέργεια : 170,4 kwh/m2 Στο σενάριο 2, προτείνονται οι επεμβάσεις του προηγούμενου σεναρίου και νέες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις με φωτιστικά LED και εγκατάσταση συστήματος αυτοματισμού για τον φωτισμό. Μετά τις επεμβάσεις, το κτίριο θα ανήκει στην κατηγορία Β+, με κατανάλωση ενέργειας, της τάξης των 162,6 kwh/m2, Κέρδος σε πραγματική ενέργεια : 136,2 kwh/m2 & Κέρδος σε πρωτογενή ενέργεια : 192,2 kwh/m2 Στο σενάριο 3, προτείνονται οι επεμβάσεις του προηγούμενου σεναρίου και νέες μηχανολογικές εγκαταστάσεις (θέρμανσης/κλιματισμού) και εγκατάσταση συστήματος ΑΠΕ (φωτοβολταϊκών πάνελ) καθώς και αναβάθμιση των συστημάτων αυτοματισμού. Μετά τις επεμβάσεις, το κτίριο θα ανήκει στην κατηγορία Α+, με κατανάλωση ενέργειας, της τάξης των 0,2 kwh/m2, Κέρδος σε πραγματική ενέργεια : 213,0 kwh/m2 & Κέρδος σε πρωτογενή ενέργεια : 347,5kWh/m2.

16 6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Με μια προεκτίμηση των παραπάνω προτάσεων, ο προϋπολογισμός του σεναρίου 1, υπολογίζεται ότι θα ανέλθει, περίπου, στις ,67 ευρώ, ο προϋπολογισμός του σεναρίου 2, στις ,03 ευρώ και ο προϋπολογισμός του σεναρίου 3, στις ,87 ευρώ, που ταυτίζεται με τον συνολικό προϋπολογισμό για την ολοκληρωμένη πρόταση ανέρχεται (Πίνακας 1). Οι προϋπολογισμοί των παραπάνω σεναρίων συμπεριλαμβάνουν τον Φ.Π.Α., όπως αντίστοιχα και οι τιμές της ενέργειας που έχουν ληφθεί υπόψη για την εξοικονόμηση χρημάτων από την μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων (Φ. Αέριο: 53,22 /MWh, Ηλεκτρική ενέργεια: /ΜWh). Πίνακας 1: Συνοπτικός Προϋπολογισμός των εξεταζόμενων σεναρίων Σενάριο 1 Ομάδα ΣΤ: Κέλυφος ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ: Σενάριο 2 Ομάδα Δ: Εξοπλισμός Φωτισμού Ομάδα ΣΤ: Κέλυφος ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ: Σενάριο 3 Ομάδα Α: Εξοπλισμός Θέρμανσης/Κλιματισμού Ομάδα Β: Αυτοματισμός θέρμανσης/κλιματισμού Ομάδα Γ: Εξοπλισμός Μηχανικού Αερισμού Ομάδα Δ: Εξοπλισμός Φωτισμού Ομάδα E: Φωτοβολταϊκά Ομάδα ΣΤ: Κέλυφος ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ: , , , , , , , , , , , ,87 Ο υπολογισμός της οικονομικής αποτίμησης έγινε βάσει των ακολούθων: - Το κεφάλαιο για την πραγματοποίηση της επένδυσης θεωρήθηκε ότι θα προκύψει εξ ολοκλήρου από δανεισμό χαμηλού επιτοκίου της τάξεως του 5%. Oπότε το WACC = 5% για τον υπολογισμό της καθαρής παρούσας αξίας. - Περίοδος ανάλυσης ορίζονται τα 20 έτη - Πληθωρισμός 1%, εφαρμόζεται η πληθωριστική μέθοδος, όπου το ποσό πληρωμής αυξάνεται διαχρονικά λόγω πληθωρισμού αναλογικά με έναν συντελεστή πληθωρισμού. Η οικονομική αξιολόγηση βασίστηκε στον υπολογισμό της ξαθαρής παρούσας αξίας για το επιλεγμένο κόστος κεφαλαίου, της αθροιστικής παρούσας αξίας των ετήσιων χρηματοροών (Net Present Value - NPV) και στον εσωτερικό βαθμό απόδοσης (Internal Rate of Return-IRR)) χρησιμοποιώντας τις παραπάνω τιμές. Στις ετήσιες χρηματορροές ως ετήσιο έξοδο θεωρήθηκε το αρχικό κόστος εγκατάστασης κατά το έτος 0, ενώ ως ετήσιο έσοδο θεωρήθηκε το κέρδος από την ετήσια εξοικονόμηση κατανάλωσης ενέργειας. Προς απλούστευση των υπολογισμών δεν έχει υπολογιστεί ετήσιο κόστος συντήρησης καθώς ήδη υφίσταται προγραμματισμένο κόστος συντήρησης του εξοπλισμού και της κτιριακής εγκατάστασης και θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί απομείωση ή προσαύξηση του υφισταμένου προϋπολογισμού προκειμένου να επανυπολογιστεί το νέο.

