ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2017) 404 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Σύνοψη των ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης για τα επιχειρησιακά προγράμματα που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους το 2015 EL EL

2 Σύνοψη των ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης για τα επιχειρησιακά προγράμματα που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους το 2015 I. Εισαγωγή Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) συστάθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/ Στόχος του είναι η ανακούφιση των χειρότερων μορφών φτώχειας στην ΕΕ, όπως είναι η έλλειψη στέγης, η παιδική φτώχεια και η στέρηση τροφής. Σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού, το ΤΕΒΑ μπορεί να υποστηρίξει τις περισσότερο μειονεκτούσες ομάδες της κοινωνίας παρέχοντας τρόφιμα και βασικά καταναλωτικά αγαθά, όπως είδη ένδυσης, υποδήματα και είδη προσωπικής υγιεινής, ή διοργανώνοντας δραστηριότητες κοινωνικής ένταξης. Επομένως, η προστιθέμενη αξία του έγκειται στο γεγονός ότι παρέχει ειδική υποστήριξη σε μια ομάδα ανθρώπων η οποία δεν είναι ίσως σε θέση να έχει άμεση πρόσβαση και να ωφεληθεί από άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όπως είναι τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ). Το συνολικό διαθέσιμο ποσό του ΤΕΒΑ είναι εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές. Η υλοποίηση του ταμείου σε εθνικό επίπεδο γίνεται από τα κράτη μέλη μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων. Κατά τη διάρκεια της φάσης προγραμματισμού τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν την ανάπτυξη ενός επιχειρησιακού προγράμματος για την παροχή επισιτιστικής και/ή βασικής υλικής βοήθειας (ΕΠ I) και/ή ενός επιχειρησιακού προγράμματος για την κοινωνική ένταξη των απόρων (ΕΠ II) 2. Έχουν, επίσης, την ελευθερία να καθορίσουν τις ομάδες-στόχους, τους ειδικούς τύπους στήριξης που θα προσφέρουν και τη γεωγραφική κάλυψη των προγραμμάτων τους. Η κοινωνική ένταξη των απόρων, εκτός του ότι αποτελεί τον πυρήνα του ΕΠ ΙΙ, είναι και ουσιώδες μέρος του ΕΠ Ι. Η παροχή υλικής βοήθειας πρέπει να συμπληρώνεται από συνοδευτικά μέτρα τα οποία σχεδιάζονται για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των τελικών αποδεκτών (π.χ. για την παραπομπή τους στις κατάλληλες υπηρεσίες, την προσφορά καθοδήγησης για ισορροπημένη διατροφή και συμβουλών για τη διαχείριση των οικονομικών τους). Με τον τρόπο αυτό το ΕΠ Ι καλύπτει τις υλικές ανάγκες των περισσότερο μειονεκτούντων ατόμων και παράλληλα τα βοηθά να κάνουν ένα βήμα προς την επανένταξή τους στην κοινωνία. Για την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ τα κράτη μέλη συνεργάζονται με οργανώσειςεταίρους. Οι οργανώσεις αυτές, οι οποίες μπορεί να είναι δημόσιοι φορείς ή μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, παρέχουν την υλική βοήθεια (ΕΠ Ι) ή οργανώνουν και διαχειρίζονται τις δραστηριότητες κοινωνικής ένταξης (ΕΠ ΙΙ), όπως περιγράφεται στα προγράμματα. Με τον τρόπο αυτό το ταμείο υποστηρίζει, επίσης, την ανάπτυξη ικανοτήτων κοινωνικής πολιτικής στο εσωτερικό των οργανώσεωνεταίρων. Στις ρυθμίσεις παρακολούθησης για το ταμείο ορίζεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει κάθε χρόνο να υποβάλουν έκθεση στην Επιτροπή σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων τους, έως τις 30 1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2014, για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΕΕ L 72 της , σ. 1). 2 Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 223/2014 δίνει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να υλοποιούν και τους δύο τύπους προγραμμάτων ταυτόχρονα, αλλά όλα τα κράτη μέλη προτίμησαν την ανάπτυξη του ενός μόνο από τους δύο τύπους. 2

3 Ιουνίου του επόμενου ημερολογιακού έτους 3. Η Επιτροπή αξιολογεί τις εκθέσεις υλοποίησης και αν κριθεί αναγκαίο, ζητά από τα κράτη μέλη να κάνουν αλλαγές 4. Η Επιτροπή οφείλει, επίσης, να υποβάλει σύνοψη των εκθέσεων που έλαβε από τα κράτη μέλη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο 5. Ο κανονισμός ορίζει, επίσης, ότι τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο η Επιτροπή διαβουλεύεται με τις οργανώσεις που εκπροσωπούν τις οργανώσεις-εταίρους σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με την υλοποίηση της στήριξης από το ταμείο, και υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. Η παρούσα σύνοψη βασίζεται στα στοιχεία που περιέχονται στις εκθέσεις υλοποίησης για το 2015, όπως έγιναν δεκτές από την Επιτροπή. Το Ηνωμένο Βασίλειο (UK) δεν υπέβαλε έκθεση υλοποίησης επειδή το 2015 δεν πραγματοποιήθηκαν δραστηριότητες. Η σύνοψη δίνει μια γενική εικόνα των εξελίξεων στην ΕΕ που αφορούν το ΤΕΒΑ και παρουσιάζει τα στοιχεία που παρείχαν τα κράτη μέλη, ακολουθώντας τη δομή των εκθέσεων. Δίνει, επίσης, μια γενική εικόνα των διαβουλεύσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2015 