Ο παρών Οδηγός πραγματοποιήθηκε από το εταιρικό σχήμα του έργου EIforFM

Transcript

1 1

2 Ο παρών Οδηγός πραγματοποιήθηκε από το εταιρικό σχήμα του έργου EIforFM 2

3 Συνοπτική Παρουσίαση Το έργο «Συμμετοχή και Ρόλος Εργαζομένων σε Εταιρείες Διαχείρισης Εγκαταστάσεων» (EIforFM) στοχεύει την έρευνα των δυνατοτήτων ανάπτυξης μιας επιχειρηματικής δομής σε ευρωπαϊκό επίπεδο για εταιρείες που βρίσκονται σε 5 διαφορετικές χώρες και δραστηριοποιούνται στον τομέα της Διαχείρισης Εγκαταστάσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη διαδικασιών πληροφόρησης και συμμετοχής των εκπροσώπων των εργαζομένων σε επιχειρήσεις στον τομέα της διαχείρισης εγκαταστάσεων αποτελούν ένα κρίσιμο σημείο. Λαμβάνοντας υπόψη τη νομοθεσία της Ε.Ε. για τον συγκεκριμένο τομέα σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο, το έργο ασχολείται με θέματα όπως πληροφόρηση και συμβουλευτική εργαζομένων και μεταβίβαση μιας επιχείρησης. Οι δυνατότητες για εφαρμογή των νομοθετικών εργαλείων της Ε.Ε. για τον ευρωπαϊσμό των οικονομικών δραστηριοτήτων συνεπάγεται επομένως ειδική εστίαση στον ενισχυμένο ρόλο του εργαζομένου. Κατά αυτή την έννοια, το έργο EIforFM στοχεύει την προώθηση των δραστηριοτήτων που έχουν σχεδιαστεί για την προετοιμασία σύστασης μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) ή μιας Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) στον τομέα υπηρεσιών, και συγκεκριμένα στη συμμετοχή εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Διαχείρισης Εγκαταστάσεων (FM). Πιο συγκεκριμένα, το έργο εστιάζει στις απαραίτητες ενέργειες για την εδραίωση διαδικασιών πληροφόρησης και συμμετοχής των εργαζομένων στο πλαίσιο μιας νέας Ευρωπαϊκής Εταιρείας ή μιας Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας. Ιδιαίτερη έμφαση, δεδομένης της προέλευσης του εταιρικού σχήματος, θα γίνει στη νομοθεσία και στις πρακτικές που εφαρμόζονται σε συνεταιρισμούς εργαζομένων και στην εφαρμογή των σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών. Για να επιτευχθεί αυτό, θα εμπλακούν οι 5 συμμετέχουσες στο έργο χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Ουγγαρία, Βουλγαρία και Ελλάδα) για τη συλλογή πληροφοριών και την ανάλυση αγοράς. Ωστόσο, τόσο η εθνική προσέγγιση όσο και η διακρατική θα αποτελέσουν τα εναύσματα για την ενίσχυση του εμπλουτισμού των γνώσεων στον τομέα της Διαχείρισης Εγκαταστάσεων. Τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν από τις συμμετέχουσες χώρες θα έχουν τη δυνατότητα εφαρμογής σε διεθνές επίπεδο. Η μελέτη πραγματοποιείται από το εταιρικό σχήμα του έργου το οποίο αποτελείται από διεθνείς οργανισμούς, επιχειρήσεις ιδιωτικού τομέα, ενώσεις εργαζομένων και ευρωπαϊκά δίκτυα. Η παρούσα μελέτη αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος εστιάζει στο ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο σχετικά με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία και την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία όπως και στα δικαιώματα πληροφόρησης και ενημέρωσης των εργαζομένων. Το δεύτερο μέρος της μελέτης εστιάζει στην κατάσταση των χωρών που συμμετέχουν στο έργο: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Ουγγαρία και Βουλγαρία. Το τρίτο μέρος εστιάζει στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών ενοτήτων για την εφαρμογή των δικαιωμάτων στη πληροφόρηση, τη διαβούλευση και τη συμμετοχή των εργαζομένων. 3

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΟΣ 1 1. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 7 A. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ... 7 Περιεχόμενο... 7 Ορισμός... 8 Σύσταση... 9 Δομή και λειτουργία Λύση, εκκαθάριση, χρεοκοπία και ανάλογες διαδικασίες Ρόλος των εργαζομένων: Οδηγία 2001/86/ΕΚ B. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιεχόμενο Ορισμός Σύσταση Κεφάλαιο Καταστατικό Απόκτηση και απώλεια ιδιότητας μέλους Δομή και λειτουργία Διάθεση κερδών Λογιστικός έλεγχος Λύση, χρεοκοπία και ανάλογες διαδικασίες Συμμετοχή και Ρόλος των εργαζομένων: Οδηγία 2003/72/ΕΚ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (SE) ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (SCE) ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ A. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Θετικοί παράγοντες που αποτελούν κίνητρο για την επιλογή της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) Αρνητικοί παράγοντες που αποτελούν κίνητρο για τη μη επιλογή της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) B. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Θετικοί παράγοντες που αποτελούν κίνητρο για την επιλογή της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) Αρνητικοί παράγοντες που αποτελούν κίνητρο για τη μη επιλογή της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE)

5 3. ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (SE) ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (SCE) Το Συμβούλιο Εργαζομένων της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) Η εκπροσώπηση σε συμβούλια Διαδικασίες αντί οργάνου εκπροσώπησης Εθνικό δίκαιο Διατάξεις Αναφοράς Η Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ & ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ. 34 ΜΕΡΟΣ 2: ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΙΤΑΛΙΑ, ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ, ΙΣΠΑΝΙΑ, ΕΛΛΑΔΑ) ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ A. ΑΓΟΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ITAΛΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ B. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ITAΛΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Γ. ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ITAΛΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΡΟΣ 3: EI FOR FM ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 1. Συνοπτική Παρουσίαση Περιεχόμενο της συμμετοχής των εργαζομένων για την εκπαιδευτική πρόταση του έργου

6 2.1 Ορισμός των ομάδων στόχων και ανάλυση των εκπαιδευτικών αναγκών i Εταιρικά στελέχη ii Εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων iii Εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους iv Τομέας υγείας και ασφάλειας ως επιτυχής πρακτική για την υιοθέτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων για ενημέρωση και εκπροσώπηση Μεθοδολογίες για τη συμμετοχή των εργαζομένων στην εκπαιδευτική πρόταση του έργου Περιεχόμενο της συμμετοχής των εργαζομένων στην εκπαιδευτική πρόταση του έργου 84 Γενικό ευρετήριο ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Ανάπτυξη των ευρωπαϊκών εργασιακών σχέσεων ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Εξελίξεις στο ευρωπαϊκό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Το Ευρωπαϊκό Νομικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας και της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Ο τομέας και η διαχείριση των υπηρεσιών διαχείρισης εγκαταστάσεων 88 Ενότητα 5 Διαχείριση της συμμετοχής των εργαζομένων για την αύξηση της αποδοτικότητας της εταιρείας Ακρώνυμα ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

7 1. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ A. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 1 Περιεχόμενο Η ευρωπαϊκή εταιρεία (SE) έχει νομική δομή η οποία επιτρέπει σε μια εταιρεία να λειτουργεί σε διαφορετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) δυνάμει ενός και μόνο καταστατικού, όπως ορίζεται από το δίκαιο της ΕΕ και είθισται σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Με τη δημιουργία αυτού του προτύπου, η Ε.Ε. διευκόλυνε τη λειτουργία των εταιρειών που επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε διεθνές επίπεδο: οι διατάξεις μιας τέτοιας εταιρείας επιτρέπουν τη δημιουργία και τη διαχείριση εταιρειών με ευρωπαϊκή διάσταση, χωρίς τα εμπόδια που εμφανίζονται από την ανομοιότητα και τη περιορισμένη εδαφική εφαρμογή του εθνικού εταιρικού νόμου. Η εισαγωγή μιας τέτοιας εταιρικής μορφής αποτελεί το βασικό στοιχείο στην οριστικοποίηση της Εσωτερικής Αγοράς επειδή ενέχει μια δομή παραγωγής ικανή να λειτουργήσει πλήρως σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι μόνο τοπικά. Το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή εταιρεία (SE) αποτελείται από: - τον Κανονισμό 2157/2001 2, ο οποίος εδραιώνει το Καταστατικό της Ευρωπαϊκής Εταιρείας, - την Οδηγία 2001/86/ΕΚ 3, η οποία συμπληρώνει το Καταστατικό σχετικά με τον ρόλο των εργαζομένων. - Τροποποιητικές πράξεις: Κανονισμός 885/2004, Κανονισμός 1791/2006 και Κανονισμός 517/2013. Συγκεκριμένα, μια Ευρωπαϊκή εταιρεία (SE) με έδρα σε χώρα της Ε.Ε., διέπεται: - από τις διατάξεις του Κανονισμού 2157/01, όπως τροποποιήθηκε και ενσωματώθηκε από τους Κανονισμούς 885/2004, 1791/2006 και 517/2013, - εφόσον το επιτρέπει ο παρών κανονισμός ρητά, από τις διατάξεις του καταστατικού της, - και, όσον άφορα τις πτυχές που δεν καλύπτονται από τον Κανονισμό, από τις εθνικές διατάξεις (του κράτους μέλους όπου βρίσκεται η καταστατική έδρα) που θεσπίζονται κατ εφαρμογή ευρωπαϊκών μέτρων που αφορούν ειδικά την Ευρωπαϊκή εταιρεία (SE), από τις διατάξεις εφαρμοστέες επί ανώνυμων εταιρειών που έχουν συσταθεί κατά τη νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής εταιρείας (SE), και από τις διατάξεις του καταστατικού της, υπό τις ίδιες προϋποθέσεις που απαιτούνται και για την εφαρμογή τους επί ανωνύμων εταιριών που έχουν 1 Για τη περιγραφή κάθε νομικής πλευράς της Ευρωπαϊκής εταιρείας (SE) που περιέχεται σε αυτό το έγγραφο, οι κύριες πηγές είναι ο Κανονισμός αριθ. 2157/2001 του Συμβουλίου (και περαιτέρω τροποποιητικές πράξεις) και η Οδηγία αριθ. 2001/86/ΕΚ. 2 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex%3a32001r Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex:32001l0086 7