17 Σε καθένα από τα παραπάνω σενάρια υπολογίστηκε το αρχικό κόστος επένδυσης και το ετήσιο όφελος από την εξοικονόμηση κατανάλωσης ενέργειας. Οι παρεμβάσεις οι οποίες επιλέχθηκαν στα τρία σενάρια έγιναν με οικονομετεχνική ανάλυση λαμβάνοντας κάθε φορά υπόψη ότι: α) όσο μεγαλύτερη είναι η NPV τόσο μεγαλύτερο κέρδος παρέχει το αντίστοιχο μέτρο, ενώ όταν είναι αρνητική δεν είναι βιώσιμη η εξεταζόμενη επένδυση στο χρόνο που έχει επιλεγεί και β) ομοίως και ο δείκτης IRR όσα αυξάνει τόσο αποδοτικότερη είναι η επένδυση. Η οικονομική ανάλυση γίνεται και για τα τρία (3) εξεταζόμενα σενάρια, επικεντρωνόμαστε όμως στο 3 ο σενάριο, που αποτελεί και τη συνολική μας πρόταση, καθώς είναι το σενάριο το οποίο ικανοποιεί και τους ενεργειακούς στόχους που τέθηκαν από το πρόγραμμα. Η οικονομική ανάλυση συνοψίζεται στα ακόλουθα: Σενάριο 1 ο - Από την ενεργειακή επιθεώρηση και σύμφωνα με το πρώτο σενάριο βελτίωσης προκύπτει ότι το υφιστάμενο κτίριο καταναλώνει ετησίως ηλεκτρική ενέργεια 301,6 ΜWh και θερμική ενέργεια από φυσικό αέριο 158,2ΜWh, ενώ μετά τις παρεμβάσεις οι τιμές διαμορφώνονται στις 122,6 ΜWh και 54,0 ΜWh αντίστοιχα, οπότε υπολογίζεται μια περίπου σταθερή καθαρή ταμειακή ροή ύψους ,60 ανά έτος η οποία πληθωρίζεται με 1% (Σχετική ανάλυση με τιμές ενέργειας παρατίθεται στο παράρτημα), ενώ το αρχικό κόστος της επένδυσης ανέρχεται σε ,97. - Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρατίθενται στο παράρτημα,ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης της επένδυσης IRR = 10,47%, κάτι που σημαίνει ότι με επιτόκιο προεξόφλησης χαμηλότερο του 10,47 %, η επένδυση έχει θετική παρούσα αξία, ενώ με επιτόκιο μεγαλύτερο αυτού αρνητική παρούσα αξία. Ο χρόνος αποπληρωμής της επένδυσης προκύπτει ότι είναι ίσος με 11,2 έτη ενώ η καθαρή παρούσα αξία για WACC = 5% και με την πληθωριστική μέθοδο (1%) NPV= ,94. Σενάριο 2 ο - Από την ενεργειακή επιθεώρηση και σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο βελτίωσης προκύπτει ότι το υφιστάμενο κτίριο καταναλώνει ετησίως ηλεκτρική ενέργεια 301,6 ΜWh και θερμική ενέργεια από φυσικό αέριο 158,2ΜWh, ενώ μετά τις παρεμβάσεις οι τιμές διαμορφώνονται στις 99,8 ΜWh και 69,3 ΜWh αντίστοιχα, οπότε υπολογίζεται μια περίπου σταθερή καθαρή ταμειακή ροή ύψους ,20 ανά έτος η οποία πληθωρίζεται με 1% (Σχετική ανάλυση με τιμές ενέργειας παρατίθεται στο παράρτημα), ενώ το αρχικό κόστος της επένδυσης ανέρχεται σε ,67. - Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρατίθενται στο παράρτημα, ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης της επένδυσης IRR = 9,932%, κάτι που σημαίνει ότι με επιτόκιο προεξόφλησης χαμηλότερο του 9,932 %, η επένδυση έχει θετική παρούσα αξία, ενώ με επιτόκιο μεγαλύτερο αυτού αρνητική παρούσα αξία. Ο χρόνος αποπληρωμής της επένδυσης προκύπτει ότι είναι ίσος με 11,8 έτη ενώ η καθαρή παρούσα αξία για WACC = 5% και με την πληθωριστική μέθοδο (1%) NPV= ,08. Σενάριο 3 ο - Από την ενεργειακή επιθεώρηση και σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο βελτίωσης προκύπτει ότι το υφιστάμενο κτίριο καταναλώνει ετησίως ηλεκτρική ενέργεια 301,6 ΜWh και θερμική ενέργεια από φυσικό αέριο 158,2ΜWh, ενώ μετά τις παρεμβάσεις έχουμε μόνο ελάχιστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και η τιμή διαμορφώνεται στις 11,9,3 ΜWh, οπότε υπολογίζεται μια περίπου σταθερή καθαρή ταμειακή ροή ύψους ,00 ανά έτος η οποία πληθωρίζεται με 1% (Σχετική ανάλυση με τιμές ενέργειας παρατίθεται στο παράρτημα), ενώ το αρχικό κόστος της επένδυσης ανέρχεται σε ,87. - Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρατίθενται στο παράρτημα, ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης της επένδυσης IRR = 6,93%, κάτι που σημαίνει ότι με επιτόκιο προεξόφλησης χαμηλότερο του 6,93 %, η επένδυση έχει θετική παρούσα αξία, ενώ με επιτόκιο μεγαλύτερο αυτού αρνητική παρούσα αξία. Ο χρόνος αποπληρωμής της επένδυσης προκύπτει ότι είναι ίσος με 15,7 έτη ενώ η καθαρή παρούσα αξία για WACC = 5% και με την πληθωριστική μέθοδο (1%) NPV= ,36.

