περιεχόµενα 2 ο µέρος Αναλυτική θεωρία και απαντήσεις των ερωτήσεων του σχολικού βιβλίου Κριτήρια αξιολόγησης

Transcript

1

2 περιεχόµενα 1 ο µέρος Αναλυτική θεωρία και απαντήσεις των ερωτήσεων του σχολικού βιβλίου Η Είδηση Α. Η είδηση και το σχόλιο 1. Το γεγονός και το σχόλιο σελ Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης σελ Παρεµβολή ξένου σχολίου στην είδηση σελ ιαπλοκή του γεγονότος µε το σχόλιο σελ. 16 Λεξιλόγιο (σχετικό µε το σχόλιο και την είδηση) σελ. 18 Θέµατα για συζήτηση και Έκφραση - Έκθεση σελ. 21 Β. Οργάνωση και παρουσίαση της είδησης 1. Η οργάνωση της είδησης σελ Η οπτική γωνία του δηµοσιογράφου στην είδηση σελ Ο τίτλος της είδησης σελ Συντακτικά στοιχεία στην είδηση σελ Το σχόλιο πάνω σε µία είδηση σελ. 55 Λεξιλόγιο (σχετικό µε το χρόνο) σελ. 57 Θέµατα για συζήτηση και Έκφραση - Έκθεση σελ ο µέρος Κριτήρια αξιολόγησης 1 ο Κριτήριο: Το τρίγωνο της διαπλοκής σελ ο Κριτήριο: εν υπάρχουν πρώτοι και τελευταίοι σελ ο Κριτήριο: Η ψευδαίσθηση της αλήθειας σελ. 92

3

4 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 5 H EÉÄÇÓÇ Α. Η είδηση και το σχόλιο 1. Το γεγονός και το σχόλιο 2. Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης 3. Παρεµβολή ξένου σχολίου στην είδηση 4. ιαπλοκή του γεγονότος µε το σχόλιο Β. Η οργάνωση και η παρουσίαση της είδησης 1. Η οργάνωση της είδησης 2. Η οπτική γωνία του δηµοσιογράφου στην είδηση 3. Ο τίτλος της είδησης 4. Συντακτικά στοιχεία στην είδηση α. Η σειρά των λεκτικών συνόλων στην είδηση β. Ενεργητική και παθητική σύνταξη στην είδηση γ. Χρήση των ονοµατικών προσδιορισµών στην είδηση Xρήση ονοµάτων και επιθέτων δ. Ο προσδιορισµός του χρόνου στην είδηση 5. Το σχόλιο πάνω σε µία είδηση Είδηση Αναγγελία, ανακοίνωση γεγονότος που γίνεται από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τον Τύπο. Ειδησεογραφία Το σύνολο των ειδήσεων ενός χρονικού διαστήµατος, συνήθως µιας ηµέρας, και η αναγραφή τους στον Τύπο.

5 6 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Α. Η είδηση και το σχόλιο 1. Το γεγονός και το σχόλιο Σκοπός Μέθοδος Πηγή Περιεχόµενο Αποδοχή Τοµείς δηµοσιογραφίας Ειδησεογραφία Ερµηνευτική δηµοσιογραφία (άρθρο, σχόλιο, χρονογράφηµα, γελοιογραφία) ανακοίνωση γεγονότων σχολιασµός γεγονότων αναγραφή ειδήσεων ερµηνεία ειδήσεων εξακριβωµένα στοιχεία γνώµη / συναισθήµατα του συντάκτη αντικειµενικότητα υποκειµενικότητα θετική µε επιφύλαξη Προσοχή! Τα όρια ανάµεσα στην ειδησεογραφία και την ερµηνευτική δηµοσιογραφία είναι τις περισσότερες φορές δυσδιάκριτα, καθώς η απόλυτη αντικειµενικότητα είναι, στην πραγµατικότητα, ανέφικτη. Η αντικειµενικότητα και η υποκειµενικότητα στην είδηση Είναι, λοιπόν, πολύ σηµαντικό για τον αναγνώστη ή τον ακροατή της είδησης να µπορεί να διακρίνει το σχόλιο από το γεγονός, γιατί, έτσι, µπορεί ανεπηρέαστα να διαµορφώνει τη δική του γνώµη. Γεγονός Οτιδήποτε έχει γίνει, το συµβάν. Αποτελεί το αντικειµενικό περιεχόµενο της είδησης, δηλαδή αυτό που έγινε. Παράδειγµα Έγινε εκστρατεία αιµοληψίας στη Θεσσαλονίκη Σχόλιο Κρίση, ευµενής ή δυσµενής για ένα γεγονός που διατυπώνει κάποιος προφορικά ή γραπτά. Αποτελεί το υποκειµενικό στοιχείο της είδησης, δηλαδή την κρίση που διατυπώνει ο δηµοσιογράφος, ερµηνεύοντας, αποδοκιµάζοντας ή επιδοκιµάζοντας αυτό που έγινε. Παράδειγµα Είχε µεγάλη απήχηση η εκστρατεία αιµοληψίας που έγινε στη Θεσσαλονίκη.

6 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 7 Να παρατηρήσετε τα αποσπάσµατα της διπλανής στήλης και να τα κατατάξετε σε δύο κατηγορίες: α. σ αυτά που απλώς ανακοινώνουν ένα γεγονός, β. σ αυτά που συνδυάζουν την ανακοίνωση του γεγονότος µε το σχόλιο. Ύστερα να επιλέξετε δύο αποσπάσµατα της πρώτης (α) κατηγορίας και να τα σχολιάσετε. Μπορείτε, αν θέλετε, να τροποποιήσετε τη διατύπωση του αποσπάσµατος (σχολ. βιβλ. σ.15). 1η κατηγορία: απλή ανακοίνωση γεγονότων παρουσιάζουν τα ακόλουθα αποσπάσµατα: Σαράντα χιλιάδες βρέφη... (γάλα, ψωµί, κλπ.) Ο εικοσιπεντάχρονος Κ.Π.... από µέτρα ύψος. ηλώνοντας ότι ελπίζει να ζήσει... της φτωχικής επαρχίας Τσάκο. 2η κατηγορία: ανακοίνωση γεγονότων που συνοδεύεται µε σχόλιο παρουσιάζουν τα ακόλουθα αποσπάσµατα: Σε ένα χωρίς προηγούµενο... όσων λιµοκτονούν στην Αφρική. Η Κριστίνα Σαντσέζ... θέλει να εγκαταλείψει την αρένα. Από την αρχή των βοµβαρδισµών... τις βαθιές πληγές του πολέµου. Σχολιασµός δύο παραδειγµάτων της 1ης κατηγορίας Η είδηση ότι καθηµερινά σαράντα χιλιάδες µικρά παιδιά πεθαίνουν από την πείνα, αποδεικνύει περίτρανα ότι ο πολιτισµός της ευµάρειας και των υλικών ανέσεων πάσχει σοβαρότατα από έλλειµµα ανθρωπιάς. Η αισιοδοξία και η ελπίδα είναι κινητήριες δυνάµεις που οπλίζουν τον άνθρωπο να αγωνίζεται σε όλο το ταξίδι της ζωής του. Μια αναλφάβητη γυναίκα από την Αργεντινή, 110 ετών, άρχισε µαθήµατα ανάγνωσης και γραφής γιατί, όπως τόνισε, ήθελε να προετοιµαστεί για το µέλλον. Η αισιοδοξία και η µαχητικότητά της ας αποτελέσουν το καλύτερο παράδειγµα για όλους µας. Να παρουσιάσετε σε πέντε περίπου στίχους ένα αξιοσηµείωτο γεγονός που αφορά το σχολείο σας, π.χ. κάποια δραστηριότητα των µαθητικών κοινοτήτων, και ένα άλλο που αφορά την περιοχή σας, π.χ. την ίδρυση µιας βιβλιοθήκης. να ξαναγράψετε ύστερα την είδηση προσθέτοντας και το σχόλιο (σχολ. βιβλ. σ.16). Παρουσίαση ενός αξιοσηµείωτου γεγονότος που αφορά το σχολείο µας Το έργο του γνωστού Ρώσου συγγραφέα Άντον Τσέχωφ Ο Γλάρος ανέβασε χθες σε βραδινή παράσταση η

7 8 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση θεατρική οµάδα του Λυκείου µας στο αµφιθέατρο του σχολείου. Παρουσίαση ενός γεγονότος που αφορά την περιοχή µας Περατώθηκαν οι εργασίες για την αναπαλαίωση και τη συντήρηση ενός µεγάλου νεοκλασικού κτιρίου στη συνοικία µας. Το κτίριο αυτό θα καλύψει λειτουργικές ανάγκες του δήµου. Αναδιατύπωση των δύο προηγούµενων ειδήσεων µε σχολιασµό. Σκληρά εργάστηκε η θεατρική οµάδα του σχολείου µας για να ανεβάσει µια παράσταση υψηλών απαιτήσεων. Το τόλµηµα ήταν µεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς πως Ο Γλάρος, το περίφηµο έργο του Τσέχωφ, είναι έργο πολυδιάστατο και βαθύτατα στοχαστικό. ίκαια υπερηφανεύονται οι γείτονές µας για το νεοκλασικό κτίριο της συνοικίας µας που πρόσφατα συντηρήθηκε και αναπαλαιώθηκε. Τώρα ορθώνεται υπερήφανο για να θυµίζει µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο άλλες ωραίες εποχές. Ταυτόχρονα όµως το κτίριο αυτό θα καλύψει και επείγουσες λειτουργικές ανάγκες του δήµου µας.

8 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 9 Ένα γεγονός είναι δυνατόν να σχολιάζεται µε τους ακόλουθους τρόπους: µε Επίθετα µε Επιρρήµατα µε Ολόκληρες προτάσεις Και η στίξη είναι σχόλιο Ερωτηµατικό (): εκφράζει την απορία ή τη δυσπιστία. Σε παρένθεση () δείχνει ειρωνεία, την αµφιβολία για την αξιοπιστία. Θαυµαστικό (!): χρησιµοποιείται όταν θέλουµε να δώσουµε έµφαση σε κάτι απίστευτο ή ανόητο που ακούσαµε. Το θαυµαστικό σε παρένθεση (!) χρησι- µοποιείται για να δηλώσει απορία, αµφισβήτηση και ειρωνεία. Εισαγωγικά ( ): χρησιµοποιούνται, όταν περικλείουµε τα λόγια κάποιου όπως: σε ρητά ή παροιµίες, σε φράσεις ή λέξεις που δε χρησιµοποιούνται µε το συνηθισµένο τους νόηµα ή χρησιµοποιούνται ειρωνικά, αλλά και σε τίτλους βιβλίων, ονόµατα εφηµερίδων, περιοδικών. Αποσιωπητικά ( ): χρησιµοποιούνται όταν η φράση δεν ολοκληρώνεται από συγκίνηση, ντροπή, αποδοκιµασία, αγανάκτηση, περιφρόνηση, απειλή, α- νησυχία, ή για να δείξουν ότι διακόπηκε η συνοµιλία απότοµα χωρίς να ολοκληρωθεί. Παράδειγµα Αδίστακτος εµπρηστής έβαλε φωτιά στην Πάρνηθα. Παράδειγµα Ο Ολυµπιακός και πάλι διέσυρε τον ΠΑΟ. Παράδειγµα Η Κριστίνα ανήκει στην ανώτατη κατηγορία των ταυροµάχων. Ο ανδρικός σοβινισµός, όµως, είναι πιο άγριος από τους ταύρους. Οι άρρενες συνάδελφοί της αρνούνται να τη δεχτούν στον κύκλο τους. Η Κριστίνα τώρα θέλει να εγκαταλείψει την αρένα. (σχολ. βιβλ. σ. 16) Παράδειγµα Καµάρωνε πως ήταν ο καλύτερος () ποδοσφαιριστής (σχολ. βιβλ. σ. 17) Παράδειγµα Νέα (!) µέτρα για την καταπολέµηση της ανεργίας Παράδειγµα Και στην Αθήνα παιδιά κατά παραγγελίαν. (σχολ. βιβλ. σ. 39) Παράδειγµα Συντήρηση τροφίµων µε ακτινοβολία (σχολ. βιβλ. σ. 17)

9 10 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Να παρατηρήσετε τα παραδείγµατα της διπλανής στήλης και να προσδιορίσετε το είδος του σχολίου (θαυµασµό, ενθάρρυνση, ευχαρίστηση, έκπληξη, συµφωνία, αποδοκιµασία, αποστροφή, αγανάκτηση, κατάπληξη, αποθάρρυνση, δισταγµό, απορία, αµφισβήτηση, ειρωνεία, έµφαση) που εκφράζουν τα ση- µεία στίξης στην κάθε περίπτωση (σχολ. βιβλ. σ.17). Το θαυµαστικό εκφράζει θαυµασµό και απορία. Τα αποσιωπητικά στο τέλος της πρότασης εκφράζουν ειρωνεία και έκπληξη. Τα αποσιωπητικά δηλώνουν αποδοκιµασία και αποστροφή. Η λέξη SOS γραµµένη µε κεφαλαία και εντός εισαγωγικών δηλώνει έµφαση, ενθάρρυνση και συµφωνία του συντάκτη µε τη συγκεκριµένη ενέργεια. Τα αποσιωπητικά δηλώνουν αποστροφή, αποδοκιµασία και ειρωνεία. Τα αποσιωπητικά υποδηλώνουν ειρωνεία, αµφισβήτηση και αποστροφή. Το ερωτηµατικό υποδηλώνει ειρωνεία, αποδοκιµασία και αποστροφή. Το ερωτηµατικό υποδηλώνει αποθάρρυνση, απορία και ειρωνεία. Το θαυµαστικό εντός εισαγωγικών δηλώνει την κατάπληξη και το δισταγµό του συντάκτη. Το ερωτηµατικό εντός εισαγωγικών υποδηλώνει την αµφισβήτηση του συντάκτη. Να αποδοθεί λεκτικά το σχόλιο που εκφράζουν τα σηµεία στίξης στις παραπάνω φράσεις (σχολ. βιβλ. σ.17). Αξιέπαινος είναι ο ποδοσφαιριστής αυτός που διαπρέπει στα γήπεδα αν και έχει ένα χέρι. Αν είναι δυνατό να µπει στη φυλακή από δική του και µόνο επιµονή. Είναι τραγικό ένα είδος θηλαστικού, όπως η φώκια, να αφανίζεται καθηµερινά από το ανελέητο κυνήγι. Το συµβούλιο της Ευρώπης διεξάγει σπουδαίο αγώνα για τη διάσωση του σπάνιου αυτού θηλαστικού. Η Άγκυρα προκλητικά και χωρίς ενδοιασµούς απαιτεί την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Προκαλεί ποικίλα ερωτηµατικά και ειρωνικά χαµόγελα η προσπάθεια να συντηρηθούν τρόφιµα µε ακτινοβολία. Ελάχιστα πια είναι σήµερα δυστυχώς τα εναποµείναντα δάση. εν ξέρει κανείς σήµερα αν πρέπει να τρώει ή να µην τρώει.

