ΕΝΟΡΙΑ Σοῦ Πρωτοπρεσβ. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
|
|
- Σαῦλος Δυοβουνιώτης
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΕΝΟΡΙΑ Σοῦ Πρωτοπρεσβ. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν (.. Σό κείμενον αὐτό ἐδημοσιεύθη εἰς τά «Δίπτυχα» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τοῦ ἔτους Ἐπειδή ὅμως κατά τήν ἐκτύπωσιν ἔμειναν πολλά σφάλματα, ἀναδημοσιεύεται ἐδῶ εἰς τήν κανονικήν μορφήν του). Ἡ Διαρκής Ἱερά ύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν συνεδρία της τήν 5ην Υεβρουαρίου 2009, ἕλαβε τήν ἀπόφαση, τό εἰσαγωγικό σημείωμα τῶν «Διπτύχων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τοῦ σωτηρίου ἕτους 2010 νά ἀφιερωθῆ» εἰς τήν Ἐνορία, «ἐπί τῇ συμπληρώσει ἑκατόν (100) ἐτῶν ἀπό τῆς ψηφίσεως τοῦ πρώτου Νόμου περί Ἐνοριῶν». Ἀνέθεσε δέ τήν σύνταξή του εἰς τόν ὑπογραφόμενον, ὁ ὁποῖος πλήρης υἱικῆς εὐγνωμοσύνης ἀπεδέχθη τήν προσγενομένην εἰς αὐτόν τιμήν, ἀνταποκρινόμενος, τό κατά δύναμη, στήν σεπτή ἐντολή τῆς ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησίας. 1. Οὐσία καί γένεσις τῆς Ἐνορίας. Ὁ ὃρος ἐνορία, παραγόμενος ἐκ τοῦ ἐπιθέτου ἐνόριος, σημαίνει ἱστορικά τόν ἐντός ὁρίων χῶρο, μία καθωρισμένη περιοχή ἢ τοπική περιφέρεια (territorium)1. ήμερα ὡς ἐνορία χαρακτηρίζεται κυρίως ἡ ἐκκλησιαστική περιφέρεια ἑνός ναοῦ (ἐνοριακοῦ), ἀπό τόν ὁποῖο ἀντλεῖ καί αὐτή τό ὂνομά της, ὃπως καί τό σύνολο τῶν ὀρθοδόξων πιστῶν, πού κατοικοῦν στήν ἲδια περιφέρεια καί συνέρχονται διά τίς ἐκκλησιαστικές συνάξεις. Ὁ σημερινός τύπος τῶν Ἐνοριῶν εἶναι πολύ νεώτερος καί διαμορφώθηκε μεταξύ ιε καί ιζ αἰῶνος. τήν ἐκκλησιαστική πραγματικότητα ἡ βασική μονάδα ὀργανώσεως, ὁ πυρήνας τῆς ποιμαντικῆς καί διοικητικῆς δομῆς τῆς Ἐκκλησίας, ὡς «σώματος Φριστοῦ» καί ἐν Φριστῷ κοινωνίας, εἶναι ἡ Ἐνορία. Ὡς εὐχαριστιακή σύναξις τῶν πιστῶν ἐμφανίζεται ἡ Ἐνορία, σέ ἂμεση ἀναφορά καί συνάρτηση μέ τήν Ἐπισκοπή, εἰς τήν ὁποία ὀργανικά ἀνήκει, ὡς «ἡ καθολική ἐκκλησία» στόν συγκεκριμένο τόπο καί χρόνο. Ὁ πιστός ζῆ τό μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας στήν ζωή καί πράξη τῆς Ἐνορίας του, μέσα στήν ὁποία, ἀγωνιζόμενος καί ἁγιαζόμενος, ἑνώνεται μέ τόν Φριστόν, τόν Κύριον τῆς Ἐκκλησίας, καί τούς ἐν Φριστῷ ἀδελφούς του, πραγματοποιώντας συνεχῶς τήν ἐν Φριστῷ ὓπαρξη καί ἐκκλησιαστικότητά του. Ὁ λόγος, συνεπῶς, διά τήν ἐνορία καί τήν ζωή της εἶναι κατ οὐσίαν λόγος διά τήν ἲδια τήν Ἐκκλησία καί τήν παρουσία της εἰς τόν κόσμον. Οἱ ἀρχές τῆς Ἐνορίας2 «ἐμφανίζονται λίαν σκοτειναί»3. Ἀρχικά ἡ ἐνορία ταυτιζόταν ὁριακά μέ τήν ἐπισκοπή, τήν κυρίως ἐν τόπῳ Ἐκκλησία. Ὁ ἐπίσκοπος, ἢδη ἀπό τόν α αἰώνα, ἦταν ἡ ὁρατή κεφαλή τοῦ σώματος τῆς τοπικῆς ἐκκλησίας, «στήν ὁποία βιώνεται ἡ πληρότητα τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας ὡς τοῦ ἱστορικοῦ σώματος τοῦ Φριστοῦ»4. Κατά μίαν ἐκτίμηση οἱ πρῶτες ἐνδείξεις διά τήν ἐμφάνιση τῆς ἐνορίας τοποθετοῦνται εἰς τά μέσα τοῦ γ αἰῶνος5. Ἂλλοι ὃμως τήν ἀνάγουν εἰς τά μέσα τοῦ β αἰῶνος, «μέ τήν γένεση τοῦ θεσμοῦ τῶν χωρεπισκόπων ἢ ἐπισκόπων τῶν ἀγρῶν («χῶραι»)6. Γεγονός, πάντως, εἶναι ὃτι ἡ ἐμφάνιση τῆς ἐνορίας ὑπῆρξε ἀποτέλεσμα πρακτικῶν ἀναγκῶν, ὃπως ἡ ραγδαία αὒξηση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν χριστιανῶν τῆς
2 τοπικῆς ἐκκλησίας. Ἒτσι προέκυψαν οἱ «πρεσβυτεροκεντρικές εὐχαριστιακές συνάξεις»7 στά ὃρια τῆς ἐπισκοπῆς. Μέ τόν λεγόμενον «ἐπιμερισμόν τοῦ συνθρόνου» διασπᾶται ἡ ἀρχικά «ἑνιαία ἐπισκοποκεντρική Εὐχαρτιστία», εἰς πολλάς πρεσβυτεροκεντρικάς τοιαύτας»8, γεγονός πού δέν ἀλλοίωσε ὃμως «τήν σχέση ἐπισκόπου καί τοπικῆς ἐκκλησίας»9. Ἡ ὑπό τόν πρεσβύτερο, συνεπῶς, ἐνορία δέν ἀποτελοῦσε «αὐτοτελῆ εὐχαριστιακήν κοινότητα, ἀλλ ἁπλῆ «προέκτασιν τῆς ἐπισκοποκεντρικῆς εὐχαριστίας»10. Ἡ συνείδηση αὐτή ἕμεινε στήν Ὀρθοδοξία διαχρονικά ἀμετάτρεπτη καί ἰσχύει καί σήμερα σ ὃλη τήν ἕκτασή της. Ἡ παρουσία τοῦ ἐπισκόπου στήν εὐχαριστιακή σύναξη τῆς ἐνορίας πραγματώνεται καί δηλώνεται μέ τήν μνημόνευση τοῦ ὀνόματός του καί κυρίως μέ τό ἀντιμήνσιον (εἱλητόν) στήν Ἁγία Σράπεζα, πού φέρει τήν ὑπογραφή του11. Μολονότι τό ἐρώτημα γιά τήν σχέση τῆς δικαιοδοσίας τοῦ Πρεσβυτέρου πρός ἐκείνην τοῦ Ἐπισκόπου, «ἀποτελεῖ ἓν ἐκ τῶν θεμελιωδεστέρων προβλημάτων, εἰς τό ὁποῖον ἡ ἀπάντησις δέν ἕχει πλήρως δοθῆ εἰσέτι» ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Θεολογία12, ἢδη ἀπό τόν β αἰώνα εἶναι γνωστή ἡ θέση τῶν πρεσβυτέρων στήν ζωή τῆς τοπικῆς ἐκκλησίας καί ἡ σχέση τους μέ τόν ἐπίσκοπο ὡς ὁρατῆς κεφαλῆς της13. Οἱ περί ἐνορίας ἀποστολικές καί πατερικές αὐτές καταβολές ἐπέζησαν παρ ὃλες τίς μετεξελίξεις καί στήν μακρά πορεία τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Νέας Ρώμης (Ρωμανίας). Ἀναγεννητικές προσπάθειες, ὃπως τοῦ ἁγίου υμεών τοῦ Νέου Θεολόγου (+μετά τό 1035), ἐπαναπροσανατόλιζαν χριστοκεντρικά τήν πορεία της, προ--βά-λλοντας τόν ἐπίσκοπο (καί πρεσβύτερο) ἡσυχαστή («πνευματικόν», Α Κορ. 2,5) στήν ζωή τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί θέτοντας τήν ἁγιοπνευματική ζωή καί ἐμπειρία, ὡς πορεία θεώσεως, στό ἐπίκεντρο τῆς στοχοθεσίας τῆς ἐνοριακῆς ποιμαντικῆς πράξεως. 2. Ἡ Ἐνορία στήν ἱστορία τοῦ Γένους Ἡ σημασία τῆς ἐνορίας διά τήν ζωή τῶν πιστῶν καί ἡ συμβολή της στήν ἱστορική συνέχεια, συνοχή καί ἑνότητα τῆς τοπικῆς ἐκκλησίας φαίνεται κυρίως εἰς τήν μακρόσυρτη καί ποικιλώνυμη δουλεία τοῦ Γένους. ύνολη ἡ ζωή τοῦ δούλου Γένους καί τό ὀρθόδοξο ἦθος ὡς καθολική στάση ζωῆς διεσώθη στά ὃρια τῆς ἐνοριακῆς δραστηριότητος, καί μάλιστα ὂχι μόνον πνευματικά (λατρεία), ἀλλά καί κοινωνικά, στό εὐρύτερο πλαίσιο τῆς Ἐθναρχούσης Ἐκκλησίας. Ἀκόμη καί αὐτός ὁ «πολιτικός» βίος, συστατικό ἀστασίαστο καί ἀναπόσπαστο τῆς ἱστορικῆς ταυτότητος τοῦ Γένους, διεσώθη στήν ζωή τῆς τοπικῆς κοινότητος, πού ταυτιζόταν ὁριακά μέ τήν ἐνορία. (2ον) τήν δουλεία ἡ ἐνορία περιέκλειε σύνολη τήν ζωή τῆς Κοινότητος. Καί οἱ ἐπαγγελματικές συσσωματώσεις, («συντεχνίες», ἐσνάφια, ρουφέτια, συντροφίες, κομπανίες κ.ἂ.) μέ τούς Ἁγίους-προστάτες τους, τόν Ναό εἶχαν ὡς ἀφετηρία καί κέντρο τῆς δραστηριότητός τους. Οἱ ἐκπρόσωποί τους μετεῖχαν στήν διοίκηση τῶν ἐνοριῶν καί τήν διαχείριση τῶν ναῶν (ἐπίτροποι λ.χ.) καί στό φιλανθρωπικό ἕργο. τήν ἐνορία ἑορταζόταν ἡ μνήμη τοῦ προστάτου Ἁγίου τῶν συντεχνιῶν καί ἐτελοῦντο τά μυστήρια, οἱ πανηγύρεις καί τά μνημόσυνα. Ἡ ἐνορία διακρατοῦσε τήν πνευματική ζωή, κατεύθυνε τόν πνευματικό ἀγώνα, ὁδηγοῦσε στήν μετάνοια καί τήν συναδέλφωση, ἰδιαίτερα τήν Μεγάλη Σεσσαρακοστή (κατανυκτικός ἑσπερινός τῆς Κυριακῆς