με τους εκπροσώπους των οργανώσεων-εταίρων σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με την υλοποίηση του ΤΕΒΑ. Οι τιμές που αναφέρθηκαν για τους κοινούς δείκτες υπάρχουν στο παράρτημα. Για να ληφθεί υπόψη το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της υλοποίησης και του χρόνου υποβολής της έκθεσης, στην παρούσα έκθεση περιέχονται και στοιχεία σχετικά με τις εξελίξεις μετά το 2015, εφόσον τα στοιχεία αυτά είναι διαθέσιμα. ΙΙ. Γενικές εξελίξεις Ο προγραμματισμός των πόρων του ΤΕΒΑ ολοκληρώθηκε το 2015 με τα τρία τελευταία εναπομείναντα προγράμματα [Γερμανία (DE), Σουηδία (SE), Ηνωμένο Βασίλειο (UK)] που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή στις αρχές του Δύο κράτη μέλη υπέβαλαν, επίσης, τις πρώτες αιτήσεις τροποποίησης. Η Ρουμανία (RO) πρότεινε μια τροποποίηση του προγράμματός της ώστε να μπορεί πιο εύκολα να προσδιορίσει τους τελικούς αποδέκτες. Η Τσεχία (CZ) πρότεινε να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του προγράμματός της για να στηρίξει την παροχή δωρεάν γευμάτων σε μειονεκτούντες μαθητές σχολείων. Τέσσερις ακόμη αιτήσεις τροποποίησης υποβλήθηκαν το Καθ όλη τη διάρκεια του έτους σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά την ανάπτυξη παράγωγου δικαίου που πλαισιώνει το ΤΕΒΑ. Έως το τέλος του 2015 η Επιτροπή είχε εγκρίνει και δημοσιεύσει τρεις κατ εξουσιοδότηση και πέντε εκτελεστικές πράξεις 6, αριθμός που ανταποκρίνεται σε ποσοστό ολοκλήρωσης 80 %. Έως τον Νοέμβριο του 2016 είχε εγκρίνει και δημοσιεύσει όλες τις εκτελεστικές και κατ εξουσιοδότηση πράξεις. 3 Άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/ Στις 3 Φεβρουαρίου 2017 η Επιτροπή παρέλαβε τις τελευταίες εκθέσεις για το 2015 που υπέβαλαν τα κράτη μέλη και το γεγονός αυτό καθόρισε και τη χρονική στιγμή έγκρισης της έκθεσης της Επιτροπής. 5 Άρθρο 13 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/ Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 532/2014 της Επιτροπής, της 13ης Μαρτίου 2014 (ΕΕ L 148 της σ. 54), κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1255/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουλίου 2014 (ΕΕ L 337 της , σ. 46), κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1972 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015 (ΕΕ L 293 της , σ. 11), εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 463/2014 της Επιτροπής, της 5ης Μαΐου 2014 (ΕΕ L 134 της , σ. 32), εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/212 της Επιτροπής, της 11ης Φεβρουαρίου 2015 (ΕΕ L 36 της , σ. 1), εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/341 της Επιτροπής, της 20ής Φεβρουαρίου 2015 (ΕΕ L 60 της , σ. 1), εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/1386 της Επιτροπής, της 12ης Αυγούστου 2015 (ΕΕ L 214 της , σ. 9), εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/1976 της Επιτροπής, της 8ης Ιουλίου 2015 (ΕΕ L 293 της , σ. 26). 3

4 Κατά τη διάρκεια του 2015 η ΕΕ γνώρισε μια πολύ σημαντική εισροή μεταναστών, μεταξύ των οποίων και πολλών αιτούντων άσυλο. Το γεγονός αυτό προκάλεσε πολλές ανησυχίες, μία από τις οποίες ήταν ο τρόπος παροχής της αναγκαίας υλικής βοήθειας. Η Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης συνέταξε σημείωμα 7 σχετικά με την υποστήριξη που μπορεί να παρέχει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το ΤΕΒΑ στους αιτούντες άσυλο. Η επιλεξιμότητα των αιτούντων άσυλο για βοήθεια από το ΤΕΒΑ εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο ορίζουν τα κράτη μέλη ποιος μπορεί να ωφεληθεί από το ταμείο. Το σημείωμα παρουσιάστηκε και συζητήθηκε με τα κράτη μέλη σε ειδική συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου Το 2016 η Επιτροπή έκανε ένα βήμα αποφασιστικής σημασίας για την ανάπτυξη ικανοτήτων των ενδιαφερομένων μερών του ΤΕΒΑ με δημιουργία του δικτύου ΤΕΒΑ για την ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών. Τη διάσκεψη για την εγκαινίαση του δικτύου που έγινε τον Ιούνιο του 2016, στην οποία συμμετείχαν 200 ενδιαφερόμενα μέρη και από τα 28 κράτη μέλη, ακολούθησαν έως το τέλος του έτους τρεις συνεδριάσεις του δικτύου ΤΕΒΑ. Οι συνεδριάσεις επικεντρώθηκαν σε διάφορες πτυχές του ΤΕΒΑ που σκοπό έχουν να συμβάλουν στην κοινωνική ένταξη των περισσότερο μειονεκτούντων ατόμων. Οι συμμετέχοντες παρουσίασαν μελέτες περιπτώσεων και αντάλλαξαν τις εμπειρίες τους σχετικά με προκλήσεις που αντιμετωπίζουν καθώς και λύσεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος όσον αφορά την εκτέλεση των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ. Για το 2017 έχουν προγραμματιστεί πέντε συνεδριάσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Επίσης, το 2016 η Επιτροπή ξεκίνησε την ενδιάμεση αξιολόγηση του ΤΕΒΑ με σκοπό τον απολογισμό των επιτευγμάτων από τα προγράμματα του ΤΕΒΑ. Στο πλαίσιο της εν λόγω αξιολόγησης, ξεκίνησε μια ανοικτή δημόσια διαβούλευση που απευθύνεται σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του