10 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 11 Είναι αξιοπερίεργο πώς κατόρθωσε να ανέβει στην Πάρνηθα σε µία µόνο ώρα. ήλωνε µε έπαρση πως ήταν ο καλύτερος ποδοσφαιριστής, γεγονός που είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς. Να γράψετε πέντε σύντοµες ειδήσεις παρουσιάζοντας το σχόλιό σας µε τα κατάλληλα σηµεία στίξης (σχολ. βιβλ. σ.17). Εγκαινιάστηκε επιτέλους η νέα πτέρυγα του νοσοκοµείου παίδων! Μετά την τριήµερη κακοκαιρία που έπληξε µερικές περιοχές της χώρας, πόσο τάχα θα ανέβουν πάλι οι τιµές των οπωροκηπευτικών Ευχής έργο θα ήταν να παραιτηθεί ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ο υπουργός Γεωργίας. Τελευταία ο αριθµός των αδέσποτων σκύλων που τριγυρνάει στο κέντρο της πόλης έχει µειωθεί ή συµβαίνει ακριβώς το αντίθετο Η υπερβολική ταχύτητα του οδηγού είναι η µοναδική () αιτία για το θανατηφόρο τροχαίο δυστύχηµα που έγινε σήµερα τα ξηµερώµατα στη λεωφόρο Ποσειδώνος. 2. Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης Η δηµοσιογραφική είδηση είναι ένα είδος επικοινωνίας µε µέσο το λόγο, γραπτό ή προφορικό. Όπως παρατηρείτε στο διάγραµµα που ακολουθεί, η είδηση αποτελεί το µήνυµα που στέλνει ο ποµπός δηµοσιογράφος, στον δέκτη, δηλαδή στον αναγνώστη ή στον ακροατή. Πώς η θέση της εφηµερίδας επηρεάζει την ιεράρχηση των ειδήσεων Πολλές φορές, όµως, οι ειδήσεις που απλώς καταγράφουν ένα γεγονός χωρίς να το σχολιάζουν, δεν είναι απαλλαγµένες από το υποκειµενικό στοιχείο. Η θέση του δηµοσιογράφου ή του µέσου επηρεάζει την ιεράρχηση και την παρουσίαση της είδησης. Μήνυµα (είδηση) Ποµπός έκτης (δηµοσιογράφος) (αναγνώστης / ακροατής) Τα πρωτοσέλιδα µιας ηµέρας

11 12 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης I. Προβολή της είδησης από το δηµοσιογράφο Εξαρτάται από τον τρόπο προβολής της είδησης: Τίτλος Παρατηρήστε τον τρόπο µε τον οποίο διαφοροποιείται η είδηση: α) µέσω του τίτλου β) µέσω της εικόνας Έκταση Θέση Λόγος / Εικόνα ΙΙ. Πρόσληψη της είδησης από τον αναγνώστη / ακροατή Εξαρτάται από το περιβάλλον στο οποίο ανήκει ο δέκτης: Κοινωνικό Πνευµατικό Οικονοµικό Ιδεολογικό Προσοχή! Οι αναγνώστες ή οι ακροατές δεν αντιλαµβάνονται πάντα µε τον ίδιο τρόπο το περιεχόµενο της είδησης. Ο βαθµός πρόσληψης της είδησης εξαρτάται συχνά από τις γνώσεις και τις εµπειρίες τους (εξωγλωσσικό περιβάλλον). Οµαδική εργασία Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, να εργαστείτε σε οµάδες: Κάθε οµάδα να συγκεντρώσει αποκόµµατα από διαφορετικές εφηµερίδες που αφορούν την ίδια είδηση, να τα συγκρίνει και να γράψει τα συµπεράσµατά της, για να τα παρουσιάσει στην τάξη (σχολ. βιβλ. σ.18). Οι προστάτες της δηµοσιογραφίας Η συζήτηση που άρχισε τις ηµέρες αυτές, προκειµένου να παταχθεί το φαινόµενο διαφθοράς και συναλλαγής

12 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 13 µιας µερίδος δηµοσιογράφων µε το ηµόσιο και άλλα κέντρα εξουσίας, υποκρύπτει µεγάλη δόση υποκρισίας, αν όχι και την επιδίωξη αποπροσανατολισµού της κοινής γνώµης ως προς τις διαστάσεις και την υφή του προβλή- µατος. Το δηµοσιογραφικό επάγγελµα έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Η σηµαντικότερη, ίσως, από αυτές είναι ότι το προϊόν εκάστου εξ ηµών κυκλοφορεί κατά κανόνα σε καθηµερινή βάση, µε αποτέλεσµα το ίδιο καθηµερινά να ελέγχεται και να κρίνεται ο δηµοσιογράφος. Και φυσικά δεν εννοούµε µόνο την εποπτεία του αναγνωστικού, του τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού του κοινού. Αναφερόµαστε, κατά πρώτο λόγο, στον εσωτερικό έλεγχο που υφίσταται ο δηµοσιογράφος από τους προϊσταµένους του στο µέσον ενηµέρωσης που εργάζεται. του Στάµου Ζουλά Βαθιές τοµές χωρίς νόµους και διατάξεις. Ας µην κρυβόµαστε πίσω από το δάχτυλό µας... Ο χώρος της δηµοσιογραφίας χρειάζεται αλλαγή για λόγους, πρωτίστως, οικονοµικούς, λόγους επιβίωσης και, βεβαίως, για λόγους ηθικής απέναντι στους αναγνώστες και τους ακροατές. Το θέµα, που για δικούς της λόγους έφερε στην επικαιρότητα η κυβέρνηση, δεν είναι ανύπαρκτο. Όχι µόνο η πολυθεσία, αλλά η διαπλεκόµενη πολυθεσία, είναι το µεγάλο πρόβληµα το οποίο θολώνει και το έργο των δηµοσιογράφων και την ποιότητα της υπηρεσίας που προσφέρουν. του Σπύρου Σουρµελίδη Σύγκριση των δύο αποσπασµάτων Τόσο στο ένα όσο και στο άλλο απόσπασµα παρουσιάζεται το ίδιο ζήτηµα. Πρόκειται για το ζήτηµα της κρίσης της δηµοσιογραφίας. Εντούτοις η είδηση σχολιάζεται µε διαφορετικό τρόπο. Ο υποκειµενισµός υπεισέρχεται στο σχολιασµό και των δύο αποσπασµάτων, διαφοροποιείται όµως η οπτική γωνία. Στο πρώτο απόσπασµα ο δηµοσιογράφος τονίζει τις ιδιαιτερότητες του επαγγέλµατος, ιδιαιτερότητες που το καθιστούν άµεσα ελεγχόµενο όχι µόνο από την κοινή γνώµη, αλλά και από τους προϊσταµένους των δηµοσιογράφων. Αντίθετα, στο δεύτερο απόσπασµα επισηµαίνονται οι παράγοντες εκείνοι (όπως οικονοµικοί, λόγοι επιβίωσης, λόγοι ηθικής) που καθιστούν το επάγγελµα ιδιαίτερα ευάλωτο. Εξάλλου, ακόµη και οι τίτλοι των δύο κειµένων προαναγγέλλουν τη θέση των σχολιαστών.

13 14 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση 3. Παρεµβολή ξένου σχολίου στην είδηση Πολλές φορές ο δηµοσιογράφος, ενώ δεν εκφράζει την άποψή του για το γεγονός, περιλαµβάνει στην είδηση το σχόλιο που έκανε γι αυτό κάποιο άλλο πρόσωπο. Με την τακτική του αυτή αποβλέπει στην ακριβή και αντικειµενική πληροφόρηση. Η παρεµβολή ξένου σχολίου στην είδηση δηλώνεται: α) µε ειδικά σηµεία στίξης (κόµµατα, εισαγωγικά, παρενθέσεις κ.λπ.) Παράδειγµα Όπως µας είπε ο διευθυντής της Σχολής Τυφλών, Ο Ποντικάκης είχε πάει στη Σχολή πριν από τέσσερις µήνες και παρακολουθούσε µαθήµατα. Είχε βέβαια µειωµένη όραση, αλλά κυκλοφορούσε άνετα στους δρόµους και σύντοµα θα έπαιρνε από την αστυνοµία άδεια µικροπωλητή. Ο Λάµπρου ήταν µόνο ενάµιση µήνα στη Σχολή. (σχολ. βιβλ., σ. 32) β) µε κατάλληλες εκφράσεις (όπως ανακοίνωσε, ανέφερε, ισχυρίζεται ) Παράδειγµα Χιτώνας που ανακαλύφθηκε πριν δύο χρόνια σε χωριό της Εύβοιας κατά τη διάρκεια των ανασκαφών από ελληνοβρετανική αρχαιολογική αποστολή, είναι πιθανότατα το αρχαιότερο ένδυµα που έχει ανακαλυφθεί µέχρι σήµερα στην Ευρώπη, σύµφωνα µε τη γνώµη των Ελλήνων ειδικών που ολοκληρώνουν τη συντήρησή του. (σχολ. βιβλ. σ. 20) Να θυµάσαι! Η χρήση εισαγωγικών και κατάλληλων εκφράσεων γίνεται για να αποφευχθεί η διαπλοκή του γεγονότος µε το σχόλιο και για να καταστεί σαφής η πρόθεση αντικειµενικότητας του δηµοσιογράφου.

14 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 15 Να διαβάσετε τα αποσπάσµατα της διπλανής στήλης και να απαντήσετε στις ερωτήσεις: Ποιες λέξεις ή φράσεις αποτελούν το σχόλιο που µεταφέρει ο δηµοσιογράφος Με ποιους τρόπους δείχνει ότι πρόκειται για τη γνώµη κάποιου άλλου Σε τι αποβλέπει αυτή η τακτική του (σχολ. βιβλ. σ.20) σχόλιο: Είναι πιθανότατα... συντήρησή του. τρόπος: Χρησιµοποιείται η λέξη πιθανότατα και η φράση σύµφωνα... Ελλήνων ειδικών. σκοπός: Ο δηµοσιογράφος προσπαθεί να κινήσει το ενδιαφέρον στον αναγνώστη, χωρίς όµως να αναλαµβάνει και την ευθύνη της απόλυτης αξιοπιστίας. σχόλιο: τις σηµαντικές υπηρεσίες... πυρηνικού πολέµου, τρόπος: Στην εισαγωγή χρησιµοποιείται η φράση όπως ανακοίνωσε. Χρησιµοποιούνται επίσης εισαγωγικά στο απόσπασµα τις σηµαντικές... πυρηνικού πολέµου. σκοπός: Να τονιστεί η αντικειµενικότητα και η αξιοπιστία. Χρησιµοποιώντας τις κατάλληλες εκφράσεις (π.χ. όπως ανακοίνωσε, όπως ανέφερε, όπως ισχυρίζεται, σύµφωνα µε τη γνώµη κτλ.) και τα στοιχεία στίξης που χρειάζονται, να γράψετε σε οκτώ περίπου στίχους µια αθλητική είδηση, την οποία υποτίθεται ότι σχολιάζει πρώτα ο προπονητής της νικήτριας οµάδας και έπειτα ο προπονητής της ηττηµένης (σχολ. βιβλ. σ.20). Σήµερα, όπως ανακοίνωσε ο προπονητής της νικήτριας οµάδας, δικαιούµαστε να χαιρόµαστε για το αποτέλεσµα του αγώνα. Μπράβο στους παίκτες της οµάδας µας που έφεραν αυτή τη νίκη! Κατά τη γνώµη µου το αποτέλεσµα ήταν δίκαιο, ανταπάντησε ο προπονητής της οµάδας των ηττηµένων. Η κατάστασή µας είναι απελπιστική. Έχουµε αλήθεια ελπίδες να φέρουµε νίκες στους επόµενους αγώνες, παρουσιάζοντας αυτά τα χάλια