3 τῆς Συροφάγου) καί τό Πάσχα, μέ τήν ἀλληλοσυγχώρηση. Ὃλα τά κοινωνικά γεγονότα εἶχαν ὡς κέντρο καί ἀφετηρία τήν Θεία Εὐχαριστία καί τόν Ναό. Δραστηριότητες τῆς ἀγροτικῆς ζωῆς (σπορά, ὂργωμα, θερισμός, συγκομιδή τῶν καρπῶν) καί κοινωνικά φαινόμενα, ὃπως ἡ «ξέλαση» (συμπαράσταση στίς γεωργικές καί κτηνοτροφικές ἐργασίες ἐκείνων πού ἦσαν ἐμπερίστατοι), ἡ παιδεία, μέ δάσκαλο, κατά κανόνα, τόν Παπά-ἐφημέριο, ἢ ἀτομικά γεγονότα, πού γίνονται καί κοινωνικά (γέννηση, βάπτιση, γάμος, κηδεία), μαζί μέ τίς ἂλλες λαοσυνάξεις (ἐμποροπανηγύρεις, πανηγύρεις στήν μνήμη τῶν Ἁγί-ων καί μάλιστα τοῦ τοπικοῦ Προστάτου-Ἁγίου) διακρατοῦσαν τήν ἑνότητα τῆς τοπικῆς κοινότητος. Καί στό κέντρο ὃλων αὐτῶν τῶν γεγονότων ὁ Ἐφημέριος-Παπᾶς, ὡς πνευματικός πατέρας, φίλος, ἀδελφός, σύμβουλος, συμπαραστάτης. Ὁ Κληρικός-ἐφημέριος πού παρά τήν ἕλλειψη συχνά ὑψηλοτέρας σχολικῆς παιδείας, ἦταν κατά κανόνα φορέας τοῦ πατερικοῦ πνεύματος καί τῶν ἡσυχαστικῶν πρακτικῶν (εὐχή, νηστεία, ἀγρυπνία, θυσιαστική προσφορά στό ποίμνιο-τά πνευματικά του τέκνα) καί πρωτοστατοῦσε σέ θέματα φιλανθρωπίας καί παντοειδοῦς ἀγάπης14. Εἶναι δέ γεγονός, ὃτι οὐδέποτε ὑπῆρξε χάσμα καί ἀποστασιοποίηση μεταξύ τοῦ ταπεινοῦ «Παπᾶ» καί τοῦ Λαοῦ15, ὃπως στήν δυτική φεουδαρχία. Ὁ ἑλληνορθόδοξος ἐφημέριος σήκωνε καί αὐτός τόν σταυρό τῆς δουλείας, συμμετέχοντας στά παθήματα τοῦ ποιμνίου του. Βέβαια, αὐτά ὡς πρός τήν ἐνορία ἲσχυαν στίς ὀθωμανοκρατούμενες περιοχές. τόν χῶρο τῆς ἑνετοκρατίας-λατινοκρατίας (ὡς λ.χ. στά Ἑπτάνησα) «τό ἰσχύον ἐνοριακό σύστημα... δέν κάλυπτε τό σύνολον τοῦ πληθυσμοῦ16. Παράλληλα μέ τήν ἐνορία λειτουργοῦσε συνήθως καί ἡ «ἀδελφότητα», χωρίς τά δύο αὐτά μεγέθη νά ταυτίζονται17. τίς περιοχές ὃμως, πού βρίσκονταν στά ὃρια τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, τό σύστημα διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας, διεξαγόμενο ὑπό τήν ἂμεση μέριμνα τῆς Ἐθναρχίας, διατηροῦσε, κατά κανόνα, ὁμοιομορφία, διαρθρωμένο σέ μητροπόλεις καί ἐπισκοπές, μέ μικρότερη μονάδα διαποιμάνσεως καί διοικήσεως τήν Ἐνορία18, ἡ ὁποία δέν ἦταν μόνον ἀγροτική, ἀλλά καί ἀστική. τά ἀστικά σύνολα, ἂν ἦταν ἐκτεταμένα, ἦτο δυνατόν νά ὑπάρχουν περισσότεροι τοῦ ἑνός ἐφημέριοι. τήν ὓπαιθρο ὃμως συνήθως ὁλόκληρο τό χωριό εἶχε ἓνα μόνο ναό, ἀποτελώντας καί μία ἐνορία, μέ τόν κληρικό-ἐφημέριό της. αὐτήν τήν περίπτωση ἲσχυε στήν πράξη ὁ λόγος τοῦ Ἰησοῦ Φριστοῦ «γινώσκω τά ἐμά καί γινώσκομαι ὑπό τῶν ἐμῶν» (Ἰω. 10,14). Σήν εὐρύτερη λειτουργικότητα τοῦ ναοῦ κατά τίς δυσχείμερες αὐτές ἐποχές, μαρτυρεῖ τό καί σήμερα συχνά σωζόμενο ὑπόστεγο μέ τά πέτρινα ἓδρανα στό προαύλιό του, ἢ καί στόν νάρθηκα, ὃπου οἱ χωρικοί συνέρχονταν διά νά «βουλευθοῦν» διά τά τοπικά ζητήματα καί νά λάβουν τίς ἀναγκαῖες ἀποφάσεις19. Ὁ ναός καθίστατο, ἕτσι, στήν πράξη τό κέντρο τῆς ὃλης ζωῆς, συνεχίζοντας καί ἐκπληρώνοντας τήν ἀποστολική (πρβλ. Πράξ. 2,42 ἑ. 4,32 ἑ.) καί πατερική ἀποστολή τοῦ χώρου τῆς συνάξεως. Μέσα ἀπό τήν διαμόρφωση τοῦ ἐθνικοῦ βίου στήν διάρκεια τῆς δουλείας προέκυψε κατά τούς τελευταίους αἰῶνες της καί ἡ σήμερα σωζόμενη εἰκόνα τῆς ἐνορίας ὡς αὐτοδιοικουμένης μονάδος ὑπό τόν ἐφημέριο καί τούς ἐπιτρόπους, ὑπό τήν πνευματική καί ποιμαντικο-διοικητική ἐποπτεία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτου. Ἡ λατρεία, ἀλλά καί ἡ κοινωνική μέριμνα καί προσφορά ἦταν ἡ κύρια φροντίδα τῆς ἐνορίας, ὃταν μάλιστα τό κήρυγμα ἦταν σπανιότερο. Ἡ λατρεία, ἡ μόνη λαοσύναξη πού δέν διεκόπη ποτέ, ἦταν ὁ ἀποφασιστικός παράγων πού συγκρατοῦσε τό ποίμνιο στήν ὀρθόδοξη
4 πίστη, διαφοροποιώντας το, καί μέσω τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, ἀπό τά δύο κατέναντι, τό ὀθωμανικό καί τό λατινικό (φραγκικό), καί συντηρώντας τό ἑλληνορθόδοξο φρόνημα, μέ τήν συνεχή ὑπόμνηση τῆς ἱστορίας μας. Ὂχι σπάνια ὁ κλῆρος ἀνελάμβανε καί τήν ὑπεράσπιση τοῦ λαοῦ ἐνώπιον τῶν ὀθωμανικῶν ἀρχῶν20. Ἡ ἐθνική προσφορά ὃμως τοῦ κλήρου κορυφωνόταν στήν σχολική φροντίδα, μέ βάση τά λειτουργικά βιβλία (Ὀκτώηχος, Χαλτήριον κ.λπ.) καί, συνεπῶς τήν διάσωση καί τῆς γλώσσης, στό λεγόμενο «κρυφό σχολειό», πού ὑπῆρξε ἱστορική πραγματικότητα, μέ τήν ἀνάδειξη τοῦ νάρθηκα ἢ τοῦ μοναστικοῦ κελλιοῦ σέ αἲθουσα διδασκαλίας, στό φῶς τοῦ λυχναριοῦ καί τῆς κανδήλας, ὡς ἀνεπίσημη, καί ὂχι πάντα εὒκολη, μέριμνα τοῦ κλήρου γιά τήν παιδεία τοῦ ποιμνίου21. Μόνιμο δομικό πρότυπο, πνευματικά καί κοινωνικά, ἀλλά καί κολυμβήθρα καθολικῆς ἀναβαπτίσεως καί ἀναγεννήσεως διά τήν ἐνορία ἦταν τά μοναστήρια τῆς περιοχῆς. Ὃπως σημειώνει ὁ καλός γνώστης τῆς «βυζαντινῆς» καί «μεταβυζαντινῆς» ἱστορίας τοῦ Γένους μας ἀείμνηστος τῆβεν Ράνσιμαν: «Σό θρησκευτικό ἐπίπεδο μιᾶς περιοχῆς ἐξαρτιόταν κυρίως ἀπό τά μοναστήρια της, τά ὁποῖα παρεῖχαν τούς πνευματικούς συμβούλους καί ἐξομολόγους, ἀπό τούς ὁποίους κρεμόταν ὁ λαός τῆς ὑπαίθρου καί οἱ ἱερεῖς μαζί του»22. Ἡ πολεμική, ὂχι τόσο τῶν Ὀθωμανῶν, ἀλλά καί τῶν Δυτικῶν, ἐναντίον τῶν Μοναστηρίων καί τοῦ Ἀνατολικοῦ Μοναχισμοῦ ἦταν στήν οὐσία πολεμική κατά τῶν προπυργίων τῆς πατερικῆς παραδόσεως καί τοῦ πολιτισμοῦ τῆς Ρωμηοσύνης23. Δεδομένου δέ ὃτι οἱ Μονές διασώζουν τήν δομή τῆς Ἐκκλησίας καί τά συστατικά τοῦ βίου της, ὡς ἢδη ἐτονίσθη ἀπό τόν ἱερό Φρυσόστομο24, ἡ χαλάρωση τῆς σχέσεως τῶν «κοσμικῶν» ἐνοριῶν μέ τά παραδοσιακά μοναστήρια τόν ιθ αἰ. καί ἡ εἰσαγωγή στά ἀστικά κέντρα ἑνός «κοσμικοῦ μοναχισμοῦ» δυτικοῦ τύπου, ὡς καί ἡ ἀνάπτυξη ἑνός κοινωνικοῦ ἀκτιβισμοῦ κατά τά δυτικά πρότυπα, συνέβαλε εἰς τήν προώθηση τοῦ σχεδίου τῶν εὐρωπαϊστῶν μας διά τήν δημιουργία μιᾶς «Νεοελληνικῆς Ἐκκλησίας»25 ἐρήμην τοῦ παραδοσιακοῦ μοναχισμοῦ καί τῶν πνευματικῶν προϋποθέσεών του. 3. Νομικὴ θωράκιση τῆς Ἐνορίας στὴν Ἑλλαδικὴ Ἐπικράτεια. Μετά τήν ἳδρυση τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους (1830) ἡ τυπική ὀργάνωση τῆς Ἐνορίας ἀπασχόλησε ἐπανειλημμένως τήν Πολιτεία. Σό 1833 λ.χ. ἐπί βασιλέως Ὂθωνος, ἡ εὐθύνη τῶν Ἐνοριῶν ἀνετέθη εἰς τούς Δήμους, ἐξακολούθησαν δέ νά ἰσχύουν προγενέστερες διατάξεις. ημαντικός ὃμως ὑπῆρξε ὁ Νόμος 3596/1910 «περί ἐνοριακῶν ναῶν καί τῆς περιουσίας αὐτῶν»26. Ὁ Νόμος αὐτός ἐκάλυψε ὑπαρκτά κενά καί ἐθεράπευσε τραυματικές καταστάσεις, ἦταν δέ ἕργο τοῦ πολιτικοῦ καί θεολόγου Ἀθανασίου Εὐταξίου27. ημαντική ἦταν ἡ διά πρώτη φορά ἀπόδοση κανονικῶν δικαιωμάτων εἰς τούς λαϊκούς διά τήν ἐκλογήν τῶν πρεσβυτέρων-ἐφημερίων καί ἡ ἀναφορά στά προσόντα καί τήν μισθοδοσίαν τους ἀπό τό ταμεῖο τῶν ναῶν. Περαιτέρω, μολονότι ὁ Νόμος «ἕθετε καθόλου τάς βάσεις ὁριστικῆς τακτοποιήσεως τοῦ ἐφημεριακοῦ ζητήματος»28, «δέν ἐγένετο ὃμως ἡ πρέπουσα ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας ἐφαρμογή»29. Ἐπεξεργασία τοῦ νόμου αὐτοῦ ἕγινε τό 1923 (συμμετοχή τοῦ καθηγ. Ἀμίλκα Ἀλιβιζάτου)30, ἀκολούθησαν δέ μεταγενέστερες τροποποιήσεις μέ βασική ἐκείνη τοῦ Α.Ν τῆς «Περί ἱερῶν ναῶν καί ἐφημερίων»31.