ΤΕΒΑ και στο ευρύ κοινό. Η ενδιάμεση έκθεση θα είναι έτοιμη το καλοκαίρι του Η τελική έκδοση θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έως τις 31 Δεκεμβρίου Η αρχική εμπειρία από την υλοποίηση των προγραμμάτων στην πράξη και η ανάδραση που προήλθε από τα ενδιαφερόμενα μέρη έδειξαν ότι οι κανόνες που διέπουν το ΤΕΒΑ θα μπορούσαν να βελτιωθούν. Τον Σεπτέμβριο του 2016 η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για την αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού, την οποία συνόδευαν προτάσεις τροποποίησης για πολλές τομεακές νομοθετικές πράξεις 8. Η πρόταση περιλαμβάνει αρκετές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014 που αποσκοπούν στην περαιτέρω απλοποίηση της διαχείρισης του ταμείου. III. Επίπεδο υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων Δημοσιονομική εκτέλεση Η δημοσιονομική εκτέλεση των προγραμμάτων ΤΕΒΑ επιταχύνθηκε το Διατέθηκαν 419,3 εκατ. EUR σε πράξεις ΤΕΒΑ σε 21 κράτη μέλη, σε σύγκριση με 333,5 εκατ. EUR το Αυτό ισοδυναμεί συνολικά με 752,7 εκατ. EUR σε αναληφθείσες δαπάνες για την περίοδο ή 17 % των συνολικών πόρων των προγραμμάτων (ενωσιακή και εθνική συγχρηματοδότηση). Η επιτάχυνση ήταν ακόμη πιο εμφανής όσον αφορά τις πληρωμές στους δικαιούχους: Το 2015 καταβλήθηκαν 388 εκατ COM(2016) 605 final. 4

5 EUR, ποσό τετραπλάσιο από τα 96,3 εκατ. EUR που διατέθηκαν το Το μεγαλύτερο μέρος των πληρωμών αφορούσε πράξεις επισιτιστικής βοήθειας (97,7 %). Αιτήσεις πληρωμών υποβλήθηκαν στην Επιτροπή για πρώτη φορά το Τρία κράτη μέλη [Εσθονία (EST), Γαλλία (FR) και Λετονία (LV)] δήλωσαν 46,3 εκατ. EUR επιλέξιμων δημόσιων δαπανών. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016 η Επιτροπή είχε κάνει πληρωμές που έφτασαν τα 732,3 εκατ. EUR, τα 312,8 εκατ. EUR από τα οποία ήταν ενδιάμεσες πληρωμές. Φυσική υλοποίηση (ΕΠ Ι) Η επιτάχυνση της δημοσιονομικής εκτέλεσης το 2015 ήταν αποτέλεσμα περαιτέρω προόδου που σημειώθηκε στη φυσική υλοποίηση των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ. Έως το τέλος του έτους είχε παρασχεθεί βοήθεια σε 16 από τα 24 κράτη μέλη με ΕΠ Ι. Συνολικά το 2015 διανεμήθηκαν τόνοι τροφίμων, με το μεγαλύτερο ποσοστό, 21,4 %, να αντιστοιχεί στην Ιταλία (IT). Πέντε χώρες [Ισπανία (ES), Γαλλία (FR), Ιταλία (IT), Πολωνία (PL), Ρουμανία (RO)] παρείχαν περισσότερο από το 93 % της συνολικής ποσότητας της επισιτιστικής βοήθειας. Τα τρόφιμα διατέθηκαν σε συσκευασίες σε 14 κράτη μέλη. Ο αριθμός των χωρών που διανέμουν γεύματα αυξήθηκε από δύο το 2014 σε επτά το 2015 [Βέλγιο (BE), Βουλγαρία (BG), Ισπανία (ES), Φινλανδία (FI), Ιταλία (IT), Λετονία (LV), Πολωνία (PL)]. Υπολογίζεται ότι κατά το 2015 το ΤΕΒΑ συνέβαλε εν μέρει ή εξ ολοκλήρου στην παροχή 47 εκατομμυρίων γευμάτων. Τα γαλακτοκομικά ακολουθούμενα από τα αμυλούχα προϊόντα αποτελούν το υψηλότερο ποσοστό της συνολικής ποσότητας επισιτιστικής βοήθειας που παρεσχέθη πάνω από το μισό της συνολικής ποσότητας. Με ποσοστό μόλις πάνω από το 10 % της συνολικής ποσότητας, τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν το τρίτο υψηλότερο ποσοστό. Η Επιτροπή θα επιθυμούσε να δει μια σταθερή αύξηση στην ποσότητα των διανεμόμενων φρούτων και λαχανικών, γιατί αυτή είναι η καλύτερη εγγύηση για την προώθηση της υγιεινής διατροφής στις ομάδες ατόμων χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου. Παράδειγμα: Τρόφιμα που διανεμήθηκαν στη Γαλλία (FR) Κατεψυγμένο βούτυρο, ηλιέλαιο, νωπό βούτυρο αλεύρι, κουσκούς, ζυμαρικά (μακαρόνια), μακρύκοκκο ρύζι ημιαποβουτυρωμένο γάλα, συμπυκνωμένο γάλα, ζάχαρη, κύβοι ζάχαρης φασολάκια, αρακάς/καρότα, νιφάδες πουρέ πατάτας, φακές (μαγειρεμένα κρεμμύδια, καρότα κ.λπ.), κασουλέ λαχανικών, αποφλοιωμένες ντομάτες, ρατατούιγ κουσκούς με κοτόπουλο, κατεψυγμένη τάρτα πράσου, λευκό ψάρι και ρύζι αλά προβενσάλ, πίτα του βοσκού τυρί έμενταλ, επεξεργασμένο τυρί κρέμα σοκολάτα, κέικ καραμέλα με κρέμα, ρυζόγαλο, σοκολάτα γάλακτος, μπισκότα σοκολάτας, σάλτσα μήλου χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ροδάκινα, ελαφρύ σιρόπι ανανά ρύζι και δημητριακά ολικής άλεσης, αλεσμένος καφές, μαρμελάδα κατεψυγμένα εσκαλόπ γαλοπούλας, κατεψυγμένα μπιφτέκια, πόδια κοτόπουλου, κατεψυγμένα φιλέτα λευκού ψαριού, ολόκληρη λακέρδα σε άλμη, σαρδέλες σε άλμη. Το ΤΕΒΑ δεν συνεισέφερε μόνο στην αγορά τροφίμων κατά το 2015, αλλά συνέβαλε και στη μείωση της σπατάλης τροφίμων χρηματοδοτώντας τις δωρεές τροφίμων. Στο Λουξεμβούργο (LU) το 51 % των τροφίμων που διανεμήθηκαν προήλθε από δωρεές τροφίμων για τις οποίες το Ταμείο κάλυψε μόνο το κόστος μεταφοράς και διανομής για τις οργανώσεις-εταίρους. Το Λουξεμβούργο (LU) πραγματοποίησε 5