8 συσταθεί κατά τη νομοθεσία του κράτους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής εταιρείας (SE) 4. Κατά αυτή την έννοια, η λύση, η εκκαθάριση και η αναστολή πληρωμών αποτελούν, σε γενικές γραμμές, μέτρα που διέπονται από το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο. Επιπλέον, οι ειδικές εθνικές διατάξεις που αφορούν τη φύση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή εταιρεία (SE) θα εφαρμόζονται πλήρως. Το Καταστατικό της Ευρωπαϊκής Εταιρείας υιοθετήθηκε το 2001 και άρχισε να ισχύει το 2004, τριάντα περίπου χρόνια μετά από την χρονική στιγμή που προτάθηκε για πρώτη φορά στην Επιτροπή 5. Ο Κανονισμός (ΕΚ) Αριθ. 2157/2001 που συνετέλεσε στη θέσπιση του καταστατικού (ο κανονισμός Ευρωπαϊκής εταιρείας SE), συμπληρώθηκε από την οδηγία αριθ. 2001/86/ΕΚ (την οδηγία SE για τις Ευρωπαϊκές Εταιρείες) η οποία θεσπίζει τους κανόνες σχετικά με τον ρόλο των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή εταιρεία SE, αναγνωρίζοντας συνεπώς τη συμμετοχή και τον ρόλο τους στην επιχείρηση. Ορισμός Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία αποτελεί ένα είδος ανώνυμης εταιρείας με νομική υπόσταση. Το καλυφθέν κεφάλαιο της δεν θα είναι λιγότερο από ευρώ 6 και θα διαιρείται σε μερίδια (Κανονισμός 2157/01, άρθρο 4). Κανένας μέτοχος δεν θα είναι υπεύθυνος για ποσό μεγαλύτερο από εκείνο που έχει καταβάλλει. Η έδρα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) βρίσκεται εντός της Ε.Ε., στο ίδιο κράτος μέλος με τα κεντρικά της γραφεία. Επιπλέον, ένα κράτος μέλος δύναται επίσης να επιβάλλει σε Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) η οποία εδρεύει στο έδαφός του την υποχρέωση να έχει τα κεντρικά της γραφεία και την έδρα της στον ίδιο τόπο. Σύμφωνα με το άρθρο 12 του Κανονισμού 2157/01, κάθε Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) καταχωρείται στη χώρα όπου έχει την έδρα της σε μητρώο που ορίζεται από το δίκαιο αυτού του κράτους μέλους σύμφωνα με το Άρθρο 3 της Οδηγίας του πρώτου Συμβουλίου (68/151/ΕΟΚ) της 9ης Μαρτίου του Στο όνομα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) προηγείται ή ακολουθεί η συντόμευση SE (άρθρο 11). 4 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=uriserv%3al Το Καταστατικό της Ευρωπαϊκής Εταιρείας ήταν μεταξύ των μέτρων προς υιοθέτηση από το Συμβούλιο πριν το 1992, στη λίστα της Λευκής Βίβλου της Επιτροπής για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, εγκεκριμένη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο τον Ιούνιο του Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες το 1987 εξέφρασε την επιθυμία να δει γρήγορα τη δημιουργία ενός τέτοιου Καταστατικού. 6 Η νομοθεσία ενός κράτους μέλους που απαιτεί μεγαλύτερο καλυφθέν κεφάλαιο για εταιρείες που ασχολούνται με συγκεκριμένα είδη δραστηριοτήτων θα εφαρμόζονται στις Ευρωπαϊκές Εταιρείες (SE) που έχουν καταστατικές έδρες σε αυτό το κράτος μέλος. 7 Ανακοίνωση καταχώρησης όπως και διαγραφής της εγγραφής μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) δημοσιοποιείται για ενημερωτικούς σκοπούς στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων μετά την έκδοση. Η ανακοίνωση αυτή θα δηλώνει το όνομα, τον αριθμό, την ημερομηνία και το μέρος εγγραφής της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), την ημερομηνία και το μέρος της έκδοσης και τον τίτλο της έκδοσης, την καταστατική έδρα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) και τον τομέα δραστηριότητάς της. 8

9 Σύσταση Όσον αφορά τη σύσταση, μια ευρωπαϊκή εταιρεία συστήνεται από δύο τουλάχιστον εταιρείες οι οποίες προέρχονται από διαφορετικές χώρες της Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δημιουργηθεί από υπάρχουσες εταιρείες που πρέπει να συσταθούν υπό τη νομοθεσία του κράτους μέλους, με καταστατική έδρα και κεντρικά γραφεία εντός της Κοινότητας 8. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 2157/01, μια Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) μπορεί να συσταθεί με τους ακόλουθους τρόπους: - μέσω συγχώνευσης ανωνύμων εταιρειών όπου τουλάχιστον δύο από τις ανώνυμες εταιρείες πρέπει να προέρχονται από διαφορετικά κράτη μέλη (άρθρο 17). - μέσω σύστασης ευρωπαϊκής εταιρείας χαρτοφυλακίου, όπου οι ανώνυμες εταιρείες και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης μπορούν να προχωρήσουν στη σύσταση μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) εφόσον κάθε μία από τουλάχιστον δύο από αυτές πρέπει να προέρχονται από διαφορετικά κράτη μέλη ή να έχουν θυγατρική ή υποκατάστημά τους σε άλλο κράτος μέλος για δύο έτη τουλάχιστον (άρθρο 32). - μέσω σύστασης ευρωπαϊκής θυγατρικής, όπου εταιρείες, επιχειρήσεις ή άλλα νομικά πρόσωπα που υπάγονται στο δημόσιο ή ιδιωτικό δίκαιο μπορούν να συστήσουν μια θυγατρική Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) με την εγγραφή τους για αγορά μεριδίων της, εφόσον τουλάχιστον δύο από τις εταιρείες πρέπει να προέρχονται από διαφορετικά κράτη μέλη ή να έχουν θυγατρική ή υποκατάστημά τους σε άλλο κράτος μέλος για δύο έτη τουλάχιστον (άρθρο 35). - μέσω μετατροπής μιας ανώνυμης εταιρείας, αν για δύο έτη τουλάχιστον είχε θυγατρική εταιρεία που υπαγόταν στη νομοθεσία άλλου κράτους μέλους (άρθρο 37). Επιπροσθέτως, μια Ευρωπαϊκή Εταιρεία μπορεί να δημιουργεί μία (ή περισσότερες) θυγατρικές που είναι επίσης ευρωπαϊκές εταιρείες. Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι μια Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) θα θεωρείται ανώνυμη εταιρεία που υπάγεται στη νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής της έδρας 9 (άρθρο 15). Επομένως, θα αντιμετωπίζεται σε κάθε κράτος μέλος ως ανώνυμη εταιρεία που έχει συσταθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής της έδρας, υποκείμενη στις διατάξεις του Κανονισμού. Παραδείγματος χάριν, το κεφάλαιο μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), η διατήρησή του και οι μεταβολές σε αυτό, καθώς και οι μετοχές, τα ομόλογα και οι λοιποί εξομοιούμενοι τίτλοι της υπάγονται στις διατάξεις που θα ίσχυαν για μια ανώνυμη εταιρεία με καταστατική έδρα στο κράτος μέλος όπου έχει καταχωρηθεί η Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE). 8 Ένα κράτος μέλος μπορεί να ορίσει ότι μια εταιρεία της οποίας η κεντρική διοίκηση δεν βρίσκεται στην Κοινότητα μπορεί να συμμετάσχει στη σύσταση μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) εφόσον η εταιρεία αυτή έχει συσταθεί υπό το δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο έχει την καταστατική της έδρα και διατηρεί έναν πραγματικό και συνεχή δεσμό με την οικονομία του κράτους μέλους. 9 Η καταστατική έδρα της SE πρέπει να βρίσκεται στον τόπο όπου έχει την κεντρική της διοίκηση, δηλαδή το πραγματικό κέντρο των δραστηριοτήτων της. Η SE, ωστόσο, μπορεί να μεταφέρει την καταστατική έδρα της εντός της ΕΕ χωρίς να απαιτείται η διάλυση της αρχικής εταιρείας προκειμένου να συσταθεί νέα. Η καταχώρηση και η ολοκλήρωση της εκκαθάρισης μιας SE δημοσιεύονται προς ενημέρωση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 9