5 Σό ἐνδιαφέρον τῆς Ἱεραρχίας διά τά πράγματα τῶν Ἐνοριῶν καί βελτίωση τῆς καταστάσεως τοῦ ἱεροῦ ἐφημεριακοῦ κλήρου δέν ἕλειψε ποτέ32. ημαντική τομή πραγματοποιεῖ ὁ καί σήμερον ἰσχύων Καταστατικός Φάρτης τῆς Ἐκκλησίας (Ν. 590/1977)33, στά ἂρθρα «Περί τῆς ἐνοριακῆς ὀργανώσεως». Ἡ ἐνορία «μετά τοῦ ἐνοριακοῦ ναοῦ» εἶναι «βασική μονάς ὀργανώσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου» καί «νομικόν πρόσωπον δημοσίου δικαίου, ΝΠΔΔ» (36/1). Περαιτέρω ὁρίζονται τά περί ἐφημερίων καί τῆς μισθοδοσίας τους (ἂρθρα 37-38)34. Σό 1979 ὃμως ἐξεδόθη ὁ Κανονισμός ὑπ ἀριθμ. 8, πού διέπει ἕκτοτε τό ἐνοριακό καθεστώς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τόν τίτλο: «Περί ἱερῶν Ναῶν καί Ἐνοριῶν (ἂρθρα 1-20) καί τήν ἀκόλουθη σπονδύλωση: ἂρ. 1-2: Ναοί, ἂρ. 3-6: Ἐνορίαι, ἂρ. 7-12: Περί ἐκκλησιαστικῶν υμβουλίων, ἂρ. 13: Ἰδιόκτητοι καί προσκυνηματικοί ἱεροί Ναοί, ἂρ. 14: Ἱεροί Ναοί Κοιμητηρίων, ἂρ.15: Περί ἀνεγέρσεως Ναῶν καί ἐκτελέσεως ἐκκλησιαστικῶν ἕργων, ἂρ.16: Περί ἐκμισθώσεων καί ἐκποιήσεων, ἂρ. 17: Περί ἐρανικῶν ἐπιτροπῶν καί ἂρ : Εἰδικαί καί ἀκροτελεύτιοι Διατάξεις Ἡ Ἐνορία σήμερα: Δεδομένα καὶ προοπτικὲς Ὁ λόγος γιά τήν Ἐνορία σήμερα36 καί ἡ μέριμνα γιά τήν πορεία της κρίνεται ἀναγκαιότατη, ἐφόσον ἡ ἀκμή ἢ ἡ παρακμή ( κατ ἂνθρωπον) τῆς Ἐκκλησίας συνδέεται ἂμεσα μέ τήν κατάσταση τῆς Ἐνορίας, στά πρόσωπα καί τήν δράση της. Ζωντανή Ἐνορία σημαίνει ζωντανό ἐκκλησιαστικό ὀργανισμό καί ἀνάλογη παρουσία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος στήν συγκεκριμένη ἱστορική πραγματικότητα. Ἡ δόμηση τῆς ζωῆς τῆς ἐνορίας σήμερα δέν μπορεῖ νά διαφοροποιεῖται, κατά τήν οὐσία της, ἀπό ὃ,τι ἐθεμελιώθη ὑπό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί συνεχίσθηκε στήν πορεία τῶν αἰώνων ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες μας, τούς μόνους αὐθεντικούς ἐκφραστές τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς ὃλους τούς αἰῶνες. Οἱ Ἃγιοί μας εἶναι τά ἀμετακίνητα πρότυπα τῆς ἐν Φριστῷ ζωῆς ὡς «ὁλοτελοῦς» (Α Θεσσ. 5,23) «ἀποτάξεως» τοῦ «ἐν τῷ πονηρῷ κειμένου κόσμου» (Α Ίω. 5,19), δηλαδή τῆς ἁμαρτίας του καί «συντάξεως» μέ τόν Φριστόν, σύμφωνα μέ τόν γνωστότατο λειτουργικό λόγο: «ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Φριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». Αὐτό σημαίνει «παράθεσιν» ὃλου τοῦ βίου, πνευματικοῦ καί σωματικοῦ, εἰς τήν χάριν τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐνορία Ἐκκλησία δέν τεμαχίζει τόν ἂνθρωπο καί γι αὐτό ἡ διακονική προσφορά της στόν ἂνθρωπο καί τήν κοινωνία εἶναι πνευματική, ἀλλά καί σωματική-ὑλική, ὡς ἀναφορά στίς δύο ὂψεις τῆς ἲδιας πραγματικότητος. Μέ αὐτήν τήν προϋπόθεση διαμορφώνεται καί ἀναπτύσσεται καί τό φιλανθρωπικό ἕργο τῆς Ἐνορίας. Ἡ διαμόρφωση τῆς ἐνοριακῆς-ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς ἢδη κατά τήν ἀποστολική ἐποχή ἕλαβε τόν χαρακτήρα μιᾶς πλήρους Θεοκρατίας, ὡς Φριστοκρατίας, μέ τήν ἀνάθεση δηλαδή ὃλου τοῦ βίου στόν Φριστόν, τόν Θεόν, ωτῆρα καί μόνον Κύριον καί Δεσπότην τῆς Ἐκκλησίας. τόν Φριστόν τόν ἐκκλησιαστήν μας, πού συνάγει καί «ἐκκλησιάζει» τούς πιστούς σ Αὐτόν, στό Πανάγιο ῶμά Σου, ἀναφέρεται καί προσφέρεται ἀδιαλείπτως ἡ ὃλη ὓπαρξή τους, διά νά ἑνώνονται μαζί Σου στήν Θεία Εὐχαριστία, καί νά ἁγιάζονται, συναγιάζοντας καί τήν κοινωνία τους. Σήν Φριστοκεντρική αὐτή πρα-γματικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας εἰκονίζει καί ἐκφράζει, ἀλλά καί συνεχῶς πραγματώνει, μιά πράξη λειτουργική, πού λαμβάνει χώρα στό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας. Πρόκειται γιά τήν συστολή τῶν Σιμίων Δώρων
6 στό Ἃγιο Ποτήριο μετά τήν μετάληψη. Μέσα στό Ἃγιο Ποτήριο, τό «ἀτομικό σῶμα» τοῦ Φριστοῦ γίνεται τώρα ἓνα μέ τό «κοινωνικό»σου σῶμα. Ἡ ἐν Φριστῷ κοινωνία τῶν πιστῶν εἶναι ἢδη ὃλη συναγμένη μέσα στό Ἃγιο Ποτήριο. Ὂχι μόνο μιά κατακόρυφη κοινωνία κάθε πιστοῦ (ἀτομικά) μέ τόν Θεό ἐν Φριστῷ, ἀλλά καί ἡ ὁριζόντια ἐν Φριστῷ ἓνωση ὃλων τῶν μελῶν τοῦ σώματος μεταξύ τους. Ἡ Ἐκκλησία Φριστός, κεφαλή καί σῶμα, γίνεται ἕτσι, ὁρατή πραγματικότητα. Ἒτσι κατανοεῖται ὁ ὁρισμός τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ γιά τήν Ἐκκλησία: «Εἰκών... ἐστι τοῦ Θεοῦ... ἡ ἁγία Ἐκκλησία, ὡς τήν αὐτήν τῷ Θεῷ περί τούς πιστούς ἐνεργοῦσα ἓνωσιν»37. Ὁ λόγος ὃμως περί θεοκρατίας στήν ἐνοριακή ζωή κατ οὐδένα τρόπο σημαίνει κληρικοκρατία καί φεουδαρχική ἀνθρωποκρατία, ἀλ-λά άναγνώριση καί ὑπαρκτική διακήρυξη, ὃτι «Εἷς ἃγιος, Εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Φριστός» στήν ζωή τῆς Ἐνορίας-Ἐκκλησίας. Κληρικοί καί Λαϊκοί συναντώμεθα στό ἓνα σῶμα, ὡς κυβερνῶσα καί κυβερνωμένη τάξη, ἀλλά ὂχι κατά τά κοσμικά πρότυπα. Καί οἱ Λαϊκοί ἕχουν τήν θεόσδοτη δυνατότητα νά ἀναπτύξουν τά χαρίσματά τους στήν διακονία τοῦ ὃλου σώματος. Ἂλλωστε τό «κυβερνᾶν» καί «κυβερνᾶσθαι» στήν Ἐκκλησία δέν εἶναι δικαίωμα, ἀλλά κυρίως καθῆκον38. τήν ἐκκλησιαστική-ἐνοριακή ζωή δέν ὑπάρχουν ἀξιώματα καί ἐξουσίες, μέ τήν κοσμική ἕννοια τοῦ ὃρου, ἀλλά λειτουργήματα καί διακονίες. Κάθε διακονία ἀπορρέει ἀπό τόν Φριστόν καί εἶναι