15 16 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση 4. ιαπλοκή του γεγονότος µε το σχόλιο Μερικές φορές ο δηµοσιογράφος παράλληλα µε την ανακοίνωση της ε ί δ η- σης παρεµβάλλει και το δικό του σχόλιο για το γεγονός που παρουσιάζει µε αποτέλεσµα πολλές φορές να µην είναι δυνατή από τον αναγνώστη / ακροατή η διάκριση του αντικειµενικού από το υποκειµενικό στοιχείο. Γεγονός (αντικειµενικό στοιχείο) ιαπλοκή γεγονότος - σχολίου από τον δηµοσιογράφο Το σχόλιο συνυφαίνεται µε το γεγονός Κίνδυνος παραπληροφόρησης του αναγνώστη Σχόλιο (υποκειµενικό στοιχείο) Ο µόνος τρόπος, που µπορεί να διασφαλίσει την εγκυρότητα της ενηµέρωσης, είναι όταν το σχόλιο παρουσιάζεται χωριστά από την ανακοίνωση του γεγονότος. Έτσι, ο δηµοσιογράφος δείχνει να σέβεται τον αναγνώστη εφόσον δεν του επιβάλλει µια άποψη αλλά του αφήνει περιθώριο επιλογής. ιαχωρισµός του γεγονότος από το σχόλιο Γεγονός (αντικειµενικό στοιχείο) ιαχωρισµός του γεγονότος από το σχόλιο Γεγονός + αξιολογική κρίση Ευδιάκριτα Πολύπλευρη πληροφόρηση του αναγνώστη Σχόλιο (υποκειµενικό στοιχείο) Παράδειγµα Το σχόλιο συνυφαίνεται µε το γεγονός Οι εµπρηστές χτύπησαν και πάλι στην Αττική. Αυτή τη φορά στην πευκόφυτη περιοχή Νταού Πεντέλης, µε στόχο να κατακάψουν ό,τι είχε αποµείνει από τις περσινές και τις προπέρσινες πυρκαγιές που είχαν βάλει εκεί. Το σατανικό σχέδιό τους χάρη στη γιγαντιαία κινητοποίηση όλων των κρατικών φορέων δεν ολοκληρώθηκε (σχολ. βιβλ. σ. 21) Παράδειγµα Σχόλιο ευδιάκριτο Από πυρκαγιά που ξέσπασε χτες το απόγευµα στην Πεντέλη κινδύνεψε σοβαρά άλλος ένας εθνικός δρυµός στην Αττική. Η φωτιά ξεκίνησε στις τέσσερις η ώρα από τη ρεµατιά, πίσω από το µοναστήρι του Παντοκράτορα. Έκαψε δέκα στρέµµατα πευκοδάσους και απείλησε τα σπίτια της περιοχής. Άγνωστα παραµένουν ακόµα τα αίτια της πυρκαγιάς, µας είπε ο αστυνοµικός διευθυντής της Ν. Αττικής, αλλά οι κάτοικοι µιλούν ανοιχτά για εµπρησµό. (σχολ. βιβλ., σ. 21)

16 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 17 Να διαβάσετε τα αποσπάσµατα της διπλανής στήλης, να εντοπίσετε τα σχόλια και να βρείτε ποιος σχολιάζει κάθε φορά. Σε ποια είδηση παρουσιάζεται το σχόλιο χωριστά από την ανακοίνωση του γεγονότος, και εποµένως είναι ευδιάκριτο, και σε ποια συµβαίνει το αντίθετο (σχολ. βιβλ. σ.21) 1ο απόσπασµα γεγονός: Από πυρκαγιά... της περιοχής σχόλιο: Άγνωστα παραµένουν... για εµπρησµό. Το γεγονός σχολιάζεται από τους κατοίκους της περιοχής και τον αστυνοµικό διευθυντή. Το σχόλιο είναι ευδιάκριτο γιατί τοποθετείται σε άλλη παράγραφο. 2ο απόσπασµα γεγονός: στην πευκόφυτη... ό,τι είχε αποµείνει... προπέρσινες πυρκαγιές. Χτες κινδύνεψαν... ο συνοικισµός. σχόλιο: Όλο το υπόλοιπο κείµενο αποτελεί σχόλιο, το οποίο όµως δεν είναι απόλυτα εµφανές και ευδιάκριτο αφού διαπλέκεται µε το γεγονός, γι αυτό απαιτείται η κριτική ικανότητα του αναγνώστη για να το διακρίνει. Να γράψετε σε δύο παραγράφους µια είδηση για ένα σηµαντικό πραγµατικό ή φανταστικό γεγονός (π.χ. για ένα αυτοκινητιστικό ατύχηµα). Στην πρώτη παράγραφο να εκθέσετε το γεγονός και στη δεύτερη να παρουσιάσετε τα σχόλιά σας γι αυτό (σχολ. βιβλ. σ.21). Αρνείται το αµερικανικό Πεντάγωνο να τιµωρήσει τον Τζέιµς Ματίς, υποστράτηγο των πεζοναυτών, ο οποίος ήταν επικεφαλής αποστολών στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Ο Τζέιµς Ματίς πρόσφατα δήλωσε σε ακροατήριο διακοσίων ανθρώπων ότι έχει πλάκα να πυροβολείς κάποιους. Αυτός ο υπέροχος αρχηγός, κατά τις δηλώσεις του στρατηγού Μάικλ Χαγκί, διοικητή των Αµερικανών πεζοναυτών, χαίρει της εκτίµησης της αµερικάνικης στρατιωτικής ηγεσίας. Λησµονούν οι φίλοι µας οι Αµερικανοί πόσο όλεθρο έχουν προκαλέσει σε φτωχές χώρες, όπως το Αφγανιστάν και το Ιράκ, επικαλούµενοι τις ύψιστες αξίες της δηµοκρατίας, της ειρήνης και της ελευθερίας. Να συζητήσετε το απόσπασµα από το βιβλίο του Umberto Ecco Η Σηµειολογία στην καθηµερινή ζωή (σχολ. βιβλ. σ.22). Η συζήτηση για την αντικειµενικότητα της ενηµέρωσης και τη διάκριση του γεγονότος από το σχόλιο είναι

17 18 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση πάντοτε επίκαιρη. Στην εποχή µας, εποχή της πληροφόρησης η ζωή του πολίτη εξαρτάται, κατά ένα µεγάλο βαθµό, από τα µηνύµατα που καθηµερινά ο ίδιος δέχεται. Όσο πιο αναλλοίωτα και πραγµατικά είναι τα γεγονότα που παρουσιάζονται, τόσο ευκολότερα το ευρύ κοινό είναι σε θέση να τα κρίνει και να τα αξιολογήσει σωστά. Οι φορείς της ενηµέρωσης από τη δική τους πλευρά έχουν τεράστια ευθύνη, καθώς οι ίδιοι διαµορφώνουν, κατά κύριο λόγο, την κοινή γνώµη. Η ευθύνη τους έγκειται στο γεγονός ότι η είδηση πρέπει να αξιολογείται µε κριτήρια όσο το δυνατόν πιο αντικειµενικά, χωρίς να υπεισέρχονται βεβιασµένες κρίσεις και γνώµες που διαστρεβλώνουν την πραγµατικότητα. Η άποψη του Έκο ότι κακή είναι η είδηση εκείνη στην οποία γνώµη και έκθεση του γεγονότος µπερδεύονται επικυρώνει του λόγου το αληθές. Καθώς µάλιστα στην εποχή µας ο πολίτης κατακλύζεται µε σωρεία ετερόκλητων και αντιφατικών µηνυµάτων, οι δηµοσιογράφοι έχουν καθήκον να τον προστατέψουν από την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα, θωρακίζοντας ταυτόχρονα και το δικό τους λειτούργηµα. Λεξιλόγιο (σχετικό µε το σχόλιο και την είδηση) Στις φράσεις της διπλανής στήλης να προσδιορίσετε τις σηµασίες των λέξεων γεγονός και σχόλιο (σχολ. βιβλ. σ.23): Η λέξη γεγονός παίρνει τη σηµασία του δεδοµένου, της κατάστασης, της θέσης. Η λέξη γεγονότα έχει τη σηµασία των πεπραγµένων, των συµβάντων. Η λέξη γεγονός παίρνει τη σηµασία του αναµφισβήτητου δεδοµένου το οποίο είναι αληθές και βέβαιο. Η φράση προ τετελεσµένου γεγονότος δηλώνει το συµβάν που έχει ήδη τελεστεί και δεν µπορεί να αλλάξει. Η φράση ευµενή σχόλια υποδηλώνει την ευνοϊκή κριτική, τη θετική θέση. Η φράση πλούσια σχόλια σηµαίνει τον πλούτο των ερµηνευτικών παρατηρήσεων και διασαφηνίσεων. Να συνδυάσετε τις λέξεις σχόλια, κριτική, είδηση, γεγονός µε τα κατάλληλα επίθετα και να σχηµατίσετε φράσεις (σχολ. βιβλ. σ.23). Αντικρουόµενα είναι τα αισθήµατα που γεννιούνται από τα αρνητικά σχόλια για το συµβάν αυτό. Για να ασκήσει κανείς εποικοδοµητική κριτική πρέπει πρώτα απ όλα να κάνει αυτοκριτική.

18 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 19 Συγκλονιστική ήταν η είδηση που αφορούσε την τραγωδία στην Ινδοκίνα. Αλλεπάλληλα γεγονότα σηµάδεψαν τη ζωή του. Να κατατάξετε κλιµακωτά από τα ασθενέστερα στα ισχυρότερα τα συνώνυµα της διπλανής στήλης (σχολ. βιβλ. σ.24): α. εγκρίνω, προσυπογράφω, ενστερνίζοµαι β. αποδοκιµασία, πολεµική, στιγµατισµός γ. έχω την εντύπωση, έχω τη γνώµη, έχω την πεποίθηση Να προσθέσετε στις παραπάνω οµάδες λέξεων όσα περισσότερα συνώνυµα µπορείτε να βρείτε (σχολ. βιβλ. σ.24). α. υιοθετώ, επικροτώ, αποδέχοµαι, επιδοκιµάζω, ασπάζοµαι, συµφωνώ β. αποτροπή, απόρριψη, καταδίκη, απόκρουση, αποποίηση, στηλίτευση, καυτηριασµός, επίκριση, αποποµπή, έλεγχος γ. πρεσβεύω, νοµίζω, θεωρώ, πιστεύω, υποστηρίζω, έχω την άποψη, έχω την ιδέα, µου φαίνεται, έχω την αντίληψη. Να βρείτε τα αντώνυµα των λέξεων: υποκειµενικός, µεροληπτικός, προκατειληµµένος, επηρεασµένος, κοµµατισµένος (σχολ. βιβλ. σ.24). υποκειµενικός αντικειµενικός µεροληπτικός αµερόληπτος προκατειληµµένος απροκατάληπτος επηρεασµένος ανεπηρέαστος κοµµατισµένος ακοµµάτιστος Να συνδυάσετε τα ουσιαστικά αλήθεια και γνώµη µε όσα περισσότερα ρήµατα µπορείτε και να σχη- µατίσετε φράσεις, π.χ. Παραποιώ την αλήθεια (σχολ. βιβλ. σ.24).

19 20 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Κάποια στιγµή θα λάµψει η αλήθεια. Γνώριζε την αλήθεια και σιωπούσε. Υποστηρίζει την αλήθεια. Πιστεύω στην αλήθεια των λεγοµένων του. Είναι αλήθεια πως σήµερα κάνει κρύο. ιατύπωσα απλώς τη γνώµη µου. Έχω τη γνώµη ότι πρέπει να διαβάσεις. Επιµένεις στη γνώµη σου, χωρίς να έχεις δίκιο. Η γνώµη σου δεν ευσταθεί γιατί δεν τη στηρίζεις µε αξιόπιστα στοιχεία. Υιοθέτησε όποια γνώµη θέλεις. Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες (σχολ. βιβλ. σ.24): 1. προκατάληψη 2. πρόληψη 3. δεισιδαιµονία 4. απόφθεγµα 5. γνωµάτευση 6. εικασία 7. κριτική (επιστηµονική, καλλιτεχνική) 8. δογµατική γνώµη 9. πρόκριση 10. προδικάζω 11. επιφυλάσσοµαι α. παράλογος φόβος για το άγνωστο ή το µυστηριώδες β. έγκυρη γνώµη ειδικού γ. σχηµατισµός κρίσης µε βάση κάποια δεδοµένα δ. προκαταρκτική κρίση ε. γνώση αβασάνιστη που προέρχεται από κάποια επίδραση στ. γνώµη που δε βασίζεται στη λογική, αλλά καθιερώθηκε από την παράδοση ζ. αναιτιολόγητη κρίση η. εµπεριστατωµένη µελέτη, αιτιολογηµένη και αναλυτική κρίση θ. σύντοµη κρίση µε αναµφισβήτητο κύρος που διατυπώνεται σαν γνωµικό ι. αποφεύγω να εκφέρω αµέσως γνώµη ια. προεξοφλώ, κρίνω προκαταβολικά 1 ε, 2 στ, 3 α, 4 θ, 5 β, 6 γ, 7 η, 8 ζ, 9 δ, 10 ια, 11 ι

20 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 21 Να επιλέξετε τις κατάλληλες λέξεις από τα παρακάτω λεξιλόγια και να συµπληρώσετε τα κενά των αντίστοιχων παραγράφων: Λέξεις 1ης : Φραγµοί, σοβαρές κυρώσεις, κυκλοφορεί, καθεστώς, ελευθεροτυπίας, λογοκρισία, κυβερνητικές εντολές, ασφυκτικό κλοιό, εµπόλεµη κατάσταση, υπάγεται, έλεγχο, ελεύθερης γνώµης, δικτατορικά, φρόνηµα. Λέξεις 2ης : Κύριο άρθρο, τηλεοπτικά, επικαιρότητας, σχόλια, χρηµατιστηρίου, ειδήσεις, επισκοπήσεις, σχολιασµό, ειδικούς, καλλιτεχνική, κριτικής (σχολ. βιβλ. σ.25). Συµπλήρωση κενών µε την ακόλουθη σειρά λέξεων 1η. κυκλοφορεί - καθεστώς - φραγµοί - ελευθεροτυπίας - λογοκρισία - ασφυκτικό κλοιό - ελεύθερης γνώµης - δικτατορικά - φρόνηµα - κυβερνητικές εντολές - σοβαρές κυρώσεις - εµπόλεµη κατάσταση - υπάγεται - έλεγχο - σχολιασµό. 2η. ειδήσεις - σχόλια - κύριο άρθρο - επικαιρότητας - χρηµατιστηρίου - επισκοπήσεις - ειδικούς - καλλιτεχνική - κριτικής - τηλεοπτικά. Θέµατα για συζήτηση και έκφραση - έκθεση (σχετικά µε την πληροφόρηση, τη δηµοσιογραφία, τον Τύπο) Να σχολιάσετε το δηµοσιογραφικό ορισµό της είδησης και να προσπαθήσετε να βρείτε ανάλογα παραδείγµατα (σχολ. βιβλ. σ.26): Σχολιασµός δηµοσιογραφικού ορισµού είδησης Στη συγκεκριµένη περίπτωση, ο συγγραφέας, µε τη χρήση τριών υποθετικών παραδειγµάτων, προσπαθεί να αποδώσει τον ορισµό της δηµοσιογραφικής είδησης, δίνοντας έµφαση στη σπανιότητα. Πράγµατι, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά (τα αστέρια) της είδησης είναι η σπανιότητα, καθώς όσο πιο σπάνιο είναι το γεγονός, τόσο πιο ενδιαφέρουσα γίνεται και η είδηση. Ανάλογο παράδειγµα Το να πετάει κάποιος το παλιό κινητό τηλέφωνό του στα σκουπίδια, επιβαρύνοντας το περιβάλλον, δεν είναι αξιοπρόσεκτη είδηση. Το να πετάει το κινητό του τηλέφωνο σε ειδικό κάδο ανακύκλωσης απορριµµάτων δεν αποτελεί επίσης σηµαντική είδηση. Το να φυτεύει όµως ένα κινητό τηλέφωνο και έπειτα από ένα διάστηµα να φυτρώνει λουλούδι, αυτό πράγµατι είναι είδηση.

