Μεταμοσχεύσεις ενδοκοιλιακών οργάνων: παρελθόν, παρόν, μέλλον
|
|
- Φιλόθεος Λύκος
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Μεταμοσχεύσεις ενδοκοιλιακών οργάνων: παρελθόν, παρόν, μέλλον ΆΛκης Κωστάκης Καθηγητής Χειρουργικής και Μεταμοσχεύσεων, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών J7" ύριε Πρόεδρε του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, κύριε Σέκερη, κύριε Πρόεδρε της NOVARTIS, κυρίες και κύριοι. Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά απόψε που βρίσκομαι εδώ μαζί σας, ιδιαίτερα βλέποντας στο ακροατήριο πολλούς πρώην ασθενείς οι οποίοι έχουν μεταμοσχευτεί εδώ και χρόνια, έχουν ενταχτεί στην κοινωνία πλέον και ζουν μια φυσιολογική ζωή. Αυτό μας δίνει και εμάς δύναμη να συνεχίζουμε το έργο μας. Μετά την πρώτη διαφάνεια που πρόβαλε η κυρία Σταυροπούλου, η οποία απεικονίζει τη μεταμόσχευση του κάτω άκρου ασθενούς από τους Αγίους Κοσμά και Δαμιανό, ας δούμε την ιστορία των μεταμοσχεύσεων (εικ.1). Βλέπουμε λοιπόν ότι απ' τον 17ο αιώνα ήδη είχαν αρχίσει οι πρώτες πειραματικές προσπάθειες για μεταμόσχευση διαφόρων οργάνων. Στις τρεις επόμενες εικόνες (εικ. 2, 3, 4) παρουσιάζονται ιστορικά οι διάφοροι σταθμοί, οι οποίοι πραγματικά συνέβαλαν σημαντικά στην εξάπλωση των μεταμοσχεύσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. 29
2 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ (Ι) Μεταμόσχευση ιστών (Hunter) Ελεύθερη δερματική αυτομε ταμόσχευση (Baronia) Είκ. 1 Ιστορικοί σταθμοί στις μεταμοσχεύσεις οργάνων Αγγειοραφή (Carrel) Πρώτη πειραματική μεταμόσχευση νεφρού (Ullman - De Castello) Πρώτη κλινική μεταμόσχευση νεφρού με ξένο μόσχευμα (Jaboulay) Η απόρριψη αναγνωρίζεται ως ένα "αφυλακτικο φαινόμενο" (Hollman) Πρώτη κλινική μεταμόσχευση νεφρού από πτωματικό δότη (Voronoy) Καλύτερη αναγνώριση του φαινομένου της απόρριψης (Medawar) ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ (II) ΕίΚ. 2 Ιστορικοί σταθμοί στις μεταμοσχεύσεις οργάνων Αλλεπάλληλες μεταμοσχεύσεις νεφρού χωρίς ανοσοκαταστολη (Küss - Dubost - Hume) 1951 Χρήση της κορτιζόνης ως ανοσοκατασταλτικού φαρμάκου (Billingham - Krohn - Medawar) 1953 Πρώτη νεφρική μεταμόσχευση από ζώντα συγγενή δότη (Miction) 1954 Πρώτη νεφρική μεταμόσχευση μεταξύ μονοωγενών διδύμων (Murray) 1958 Αναγνώριση των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας (Dausset) ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ (III) Είκ. 3 Ιστορικοί σταθμοί στις μεταμοσχεύσεις οργάνων 1959 Χρήση της ακτινοβολίας ως ανοσοκατασταλτικού (Murray Hamburger - Küss) 1960 Εφαρμογή του φαρμάκου 6-mercaptopourine στην πειραματική και κλινική μεταμόσχευση νεφρού (Calne , Küss ) 1963 Συνδυασμένη εφαρμογή της κορτιζόνης και αζαθειοπρίνης καθώς και της ακτινοβολίας ως ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων (Hume - Murray - Sfarzi - Woodruff) 1967 Κλινική χρήση της αντιλεμφοκυτταρικής σφαιρίνης (ALG - ALS - ATG) 1977 Πειραματική εφαρμογή της κυκλοσπορίνης (Κωστάκης) 1978 Κλινική χρήση της κυκλοσπορίνης (Calne) 1981 Κλινική εφαρμογή των μονοκλωνικών αντισωμάτων (Cosimi) ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ (IV) 1963 Πρώτη μεταμόσχευση ήπατος στον άνθρωπο (Starzl) Είκ. 4 Ιστορικοί σταθμοί στις μεταμοσχεύσεις οργάνων 1963 Πρώτη μεταμόσχευση πνεύμονος στον άνθρωπο (Hardy) 1966 Πρώτη μεταμόσχευση παγκρέατος στον άνθρωπο (Kelly) 1967 Πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στον άνθρωπο (Barnard) 1975 Πρώτη μεταμόσχευση παραθυρεοειδών στον άνθρωπο (Wells) 30
3 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ, ΜΕΛΛΟΝ CLINICAL TRANSPLANTS 1998 Εικ. 5 Ζήτηση και προσφορά οργάνων Έτσι Λοιπόν μέχρι το τέλος του 1999 είχαν γίνει σε ολόκληρο τον κόσμο πάνω από μεταμοσχεύσεις και σήμερα περισσότερες από όλων των οργάνων. Δυστυχώς, στη χώρα μας η προσφορά των οργάνων είναι ελάχιστη σε σχέση με τη ζήτηση. Και μάλιστα την τελευταία δεκαετία, η προσφορά οργάνων για μεταμόσχευση μειώνεται αντί να αυξάνεται. Η μεγάλη ζήτηση και η μικρή προσφορά οργάνων για μεταμόσχευση δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζεται και στην Ευρώπη και στην Αμερική. Το διάγραμμα της εικόνας 5 είναι ενδεικτικό της κατάστασης. Εικ. 6 Ανακάλυψη ανοσοκατασταληκών ιδιοτήτων της κυκλοσπορίνης 31
4 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Στην εικόνα 6 παρουσιάζεται μία πρωτοποριακή εργασία, πρωτοποριακή όχι επειδή αναφέρει το όνομα μου, αλλά επειδή αποτέλεσε πραγματική επανάσταση στον τομέα της μεταμόσχευσης οργάνων, με την απόδειξη, την επιβεβαίωση αν θέλετε, των ανοσοκατασταλτικών ιδιοτήτων της κυκλοσπορίνης που είχε γίνει το 1976 στο Κέμπριτζ. Εικονίζεται λοιπόν ένα νεφρικό μόσχευμα, το οποίο είναι έτοιμο να μεταμοσχευτεί. Γίνεται έκπλυση του μοσχεύματος, όταν βγει από τον δότη είτε από τον ζώντα (πατέρα, μητέρα, αδελφό, αδελφή κ.λπ.) είτε από τον πτωματικό δότη και μεταμοσχεύεται στο δεξιό ή τον αριστερό λαγόνιο βόθρο του ασθενούς (εικ. 7). Στην εικόνα 8 εικονίζονται τα δύο λαγόνια αγγεία, η λαγόνιος αρτηρία και η λαγόνιος φλέβα. 32
5 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΌΝ, ΠΑΡΌΝ, ΜΈΛΛΟΝ Εικ. 8α Απεικονίζεται η φλεβική αναστόμωση Στην εικόνα 8α εικονίζεται ο νεφρός, ο οποίος περιβάλλεται από μια παγωμένη γάζα ώστε να διατηρείται σε χαμηλή θερμοκρασία. Στη συνέχεια αναστομώνουμε πρώτα τη νεφρική φλέβα με τη λαγόνιο φλέβα, προχωρούμε στην αναστόμωση της νεφρικής αρτηρίας. Έπειτα ο νεφρός επαναγγειώνεται και αποκτά το ζωηρό ερυθρό χρώμα (εικ. 9, 10). Στο τρίτο και τελευταίο στάδιο, αναστομώνουμε πλέον τον ουρητήρα, ο οποίος ήδη βγάζει τα πρώτα ούρα πάνω στο χειρουργικό τραπέζι. Μετά την αναστόμωση του ουρητήρα η μεταμόσχευση του νεφρού έχει τελειώσει, με το νεφρό ζωηρό, ερυθρό, ζωντανό, τον ουρητήρα, την ουροδόχο κύστη και τα δυο λαγόνια αγγεία (εικ. 11, 12). Εικ. 9 Απεικονίζονται η φλεβική και αρτηριακή αναστόμωση 33
6 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Εικ. 10 Επαναγγειωθέν νεφρικό μόσχευμα Εικ. 11 Απεικονίζεται ο ουρητήρας του νεφρικού μοσχεύματος Εικ. 12 Περατωθείσα ουρητηρική αναστόμωση 34
7 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΌΝ, ΠΑΡΌΝ, ΜΈΛΛΟΝ Μετά τη μεταμόσχευση νεφρού, ο ασθενής θα πάρει την ανοσοκαταστολή, τα φάρμακα, δηλαδή, τα οποία θα πρέπει να παίρνει σε όλη του τη ζωή σε συνεχώς μειούμενες δόσεις. Στην ανοσοκαταστολή θα αναφερθούμε παρακάτω. Στο Λαϊκό Νοσοκομείο το 1972 έγινε η πρώτη μεταμόσχευση στην Ελλάδα, από τον καθηγητή κ. Σκαλκέα, αργότερα δε τον κ. Χωματά, τον κ. Χατζηγιαννάκη και εμένα. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει στην Ελλάδα πάνω από μεταμοσχεύσεις, από τις οποίες περισσότερες από είναι μεταμοσχεύσεις νεφρού. Τα περισσότερα μοσχεύματα προέρχονται, 6έ6αια, από ζώντες δότες, αλλά και ένας μεγάλος αριθμός προέρχεται από πτωματικούς δότες. Σημαντική είναι η επιβίωση των μεταμοσχευθέντων, η οποία είναι ανάλογη και στα άλλα κέντρα της Ελλάδας και είμαστε υπερήφανοι γι' αυτό. Παρακάτω παρατίθενται τρεις πίνακες που ερευνούν συγκριτικά την επιβίωση σε χρονικό διάστημα 132 μηνών, δηλαδή 10 χρόνων, ασθενών που έχουν υποστεί μεταμόσχευση νεφρού. Στην εικόνα 13 συγκρίνονται τα ποσοστά επιβίωσης ασθενών που πήραν μόσχευμα από πτωματικούς δότες και από ζώντες μη συγγενείς δότες. Μέχρι πριν από δύο χρόνια, μπορούσαμε να λαμβάνουμε μοσχεύματα και από μη ζώντες δότες, πράγμα που δεν μπορεί πλέον να συμβεί λόγω του νέου νομικού πλαισίου. Στην εικόνα 14 συγκρίνονται τα ποσοστά επιβίωσης ασθενών που πήραν μόσχευμα από ζώντες συγγενείς (π.χ. αδερφός, πατέρας κ.λπ.) και ζώντες μη συγγενείς (π.χ. σύζυγος) δότες. ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ (Πτωματικοί Δότες - Ζώντες Μη Συγγενείς Δότες) 10% 0% Χρόνος (Μήνες) Εικ. 13 Επιβίωση ασθενών από πτωματικούς και ζώντες μη συγγενείς δότες 35