διακονία τοῦ σώματός Σου, μέ πρῶτον διάκονον Αὐτόν τόν Ἲδιον39. Ἒτσι καί στήν Θεία Λειτουργία δέν ὑπάρχουν «τελοῦντες» καί παθητικά «παρακολουθοῦν-τες», ἀλλά «συνεπιτελοῦ-ν-τες», ἀφοῦ ἡ Λειτουργία εἶναι «λείτου ἕ-ργον», τοῦ Λαοῦ, ὃλου δηλαδή τοῦ σώματος. Πόσον μάλιστα, πού ὁ λειτουργός, λόγῳ τῆς εἰδικῆς ἱερωσύ-νης του «τήν ἑαυτοῦ δανείζει γλῶ-τταν καί τήν ἑαυτοῦ παρέχει χεῖρα», κατά τόν ἱερόν Φρυσόστομον40, διά νά τελέσει ὃμως τά πάντα ὁ «ἀοράτως σύν ἡμῖν ὢν» Ἰη-σοῦς Φριστός. Ἐξ ἂλλου, κατά τόν ἲδιο Πατέρα, «πρόβατα καί ποιμένες» «πρός τήν ἀνθρωπίνην εἰσίν διαίρεσιν πρός δέ τόν Φριστόν πά-ντες πρόβατα. Καί γάρ οἱ ποιμαίνοντες καί οἱ ποιμαινόμενοι ὑφ ἑνός, τοῦ ἂνω Ποιμένος, ποιμαίνονται»41. Ὁ ἐφημέριος στήν Ἐνορία ἐνεργεῖ σέ κάθε περίπτωση ὡς Πνευματικός Πατέρας καί «θεραπευτής» τῶν ψυχῶν τῶν πνευματικῶν του τέκνων, μέ στόχο τήν κάθαρση τῆς καρδίας, τόν ἁγιοπνευματικό φωτισμό της καί τήν θέωση. Πορεία θεώσεως εἶναι στήν οὐσία της ἡ ζωή τῆς Ἐνορίας, τελικά, μέ τήν ἕνταξη, ὃπως ἐλέχθη, συνόλου τῆς ζωῆς στόν ἐκκλησιαστικό, δηλαδή τόν ἐν Φριστῷ τρόπον ὑπάρξεως. Ἡ ἀντιμετώπιση τῶν συγχρόνων προβλημάτων τῆς ἐνοριακῆς ζωῆς συνδέεται ἂμεσα μέ τήν ἀναβίωση τῆς ἐσχατολογικῆς καί θεολογικῆς μας συνειδήσεως διά τήν ἀναζήτηση τῶν ριζῶν τῶν προβλημάτων καί τήν ἐπανεκτίμηση καί ἐπανερμηνεία τους, πρός ἀναζήτηση καί τῶν ὀρθῶν, στό πνεῦμα δηλ. τῆς πατερικῆς μας παραδόσεως, λύσεων. Προέχει ὃμως ἡ ἐκ νέου ἀνακάλυψη τῆς Ἐνορίας ὡς τόπου φανερώσεως τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς δυνατότητος βιώσεώς του. Πρακτικά καί νομικά μέτρα βοηθοῦν ὣς ἓνα σημεῖο, ὃταν ὃμως δέν ἀναιροῦν τό ἐκκλησιολογικό, λειτουργικό καί ἐσχατολογικό περιεχόμενό της, μεταβάλλοντάς την σέ ἓνα κοσμικό ἢ νομικό θεσμό, ἀναιρετικό τῆς ἀληθινῆς ταυτότητός της. υχνά «οἱ Ἐνορίες μας εἶναι ἁπλῶς ἐπιβεβαίωση τοῦ ἀπρόσωπου ἢ ἀντιπροσωπικοῦ χαρακτήρα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς στίς σύγχρονες κοι-
7 νωνίες» ( π. Μ. Καρδαμάκης). Ὁ ἐφημέριος καλεῖται νά ξαναγίνει, ὃπου δέν εἶναι, πνευματικός πατέρας, ἀνταποκρινόμενος στίς οὐσιαστικές ἀνάγκες τῶν πνευματικῶν του τέκνων, μέ τήν ἐν Φριστῷ καί Ἁγίῳ Πνεύματι ἱεράρχησή τους. Σό δράμα πολλῶν Ἐνοριῶν σήμερα, ἰδιαίτερα στόν χῶρο τῆς διασπορᾶς, εἶναι ἡ μεταβολή τους ἀπό «ἐν Φριστῷ σύναξιν» σέ «κοινωνική, «ἐθνική», «πολιτιστική» ἢ ὁποιαδήποτε ἂλλη. Ὁ σκοπός ὃμως πού καλεῖται νά πραγματώσει μέ τήν ὓπαρξη καί λειτουργία της ἡ Ἐνορία, δέν μπορεῖ νά κλείνεται στά στεγανά ὁποιωνδήποτε ἐνδοκοσμικῶν συμβατικοτήτων. Ἀρχίζει μέν τήν διακονία της πρός τόν κόσμο καί τίς ἀνάγκες του, ἀλλά δέν χάνει ποτέ τήν προοπτική τῆς αἰωνιότητος. Αὐτό ἐξασφαλίζεται μέ τό νά μένει καί σήμερα ἡ Ἐνορία «ἐργαστήριον ἁγιότητος», ὃπως ἢθελε τήν Ἐκκλησία ὁ ἱερός Φρυσόστομος. Ὃτι δέ αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ἐν τόπῳ Ἐκκλησίας, φαίνεται ἀπό τά λειτουργικά μας βιβλία καί τό περιεχόμενό τους, πού εἶναι κοινό σέ κάθε τοπική φανέρωση τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἐπίγνωση τοῦ λόγου ὑπάρξεως τῆς Ἐνορίας θά ὁδηγήσει στήν ἐπανεύρεση τοῦ ἑαυτοῦ της. Ὁ Ναός, τότε, δέν θά εἶναι τόπος περιπτωσιακῆς συναντήσεως, ἀλλά τό κέντρο τῆς ζωῆς τῶν πιστῶν. Δέν θά εἶναι ἁπλά χῶρος «τελετῶν», ἀλλά θά λειτουργεῖ, ὃπως τό «καθολικόν» στό μοναστήρι. αὐτό ἡ λειτουργία τοῦ Ναοῦ (πνευματικότητα) συνεχίζεται στήν λειτουργία τῆς κοινῆς τραπέζης καί τά διακονήματα (ἀδελφικότητα) καί τοῦ κελλιοῦ (προσωπικός ἀγώνας). Σό ἲδιο καί στήν Ἐνορία: ἡ λειτουργία τοῦ ναοῦ ἐπεκτείνεται στίς οἰκίες τῶν ἐνοριτῶν, πού γίνονται «κατ οἶκον» ἐκκλησίες. Μέ τήν πρόοδο τῆς πνευματικότητος εἶναι δυνατόν αὐτό ἀρχικά σέ μιά μερίδα τοῦ ποιμνίου, ὑπάρχουν δέ δείγματα πού ἐνισχύουν τήν ἀναστάσιμη ἐλπίδα. Ἓνα ἀποφασιστικό βῆμα θά ἦταν ἡ ἐξεύρεση λύσεως διά τόν ἀπεγκλωβισμό τοῦ Κλήρου ἀπό τήν ὑπαλληλοποίηση, ἢ ἀρχικά τοὐλάχιστον τόν περιορισμό της. Διότι μόνο τότε ἡ ἱερωσύνη θά ἐπανεύρει τόν χαρισματικό-πνευματικό της χαρακτήρα καί ἡ Ἐνορία θά ξαναποκτήσει τόν πρός τά μέσα καί πρός τά ἕξω δυναμισμό της. Εἶναι, ἐξ ἂλλου, ἀνάγκη νά ὑπερβαθοῦν πραγματικά ἐμπόδια στήν ἀνάπτυξη τοῦ ἐνοριακοῦ ἕργου, ὃπως λ.χ. συμβαίνει μέ τίς «ἐνορίες μαμούθ» τῶν ἀστικῶν κέντρων42. Ὁ στόχος ὀφείλει νά εἶναι τό πῶς ὁ ναός θά γίνει τό ἀπόλυτο κέντρο ζωῆς τῆς Ἐνορίας. Ὃλα τά ἂλλα «κέντρα», πού παράγουν οἱ ἐκσυγχρονιστικές τάσεις, ἕχουν δευτερεύουσα σημασία. Σό κύριο μέλημα ὀφείλει νά εἶναι πῶς ἡ λειτουργική σύναξη καί εὐχαριστιακή κοινωνία θά ξαναγίνει ὁ σκοπός τῆς ὑπάρξεως τῆς Ἐνορίας. «Ἡ Λειτουργία εἶναι ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ἐμπειρία της, τό μυστήριό της, ἡ ἐλπίδα της, ἡ στιγμή τῆς ἀλήθειάς της καί μόνο μέσα στήν Λειτουργία τῆς Ἐκκλησίας κατανοεῖται ἡ θέση της σ αὐτόν τόν κόσμο καί ἡ σχέση της μέ αὐτόν τόν κόσμο καί ἡ ὓπαρξή της «ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καί σωτηρίας» ( π. Ἀλ. μέμαν). ημειώσεις: 1.Προδρόμου Ι. Ἀκανθοπούλου, Ἡ ἱστορία τῶν Ἐνοριῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου κατά τήν Σουρκοκρατία, Θεσσαλονίκη 1984, σ. 2.