21 22 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Να σχολιάσετε τη σηµασία του µύθου (σχολ. βιβλ. σ.26): Στο µύθο τονίζεται η δύναµη της πληροφόρησης που αξιολογείται ως η πλέον αποτελεσµατική σε κάθε τοµέα της ανθρώπινης δράσης. Άλλα αγαθά, όπως η ελευθερία, η υγεία, το χρυσάφι, η σοφία ή η δόξα είναι κατά γενική οµολογία πολύ σηµαντικά. Όµως, διαθέτοντας ο άνθρωπος τις κατάλληλες πληροφορίες, είναι εύκολο να αποκτήσει ή να περιφρουρήσει τα αγαθά αυτά, εφόσον οι ίδιες στοιχειοθετούν το δίαυλο για την επίτευξη των στόχων του. Με βάση τον ορισµό και τη δηµοσιογραφική είδηση, που ακολουθεί, να συζητήσετε το φαινόµενο της παραπληροφόρησης και να γράψετε µία έκθεση σχετική µε αυτό: Ποιοι παράγοντες συνήθως το προκαλούν και ποιες µπορεί να είναι οι συνέπειές του Γιατί ο κόσµος παρασύρετε µερικές φορές από την παραπληροφόρηση (σχολ. βιβλ. σ.27) * Το φαινόµενο της παραπληροφόρησης οφείλεται σε ένα πλέγµα αντικειµενικών και υποκειµενικών παραγόντων. Οι πρώτοι αφορούν τον ποµπό, ενώ οι δεύτεροι το δέκτη. Αντικειµενικοί παράγοντες ή οι ευθύνες του ποµπού: Η εξάρτηση των ΜΜΕ από οικονοµικούς παράγοντες και ο έλεγχός τους από το κεφάλαιο. Είτε αποκαλούνται φιλελεύθερα είτε συντηρητικά, τα ισχυρά µέσα µαζικής ενηµέρωσης είναι µεγάλες επιχειρήσεις, συνδεδεµένες µε ακόµα µεγαλύτερες. Όπως και άλλες επιχειρήσεις, τα ΜΜΕ πωλούν ένα προϊόν σε µια αγορά. Η αγορά είναι οι διαφηµιστές, το προϊόν είναι τα ακροατήρια. Γι αυτό δεν πρέπει να µας εκπλήσσει το γεγονός πως η εικόνα του κόσµου που παρουσιάζουν αυτά τα µέσα αντανακλά τα στενά συµφέροντα και τις αξίες των πωλητών, των αγοραστών, του προϊόντος. Ο γιγαντισµός των ΜΜΕ και η συγκεντροποίησή τους: ολοένα και λιγότεροι άνθρωποι ελέγχουν τα ΜΜΕ διεθνώς. Τα ΜΜΕ επεκτείνονται στον παγκόσµιο χάρτη µέσα από την επέκταση των µεγάλων επιχειρήσεων και των µεγάλων διεθνών επενδυτών. Τα ΜΜΕ µέσα από αυτή τη διαδικασία αυτονοµούνται συχνά από το δηµοκρατικό έλεγχο και από εδώ ξεκινά ή όποια έντεχνη παραπληροφόρηση. Η εµπορευµατοποίηση των ΜΜΕ και η αναγωγή τους σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, µε προτεραιότητα το υλικό κέρδος και όχι την ποιότητα της πληροφόρησης, την επιδίωξη του µέγιστου κέρδους και τον ανταγωνισµό. Παρατηρεί σχετικά ο Μ. Πλωρίτης: Ο µανιακός ανταγωνισµός των ΜΜΕ τα εξωθεί σε έξαλλο * Οι απαντήσεις για το φαινόµενο της παραπληροφόρησης είναι από το βιβλίο Έκφραση - Έκθεση Β Λυκείου των Κ. Ζαµαρία - Αθ. Ζύρµπα -. Χριστόπουλου σ. 97 εκδοτικές τοµές Ορόσηµο 1999.

22 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 23 κυνηγητό του εντυπωσιακού, του συνταρακτικού, του τροµακτικού, για να αποσπάσουν την πλατύτερη δυνατή ακροαµατικότητα και συνακόλουθα τη µεγαλύτερη επιβολή και τα πλουσιότερα έσοδα. Ο ιερός αυτός σκοπός αγιάζει κάθε παραποίηση, παραπληροφόρηση, παραπλάνηση και όποιο άλλο παράγωγο του ιερότατου παρά. Για τις διαστρεβλώσεις των γεγονότων υπαίτια δεν είναι µόνο τα ΜΜΕ, αλλά και οι ποικιλώνυµες πολιτικές εξουσίες που υποτάσσουν την αλήθεια και τα µέσα στις δικές τους βλέψεις και τα δικά τους συµφέροντα. Μέσα ενηµέρωσης, πολιτική και πολιτικοί είναι συγκοινωνούντα δοχεία, που κερνάνε το ένα το άλλο παραισθησιογόνα και λάσπη. Αλλά το µέγα αγγείο είναι οι δεύτεροι, είτε επειδή δίνουν λαβή στα πρώτα µε την πολιτεία τους, είτε επειδή τους υπαγορεύουν τη δική τους πολιτική και τα χρησιµοποιούν, για να προβάλλονται, να επιβάλλονται και να διαβάλλουν τους όποιους αντιπάλους τους. Το χαµηλό επίπεδο πολλών δηµοσιογράφων και η υποταγή τους στα κελεύσµατα του εκδότη και του αρχισυντάκτη. Ατοµικοί παράγοντες ή οι ευθύνες του δέκτη: Η έλλειψη ενδιαφέροντος για πολύπλευρη ενηµέρωση λόγω τεχνοκρατικής αντίληψης, που υποβαθµίζει το λόγο σε βάρος της εικόνας. Η έλλειψη ελεύθερου χρόνου γρήγορη και επιδερµική ενηµέρωση, χωρίς εµβάθυνση και ουσιαστικότερο προβληµατισµό. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελούν τα δελτία ειδήσεων του ενός λεπτού, στα οποία παρελαύνουν περιστατικά και περιστασιακά συµβάντα δίχως ερµηνευτικό πλαίσιο, δίχως αναφορά στις αιτίες που τα προκάλεσαν και στις συνέπειες που θα έχουν. Ένα πανόραµα φαινοµενικότητας συµπτωµάτων, που απροκάλυπτα εξισώνει την πολιτικοκοινωνική ειδησεογραφία µε την αθλητική µας ενηµέρωση. Ο ενδοτισµός του ατόµου στην εντυπωσιακή και εύπεπτη πληροφόρηση που δεν απαιτεί πνευµατική κόπωση, βαθύτερο προβληµατισµό και αναζήτηση της αλήθειας. Εθισµένο το κοινό σε µια στιγµιαία καταναλωτική απόλαυση σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του, αρέσκεται στον τύπο εκείνο των πληροφοριών που προκαλούν τον εντονότερο δυνατό εντυπωσιασµό του, πληροφορίες διασκεδαστικές και ανάλαφρες, που ύστερα από λίγο τις ξεχνά, πληροφορίες που τελικά ποντάρουν στη ναρκισσιστική, σαδοµαζοχιστική ή απλώς ευφραντική καταναλωτική απαίτηση. Η άγνοια από µέρους του ατόµου των µεθόδων που χρησιµοποιούνται για την παραπληροφόρηση. Η αµάθεια αυτή ευνοεί την ανευθυνότητα, τη δέσµευση από προκαταλήψεις και ιδεολογίες, τις οποίες η παραπληροφόρηση επαυξάνει, για να κάνει τον άνθρωπο ευάλωτο στα µηνύµατά της. Συνέπειες παραπληροφόρησης: Ο κορεσµός που αισθάνεται ο αναγνώστης ή ο ακροατής ή ο θεατής µέσα από την παρουσίαση πολλών και ασήµαντων γεγονότων, έτσι ώστε ύστερα από ένα ορισµένο σηµείο η µνήµη να µπλοκάρεται και η κριτική

23 24 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση ικανότητα να εξουδετερώνεται. Οξύνει το φανατισµό, µαζοποιεί τον άνθρωπο. Καταστρέφει τις διαπροσωπικές σχέσεις. Προβάλλει αρνητικά πρότυπα. Απολιτικοποιεί. Ποιες συνέπειες µπορεί να έχει στις προσωπικές µας σχέσεις η διάδοση µιας φήµης που αφορά την ιδιωτική µας ζωή (σχολ. βιβλ. σ.27) Το θέµα της δηµοσιοποίησης της ιδιωτικής ζωής έχει πολλές παραµέτρους. Καταρχήν, ο σεβασµός στην ιδιωτική ζωή είναι προστατευµένο από το Σύνταγµα αγαθό, δικαίωµα στις δηµοκρατικές κοινωνίες. Στην πράξη όµως διαπιστώνεται ότι αυτό δε γίνεται πάντοτε σεβαστό. Αντίθετα, είναι συχνή η καταστρατήγησή του. Ιδιαίτερα στις µέρες µας αυτό γίνεται συστηµατικά από τα Μέσα. Αναρωτιόµαστε, λοιπόν, τι το επιτρέπει καθώς και ποια τα συµφέροντα που εξυπηρετεί. Η αλήθεια είναι ότι για λόγους δηµοσίου συµφέροντος, µπορούµε να προσεγγίσουµε στην προσωπική ζωή των δηµοσίων προσώπων. Για τους βουλευτές, δηλαδή, που διαχειρίζονται χρήµατα του κράτους, επιτρέπεται ο έλεγχος, µέχρις ενός σηµείου, των εξόδων τους. Όµως όχι παραπέρα. Έχει γίνει τακτική πλέον, την απλή περιέργεια για τη ζωή των επωνύµων να τη θεωρούµε επαρκή δικαιολογία για να παρεισφρήσουµε στα ενδότερα, ακόµα και στην κρεβατοκάµαρα, όπως λέγεται. Τα Μ.Μ.Ε. έχουν σηµαντική µερίδα ευθύνης για αυτή την κατάσταση. Κατά πρώτο, µε την υπερβολική προβολή τους έχουν εξάψει την περιέργεια του κοινού. Ακολούθως, εξαιτίας της δύναµής τους, όλο και περισσότερο αδιάκριτα εισχωρούν στην προσωπική ζωή των άλλων, δίχως να δέχονται περιορισµούς ή απαγορεύσεις. Ποιος τολµά να τα βάλει µε τα Μέσα Αναφορικά µε την παραβίαση της προσωπικής ζωής των απλών πολιτών τα πράγµατα είναι πιο εύκολα. Οι διάσηµοι είναι λίγοι, τα Μέσα χρειάζονται πολλές ώρες να καλύψουν µε φτηνά θεάµατα το πρόγραµµά τους. Καταφεύγουν λοιπόν στους κάθε είδους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους τους. Στις σύγχρονες µεγαλουπόλεις οι άνθρωποι δε γνωρίζονται µεταξύ τους. Ακόµη και οι γείτονες στις πολυκατοικίες ακολουθούν τις συµβάσεις. Τα τυπικά, Καληµέρα, Καλησπέρα. Το ενδιαφέρον, το απλό, το ανθρώπινο, που παλιότερα, στις αγροτικές κοινωνίες επέτρεπε το κουτσοµπολιό υπάρχει ακόµη. Γνωριζόµαστε, λοιπόν, µε τον πραγµατικό ή υποθετικό γείτονά µας µε τη βοήθεια της τηλεόρασης. Η τηλεόραση είναι η κουτσοµπόλα του διευρυµένου χωριού. Όλη αυτή η κατάσταση έχει άµεσες επιπτώσεις στη ζωή όλων µας. Πρωταρχικά, τα Μέσα αποκτούν τη δύναµη του παντεπόπτη και οι ιδιοκτήτες τους πλουτίζουν εκµεταλλευόµενοι τη ζωή ανύποπτων συχνά πολιτών. Επίσης, το αίσθηµα δυσπιστίας προς τη λειτουργία των δηµοκρατιών αυξάνει. Η ανασφάλεια είναι διάχυτη στις σχέσεις των ανθρώπων. Οι πολιτικοί, οι διάσηµοι γενικά, νιώθουν το φόβο να καραδοκεί πίσω από κάθε κίνησή τους. ύο