8 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ (Ζώνης Συγγινιΐς Δόης Ζώντας Μη ΣυγγΜ Ις AOTCÇ) 100% 90% 80% - τι «* Εικ. 14 Επιβίωση ασθενών από ζώντες συγγενείς και ζώντες μη συνγενείς δότες 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ρ (Log-Rank) 0, Χρόνος (Μήνες) ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΟΣ (Ζώντες Συγγενείς Δότες - Ζώντες Μη Συγγενείς Δότες) 100% 90% 80% 70% 60% - 50% * ^ Εικ. 14α Επιβίωση μοσχεύματος από 40% 30% 20% 10% ρ (Loe-R«nk)» 0,«7 ζώντες συγγενείς και ζώντες μη συγγενείς δότες 0% Χρόνος (Μήνις) Στην εικόνα 14α συγκρίνονται τα αντίστοιχα ποσοστά επιβίωσης των μοσχευμάτων που έχουν δοθεί από ζώντες συγγενείς και ζώντες μη συγγενείς δότες. Επομένως, η μεταμόσχευση νεφρού είναι πράγματι μια καθιερωμένη κλινική πράξη, η οποία κυριολεκτικά σώζει χιλιάδες ζωές. Αυτό είναι πραγματικότητα και χαίρομαι που βλέπω στο ακροατήριο αρρώστους απ' όλα τα κέντρα, οι οποίοι έχουν μεταμοσχευτεί εδώ και πάνω από 20 χρόνια. Η μεταμόσχευση του παγκρέατος είναι μια πράξη η οποία άργησε πάρα πολύ να γίνει στην κλινική πράξη. Πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το
9 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΌΝ, ΠΑΡΌΝ, ΜΈΛΛΟΝ Εικ. 15 Σχηματική παράσταση των μεταμοσχεύσεων παγκρέατος Το πάγκρεας είναι ένα όργανο πιο δύσκολο, πιο αντιγονικό και 6έ6αια εμφανίζει περισσότερες επιπλοκές που μπορεί να στοιχίσουν τη ζωή στον άρρωστο. Το 1984 πραγματοποιήσαμε μία πρωτοποριακή για την εποχή εκείνη μελέτη σε σκύλους, στην οποία αποδείξαμε ότι το μεταμοσχευμένο πάγκρεας εκκρίνει ινσουλίνη και όλες τις άλλες ορμόνες, που χρειάζονται για τη διατήρηση της ομοιοστασίας του σακχάρου. Πράγματι, από το 1978 και μετά την εφαρμογή πλέον στην κλινική πράξη της κυκλοσπορίνης, σημειώνεται αλματώδης αύξηση του αριθμού των μεταμοσχεύσεων του παγκρέατος, με αποτέλεσμα οι μεταμοσχεύσεις παγκρέατος να έχουν υπερβεί τις σε ολόκληρο τον κόσμο (εικ. 15). Η κύρια ένδειξη που οδηγεί στη μεταμόσχευση παγκρέατος είναι η διαβητική νεφροπάθεια. Είναι η κατάσταση εκείνη, δηλαδή, όπου ο άρρωστος έχει ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη και για πολλά χρόνια κάνει ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να χαλάνε, τα νεφρά. Έτσι, ο άρρωστος βρίσκεται στο τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας, κάνει τεχνητό νεφρό και είναι διαβητικός. Κάτω από ορισμένες συνθήκες, αυτοί οι άρρωστοι, αν ελεγχθούν σωστά, μπορούν να υποβληθούν σε διπλή μεταμόσχευση παγκρέατος και νεφρού, η οποία γίνεται τις περισσότερες φορές ταυτόχρονα. Στον ένα λαγόνιο βόθρο 37
10 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Εικ. 16 Σχηματική παράσταση μεταμόσχευσης παγκρέατος και νεφρού τοποθετούμε το πάγκρεας και στον άλλο λαγόνιο Βόθρο τοποθετούμε το νεφρό, όπως σχηματικά φαίνεται στην επόμενη εικόνα (εικ. 16). Το πάγκρεας είναι ένα όργανο πολύ ευαίσθητο, το οποίο μπορεί να αιμορραγήσει, με αποτέλεσμα να πάθει παγκρεατίτιδα ο άρρωστος. Παλαιότερα χρησιμοποιούσαμε την τεχνική της μερικής παγκρεατεκτομής και της μερικής, Εικ. 17 Πανκρεατοδωδεκαδακτυλικό μόσχευμα 38
11 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΌΝ, ΠΑΡΌΝ, ΜΈΛΛΟΝ Εικ. 18 Νεφρικό και παγκρεατοδωδεκαδακτυλικό μόσχευμα, έτοιμα προς μεταμόσχευση δηλαδή της τμηματικής, μεταμόσχευσης του παγκρέατος, μεταμοσχεύοντας την ουρά μόνο και το σώμα του παγκρέατος, εκεί όπου βρίσκονται τα νησίδια, τα οποία εκκρίνουν την ινσουλίνη. Είδαμε όμως ότι αυτή η τεχνική, αν και ήταν απλούστερη της σημερινής, είχε ορισμένες επιπλοκές. Γι' αυτό πλέον μεταμοσχεύουμε ολόκληρο το πάγκρεας (εικ. 17) μαζί με ένα τμήμα του δωδεκαδάκτυλου, εκεί όπου εκκρίνει η εξωκλίνης μοίρα του παγκρέατος. Η εικόνα 18 δείχνει το πάγκρεας πλυμένο από δικά μας παρασκευάσματα, τον νεφρό, τον ουρητήρα, τη νεφρική φλέβα, τη νεφρική αρτηρία και το δωδεκαδάκτυλο, όλα έτοιμα να μεταμοσχευτούν σε έναν ασθενή, ο οποίος υποβάλλεται σε διπλή μεταμόσχευση νεφρού και παγκρέατος. Η πρώτη μεταμόσχευση έγινε στην Ελλάδα από τον καθηγητή κύριο Σκαλκέα και τον ομιλούντα. Πραγματοποιήθηκε στο Λαϊκό Νοσοκομείο το 1989 και ήταν τμηματική μεταμόσχευση παγκρέατος. Στην εικόνα 16 απεικονίζεται η σχηματική παράσταση της μεταμόσχευσης του νεφρού και ολοκλήρου του παγκρέατος μαζί με τμήμα του δωδεκαδάκτυλου. Δηλαδή, για να γίνει κατανοητό από τους μη γιατρούς, στον ένα λαγόνιο βόθρο τοποθετούμε το νεφρό και στον άλλο λαγόνιο βόθρο τοποθετούμε ολόκληρο το πάγκρεας με τα αγγεία που αναστομώνονται στη λαγόνιο αρτηρία και 39
12 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Εικ. 19 Μεταμόσχευση παγκρέατος στη λαγόνιο φλέβα και το τμήμα αυτό του δωδεκαδάκτυλου, στο οποίο εκκρίνει η εξωκρινής αυτή μοίρα του παγκρέατος γύρω στα με κυβικά εκατοστά παγκρεατικού υγρού την ημέρα, τα οποία καταλήγουν διά μέσου του δωδεκαδάκτυλου στην ουροδόχο κύστη. Μια άλλη τεχνική είναι να αναστομώσει κανείς τμήμα του δωδεκαδάκτυλου με μία απομονωμένη έλικα του λεπτού εντέρου. Στην επόμενη εικόνα (εικ. 19) φαίνεται ένα παρασκεύασμα: το πάγκρεας είναι προς τα πίσω, το δωδεκαδάκτυλο μπροστά, τα αγγεία έχουν αναστομωθεί. Στη συνέχεια, αναμοστώνουμε το πάγκρεας με την ουροδόχο κύστη και έτσι η εξωκρινής μοίρα του παγκρέατος εκκρίνει στην ουροδόχο κύστη. Αυτή την τεχνική έχουμε ακολουθήσει στα εδώ περιστατικά. Οι άρρωστοι αυτοί, εφ όσον η μεταμόσχευση του παγκρέατος είναι επιτυχής, μετά δεν χρειάζονται χορήγηση ινσουλίνης. Παίρνουν την ίδια ανοσοκαταστολή που παίρνουν και οι άρρωστοι που υποβάλλονται σε μεταμόσχευση νεφρού. Έτσι, με την ίδια ανοσοκαταστολή μπορούμε να μεταμοσχεύσουμε και τα δυο αυτά όργανα. Και αφού ολοκληρωθεί η μία εγχείριση, ανάλογα κάνουμε μία τομή στον άλλο λαγόνιο βόθρο και εκεί βάζουμε το νεφρό. Πρώτα μεταμοσχεύεται το πάγκρεας, διότι το πάγκρεας δεν μπορεί να παραμείνει πολλές ώρες σε ψύξη 40