18 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ανακεφαλαιώνοντας, συνάγεται το συμπέρασμα ότι ή ενεργειακή αναβάθμιση ενός υφιστάμενου κτιρίου και η μετατροπή του σε κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (ΝΖΕΒ) είναι τεχνικά εφικτή. Επιλέγοντας λύσεις με στόχο την διατήρηση της απλότητας αλλά και της υψηλής ποιότητας τόσο σε επίπεδο σχεδιαστικών αποφάσεων όσον αφορά στη λειτουργία και την αισθητική των χώρων, όσο και σε επίπεδο επιλογής υλικών, εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, ώστε το κτίριο να διαθέτει κατασκευαστική αρτιότητα με το ελάχιστο δυνατό κόστος αλλά και την εξασφάλιση της βέλτιστης δυνατής ποιότητας του εσωτερικού περιβάλλοντος του κτιρίου, σε επίπεδο οπτικής άνεσης και θερμικής άνεσης, είναι εφικτή η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε πολύ χαμηλά επίπεδα με την διατήρηση του ελάχιστου δυνατού κόστους και των αποδεκτών συνθηκών διαβίωσης στο εσωτερικό του κτιρίου. Η αύξηση της θερμομόνωτικης επάρκειας του κελύφους που έχει προταθεί, είναι επένδυση η οποία δίνει ικανοποιητικό λόγο κόστους οφέλους. Το ίδιο παρατηρείται και με την επιλογή κουφωμάτων με τριπλό υαλοπίνακα. Επιπλέον, αναφορικά με το φωτισμό κρίθηκε απαραίτητη η αντικατάσταση των φωτιστικών σωμάτων. Επιλέχθηκε η εισαγωγή αυτοματισμών για λόγους ενεργειακής αναβάθμισης σε κτίριο ΝΖΕΒ, παρότι αποδείχθηκε ότι έχει δυσανάλογο κόστος σε σχέση με την εξοικόνομηση που επιτυγχάνουν (λόγω του εκπαιδευτικού χαρακτήρα του προγράμματος). Δυστυχώς, με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και το διαθέσιμο εργαλείο υπολογισμού των ενεργειακών αναγκών - καταναλώσεων (ΤΕΕ- ΚΕΝΑΚ) είναι αδύνατη η προσμέτρηση της επιρροής στο ενεργειακό ισοζύγιο παθητικών ηλιακών συστημάτων τα οποία με μικρό κόστος μπορούν να επιφέρουν αξιόλογη εξοικόνομηση ενέργειας και βελτίωση του μικροκλίματος όπως η πράξη και η διεθνής πρακτική έχει αποδείξει. Ως εκ τούτου, η επίτευξη του στόχου της μείωσης των ενεργειακών καταναλώσεων στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αντικατάσταση των η/μ συστημάτων που έχουν μεγάλο κόστος. Το συνολικό κόστος των επιλεγμένων επεμβάσεων που επιλέγεται ανέρχεται στα ,87 (θεωρείται ότι η ενεργειακή αναβάθμιση θα χρηματοδοτηθεί με ξένα δανειακά κεφάλαια χαμηλού επιτοκίου), ενώ το ετήσιο κέρδος από την εξοικονόμηση ενέργειας υπολογίζεται στα ,00. Ως ορίζοντας για την οικονομική αξιολόγησή της επένδυσης θεωρούνται τα 20 έτη και γι αυτό το διάστημα, το προεξοφλητικό επιτόκιο που επιλέγεται είναι ίσο με 5,0%. Βάσει των υπολογισμών, η καθαρή παρούσα αξία NPV προκύπτει θετική στα 15,7 έτη. Το χρονικό διάστημα αυτό θεωρείται ικανοποιητικό καθώς δεν υπερβαίνει τον χρόνο ζωής των προτεινόμενων συστημάτων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στους υπολογισμούς της περιόδου αποπληρωμής εισάγονται παράγοντες αβεβαιότητας, όπως το επιτόκιο αναγωγής σε παρούσα αξία, ο πληθωρισμός και το κόστος της ενέργειας. Για τους αναλυτικούς υπολογισμούς ο αναγνώστης παραπέμπεται στο συνημμένο αρχείο xls.