8 2.Πρώτη ἱστορική ἀναφορά μέ τήν σημερινή ἕννοια σέ ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης (δ αἰ.) πρός Υλαβιανόν: «Καί τινος μηνύσαντος κατά τήν ὀρεινήν αὐτοῦ ἐνορίαν διάγειν...» (PG 46,1001 Α). Μέ τήν ἕννοια μικρῆς περιοχῆς, ὃπου κατοικοῦσαν Φριστιανοί, ἀπαντᾶ καί στόν ἃγιο Ἐπιφάνιο αλαμῖνος Κύπρου: «... ὃς κατώκει ἐν τῇ τῆς Ἐλευθερουπόλεως Ἱερουσαλήμ ἐνορίᾳ, ἐπέκεινα τῆς Φεβρών...» (PG 41, 677C). 3.Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου (Δ. Ζηζιούλα), Ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ καί τῷ Ἐπισκόπῳ κατά τούς τρεῖς πρώτους αἰῶνας, Ἐν Ἀθήναις 19902, σ Βλασίου Ι. Υειδᾶ, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, τ. Α, Ἀθῆναι 1992, σ Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου, Ἡ ἑνότης..., ὃπ.π., σ Βλασίου Ι. Υειδᾶ, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, ὃπ.π., σ τό ἲδιο, σ.189. Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου, ὃπ. π., σ Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου, ὃπ.π., σ.187, Βλασίου Ι. Υειδᾶ, ὃπ.π., σ Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου, ὃπ. π., σ τό ἲδιο, σ. 183 ἑ. 12. τό ἲδιο, σ. 157 (καί σημ. 32) 13. τό ἲδιο, σ.169 ἑ.ἑ. 14. Βλ. ἐκτενῆ ἀνάλυση στίς εἰδικές μελέτες τῶν Προδρόμου Ἰ. Ἀκανθοπούλου, ὃπ. π., καί Ἰωάννου Ε. Ἀναστασίου, Αἱ Ἐνορίαι τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας κατά τήν διάρκειαν τοῦ ΙΗ αἰῶνος, Ἐπιστ. Ἐπετ. Θεολογικῆς χολῆς Παν/μίου Θεσσαλονίκης, τ. 29, σ Πρβλ. π. Γ.Δ. Μεταλληνοῦ, Σου-ρκοκρατία. Οἱ Ἓλληνες στήν Ὀθ-ωμανική Αὐτοκρατορία, Ἀθήνα 2005, σ. 105 ἑ.ἑ. (=ἡ ζωή στήν Ἐκκλησία). 15. π. Γ.Δ. Μεταλληνοῦ, Σουρκοκρατία, ὃπ.π., σ π. Φρ. Καρύδη, Ὀρθόδοξες Ἀδελφότητες καί συναδελφικοί Ναοί στήν Κέρκυρα (15ος-19ος αἰ.), ἈΘήνα 2004, σ τό ἲδιο, σ Ἰωάννου Ἀναστασίου, Αἱ Ἐνορίαι..., ὃπ.π., σ τό ἲδιο, σ τό ἲδιο, σ. 19 ἑ. 21. Βλ. Κρυφό χολειό, μύθος ἢ πραγματικότητα; Ἒρευνα τοῦ περιοδ. ΑΡΔΗΝ (τεῦχ. 64, Ἀπρ.-Μάϊος 2007, σ. 25 ἑ.ἑ.(μέ βιβλιογραφία) 22. τῆβεν Ράνσιμαν, Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ἐν αἰχμαλωσίᾳ ( μετάφραση Κ. Παπαρρόδου), Ἀθήνα 1979, σ Βλ. π. Γ.Δ.Μεταλληνοῦ, Ἡ προσφορά τοῦ Μοναχισμοῦ στό Ἒθνος, στόν τόμο τοῦ Ἰδίου, υναντήσεις..., Ἀθήνα 2005, σ «Οὓτως οἱ ἐν τοῖς μοναστηρίοις ζῶσι νῦν, ὣσπερ ποτέ οἱ πιστοί». Ὁμιλία στίς Πράξεις ΙΑ, 3 (PG 60,98). 25.Βλ. π. Γ.Δ. Μεταλληνοῦ, Ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων καί ἡ διένεξη περί «Νεοελληνικῆς Ἐκκλησίας», στό: τά μονοπάτια τῆς Ρωμηοσύνης..., Ἀθήνα 2008, σ Ἀμίλκα. Ἀλιβιζάτου, Οἱ Ἱεροί Κανόνες καί οἱ Ἐκκλησιαστικοί Νόμοι, Ἐν Ἀθήναις 1949, σ. 641 ἑ.ἑ.
9 27. ( ) Σά βιογραφικά του βλ. στό Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό (τῆς Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν), τ. 3 (1990) σ Προηγήθηκε (1909) ὁ περί γενικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ταμείου νόμος (ΓΤΙΔ ), διά τοῦ ὁποίου «ἐπεδιώκετο ἡ οἰκονομική περισυλλογή καί χειραφέτησις τῆς Ἐκκλησίας, ὣστε νά καταστῇ αὓτη ἱκανή νά λύσῃ τό ζήτημα τοῦ ἐφημεριακοῦ κλήρου», Γερασίμου Ι. Κονιδάρη, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Ἑλλάδος, τ. Β, Ἐν Ἀθήναις 19702, σ Γερασίμου Ι. Κονιδάρη, στό ἲδιο, σ Ἀμίλκα. Ἀλιβιζάτου, ΟἹ ἱεροί Κανόνες..., ὃπ. π., σ Σὀ «σπουδαῖο» Ν.Δ. 17/12/1923. τό ἲδιο. Πρβλ. Γ.Ι. Κονιδάρη, ὃπ. π., σ Ἀμίλκα. Ἀλιβιζάτου, ΟἹ Ἱεροί Κανόνες..., ὃπ. π., σ. 643 ἑ.ἑ. 32. Φαρακτηριστικοί εἶναι ἐν προκειμένῳ μία σπουδαία συζήτηση στήν Ἱερά ύνοδο διά τόν ἐφημεριακό κλῆρο στίς , μέ κύριον εἰσηγητή τόν μακαριστό Μητροπολίτη Κίτρους κυρόν Βαρνάβαν (Βλ. Θεοκλήτου τράγκα, τ. Ε, Ἀθῆναι 1974, σ ἑ.ἑ. ἐδῶ: ), πού ὁπωσδήποτε προετοίμασε τίς περαιτέρω ἐξελίξεις. 33. Ν. 590/1977 (ΥΕΚ 146 Α / ). 34. Βλ. Μητροπολίτου Κίτρους Βαρνάβα Δ. Σζωρτζάτου, Οἱ βασικοί θεσμοί Διοικήσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Μετά ἱστορικῆς ἀνασκοπήσεως, Ἐν Ἀθήναις 1977, σ Βλ. Βλασίου Ι. Υειδᾶ, Ἱεροί Κανόνες καί Καταστατική Νομοθεσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1997, σ Φρήσιμο εἶναι τό συλλογικό ἕργο Ἐνορία. Πρός μία νέα ἀνακάλυψή της, ἐκδ. «Ἀκρίτας», Ἀθήνα χ.χρ. 37. PG 91,668 B. 38.Ἀμίλκα. Ἀλιβιζάτου, Σό Κανονικόν Δίκαιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Ἀθῆναι 1941, σ Πρβλ. Ματθ. 20,18 Μάρκ. 10, PG 62, PG 52, 784. Βλ. ἐκτενῶς στό: Ἰωάννου Ν. Καρμίρη, Ἡ θέσις καί ἡ διακονία τῶν Λαϊκῶν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ, Ἐν Ἀθήναις 1976 καί Σοῦ Ἰδίου, Δογματικῆς Σμῆμα Ε, Ὀρθόδοξος Ἐκκλησιολογία, Ἀθῆναι 1973, σ , ὃπου καί περαιτέρω βιβλιογραφία. 42.Βλ. Εὐθυμίου τύλιου (τιτουλάριου Μητροπολίτου Ἀχελώου), Σό σύγχρονον ἀστικόν περιβάλλον ὡς ποιμαντικόν πρόβλημα, Ἀθῆναι «ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΣΤΠΟ» ΑΡ. ΥΤΛ
Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες. Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016, 9.00 π.μ. Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας, Αἴθουσα «Μελίνα Μερκούρη» Πειραιῶς
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΟΣ «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ» Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες. Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016, 9.00 π.μ. Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας, Αἴθουσα «Μελίνα Μερκούρη»
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα ΕΚΛΟΓΗ, ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ, ΕΝΘΡΟΝΙΣΗ
Περιεχόμενα Πρόλογος Α ΕΚΛΟΓΗ, ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ, ΕΝΘΡΟΝΙΣΗ Ἀντιφώνηση κατά τό μικρό μήνυμα ἀνακοίνωση τῆς ἐκλογῆς Χειροτονητήριος λόγος τοῦ Ἐψηφισμένου Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου Προσφώνηση
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. Β Ἐκκλησιαστική κρίση
Ἐνιαύσιον 2005 Περιεχόμενα Πρόλογος Α Ἄρθρα 1. Τό Πάσχα ἡμῶν Τό ἀναστάσιμο ἦθος Τά θανατηφόρα προβλήματα Τό ἀληθινό Πάσχα τῆς Ἐκκλησίας 2. Ἐκκλησία καί «περιθώριο» 3. Μαζί στήν ζωή, μαζί καί στόν θάνατο
Διαβάστε περισσότεραΟ Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος. Διδ. Εν. 14
Ο Τριαδικός Θεός: οι γιορτές της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος Διδ. Εν. 14 Σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα η Εκκλησία μας γιορτάζει την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς Με την Ανάληψη, επισφραγίζεται
Διαβάστε περισσότεραΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Γι αυτό και εμείς, ενωμένοι με τους Αγγέλους και τους αγίους, διακηρύττουμε τη δόξα σου αναφωνώντας και λέγοντας (ψάλλοντας):
ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 99. Παρ ότι η δεύτερη ευχή είναι συγκροτημένη με το προοίμιό της, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με άλλα προοίμια, ιδιαίτερα με εκείνα που σε περίληψη περιγράφουν το Μυστήριο της Σωτηρίας,
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 28 Ἰουλίου 2019.
69 Κυριακή 28 Ἰουλίου 2019. Κυριακή ΣΤ Ματθαίου Μτθ. 9, 1 8. «...ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπί τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας...» (Μτθ. 9, 6) Πάντοτε ὁ λόγος περί ἐξουσίας εἶναι ἐπίκαιρος, διότι οἱ ἄνθρωποι
Διαβάστε περισσότερα«Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μας προσγειώνει στην ευθύνη της αποστολής μας»
15/03/2019 «Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μας προσγειώνει στην ευθύνη αποστολής μας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Ιεραπύτνης Σητείας Με την καθολική συμμετοχή του Ιερού Κλήρου Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης Σητείας
Διαβάστε περισσότεραΕἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. (Β Κυριακή τῶν Νηστειῶν).
Μήνας Μάρτιος 4 Μαρτίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. (Β Κυριακή τῶν Νηστειῶν). Μάρκ. 2, 1-12 «...ἰδών δέ ὁ Ἰησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ
Διαβάστε περισσότεραΣύνοδος οὐρανοῦ καί γῆς
Σύνοδος οὐρανοῦ καί γῆς...ἡ ὀρθόδοξη εἰκόνα εἶναι καρπός τῆς ἀποκαλυπτικῆς ἐμπειρίας τῶν θεουμένων ἁγίων. Εἶναι γνωστόν ὅτι οἱ ἅγιοι, ὅταν φθάνουν στήν θέωση καί τήν θεωρία τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, μετέχουν
Διαβάστε περισσότεραΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο.
107. Ο Κύριος να είναι μαζί σας. Και με το πνεύμα σου. ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο. Ακολουθεί το
Διαβάστε περισσότεραΕἰς τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδοξίας (Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν).
25 Φεβρουαρίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδοξίας (Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν). Ἰωάν. 1, στίχ. 44 52. «Ἔρχου καί ἴδε» (Ἰωάν. 1, 47). Μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀγωνίες τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά θέλει νά μιλήσει,
Διαβάστε περισσότερα1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου.