24 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 25 ενδεχόµενα διανοίγονται: είτε συρρικνωµένοι, να συµπεριφέρονται τυπικά και συγκρατηµένα, είτε υποκριτικά, παίρνοντας χίλιες δύο προφυλάξεις. ιάφορες συναλλαγές ενθαρρύνονται µε κυριότερες τους εκβιασµούς και τις εξαγορές. Οι απλοί πολίτες, κατά πρώτο, αποµακρύνονται από την πιθανότητα να µάθουν τι ακριβώς συµβαίνει. Συχνά η εστίαση του φακού σε προσωπικές πτυχές αποπολιτικοποιεί, δηλαδή παρασύρει το βλέµµα και το ενδιαφέρον πέρα από τα πραγµατικά και φλέγοντα ζητήµατα. Απέναντι στους συνανθρώπους τους γίνονται πιο επιφυλακτικοί. Τους θεωρούν πιθανούς πρωταγωνιστές σε ρεάλιτι σόου, δεν ανοίγουν το σπίτι και την καρδιά τους να τους υποδεχτούν φιλικά. Γίνεται φανερό ότι από µια τέτοια κερδοσκοπική συµπεριφορά, κοντόφθαλµη και µικροπολιτική, κερδίζουν κάποιοι επιτήδειοι των Μέσων, χάνουν όµως οι άνθρωποι, οι θεσµοί και κατ επέκταση ο πολιτισµός. Καθηµερινά παίρνουµε, αλλά και δίνουµε, πληροφορίες για διάφορα γεγονότα. Ποια στάση νοµίζετε ότι πρέπει να διαµορφώνουµε ως δέκτες των πληροφοριών αυτών και ποια ευθύνη πιστεύετε ότι έχουµε ως ποµποί (σχολ. βιβλ. σ.27) Τα µέσα µαζικής πληροφόρησης, όπως λειτουργούν στις µέρες µας, δεν είναι µέσα αµοιβαίας επικοινωνίας ποµπού - δέκτη, αλλά ουσιαστικά µηχανισµοί παρεµπόδισής της, είναι ουσιαστικά µέσα που συντείνουν στην παραπέρα αλλοτρίωση του ήδη αλλοτριωµένου από τις εργασιακές και κοινωνικές σχέσεις µαζάνθρωπου της µαζικής βιοµηχανικής κοινωνίας. Ευνοούν την ανάπτυξη σχέσεων εξάρτησης, δεν αφήνουν διέξοδο στο όνειρο, στη φαντασία. Μπροστά στη µικρή οθόνη το άτοµο δεν επινοεί τα όνειρά του, του επιβάλλονται τα όνειρα. Αντί λοιπόν για µέσα επικοινωνίας, έχουν καταντήσει µέσα ελέγχου των συνειδήσεων και της σκέψης των πολιτών, στοχεύοντας στην παθητικοποίηση, στην ελαχιστοποίηση της κριτικής ικανότητας, στον τηλεκατευθυνόµενο άτονο και απλό χρήστη των µέσων. Γι αυτό απαιτείται η πνευµατική εγρήγορση του κοινού, στην κατεύθυνση που χάραξε ο Ιταλός σηµειολόγος Ουµπέρτο Εκο ήδη από το 1967, όταν µιλούσε για ένα σηµειολογικό ανταρτοπόλεµο. Για τον Έκο το Μήνυµα που εκπέµπει ο Ποµπός µε τη βοήθεια ενός Μέσου - Καναλιού είναι απλώς ένα σήµα, που γεµίζει µε τη σηµασία που του υπαγορεύει η ανθρωπολογική κατάσταση του Παραλήπτη, το πολιτιστικό πρότυπο που έχει µέσα του. Εποµένως δεν έχει σηµασία ούτε ποιος κατέχει τη θέση του Ποµπού ούτε ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του Καναλιού, αλλά η ικανότητα του δέκτη για πολλαπλές ερµηνείες των µηνυµάτων, για αποκωδικοποίηση τους και σύγκριση µε τους κώδικες της Πηγής. Σ αυτήν την κατεύθυνση µπορεί να συνδράµει και ο ρόλος µιας Παιδαγωγικής των Μέσων, µιας πολυφωνικής εκπαίδευσης που θα καθιστά το νέο γνώστη του πολύπλευρου ρόλου που διαδραµατίζουν τα Μ.Μ.Ε. στις µέρες µας, και κριτικό αναγνώστη κάθε εντύπου. Ο κόσµος των Μ.Μ.Ε. είναι για τα παιδιά, σε τελευταία ανάλυση, ένας καινούργιος κόσµος, που θα πρέπει να τον µάθουν και να τον εσωτερικεύσουν ποικιλότροπα.

25 26 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Η δηµοσιογραφία είναι εκπληκτικό και τροµακτικό προνόµιο. Με ποια επιχειρήµατα υποστηρίζει την άποψη αυτή η Ο. Φαλάτση στο απόσπασµα που παρατίθεται Να συζητήσετε τη σχέση της δηµοσιογραφίας µε την ιστορία (σχολ. βιβλ. σ.27). Επιχειρήµατα της Φαλάτσι α. Είναι εκπληκτικό προνόµιο η δηµοσιογραφία γιατί επιτρέπει στο δηµοσιογράφο να καταγράφει ο ίδιος την ιστορία τη στιγµή που αυτή πραγµατώνεται και ταυτόχρονα να είναι αυτόπτης µάρτυρας των γεγονότων. β. Είναι τροµακτικό προνόµιο η δηµοσιογραφία γιατί προκαλεί δέος σ αυτόν που την υπηρετεί, όταν µάλιστα ο δηµοσιογράφος έχει επίγνωση του λειτουργήµατός του. Με αυτές τις προϋποθέσεις τον βασανίζουν ακόµη και συµπλέγµατα ανεπάρκειας γιατί αντιλαµβάνεται πόσο τεταµένη πρέπει να έχει την προσοχή του, ώστε να βλέπει και να ακούει όλα εκείνα τα σηµαντικά που εκτυλίσσονται δίπλα και γύρω του. Απαιτείται µάλιστα τέτοια πνευµατική εγρήγορση ώστε σε κάθε επαγγελµατική εµπειρία να θυσιάζονται κοµµάτια από την ίδια του την ψυχή. Σχέση δηµοσιογραφίας µε την ιστορία Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για κάθε δηµοσιογράφο να βρίσκεται την κατάλληλη στιγµή στον τόπο όπου εκτυλίσσονται τα γεγονότα. Ο ίδιος καταγράφει, ως αυτόπτης µάρτυρας, όλα εκείνα τα περιστατικά που διαµορφώνουν την ιστορία. Εντούτοις µια τέτοια καταγραφή δεν παύει να εγκυµονεί αρκετούς κινδύνους, καθώς είναι εύκολο να υπεισέλθει ο υποκειµενισµός. Γι αυτό ο δηµοσιογράφος χρειάζεται να έχει εξολοκλήρου στραµµένο το ενδιαφέρον του στην ακρίβεια της είδησης και στην εµπεριστατωµένη διασταύρωση των πληροφοριών. Άλλωστε, επειδή η ιστορία δεν είναι παρά η σειρά αλλεπάλληλων γεγονότων που επιφέρουν άλλοτε µικρές και άλλοτε συνταρακτικές αλλαγές οι οποίες καθορίζουν αποφασιστικά το µέλλον των κοινωνιών, ο δηµοσιογράφος έγκαιρα καταγράφει τα γεγονότα αυτά. Σήµερα µάλιστα τα δηµοσιογραφικά κείµενα θεωρούνται σηµαντικές πηγές για την επιστηµονική έρευνα. Για τον ιστορικό του µέλλοντος η άντληση πληροφοριών από τη δηµοσιογραφική έρευνα µπορεί να συνεισφέρει αποτελεσµατικά στην προσέγγιση της ιστορικής αλήθειας. Εποµένως είναι λογικό να συµφωνήσουµε ότι η σχέση της δηµοσιογραφίας µε την ιστορία είναι στενά συνυφασµένη. Να αναλύσετε και να συζητήσετε τις αρχές της δηµοσιογραφίας (σχολ. βιβλ. σ.27). Στην εποχή µας η ενηµέρωση είναι ένα ιδιαίτερα σηµαντικό αγαθό, γεγονός που καθιστά το δηµοσιογραφικό λειτούργηµα δύσκολο. Ο δηµοσιογράφος καλείται να αναλάβει µια σειρά ευθυνών που βασίζονται στον κώδικα της ηθικής δεοντολογίας.

26 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 27 Κοινωνική ευθύνη. Είναι η επίγνωση του δηµοσιογράφου ότι έχει χρέος απέναντι στην κοινωνία να χρησιµοποιεί µε τρόπο σωστό το αγαθό της πληροφόρησης. Είναι εξάλλου γεγονός ότι η διαµόρφωση της στάσης, των επιλογών και της συµπεριφοράς της κοινής γνώµης εξαρτάται, σε µεγάλο βαθµό, από τις πληροφορίες που διοχετεύει σ αυτήν ο δηµοσιογράφος. Ο ίδιος, ως µεσάζων ανάµεσα στο γεγονός και το δέκτη, πρέπει να παρουσιάζει τα γεγονότα µε αντικειµενικότητα και να έχει συνείδηση της υψηλής αποστολής και του ρόλου του. Επαγγελµατική ακεραιότητα. Ο δηµοσιογράφος είναι εργαζόµενος που οφείλει να σέβεται τους κανόνες της επαγγελµατικής δεοντολογίας. Η ακεραιότητα, η ευσυνειδησία, οι αντιστάσεις στη διαφθορά και στις ύποπτες οικονοµικές συναλλαγές, η παρρησία, είναι µερικές αρχές που πρέπει να τηρεί και να σέβεται κάθε δηµοσιογράφος. Στην εποχή µας µάλιστα, που όλα κρίνονται και όλοι αµφισβητούνται, χρειάζονται προσωπικότητες, όπως αυτές των δηµοσιογράφων που θα χαίρουν της κοινωνικής αποδοχής και εκτίµησης και συνάµα θα ασκούν πίεση στις κάθε λογής εξουσίες, µε στόχο τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του λαού. Σεβασµός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου. Στον κώδικα της δηµοσιογραφικής δεοντολογίας εντάσσεται και ο σεβασµός στην ιδιωτική ζωή, αλλά και στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Συχνά παρατηρείται σήµερα η τάση να δηµοσιοποιείται η ιδιωτική ζωή και να διασύρεται η αξιοπρέπεια ορισµένων ανθρώπων. Συµπεριφορές ανάλογες δεν εντάσσονται στο πνεύµα µιας υγιούς και έντιµης δηµοσιογραφίας. Στόχος των δηµοσιογράφων αυτών, στην προκείµενη περίπτωση, είναι να προσελκύσουν το νοσηρό ενδιαφέρον του κοινού, να δηµοκοπήσουν ασύστολα και να αποκοµίσουν ίσως οφέλη υλικά ή άλλου είδους. Κατ αυτόν τον τρόπο όµως διαστρεβλώνεται η αλήθεια και το ενδιαφέρον του κοινού στρέφεται σε ασήµαντα και δευτερεύοντα γεγονότα. Σεβασµός δηµόσιου συµφέροντος. Σε µια δηµοκρατική κοινωνία, όπου προέχει η προστασία όλων των πολιτών και το κοινό καλό, ο δηµοσιογράφος οφείλει να αναγνωρίζει και να προστατεύει το δηµόσιο συµφέρον. Έχει χρέος να προστατεύει όλες εκείνες τις ενέργειες που µπορεί να βλάψουν τη χώρα και τη δηµοκρατία. Γι αυτό µια αρετή που πρέπει να τον διακρίνει είναι η διορατικότητα. Αυτή θα τον προστατέψει, ώστε να µην παρασύρεται από γεγονότα τα οποία ίσως προκαλούν ή εντυπωσιάζουν. Ενδεχοµένως τα γεγονότα αυτά µακροπρόθεσµα να αποβούν σε βάρος του συµφέροντος της χώρας και των πολιτών της. Κάθε υπεύθυνος δηµοσιογράφος έχει συνάµα καθήκον να διαφωτίζει την κοινή γνώµη και να καλλιεργεί σ αυτήν αίσθηµα συλλογικής ευθύνης. Γιατί µόνο όταν οι πολίτες νοιώθουν συνυπεύθυνοι για την πορεία της χώρας τους, µόνο τότε είναι ενεργοί, ζουν, εργάζονται και δηµιουργούν, σεβόµενοι τις αρχές της δηµοκρατίας και το δηµόσιο συµφέρον. Η δυνατότητα του κοινού να έχει πρόσβαση και συµµετοχή στα µέσα ενηµέρωσης. Οι πληροφορίες που διοχετεύει στο κοινό ο δηµοσιογράφος χρειάζεται να είναι ακριβείς, εύληπτες και αντικειµενικές. Πρέπει να διατυπώνονται µε τέτοιο τρόπο, ώστε να πείθουν το αναγνωστικό και το τηλεοπτικό κοινό για τη σοβαρότητα και την αλήθεια τους. Η έπαρση, ο δογµατισµός, η έλλειψη ευσυνειδησίας, εκ µέρους του δηµοσιογράφου, παρεµποδίζουν το κοινό να γίνει συµµέτοχο στην πληροφορία. Αντίθετα ο δηµοσιογράφος έχει χρέος να αντιλαµβάνεται ότι ο ίδιος αποτελεί µόνο τον ενδιάµεσο φορέα ανάµεσα στο γεγονός και στο δέκτη, δεν είναι δηλαδή αυτός το