19 Net Present Value [ ] ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟ 1 250, , , ,000 50, % 5% 9% % 12% 15% -50, ,000 WACC [%] Διάγραμμα 1: Συνάρτηση του σταθμισμένου επιτοκίου WACC και της NPV (Προκύπτει IRR) για το 1 ο Σενάριο

20 Cumulative Net Present Value [ ] % 5% 9% 10,47% 12% 15% Year Διάγραμμα 2: Υπολογισμός περιόδου απολπηρωμής για το 1 ο Σενάριο

21 Net Present Value [ ] ΣΕΝΑΡΙΟ % 5% 9% 9,932% 12% 15% WACC [%] Διάγραμμα 3: Συνάρτηση του σταθμισμένου επιτοκίου WACC και της NPV (Προκύπτει IRR) για το 2 ο Σενάριο

22 Cumulative Net Present Value [ ] % 5% 9% 9,93% 12% 15% Year Διάγραμμα 4: Υπολογισμός περιόδου απολπηρωμής για το 2 ο Σενάριο

23 Net Present Value [ ] ΣΕΝΑΡΙΟ % 5% 6,93% 9,00% 12% 15% WACC [%] Διάγραμμα 5: Συνάρτηση του σταθμισμένου επιτοκίου WACC και της NPV (Προκύπτει IRR) για το 3 ο Σενάριο

24 Cumulative Net Present Value [ ] % 5% 6,93% 9,00% % % Year Διάγραμμα 6: Υπολογισμός περιόδου απολπηρωμής για το 3 ο Σενάριο

25 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙI ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ Ο υπολογισμός των θερμικών απωλειών και των ψυκτικών φορτίων έγινε βάσει των πληροφοριών για τα υφιστάμενα δομικά στοιχεία του κτιρίου όπως αυτά προκύπτουν κατόπιν των προτεινόμενων παρεμβάσεων στο κτιριακό κέλυφος (Πίνακας 1). Πίνακας 1: Συντελεστές θερμοπερατότητας δομικών στοιχείων κατόπιν των παρεμβάσεων Δομικό στοιχείο Συντελεστής θερμοπερατότητας, U Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με αέρα Κατακόρυφα στοιχεία τοιχοποιίας σε επαφή με αέρα Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με Μ.Θ.Χ Κατακόρυφα στοιχεία τοιχοποιίας σε επαφή με Μ.Θ.Χ Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με έδαφος Ανεστραμμένο φυτεμένο δώμα Δάπεδο πάνω από Μ.Θ.Χ Δάπεδο πάνω από αέρα Επίσης βάσει των τιμών του Πίνακα 2.3 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010 για τις ανάγκες νωπού αέρα αναλόγως της χρήσης των χώρων του κτιρίου. Τα αποτελέσματα των υπολογισμών ανά χώρο, παρατίθενται παρακάτω (Πίνακας 2), που γίνεται αναφορά στον προτεινόμενο εξοπλισμό θέρμανσης/κλιματισμού και μηχανικού αερισμού με ανάκτηση. ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΩΡΟΥ ΧΡΗΣΗ - ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΜΒΑΔΟΝ (m 2 ) ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 10,80 99,20 ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ (m 3 /h) Θερμικές απώλειες (Kw) Ψυκτικά φορτία (kw) ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΑΣ 11,30 104,10 13,80 2,40 FXFQ63 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ FXFQ63 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ VAM ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 80,80 741,90 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 23,60 216,90 4,20 1,00 FXFQ63