13 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΌΝ, ΠΑΡΌΝ, ΜΈΛΛΟΝ ΠΙΝΑΚΑΣ Ι ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ 1. Προσδιορισμός του σακχάρου του αίματος 2. Προσδιορισμός της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης 3. Ενδοφλέβια δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης 4. Προσδιορισμός C-ηεπτιδίου αίματος 5. Προσδιορισμός της αμυλάσης των ούρων 6. Προσδιορισμός της ουρίας-κρεατινίνης αίματος επί ταυτόχρονης μεταμόσχευσης νεφρού-παγκρέατο 7. Σπινθηρογράφημα παγκρέατος Te 99m-DTPA Εικ. 20 Εργαστηριακές εξετάσεις για την εκτίμηση της λειτουργικότητας του μεταμοσχευμένου παγκρέατος επειδή είναι πιο ευαίσθητο όργανο. Κατά συνέπεια, πρώτα γίνεται η μεταμόσχευση του παγκρέατος και έπειτα του νεφρού. Στην εικόνα 20 απεικονίζονται ορισμένες εξετάσεις. Στη μεταμόσχευση νεφρού προσδιορίζουμε τη λειτουργικότητα του νεφρικού μοσχεύματος με καθημερινή μέτρηση, τις πρώτες 15 μέρες, των παραμέτρων ουρίας, κρεατινίνης κ.λπ. Στη μεταμόσχευση του παγκρέατος πρέπει να υποβάλουμε τον ασθενή σε ορισμένες εξετάσεις, άλλες πιο απλές κι άλλες πιο περίπλοκες, για να εκτιμήσουμε τη λειτουργία του παγκρεατικού μοσχεύματος. Βέβαια, στις περιπτώσεις αυτές έχουν σημειωθεί ορισμένες επιπλοκές και μάλιστα η απόρριψη του μοσχεύματος είναι πιο έντονη και η θρόμβωση των αγγείων του παγκρεατικού μοσχεύματος αναφέρεται σε ποσοστό 25% περίπου. Γι' αυτό τον λόγο, στην αρχή χρησιμοποιούμε αντιπηκτικά. Εύλογα βέβαια μπορεί να τεθεί το ερώτημα: «Και τι θα επιτύχω με τη μεταμόσχευση του παγκρέατος;» Με τη μεταμόσχευση του παγκρέατος σήμερα γνωρίζουμε ξεκάθαρα ότι δεν προσβάλλεται το νεφρικό μόσχευμα από διαβήτη. Οι μεγαλύτερες μελέτες αναφέρουν ότι η διαβητική νεφροπάθεια σε αυτούς τους αρρώστους υποστρέφεται. Δημιουργείται λοιπόν ένα ερώτημα όσον αφορά τη διαβητική αμφιβληστριδοπάθεια. Φαίνεται ότι η επιτυχημένη μεταμόσχευση του παγκρέατος δεν βελτιώνει την αμφιβληστριδοπάθεια αυτή των διαβητικών ασθενών. Μετά το πάγκρεας θα αναφερθώ στο ήπαρ, ένα άλλο πολύ μεγάλο και βασικό όργανο. Εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι, εάν μια μεταμόσχευση νεφρού 41
14 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ ή παγκρέατος αποτύχει, ο άρρωστος τις περισσότερες φορές δεν θα πεθάνει, θα επανέλθει στο τεχνητό νεφρό και στην ινσουλίνη. Πολύ φοβούμαι, όμως, ότι στην περίπτωση που η μεταμόσχευση του ήπατος αποτύχει, ο άρρωστος, στις περισσότερες περιπτώσεις, θα πεθάνει. Πρέπει να μεταμοσχευτεί πάλι αμέσως για να μπορέσει να επιβιώσει. Στις εικόνες φαίνονται οι ενδείξεις της μεταμόσχευσης του ήπατος, τα διάφορα κλινικά και βιοχημικά κριτήρια επιλογής των ασθενών. Στα παιδιά επίσης, τα οποία παρουσιάζουν διάφορες μεταβολικές διαταραχές, η τεχνική είναι πιο δύσκολη και συνήθως γίνεται ορθοτοπικά. Δηλαδή, τοποθετούμε το καινούργιο ήπαρ στη θέση του πάσχοντος, το οποίο έχουμε ήδη αφαιρέσει. Ενώ στη μεταμόσχευση νεφρού και παγκρέατος τοποθετούμε το μόσχευμα ετεροτοπικά, δηλαδή μπροστά στην κοιλιά, στο λαγόνιο βόθρο δεξιά ή αριστερά, στη μεταμόσχευση ήπατος πρέπει να βγάλουμε κατά κανόνα το πάσχον ήπαρ και να βάλουμε το νέο. Είναι μια επέμβαση που διαρκεί περισσότερες ώρες και βέβαια είναι πολύ δυσκολότερη. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Ι. ΠΡΟΚΕΧΩΡΗΜΕΝΗ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗ ΗΠΑΤΟΠΑΘΕΙΑ Α. ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΣΑ ΤΗΝ ΧΟΑΟΣΤΑΣΗ 1. Πρωτοπαθής χολική κίρρωση (C.B.P.) 2. Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγνειίτις 3. Δευτεροπαθής σκληρυντική χολαγειίτις Β. ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΣΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ 1. ΙΟΓΕΝΟΥΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ t. ΗπατίτιςΒ 2. Ηπαττπς Non A Non Β 3. ΗπατίτιςΔ II Εκ φαρμάκων III. Αλκοολική κίρρωση IV. Κίρρωση επί ιδιοπαθούς αυτοάνοοης χρονιάς ενεργού ηπατίτιδας. V Νόσος του Wilson VI. Συγγενής ηπατική ίνωση Γ. ΜΕ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΤΗΝ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ 1. Σύνδρομο Budd - Chiarì 2. Φλεβο-αποφρακτική νόσος (Maladie veino-occlusive du foie) ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ II. ΟΞΕΙΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ 1. Ηπατίτις εξ ιων Α,Β,Δ Non A Non Β, EBV 2. Εκ φαρμάκων Αλοθάνιο Χρυσός Ακεταμινοφαίνη Κινιδίνη DisuHiram Αλλ«παράγοντες (Βρώση μανιταριών) 3. Νόσος του Wilson III. ΟΓΚΟΙ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΣ 1. Ηποτοκυτταρικός καρκίνος 2. Χολαγγειοκαρκίνωμα 3. Αλλοι όγκοι του ήπατος (Sarcomas) 4 Ηπατικές μεταστάσεις 5. Καρκινοειδές IV. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ι. Υπερχοληστεριναιμία τύπου II 2. Πρωτοπαθής υπεροξαλουρία τύπου Ι 3. Αιμοφιλία Α Εικ. 21, 22 Ενδείξεις ηπατικής μεταμόσχευσης 42
15 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ, ΜΕΛΛΟΝ ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Ι. ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1. Χολερυθρίνη > mg/ d L 2. Αλβουμίνη < 2,5 g/dl 3. Χρόνος προθρομβίνης > 5 sec του χρόνου μάρτυρα 4. Επίμονος κνησμός 5. Προοδευτική οστεοδυστροφία 6. Υποτροπιάζουσες χολαγγειακές κρίσεις 7. Ηπατική εγκεφαλοπάθεια 8. Αιμορραγίες εκ κιρσών οισοφάγου 9. Επίμονος ασκίτης 10. Υποτροπιάζουσες περιτονίτιδες 11.Ηπατονεφρικό σύνδρομο 12. Εμφάνιση CHC 11. ΟΞΕΙΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ 1. Παράγων V < 20% 2. Εξελισόμενη ηπατική εγκεφαλοπάθεια Εικ. 23 Κλινικά και βιοχημικά κριτήρια επιλογής ασθενών-ληπτών για ηπατική μεταμόσχευση ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ! ΗΠΑΤΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ 1. Ατρησία των χοληφόρων ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ 2. Ανεπάρκεια Α1 αντιθρυψίνης - 3. Νόσος του Wilson 4. Τυροσιναιμία 5. Νόσος του Gaucher 6. Νόσος του Walmann 7. Νόσος των NIEMANN-PICK 8. Πρωτοπορφυρία 9. Νόσος του BYLER 10. Γλυκογονιάσει Εικ. 24 Ενδείξεις μεταμόσχευσης ήπατος στα παιδιά Στην εικόνα 25 απεικονίζεται μια σχηματική παράσταση: το ήπαρ με τα διάφορα αγγεία και τις αναστομώσεις που έχουμε κάνει. Ένα ήπαρ έτοιμο να μεταμοσχευτεί. Αυτή είναι η κλασική διαδικασία που ακολουθούμε μέχρι και σήμερα. Επειδή όμως στην ομιλία μου υπάρχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, θέλω να αναφερθώ και στα επιτεύγματα, τα οποία έχουν σημειωθεί μέχρι σήμερα στις μεταμοσχεύσεις (εικ. 26). α) Στην ανοσολογία της μεταμόσχευσης. Ήδη σε αυτά αναφέρθηκε η κυρία Σταυροπούλου στη δική της ομιλία και δεν θα επανέλθω. 43
16 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ ί 0 / ^ ^ 7^/ ι fi Ι?/iem J^^^^ NI η Εικ. 25 Σχηματική παράσταση μεταμόσχευσης ήπατος Choledochojejunostomy ΝΕΩΤΕΡΑ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΝ Εικ. 26 Νεώτερες εξελίξεις στις μεταμοσχεύσεις οργάνων - ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ - ΝΕΕΣ ΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ - ΝΕΑ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ - ΧΗΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΑ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ - ΗΠΑΤΊΤΙΔΕΣ - ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΒΙΟΤΕΧΝΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ - ΞΕΝΟΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ 6) Στις εγχειρητικές τεχνικές. Σε αυτές έχει γίνει πραγματικά σημαντική πρόοδος και μπορούμε σήμερα να κάνουμε στον ζώντα δότη λαπαροσκοπική νεφρεκτομή, να παίρνουμε το μόσχευμα με λαπαροσκοπική τεχνική ή να κάνουμε τμηματικές μεταμοσχεύσεις ήπατος. Αντί, δηλαδή, να μεταμοσχεύσουμε ολόκληρο το ήπαρ, μπορούμε να το αφαιρέσουμε από κάποιον που πεθαίνει ή που είναι ήδη νεκρός, να το διαιρέσουμε σε δύο κομμάτια και να βάλουμε το ένα τμήμα του ήπατος στον έναν ασθενή και το άλλο 44