6 και δραστηριότητες ευαισθητοποίησης 9 προσφέρουν τρόφιμα. με στόχο να ενθαρρύνει τους δυνητικούς δωρητές να Επίσης, το 2015 χορηγήθηκε βασική υλική βοήθεια για πρώτη φορά σε τρία κράτη μέλη. Η Αυστρία (AT) διένειμε σχολικά είδη σε μαθητές από μειονεκτούσες οικογένειες. Το Λουξεμβούργο (LU) συνδύασε τη διανομή τροφίμων με τη διανομή βασικών ειδών προσωπικής υγιεινής, όπως σαμπουάν και οδοντόκρεμα, σε άτομα. Ανάλογα είδη προσωπικής υγιεινής διανεμήθηκαν, επίσης, στη Λετονία (LV), μαζί με άλλα είδη, όπως απορρυπαντικό πλυντηρίου και υγρό πλυντηρίου πιάτων σε τελικούς αποδέκτες. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 14 εκατ. άνθρωποι, 47,2 % (6,7 εκατ.) από τους οποίους γυναίκες, ωφελήθηκαν κατά το 2015 από την επισιτιστική βοήθεια του ΤΕΒΑ. Το 30 % περίπου των τελικών αποδεκτών (4,1 εκατ.) υπολογίζεται ότι είναι παιδιά ηλικίας έως 15 ετών και το 10 % (1,4 εκατ.) άνθρωποι ηλικίας 65 ετών και άνω. Μεταξύ των τελικών αποδεκτών, υπολογίζεται ότι περιλαμβάνονται 5,5 % (0,8 εκατ.) άτομα με αναπηρία, σχεδόν 14 % (2 εκατ.) μετανάστες, άνθρωποι αλλοδαπής προέλευσης (συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και άλλων δικαιούχων διεθνούς προστασίας) και μειονότητες, και 8,5 % (1,2 εκατ.) άστεγοι. Κατά την εξέταση των συγκεντρωτικών τιμών για τους κοινούς δείκτες, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι οι δείκτες για τον αριθμό των ατόμων που ωφελήθηκαν από το ΕΠ Ι του ΤΕΒΑ βασίζονται σε εκτιμήσεις που έγιναν από τις οργανώσεις-εταίρους για να περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος για αυτές και για τους τελικούς αποδέκτες. Οι εκτιμήσεις μπορεί να βασίζονται σε προσεγγίσεις δειγματοληψίας (π.χ. καταμέτρηση αποδεκτών σε συγκεκριμένες μέρες ή συγκεκριμένες εβδομάδες του έτους και παρέκταση) ή άλλες μεθόδους. Είναι πιθανό σε ορισμένες περιπτώσεις οι τελικοί αποδέκτες να έχουν καταμετρηθεί περισσότερες από μία φορά για την κατάρτιση των εκτιμήσεων των οργανώσεων-εταίρων. Επιπλέον, οι τελικοί αποδέκτες που έλαβαν επισιτιστική βοήθεια είναι πιθανό να έχουν λάβει και υλική βοήθεια. Επομένως, οι τιμές που αναφέρονται πρέπει να εκλαμβάνονται ως μία κατά προσέγγιση εκτίμηση του αριθμού των περιπτώσεων συμμετοχής στις πράξεις του ΤΕΒΑ, και όχι του αριθμού ατόμων που συμμετείχαν σε αυτές, ή του αριθμού των φορών που το ΤΕΒΑ παρείχε βοήθεια σε μειονεκτούντα άτομα. Οι τελικοί αποδέκτες διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών επειδή κάθε χώρα έχει τον δικό της ορισμό για τους απόρους. Τις περισσότερες φορές η ομάδα-στόχος καθορίζεται με οικονομικά κριτήρια και στην περίπτωση αυτή είναι οι εθνικές αρχές που καταρτίζουν καταλόγους με τα άτομα που είναι επιλέξιμα για στήριξη από το ΤΕΒΑ. Σε ορισμένες χώρες υπάρχουν άλλοι, πιο ευέλικτοι τρόποι για τον προσδιορισμό της επιλεξιμότητας των τελικών αποδεκτών. Σε κάποιες περιπτώσεις ορίζουν οι ίδιες οι οργανώσεις-εταίροι «επιτόπου» αν ένα άτομο είναι επιλέξιμο με βάση τις πληροφορίες που δίνει το συγκεκριμένο άτομο σχετικά με την κατάστασή του. Πολλές φορές η στήριξη παρέχεται σε άστεγους στο δρόμο ή σε κοινωνικά κυλικεία, χωρίς να χρειάζεται να ταυτοποιηθούν επίσημα τα εν λόγω άτομα ή να ζητηθούν πληροφορίες. Στις περιπτώσεις αυτές οι τιμές που αναφέρονται για τους δείκτες αποτελεσμάτων του ΤΕΒΑ αφορούν απλώς εκτίμηση του αριθμού των φορών που το ΤΕΒΑ παρείχε βοήθεια και όχι του πραγματικού αριθμού των απόρων που έλαβαν στήριξη. 9 Οι δραστηριότητες αυτές δεν χρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο. 6

7 Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του ΤΕΒΑ είναι ότι στοχεύει πέρα από την παροχή υλικής στήριξης, μέσω της κοινωνικής ένταξης των απόρων. Για τον λόγο αυτό η χορήγηση της βοήθειας συνδυάστηκε με διάφορα συνοδευτικά μέτρα. Το συνηθέστερο μέτρο εξακολουθεί να είναι η παροχή πληροφοριών και η παραπομπή στις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες. Τα κράτη μέλη συχνά αναφέρουν, επίσης, ότι παρέχουν καθοδήγηση για ισορροπημένη διατροφή, διοργανώνουν εργαστήρια μαγειρικής σχετικά με την πρόληψη της σπατάλης των τροφίμων και δίνουν συμβουλές για τη διαχείριση του οικογενειακού προϋπολογισμού. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρέχουν, επίσης, ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια για την αντιμετώπιση των δυσκολιών (LU, LV), όπως και συμβουλές για την ανατροφή των παιδιών (LV), συμβουλές για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης (BG), βοήθεια για τη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων των τελικών αποδεκτών, δωρεάν νομική συνδρομή (SI), πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες δυνατότητες στέγασης και δραστηριότητες για τη βελτίωση του αλφαβητισμού (FR). Τα συνοδευτικά μέτρα στη Φινλανδία (FI) περιελάμβαναν, επίσης, διάφορες δράσεις για τη βελτίωση του επιπέδου της φυσικής κατάστασης και την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μεταξύ των τελικών αποδεκτών, καθώς και τη διανομή τευχών με συνταγές. Τα συνοδευτικά μέτρα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της υλοποίησης του ΕΠ Ι, αφού αποσκοπούν στο να ευνοήσουν την κοινωνική ένταξη των τελικών αποδεκτών. Η προσφορά συνοδευτικών μέτρων για τους τελικούς αποδέκτες είναι υποχρεωτική, αλλά τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν αν θα τα χρηματοδοτήσουν μέσω του ΤΕΒΑ ή όχι. Σύμφωνα με τις εκθέσεις του 2015 τα αποτελέσματα ποικίλλουν σχετικά με την αποδοχή των συνοδευτικών μέτρων. Ενώ σε ορισμένες χώρες οι τελικοί αποδέκτες εμφανίζονται πιο ανοικτοί όσον αφορά τις συμπληρωματικές αυτές δραστηριότητες, σε άλλες το ενδιαφέρον γι αυτές είναι μάλλον χαμηλό. Σε μερικές περιπτώσεις οι τελικοί αποδέκτες είναι διστακτικοί επειδή δεν έχουν εμπειρία από δραστηριότητες κοινωνικές ένταξης. Η αύξηση της συμμετοχής των τελικών αποδεκτών στα συνοδευτικά μέτρα είναι μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις-εταίροι κατά την υλοποίηση του προγράμματος. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς τα εν λόγω μέτρα έχουν σχεδιαστεί για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των τελικών αποδεκτών και μπορούν να λειτουργήσουν ως σύνδεσμος για το ΕΚΤ. Φυσική υλοποίηση (ΕΠ ΙΙ) Το 2015 τα προγράμματα κοινωνικής ένταξης αφορούσαν προπαρασκευαστικές δραστηριότητες, μεταξύ των οποίων ήταν και η συγκρότηση επιτροπών παρακολούθησης και η επιλογή των οργανώσεωνεταίρων. Το ΕΠ ΙΙ της Γερμανίας (DE) αποσκοπεί στην καλύτερη κοινωνική ένταξη των απόρων μεταναστών της ΕΕ και των παιδιών τους, καθώς και στην κοινωνική ένταξη των αστέγων ή των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο να μείνουν άστεγα. Η επιτροπή παρακολούθησης συγκροτήθηκε μετά την έγκριση για τη συγκρότησή της στις αρχές του 2015, πραγματοποίησε την πρώτη προκαταρκτική συνεδρίασή της τον Ιανουάριο και την επόμενη τον Μάρτιο. Τον Ιούνιο του 2015 η διαχειριστική αρχή δημοσίευσε πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την πρώτη περίοδο από το 2016 έως το Γι αυτήν την πρώτη περίοδο συγκεντρώθηκαν συνολικά 191 προτάσεις έργων. Η πρόσκληση περιελάμβανε τη χρήση κατ αποκοπήν συντελεστών, που σχεδιάστηκαν σε εθνικό επίπεδο, ως μέτρο απλοποίησης. Στη Δανία (DK), όπου το ΤΕΒΑ χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της αστεγίας και στοχεύει στην ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης των πιο ευάλωτων κοινωνικά ατόμων, υπήρξε μια αλλαγή στη διαχείριση του προγράμματος και η νέα διαχειριστική αρχή ορίστηκε τον Αύγουστο του 7

8 2015. Η Δανία (DK) ξεκίνησε μια τροποποίηση του προγράμματος για την επικαιροποίηση των στοιχείων του και μπόρεσε να δημοσιεύσει πρόσκληση υποβολής αιτήσεων τον Απρίλιο του Στις Κάτω Χώρες (NL), όπου το ΕΠ ΙΙ στοχεύει στον περιορισμό του κοινωνικού αποκλεισμού των ηλικιωμένων ατόμων με χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, επελέγη ένας δικαιούχος για να πραγματοποιήσει δραστηριότητες κοινωνικής ένταξης σε τέσσερις ολλανδικές πόλεις από το 2016: Άμστερνταμ, Ρότερνταμ, Χάγη και Ουτρέχτη. Το ΕΠ ΙΙ της Σουηδίας (SE), που στοχεύει στην υποστήριξη των ευάλωτων πολιτών της ΕΕ και του ΕΟΧ στη συνδιαλλαγή τους με τη σουηδική κοινωνία, ξεκίνησε με μια ενημερωτική εκδήλωση τον Μάρτιο του Η επιτροπή παρακολούθησης συγκροτήθηκε τον επόμενο μήνα. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων έγινε τον Ιούνιο του 2015 και χορηγήθηκε χρηματοδότηση σε πέντε έργα. Η Σουηδία (SE) συγκρότησε, επίσης, μια ομάδα ερευνητών ΤΕΒΑ, η οποία συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου Το 2015 τα κράτη μέλη διέθεσαν σημαντικούς πόρους για την πλήρωση των απαιτήσεων της διαδικασίας για τον διορισμό των αρχών, όπως ορίζεται στο νομοθετικό πλαίσιο του ΤΕΒΑ 10. Στις απαιτήσεις αυτές περιλαμβάνονται η ανάπτυξη ορθών διαδικασιών σε εθνικό επίπεδο, η κατάρτιση της περιγραφής για τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου, η ανάπτυξη συστήματος ΤΠ και η διενέργεια εσωτερικών ελέγχων από τις αρχές ελέγχου. Έως το τέλος του 2015, έξι κράτη μέλη [Λετονία (LV), Εσθονία (EST), Λιθουανία (LT), Γαλλία (FR), Βουλγαρία (BG) και Ουγγαρία (HU)] είχαν ολοκληρώσει τη διαδικασία διορισμού και είχαν έτσι τη δυνατότητα να υποβάλουν αιτήσεις ενδιάμεσης πληρωμής στην Επιτροπή. Έως τον Δεκέμβριο 2016 τη διαδικασία διορισμού είχαν ολοκληρώσει τα 25 κράτη μέλη. Μεταναστευτική κρίση Πολλά κράτη μέλη χρησιμοποίησαν το ΤΑΒΕ για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της μεταναστευτικής κρίσης. Στο Βέλγιο (BE) υπήρξαν οργανώσεις-εταίροι ειδικευμένες στην υποστήριξη των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων. Η Λετονία (LT) και η Τσεχία (CZ) διεύρυναν τις ομάδες-στόχους τους για να καλύψουν και τους αιτούντες άσυλο. Η Μάλτα (MT) και η Φινλανδία (FI) ενίσχυσαν τον συντονισμό των αρχών σε εθνικό επίπεδο για να εξασφαλίσουν τη συμπληρωματικότητα της υποστήριξης που παρέχουν το ΕΚΤ, το ΤΕΒΑ και το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF). Με σκοπό την καλύτερη ενημέρωση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού σχετικά με τη δυνατότητα να λάβουν βοήθεια από το ΤΑΒΕ, η διαχειριστική αρχή της Λετονίας (LT) πραγματοποίησε ενημερωτική εκστρατεία η οποία περιείχε στοιχεία κατά των διακρίσεων και εξέταζε ανησυχίες που εξέφρασε το κοινό. Στις Κάτω Χώρες (NL) αναμένεται ότι οι συμμετέχοντες στο έργο θα είναι κυρίως μετανάστες, γι αυτό και η διαχειριστική αρχή προσάρμοσε ανάλογα τις δραστηριότητες ώστε να συμπεριλάβει και μαθήματα γλώσσας. Προβλήματα που προέκυψαν 10 Άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/