26 ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ 23,10 212,20 4,20 1,00 FXFQ ΞΥΛΟΥΡΓΕΙΟ 41,40 380,00 6,40 2,20 FXFQ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ 20,02 183,70 3,50 2,80 FXFQ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ 14,00 128,50 4,50 1,80 FXSQ63 ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΓΕΙΟΥ: 36,60 11,20 RYYQ16T ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΩΡΟΥ ΧΡΗΣΗ - ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΜΒΑΔΟΝ (m2) ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ (m3/h) Θερμικές απώλειες (kw) Ψυκτικά φορτία (kw) ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 113, ,10 FXFQ80 VAM ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 23,70 309,00 16,70 4,30 FXFQ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 11,30 148,00 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 49,50 646,30 2,10 0,30 FXFQ32 VAM ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 24,00 312,70 1,80 2,30 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 86, ,90 8,50 6,60 FXFQ63 FXFQ63 ΣΥΝΟΛΟ ΙΣΟΓΕΙΟΥ: 29,20 13,50 RYYQ14T ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΩΡΟΥ ΧΡΗΣΗ - ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΜΒΑΔΟΝ (m2) ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ (m3/h) ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 24,90 268,30 Θερμικές απώλειες (kw) Ψυκτικά φορτία (kw) ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΑ 11,40 122,40 13,90 12,30 FXFQ63 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ FXFQ63 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ VAM ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 127, ,20 FXFQ63

27 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ 19,80 214,10 3,00 2,00 FXFQ40 FXFQ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕ Σ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 90,50 976,80 11,30 10,90 FXFQ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΧΩΡΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ 60,00 647,10 4,90 2,60 13,40 167,60 0,98 0,60 66,20 714,40 4,85 1,90 FXFQ50 FXFQ63 FXFQ25 FXFQ63 VAM1000 VAM ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ 29,10 313,90 2,57 0,40 FXFQ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ 21,30 229,90 2,90 0,60 FXFQ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 22,50 280,30 1,50 0,40 FXFQ32 ΣΥΝΟΛΟ 1 ου ΟΡΟΦΟΥ: 45,90 31,60 RYYQ20T ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ 164, ,30 14,50 57,40 FXSQ140 FXSQ140 FXSQ140 FXSQ140 ΣΥΝΟΛΟ ΑΙΘΟΥΣΑΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ: 14,50 57,40 RYYQ20T ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΩΡΟΥ ΧΡΗΣΗ - ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΜΒΑΔΟΝ (m2) ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ (m3/h) ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 24, ,272 Θερμικές απώλειες (kw) Ψυκτικά φορτία (kw) ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ FXFQ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 11, ,422 11,435 8,751 FXFQ63 VAM1500 VAM1500 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ VAM ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΣ 99, ,019 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 42, ,513 2,857 5,083 FXFQ40 VAM2000

28 ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 21, ,580 2,624 5,490 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 21, ,580 2,624 4,990 FXFQ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 46, ,371 5,308 5,583 FXFQ ΝΗΣΙΔΑ Η/Υ 28, ,003 7,995 1,818 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,852 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 3,152 1,781 FXFQ40 VAM ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ32 VAM ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 25, ,720 1,952 1,281 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 28, ,003 2,395 1,718 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 24, ,618 2,958 2,023 FXFQ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΕΠ 21, ,580 2,224 2,790 FXFQ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ 16, ,959 4,800 3,110 FXSQ63 ΣΥΝΟΛΟ 2 ου ΟΡΟΦΟΥ: 65,80 54,70 RYYQ30T ΣΥΝΟΛΟ ΚΤΙΡΙΟΥ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ: 192,00 168,00

29 Ενδεικτικά παρατίθενται τα τεχνικά χαρακτηριστικά μίας εξωτερικής μονάδας του συστήματος VRV όπου φαίνοται οι πολύ υψηλες αποδόσεις της. ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ RYYQ16T Ονομαστική απόδοση ψύξης: 45,0 kw Ονομαστική απόδοση θέρμανσης: 50,0 kw Ηλεκτρική κατανάλωση ψύξης: 13,0 kw Ηλεκτρική κατανάλωση θέρμανσης: 12,8 kw EER ψύξης: 3,46 ESEER ψύξης (μεταβλητή θερμοκρασία ψυκτικού): 6,50 COP θέρμανσης: 3,91 Όρια λειτουργίας ψύξης: -5,0 o C ~ 43,0 o C Όρια λειτουργίας θέρμανσης: -20,0 o C ~ 15,5 o C Διαστάσεις εξωτερικής μονάδας (Υ x Π x Β): x x 765 mm Ψυκτικό μέσο: R-410A Ηλεκτρική παροχή: 3~/50Hz/ V