17 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ, ΜΕΛΛΟΝ Εικ. 27 Δύο τμήματα ήπατος έτοιμα προς μεταμόσχευση κομμάτι του ήπατος στον άλλο. Και από ζώντα δότη (πατέρα, μητέρα) μπορούμε να αφαιρέσουμε επίσης το ένα τμήμα του ήπατος και να το μεταμοσχεύσουμε στο παιδί (εικ. 27). Τέτοιες μεταμοσχεύσεις ήπατος από ζώντες δότες τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχτεί πάρα πολύ. Ιδίως στην Αμερική και στην Ιαπωνία τέτοιες μεταμοσχεύσεις γίνονται πολύ συχνά. Left hepatic vein Celiac trunk Εικ. 28 Ένα ηπατικό τμήμα έτοιμο προς μεταμόσχευση 45
18 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ γ) Η πολλαπλή μεταμόσχευση οργάνων. Όπως κάνουμε μεταμόσχευση νεφρού και παγκρέατος, έτσι μπορούμε να κάνουμε μεταμόσχευση ήπατος, εντέρου κ.λπ. ταυτόχρονα. Υπάρχουν ορισμένα πλεονεκτήματα στη λαπαροσκοπική νεφρεκτομή και στις τμηματικές μεταμοσχεύσεις ήπατος, στα οποία αναφέρθηκα προηγουμένως. Στην εικόνα 28 απεικονίζεται ένα τμήμα του ήπατος που μπορούμε να το μεταμοσχεύσουμε, αντί να μεταμοσχεύσουμε ολόκληρο το ήπαρ. Το ήπαρ έχει χωριστεί σε δύο τμήματα, τα οποία μπορούμε να μεταμοσχεύσουμε. Το ένα τμήμα περιλαμβάνει το 5, το 6, το 7 και το 8 και το άλλο το 2, το 3 και το 4. Καμιά φορά γίνεται και ετεροτοπική μεταμόσχευση του ήπατος, που μπορεί να είναι προσωρινή για καταστάσεις οξείας ηπατικής ανεπάρκειας, όπως στην περίπτωση που απεικονίζεται στην εικόνα 29. Βέβαια, έχουν επιχειρηθεί και μεταμοσχεύσεις ήπατος από χοίρο και μπαμπουίνο στον άνθρωπο. Οι ασθενείς, παρόλο που φαίνεται πολύ περίεργο, επέζησαν, ο ένας 45 μέρες και ο άλλος 3 μήνες. Στην εικόνα 30 παρουσιάζεται μεταμόσχευση ήπατος και ταυτόχρονα εντέρου. δ) Στα φάρμακα. Εδώ η εταιρεία NOVARTIS έχει την πρωτοπορία. Η κυκλοσπορίνη, κατ' αρχάς, στην αρχική της μορφή ως Sandimun και τώρα ως Neoral, πραγματικά έχει σώσει χιλιάδες ζωές. Αλλά υπάρχουν και άλλα φάρμακα, τα οποία σήμερα βοηθάνε και έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: πολλά από τα φάρμακα αυτά μπορούμε να τα συνδυάζουμε και έτσι να τα χορηγούμε σε μικρότερες δόσεις, με αποτέλεσμα να έχουμε λιγότερες λοιμώξεις ή νεοπλάσματα στους ασθενείς στους οποίους παρουσιάζονται αυτές οι επιπλοκές. Ταυτόχρονα, παρατηρείται πιο ισχυρή ανοσοκατασταλτική δράση, με αποτέλεσμα τη διατήρηση του μοσχεύματος για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στην εικόνα 31 απεικονίζεται ένας ασθενής που έχει μεταμοσχευτεί, παίρνει μερικά από τα φάρμακα αυτά, είναι ευτυχής, αλλά βέβαια δεν ξέρει τον κίνδυνο που διατρέχει, ότι μπορεί δηλαδή ανά πάσα στιγμή να πάθει λοίμωξη και 46
19 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ, ΜΕΛΛΟΝ ΣΠΛΗΝΟ-ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝ. ΗΠΑΤΙΚΟ ΜΟΣΧΕΥΜΑ Εικ. 29 Σχηματική παράσταση ετεροτοπικής μεταμόσχευσης ήπατος Εικ. 30 Ταυτόχρονη διπλή μεταμόσχευση ήπατος και λεπτού εντέρου 47
20 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Εικ. 31 Ευτυχής ασθενής, μεταμοσχευμένος με ανοσοκατασταληκά φάρμακα να πεθάνει. Γι' αυτό και χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή στη χρήση των ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Θα πρέπει να γίνεται από απολύτως εξειδικευμένα άτομα γιατί τα φάρμακα αυτά, όσο θαυματουργά είναι, τόσο καταστροφικά μπορεί να αποβούν σε ορισμένους ασθενείς, αν χρησιμοποιηθούν αλόγιστα. Όσον αφορά τα φάρμακα έχει γίνει πραγματική επανάσταση. Ξεκινήσαμε πολύ νωρίς, ήδη από το 1960, και σήμερα έχουμε φτάσει σε πολύ νεώτερα φάρμακα. Βέβαια δεν τα χρησιμοποιούμε όλα. Συνήθως χρησιμοποιούμε τρία απ' αυτά, εκτός και αν δώσουμε για λίγες μέρες και ένα τέταρτο φάρμακο. Η κυκλοσπορίνη, το Neoral, πραγματικά αποτελεί σήμερα τον ακρογωνιαίο λίθο της ανοσοκατασταλτικής μας θεραπείας. Επειδή τα φάρμακα αυτά έχουν πολύ υψηλό κόστος, έχουμε αρχίσει και παράγουμε και χημικώς φάρμακα αντίστοιχα με αυτά που ανέφερα προηγουμένως σε πολύ φθηνότερες τιμές, τα οποία ήδη χρησιμοποιούνται στην Αμερική. Τα δύο αυτά σκευάσματα είναι ισοδύναμα, θα έλεγε κανείς, φάρμακα. ε) Πα τις ηπατίτιδες σήμερα γνωρίζουμε πολύ περισσότερα, όπως ξέρουν οι αγαπητοί μεταμοσχευμένοι. Οι Μονάδες Τεχνητού Νεφρού έχουν πλημμυρίσει, δυστυχώς, από ηπατίτιδα Β και C. Η μέθοδος που σήμερα ακολουθούμε είναι πιο αποτελεσματική σε σχέση με το παρελθόν. Θα πρέπει, δηλαδή κατά κανόνα, ο ασθενής που πάσχει από ηπατίτιδα Β ή ηπατίτιδα C, να υποβληθεί πρώτα σε βιοψία ήπατος. Με τις εξετάσεις μπορούμε να 48
21 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΌΝ, ΠΑΡΌΝ, ΜΈΛΛΟΝ δούμε σε ποια κατάσταση βρίσκεται το ήπαρ του και στη συνέχεια να προχωρήσουμε στη μεταμόσχευση ή να κάνουμε προηγουμένως την κατάλληλη θεραπεία για να μπορέσει το ήπαρ να αντέξει μετά τη μεταμόσχευση. Σκοπός μας είναι να βελτιωθεί η κατάσταση του ασθενή μετά τη μεταμόσχευση. Είναι γεγονός πάντως πως γνωρίζουμε πολύ περισσότερα πράγματα σήμερα για τις ηπατίτιδες που αναπτύσσονται στους ασθενείς, οι οποίοι βρίσκονται στο τεχνητό νεφρό. στ) Η ξενομεταμόσχευση. Στη γονιδιακή θεραπεία και τα βιοτεχνητά όργανα αναφέρθηκε εν συντομία η κυρία Σταυρόπουλου. Η ξενομεταμόσχευση είναι πράγματι μια τεχνική, μια προσπάθεια που γίνεται σε πολλά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, για να βρούμε μοσχεύματα από ζώα, ώστε να ξεπεράσουμε το πρόβλημα της έλλειψης των μοσχευμάτων. Σημαντικά βήματα έχουν σημειωθεί σήμερα και σε ό,τι αφορά τις γυναίκες που έχουν κάνει μεταμόσχευση και επιθυμούν να τεκνοποιήσουν. Υπάρχουν γυναίκες οι οποίες έχουν τεκνοποιήσει έπειτα από μεταμόσχευση νεφρού, καρδιάς, ήπατος ή παγκρέατος. Έχουν κάνει πολλαπλές εγκυμοσύνες και έχουν αποκτήσει τελείως φυσιολογικά παιδιά, τα οποία βέβαια παρακολουθούνται από τους παιδίατρους και, τις πρώτες τουλάχιστον μέρες, από εμάς. Το ερώτημα είναι: «Αξίζει οι μεταμοσχεύσεις αυτές να γίνονται και να συνεχίζονται;» Θα έλεγα απερίφραστα «Ναι». Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ασθενής που έξι χρόνια μετά τη διπλή μεταμόσχευση νεφρού και παγκρέατος, απολαμβάνει το γλυκό της (εικ. 32) και εκείνες που μετά τη μεταμόσχευση νεφρού έχουν τεκνοποιήσει. Μονάχα που στο πρόσωπο είναι λίγο φουσκωμένες διότι είναι παλιές μεταμοσχευμένες και έπαιρναν κορτιζόνη σε μεγάλες δόσεις. Σήμερα, με το πλεονέκτημα της κυκλοσπορίνης, η κορτιζόνη πλέον δίδεται σε ελάχιστες δόσεις και μπορεί έπειτα από λίγο καιρό και να διακοπεί (εικ. 33). Επισημαίνω ότι πριν από 25 χρόνια αρχίζαμε τη χορήγηση mgr. κορτιζόνης την ημέρα, ενώ σήμερα δίνουμε μόνο 20 mgr. κορτιζόνης ημερησίως. 49