9 Αρκετά προγράμματα ΤΕΒΑ δεν ήταν πλήρως επιχειρησιακά κατά τη διάρκεια του έτους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο λόγος για την καθυστέρηση αυτή είναι ότι ο χρόνος που απαιτήθηκε ήταν μεγαλύτερος από εκείνον που είχε αρχικά προβλεφθεί για τη μετάβαση από τους κανόνες του προηγούμενου μέσου (AGRI) στους κανόνες για τη διαχείριση του ΤΕΒΑ. Πολλά κράτη μέλη προτίμησαν να ολοκληρώσουν την οργάνωση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου πριν επιλέξουν πράξεις. Σε άλλα κράτη μέλη πραγματοποιήθηκε η αρχική υλοποίηση, π.χ. ολοκληρώθηκε η επιλογή των οργανώσεων-εταίρων, αλλά στην πράξη οι δραστηριότητες ξεκίνησαν το Οι πληροφορίες σχετικά με τις δυσκολίες με τις οποίες ήρθαν αντιμέτωπα τα κράτη μέλη που πέτυχαν κάποια αποτελέσματα μέσα στο 2015 ποικίλλουν, όπως προκύπτει από τις εκθέσεις. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων δεν είναι αυστηρές. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι προκλήσεις αντιμετωπίστηκαν με συγκεκριμένα μέτρα. Οι κυριότερες προκλήσεις παρουσιάζονται στη συνέχεια. - Ανομοιογενής κάλυψη της επικράτειας ή ανισομερής διάθεση της βοήθειας: φαίνεται ότι διάφορα κράτη μέλη αντιμετώπισαν το πρόβλημα αυτό και ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις επελέγησαν συμπληρωματικές οργανώσεις-εταίροι για να διοχετεύσουν τη βοήθεια που απέμενε, σε άλλες η βοήθεια μεταβιβάστηκε μεταξύ των οργανώσεων-εταίρων [Λετονία (LV), Πολωνία (PL)]. - Προβλήματα προσδιορισμού των τελικών αποδεκτών: σε μία περίπτωση το ζήτημα αυτό αντιμετωπίστηκε με την τροποποίηση του επιχειρησιακού προγράμματος [Ρουμανία (RO)]. - Καθυστερήσεις στην παροχή της βοήθειας λόγω προσφυγών κατά των αποτελεσμάτων της διαδικασίας σύναψης συμβάσεων, υπαναχώρησης των επιτυχόντων αναδόχων ή μη συμμορφούμενων προσφορών. Τα ζητήματα αυτά αντιμετωπίστηκαν κυρίως με την παράταση της περιόδου παροχής βοήθειας, και κατά περίπτωση, με τη δημοσίευση νέων προσκλήσεων υποβολής προσφορών [Βέλγιο (BE), Βουλγαρία (BG), Μάλτα (MT)]. - Προβλήματα με την ποιότητα των τροφίμων που αγοράστηκαν: για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού χρειάστηκε να αντικατασταθούν τα ακατάλληλα για διανομή προϊόντα από τον ανάδοχο, ενώ οι προσπάθειες της διαχειριστικής αρχής επικεντρώθηκαν στην επιτάχυνση της διαδικασίας [Γαλλία (FR)]. - Σε ορισμένες περιπτώσεις θεωρήθηκε ότι οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τις οργανώσειςεταίρους ήταν ιδιαίτερα περίπλοκες και η διαχειριστική αρχή έκανε τα αναγκαία βήματα για την απλοποίησή τους [Πολωνία (PL)]. IV. Οριζόντιες αρχές Συντονισμός με το ΕΚΤ και τις άλλες συναφείς πολιτικές της ΕΕ 11 Ο συντονισμός του ΤΕΒΑ με το ΕΚΤ έχει δύο βασικές πτυχές: πρόληψη της διπλής χρηματοδότησης και επίτευξη της συμπληρωματικότητας μεταξύ των δύο ταμείων. Τα κράτη μέλη έχουν θέσει σε εφαρμογή σειρά μέτρων για την πρόληψη της διπλής χρηματοδότησης, μεταξύ των οποίων είναι και η 11 Άρθρο 5 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/

10 ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών, η χρήση ενός ενιαίου συστήματος παρακολούθησης ή η εξασφάλιση της αποφυγής των αλληλεπικαλύψεων κατά το στάδιο του προγραμματισμού, μέσω του προσδιορισμού διαφορετικών ομάδων-στόχων ή χρηματοδοτούμενων δραστηριοτήτων. Το 2015 έγιναν κάποια αρχικά βήματα για την επίτευξη συμπληρωματικότητας μεταξύ του ΕΚΤ και του ΤΕΒΑ. Για την επίτευξη της συμπληρωματικότητας αυτής χρησιμοποιήθηκαν, στις περισσότερες περιπτώσεις, συνοδευτικά μέτρα στο πλαίσιο του ΕΠ Ι μέσω των οποίων οι οργανώσεις-εταίροι ενημέρωσαν του τελικούς αποδέκτες σχετικά με τις δυνατότητες συμμετοχής σε δράσεις του ΕΚΤ. Στην Πολωνία (PL) η διαχειριστική αρχή πρόσθεσε την απαίτηση οι περιφερειακές και τοπικές οργανώσειςεταίροι να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα διαθέσιμα μέτρα του ΕΚΤ στους τελικούς αποδέκτες του ΤΕΒΑ και να τους βοηθούν να συμμετέχουν. Στη Λετονία (LT) οι συμμετέχοντες στις δράσεις του ΕΚΤ οι οποίοι είναι επιλέξιμοι στο πλαίσιο του ΤΕΒΑ έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν συμπληρωματική στήριξη και από τα δύο ταμεία ταυτόχρονα. Και οι άλλοι τελικοί αποδέκτες του ΤΕΒΑ ενθαρρύνονται να συμμετέχουν στις πράξεις του ΕΚΤ. Η Γαλλία (FR) ανέφερε περιπτώσεις στις οποίες ορισμένες οργανώσεις-εταίροι είναι και δικαιούχοι δράσεων του ΕΚΤ. Με τον τρόπο αυτό οι τελικοί αποδέκτες του ΤΕΒΑ μπορούν να έχουν πιο εύκολα πρόσβαση στη συνέχεια σε στήριξη του ΕΚΤ. Η δημιουργία δεσμών μεταξύ της στήριξης του ΤΕΒΑ και του ΕΚΤ μπορεί να αυξήσει το συνολικό αποτέλεσμα των πράξεων του ΤΕΒΑ ώστε να προχωρήσει πέρα από τη συνδρομή για την ανακούφιση των χειρότερων μορφών φτώχειας. Για τον λόγο αυτό είναι ζήτημα προτεραιότητας να διερευνώνται οι δυνατότητες επίτευξης συμπληρωματικότητας μεταξύ των δύο ταμείων με τη μορφή διόδων και συμπληρωματικών μέτρων κατά τον σχεδιασμό των πράξεων σε εθνικό επίπεδο. Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και αποτροπή των διακρίσεων 12 Στις περισσότερες περιπτώσεις οι άποροι ταυτοποιούνται με βάση οικονομικά κριτήρια. Έτσι αποτρέπονται οι τυχόν διακρίσεις, όσον αφορά την πρόσβαση σε βοήθεια, λόγω φύλου, καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Σε ορισμένα κράτη μέλη οι οργανώσεις-εταίροι έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν βοήθεια στον τόπο διαμονής αν ο τελικός αποδέκτης δεν είναι σε θέση να μεταβεί στο σημείο διανομής. Η Τσεχία (CZ) έχει αναγνωρίσει τις μόνες μητέρες ή τις γυναίκες με παιδιά σε κέντρα υποδοχής μεταξύ των πιο ευάλωτων ατόμων και διανέμει ειδικές συσκευασίες με είδη προσωπικής υγιεινής για τις ανάγκες τους. Η Σλοβακία (SK) έχει προσαρμόσει το βάρος των συσκευασιών ώστε να είναι δυνατόν να μεταφερθούν και από άνδρες και από γυναίκες. Η Λετονία (LV) έχει πάρει πολλά μέτρα για να εξασφαλίσει την εφαρμογή των αρχών κατά των διακρίσεων. Για παράδειγμα, έχει κάνει τα κέντρα διανομής προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία, επιτρέπει τις ευέλικτες ώρες λειτουργίας και παρέχει υπηρεσίες μέριμνας παιδιών για γονείς που λαμβάνουν βοήθεια ή είναι δικαιούχοι δράσεων συνοδευτικών μέτρων. Κλιματικές και περιβαλλοντικές πτυχές, με σκοπό τη μείωση της σπατάλης τροφίμων Άρθρο 5 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/

11 Μεταξύ των κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη για την επιλογή των προϊόντων τροφίμων περιλαμβάνονται η διάρκεια ζωής τους, η ευκολία αποθήκευσης και η μεγάλη διάρκεια διατήρησης με σκοπό τη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Το Λουξεμβούργο (LU) χρηματοδοτεί, επίσης, τη συλλογή και διανομή δωρεών τροφίμων. Στη Βουλγαρία (BG) οι συσκευασίες που δεν παραλαμβάνονται αναδιανέμονται σε άλλους τελικούς αποδέκτες, ενώ στη Λετονία (LV) οι τελικοί αποδέκτες ενθαρρύνονται να αφήνουν τα προϊόντα που δεν σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν σε συγκεκριμένο σημείο των κέντρων διανομής. Τα συνοδευτικά μέτρα αποτελούν και μέσο ευαισθητοποίησης: ένα από τα βασικά εργαστήρια που προσέφερε η Πολωνία (PL) ήταν αφιερωμένο στην πρόληψη της σπατάλης τροφίμων. Συμβολή στην ισορροπημένη διατροφή των απόρων 14 Στους όρους για την αγορά των τροφίμων, τα κράτη μέλη έχουν ενσωματώσει απαιτήσεις σχετικά με τη διατροφική αξία και την ασφάλεια των τροφίμων. Συμβουλεύονται οργανώσεις-εταίρους, κοινωνικούς εταίρους, αρμόδιες αρχές και εμπειρογνώμονες σχετικά με την επιλογή προϊόντων τροφίμων τα οποία συμβάλλουν σε μια ισορροπημένη διατροφή. Για την κατάρτιση του καταλόγου με τα προϊόντα τροφίμων λαμβάνεται επίσης υπόψη η αντίληψη που είχε η ομάδα-στόχος για τα προϊόντα κατά το παρελθόν. Το Βέλγιο (BE) επικαιροποίησε τον κατάλογό του με τα προϊόντα τροφίμων το 2015 και έδωσε προτεραιότητα στα μη επεξεργασμένα και στα λιγότερο επεξεργασμένα προϊόντα που ταιριάζουν στο διαιτολόγιο κάθε κουλτούρας και ενθαρρύνουν τους τελικούς αποδέκτες να μαγειρεύουν. Το πλήθος των προϊόντων αυξήθηκε ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία και αποφασίστηκε να παρέχονται περισσότερες φυτικές πρωτεΐνες με προϊόντα όπως, για παράδειγμα, οι φακές. Αποφασίστηκε, επίσης, να δοθεί προτεραιότητα στις ζωικές πρωτεΐνες που προέρχονται από το ψάρι, που συνήθως είναι πιο εύκολα αποδεκτό από τους τελικούς αποδέκτες. Η Τσεχία (CZ) στόχευσε σε υψηλό επίπεδο ποιότητας των τροφίμων, λαμβάνοντας υπόψη τα κύρια συστατικά μιας ισορροπημένης διατροφής: για την επιλογή των προϊόντων ελήφθη υπόψη η ανάγκη για υψηλή περιεκτικότητα σε κρέας, χαμηλά ποσοστά προσθέτων, χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπη, υψηλά ποσοστά φρούτων κ.λπ. Ορίστηκε, επίσης, η ελάχιστη απαιτούμενη περίοδος υπολειπόμενης ζωής για κάθε προϊόν κατά την παράδοση, ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα χρήσης του. Η Εσθονία (EST) απέκλεισε από τις συσκευασίες τους ξηρούς καρπούς, οι οποίοι είναι τα συνηθέστερα αλλεργιογόνα, ενώ διένειμε κονσερβοποιημένα ψάρια και κρέας, καθώς και υψηλής διατροφικής αξίας δημητριακά. Το περιεχόμενο της συσκευασίας τροφίμων διαφέρει σε κάθε διανομή ώστε να προσφέρεται μεγαλύτερη ποικιλία στους τελικούς αποδέκτες. Η Ισπανία (ES) επιδίωξε να καλύψει τις διατροφικές απαιτήσεις των τελικών αποδεκτών παρέχοντας βασικά θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη, ίνες, βιταμίνες και ανόργανα συστατικά). Για τα παιδιά διανεμήθηκαν ειδικά προϊόντα που εξασφαλίζουν την ανάπτυξη και εξέλιξή τους. 13 Άρθρο 5 παράγραφος 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/ Άρθρο 5 παράγραφος 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/