10 Δομή και λειτουργία Τα καταστατικά της ευρωπαϊκής εταιρείας μπορούν να αφορούν δύο διαφορετικά συστήματα οργάνωσης: - το δυαδικό σύστημα 10 που προβλέπει διευθυντικό όργανο και εποπτικό συμβούλιο εκτός της γενικής συνέλευσης των μετόχων (άρθρο 39, Κανονισμός 2157/01) και, - το μονιστικό σύστημα 11 που προβλέπει απλά τη γενική συνέλευση και ένα διοικητικό συμβούλιο (άρθρο 43, Κανονισμός 2157/01). Όσον αφορά το δυαδικό σύστημα, το διευθυντικό όργανο είναι υπεύθυνο για τη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Το διευθυντικό όργανο αναφέρει στο εποπτικό όργανο τουλάχιστον μία φορά κάθε τρίμηνο για τη πορεία των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) και τις προοπτικές εξέλιξής τους και μεταβιβάζει έγκαιρα κάθε πληροφορία για γεγονότα πιθανά να έχουν αισθητή επίδραση στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE). Τα μέλη αυτού του οργάνου διορίζονται και ανακαλούνται από το εποπτικό όργανο, όμως σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, η αρμοδιότητα αυτή μπορεί να δοθεί στη γενική συνέλευση με τους ίδιους όρους που ισχύουν για ανώνυμες εταιρείες κατοχυρωμένες στο έδαφος του κράτους μέλους. Κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα μέλος του διευθυντικού και του εποπτικού οργάνου της ίδιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Ο αριθμός των μελών του διευθυντικού οργάνου ή οι κανόνες για τον ορισμό του καθορίζονται στο καταστατικό της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Ωστόσο, ένα κράτος μέλος μπορεί να ορίσει τον ελάχιστο και/ή τον μέγιστο αριθμό. Το δεύτερο όργανο μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) είναι το εποπτικό όργανο που ελέγχει τη διοίκηση του διευθυντικού οργάνου και δεν μπορεί να ασκήσει το ίδιο την εξουσία διοίκησης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Τα μέλη του εποπτικού οργάνου διορίζονται από τη γενική συνέλευση (ωστόσο, τα μέλη του πρώτου εποπτικού οργάνου μπορούν να οριστούν από το καταστατικό). Ο αριθμός των μελών του εποπτικού οργάνου ή οι κανόνες για τον καθορισμό του ορίζεται στο καταστατικό, και ένα κράτος μέλος μπορεί, εντούτοις, να ορίσει τον αριθμό του ή να θέσει τον ελάχιστο και/ή τον μέγιστο αριθμό του. Όσον αφορά το μονιστικό σύστημα, το διοικητικό όργανο ασκεί τη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Συνέρχεται τουλάχιστον μία φορά κάθε τρίμηνο σε συχνότητα που ορίζεται από το καταστατικό προκειμένου να αποφανθεί για τη πρόοδο των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) και τις προοπτικές εξέλιξής τους. Το καταστατικό μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) απαριθμεί τις κατηγορίες πράξεων για τις οποίες προκειμένου να ενεργήσει το διευθυντικό όργανο απαιτείται έγκριση από το εποπτικό όργανο στο δυαδικό σύστημα, ή ρητή απόφαση του διοικητικού οργάνου στο μονιστικό σύστημα. Τα μέλη της διοίκησης μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), τα εποπτικά και τα διοικητικά όργανα είναι υπεύθυνα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για τις ανώνυμες εταιρείες στο κράτος μέλος της έδρας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), για απώλεια ή ζημία που 10 Στο δυαδικό σύστημα, το όργανο διεύθυνσης διαχειρίζεται την Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) και τα μέλη του εκπροσωπούν την εταιρεία έναντι τρίτων ή και στη δικαιοσύνη. Οι αποφάσεις του οργάνου διεύθυνσης υπόκεινται σε έγκριση του οργάνου εποπτείας. 11 Στο μονιστικό σύστημα η διαχείριση της εταιρείας πραγματοποιείται από το όργανο διοίκησης, τα μέλη του οποίου εκπροσωπούν την Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) προς τρίτους και στη δικαιοσύνη. Η διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας μπορεί να ανατεθεί από το όργανο διοίκησης σε ένα ή περισσότερα μέλη του οργάνου. 10

11 υφίσταται η Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) ύστερα από οποιαδήποτε παραβίαση εκ μέρους τους των νομικών, θεσμικών ή άλλων υποχρεώσεων εγγενών στα καθήκοντά τους. Αν δεν ορίζει διαφορετικά ο Κανονισμός ή το καταστατικό, οι εσωτερικοί κανόνες σχετικά με τις απαρτίες και τη λήψη αποφάσεων στα όργανα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) είναι οι εξής (άρθρο 50) 12 : - απαρτία: τα μισά τουλάχιστον μέλη πρέπει να είναι παρόντα ή να εκπροσωπούνται, - λήψη αποφάσεων: δια πλειοψηφίας των παρόντων ή εκπροσωπουμένων μελών. Ελλείψει σχετικών διατάξεων του καταστατικού, υπερισχύει η ψήφος του προέδρου κάθε οργάνου σε περίπτωση ισοψηφίας. Οπωσδήποτε πάντως, δεν είναι δυνατή οιαδήποτε αντίθετη διάταξη του καταστατικού, εφόσον το εποπτικό όργανο αποτελείται κατά το ήμισυ από αντιπροσώπους των εργαζομένων. Όταν η συμμετοχή των εργαζομένων παρέχεται σύμφωνα με την Οδηγία 2001/86/ΕΚ, ένα κράτος μέλος ενδέχεται να ορίσει ότι η απαρτία του εποπτικού οργάνου και η λήψη αποφάσεων υπάγονται στους κανόνες που εφαρμόζονται, υπό τις ίδιες συνθήκες, σε ανώνυμες εταιρείες που διέπονται από το δίκαιο του συγκεκριμένου κράτους μέλους. Όσον αφορά τη γενική συνέλευση (άρθρο 52) 13, αποφασίζει για θέματα για τα οποία φέρει αποκλειστική ευθύνη από τον Κανονισμό ή τη νομοθεσία του κράτους μέλους της έδρας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Επίσης, η γενική συνέλευση αποφασίζει για τα θέματα για τα οποία απονέμεται αρμοδιότητα στη γενική συνέλευση ανώνυμης εταιρίας διεπόμενης από το δίκαιο του κράτους μέλους της έδρας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), είτε βάσει του δικαίου του κράτους μέλους αυτού, είτε βάσει του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), σύμφωνα με το αυτό δίκαιο. Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) συγκαλεί μια γενική συνέλευση τουλάχιστον μία φορά κάθε ημερολογιακό έτος, εντός έξι μηνών από το κλείσιμο της εταιρικής της χρήσης. Οι γενικές συνελεύσεις συγκαλούνται οποιαδήποτε στιγμή από το διευθυντικό, το διοικητικό, το εποπτικό ή από κάθε άλλο όργανο ή αρμόδια αρχή σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί ανώνυμων εταιρειών του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Ένας ή περισσότεροι μέτοχοι που μαζί διαθέτουν τουλάχιστον το 10% του καλυφθέντος κεφαλαίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) μπορούν να ζητήσουν τη σύγκληση μιας γενικής συνέλευσης και τον καθορισμό της ημερήσιας διάταξης. Οι αποφάσεις της γενικής συνέλευσης λαμβάνονται σύμφωνα με τη πλειοψηφία των έγκυρων ψήφων, ενώ η τροποποίηση των καταστατικών μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) απαιτεί η απόφαση της γενικής συνέλευσης να ληφθεί από πλειοψηφία που δεν πρέπει να είναι λιγότερη από τα δύο τρίτα των ψήφων, εκτός εάν ο ισχύων Κανονισμός ή η νομοθεσία για ανώνυμες εταιρείες στο κράτος μέλος της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) απαιτεί ή επιτρέπει μεγαλύτερο ποσοστό πλειοψηφίας 14. Όπου μια Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) έχει δύο ή περισσότερες κατηγορίες μετοχών, κάθε απόφαση από τη γενική συνέλευση λαμβάνεται με ξεχωριστή ψηφοφορία για κάθε κατηγορία μετόχων των οποίων τα ειδικά δικαιώματα θίγονται από την απόφαση. 12 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex%3a32001r Η γενική συνέλευση αποφασίζει για τα θέματα για τα οποία έχει ειδική αρμοδιότητα σύμφωνα με: Α) τον παρόντα κανονισμό Β) τις νομοθετικές διατάξεις του κράτους μέλους όπου η SE έχει την καταστατική έδρα της, οι οποίες θεσπίστηκαν κατ' εφαρμογή της οδηγίας 2001/86/ΕΚ. Επίσης, η γενική συνέλευση αποφασίζει για τα θέματα για τα οποία απονέμεται αρμοδιότητα στη γενική συνέλευση ανώνυμης εταιρίας διεπόμενης από το δίκαιο του κράτους μέλους της έδρας της SE, είτε βάσει του δικαίου του κράτους μέλους αυτού, είτε βάσει του καταστατικού της SE, σύμφωνα με το αυτό δίκαιο. Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex%3a32001r Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex%3a32001r