22 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Em. 32 Ασθενής με μεταμόσχευση παγκρέατος Εικ. 33 Μεταμοσχευμένες γυναίκες που έχουν τεκνοποιήσει Σημαντική, επομένως, είναι η αλλαγή στη θεραπευτική πολιτική στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Στις δύο φωτογραφίες (εικ. 34, 35), οι οποίες προέρχονται από το περιοδικό της NOVARTIS «Path Way», απεικονίζονται στη μία ένας αθλητής, ο οποίος έχει υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος, και στην άλλη μία κοπέλα που συμμετέχει σε ποδηλατοδρομία, η οποία είχε υποβληθεί 26 χρόνια πριν σε μεταμόσχευση νεφρού και σήμερα απολαμβάνει τη ζωή της. 50
23 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΎΣΕΙΣ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ, ΜΕΛΛΟΝ pathways Three years ago Jim Burns received a liver transplai Today he set J a new athleti world record EIK. 34 Μεταμοσχευμένος ήπαρ αθλητής με world ransplant games Hilary Fincham, aged 56, a volunteer at the Transplant Games Association of South Africa, received a new kidney 26 years ago EIK. 35 Μεταμοσχευμένη νεφρό αθλήτρια με 51
24 ΚΟΙΝΩΝΊΑ & ΥΓΕΊΑ Τελειώνοντας, θέλω να ελπίζω ότι όλοι θα φύγουμε από εδώ έχοντας στο νου μας αυτό που δείχνει η εικόνα 36, να γίνουμε, δηλαδή, δότες οργάνων. Em. 36 Δότης οργάνων Be An ORGAN DONOR 52
Η επιστημονική εξέλιξη των μεταμοσχεύσεων
Η επιστημονική εξέλιξη των μεταμοσχεύσεων Άλκης Κωστάκης Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών μεταμόσχευση αποτελεί πλέον τη μόνη θεραπευτική λύση για την τελικού σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνευμόνων
Διαβάστε περισσότεραΜεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του :
Μεταμόσχευση Νεφρού Το όργανο και η λειτουργία του : Το ουροποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Σκοπός του συστήματος αυτού είναι
Διαβάστε περισσότεραΜεταμόσχευση νεφρού Για αρχή θα αναφέρουμε την λειτουργία των νεφρών και τις επιπτώσεις στο λειτουργικό σύστημα του ανθρώπου.
Μεταμόσχευση νεφρού Για αρχή θα αναφέρουμε την λειτουργία των νεφρών και τις επιπτώσεις στο λειτουργικό σύστημα του ανθρώπου. Τα νεφρά είναι τα όργανα του ανθρώπινου σώματος που φιλτράρουν το αίμα και
Διαβάστε περισσότεραΚανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,
Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΕπεμβάσεις αφαίρεσης οργάνων από ζώντα και πτωματικό δότη και
Μεταμόσχευση νεφρού: Aπό τον προμεταμοσχευτικό έλεγχο στην μεταμοσχευτική παρακολούθηση Κλινικό Φροντιστήριο Μάιος 2017 Επεμβάσεις αφαίρεσης οργάνων από ζώντα και πτωματικό δότη και συντήρηση μοσχευμάτων
Διαβάστε περισσότερα13-14/10/2017 ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΘΕΜΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ
1 ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΑΣ 13-14/10/2017 17.00-18.00 Ανατομία-αγγείωση του ήπατος, αναγέννηση ήπατος Ν. Αρκαδόπουλος 18.00-19.00 Φυσιολογία ηπατικής λειτουργίας-χολικής έκκρισης Σπ. Ντουράκης 19.15-20.30
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΗΘΙΚΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΕΧΝΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ Δ.ΓΟΥΜΕΝΟΣ
ΒΙΟΗΘΙΚΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΕΧΝΗΤΑ ΟΡΓΑΝΑ Δ.ΓΟΥΜΕΝΟΣ Η δυνατότητα συντήρησης ζωτικών οργάνων έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη των μεταμοσχεύσεων. Η πρόοδος στην τεχνολογία αλλά κυρίως η κατανόηση των ανοσολογικών
Διαβάστε περισσότερα13-14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 ΑΘΗΝΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΘΕΜΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ
1 ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΑΣ 13-14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 17.00-17.30 Ανατομία-αγγείωση του ήπατος, αναγέννηση ήπατος Ν. Αρκαδόπουλος 17.30-18.15 Φυσιολογία ηπατικής λειτουργίας-χολικής έκκρισης Σπ. Ντουράκης
Διαβάστε περισσότεραΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΟΝΕΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΟΝΕΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ Η μεταμόσχευση αίματος από ομφάλιο λώρο και πλακούντα σε ασθενείς με Λευχαιμία και άλλες παθήσεις είναι μια νέα μέθοδος θεραπείας που άρχισε
Διαβάστε περισσότεραΑθήνα, 23-24/10/2015 ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΘΕΜΑ ΟΜΙΛΗΤΗΣ
1 ο ΜΑΘΗΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Αθήνα, 23-24/10/2015 17.00-17.30 Ανατομία-αγγείωση του ήπατος, αναγέννηση ήπατος Ν. Αρκαδόπουλος 17.30-18.15 Φυσιολογία ηπατικής λειτουργίας-χολικής έκκρισης Σπ. Ντουράκης
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ Ερωτήσεις (μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, οι σωστές απαντήσεις είναι με bold) 1) Από τη εξαρτάται ανάπτυξη της αλκοολικής νόσου
Διαβάστε περισσότεραΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ Μέχρι πρόσφατα, παρ όλες τις δυνατότητες που έχουμε στο οπλοστάσιο μας για να απεικονίζουμε όγκους στο ήπαρ και στο πάγκρεας, λόγω της έλλειψης λεπτομερούς απεικονίσεως αλλά και ουσιαστικής
Διαβάστε περισσότεραΜεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab
Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab Σ. Λιονάκη, Σ. Ακριτίδου, Α. Μαυρουδή, Γ. Λιάπης, Α. Ινιωτάκη, Γ. Ζαββός,
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων
Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων Ανδρέας Π. Καραμπίνης Διευθυντής ΜΕΘ Π.Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» μεταμόσχευση ιστών και οργάνων αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής
Διαβάστε περισσότεραΠού οφείλεται η νόσος και ποιοι παράγοντες την πυροδοτούν:
1 Τι είναι η Κίρρωση του Ήπατος: Η κίρρωση του ήπατος είναι μία χρόνια πάθηση του ήπατος κατά την οποία παρατηρείται καταστροφή του ιστού του ήπατος και αλλαγή της αρχιτεκτονικής του, γεγονός που οδηγεί
Διαβάστε περισσότεραΣυστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων
Διαβάστε περισσότερα18 Μεταμόσχευση καρδιάς Π. Αλιβιζάτος 19 Μηχανικά μέσα υποστηρίξεως της κυκλοφορίας και αντικατάσταση της καρδιάς Ι. Νανάς, Σ. Σταματελόπουλος 20 Τι
Περιεχόμενα 1Μεταμοσχεύσεις: Ιστορική αναδρομή 2Ιατρική δεοντολογία και κοινωνική ηθική των μεταμοσχεύσεων 3Οργάνωση μεταμοσχεύσεων, Α. Πραχαλιάς 4Ανοσοβιολογία μεταμοσχεύσεων Αικ. Κονιαβίτου 5Φαρμακολογία
Διαβάστε περισσότερα«ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ»
«ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΔΩΡΕΑ ΖΩΗΣ» Ερευνητική εργασία 2012-13 Από τις μαθήτριες του Β 1: Αλεξοπούλου Ειρήνη Αντωνάτου Ελευθερία Γκορέγια Στέλλα Γλάρου Αθανασία Ζαφειρίου Λία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ιδέα της Δωρεάς
Διαβάστε περισσότεραΣτην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών.