30 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙIΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΠΙΝΑΚΕΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ & ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΩΓΗ Τελική Χρήση kwh/m 2 Υπάρχον Κτίριο Σενάριο 1 ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Κέρδος Υπάρχον - Σενάριο 1 Σενάριο 2 Κέρδος Σενάριο 1 - Σενάριο 3 Σενάριο 2 Κέρδος Σενάριο 2 - Σενάριο 3 Συνολικό Κέρδος Θέρμανση 144,5 27,6 116,9 34,8-7,2 6,6 28,2 137,9 Ηλιακή ενέργεια για θέρμανση 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ψύξη 44,1 27,7 16,4 25,2 2,5 4,8 20,4 39,3 ΖΝΧ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ηλιακή ενέργεια για ΖΝΧ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Φωτισμός 24,6 24,6 0,0 16,9 7,7 16,9 0,0 7,7 ΑΠΕ - ΣΗΘ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0-28,1 28,1 28,1 Σύνολο 213,2 79,9 133,3 77,0 2,9 0,3 76,7 212,9

31 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Τελική Χρήση kwh/m 2 Υπάρχον Κτίριο Σενάριο 1 Κέρδος Υπάρχον - Σενάριο 1 Σενάριο 2 Κέρδος Σενάριο 1 - Σενάριο 2 Σενάριο 3 Κέρδος Σενάριο 2 - Σενάριο 3 Συνολικό Κέρδος Θέρμανση 155,5 32,8 122,7 40,4-7,6 9,6 30,8 145,9 Ψύξη 127,9 80,3 47,6 73,1 7,2 14,0 59,1 113,9 ΖΝΧ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Φωτισμός 71,3 71,3 0,0 49,1 22,2 49,1 0,0 22,2 ΑΠΕ - ΣΗΘ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 65,4-65,4 65,4 Σύνολο 354,8 184,4 170,4 162,6 21,8 7,3 155,3 347,5 ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ MWh Κέρδος Κέρδος Κέρδος Υπάρχον Συνολικό Σενάριο 1 Υπάρχον - Σενάριο 2 Υπάρχον- Σενάριο 3 Υπάρχον - Τελική Χρήση Κτίριο Κέρδος Σενάριο 1 Σενάριο 2 Σενάριο 3 Ηλεκτρισμός 301,6 122,6 179,0 99,8 201,8 11,9 289,7 289,7 Πετρέλαιο 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Φυσικό Αέριο 158,2 54,0 104,2 69,3 89,0 0,0 158,2 158,2 Άλλα ορυκτά καύσιμα 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ηλιακή 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Βιομάζα 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Γεωθερμία 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Άλλο ΑΠΕ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Οικονομικά ( ) 44801, , , , ,2 1430, , ,0

32 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΩΝ ΑΝΑ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΧΡΗΣΗ - ΥΠΑΡΧΟΝ ΚΤΙΡΙΟ Φωτισμός 20% Θέρμανση 44% Ψύξη 36%

33 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΧΡΗΣΗ - ΣΕΝΑΡΙΟ 1 (ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΕΛΥΦΟΥΣ) Θέρμανση 18% Φωτισμός 39% Ψύξη 43%

34 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΧΡΗΣΗ - ΣΕΝΑΡΙΟ 2 (ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΕΛΥΦΟΥΣ, ΦΩΤΙΣΜΟΣ & ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ) Φωτισμός 30% Θέρμανση 25% Ψύξη 45%

35 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΧΡΗΣΗ - ΣΕΝΑΡΙΟ 3 (ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΕΛΥΦΟΥΣ, ΦΩΤΙΣΜΟΣ & ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ, VRV & PV) Θέρμανση 13% Ψύξη 19% Φωτισμός 68%