12 Λύση, εκκαθάριση, χρεοκοπία και ανάλογες διαδικασίες Όσον αφορά τη λύση, την εκκαθάριση, την χρεοκοπία, τη παύση πληρωμών και τις ανάλογες διαδικασίες, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) διέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις που θα ίσχυαν για μια ανώνυμη εταιρεία συσταθείσα σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής της έδρας, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων για τη λήψη αποφάσεων από τη γενική συνέλευση (άρθρο 63). Μια Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE) μπορεί να μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρεία που υπάγεται στη νομοθεσία του Κράτους Μέλους της καταστατικής της έδρας. Απόφαση περί μετατροπής δεν λαμβάνεται πριν παρέλθουν δύο χρόνια από την καταχώρησή της ή πριν εγκριθούν οι ετήσιοι λογαριασμοί των δύο πρώτων ετών. Το διευθυντικό ή το διοικητικό όργανο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) καταρτίζει σχέδιο για τη μετατροπή και μια έκθεση επεξηγώντας και αιτιολογώντας τα νομικά και οικονομικά στοιχεία της μετατροπής και αναφέροντας τις συνέπειες της μετατροπής σε ανώνυμη εταιρεία για τους μετόχους και τους εργαζομένους. Η γενική συνέλευση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) εγκρίνει το σχέδιο μετατροπής μαζί με το καταστατικό της ανώνυμης εταιρείας. Ρόλος των εργαζομένων: Οδηγία 2001/86/ΕΚ Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) είναι ο υποχρεωτικός ρόλος των εργαζομένων στη λήψη αποφάσεων: διαδικασίες πληροφόρησης και διαβούλευσης σε διακρατικό επίπεδο διασφαλίζονται σε κάθε περίπτωση δημιουργίας μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE). Το παραπάνω ελέγχεται από την Οδηγία 2001/86/ΕΚ που συμπληρώνει το Καταστατικό της Ευρωπαϊκής Εταιρείας σχετικά με τη συμμετοχή και τον ρόλο των εργαζομένων 15. Η δέσμευση των εργαζομένων έχει θετική επίδραση στο εργασιακό περιβάλλον, ιδιαίτερα στην εδραίωση ενός καλού εργασιακού κλίματος, μετριάζοντας τα προβλήματα ανθρώπινου δυναμικού και αυξάνοντας επίσης την επίδοση των εταιρειών. Η αναφερθείσα Οδηγία, ιδιαίτερα, στόχευε να θέσει ένα μοναδικό ευρωπαϊκό πρότυπο για το ρόλο των εργαζομένων το οποίο να εφαρμόζεται στην SE όχι μόνο για να διασφαλίσει τους κοινούς κανόνες για την εργασιακή συμμετοχή, αλλά επίσης να ασφαλίσει τα αποκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων. Σύμφωνα με την Οδηγία 2001/86/ΕΚ, μια Ευρωπαϊκή Εταιρεία δύναται να μην κατοχυρωθεί αν δεν έχει επιτευχθεί μια συμφωνία για τις ρυθμίσεις της συμμετοχής των εργαζομένων κατ' εφαρμογή του άρθρου 4, ή αν δεν έχει ληφθεί μια απόφαση κατ' εφαρμογή του άρθρου 3.6 (επίκληση των εθνικών κανόνων για τα δικαιώματα πληροφόρησης και διαβούλευσης), ή αν η περίοδος διαπραγματεύσεων κατ' εφαρμογή του άρθρου 5 έχει λήξει χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία (άρθρο 7). Πρακτικά, όταν συντάσσεται ένα σχέδιο για σύσταση μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας, τα διευθυντικά ή τα διοικητικά όργανα των συμμετεχουσών εταιρειών πρέπει όσο το δυνατόν νωρίτερα να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα (συμπεριλαμβανομένων της παροχής πληροφόρησης σχετικά με την ταυτότητα των συμμετεχουσών εταιρειών, των ενδιαφερόμενων θυγατρικών ή εγκαταστάσεων και του αριθμού των υπαλλήλων τους) για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των εργαζομένων των εταιρειών σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν στον ρόλο των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία (άρθρο 3.1). 15 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/all/?uri=celex%3a32001l

13 Για τον σκοπό αυτό, ιδρύεται ειδική διαπραγματευτική ομάδα που εκπροσωπεί τους εργαζομένους των συμμετεχουσών εταιριών και των σχετικών θυγατρικών ή εγκαταστάσεων λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη σύνθεση των συμμετεχουσών εταιρειών με αναλογικό τρόπο (άρθρο 3.2) 16. Η ειδική διαπραγματευτική ομάδα και τα αρμόδια όργανα των συμμετεχουσών εταιριών καθορίζουν, με γραπτή συμφωνία, τις ρυθμίσεις για το ρόλο των εργαζομένων εντός της SE (άρθρο 3.3). Η συμφωνία θα δημιουργεί ένα όργανο εκπροσώπησης με καθήκον του να πληροφορεί και να συμβουλεύει τους εργαζομένους της Ευρωπαϊκής Εταιρείας. Αντί αυτού του οργάνου, τα μέρη μπορούν να αποφασίσουν να θέσουν μία ή περισσότερες διαδικασίες πληροφόρησης και διαβούλευσης και να ορίσουν τις διατάξεις για την εφαρμογή των διαδικασιών αυτών. Η ισχύουσα νομοθεσία για τη διαπραγματευτική διαδικασία είναι η νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (άρθρο 6). Συγκεκριμένα, η συμφωνία καθορίζει: τη σύνθεση, τον αριθμό των μελών και την κατανομή των εδρών του οργάνου εκπροσώπησης που θα αποτελέσει το συνομιλητή του αρμόδιου οργάνου της SE στο πλαίσιο των ρυθμίσεων για την ενημέρωση και διαβούλευση των εργαζομένων της SE, των θυγατρικών και των εγκαταστάσεών της, τις αρμοδιότητες και την προβλεπόμενη διαδικασία για την ενημέρωση και τη διαβούλευση με το όργανο εκπροσώπησης, τη συχνότητα των συνεδριάσεων του οργάνου εκπροσώπησης, τους οικονομικούς πόρους και τα υλικά μέσα που διατίθεται στο όργανο εκπροσώπησης. Έπειτα, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η συμφωνία καθορίζει αν τα μέρη αποφασίσουν να θεσπίσουν μια ή περισσότερες διαδικασίες ενημέρωσης αντί να συστήσουν όργανο εκπροσώπησης, τις ρυθμίσεις εφαρμογής των διαδικασιών αυτών. Εάν, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, τα μέρη αποφασίσουν να θεσπίσουν ρυθμίσεις περί συμμετοχής, την ουσία των ρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων (ενδεχομένως) του αριθμού των μελών του διοικητικού ή εποπτικού οργάνου της SE, τα οποία οι εργαζόμενοι θα έχουν το δικαίωμα να εκλέγουν, διορίζουν, προτείνουν ή απορρίπτουν, των διαδικασιών εκλογής, διορισμού, πρότασης ή απόρριψης από τους εργαζομένους καθώς και των δικαιωμάτων τους. Τέλος, η συμφωνία θα καθορίζει την ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας και τη διάρκειά της, τις περιπτώσεις κατά τις οποίες απαιτείται αναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας και την οικεία διαδικασία (άρθρο 4). Η ειδική διαπραγματευτική ομάδα μπορεί να αποφασίσει να μην ξεκινήσει διαπραγματεύσεις ή να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις που έχουν ήδη αρχίσει και να βασιστεί σε διατάξεις περί ενημέρωσης και διαβούλευσης με τους εργαζομένους, που ισχύουν στα κράτη μέλη όπου η Ευρωπαϊκή Εταιρεία έχει εργαζομένους (άρθρο 3.6). Στη περίπτωση αυτή, η απαιτούμενη πλειοψηφία είναι τα δύο τρίτα των μελών που εκπροσωπούν τουλάχιστον τα δύο τρίτα των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των ψήφων των μελών που εκπροσωπούν εργαζομένους σε δύο τουλάχιστον κράτη μέλη. Σε ότι αφορά τη λειτουργία της ομάδας, αυτή υιοθετεί αποφάσεις με απόλυτη πλειοψηφία των μελών της. Τα κράτη μέλη θέτουν διατάξεις αναφοράς για τον ρόλο των εργαζομένων που θα ισχύουν αν τα μέρη συμφωνήσουν ή δεν καταλήξουν σε καμία συμφωνία (άρθρο 7). Ο νομοθέτης της Ένωσης φρόντισε για τις καλές σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών μελών που συμμετέχουν στη διαπραγματευτική διαδικασία και για τη φυσιολογική ζωή της εταιρείας. Κατά αυτή την έννοια, δήλωσε ότι τα εξουσιοδοτημένα όργανα των συμμετεχουσών εταιρειών και η ειδική διαπραγματευτική ομάδα διαπραγματεύονται με πνεύμα συνεργασίας με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τις ρυθμίσεις για τον ρόλο των εργαζομένων εντός της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (άρθρο 4.1). Το εξουσιοδοτημένο 16 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/all/?uri=celex%3a32001l