Όλες μαζί οι μορφές καρκίνου αποτελούν, παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά από τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα κρούσματα συνεχώς αυξάνονται και σε πολλές αναπτυγμένες χώρες αποτελεί την πρώτη αιτία
Διαβάστε περισσότεραΑθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 e-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586
Διαβάστε περισσότεραΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Γενικά Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν τους στόχους της
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΓΕ 2012-2013 ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΗΠΑΤΟΣ-ΧΟΛΗΦΟΡΩΝ-ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΓΕ 2012-2013 ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΗΠΑΤΟΣ-ΧΟΛΗΦΟΡΩΝ-ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ ημερομηνία θέμα εκπαιδευτές 20 Νοεμβρίου Οξεία και χρόνια ηπατίτιδα
Διαβάστε περισσότεραΚλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου
Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Διαβήτης. Ακούμε καθημερίνα γύρω μας πως εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από διαβήτη ή παχυσαρκία. Όμως, τι πραγματικά είναι αυτό; Τι ειναι ο σακχαρώδης
Διαβάστε περισσότερα1/21/2013. 1, Εγκάρσιο κόλον 2, ήπαρ 3, δε. Νεφρός. 5, αορτή 6, κάτω πόλος αριστερού νεφρού 7, κατιόν κόλον 8, ορθός κοιλιακός μυς
1, Δεξιός πνεύμων 2, αορτή. 3, αριστερός πνεύμων. 4, αριστερό επιεφρίδιο 5, σπλην 6, σπληνική. 7, Παχύ έντερο. 8, πυλαία φλέβα. 9, ηπατική φλέβα 10, ήπαρ. Κάτω κοίλη φλέβα 2, δεξιός νεφρός 3, κοιλιακή
Διαβάστε περισσότεραΜετεγχειρητική φροντίδα παιδιατρικών ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ηπατεκτομή
Μετεγχειρητική φροντίδα παιδιατρικών ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ηπατεκτομή Κουλουριώτης Γεώργιος-Χρήστος Ειδικευόμενος Γενικής Χειρουργικής Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών Παν & Αγλαίας Κυριακου Α
Διαβάστε περισσότεραΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ
ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν
Διαβάστε περισσότεραΙΩΑΝΝΗΣ Η. ΓΚΡΙΝΙΑΤΣΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Α Χειρουργική Κλινική ΛΑΙΚΟ Νοσοκομείο
ΙΩΑΝΝΗΣ Η. ΓΚΡΙΝΙΑΤΣΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Α Χειρουργική Κλινική ΛΑΙΚΟ Νοσοκομείο Ως ΓΕΣ χαρακτηρίζεται κάθε επικοινωνία: μεταξύ ενός οργάνου του πεπτικού συστήματος και οποιουδήποτε
Διαβάστε περισσότερασυκώτι (ήπαρ) στομάχι χοληδόχος κύστη πάγκρεας δωδεκαδάκτυλο έντερο
Αλκοόλ και ασθένειες του Συκωτιού (Πηγή: http://www.patient.co.uk/health/alcohol-and-liver-disease) Απόδοση στα ελληνικά: Αθανάσιος Μπάκας (υπεύθυνος του προγράμματος) Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ
Διαβάστε περισσότεραΑλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας
Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Βασικές αρχές Η µεταµόσχευση αρχέγονων αιµοποιητικών κυττάρων αποτελεί σηµαντική
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΣΥΜΠΑΓΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥ ΑΠΟ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ ΔΟΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ
2. ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΣΥΜΠΑΓΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ 18 16 14 1 8 6 4 74 7 134 ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΣΥΜΠΑΓΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ 1 12 116 167 144 1 8 47 41 34 29 32 33 18 21 24 27 2 16 18 9 6 9 7 8 6 1 1 2 3 3 2 186 116 76 137 13 1 2 3 4
Διαβάστε περισσότεραgr
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα νησίδια του παγκρέατος ανακαλύφθηκαν το 1869 από τον P. Langerhans Ο ρόλος του παγκρέατος στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο πλάσµα ανακαλύφθηκε το 1889 µε τα πειράµατα παγκρεατεκτοµής
Διαβάστε περισσότεραΕ Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2014
09.00 11.00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Θεραπευτικά διλήμματα στην Ηπατολογία Συντονιστές: Ε. Ακριβιάδης Μ. Ραπτοπούλου Παρακολούθηση παρέμβαση στη NAFLD/ NASH: σε ποιούς, πότε και με τι; Ε. Τσόχατζης Η χορήγηση
Διαβάστε περισσότεραΤι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή
Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή Dr. med. Αποστολος Π. Λαμπαναρης MD, PhD Χειρουργός Ουρολόγος Πιστοποιημένος Χειρουργός Ρομποτικής Τι είναι
Διαβάστε περισσότερα«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr!
«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! Λέω συχνά στους διαβητικούς ασθενείς, που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου, να μην επαναπαύονται
Διαβάστε περισσότεραΑντιθρομβωτική αγωγή στις περιφερικές αρτηρίες
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 5 η Ομάδα εργασίας: Περιφερικές αρτηρίες (Περιφερική αρτηριακή νόσος Ανευρύσματα Καρωτίδες) Εμπλουτισμένη ανακεφαλαίωση των
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαθήτρια: Κ. Σοφία Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής Σχολ. Έτος: 2015-2016 ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-BYPASS Αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι η χειρουργική διαδικασία της παράκαμψης των θρομβώσεων ή των
Διαβάστε περισσότεραDiabetes_ protect our future.mp4
Diabetes_ protect our future.mp4 14/11 Γενέθλια του νομπελίστα γιατρού Φρέντερικ Μπάντινγκ 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη 2007:επίσημη Ημέρα από τα Ηνωμένα Έθνη Θέμα 2009 2013: Εκπαίδευση
Διαβάστε περισσότεραΔιασφαγιτιδική Ενδοηπατική Πυλαιοσυστηματική Αναστόμωση (TIPS). Η επεμβατική αντιμετώπιση της πυλαίας υπέρτασης
Διασφαγιτιδική Ενδοηπατική Πυλαιοσυστηματική Αναστόμωση (TIPS). Η επεμβατική αντιμετώπιση της πυλαίας υπέρτασης Ηλίας Ν Μπρούντζος Καθηγητής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας, ΕΚΠΑ, Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο
Διαβάστε περισσότεραΠρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται
Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»
Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του
Διαβάστε περισσότεραΗ Τεχνολογία στην Ιατρική
Εκπαιδευτήριο TO ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ Σχολικό Έτος 2007-2008 Συνθετικές εργασίες στο μάθημα Πληροφορική Τεχνολογία της Β Γυμνασίου: Όψεις της Τεχνολογίας Θέμα: Η Τεχνολογία στην Ιατρική Τμήμα: ΗΥ: Ομάδα: Β2 pc27
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ: Σύγχρονη Διερεύνηση και Αντιμετώπιση Ηπατικών Νοσημάτων και Συνδρόμων
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ: Σύγχρονη Διερεύνηση και Αντιμετώπιση Ηπατικών Νοσημάτων και Συνδρόμων ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Παρασκευή, 27 Μαΐου 2016 09:00 11:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Πρακτική προσέγγιση
Διαβάστε περισσότεραΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑ ΗΠΑΤΟΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ
ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΑ ΗΠΑΤΟΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ Ανάπτυξη ήπατος Ηπατικό εκκόλπωμα: προσεκβολή της ενδοδερματικής επένδυσης του προσθίου εντέρου ανάπτυξη ηπατικών δοκίδων και καταβολών του συστήματος χοληφόρων
Διαβάστε περισσότεραΤα οφέλη της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής στην πράξη - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Δευτέρα, 27 Δεκέμβριος :17
Απαντά ο κ. Θεμιστοκλής Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός Ίσως λίγοι από εμάς να είμαστε ενημερωμένοι για τη σπουδαία εργασία που εκτελεί στο σώμα μας, ένα από τα όργανα του, η χοληδόχος κύστη. Εκεί μέσα
Διαβάστε περισσότεραΕ.Κασιμάτης 1, Α.Φυλάκτου 2, Μ.Σχοινά 1, Θ.Καραμπατάκης 2, Χ.Δημητριάδης 1, Α.Αναστασίου 2, Μ.Παπαχρήστου 2, Α.Μπούκλα 2, Α.