36 α/α Περιγραφή μ.μ. Ποσότητα Τιμή Κόστος Ομάδα Α: Εξοπλισμός Θέρμανσης/Κλιματισμού Συγκρότημα συνδυασμού εξωτερικών μονάδων 1 VRV, ενδεικτικού τύπου RXYQ για το σύνολο του τεμ , ,00 κτιριου 2 Εσωτερική κλιματιστική μονάδα VRV, εμφανούς τοποθέτησης, κασσέτας 4 κατευθύνσεων ενδεικτικού τύπου FXFQ. Περιλαμβάνει τοπικό τεμ. 3 χειριστήριο VRV και αποχέτευση συμπυκνωμάτων Εσωτερική κλιματιστική μονάδα VRV, κρυφής τοποθέτησης, ψευδοροφής τύπου καναλάτης ενδεικτικού τύπου FXSQ. Περιλαμβάνει τοπικό τεμ , ,00 χειριστήριο VRV και αποχέτευση συμπυκνωμάτων 4 Κεντρικό χειριστήριο VRV τεμ , ,00 5 Ζεύγος Ψυκτικών χαλκοσωλήνων, για το δίκτυο VRV (περιλαμβάνει μόνωση) και καλώδιο μ 960,00 22, ,00 επικοινωνίας 6 Διακλαδωτές - συλλέκτες συστήματων VRV ενδεικτικού τύπου KHRQ22M_T τεμ , ,00 7 Κιτ ένωσης εξωτερικών μονάδων VRV τεμ ,00 950,00 8 Δίκτυο αεραγωγών από γαλβανισμένη λαμαρίνα, κατάλληλης διατομής και μόνωσης, το οποίο θα φέρει το σύνολο των στομίων, διαφραγμάτων αέρα κλπ κ.α , ,00 Ομάδα Β: Αυτοματισμός θέρμανσης/κλιματισμού Αυτοματισμός τύπου ΚΝΧ για την εξοικονόμηση 1 ενέργειας στα συστήματα θέρμανσης/ψύξης & αερισμού κ.α , ,00 Ομάδα Γ: Εξοπλισμός Μηχανικού Αερισμού Συγκρότημα VAM, για την εναλλαγή των ρευμάτων αερισμού (απαγωγής αέρα - νωπού 1 αέρα), ενδεικτικού τύπου VAM-FA/FB για το σύνολο του κτιριου Δίκτυο αεραγωγών από γαλβανισμένη λαμαρίνα, κατάλληλης διατομής και μόνωσης, το 2 οποίο θα φέρει το σύνολο των στομίων, διαφραγμάτων αέρα κλπ Ομάδα Δ: Εξοπλισμός Φωτισμού 1 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ Λαμπτήρες τύπου Verbatim LED Tube, T8, G13, 1200mm, 18W, 2300lm, 4000K με την απαραίτητη τροποποίηση των υφιστάμενων φωτιστικών κ.α , ,00 κ.α , ,00 τεμ , ,00 2 Αυτοματισμός ελέγχου με αισθητήρες παρουσίας, κίνησης και διακοπτών φωτεινότητας κ.α , ,00 Ομάδα E: Φωτοβολταϊκά Mονοκρυσταλλικά panel Luxor ECO LINE LX M, διαστάσεων 1580 mm x 808 mm x 35 mm, ισχύος 200 W (202 κ.α , ,23 Ομάδα ΣΤ: Κέλυφος Θερμομόνωση κελύφους πλην δώματος με 1 πλάκες διογκωμένης πολυστερίνης με γραφίτη m ,837 30, ,11 (EPS100 Graph) πάχους 7cm 2 Δώμα φυτεμένο με ανεστρεμμένη θερμομόνωση με πλάκες εξηλασμένης πολυστερίνης XPS, m 2 692,445 50, ,25 πάχους 10 cm 3 Αντικατάσταση κουφωμάτων κ.α , ,15 4 Γυάλινη προσθήκη τύπου θερμοκηπίου κ.α , ,00 5 Φυτεμένος τοίχος δυτικής όψης m 2 298,92 30, ,60 6 Βαφή του κτιρίου συνολικα m ,75 15, ,30 7 Παθητικά συστημάτα σκίασης διπλού κελύφους, Perforated Copper Cladding - Double Skin κ.α , ,00 Facades Proteus SC. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΤΙΜΗ με ΦΠΑ Ομάδα Α: Εξοπλισμός Θέρμανσης/Κλιματισμού Ομάδα Β: Αυτοματισμός θέρμανσης/κλιματισμού Ομάδα Γ: Εξοπλισμός Μηχανικού Αερισμού Ομάδα Δ: Εξοπλισμός Φωτισμού Ομάδα E: Φωτοβολταϊκά Ομάδα ΣΤ: Κέλυφος , , , , , ,67 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΘΡΟΙΣΜΑ ,87

37 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΤΕΕ ΚΕΝΑΚ Εικόνα 1: Ενεργειακή κατάξη βάσει υφιστάμενης κατάστασης και σεναρίων