27 28 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση γεγονός, ούτε και δικαιούται να το προκαλέσει. Έχοντας λοιπόν συνείδηση αυτής της λεπτής ισορροπίας, αλλά και της καίριας θέσης του, µπορεί να συµβάλλει αποφασιστικά στη διαµόρφωση ενός γόνιµου και υγιούς διαλόγου ανάµεσα στην κοινωνία, τους φορείς της ενηµέρωσης και τους φορείς της εξουσίας. Σύµφωνα µε το σχετικό άρθρο από την Οικουµενική ιακήρυξη των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων, υπάρχει στενή σχέση ανάµεσα στο δικαίωµα για την ελευθερία της γνώµης και της έκφρασης και στο δικαίωµα για την ελευθερία της πληροφόρησης και της επικοινωνίας. Προσπαθήστε να διερευνήσετε αυτή τη σχέση (σχολ. βιβλ. σ.27). Η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και η ελευθερία της γνώµης είναι αγαθά και προνόµια για κάθε πολίτη σε µια δηµοκρατική και ευνοµούµενη κοινωνία. Η Οικουµενική ιακήρυξη των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων προβλέπει και προστατεύει το δικαίωµα για την ελευθερία της γνώµης. Όµως, όσο είναι αναγκαίο να προστατεύονται η ελευθερία της γνώµης και η διακίνηση των ιδεών, άλλο τόσο απαραίτητη κρίνεται και η ελευθερία πρόσβασης στην πληροφόρηση. Η ελευθερία στην πληροφόρηση και στην επικοινωνία έχει σχέση στενή και άµεση µε την ελευθερία της έκφρασης και της γνώµης. Η σχέση αυτή, σχέση αλληλεπιρροής και αλληλεπίδρασης, γίνεται έκδηλη αν αναλογιστούµε ότι για να εκφράσει, για παράδειγµα, κάποιος µια έγκυρη και εµπεριστατωµένη άποψη, χρειάζεται να είναι επαρκώς πληροφορηµένος, ώστε να διαθέτει ένα οπλοστάσιο επιχειρηµάτων, προκειµένου να αντέξει η τοποθέτησή του στον αγώνα των ιδεών και στο δηµοκρατικό διάλογο. Ειδικά µάλιστα στην εποχή µας, η οποία χαρακτηρίζεται ως εποχή της πληροφόρησης, κάθε πολίτης µπορεί και πρέπει να αναζητεί πληροφορίες, αλλά και να διαδίδει αυτές µε οποιονδήποτε τρόπο, είτε από τον παραδοσιακό έντυπο, είτε από τον ηλεκτρονικό τύπο. Να διαβάσετε τα κείµενα της διπλανής στήλης (1, 2, 3) και να απαντήσετε στις ερωτήσεις: α. Τι είναι Τύπος και γιατί ονοµάστηκε τέταρτη εξουσία β. Ποιες είναι οι άλλες τρεις εξουσίες γ. Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η διάκριση των εξουσιών Ποιοι παράγοντες καθόρισαν την εξέλιξη του Τύπου από το 1500 µ.χ. ως τις µέρες µας Ποιες είναι οι επιδράσεις του Τύπου στην κοινή γνώµη Πότε οι επιδράσεις αυτές είναι θετικές και πότε αρνητικές (σχολ. βιβλ. σ.28) α. Τύπος είναι το σύνολο των εφηµερίδων και περιοδικών µαζί µε τους δηµοσιογράφους, τους τυπογράφους και τα µηχανήµατα που χρησιµοποιούνται. Είναι γενικά η τυπογραφία και η δηµοσιογραφία, όπως λειτουργούν στο σύνολό τους, και ασκούν εξουσία στην κοινή γνώµη. Γιατί ο Τύπος αποτελεί βήµα διαµαρτυρίας των

28 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 29 πολιτών και κανάλι επικοινωνίας µε την πολιτική εξουσία υλοποιώντας έτσι την αρχή της δηµοσιότητας και της διαφάνειας που είναι η βασική οργανωτική αρχή της ηµοκρατίας, µε την έννοια της ελεύθερης και αδέσµευτης κυκλοφορίας της πληροφορίας ως προϋπόθεσης δηµόσιου διαλόγου, δηµόσιας άσκησης κριτικής, δηµόσιου ελέγχου. Για το λόγο αυτόν ακριβώς, αν και ο τύπος δεν είναι θεσµοθετηµένη εξουσία, ονοµάστηκε τέταρτη εξουσία. β. Οι άλλες τρεις θεσµοθετηµένες εξουσίες είναι η νοµοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική. γ. Η διάκριση των εξουσιών αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα για την προστασία και την εύρυθµη λειτουργία του δηµοκρατικού πολιτεύµατος. Συγκεκριµένα οι διακριτοί ρόλοι στις εξουσίες και ο διαχωρισµός τους εµποδίζουν την αδιαφάνεια, το συγκεντρωτισµό και την κατάχρηση εξουσίας. Η εξελικτική πορεία του Τύπου επηρεάστηκε από τα γενικότερα κοινωνικοπολιτικά δεδοµένα κάθε περιόδου, καθώς και από τις εκάστοτε εξελίξεις της βιοµηχανίας και της τεχνολογίας. Στην πρώτη περίοδο της ιστορίας του ( ) η αλήθεια θεωρούνταν προνόµιο της εξουσίας και για το λόγο αυτόν ο τύπος είχε απολυταρχικό χαρακτήρα. Καθώς µάλιστα οι µέθοδοι παραγωγής των εντύπων της εποχής εκείνης ήταν δύσκολες (κινητά µεταλλικά στοιχεία, επίπεδα χειροκίνητα πιεστήρια), οι εφηµερίδες που κυκλοφορούσαν ήταν ελάχιστες και περιείχαν ειδήσεις που αφορούσαν ανακοινώσεις της εξουσίας Μεταγενέστερα στη δεύτερη περίοδο ( ) ο τύπος, επηρεασµένος από τις αρχές του διαφωτισµού που πρέσβευε ότι η αλήθεια είναι προϊόν διαλόγου, γίνεται, µε άρθρα, σχόλια και περισσότερες ειδήσεις πιο φιλελεύθερος. Ταυτόχρονα αυξήθηκε και η κυκλοφορία των εντύπων, επειδή βελτιώνονται οι τυπογραφικές µέθοδοι, όπως είναι το περιστροφικό πιεστήριο του Νέλσονα και η λινοτυπική µηχανή του Μεργεντάλερ. Στην τρίτη φάση (1939 και εξής) ο τύπος είναι πληροφοριακός. ίνεται έµφαση στην πληροφορία, καθώς ισχύει η άποψη ότι η αλήθεια αναδεικνύεται µέσα από το πλήθος των πληροφοριών. Οι σύγχρονες τυπογραφικές µέθοδοι (ταχυπιεστήρια, φωτοστοιχειοθεσία, πιεστήρια όφσετ) συνέβαλαν στην κυριαρχία και στην αποθέωση της πληροφορίας. Τεράστια είναι η δύναµη που ασκεί ο τύπος στη ζωή του ανθρώπου σήµερα. Ελέγχοντας έµµεσα ή άµεσα τη συµπεριφορά, τις απόψεις και τις επιλογές κάθε πολίτη, διαµορφώνει την κοινή γνώµη µε τις ανάλογες θετικές ή αρνητικές επιδράσεις. Έχει θετική απήχηση όταν η ειδησεογραφία είναι αντικειµενική και σέβεται τις θεµελιώδεις αρχές της δηµοκρατίας. Έχει αντίθετα απήχηση αρνητική όταν παραπληροφορεί και διαστρεβλώνει τα γεγονότα. Συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε την άποψη ότι ο Τύπος µπορεί να στηρίξει το δηµοκρατικό πολίτευµα Υποστηρίξτε τη θέση σας µε τα κατάλληλα επιχειρήµατα και, εφόσον συµφωνείτε, δείξτε µε ποιες προϋποθέσεις µπορεί ο Τύπος να παίξει αυτό το ρόλο (σχολ. βιβλ. σ.29).

29 30 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Ο Τύπος έχει τη δυνατότητα όχι µόνο να διασφαλίσει αλλά και να προωθήσει την εύρυθµη λειτουργία του δηµοκρατικού πολιτεύµατος, όταν είναι ανεξάρτητος από ποικίλα συµφέροντα (οικονοµικά, κοµµατικά κλπ.) και όταν τηρείται ο κώδικας της δηµοσιογραφικής δεοντολογίας. Εκτός από αυτές τις θεµελιώδεις προϋποθέσεις ο Τύπος οφείλει ακόµη: να προωθεί την ελευθερία του λόγου, το διάλογο και την πολυφωνία, να διέπεται από αντικειµενικότητα, να ενεργοποιεί την κριτική σκέψη του αναγνωστικού κοινού, να επιδεικνύει ευαισθησία για όλα τα κοινωνικά προβλήµατα, να µην παραβιάζει θεµελιώδεις αρχές της δηµοκρατίας όπως η ισοτιµία, η ισονοµία, η αξιοκρατία, ο σεβασµός στα ανθρώπινα δικαιώµατα, να προτείνει τρόπους επίλυσης προβληµάτων που αφορούν την πολιτική και την κοινωνική ζωή του τόπου, να ευαισθητοποιεί τους πολίτες για τα οικουµενικά ζητήµατα. Ατοµική εργασία α. Να παρουσιάσεις το περιοδικό που διαβάζεις συνήθως, περιγράφοντας αναλυτικά την εµφάνισή του (σχήµα, εκτύπωση, εικονογράφηση) και τα περιεχόµενά του (τακτική ύλη, έκτακτη ύλη, συνεργάτες). Να ασκήσεις κριτική στο περιοδικό επισηµαίνοντας τα θετικά και τα αρνητικά σηµεία του. β. Με βάση την παραπάνω γραπτή εργασία να κάνεις ένα δελτίο µε τα στοιχεία του περιοδικού, δηλαδή να γράψεις τον τίτλο, τη συχνότητα της έκδοσης, την τιµή του και το χαρακτηρισµό του περιοδικού ανάλογα µε την ύλη του ή το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Ο χαρακτηρισµός αυτός συνήθως αναγράφεται στο εξώφυλλο ή στην πρώτη σελίδα του περιοδικού. γ. Να συγκεντρώσετε στο τέλος όλα τα δελτία και να κάνετε στατιστική, για να διαπιστώσετε ποια είναι τα πιο δηµοφιλή περιοδικά στην τάξη (σχολ. βιβλ. σ.29). α. Το περιοδικό που συνήθως διαβάζω είναι το NATIONAL GEOGRAPHIC. Είναι µικρό σε σχήµα µε εντυπωσιακό εξώφυλλο, εικονογραφηµένο µε πλούσιες ενδιαφέρουσες έγχρωµες, κυρίως, φωτογραφίες ή χάρτες. Οι φωτογραφίες απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή των κατοίκων ακόµα και των πιο αποµακρυσµένων περιοχών του πλανήτη. Η έκδοση του περιοδικού είναι ιλουστρασιόν µε τις πλέον σύγχρονες µεθόδους της πολυχρωµίας. Το περιεχόµενό του κατά βάση εστιάζεται στη γεωγραφική γνώση. Αναδεικνύονται προβληµατισµοί για θέµατα οικολογικού περιεχοµένου, παρουσιάζονται τα ήθη και έθιµα διάφορων λαών, σύγχρονες επιστηµονικές κατακτήσεις, έρευνες για το διάστηµα, τους ωκεανούς, παρουσίαση γεωφυσικών και γεωλογικών φαινοµένων. Οι συνεργάτες του περιοδικού είναι µόνιµοι, δε λείπουν όµως και οι έκτακτες συνεργασίες. Θετικό στοιχείο

30 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 31 του περιοδικού είναι ότι έχει πλούσια ύλη η οποία προσελκύει το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού όλων των ηλικιών. Μειονέκτηµά του είναι ότι παρουσιάζει τα θέµατα µε έναν τρόπο όχι πάντα αντικειµενικό, καθώς η σκοπιά και το βλέµµα που εξετάζονται είναι αυτή του Αµερικανού που έχει συγκεκριµένα πρότυπα ζωής και ανάπτυξης. β. Στοιχεία του περιοδικού Τίτλος: ΝΑΤΙΟΝΑL GEOGRAPHIC (µεταφρασµένο στα ελληνικά από την αµερικάνικη έκδοση) Συχνότητα έκδοσης: Μηνιαίο Τιµή: 6,90 Χαρακτηρισµός περιοδικού: Περιοδικό µε προτεραιότητα στη διάδοση της γεωγραφικής γνώσης γ. Τα δηµοφιλέστερα περιοδικά στην τάξη είναι: Focus: Μηνιαίο περιοδικό επιστηµονικού περιεχοµένου µε τιµή 6 NATIONAL GEOGRAPHIC: Μηνιαίο περιοδικό για τη διάδοση της γεωγραφικής γνώσης µε τιµή 6,90 ΒΗΜΑgazino: Εβδοµαδιαίο ένθετο περιοδικό ποικίλης ύλης το οποίο µοιράζεται δωρεάν µε την εφηµερίδα ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ. RAM: Μηνιαίο περιοδικό για του ηλεκτρονικούς υπολογιστές µε τιµή 6,80. Pc Master: Μηνιαίο περιοδικό για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές µε τιµή 6,80. Οµαδική εργασία. Έρευνα α. Εργαστείτε σε οµάδες και καταγράψτε τα πιο αξιόλογα κατά την κρίση σας περιοδικά που θα βρείτε σε ένα κεντρικό βιβλιοπωλείο ή σε µια βιβλιοθήκη. Η καταγραφή να γίνει σε δελτία παρόµοια µε τα προηγούµενα. β. Ταξινοµήστε ύστερα τα δελτία µε δύο τρόπους: περιοδικά µε εγκυκλοπαιδική ή ποικίλη ύλη, περιοδικά για την πολιτική επικαιρότητα, τις τέχνες, τις επιστήµες, κλαδικά, επαγγελµατικά, σατιρικά περιοδικά κτλ. Ύστερα ανάλογα µε το κοινό στο οποίο απευθύνονται: περιοδικά που αφορούν όλον τον κόσµο ή κάποιο ειδικό αναγνωστικό κοινό, ορισµένο φύλο, επάγγελµα, κτλ. γ. Να παρατηρήσετε και να συγκρίνετε τις γλωσσικές ποικιλίες που χρησιµοποιούνται στα διάφορα περιοδικά σε σχέση µε τα περιεχόµενά τους και το κοινό στο οποίο απευθύνονται. δ. Να συζητήσετε για τα περιοδικά που απευθύνονται στους νέους: Τι εµφάνιση και τι περιεχόµενο έχουν Σας ικανοποιούν απόλυτα Ποια ενδιαφέροντά σας δεν καλύπτουν (σχολ. βιβλ. σ.30) α. Αξιόλογα περιοδικά FOCUS EXPERIMENT NATIONAL GEOGRAPHIC BHMAgazino