ΜΑΘΗΜΑ 22 ο ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ Θ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε
Διαβάστε περισσότεραAΓΙΟΛΟΓΙΟΝ - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2014
AΓΙΟΛΟΓΙΟΝ - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2014 Gr. Orth. Kirche Hl. Dimitrios, Erzpriester Apostolos Amvrasis Herner Str. 99, 45699 Herten, Tel. 02366 937727, Handy 01719194781 Commerzbank Herten Westerholt, Kto 5800826,
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΝΟΡΙΑΣ Χρήστος Δελαπόρτας, Πτυχιούχος Θεολογίας Α.Π.Θ.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΝΟΡΙΑΣ Χρήστος Δελαπόρτας, Πτυχιούχος Θεολογίας Α.Π.Θ. Ο όρος ενορία, παραγόμενος εκ του επιθέτου ενορίας, σημαίνει ιστορικά τον εντός ορίων χώρο, μία καθορισμένη περιοχή η τοπική περιφέρεια
Διαβάστε περισσότεραΕὐλογημένη ἡ ἐπιθυμία τοῦ πλούσιου νέου σήμερα νά
13η Κυριακή Λουκᾶ (Λκ. 18, 18 27) 26 Νοεμβρίου 2017 «...πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καί διάδος πτωχοῖς,...καί δεῦρο ἀκολούθει μοι» Εὐλογημένη ἡ ἐπιθυμία τοῦ πλούσιου νέου σήμερα νά μάθει τόν τρόπο τῆς σωτηρίας
Διαβάστε περισσότεραΜαχόμενη Θεολογία. Περιεχόμενα. 1. Τί πολίτες θέλει ἡ σύγχρονη ἐξουσία; Μιά συνέντευξη γιά τά ναρκωτικά. 2. Ἡ σημασία τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ
Μαχόμενη Θεολογία Περιεχόμενα Πρόλογος 1996 1. Τί πολίτες θέλει ἡ σύγχρονη ἐξουσία; Μιά συνέντευξη γιά τά ναρκωτικά 1997 2. Ἡ σημασία τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ 1998 3. Προβλήματα ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς 4.
Διαβάστε περισσότεραΙ.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας»
18/12/2018 Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Πραγματοποιήθηκε σήμερα το 43ο Ιερατικό Συνέδριο, το οποίο διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολίς Φθιώτιδος
Διαβάστε περισσότεραΗ αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου)
Η αυτοκάθαρση στην Εκκλησία (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου) Date : Μαΐου 7, 2006 Τα σύγχρονα γεγονότα που αφορούν τα λεγόμενα σκάνδαλα στην Εκκλησία ερμηνεύονται ποικιλοτρόπως,
Διαβάστε περισσότεραΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ Ενότητα 6: ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ Ενότητα 8: Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΔερμάτινοι Χιτῶνες Ἀναφορά στήν βιολογική ζωή, τίς ἀσθένειες, τά γηρατειά, τόν θάνατο καί τήν ὥρα τοῦ θανάτου
Δερμάτινοι Χιτῶνες Ἀναφορά στήν βιολογική ζωή, τίς ἀσθένειες, τά γηρατειά, τόν θάνατο καί τήν ὥρα τοῦ θανάτου Περιεχόμενα Εἰσαγωγικά Α Ἀπό τό εἶναι στό εὖ εἶναι καί στό ἀεί εὖ εἶναι 1. Φυσικοί νόμοι καί
Διαβάστε περισσότεραΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ
ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ 2014 Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή «Αυτός σήκωσε τις αμαρτίες μας με το ίδιο Του το σώμα στο σταυρό, για να πεθάνουμε κι εμείς ως προς την αμαρτία και να
Διαβάστε περισσότεραΘεία Λειτουργία. Ο λαός προσφέρει τα δώρα Συμμετέχει ενεργητικά Αντιφωνική ψαλμωδία. Δρώμενο: Η αναπαράσταση της ζωής του Χριστού
Θεία Λειτουργία Δρώμενο: Η αναπαράσταση της ζωής του Χριστού Ο λαός προσφέρει τα δώρα Συμμετέχει ενεργητικά Αντιφωνική ψαλμωδία Σήμερα είναι σχεδόν παθητικός θεατής Όρθρος : ακολουθία προετοιμασίας Δοξολογία
Διαβάστε περισσότεραΣεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Καισαριανῆς, Βύρωνος & Ὑμηττοῦ, καί Πρόεδρε τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς
Χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Καισαριανῆς, Βύρωνος & Ὑμηττοῦ, καί Πρόεδρε τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως κ.
Διαβάστε περισσότεραΑι ιστορικαί χειροτονίαι των Γ.ΟΧ. υπό του αειμνήστου Επισκόπου Βρεσθένης κυρού Ματθαίου του Α’ το έτος 1948
188 Η ΑΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΕΣΤΙΝ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΓΗΣ, Η ΑΠΟ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΚΟΣΜΟΥ, (Αγιος Νεκταριος) Η ΜΙΑ, ΑΓΙΑ, ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ εἶναι
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ. (Επιλεγόμενο Μάθημα - Χειμερινού Εξαμήνου 2013)
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ (Επιλεγόμενο Μάθημα - Χειμερινού Εξαμήνου 2013) Διδάσκων: Αθ. Στογιαννίδης - Λέκτορας 8η Εβδοµάδα Η Φιλοσοφία της Παιδείας στην ορθόδοξη
Διαβάστε περισσότεραἩ «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος» στήν Κρήτη θεολογικές καί ἐκκλησιαστικές θέσεις
Ἡ «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος» στήν Κρήτη θεολογικές καί ἐκκλησιαστικές θέσεις Περιεχόμενα Εἰσαγωγή Α Βασικά θεολογικά καί ἐκκλησιολογικά θέματα γιά τίς Συνόδους καί τούς διαλόγους μέ τούς ἑτεροδόξους 1.
Διαβάστε περισσότεραΑκολουθίες στο Παρεκκλήσιο Αγίου Λουκά Κριμαίας
Ακολουθίες στο Παρεκκλήσιο Αγίου Λουκά Κριμαίας ΑΠΟΛΛΩΝΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Μάρτιος: 1/3/2018 Παράκληση 18:00 2/3,9/3,16/3 Χαιρετισμοί 19:15 /3/2018 Ἀκάθ. Ὕμνος 19:15 Ἀπρίλιος: 12/4/2018 Παράκληση 18:00 21/4/2018
Διαβάστε περισσότερα10. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ - ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ
10. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ Συντονιστής: Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Συμεών Βολιώτης, Θεολόγος Νομικός, Εφημέριος Ι.Ν. Αγ. Φανουρίου Ιλίου 11. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ Σ Συντονιστής:
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Δ/νσις : Ἰωάννου Γενναδίου 14 115 21, Ἀθῆναι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Δ/νσις : Ἰωάννου Γενναδίου 14 115 21, Ἀθῆναι Τηλ. 210-72.72.204, Fax 210-72.72.210, e-mail: contact@ecclesia.gr ΠΡΩΤ. 6002/2014 ΑΡΙΘΜ. ΑΘΗΝΗΣΙ
Διαβάστε περισσότεραΕἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναῒτου, συγγραφέως τῆς Κλίμακος. (Δ Κυριακή τῶν Νηστειῶν).
18 Μαρτίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναῒτου, συγγραφέως τῆς Κλίμακος. (Δ Κυριακή τῶν Νηστειῶν). Μάρκ. 9, 17-31 «Τοῦτο τό γένος ἐν οὐδενί δύναται ἐξελθεῖν εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ»
Διαβάστε περισσότερα1. Η «Λειτουργία των πιστών» αφορά μόνο τους βαπτισμένους χριστιανούς. 4. Στη Θεία Λειτουργία οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό να έχουν ειρηνικό θάνατο.
ΜΑΘΗΜΑ 23 ο ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε
Διαβάστε περισσότερα«Έχουμε χρέος να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας»
11/03/2019 «Έχουμε χρέος να συγχωρούμε τους συνανθρώπους μας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Με την παρουσία των Καθηγουμένων Ιερών Μονών της Μητροπόλεως Φθιώτιδος, Ιερέων της πόλεως Λαμίας και πλήθους
Διαβάστε περισσότεραΒατοπαίδι: 29 χρόνια από την κοινοβιοποίηση
12 Μαΐου 2019 Βατοπαίδι: 29 χρόνια από την κοινοβιοποίηση Η μοναστική βιωτή στα μοναστήρια, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση της Εκκλησίας, την οποία θεμελίωσε ο Άγιος Παχώμιος στην Αίγυπτο, είναι κοινοβιακή.
Διαβάστε περισσότεραΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ
ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Ο Άγιος Πέτρος μετανοών (1600) «Αυτός σήκωσε τις αμαρτίες μας με το ίδιο Του το σώμα στο σταυρό, για
Διαβάστε περισσότερα(άγιο μύρο / τριήμερη / ολόλευκα / κολυμβήθρας / κατάδυση) «Στο χρίσμα, ο ιερέας χρίει τον.. σ όλα τα μέρη του σώματός του με
ΜΑΘΗΜΑ 21 Ο ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ. π.βασίλειος Καλλιακμάνης Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ π.βασίλειος Καλλιακμάνης Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ. Η εισήγηση σε πέντε ενότητες Εισαγωγικά Ευχέλαιο και Ευχαριστία Ευχέλαιο και Μετάνοια Το ευχέλαιο
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. : ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ----- Βαθμός Ασφαλείας: Να διατηρηθεί μέχρι: Βαθ. Προτεραιότητας:
Διαβάστε περισσότερα5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979)
5 Μαρτίου 2019 Το μυστήριο της ζωής Θρησκεία / Θεολογία Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) Η ζωή πάνω στη γη έλκει την καταγωγή της από τον ουρανό η ζωή του ανθρώπου έλκει την καταγωγή της από τον Θεό. Τα
Διαβάστε περισσότερα4. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
4. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ Βασική προϋπόθεση γιά νά μιλήσει κανείς γιά τόν Θεόν μας εἶναι ἡ σαφής διάκριση μεταξύ τῶν ὅρων : οὐσίας ἤ φύσεως καί ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, ὁ Θεός μας
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΣ
Dies Domini ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ της Ποιμαντικής Ενότητας της Καθολικής Μητροπόλεως Νάξου Αρ. 30 5-19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ & ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΣ Προσφιλείς
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 29η Σεπτεμβρίου 2019 (Κυριακή Β Λουκᾶ).
21 Κυριακή 29η Σεπτεμβρίου 2019 (Κυριακή Β Λουκᾶ). Λκ. 6, 31 36. «ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν» Λκ. 6, 35. Ἀπ ὅλα τά λόγια καί τίς διδασκαλίες τοῦ Ἰησοῦ αὐτός ὁ λόγος Του φαντάζει ὡς ὁ πιό δύσκολος. Ἡ ἀγάπη
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 5 Μαΐου 2019.