14 όργανο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας και το όργανο εκπροσώπησης συνεργάζονται σε πνεύμα συνεργασίας με ιδιαίτερη προσοχή στα αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις τους. Το ίδιο ισχύει σε συνεργασίες μεταξύ του εποπτικού ή διοικητικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας και των εκπροσώπων των εργαζομένων σε συνδυασμό με μια διαδικασία για τη πληροφόρηση και τη διαβούλευση των εργαζομένων (άρθρο 9). Θα δίδεται επίσης προσοχή στη πολιτική ιδιωτικού απορρήτου της εταιρείας, συγκεκριμένα τα κράτη μέλη θα ορίζουν ότι τα μέλη της ειδικής διαπραγματευτικής ή του οργάνου εκπροσώπησης και οι ειδικοί που τους βοηθούν, δεν είναι εξουσιοδοτημένοι να αποκαλύπτουν πληροφορίες που έχουν δοθεί σε αυτούς εμπιστευτικά (άρθρο 8). B. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 17 Περιεχόμενο Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των συνεταιρισμών, δημιούργησε μια ευρωπαϊκή νομική μορφή για συνεταιρισμούς (την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία ή SCE), με βάση τις κοινές αρχές που τους επιτρέπουν να λειτουργούν σε διακρατικό επίπεδο, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε μέρος της επικράτειας. Επομένως, τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας ακολούθησε η εισαγωγή μιας δομής που επιτρέπει επίσης στο συνεταιριστικό πρότυπο να λειτουργεί σε ευρωπαϊκή διάσταση: το παραπάνω είναι ουσιαστικό για την ολοκλήρωση της Εσωτερικής Αγοράς που απαιτεί όχι μόνο τη εξάλειψη των διαφόρων εμποδίων, αλλά και την δημιουργία νέων δομών που επιτρέπουν διασυνοριακές επιχειρήσεις. Το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία ή SCE αποτελείται από: - τον Κανονισμό 1435/2003, το επονομαζόμενο καταστατικό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας 18, - την Οδηγία 2003/72/ΕΚ, που συμπληρώνει το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας όσον αφορά τον ρόλο των εργαζομένων 19. Η Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία υπάγεται: - στον Κανονισμό 1435/2003, - εφόσον το επιτρέπει ο παρών Κανονισμός, στις διατάξεις του καταστατικού της, - σε περίπτωση θεμάτων που δεν ρυθμίζονται από τον Κανονισμό ή, όπου τα θέματα ρυθμίζονται μερικώς από αυτόν, για τις πλευρές που δεν καλύπτονται από τους νόμους των κρατών μελών για την εφαρμογή των κοινοτικών μέτρων ιδιαίτερα σχετικά με τις Ευρωπαϊκές Συνεταιριστικές Εταιρείες (SCE), η Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) θα υπάγεται στους νόμους των κρατών μελών που θα ισχύουν σε έναν συνεταιρισμό σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους μέλους της καταστατικής της έδρας και στις διατάξεις του καταστατικού της. Το παραπάνω θα γίνεται με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο συστήθηκε ο συνεταιρισμός σύμφωνα με τη 17 Για τη περιγραφή κάθε νομικής πλευράς της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) που περιέχεται σε αυτό το έγγραφο, οι κύριες πηγές είναι ο Κανονισμός αριθ. 1435/2003 του Συμβουλίου και η Οδηγία αριθ. 2003/72/ΕΚ. (Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=uriserv%3al26018) 18 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/pdf/?uri=celex:32003r1435&from=el 19 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/pdf/?uri=celex:32003l0072&from=el 14

15 νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE). Ορισμός Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) είναι ένας συνεταιρισμός. Αυτό σημαίνει ότι έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως τις αρχές μιας δημοκρατικής δομής, τον έλεγχο και τη δίκαια διανομή του καθαρού κέρδους του οικονομικού έτους. Ο κύριος σκοπός της είναι η ικανοποίηση των αναγκών των μελών της και/ή η ανάπτυξη των οικονομικών και/ή κοινωνικών δραστηριοτήτων τους. Η ευρωπαϊκή συνεταιριστική εταιρεία (εφεξής αποκαλούμενη "SCE") θα πρέπει να έχει ως κύριο σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών των μελών της ή/και την ανάπτυξη των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων τους, σύμφωνα με τις ακόλουθες αρχές: - οι δραστηριότητές της θα πρέπει να έχουν ως σκοπό το αμοιβαίο όφελος των μελών, ούτως ώστε κάθε μέλος να επωφελείται από τις δραστηριότητες της SCE ανάλογα με τη συμμετοχή του, - τα μέλη της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) θα πρέπει επίσης να είναι καταναλωτές, εργαζόμενοι ή προμηθευτές ή θα πρέπει να συμμετέχουν κατ' άλλον τρόπο στις δραστηριότητες της SCE, - ο έλεγχός της θα πρέπει να κατανέμεται δίκαια μεταξύ των μελών της, ενώ μπορεί να επιτρέπεται μια σταθμισμένη ψηφοφορία απηχούσα την εισφορά κάθε μέλους στη SCE, - θα πρέπει υφίσταται περιορισμένος τοκισμός του δανειακού κεφαλαίου και των κεφαλαιουχικών μεριδίων, - τα κέρδη θα πρέπει να διανέμονται ανάλογα με τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται με την SCE ή που χρησιμοποιούνται για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των μελών της, - δεν θα πρέπει να υπάρχουν τεχνητά εμπόδια για την ιδιότητα του μέλους, - το καθαρό ενεργητικό και τα αποθεματικά θα πρέπει να διανέμονται κατά τη λύση σύμφωνα με την αρχή της αφιλοκερδούς διανομής, δηλαδή σε άλλο συνεταιριστικό φορέα που επιδιώκει παρόμοιους σκοπούς ή στόχους γενικού ενδιαφέροντος. Το καλυφθέν κεφάλαιο μιας Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) (ελάχιστο ποσό ευρώ) θα διαιρείται σε μερίδια και ο αριθμός των μελών και του κεφαλαίου θα είναι μεταβλητός (άρθρο 1, Κανονισμός 1435/ ). Η Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) αποκτά νομική προσωπικότητα την ημέρα καταχώρησής της στο κράτος μέλος στο οποίο έχει την καταστατική της έδρα, στο μητρώο το οποίο έχει ορίσει αυτό το κράτος μέλος (άρθρο 18). Σύσταση Μια Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία μπορεί να συσταθεί σε οποιοδήποτε κράτος μέλος και να καταχωρηθεί στην ίδια χώρα όπου βρίσκεται η κεντρική της διοίκηση. Επιπλέον, ένα κράτος μέλος μπορεί να επιβάλλει σε Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) καταχωρημένη στο έδαφός του την υποχρέωση να έχει την κεντρική της διοίκηση και την καταστατική της έδρα στον ίδιο τόπο (άρθρο 6). Μια Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) μπορεί να συσταθεί ως εξής (άρθρο 2): - από πέντε τουλάχιστον φυσικά πρόσωπα, τα οποία διαμένουν σε δύο τουλάχιστον κράτη μέλη, 20 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex:32003r