31 32 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση RAM Pc Master ιαβάζω Λέξη β. Ταξινόµηση ανάλογα µε την ύλη BHMAgazino: περιοδικό ποικίλης ύλης FOCUS: περιοδικό µε επιστηµονικά θέµατα απευθύνονται σε ευρύτερο αναγνωστικό κοινό EXPERIMENT: NATIONAL GEOGRAPHIC: RAM: Pc Master: ιαβάζω: Λέξη: περιοδικά για τη γεωγραφία και την οικολογία περιοδικά για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, α- πευθύνονται σε ενδιάµεσο αναγνωστικό κοινό, κυρίως νεανικό περιοδικά για τη λογοτεχνία, απευθύνονται σε συγκεκριµένο αναγνωστικό κοινό γ. Ανάλογα µε το περιεχόµενό του, αλλά και το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθύνεται, κάθε περιοδικό διαµορφώνει συγκεκριµένους γλωσσικούς και συντακτικούς κώδικες. Τα νεανικά, για παράδειγµα, περιοδικά χρησιµοποιούν το λεξιλόγιο των νέων, υιοθετώντας και πολλούς ξενόγλωσσους όρους. Τα περιοδικά επιστη- µονικού περιεχοµένου έχουν εξειδικευµένο λεξιλόγιο και νοήµατα σύνθετα, εφόσον απευθύνονται σε ένα αναγνωστικό κοινό επιστηµονικά καταρτισµένο µε µεγάλες απαιτήσεις και έντονο ενδιαφέρον για συγκεκρι- µένους τοµείς της επιστηµονικής έρευνας. δ. Τα νεανικά περιοδικά έχουν συνήθως εντυπωσιακή εµφάνιση µε πολλές έγχρωµες φωτογραφίες, σκίτσα και κόµικς. Καλύπτουν λιγότερο ή περισσότερο, πολλά από τα ενδιαφέροντα της νεολαίας, όπως τον αθλητισµό, τη διασκέδαση, τη µουσική, τον τρόπο ένδυσης, τα ταξίδια, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Καλύπτουν επίσης και άλλα ειδικότερα θέµατα όπως είναι οι επιστηµονικές ανακαλύψεις ή οι καλές τέχνες. Τα νεανικά περιοδικά, όµως, συχνά είναι περιοδικά χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό προβληµατισµό, εφόσον ελάχιστα ή καθόλου ασχολούνται µε την πολιτική, τις κοινωνικές εξελίξεις και τους κοινωνικούς αγώνες στην Ελλάδα και παγκοσµίως. Εξάλλου τα θέµατά τους τα παρουσιάζουν µε έναν τρόπο αρκετά επιφανειακό, χωρίς βαθύτερο και ουσιαστικότερο προβληµατισµό. Θα ήταν λοιπόν σκόπιµο να εµπλουτιστεί η θεµατογραφία τους, για να οξυνθεί η κριτική σκέψη των νέων και για να διευρυνθούν οι πνευµατικοί τους ορίζοντες, ώστε οι ίδιοι να κρίνουν και να αξιολογούν τα γεγονότα στη ζωή τους µε τρόπο περισσότερο σοβαρό και υπεύθυνο.

32 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 33 Πώς θα θέλατε ένα περιοδικό που απευθύνεται στους νέους Αναφερθείτε στην εµφάνισή του, στο είδος, στην ποιότητα και στην οργάνωση της ύλης του (σχολ. βιβλ. σ.30). Ένα νεανικό περιοδικό θα πρέπει να είναι συµβατό µε τα ενδιαφέροντα, τον προβληµατισµό και τις ανάγκες της νεολαίας. Ως προς την εµφάνιση ένα περιοδικό για νέους πρέπει να έχει τις καλύτερες προδιαγραφές. Χρειάζεται δηλαδή να είναι καλαίσθητο, ευφάνταστο, ελκυστικό, πρωτότυπο, εικονογραφούµενο µε τις νέες µεθόδους πολυχρωµίας και στοιχειοθεσίας. Ως προς το είδος ένα περιοδικό ποικίλης ύλης µε πλούσια θεµατολογία είναι το καταλληλότερο, καθώς η νεολαία εστιάζει το ενδιαφέρον της σε πολλούς και διάφορους τοµείς. Ως προς το περιεχόµενο ένα περιοδικό ποικίλης ύλης µπορεί να παρουσιάζει πολυποίκιλη θεµατολογία που καλύπτει όλα τα ενδιαφέροντα της νέας γενιάς (τεχνολογία, επιστήµη, τέχνη, αθλητισµός, ψυχαγωγία, πολιτική, κοινωνικά ζητήµατα, οικουµενικός πολιτισµός) Ως προς την οργάνωση της ύλης το περιοδικό χρειάζεται να κατατάσσει την ύλη ανάλογα µε τους τοµείς ενδιαφέροντος, τους οποίους πρέπει να παρουσιάζει µε τρόπο ευδιάκριτο αλλά και καλαίσθητο. Η επιµέρους θεµατολογία του να είναι προσεγµένη µε λόγο σαφή και γλώσσα κατανοητή από τη νεολαία. Συζητήστε για τα κόµικς (σχολ. βιβλ. σ.30). Αν και σχετικά µικρή η περίοδος ζωής των κόµικς - µόλις ένας αιώνας - εντούτοις η εξάπλωσή τους σε όλον τον πλανήτη είναι εντυπωσιακή. Αυτό εύκολα µπορεί να εξηγηθεί αν λάβουµε υπόψη τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους γνωρίσµατα που αφορούν το περιεχόµενο και τη γλώσσα τους. Συγκεκριµένα τα παιδιά και οι νέοι αγαπούν τα κόµικς, γιατί το περιεχόµενό τους, που συνήθως αποτελείται από ιστορίες, µυθικές, περιπετειώδεις, επιστηµονικής φαντασίας ή χιουµοριστικές προσελκύει το ενδιαφέρον τους. Εξάλλου οι ιστορίες των κόµικς παρουσιάζονται µε εντυπωσιακές εικόνες τις οποίες συνοδεύουν σύντοµες λεζάντες µε λόγο απλό, λιτό ή συνθηµατολογικό. Οι λεζάντες αυτές είναι υποστηρικτικές και υποβοηθούν τη µεγαλύτερη ανάδειξη της εικόνας, γεγονός που καθιστά εύκολη την πρόσληψη των µηνυµάτων. Κατ αυτόν τον τρόπο οι ιστορίες των κόµικς ψυχαγωγούν και µε τρόπο εύκολο και ελκυστικό προσφέρουν γνώσεις, καλλιεργώντας το χιούµορ και τη φαντασία τους.

33 34 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Άλλωστε οι ήρωες των κόµικς είναι πολλές φορές εκφραστές του καλού και του κακού που διεξάγουν µια πάλη µέσα από την οποία συνήθως κυριαρχεί το καλό και κατατροπώνεται το κακό. Αξίες όπως η γενναιοδωρία, η ελευθερία, η αγάπη αναδεικνύονται, γεγονός που ανταποκρίνεται στον ψυχισµό του παιδιού. Εξάλλου οι ήρωες που υποδύονται διάφορους ρόλους είναι αγαπητοί στα παιδιά, καθώς αυτά από τη φύση τους έχουν την τάση να ταυτίζονται µε µυθικά ηρωικά πρόσωπα, να εξιδανικεύουν καταστάσεις και µε τη φαντασία τους να ταξιδεύουν σε ανάλογες περιπέτειες. Βέβαια ο διαπαιδαγωγικός ρόλος των κόµικς είναι αµφιλεγόµενος, γιατί αν και ψυχαγωγούν οι ιστορίες τους, εντούτοις δεν παύουν πολλές φορές να εγκλωβίζουν τα παιδιά σε έναν απλοϊκό, τυποποιηµένο και επιφανειακό τρόπο σκέψης που γίνεται τροχοπέδη στη γενικότερη πνευµατική και συναισθηµατική ανάπτυξή τους.

34 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 35 Β. Η οργάνωση και η παρουσίαση της είδησης 1. Η οργάνωση της είδησης Τι είναι η ανεστραµµένη πυραµίδα Το πρότυπο της ανεστραµµένης, όπως λέγεται, πυραµίδας είναι ιδιαίτερα δηµοφιλές. Το σχήµα της µέσα στην εφηµερίδα περιγράφεται ως εξής: α. Προηγείται ένας στέρεος τίτλος της είδησης. Αυτός επιλέγεται να είναι κατά το δυνατόν περιεκτικός, σαφής και ελκυστικός, και αυτός θεωρείται η βάση της πυραµίδας. β. Ακολουθεί µια σύντοµη έκθεση της είδησης. Με µέθοδο αφαιρετική δίνονται τα βασικά στοιχεία, κάτι περίπου σαν περίληψη, κι αυτό αποτελεί τον κύριο κορµό της πυραµίδας. γ. Σ ένα τρίτο τµήµα, το εκτενέστερο, επαναλαµβάνεται το περιεχόµενο της είδησης εµπλουτισµένο µε πολλές πληροφορίες, σχόλια και λεπτοµέρειες που θέτουν τον κορυφαίο λίθο στην πυραµίδα της είδησης. Ποια η χρησιµότητα της ανεστραµµένης πυραµίδας Η τακτική της ανεστραµµένης πυραµίδας στην εποχή της πολυφωνίας και του καταιγισµού των ειδήσεων είναι πολύ χρήσιµη, γιατί βοηθάει: τον αναγνώστη να διατρέχει σε µικρό χρονικό διάστηµα όλους τους τίτλους µιας εφηµερίδας, να ενηµερώνεται και να επιλέγει τις ειδήσεις που τον ενδιαφέρουν. τις εφηµερίδες και τα περιοδικά να αυξάνουν την ύλη τους και να ελκύουν περισσότερους αναγνώστες µε ποικίλα ενδιαφέροντα. Τα κοινά σηµεία των ειδήσεων Σύµφωνα µε τους δηµοσιογραφικούς κανόνες η είδηση πρέπει να απαντήσει στα ερωτήµατα τι, ποιος, πού, γιατί, πώς και να είναι γραµµένη µε συντοµία, σαφήνεια, ακρίβεια, µε απλό αλλά ελκυστικό ύφος. Τίτλος: Συνοψίζει Γεγονότα Τρόπος Χρόνος Τόπος Πρόσωπα Αποτέλεσµα Αιτία Σκοπός Περίληψη: Παρουσιάζει Ανάπτυξη: Εκθέτει Τι έγινε Πώς έγινε Πότε έγινε Πού έγινε Ποιος (όνοµα, ηλικία, καταγωγή, επάγγελµα...) Τι απέγινε Γιατί Προς τι

35 36 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Μπορείτε να πείτε τώρα γιατί οι δηµοσιογράφοι ακολουθούν την τακτική αυτή Σκεφτείτε τους λόγους για τους οποίους διαβάζουν οι άνθρωποι την εφηµερίδα (σχολ. βιβλ. σ.33). Στην εποχή µας οι γρήγοροι ρυθµοί της ζωής, οι πολλαπλές ανάγκες, ο περιορισµένος ελεύθερος χρόνος και τα πολυποίκιλα ενδιαφέροντα του αναγνωστικού κοινού επιβάλλουν στους δηµοσιογράφους την τακτική της ανεστραµµένης πυραµίδας. Κατ αυτόν τον τρόπο παρέχεται η δυνατότητα στον αναγνώστη να επιλέξει ο ίδιος πόσο χρόνο θα διαθέσει για την ανάγνωση της εφηµερίδας και σε ποια θέµατα θα εστιάσει το ενδιαφέρον του. Εναπόκειται στη δική του και µόνο επιλογή να αξιοποιήσει, όπως αυτός νοµίζει, καλύτερα τον ελεύθερο χρόνο του. Άλλωστε ακόµη και αν διαβάσει µόνο την περίληψη της είδησης, θα πληροφορηθεί ικανοποιητικά, αφού σε αυτήν παρατίθενται εν συντοµία οι κυριότερες πληροφορίες. Αντλώντας από το δηµοσιογραφικό κείµενο τα κατάλληλα στοιχεία: α. Να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα και β. να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν µετά τον πίνακα (σχολ. βιβλ. σ.35). ΠΡΟΣΩΠΑ ΧΡΟΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΠΡΑΞΗ Α ΠΡΑΞΗ Β ΠΡΑΞΗ Γ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΙΤΛΟΣ Τυφλός τυφλός νεαρός Ε. Λάµπρου 27 χρονών από Βροντερό Καστοριάς µαθητής Σχολής Τυφλών 1,5 µήνα Φίλοι συµµαθητής µειωµένης όρασης Γ. Ποντικάκης 35 χρονών από Χανιά µαθητής Σχολής Τυφλών 4 µήνες περαστικός νεαρός Ψάλτου Γ. Ψάλτου 24 ετών Χθες χτες το απόγευµα µετά το φαγητό και τα εργαστήρια Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης Ο τυφλός Λ πέφτει στη θάλασσα Σκοπός η σωτηρία του συµµαθητή Αποτέλεσµα Ο Λ. δεν έσωσε το συµµαθητή του Ο Π. έπεσε στη θάλασσα Συνέπειες Ο Π. πνίγηκε Ο Λ. νοσηλεύεται Αίτια επιληπτική κρίση Ο περαστικός Ψ. ανέσυρε το Λ.