1 Μέρος Γ, Μάιος Αὔγουστος 2019 Μήνας Μάιος Κυριακή 5 Μαΐου 2019. Κυριακή τοῦ Θωμᾶ Ἰω. 20, 19 31. Χριστός Ἀνέστη! Εἶναι τό μήνυμα καί τό τραγούδι τῆς ἐλπίδας καί τῆς χαρᾶς, πού παιανίζει ἀπό τό λαμπροφόρο
Διαβάστε περισσότεραΆνδρες και γυναίκες στην διακονία του Χριστού
Άνδρες και γυναίκες στην διακονία του Χριστού Καθηγητής π. Ιωάννης Χρυσαυγής Επιτρέψτε μου να αρχίσω την εισήγησή μου λέγοντας πόσο χαρούμενος νιώθω που συμμετέχω σε αυτό το συνέδριο και έχω προσκληθεί
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι το Άγιο Πνεύμα. Διδ. Εν. 8
Τι είναι το Άγιο Πνεύμα Διδ. Εν. 8 Κεντρικό γεγονός στη ζωή της Εκκλησίας Το Άγιο Πνεύμα επιφοίτησε στους αποστόλους και παραμένει στην Εκκλησία ως Παράκλητος, για να καθοδηγεί τους πιστούς «Εἰς πᾶσαν
Διαβάστε περισσότεραΑκολουθίες στο Παρεκκλήσιο Αγίου Λουκά Κριμαίας
Ακολουθίες στο Παρεκκλήσιο Αγίου Λουκά Κριμαίας ΑΠΟΛΛΩΝΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Μάρτιος 2/3/2017 Παράκληση, 18:00 3/3,10/3,17/3,24/3 Χαιρετισμοί, 19:15 31/3/2017 Ἀκάθιστος 19:15 Ὕμνος Ἀπρίλιος: 6/4/2017 Παράκληση,
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 14 Ἀπριλίου 2019.
75 Κυριακή 14 Ἀπριλίου 2019. 5η Κυριακή τῶν Νηστειῶν (Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας). Μρκ. 10, 32 45. Σήμερα, λίγες ἡμέρες πρίν ἀπό τά φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου, ἡ κοινή μητέρα, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει μία μεγάλη
Διαβάστε περισσότεραH Βασιλόπιτα της Ι. Μ. Ιεραπύτνης και Σητείας
04/01/2019 H Βασιλόπιτα Ι. Μ. Ιεραπύτνης Σητείας Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Ιεραπύτνης Σητείας Μέσα στο εορταστικό χαρμόσυνο κλίμα ημερών το απόγευμα Τετάρ 2 Ιανουαρίου ο Σεβ. Μητροπολί Ιεραπύτνης Σητείας
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β,
Διαβάστε περισσότεραΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 18: ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΩΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΖΩΗΣ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 18: ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΩΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΖΩΗΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΣυναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας. Διδ. Εν. 15
Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας Διδ. Εν. 15 α) Η εξάπλωση της Εκκλησίας Μετά την Πεντηκοστή, η νέα πραγματικότητα που δημιουργείται στον κόσμο, η Εκκλησία, ζει και κινείται σε μια
Διαβάστε περισσότεραΝέος Γέρων Σκευοφύλαξ στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας
24/03/2019 Νέος Γέρων Σκευοφύλαξ στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Πατριαρχεία / Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Σήμερα, Κυριακή Β Νηστειῶν, 24η Μαρτίου ἐ.ἔ., ἡμέρα κατά τήν ὁποῖα ἡ Ἐκκλησία πανηγυρίζει ἐπί Ἀρχιεπισκόπου
Διαβάστε περισσότεραΣε παρακαλούμε, λοιπόν, Κύριε: το ίδιο Πανάγιο Πνεύμα ας ευδοκήσει να αγιάσει τα δώρα αυτά, 118. Ενώνει τα χέρια, τα επιθέτει στα Δώρα και λέει:
ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 116. Το προοίμιο της παρακάτω Ευχαριστιακής ευχής δεν επιτρέπεται να αντικατασταθεί με άλλο, διότι συνολικά παρουσιάζει σε περίληψη την ιστορία της σωτηρίας μας. Ο Κύριος να είναι μαζί
Διαβάστε περισσότεραΜητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους»
27/09/2019 Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη Γένους» Οικουμενικό Πατριαρχείο / Μητροπόλεις Οικουμενικού Θρόνου Το έτος 2019, με συμπλήρωση πενήντα ετών από ίδρυση Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Εξαρχίας
Διαβάστε περισσότεραΠαντί τῷ πληρώματι τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀττικῆς καί Βοιωτίας.
Ἀναγνωσθήτω ἐπ Ἐκκλησία Παντί τῷ πληρώματι τῆς καθ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀττικῆς καί Βοιωτίας. Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ Ἀδελφοί. «Ὁ Χριστός μεθ ἡμῶν καί οὐδείς καθ ἡμῶν» Μέ αἴσθημα εὐθύνης καί πικρίας ἀναλογιζόμενος
Διαβάστε περισσότεραΤι συμβολίζει ο ασπασμός των ιερέων κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας
29/07/2019 Τι συμβολίζει ο ασπασμός των ιερέων κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας / Ορθόδοξες Προβολές Ο ασπασμός όλων των μελών της σύναξης κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, πριν να αρχίσει
Διαβάστε περισσότερα«Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον»
16 Ιουνίου 2019 «Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον» Θρησκεία / Ιερός Άμβων Ιεροδιάκονος Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης, θεολόγος «Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον [1]» Κεντρικό γεγονός στην ιστορία της Εκκλησίας
Διαβάστε περισσότεραΕἰς τήν Κυριακήν τοῦ Θωμᾶ.
Μήνας Ἀπρίλιος 15 Ἀπριλίου 2018. Εἰς τήν Κυριακήν τοῦ Θωμᾶ. Ἰωάν. 20, 19 31. Κυριακή τοῦ Ἀντίπασχα σήμερα καί ἐδῶ καί μία ἑβδομάδα εἰσήλθαμε στήν πιό χαρούμενη περίοδο τοῦ ἔτους, στήν περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου.
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 23 Ἰουνίου 2019.
39 Κυριακή 23 Ἰουνίου 2019. Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων Μτθ. 10, 32 33, 37 38, καί 19, 27 30. «ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαμέν σοι τί ἄρα ἔσται ἡμῖν;» (Μτθ. 19,
Διαβάστε περισσότεραΗ Παύλεια Θεολογία. Εκκλησιολογία. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογία
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η Εκκλησιολογία Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογία Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία συνάντησης της εξομολόγησης με την προσωποκεντρική θεωρία
12 Δεκεμβρίου 2018 Στοιχεία συνάντησης της εξομολόγησης με την προσωποκεντρική θεωρία Θρησκεία / Ποιμαντική πρωτοπρεσβύτερος Ευστράτιος Καρατσούλης Ένα κοινό σημείο αναφοράς αποτελεί ο χρόνος της θεραπείας
Διαβάστε περισσότερα* * * Ὁ πατέρας μου ἀπό τίς ἐπιστολές του
Εἰς μνημόσυνον...ὁ πατέρας μου διακρινόταν ἐπίσης ἀπό εὐλάβεια, μέ ὅλη τήν σημασία τῆς λέξεως. Σεβόταν ἀπόλυτα τόν Θεό, σεβόταν τούς Κληρικούς, δέν ὁμιλοῦσε ποτέ ἐναντίον τους, οὔτε συμμετεῖχε σέ συζητήσεις
Διαβάστε περισσότεραΚεφαλή της Μιας Εκκλησίας είναι ο Χριστός (όλες οι τοπικές Εκκλησίες είναι Χριστοκέφαλες). Με τον όρο αυτοκέφαλο αποδίδεται, κατά τους ιερούς
Η αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδας Ο ορισμός του αυτοκεφάλου Κεφαλή της Μιας Εκκλησίας είναι ο Χριστός (όλες οι τοπικές Εκκλησίες είναι Χριστοκέφαλες). Με τον όρο αυτοκέφαλο αποδίδεται, κατά τους ιερούς
Διαβάστε περισσότεραΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ.ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.
29/2, Τετάρτη των Τεφρών. Αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Θεία Λειτουργία στις 19.00 στον Ιερό Καθολικό Μητροπολιτικό Ναό (Ντόμο) με την επίθεση της τέφρας. ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 8: ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών
ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ Ενότητα 8: ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης
Διαβάστε περισσότεραΝα ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας
ΜΑΘΗΜΑ 7 Ο Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας σύμφωνα με τη χρονική σειρά που πραγματοποιήθηκαν: 1. Προαναγγελία του Μεσσία
Διαβάστε περισσότεραΞεθεμέλιωμα τοῦ γάμου. 'Αρχιμ. Δανιήλ 'Αεράκη, ἱεροκήρυκος
Ξεθεμέλιωμα τοῦ γάμου 'Αρχιμ. Δανιήλ 'Αεράκη, ἱεροκήρυκος Γιά τούς χριστιανούς ἕνας εἶναι ὁ θεσμός, πού θεμελιώνει τήν οἰκογένεια: Ὁ ἐκκλησιαστικός γάμος. Δύο νέοι ἑνώνουν τήν ἀγάπη τούς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.
Διαβάστε περισσότεραΗ Μ Ε Ρ Ι Δ Α «ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΙΝΟΜΑΙ ΟΔΟΔΕΙΚΤΗΣ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΚΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» Σάββατο, 13 Δεκ. 2013.