16 - από πέντε τουλάχιστον φυσικά πρόσωπα και εταιρίες καθώς και άλλες νομικές οντότητες δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, συσταθείσες σύμφωνα με το δίκαιο ενός κράτους μέλους, εφόσον διαμένουν σε δύο τουλάχιστον διαφορετικά κράτη μέλη ή διέπονται από το δίκαιο δύο τουλάχιστον διαφορετικών κρατών μελών, - από εταιρείες και άλλους νομικούς οργανισμούς δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου συσταθείσες σύμφωνα με το δίκαιο ενός κράτους μέλους, που διέπονται από το δίκαιο τουλάχιστον δύο διαφορετικών κρατών μελών, - με συγχώνευση συνεταιρισμών που έχουν συσταθεί σύμφωνα με το δίκαιο ενός κράτους μέλους και έχουν την καταστατική έδρα τους και την κεντρική τους διοίκηση στην Κοινότητα, υπό τον όρο ότι τουλάχιστον δύο από αυτούς διέπονται από το δίκαιο δύο διαφορετικών κρατών μελών, - με μετατροπή συνεταιρισμού που έχει συσταθεί σύμφωνα με το δίκαιο ενός κράτους μέλους και έχει την καταστατική του έδρα και την κεντρική του διοίκηση στην Κοινότητα αν έχει, από διετίας τουλάχιστον, εγκατάσταση ή θυγατρική υπαγόμενη στο δίκαιο άλλου κράτους μέλους. - Κάθε Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) καταχωρείται στο κράτος μέλος στο οποίο έχει την καταστατική έδρα της, σε μητρώο που ορίζεται από το δίκαιο του εν λόγω κράτους μέλους, σύμφωνα με τη νομοθεσία περί ανωνύμων εταιρειών (άρθρο 11). Κεφάλαιο Το κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) εκφράζεται σε μερίδια των μελών της και το ελάχιστο ποσό πρέπει να είναι ευρώ (άρθρο 3). Η νομοθεσία Κράτους Μέλους η οποία προβλέπει υψηλότερο καλυφθέν κεφάλαιο για νομικές οντότητες που ασκούν ορισμένα είδη δραστηριοτήτων (όπως τραπεζικές, ασφαλιστικές δραστηριότητες, κλπ.), διέπει και τις Ευρωπαϊκές Συνεταιριστικές Εταιρείες (SCE) που έχουν την καταστατική έδρα τους στο εν λόγω κράτος μέλος (άρθρο 3.2). Το κεφάλαιο μπορεί να αποτελείται μόνο από στοιχεία ενεργητικού δεκτικά αποτιμήσεως. Δεν εκδίδονται μερίδια μελών σε αντάλλαγμα υπόσχεσης εκτέλεσης έργου ή παροχής υπηρεσιών (άρθρο 4.2). Η ονομαστική αξία των μεριδίων σε μια κατηγορία είναι η ίδια. Ορίζεται στα καταστατικά. Δεν επιτρέπεται η έκδοση μεριδίων υπό το άρτιο (άρθρο 4.3). Το καταστατικό ορίζει τον ελάχιστο αριθμό μεριδίων των οποίων η κάλυψη απαιτείται για την εγγραφή μέλους (άρθρο 4.7). Το ύψος του κεφαλαίου κατά το κλείσιμο της χρήσεως καθώς και η μεταβολή του σε σχέση με την προηγούμενη χρήση διαπιστώνονται με την απόφαση της ετήσιας γενικής συνέλευσης για τους λογαριασμούς της οικονομικής χρήσης (άρθρο 4.8). Καταστατικό Τα ιδρυτικά μέλη καταρτίζουν το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) σύμφωνα με τις περί συστάσεως εθνικών συνεταιρισμών διατάξεις. Το καταστατικό καταρτίζεται εγγράφως και υπογράφεται από τα ιδρυτικά μέλη (άρθρο 5.2). Το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) περιλαμβάνει τουλάχιστον (άρθρο 5.4): την επωνυμία της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) (όπου προηγείται ή έπεται η συντομογραφία SCE και, ενδεχομένως, οι λέξεις «περιορισμένης ευθύνης»), τον σκοπό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE), το ονοματεπώνυμο 16

17 των φυσικών προσώπων και την επωνυμία των μελών που είναι ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE), επισημαίνοντας τον σκοπό και την καταστατική τους έδρα στην τελευταία περίπτωση, τη διεύθυνση της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE), τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες εισόδου, διαγραφής και αποχώρησης των μελών, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών και, αν συντρέχει περίπτωση, τις διάφορες κατηγορίες τους, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κάθε κατηγορίας, την ονομαστική αξία των καλυφθέντων μεριδίων, καθώς και το ύψος του καλυφθέντος κεφαλαίου και μνεία ότι το κεφάλαιο είναι μεταβλητό, τους ειδικούς κανόνες σχετικά με το ποσό που αφαιρείται από το πλεόνασμα χρήσεως για να προστεθεί, αν απαιτείται, στο νόμιμο αποθεματικό, τις εξουσίες και τις αρμοδιότητες των μελών καθενός από τα όργανα που ασκούν διοίκηση, τις προϋποθέσεις ανάδειξης και ανάκλησης των μελών των οργάνων αυτών, τους κανόνες πλειοψηφίας και απαρτίας, τη διάρκεια ύπαρξης της εταιρίας, όταν είναι περιορισμένης διάρκειας. Απόκτηση και απώλεια ιδιότητας μέλους Για την είσοδο μέλους στη Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) απαιτείται έγκριση του διευθυντικού ή διοικητικού οργάνου. Οι αρνητικές αποφάσεις μπορούν να προσβληθούν ενώπιον της γενικής συνέλευσης που συνέρχεται μετά την αίτηση εισόδου. Εφόσον το επιτρέπει η νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE), το καταστατικό μπορεί να ορίζει ότι πρόσωπα που δεν έχουν πρόθεση να χρησιμοποιήσουν ή να παράγουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE), μπορούν να γίνουν δεκτά ως μέλη επενδυτές (μη χρήστες). Στην περίπτωση αυτή, για την είσοδο μέλους απαιτείται έγκριση της γενικής συνέλευσης ή άλλου οργάνου εξουσιοδοτημένου προς τούτο από τη γενική συνέλευση ή από το καταστατικό (άρθρο 14). Απώλεια της ιδιότητας του μέλους επέρχεται στις περιπτώσεις που προβλέπει ο Κανονισμός και σε οποιαδήποτε περίπτωση προβλέπει το καταστατικό ή η περί συνεταιρισμών νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) (άρθρο ). Δομή και λειτουργία Όσον αφορά τη δομή και τη λειτουργία της, μια Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) διαθέτει (άρθρο 36): - μια γενική συνέλευση, - είτε ένα εποπτικό και ένα διευθυντικό όργανο (δυαδικό σύστημα) είτε ένα διοικητικό όργανο (μονιστικό σύστημα), ανάλογα με την επιλογή στο καταστατικό. Στο δυαδικό σύστημα, το διευθυντικό όργανο (άρθρο 37) ασκεί τη διοίκηση μιας Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) και την εκπροσωπεί έναντι τρίτων και ενώπιον δικαστηρίου. Ένα κράτος μέλος μπορεί να προβλέπει ότι υπεύθυνος για την τρέχουσα διοίκηση είναι ένας διευθύνων σύμβουλος, υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους συνεταιρισμούς που έχουν την καταστατική έδρα τους στο έδαφός του. Το μέλος ή τα μέλη του διευθυντικού οργάνου διορίζονται και ανακαλούνται από το εποπτικό όργανο. Ωστόσο, ένα κράτος μέλος μπορεί να προβλέπει ή να δίνει τη δυνατότητα να προβλέπει το καταστατικό ότι το μέλος ή τα μέλη του διευθυντικού οργάνου διορίζονται ή ανακαλούνται 21 Βλ. lex.europa.eu/legal content/el/txt/?uri=celex:32003r

18 από τη γενική συνέλευση, υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους συνεταιρισμούς που έχουν την καταστατική έδρα τους στο έδαφός του. Η ταυτόχρονη συμμετοχή στο διευθυντικό όργανο και στο εποπτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) δεν επιτρέπεται. Ο αριθμός των μελών του διευθυντικού οργάνου ή οι κανόνες καθορισμού του ορίζονται από το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE). Ωστόσο, το κράτος μέλος μπορεί να ορίζει τον ελάχιστο ή/και τον μέγιστο αριθμό μελών. Το διευθυντικό όργανο ενημερώνει το εποπτικό όργανο, τουλάχιστον ανά τρίμηνο, για την πορεία των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) και για τις προοπτικές εξέλιξής τους, λαμβάνοντας υπόψη πληροφορίες που μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες στην πορεία των υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) (άρθρο 40). Το εποπτικό όργανο (άρθρο 39) ελέγχει τη διοίκηση που ασκεί το διευθυντικό όργανο. Δεν μπορεί να ασκήσει το ίδιο την εξουσία διοίκησης της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE). Το εποπτικό όργανο δεν μπορεί να εκπροσωπεί την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) έναντι τρίτων. Εκπροσωπεί την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) έναντι του διευθυντικού οργάνου ή των μελών του, εφόσον προκύψει διαφορά, ή κατά τη σύναψη συμβάσεων. Τα μέλη του εποπτικού οργάνου διορίζονται και ανακαλούνται από τη γενική συνέλευση. Ο αριθμός των μελών του εποπτικού οργάνου ή οι κανόνες καθορισμού του ορίζονται από το καταστατικό. Ένα κράτος μέλος μπορεί να ορίσει τον ελάχιστο και/ή τον μέγιστο αριθμό των μελών του. Το εποπτικό όργανο μπορεί να ζητήσει από το διευθυντικό όργανο οποιεσδήποτε πληροφορίες απαιτούνται για τον έλεγχο τον οποίο ασκεί (άρθρο 40). Στο μονιστικό σύστημα, το διοικητικό όργανο (άρθρο 42) ασκεί τη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) και την εκπροσωπεί έναντι τρίτων και ενώπιον δικαστηρίου. Ο αριθμός των μελών του διοικητικού οργάνου ή οι κανόνες καθορισμού του ορίζονται από το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE). Ωστόσο, ένα κράτος μέλος μπορεί να ορίσει τον ελάχιστο και, ενδεχομένως, τον μέγιστο αριθμό των μελών. Ωστόσο, το διοικητικό όργανο απαρτίζεται από τρία τουλάχιστον μέλη, εφόσον η συμμετοχή των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) έχει οργανωθεί σύμφωνα με την Οδηγία 2003/72/ΕΚ. Τα μέλη του διοικητικού οργάνου και, αν προβλέπεται από το καταστατικό, τα αναπληρωματικά μέλη διορίζονται από τη γενική συνέλευση. Το διοικητικό όργανο συνέρχεται τουλάχιστον κάθε τρεις μήνες με τη συχνότητα που ορίζει το καταστατικό, προκειμένου να συζητήσει για την πορεία των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) και τις προοπτικές εξέλιξής τους, λαμβάνοντας υπόψη, ενδεχομένως, τις πληροφορίες τις σχετικές με τις ελεγχόμενες από τη Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) επιχειρήσεις που μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες στην πορεία των υποθέσεων της Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) (άρθρο 43). Τα μέλη των οργάνων της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) διορίζονται για μια περίοδο την οποία καθορίζει το καταστατικό και η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει την εξαετία (άρθρο 45). Εφόσον η άσκηση της εξουσίας εκπροσώπησης της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) έναντι τρίτων ανατίθεται σε δύο ή περισσότερα μέλη, τα μέλη αυτά ασκούν αυτήν την εξουσία συλλογικά, εκτός αν το δίκαιο του κράτους της έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) επιτρέπει να προβλέπει διαφορετικά το καταστατικό, όπου στην περίπτωση αυτή η εν λόγω διάταξη μπορεί να αντιταχθεί έναντι τρίτων (άρθρο 47). 18