12 Στη Φινλανδία (FI) για κάθε προϊόν ορίστηκαν ειδικές απαιτήσεις ποιότητας. Για παράδειγμα, η μπιζελόσουπα έπρεπε να έχει περιεκτικότητα σε κρέας τουλάχιστον 5 % και η σκόνη γάλακτος να περιέχει βιταμίνη D. V. Διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των οργανώσεων-εταίρων σε επίπεδο ΕΕ Το 2015 πραγματοποιήθηκαν δύο συνεδριάσεις με τους εκπροσώπους των οργανώσεων-εταίρων σε επίπεδο ΕΕ. Η πρώτη συνεδρίαση έγινε στις 9 Μαρτίου. Η Επιτροπή παρουσίασε τα κύρια χαρακτηριστικά του ΤΕΒΑ και μια επισκόπηση του αποτελέσματος του προγραμματισμού για τους νέους πόρους. Συζητήθηκε επίσης, η τρέχουσα κατάσταση της προετοιμασίας για το δίκτυο ΤΕΒΑ. Οι συμμετέχοντες έθεσαν διάφορα ζητήματα, ιδίως όσον αφορά την ανάμειξη των εταίρων στην παράδοση της στήριξης του ΤΕΒΑ σε εθνικό επίπεδο. Η δεύτερη συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στις 16 Νοεμβρίου. Η Επιτροπή παρουσίασε προς συζήτηση το σχέδιο της σύνοψης των ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης ΤΕΒΑ που υπέβαλαν τα κράτη μέλη. Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με την κινητοποίηση των πόρων του ΤΕΒΑ (και του ΕΚΤ) για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Το τελευταίο στοιχείο της ημερήσιας διάταξης ήταν η παρουσίαση των κύριων χαρακτηριστικών του δικτύου ΤΕΒΑ. VI. Συμπέρασμα Ο πρωταρχικός στόχος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μείωση τουλάχιστον κατά 20 εκατ. των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού αντικατοπτρίζει τη σπουδαιότητα που προσδίδει η ΕΕ στην καταπολέμηση της φτώχειας. Η Επιτροπή υποστηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών να μειώσουν τον αριθμό των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας, μεταξύ άλλων, με τη βοήθεια που παρέχεται από το ΤΕΒΑ. Ωστόσο, επειδή η φτώχεια είναι περίπλοκο ζήτημα που απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση, η συμπληρωματικότητα με το ΕΚΤ και άλλα ενωσιακά και εθνικά μέσα και μέτρα είναι ζωτικής σημασίας. Λόγω των περιορισμένων πόρων του ΤΕΒΑ, ο κύριος ρόλος του είναι η ανακούφιση της φτώχειας και η προώθηση της κοινωνικής ένταξης με τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, δεσμών με άλλες διαθέσιμες υπηρεσίες. Έτσι το Ταμείο μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την απομάκρυνση από τη φτώχεια. Τα νέα πρότυπα στήριξης του ΤΕΒΑ προσφέρουν περισσότερες επιλογές χορήγησης βοήθειας, που είναι προϋπόθεση για την προσαρμογή της παροχής βοήθειας στις ανάγκες της εκάστοτε ομάδαςστόχου. Από την εμπειρία του 2015 προκύπτει ότι οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες, όπως και μέλη περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, όπως οι Ρομά, μπορεί να ανήκουν στον πληθυσμό-στόχο. Το Ταμείο συμβάλλει, επίσης, στον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων, αυξάνοντας την ικανότητα των οργανώσεων-εταίρων και την εμπιστοσύνη των δυνητικών δωρητών τροφίμων και υλικής βοήθειας. Τα αποτελέσματα των εκθέσεων του ΤΕΒΑ για το 2015 είναι ενθαρρυντικά, αν και άνισα κατανεμημένα. Στο τέλος του έτους, 12 κράτη μέλη δεν είχαν ακόμη επιτύχει τους αρχικούς τους 12

13 στόχους. Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η περίοδος που προηγείται της υλοποίησης των πράξεων στην πραγματικότητα μπορεί να υπερβαίνει το ένα έτος από την έγκριση του προγράμματος. Για να μπορέσει το Ταμείο να αναπτύξει πλήρως το δυναμικό του, είναι ιδιαίτερα σημαντικό από τις εκθέσεις για το 2016 να προκύψει ότι τα περισσότερα κράτη μέλη πέτυχαν αποτελέσματα. Οι εκθέσεις του 2015 έδειξαν ότι αμέσως μετά την έναρξη των προγραμμάτων τα κράτη μέλη αντιμετώπισαν διάφορα προβλήματα και έλαβαν συγκεκριμένα μέτρα για την επίλυσή τους. Εγκρίθηκαν ορισμένες τροποποιήσεις των επιχειρησιακών προγραμμάτων για να εξασφαλιστεί ικανοποιητική κάλυψη του κράτους μέλους και εύκολη πρόσβαση του πληθυσμού-στόχου στο Ταμείο. Έχει πολύ μεγάλη σημασία τα προβλήματα να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΤΕΒΑ έχει δημιουργηθεί ως ένα μέσο με απλή διαχείριση, ικανό για την αντιμετώπιση έκτακτων κοινωνικών αναγκών. Η υλοποίηση του ΤΕΒΑ μπορεί να είναι απλή στην πράξη μόνο αν οι απλοποιημένες απαιτήσεις της νομοθεσίας εφαρμόζονται σε επίπεδο μεμονωμένων δράσεων. Για τον λόγο αυτό, είναι εξίσου σημαντικό να χρησιμοποιούνται όλες οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται για την ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών στο επίπεδο των αρχών του προγράμματος και των οργανώσεων-εταίρων μέσω των υφιστάμενων διαύλων: ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΤΕΒΑ, δίκτυο ΤΕΒΑ και τακτικές διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Για πρώτη φορά, στις ετήσιες εκθέσεις υλοποίησης του 2016 τα κράτη μέλη θα παρουσιάσουν αξιολόγηση της συμβολής των προγραμμάτων στην επίτευξη των ειδικών και γενικών στόχων του ΤΕΒΑ. Με βάση τα στοιχεία αυτά θα πραγματοποιηθεί μια αναλυτικότερη αξιολόγηση των τυχόν σωρευτικών αποτελεσμάτων και επιδράσεων σε σχέση με τους στόχους του ΤΕΒΑ στην επόμενη έκθεση που θα συντάξει η Επιτροπή. 13