Η Μ Ε Ρ Ι Δ Α Διοργανωτές: «ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΙΝΟΜΑΙ ΟΔΟΔΕΙΚΤΗΣ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΚΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» Σάββατο, 13 Δεκ. 2013 ΣΑΣ ΚΑΛΩΣΟΡΙΖΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΑΥΛΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΧΑΙΡΟΜΑΣΤΕ ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΕ
Διαβάστε περισσότεραὉμιλίες εἰς προσκυνητὰς
Ὁμιλίες εἰς προσκυνητὰς 1 20-06-83 Ὁ Ἀντίχριστος διά μέσου τῶν αἰώνων καί ὁ συνοδός τοῦ Ἀντιχρίστου [δ.29'] 2 14-09-83 Τό σημεῖον τοῦ Σταυροῦ καί τό σημεῖον τοῦ Ἀντιχρίστου [δ.28'] 3 05-11-83 Εὐαγγελιζόμενοι
Διαβάστε περισσότεραΤο θέμα που θα μας απασχολήσει πάλι σήμερα είναι εκείνο της διδασκαλίας εις τα σχολεία μας του μαθήματος των
ΕΙΣΗΓΗΣΙΣ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ κ. κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ Β ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑΝ ΣΥΝΟΔΟΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ Συνοδικόν Μέγαρον, 27 Iουνίου 2017 Σεβασμιώτατοι άγιοι αδελφοί Αρχιερείς, Οφείλουμε
Διαβάστε περισσότερα«Στη ζωή μας πρέπει να έχουμε ομολογία Χριστού και όχι δειλία»
25/06/2019 «Στη ζωή μας πρέπει να έχουμε ομολογία Χριστού και όχι δειλία» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Αρχιερατική Θεία Λειτουργία τελέσθηκε τη Κυριακή των Αγίων Πάντων 23 Ιουνίου στο Καθολικό της
Διαβάστε περισσότεραΗ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΩΣ ΦΑΝΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Μέρος 2 ο )
1 Η ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΩΣ ΦΑΝΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Μέρος 2 ο ) Η Εκκλησία, στην οποία είναι ο χώρος που ενεργεί το Άγιο Πνεύμα, περιλαμβάνεται στη θεϊκή κυριαρχία πάνω στο χρόνο. Το έργο
Διαβάστε περισσότεραβ. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους
ΜΑΘΗΜΑ 30 Ο 31 Ο ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Να συμπληρώσετε την πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία την επιλογή
Διαβάστε περισσότεραΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟ. ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ για την τέλεση Γάμου
ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ για την τέλεση Γάμου Α' ΓΑΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ Ὅταν καί οἱ δύο Μελλόνυμφοι διαμένου`ν στήν ἴδια Ἐνορία, γιά χρονικό διάστημα πλέον τοῦ ἑνός χρόνου, στό Ναό τῆς
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ Ε ΕΞ. π. Βασίλειος Καλλιακμάνης Καθηγητής Θεολογίας Α.Π.Θ.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ Ε ΕΞ. π. Βασίλειος Καλλιακμάνης Καθηγητής Θεολογίας Α.Π.Θ. Μεθοδολογία της ποιμαντικής Η προβληματική του θέματος. Πολλαπλή μέθοδος στην εκκλησιαστική παράδοση. Δημιουργία νέων
Διαβάστε περισσότεραΜητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική
28/12/2018 Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Δημητριάδος και Αλμυρού Σκέψεις στην ανατολή του νέου χρόνου Σκέψεις καρδιάς κατέθεσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος
Διαβάστε περισσότεραΤίμησαν την Αγία Μαρίνα στις Βρυξέλλες
19/07/2019 Τίμησαν την Αγία Μαρίνα στις Βρυξέλλες Οικουμενικό Πατριαρχείο / Μητροπόλεις Οικουμενικού Θρόνου Πραγματοποιήθηκε η ετήσια πανήγυρη Ενορίας Αγίας ενδόξου μεγαλομάρτυρος και θαυματουργού Μαρίνης
Διαβάστε περισσότεραΧειροτονία πρεσβυτέρου από τον Μητρ. Ατλάντας
21/04/2019 Χειροτονία πρεσβυτέρου από τον Μητρ. Ατλάντας Οικουμενικό Πατριαρχείο / Αρχιεπισκοπή Αμερικής Με ευλάβεια τελέσθηκε στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδος του Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνας, η εις
Διαβάστε περισσότεραΧαλκίδα: Πλήθος κόσμου για τον Άγιο Ιάκωβο Τσαλίκη
17/02/2019 Χαλκίδα: Πλήθος κόσμου για τον Άγιο Ιάκωβο Τσαλίκη Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Χαλκίδος Την Κυριακή Ευαγγελισμού 17 της Φεβρουαρίου Θεοτόκου 2019, Κανήθου το απόγευμα, Χαλκίδος, με στον Ιερό Ναό
Διαβάστε περισσότεραΜητρ. Λαγκαδά: Θα πρέπει να κάνουμε βήματα «ασκήσεως» για να αλλάξει η ζωή μας
24/03/2019 Μητρ. Λαγκαδά: Θα πρέπει να κάνουμε βήματα «ασκήσεως» για να αλλάξει η ζωή μας Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Λαγκαδά Για την προσωπικότητα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά έκανε λόγο ο Σεβασμιώτατος
Διαβάστε περισσότεραατηρηθῆ ἡ ἐσωτερική ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν χάνεται ἡ ἀποκαλυπτική ἀλήθεια (δόγμα) καί ἡ ἀσκητική - νηπτική προϋπόθεση βιώσεως καί διατηρήσεως τοῦ
Παλαιά καί νέα Ρώμη Μετά τήν Πεντηκοστή ἐπεκτάθηκε ἡ Ἐκκλησία σέ ὅλον τόν κόσμο καί μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου διαρθρώθηκε σέ τοπικές Ἐκκλησίες σέ μιά ἑνότητα, κατά τόν εὐχαριστιακό λόγο «μελίζεται καί διαμερίζεται
Διαβάστε περισσότεραΜητρ. Ναυπάκτου: «Ο Ευρίπου Βασίλειος ήταν το καύχημα αυτής της πόλεως».
23/12/2018 Μητρ. Ναυπάκτου: «Ο Ευρίπου Βασίλειος ήταν το καύχημα αυτής της πόλεως». Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Στον Ιερό Ναό Αγίου Χριστοφόρου, πολιούχου Αγρινίου, τελέσθηκε
Διαβάστε περισσότεραΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αθηναγόρας και Οικουμένη:
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αθηναγόρας και Οικουμένη: 70 Χρόνια από την εκλογή του Πατριάρχη Αθηναγόρα στον Οικουμενικό Θρόνο και από την ίδρυση του Π.Σ.Ε. 19-20
Διαβάστε περισσότεραΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1. Ἡ Καινή Διαθήκη, Θεσσαλονίκη 2010. 2. Ἱερός Ναός ἁγίου Γεωργίου (Ροτόντα), Κατάθεση μαρτυρία, Θεσσαλονίκη
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 3 Μαρτίου 2019.
44 Μήνας Μάρτιος 2019. Κυριακή 3 Μαρτίου 2019. Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω. Ματθ. 25, 31 46. «...δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τήν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπό καταβολῆς κόσμου» (Ματθ.
Διαβάστε περισσότεραα. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής.
ΜΑΘΗΜΑ 15 Ο ΣΥΝΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΗ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία
Διαβάστε περισσότεραΧειροτονία διακόνου στην Μητρόπολη Χαλκίδος
30/07/2019 Χειροτονία διακόνου στην Μητρόπολη Χαλκίδος Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Κορίνθου, Σικυώνος, Ζεμενού, Ταρσού και Πολυφέγγους Δύο νέα μέλη στο σώμα του Ιερού Κλήρου της τοπικής Εκκλησίας της Χαλκίδος
Διαβάστε περισσότεραΕκκλησία Ιεροσολύμων: πρότυπο χριστιανικών κοινοτήτων
Εκκλησία Ιεροσολύμων: πρότυπο χριστιανικών κοινοτήτων Η αγάπη και η κοινοχρησία των πρώτων χριστιανών Μετά το πρώτο κήρυγμα του αποστόλου Πέτρου, την ημέρα της Πεντηκοστής, πίστεψαν και βαπτίσθηκαν 3.000
Διαβάστε περισσότερα27. Κατάλογος ὁμιλιῶν - εἰσηγήσεων ἐκτός Ἑλλάδος ( )
27. Κατάλογος ὁμιλιῶν - εἰσηγήσεων ἐκτός Ἑλλάδος (1995-2014) 337 27. Κατάλογος ὁμιλιῶν - εἰσηγήσεων ἐκτός Ἑλλάδος (1995-2014) 1. «Τό θεραπευτικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας ἀπό βιβλικοπατερική ἄποψη», σέ Σεμινάριο
Διαβάστε περισσότεραΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Ιεράς Μητροπόλεως Κύκκου και Τηλλυρίας. Προσκυνηματική εκδρομή στους Αγίους Τόπους
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ιεράς Μητροπόλεως Κύκκου και Τηλλυρίας Αναμνηστική φωτογραφία με τα παιδιά του κατηχητικού και τους συνοδούς. Προσκυνηματική εκδρομή στους Αγίους Τόπους Με πρωτοβουλία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 17 Μαρτίου 2019.
55 Κυριακή 17 Μαρτίου 2019. Α Κυριακή τῶν Νηστειῶν, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἰω. 11, 42 55. Δέν ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας γιά κάποιο πρόσωπο. Σήμερα τό πανηγύρι στήθηκε γι αὐτή τήν ἴδια τήν πίστη μας.
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 2 Ἰουνίου 2019.
24 Μήνας Ἰούνιος Κυριακή 2 Ἰουνίου 2019. Κυριακή τοῦ τυφλοῦ Ἰω. 9, 1 38. Σήμερα ἡ Ἐκκλησία θέλει νά μᾶς δώσει νά καταλάβουμε ὅτι ὁ Χριστός, ὡς τέλειος Θεός, εἶναι ὁ Μέγας Δημιουργός τοῦ σύμπαντος. Ἡ δημιουργική
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 19 Μαΐου 2019.
14 Κυριακή 19 Μαΐου 2019. Κυριακή τοῦ παραλύτου Ἰω. 5, 1 15. «... μετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ ἴδε ὑγιὴς γέγονας μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται» (Ἰω. 5, 14).
Διαβάστε περισσότερα4 Ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
4 Ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: Η θέση των λαϊκών στη σύγχρονη λατρεία, επισημάνσεις και προβληματισμοί (κεφ.32) Σχολείο: Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη: Α Λυκείου Καθηγητής:Νικόλαος Καραμπάς
Διαβάστε περισσότεραΠαραμονή Χριστουγέννων φέτος ἡ Κυριακή πρό τῆς
Κυριακή πρό τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως (Μτθ. 1, 1 25) 24 Δεκεμβρίου 2017 «...ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Εμμανουήλ, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον μεθ ἡμῶν ὁ Θεός»
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α ΜΕΡΟΣ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 19 Α ΜΕΡΟΣ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 1. Ἡ πρόοδος τῆς Ἰατρικῆς Βιοτεχνολογίας... 29 2. Προκλήσεις γιά τήν ἀρχή τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς... 36 3. Προκλήσεις
Διαβάστε περισσότεραΟ Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος Β
«Είναι καθήκον του Επισκόπου να μεριμνά για το ποίμνιο που ο Θεός του εμπιστεύθηκε. Είναι όμως εξίσου βασική υποχρέωση να μεριμνά και για τους ποιμένες που εξ ονόματος του διακονούν αυτό το ποίμνιο. Έχουμε
Διαβάστε περισσότεραΝτοκουμέντο: Ο Αρχιεπ. Αμερικής στον Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας. Δηλώνει στήριξη στα Μοναστήρια και ευγνωμοσύνη στον Γέροντα (ηχητικό)
13/08/2019 Ντοκουμέντο: Ο Αρχιεπ. Αμερικής στον Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας. Δηλώνει στήριξη στα Μοναστήρια και ευγνωμοσύνη στον Γέροντα (ηχητικό) Οικουμενικό Πατριαρχείο / Αρχιεπισκοπή Αμερικής / Επικαιρότητα
Διαβάστε περισσότεραΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ Ενότητα 1: Ο ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΜΕΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Άγιο Πνεύμα και Πνευματικότητα Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει τα λόγια: «Σε βαπτίζω στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» είτε έχουμε βαπτιστεί είτε όχι (δείτε Ματθ. 28/κη
Διαβάστε περισσότερα