19 Μια Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) δεσμεύεται έναντι τρίτων από τις πράξεις των οργάνων της, ακόμη και αν δεν συμβαδίζουν με το σκοπό της, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω πράξεις δεν συνιστούν υπέρβαση των εξουσιών που παρέχει ή επιτρέπει να παρασχεθούν στα όργανα αυτή η νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE). Εντούτοις, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέψουν ότι η Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) δεν δεσμεύεται εφόσον οι πράξεις αυτές υπερβαίνουν το σκοπό της, εάν αποδείξει ότι ο τρίτος ήταν εν γνώσει του γεγονότος αυτού ή δεν μπορούσε να το αγνοεί, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων η δημοσίευση και μόνο του καταστατικού δεν είναι δυνατόν να αποτελέσει επαρκή προς τούτο απόδειξη (άρθρο 47.2). Οι περιορισμοί των εξουσιών των οργάνων της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) οι απορρέοντες από το καταστατικό ή από απόφαση των αρμόδιων οργάνων δεν αντιτάσσονται ποτέ έναντι τρίτων, ακόμη και αν έχουν δημοσιευθεί (άρθρο 47.3). Εξαιρουμένων των περιπτώσεων κατά τις οποίες ο κανονισμός ή το καταστατικό ορίζουν διαφορετικά, το άρθρο 50 θέτει τους εσωτερικούς κανόνες απαρτίας και λήψης των αποφάσεων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) ως εξής: - απαρτία: τα μισά τουλάχιστον από τα μέλη με δικαίωμα ψήφου πρέπει να είναι παρόντα ή να εκπροσωπούνται, - λήψη αποφάσεων: διά πλειοψηφίας των παρόντων ή εκπροσωπουμένων μελών με δικαίωμα ψήφου. Ελλείψει σχετικών διατάξεων του καταστατικού, υπερισχύει η ψήφος του προέδρου κάθε οργάνου σε περίπτωση ισοψηφίας. Η γενική συνέλευση αποφασίζει για τα θέματα για τα οποία έχει ειδική αρμοδιότητα σύμφωνα με: - τον κανονισμό, - τις νομοθετικές διατάξεις του κράτους μέλους όπου η SCE έχει την καταστατική έδρα της, οι οποίες θεσπίστηκαν δυνάμει της οδηγίας 2003/72/ΕΚ. Επίσης, η γενική συνέλευση αποφασίζει για τα θέματα για τα οποία απονέμεται αρμοδιότητα στη γενική συνέλευση συνεταιρισμού διεπόμενου από το δίκαιο του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE), είτε βάσει του δικαίου του κράτους μέλους αυτού, είτε βάσει του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) σύμφωνα με το δίκαιο αυτό (άρθρο 52). Η διοργάνωση και η διεξαγωγή της γενικής συνέλευσης, καθώς και οι διαδικασίες ψηφοφορίας, διέπονται από τη νομοθεσία περί συνεταιρισμών του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) (άρθρο 53). Κάθε μέλος έχει δικαίωμα λόγου και ψήφου στη γενική συνέλευση για τα θέματα που περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη (άρθρο 58). Κάθε μέλος της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) διαθέτει μία ψήφο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των μεριδίων που κατέχει. Ωστόσο, μπορεί να ρυθμιστεί διαφορετικά σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο (άρθρο 59). Η γενική συνέλευση αποφαίνεται με την πλειοψηφία των έγκυρων ψήφων των παρόντων ή εκπροσωπούμενων μελών (άρθρο 61.2). Το καταστατικό προβλέπει τους κανόνες απαρτίας και πλειοψηφίας που ισχύουν για τις γενικές συνελεύσεις (άρθρο 61.3). 19

20 Διάθεση κερδών Με την επιφύλαξη των διατάξεων αναγκαστικού δικαίου της εθνικής νομοθεσίας, το καταστατικό ορίζει τους κανόνες χρησιμοποίησης του πλεονάσματος κάθε εταιρικής χρήσης (άρθρο 65). Εάν υπάρχει πλεόνασμα, το καταστατικό προβλέπει, πριν από κάθε άλλη χρησιμοποίηση, την εξ αυτού σύσταση νόμιμου αποθεματικού. Μέχρις ότου το νόμιμο αποθεματικό αυτό φθάσει το ύψος του κεφαλαίου ( ευρώ), το διατιθέμενο σε αυτό ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 15 % του πλεονάσματος χρήσεως, μετά την αφαίρεση τυχόν μεταφερομένων ζημιών (άρθρο 65.2). Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει την καταβολή μερισμάτων στα μέλη, ανάλογα με τις πράξεις που έχουν διενεργήσει με την Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) ή ανάλογα με την εργασία που πραγματοποίησαν υπέρ αυτής (άρθρο 66). Το άρθρο 67 επισημαίνει ότι τα διαθέσιμα προς διανομή κέρδη αποτελούνται από το τυχόν πλεόνασμα, μείον την εισφορά στο νόμιμο αποθεματικό, τα τυχόν πληρωθέντα μερίσματα και τις μεταφερόμενες ζημίες και συν τα τυχόν μεταφερόμενα πλεονάσματα και τα τυχόν αντλούμενα από τα αποθεματικά ποσά. Η γενική συνέλευση η οποία καλείται να αποφασίσει για τους λογαριασμούς της χρήσεως, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το πλεόνασμα αυτό σύμφωνα με τη σειρά και την αναλογία που ορίζονται από το καταστατικό, και ιδίως: για νέα μεταφορά, για διάθεσή του σε κάθε εκ του νόμου ή του καταστατικού αποθεματικό, για την αμοιβή των καταβεβλημένων και των εξομοιούμενων προς αυτά κεφαλαίων, όπου η πληρωμή μπορεί να γίνει είτε εις χρήμα είτε με την παροχή μεριδίων. Το καταστατικό μπορεί επίσης να αποκλείει κάθε είδους διανομή. Λογιστικός έλεγχος Ο κατά νόμον έλεγχος των ετήσιων και, αν συντρέχει περίπτωση, των ενοποιημένων λογαριασμών μιας Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) πραγματοποιείται από ένα ή περισσότερα πρόσωπα στα οποία έχει χορηγηθεί σχετική άδεια στο κράτος μέλος της καταστατικής έδρας της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) σύμφωνα με τις διατάξεις που έχουν θεσπιστεί από το κράτος αυτό κατ' εφαρμογή των Οδηγιών 84/253/ΕΟΚ και 89/48/ΕΟΚ (άρθρο 70). Λύση, χρεοκοπία και ανάλογες διαδικασίες Όσον αφορά τη λύση, την εκκαθάριση, την χρεοκοπία, την παύση των πληρωμών και τις ανάλογες διαδικασίες, μια Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) διέπεται από τις νομικές διατάξεις οι οποίες θα εφαρμόζονταν σε έναν συνεταιρισμό συσταθέντα σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων σχετικά με τη λήψη αποφάσεων από τη γενική συνέλευση (άρθρο 72). Η λύση μιας Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) μπορεί να γίνει: - είτε με απόφαση της γενικής συνέλευσης, ιδίως όταν η καθορισμένη περίοδος στους κανόνες έχει λήξει είτε όταν το καλυφθέν κεφάλαιο έχει μειωθεί υπό το ελάχιστο κεφάλαιο που ορίζεται στους κανόνες, - είτε από το δικαστήριο, παραδείγματος χάριν όταν η καταστατική έδρα έχει μεταφερθεί εκτός του ΕΟΧ. 20