Ε.Κασιμάτης 1, Α.Φυλάκτου 2, Μ.Σχοινά 1, Θ.Καραμπατάκης 2, Χ.Δημητριάδης 1, Α.Αναστασίου 2, Μ.Παπαχρήστου 2, Α.Μπούκλα 2, Α.Παπαγιάννη 1 1.Νεφρολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΝΘ"Ιπποκράτειο" 2.Εθνικό Περιφερειακό
Διαβάστε περισσότεραΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία
Διαβάστε περισσότεραΕρώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης;
είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; Μελέτες σε πειραματόζωα βρήκαν ότι η αυξημένη κατανάλωση πράσινου τσαγιού σχετίζεται με μειωμένη συχνότητα
Διαβάστε περισσότερα1025 Κ.Δ.Π. 308/89 Ο ΠΕΡΙ ΑΦΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 1987
E.E. Παρ. Ill (I) Αρ. 2462,1.12.89 1025 Κ.Δ.Π. 308/89 Αριθμός 308 Οι περί Αφαιρέσεων και Μεταμοσχεύσεων Βιολογικών Ουσιών Ανθρώπινης Προελεύσεως Κανονισμοί του 1989, οι οποίοι κατατέθηκαν στη Βουλή των
Διαβάστε περισσότεραΌταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος
Ερωτήσεις Αξιολόγησης Εργαστηριακού Μαθήματος Θέμα: «Κεντρική Φλεβική Πίεση» 1. Τι είναι η Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ); Είναι η υδροστατική πίεση των μεγάλων φλεβών που είναι πλησιέστερα στην καρδιά,
Διαβάστε περισσότεραΕργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass
Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14 Αγγειοπλαστική Bypass Η αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νόσων περιλαμβάνει: φαρμακευτική αγωγή συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις
Διαβάστε περισσότερακλινική και εργαστηριακή προσέγγιση των νοσημάτων του Τ. Ράλλης Καθηγητής Παθολογίας Ζώων Συντροφιάς, Τμήμα Κτηνιατρικής, ΑΠΘ
Τι είναι κοινό και τι όχι κατά την κλινική και εργαστηριακή προσέγγιση των νοσημάτων του ήπατος στο σκύλο και στη γάτα Τ. Ράλλης Καθηγητής Παθολογίας Ζώων Συντροφιάς, Τμήμα Κτηνιατρικής, ΑΠΘ Η γάτα δεν
Διαβάστε περισσότεραΠαράγοντες κινδύνου για de novo ευαισθητοποίηση και ανάπτυξη DSA σε ασθενείς με μακροχρόνια λειτουργία νεφρικού μοσχεύματος
Παράγοντες κινδύνου για de novo ευαισθητοποίηση και ανάπτυξη DSA σε ασθενείς με μακροχρόνια λειτουργία νεφρικού μοσχεύματος Ε.Κασιμάτης 1, Α.Φυλάκτου 2, Μ.Σχοινά 1, Θ.Καραμπατάκης 2, Χ.Δημητριάδης 1, Α.Αναστασίου
Διαβάστε περισσότερα«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr!
«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος διαβήτη
Διαβάστε περισσότεραΜιχάλης Τσαματσούλης Χειρουργός Θώρακος. Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός»
Μιχάλης Τσαματσούλης Χειρουργός Θώρακος Καρδιοχειρουργική Κλινική Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός» Ασθενής 62 ετών με ΛΕΙΟΜΥΟΣΑΡΚΩΜΑ ΔΕΞΙΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΗΣ ΦΛΕΒΑΣ Το λειομυοσάρκωμα (LMS) της κάτω κοίλης φλέβας
Διαβάστε περισσότεραΙογενείς Ηπατίτιδες Ηπατίτιδα Β. Συχνές Ερωτήσεις
Ιογενείς Ηπατίτιδες Ηπατίτιδα Β Συχνές Ερωτήσεις Tι είναι ηπατίτιδα; Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα ζωτικό όργανο που βρίσκεται στο δεξιό άνω τμήμα της κοιλιακής χώρας. Έχει πολλές λειτουργίες και διαδραματίζει
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε
Διαβάστε περισσότεραΗ ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
31o Πανελλήνιο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Η ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΜΕΝΗ ΑΛΒΟΥΜΙΝΗ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ
Διαβάστε περισσότεραΟπισθοπεριτοναϊκή θέση Θ12 - Ο4 Δεξιός νεφρός χαμηλότερα από τον αριστερό ΔΕ νεφρός πίσω και κάτω από το ήπαρ/χοληδόχο κύστη ΑΡ νεφρός κάτω και επί
Οπισθοπεριτοναϊκή θέση Θ12 - Ο4 Δεξιός νεφρός χαμηλότερα από τον αριστερό ΔΕ νεφρός πίσω και κάτω από το ήπαρ/χοληδόχο κύστη ΑΡ νεφρός κάτω και επί τα έσω του σπλήνα Τα επινεφρίδια είναι άνω, πρόσθια και
Διαβάστε περισσότεραΠαγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Κ. ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ Παθολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Εξειδίκευση Σακχαρώδης Διαβήτης "Ασκληπιός" Διαγνωστικό Κέντρο Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου Είναι η πρώτη φορά που μια μη μεταδοτική
Διαβάστε περισσότεραΤο Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg).
EMA/230698/2013 EMEA/H/C/000944 Περίληψη EPAR για το κοινό ριβαροξαβάνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραwww.cirse.org Επεμβατική Ογκολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική
Επεμβατική Ογκολογία Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική www.cirse.org Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe Cardiovascular and Interventional
Διαβάστε περισσότεραΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ
ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ Β. Νικολαΐδου 1, Ε. Γκαλιαγκούση 1, Ι. Ζωγράφου 2, Χ. Σαμπάνης 2, Ε. Γαβριηλάκη 1, Α. Λαζαρίδης
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ
1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.
Διαβάστε περισσότερα29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ
29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η θρομβοεμβολική νόσος επιπλέκει 1/500-2000 κυήσεις. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στη λοχεία. Τα αέρια αίματος δεν θεωρούνται ευαίσθητη ή ειδική εξέταση για
Διαβάστε περισσότεραΤα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι : οι νεφροί
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ Η μεταμόσχευση οργάνων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία κατά την οποία, με εγχείριση, μεταφέρονται υγιή όργανα, από νεκρό ή ζωντανό δότη σε έναν σοβαρά πάσχοντα λήπτη με σκοπό την αποκατάσταση
Διαβάστε περισσότεραΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Εκπαιδευτικοί Στόχοι Χειρουργικής Παθολογία Ι και Χειρουργικής Παθολογίας ΙΙ (7 ο 8 ο εξάμηνο) ΑΘΗΝΑ Νοέμβριος 2016 Θεωρητική
Διαβάστε περισσότεραΜεταμόσχευση καρδιάς - πνευμόνων: σημερινή πραγματικότητα και μελλοντικές προοπτικές
Μεταμόσχευση καρδιάς - πνευμόνων: σημερινή πραγματικότητα και μελλοντικές προοπτικές Γεώργιος Η. Σαρρής Διευθυντής Δ 'Καρδιοχειρουργικού Τμήματος Παίδων και Συγγενών Καρδιοπαθειών, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό
Διαβάστε περισσότεραΙΚΤΕΡΟΣ. Γεώργιος Καλαμπόκης Λέκτορας Παθολογίας
ΙΚΤΕΡΟΣ Γεώργιος Καλαμπόκης Λέκτορας Παθολογίας Προέλευση ιδιότητες χολερυθρίνης [1] Καθημερινά παράγονται 4 mg/kg (250-350 mg) χολερυθρίνης στο δικτυοενδοθηλιακό σύστημα (ήπαρ, σπλήνας) Αιμοσφαιρίνη γηρασμένων
Διαβάστε περισσότεραProgram MSc in HPB Surgery Ακαδημαϊκό Έτος 2014-2015
Δευτέρα 08 Ιουνίου 2015 09.00-09.45 Ο σακχαρώδης διαβήτης στην χειρουργική του παγκρέατος Παπάνας Ν. Αν. Καθηγητής Παθολογίας, Δ.Π.Θ. 10.00-10.45 Μεταμοσχεύσεις νησιδίων παγκρέατος Παπαλόης Α. Βιολόγος,
Διαβάστε περισσότεραΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΕΣ Τι είναι οι Αιμορροΐδες; Η αιμορροϊδοπάθεια επηρεάζει πάνω από το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως, ωστόσο, το ποσοστό εκτιμάται ότι είναι στην πραγματικότητα ακόμη μεγαλύτερο
Διαβάστε περισσότερα1. Ορισµός Νόσου. 4. Συµπτωµατολογία / Κλινική εικόνα / Ευρήµατα (εργαστηριακά κ.α.)