38 Εικόνα 2: Ενεργειακές απαιτήσεις-καταναλώσεις υφιστάμενης κατάστασης

39 Εικόνα 3: Ενεργειακές απαιτήσεις-καταναλώσεις εφαρμογής σεναρίου 1

40 Εικόνα 4: Ενεργειακές απαιτήσεις-καταναλώσεις εφαρμογής σεναρίου 2

41 Εικόνα 3: Ενεργειακές απαιτήσεις-καταναλώσεις εφαρμογής σεναρίου 3

42 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ 1. Υπολογισμός συντελεστών θερμοπερατότητας U Κατακόρυφη θερμομόνωση: Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με αέρα Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμοαγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενο στοιχείο Ο/Σ - - Κόλλα EPS-Graph Επίχρισμα U = 1 Uυφ = U = W/m2 K Κατακόρυφα στοιχεία τοιχοποιίας σε επαφή με αέρα Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενη τοιχοποιία - - Κόλλα EPS-Graph Επίχρισμα U = 1 Uυφ = U = W/m2 K Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με Μ.Θ.Χ Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενο στοιχείο Ο/Σ - - Κόλλα EPS-Graph Επίχρισμα

43 1 U = 1 Uυφ = U = W/m2 K Κατακόρυφα στοιχεία τοιχοποιίας σε επαφή με Μ.Θ.Χ Υλικό Πάχος (μ) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενη τοιχοποιία - - Κόλλα EPS-Graph Επίχρισμα U = 1 Uυφ = U = W/m2 K Κατακόρυφα στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος σε επαφή με Μ.Θ.Χ Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενο στοιχείο Ο/Σ - - Κόλλα EPS-Graph Επίχρισμα U = 1 Uυφ = U = W/m2 Οριζόντια θερμομόνωση: Δάπεδο πάνω από Μ.Θ.Χ Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενο δάπεδο - - Κόλλα XPS Γυψοσανίδα

44 1 U = 1 Uυφ = U = W/m2 Δάπεδο πάνω από αέρα Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενο δάπεδο - - Κόλλα XPS Γυψοσανίδα U = 1 Uυφ = U = W/m2 Δώμα Υλικό Πάχος (m) Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ (W/mK) Υφιστάμενο δάπεδο δώματος - - Στεγανοποιητική στρώση XPS Αποστραγγιστική Μεμβράνη Γεωύφασμα Υπόστρωμα χώματος U = 1 Uυφ = U = W/m 2 2. Υπολογισμός κόστους θερμομόνωσης Ο υπολογισμός για το κόστος της θερμομόνωσης έγινε θεωρώντας για απλοποιητικούς λόγους ίδια τιμή υλικού για την γραφιτούχα διογκωμένη πολυστερίνη, EPS Graph, και την αφρώδη εξηλασμένη πολυστερίνη, XPS. Έτσι αφού οριοθετήθηκαν οι επιφάνειες του κτιρίου που θα θερμομονωθούν, υπολογίστηκε το συνολικό εμβαδό τους και στη συνέχεια αυτό πολλαπλασιάστηκε με την θεωρούμενη τιμή κόστους για τη συνολική θερμομόνωση του κτιρίου, εκτός του δώματος. Η τιμή αυτή λήφθηκε 30 /m 2 (κόστος υλικού και κατασκευής +Φ.Π.Α). Για το δώμα, αφού πρόκειται για ανεστρεμμένο και φυτεμένο, θεωρήθηκε τιμή 50 /m 2. Ακολουθεί ο συγκεντωτικός πίνακας κόστους της επένδυσης και τα σχέδια των θερμομονώσεων.

45 Επιφάνεια σε m 2 Τιμή ανά m 2 Κόστος σε Συνολική επιφάνεια θερμικής ζώνης εκτός από το δώμα Δώμα Συνολικό κόστος επέμβασης

46

47 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ 1. Υπολογισμός της απόστασης μεταξύ των σειρών των ΦΒ Οι διαστάσεις του πάνελ που επιλέξαμε είναι 1580 mm x 808 mm x 35 mm και με δεδομένη την τοποθέτηση τους με νότιο προσανατολισμό και σε κλίση 31 ο σύμφωνα με την τεχνική οδηγία (το γεωγραφικό πλάτος της θέσης του κτιρίου είναι 40,62 ο ). Συνεπώς το ύψος που θα καταλαμβάνει κάθε πάνελ είναι: x/1580=sin(31 o ) x = 0,814 m Συνεπώς θα πρέπει να κρατηθεί απόσταση ίση με 2 * x = 1,63 m μεταξύ της κάθε σειράς. Η διάσταση που θα καταλαμβάνει το κάθε πάνελ στην κάτοψη του δώματος είναι: y/1580=cos(31 o ) y=1,44 m Δηλαδή κάθε πάνελ θα καταλαμβάνει εμβαδό 1,44 m x 0,808 m.

48

49 Customer: Ομάδα 3 Date: 1/4/2017 Μελέτη Φωτισμού Κτιρίου Υδραυλικής Η μελέτη αφορά το ισόγειο και τους δύο οροφους του κτιρίου

50

51