21 Συμμετοχή και Ρόλος των εργαζομένων: Οδηγία 2003/72/ΕΚ Οι διατάξεις της Οδηγίας 2003/72/ΕΚ αναπαράγουν τις δηλώσεις της Οδηγίας 2001/86/ΕΚ για τους συνεταιρισμούς. Μια Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) δύναται να μην κατοχυρωθεί αν δεν έχει επιτευχθεί μια συμφωνία για τις ρυθμίσεις της συμμετοχής των εργαζομένων κατ' εφαρμογή του άρθρου 4, ή αν δεν έχει ληφθεί μια απόφαση κατ' εφαρμογή του άρθρου 3.6 (επίκληση των εθνικών κανόνων για τα δικαιώματα πληροφόρησης και διαβούλευσης), ή αν η περίοδος διαπραγματεύσεων κατ' εφαρμογή του άρθρου 5 έχει λήξει χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία (άρθρο 7). Όταν συντάσσεται ένα σχέδιο για σύσταση μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) από το διευθυντικό ή διοικητικό όργανο των συμμετεχουσών εταιρειών, θα δημιουργείται μια ειδική διαπραγματευτική ομάδα που εκπροσωπεί τους εργαζόμενους των συμμετεχουσών εταιρειών και ενδιαφερόμενων θυγατρικών ή εγκαταστάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τη σύνθεση των συμμετεχουσών εταιρειών με ανάλογο τρόπο (άρθρο 3). Η ειδική διαπραγματευτική ομάδα και τα εξουσιοδοτημένα όργανα των συμμετεχουσών εταιρειών ορίζουν, με γραπτή συμφωνία, τις ρυθμίσεις για τον ρόλο των εργαζομένων εντός της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) (άρθρο 3.3) και διευκρινίζει όλα τα αναγνωρισμένα στοιχεία στο άρθρο 4. Η συμφωνία θα πρέπει να θέσει ένα όργανο εκπροσώπησης που θα ενημερώνει και θα συμβουλεύει τους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE). Αντί αυτού του οργάνου, τα μέρη μπορούν να αποφασίσουν να θέσουν μία ή περισσότερες διαδικασίες πληροφόρησης και διαβούλευσης και να ορίσουν τις διατάξεις για την εφαρμογή των διαδικασιών αυτών. Η ειδική διαπραγματευτική ομάδα μπορεί να αποφασίσει, να μην αρχίσει διαπραγματεύσεις, ή να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις που έχουν ήδη αρχίσει, και να βασιστεί στις διατάξεις περί ενημέρωσης και διαβούλευσης με τους εργαζομένους, που ισχύουν στα κράτη μέλη στα οποία ο ΕΣ έχει εργαζομένους (άρθρο 3.6). Τα εξουσιοδοτημένα όργανα των συμμετεχόντων οργανισμών και η ειδική διαπραγματευτική ομάδα διαπραγματεύονται με πνεύμα συνεργασίας με σκοπό την επίτευξη μιας συμφωνίας σχετικά με τις ρυθμίσεις για τον ρόλο των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία (SCE) (άρθρο 4.1). Το εξουσιοδοτημένο όργανο της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) και το όργανο εκπροσώπησης εργάζονται με πνεύμα συνεργασίας και σεβασμού των αμοιβαίων δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους. Το ίδιο ισχύει σε συνεργασίες μεταξύ του εποπτικού ή διοικητικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας (SCE) και των εκπροσώπων των εργαζομένων μέσα στα πλαίσια διαδικασίας ενημέρωσης ή διαβούλευσης με τους εργαζομένους. (άρθρο 11). 21

22 2. ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (SE) ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (SCE) ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ A. Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κανονισμού 2157/01, η καταχώρηση μιας SE στα οικεία μητρώα και η διαγραφή της καταχώρησης δημοσιεύονται προς ενημέρωση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων μετά τη δημοσίευση, αναφέροντας την εταιρική επωνυμία, τον αριθμό, την ημερομηνία και τον τόπο καταχώρησης της SE, την ημερομηνία, τον τόπο και τον τίτλο της δημοσίευσης, καθώς και την καταστατική έδρα και τον τομέα δραστηριότητας της SE. Ελλείψει ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μητρώου, μια ενδιαφέρουσα πηγή δεδομένων για τις SE είναι η Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Εταιρειών (ECDB) 22 του ETUI 23. Η εν λόγω βάση δεδομένων συλλέγει πληροφορίες από τα εθνικά μητρώα και το Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (TED). Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Εταιρειών του ETUI, υπάρχουν 2453 συσταθείσες εταιρείες και 18 προγραμματισμένες εταιρείες την 20η Νοεμβρίου του Όσο για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), ενδιαφέρουσα ανάλυση είναι εκείνη που έγινε το 2014 από το Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο 24. Το έγγραφο αυτό επισήμανε ότι, ως συνέπεια της εισαγωγής του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE), αυξήθηκε αισθητά ο αριθμός των νέων εταιρειών (με ραγδαία ποσοστά ανάπτυξης) 25. Ωστόσο, σημειώνεται ότι ο αριθμός των πραγματικών Ευρωπαϊκών Εταιρειών (SE) είναι αρκετά χαμηλός αν ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότερες νέες εταιρείες είναι χωρίς ή με λίγους υπαλλήλους ή δεν πραγματοποιούν μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Επομένως, λιγότερο από το ένα έβδομο των καταχωρημένων Ευρωπαϊκών Εταιρειών (SE) μπορούν να αναγνωριστούν ως «φυσιολογικές Ευρωπαϊκές Εταιρείες (SE)» (με περισσότερους από πέντε υπαλλήλους και με επιχειρηματικές δραστηριότητες). Γεωγραφικά, οι Ευρωπαϊκές Εταιρείες (SE) είναι παρούσες σε 25 από 30 χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ). Ωστόσο, η διανομή δεν φαίνεται ομοιογενής καθώς το 70% είναι κατοχυρωμένο στη Δημοκρατία της Τσεχίας. Εντούτοις, ο λόγος είναι το γεγονός ότι στην Τσεχία αποτελεί κοινή πρακτική η δημιουργία ανενεργών εταιρειών χωρίς υπαλλήλους προς πώληση σε πελάτες που επιθυμούν να συστήσουν γρήγορα επιχειρήσεις. 22 Βλ. participation.eu/european Company SE/SE Database ECDB 23 Το Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο.. 24 Επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης στην ίδρυση μιας SE στην Ε.Ε., επιμέλεια Anders Carlson, Melinda Kelemen και Michael Stollt με την υποστήριξη του δικτύου SEEurope, Βλ. Company SE/Facts Figures 25 Στην αρχή, το ποσοστό σύστασης της SE ήταν αρκετά χαμηλό (λόγω της διστακτικότητας προς μια εντελώς νέα εταιρική μορφή και λόγω της καθυστερημένης εφαρμογής της Οδηγίας της SE σε αρκετά κράτη μέλη). Ωστόσο, το 2008, ο αριθμός των καταχωρήσεων για νέες SE διπλασιάστηκε από 88 (2007) σε 174 νέες SE και το 2011, σε 362 νεοσυσταθείσες SE. 22

23 Λαμβάνοντας υπόψη μόνο τον αριθμό των «φυσιολογικών Ευρωπαϊκών Εταιρειών (SE)», τα δεδομένα δείχνουν ότι η Γερμανία αποτελεί έδρα για σχεδόν τις μισές από τις αναγνωρισμένες SE (138), μετά έρχεται η Τσεχία (66), η Γαλλία (13) και η Ολλανδία (13). Όσο για τους τομείς όπου είναι ενεργές, φαίνεται ότι περισσότερες από τις μισές SE έχουν συσταθεί στον τομέα υπηρεσιών, κυρίως σε οικονομικές και εμπορικές υπηρεσίες. Ένας σημαντικός αριθμός Ευρωπαϊκών Εταιρειών (SE) μπορεί επίσης να συσταθεί στους τομείς μετάλλων και χημικών. Τομείς όπου έχουν συσταθεί φυσιολογικές SE Μελέτη ETUI SEE Όπως περιγράφεται παραπάνω, η δομή μιας Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) μπορεί να έχει δυαδική ή μονιστική δομή. Οι περισσότερες από τις υπάρχουσες Ευρωπαϊκές Εταιρείες (SE) (81%) έχει δυαδική δομή με διευθυντικό και εποπτικό συμβούλιο. Το υψηλό ποσοστό οφείλεται στο γεγονός ότι στις χώρες όπου είναι κυρίως κατοχυρωμένες οι Ευρωπαϊκές Εταιρείες (SE) (ιδιαίτερα στη Γερμανία και στη Τσεχία), ο εθνικός νόμος επιβάλλει δυαδικό σύστημα για ανώνυμες εταιρείες. Όσο για τις μορφές σύστασης, το άρθρο 2 του Κανονισμού 2157/2001 επισημαίνει τέσσερις τρόπους να συσταθεί μια SE: συγχώνευση, χαρτοφυλάκιο, θυγατρική και μετατροπή. Πρακτικά, το 78% των SE έχουν συσταθεί μέσω θυγατρικής (κυρίως μιας άλλης SE), το 8% μέσω μετατροπής, το 4% μέσω συγχώνευσης και μόνο το 1% δημιουργώντας μια νέα εταιρεία χαρτοφυλακίου. Η μορφή σύστασης του 9% των SE είναι άγνωστη 26. Το παραπάνω φαίνεται ότι είναι η συνέπεια της πρακτικής που αφορά τη σύσταση μιας ανενεργούς Ευρωπαϊκής Εταιρείας (SE) για να πωληθεί ως «ετοιμοπαράδοτη» εταιρεία, έτοιμη να γεμίσει και να χρησιμοποιηθεί από πελάτες. Η πρακτική αυτή είναι επικίνδυνη και μπορεί να αποτελεί πηγή ανησυχίας για τον ρόλο των εργαζομένων καθώς τα δικαιώματα πληροφόρησης, διαβούλευσης και συμμετοχής τους 26 Επισκόπηση της τρέχουσας κατάστασης των SE που συστήθηκαν στην Ε.Ε. 23