1. Ορισµός Νόσου 2. Παθογένεια: η µελέτη της δηµιουργίας µιας παθολογικής κατάστασης, µια παθολογική κατάσταση σε συνάρτηση µε το αίτιο που την προκαλεί 3. Επιδηµιολογία: είναι η επιστηµονική µελέτη των
Διαβάστε περισσότεραΣπινθηρογραφική Απεικόνιση Ήπατος Σπληνός - Γαστρεντερικού Συστήματος
Εργαστήριο Πυρηνικής Ιατρικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 2014-2015 Σπινθηρογραφική Απεικόνιση Ήπατος Σπληνός - Γαστρεντερικού Συστήματος Παναγιώτης Αν. Γεωργούλιας
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος του Συντονιστή Μεταμοσχεύσεων και η προώθηση των μεταμοσχεύσεων στην Κύπρο
Ο ρόλος του Συντονιστή Μεταμοσχεύσεων και η προώθηση των μεταμοσχεύσεων στην Κύπρο Χρυστάλλα Δεσπότη ΑΝΛ, Συντονίστρια Μεταμοσχεύσεων Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας 30 Νοεμβρίου - 1 Δεκεμβρίου 2007 Μεταμοσχεύσεις
Διαβάστε περισσότεραΑΠΩΛΕΙΑ ΖΩΗΣ (οικογενειακή προστασία)
ΑΠΩΛΕΙΑ ΖΩΗΣ (οικογενειακή προστασία) Σε περίπτωση απώλειας ζωής του ασφαλισμένου από φυσιολογικά αίτια ή ατύχημα καταβάλλεται στους δικαιούχους το ποσό των: 10.000 (έως 40 ετών), 5.000 (41-50 ετών) και
Διαβάστε περισσότεραΥπεζωκοτικές συλλογές σε παθήσεις κάτω του διαφράγματος
Υπεζωκοτικές συλλογές σε παθήσεις κάτω του διαφράγματος Γιάννης Καλομενίδης 2η Πνευμονολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Αθηνών ΔΙΙΔΡΩΜΑΤΑ Κίρρωση Περιτοναϊκή κάθαρση Ουροθώρακας Γλυκινοθώρακας ΕΞΙΔΡΩΜΑΤΑ
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ - ΤΡΙΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ; Πρόδρομος Χυτίρογλου Βασιλική Κωτούλα-Δημητριάδου
ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ - ΤΡΙΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ; Πρόδρομος Χυτίρογλου Βασιλική Κωτούλα-Δημητριάδου ΑΙΤΙΟ ΜΙΑΣ ΝΟΣΟΥ: Ένας παράγοντας που σχετίζεται σαφώς με την εμφάνιση
Διαβάστε περισσότεραΥγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958
Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ
Διαβάστε περισσότεραProgram MSc in HPB Surgery Ακαδημαϊκό Έτος
Δευτέρα 12 Ιουνίου 2017 09.00-09.45 Σχεδιασμός πειραματικού ερευνητικού πρωτοκόλλου Υψηλάντης Πέτρος, Αν. Καθ. Πειραματικής Χειρουργικής, Δ.Π.Θ. 10.00-10.45 Ζωικά πρότυπα για την πρόκληση πειραματικής
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ - ΜΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ - ΜΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Kidney Health Australia σελίδα 1/6 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ; Όταν η νεφρική ανεπάρκεια είναι σε προχωρημένο στάδιο, οι νεφροί σας έχουν υποστεί τέτοια
Διαβάστε περισσότεραΔεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.
Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320
Διαβάστε περισσότεραΝοσος Cushing Μάθετε περισσότερα
Journalist Handbook 1 Πληροφορίες για Δημοσιογράφους Νοσος Cushing Μάθετε περισσότερα Νοσος Cushing 3 TΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟΣΟΣ CUSHING; Πριν μιλήσουμε για τη Νόσο Cushing, θα πρέπει να κατανοήσουμε την ασθένεια
Διαβάστε περισσότεραNETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Επιθηλιακά νεοπλάσματα με επικρατούσα νευροενδοκρινική διαφοροποίηση Συχνότητα εμφάνισης NET 1,9-5,76/100,000/
Διαβάστε περισσότεραΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου
ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ Ερασμία Ψημένου Πολυκυστική Νόσος Νεφρών 4 η κατα σειρά αιτία ένταξης σε αιμοκάθαρση Σημαντική νοσηρότητα και πριν την ένταξη σε ΤΝ Υπεύθυνες πρωτεϊνες πολυκυστίνη 1 και 2 Πολλαπλασιασμός
Διαβάστε περισσότεραΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ Τι πρέπει να ξέρει ο υποψήφιος εθελοντής αιμοδότης: - Κάθε υγιής άνδρας ή γυναίκα 18 62 ετών, μπορεί να δίνει άφοβα αίμα 3 4 φορές το χρόνο. - Ο όγκος αίματος που προσφέρει ο
Διαβάστε περισσότεραΟικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ
www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά
Διαβάστε περισσότεραΑσθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή.
Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. ΑΤΟΜΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα από έτους(λόγω
Διαβάστε περισσότεραΙ) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΕΝ ΟΗΠΑΤΙΚΟ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ: ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΕΚΤΟΜΗΣ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ Β. Τζιούφα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατοµικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ
Διαβάστε περισσότερα3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος του κυκλοφορικού συστήματος;...... 2. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από: i 3.
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΥΣ, ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ Πρόδρομος Χυτίρογλου Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΒΙΟΨΙΑΣ ΗΠΑΤΟΣ Χρόνια
Διαβάστε περισσότερα«ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ»
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ «ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ» ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΧΕΡΙΑΝΙ ΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΑπάντηση. Συγχρονική μελέτη
Ερώτηση Ποιο είδος μελέτης και γιατί θεωρείτε πως είναι το καταλληλότερο για την εκτίμηση της συχνότητας του διαβήτη τύπου 2 στον πληθυσμό μιας πόλης; Περιγράψτε συνοπτικά (εντός 100 λέξεων) τον σχεδιασμό
Διαβάστε περισσότεραΠεριορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες
17 Μαίου 2019 ΕΜΑ/267216/2019 Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες Η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης
Διαβάστε περισσότεραφροντιστήρια επίγνωση
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑ.Λ. 2013 ΜΑΘΗΜΑ: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ Επιμέλεια θεμάτων: Εμμανουέλα Μαθιουδάκη, Βιολόγος ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΣΠΛΗΝΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΗΠΑΡ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΣΠΛΗΝΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΣ ΗΠΑΡ Φωτεινή Μάλλη 2 3 Ωοειδής, ιώδης, μαλακός ΣΠΛΗΝΑΣ Μεγεθος και σχημα γροθιάς Το πιο ευαισθητο κοιλιακό όργανο Ανω και εξω μοίρα αριστερού
Διαβάστε περισσότεραΧρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων
Χρόνιες Ασθένειες Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων Χρόνιες Ασθένειες Όπως συμβαίνει με κάθε ετησίως ανανεούμενο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, έτσι και το ασφαλιστήριο υγείας είναι σχεδιασμένο
Διαβάστε περισσότεραΤι κάνουμε λάθος και δεν προχωράει η μεταμόσχευση ήπατος στην Αθήνα: Διοικητικά
1ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ήπατος Παγκρέατος Χοληφόρων Τι κάνουμε λάθος και δεν προχωράει η μεταμόσχευση ήπατος στην Αθήνα: Διοικητικά 5 Μαρτίου 2017 Ανδρέας Καραμπίνης-Πρόεδρος Ε.Ο.Μ
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος της αιμαφαίρεσης στην ΑΒΟ ασύμβατη μεταμόσχευση νεφρού και στη νεφρική απόρριψη
Ο ρόλος της αιμαφαίρεσης στην ΑΒΟ ασύμβατη μεταμόσχευση νεφρού και στη νεφρική απόρριψη Μελεξοπούλου Χριστίνα Νεφρολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» Page
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Το ήπαρ To συκώτι (ήπαρ) είναι ένα από τα µεγαλύτερα και σηµαντικότερα όργανα. Βρίσκεται κάτω από τα πλευρά, δεξιά από την κοιλιά. Ζυγίζει
Διαβάστε περισσότερα