36 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 37 Οι ερωτήσεις που ακολουθούν τον πίνακα: 1. Με ποια σειρά εµφανίζονται τα τρία βασικά πρόσωπα που παίρνουν µέρος στα γεγονότα και ποια χαρακτηριστικά τους προβάλλονται στις διάφορες βαθµίδες στις οποίες αναπτύσσεται το θέµα Γιατί ο δηµοσιογράφος ακολουθεί αυτή την τακτική στην παρουσίαση των προσώπων 2. Από τρεις βασικές πράξεις - γεγονότα ποια είναι η πιο σηµαντική για το δηµοσιογράφο και ποιο στοιχείο της πράξης προβάλλεται ιδιαίτερα Να δικαιολογήσετε τις επιλογές του δηµοσιογράφου. 3. Ποια είναι η γνώµη (το σχόλιο) του δηµοσιογράφου για το γεγονός και µε ποιον τρόπο την προβάλλει 4. Νοµίζετε ότι ο τίτλος της είδησης είναι πετυχηµένος Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. 5. Η είδηση βασίζεται στις πληροφορίες που άντλησε ο δηµοσιογράφος µε συνεντεύξεις από διάφορα πρόσωπα. Από ποια πρόσωπα φαίνεται ότι πήρε συνέντευξη ο δηµοσιογράφος, σε ποια σηµεία του κειµένου παρεµβάλλει αυτούσια αποσπάσµατα των συνεντεύξεων και ποιο σκοπό εξυπηρετεί αυτή η παρεµβολή (σχολ. βιβλ. σ.35) 1. Η σειρά µε την οποία εµφανίζονται τα πρόσωπα είναι η ακόλουθη: α. τυφλός Λάµπρου, β. συµµαθητής του Ποντικάκης, γ. περαστικός Ψάλτου. Αρχικά, στον τίτλο προβάλλεται η τυφλότητα του Λάµπρου, ιδιαιτερότητα που καθιστά ακόµη γενναιότερη την πράξη του να σώσει το συµµαθητή του. Προβάλλεται επίσης η σχέση µεταξύ Λάµπρου και του Ποντικάκη - ήταν συµµαθητές - για να τονιστεί η φιλία τους αλλά και το κίνητρο που οδήγησε το Λάµπρου στη γενναία πράξη του. Στη συνέχεια αναφέρονται µαζί µε τα δύο κύρια πρόσωπα και ένα τρίτο που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην πορεία των γεγονότων. Τονίζεται πάλι η ιδιαιτερότητα του Λάµπρου, αναφέρεται η περιορισµένη δυνατότητα όρασης του Ποντικάκη και επισηµαίνεται η παρουσία του περαστικού Ψάλτου στα γεγονότα, ο οποίος εντέλει έσωσε το Λάµπρου. Η τακτική που ακολουθεί ο δηµοσιογράφος είναι κλιµακωτή και ανάλογη µε το ρόλο που διαδραµάτισαν τα συγκεκριµένα πρόσωπα στο δραµατικό αυτό συµβάν. 2. Κατά την άποψη του δηµοσιογράφου η σηµαντικότερη ενέργεια είναι εκείνη του τυφλού Λάµπρου, του συµ- µαθητή του Ποντικάκη. Αν και τυφλός, ο Λάµπρου δε δίστασε να πέσει στη θάλασσα για να βοηθήσει το συµµαθητή του. Βασικότερο στοιχείο της πράξης που προβάλλεται ιδιαίτερα είναι το γεγονός ότι ο Ποντικάκης είναι τυφλός. Η επιλογή αυτή του δηµοσιογράφου δεν είναι τυχαία, επειδή στόχος του ίδιου είναι να προβληθεί η γενναιότητα ο αλτρουισµός και η αυτοθυσία του τυφλού. 3. Από τρεις κυρίως φράσεις κλειδιά αναδεικνύεται η γνώµη του δηµοσιογράφου σχετικά µε τα γεγονότα. Οι φράσεις αυτές που αποτελούν και το κύριο σχόλιο είναι: οι συγκλονιστικές στιγµές, γεµάτες ανθρωπιά βούτηξε µε αυτοθυσία στα παγωµένα νερά, ο Λάµπρου δεν έχασε καιρό και έπεσε να τον σώσει.

37 38 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση 4. Ο τίτλος της είδησης είναι επιτυχηµένος. Αν και προαναγγέλλει το γεγονός χωρίς κανένα σχόλιο, εντούτοις προκαλεί εντύπωση όχι µόνο εξαιτίας της πράξης αυτοθυσίας αλλά και εξαιτίας της σπανιότητας του γεγονότος. 5. Η είδηση βασίζεται σε πληροφορίες που άντλησε ο δηµοσιογράφος αρχικά από τον Ψάλτου, το τρίτο πρόσωπο το οποίο διαδραµάτισε σηµαντικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων. Η παρεµβολή της συνέντευξης του Ψάλτου που περικλείεται εντός εισαγωγικών - είδα τον Λάµπρου... τον έβγαλα έξω - προσδίδει ακρίβεια και αντικειµενικότητα στο κείµενο. Στη συνέχεια, στο τέλος της είδησης, παρεµβάλλεται και η συνέντευξη του διευθυντή της Σχολής Τυφλών, Ο Ποντικάκης... στη Σχολή µε την οποία δίνονται περισσότερες πληροφορίες για τους δύο συµµαθητές. 2. Η οπτική γωνία του δηµοσιογράφου στην είδηση Ό,τι είναι γνωστό ή µπορεί να γίνει γνωστό µέσα από τα ΜΜΕ εξαρτάται από τον υποκειµενικό χαρακτήρα των αποφάσεων ως προς τη συλλογή και παραγωγή ειδήσεων. Παράγοντες οργανωτικοί και ιδεολογικοί ασκούν επιρροή κατά την επιλογή των ειδήσεων. Οι πρώτοι αφορούν σε γραφειοκρατικές συνήθειες, οι δεύτεροι αναφέρονται είτε σε αξίες αµιγώς ατοµικές είτε σε πολιτιστικές επιδράσεις από το κοινωνικό περιβάλλον της ειδησεογραφικής δραστηριότητας. Εποµένως, ο δηµοσιογράφος δεν καταγράφει τα γεγονότα, αλλά τα βλέπει από µια ορισµένη οπτική γωνία, δηλαδή: τα αξιολογεί, τα παρουσιάζει, τα ερµηνεύει, κατανέµει τις πληροφορίες ανάλογα µε τη βαρύτητά τους: στον τίτλο στην περίληψη στην ανάπτυξη

38 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 39 οκιµάστε τώρα να ξαναγράψετε την είδηση για τον τυφλό, αξιολογώντας την και ερµηνεύοντάς την µε διαφορετικό τρόπο (σχολ. βιβλ. σ.36). Τυφλός σώζει από πνιγµό δύο συνανθρώπους µας. Γενναία πράξη αυτοθυσίας επέδειξε χθες ένας νεαρός τυφλός ο οποίος τόλµησε να πέσει στα νερά του Θερµαϊκού για να σώσει από βέβαιο πνιγµό δύο συνανθρώπους µας. Πρόκειται για τον Ελευθέριο Λάµπρου από το Βροντερό της Καστοριάς, 27 ετών που, αν και τυφλός, αψηφώντας την παγωνιά, βούτηξε στα νερά του Θερµαϊκού και ανέσυρε ζωντανούς το νεαρό Ψάλτου, 24 ετών, και το Γεώργιο Ποντικάκη, 35 ετών από τα Χανιά. Η παρέα των τριών παιδιών βάδιζε χθες το απόγευµα στην προβλήτα, µπροστά από το ξενοδοχείο Μακεδονία Παλλάς όταν ο νεαρός Ψάλτου έπαθε κρίση επιληψίας, και πέφτοντας στη θάλασσα, συµπαρέσυρε µαζί του και το Γεώργιο Ποντικάκη, ο οποίος πάσχει από µερική τυφλότητα. Ο Λάµπρου, όµως, κατόρθωσε, πέφτοντας στο νερό, όχι µόνο να βγάλει από τη θάλασσα το συµµαθητή του στη σχολή τυφλών Γ. Ποντικάκη, αλλά να γλυτώσει από τα ορµητικά κύµατα και τον άλλο φίλο τους που τον ανέσυρε από τα νερά ηµιλιπόθυµο. Ταυτόχρονα αρκετοί περαστικοί συγκεντρώθηκαν στον τόπο του συµβάντος και προσπάθησαν να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες στον Ψάλτου, ώσπου να φτάσει το αυτοκίνητο των πρώτων βοηθειών. εν ξέρω που βρήκα το θάρρος να πέσω στη θάλασσα, τόνισε ο Λάµπρου. Ο Θεός µε βοήθησε και βούτηξα ακριβώς στο σηµείο που έπρεπε, για να βοηθήσω τους φίλους µου. Σ αυτό βέβαια συνέβαλε αποφασιστικά ότι είµαι αθλητής της κολύµβησης, την οποία αγαπώ ιδιαίτερα από µικρό παιδί. Το γεγονός ότι είµαι τυφλός δεν αποτελεί για µένα σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα, καθώς πιστεύω ότι η δύναµη της θέλησης υπερνικά κάθε εµπόδιο. Από τις τελευταίες πληροφορίες µαθαίνουµε ότι και ο Ψάλτου και ο Ποντικάκης, αναχώρησαν από το νοσοκο- µείο υγιείς. Να επιλέξετε δύο τίτλους και να γράψετε τις αντίστοιχες ειδήσεις (σχολ. βιβλ. σ.37). Εντυπωσιακή απόδραση κρατουµένου µε ελικόπτερο. Πρωτότυπος αλλά και εντυπωσιακός ήταν ο τρόπος µε τον οποίο απέδρασε χτες το µεσηµέρι από τις φυλακές Κορυδαλλού ο κακοποιός Αθανάσιος Σταύρου κατά τη διάρκεια του µεσηµεριανού γεύµατος των φυλακισµέ-

39 40 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση νων. Από πολλές µέρες νωρίτερα ο κακοποιός είχε κατορθώσει να κλέψει µια στολή ειδικού φρουρού από την ιµατιοθήκη της φυλακής, χωρίς κανείς να αντιληφθεί τις κινήσεις του. Την ηµέρα της απόδρασης µεταµφιέστηκε µε τη στολή και απαρατήρητος, στις δώδεκα το µεσηµέρι έφτασε, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, στην ταράτσα των φυλακών. Εκείνη ακριβώς την ώρα ένα ελικόπτερο προσγειώθηκε στην ταράτσα και γρήγορα επιβιβάστηκε σ αυτό ο Σταύρου. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά το ελικόπτερο αποµακρύνθηκε από τις φυλακές προς βορειοδυτική κατεύθυνση. Παραµένουν ακόµη πολλά αδιευκρίνιστα ερωτηµατικά σχετικά µε το συνεργό ή τους συνεργούς του Σταύρου και τον τρόπο που συνεννοήθηκαν µεταξύ τους. Από την άλλη πλευρά είναι απορίας άξιο πώς δεν έγινε αντιληπτό το ελικόπτερο που πετούσε πάνω από την ταράτσα των φυλακών για αρκετή ώρα. εκαπέντε λεπτά πετούσε το ελικόπτερο πάνω από τη φυλακή λέει ο αυτόπτης µάρτυρας ηµήτρης Γεωργιάδης. Νόµισα ότι ήταν ελικόπτερο της αστυνοµίας για µια συνηθισµένη περιπολία. Γι αυτό δεν έδωσα ιδιαίτερη σηµασία συµπληρώνει ο ίδιος. Ο διευθυντής των φυλακών Στέφανος ηµητρίου αναφέρει: Ο Σταύρου είναι εξαιρετικά σκληρός κακοποιός και ασφαλώς είχε διασυνδέσεις µε επικίνδυνα κυκλώµατα άλλων ασύλληπτων κακοποιών που δρουν εκτός της φυλακής. Θα διεξαχθεί βέβαια εµπεριστατωµένη έρευνα προς κάθε κατεύθυνση. Θα ελεγχθούν ακόµη και οι φρουροί που, την ώρα της απόδρασής του, είχαν υπηρεσία. Ταυτόχρονα έδωσα εκτενή αναφορά για τα γεγονότα στη Γενική Ασφάλεια Αττικής. Πιστεύω ότι πολύ σύντοµα θα δοθεί φως στη σκοτεινή αυτή υπόθεση, θα συλληφθούν τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργοί του και θα τιµωρηθούν υποδειγµατικά. Εξαφανίστηκε πύθωνας 3,5 µ. Ένας πύθωνας µήκους 3,5 µέτρων έκανε φτερά χθες τη νύχτα από το ζωολογικό κήπο της Νέας Φιλαδέλφειας όπου φιλοξενούνταν µαζί µε αρκετά άλλα σπάνια ερπετά. Ο ειδικός χώρος µέσα στον οποίο φυλάσσονταν το φίδι δεν παρουσίασε κανένα πρόβληµα όσον αφορά την ασφάλεια του συγκεκριµένου χώρου. Ακόµη και η είσοδος από την οποία εισέρχονταν οι φύλακες για να περιποιηθούν το ερπετό βρέθηκε κανονικά κλειδωµένη, χωρίς κανένα ίχνος βλάβης ή παραβίασης. Σήµερα το πρωί, µόλις έγινε αντιληπτή η απουσία του πύθωνα η διεύθυνση του ζωολογικού κήπου ειδοποίησε αµέσως τόσο την πυροσβεστική υπηρεσία όσο και την άµεση δράση, προκειµένου να εντοπίσει το ερπετό. Προς το παρόν βέβαια οι προσπάθειες παραµένουν άκαρπες. εν µπορώ να καταλάβω πως εξαφανίστηκε ο πύθωνας από εδώ τονίζει ο διευθυντής του ζωολογικού κήπου κ. Αναστάσιος Αναστασιάδης. Ο χώρος είναι απόλυτα ασφαλής και ίχνη διάρρηξης στην είσοδο του συγκεκριµένου κλουβιού δεν υπάρχουν. Νοµίζω ότι ο πύθωνας κλάπηκε από κάποιον που είχε τη δυνατότητα να µπει απαρατήρητος µέσα στον ειδικά διαµορφωµένο χώρο όπου βρισκόταν το ερπετό. Άνοιξε την πόρτα µε κλειδί που διέθετε, πήρε τον πύθωνα και φεύγοντας ξανακλείδωσε το κλουβί. Ίσως, τη νύχτα που µας πέρασε κάποιος επισκέπτης παρέµεινε µέσα στο ζωολογικό κήπο κρυµµένος στους κοντινούς πυκνούς θάµνους.

40 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Η Είδηση 41 Όταν έπεσε το σκοτάδι έδρασε ανεµπόδιστα, πήρε το φίδι, πιθανώς και µε τη βοήθεια κάποιου συνεργού, το έβγαλε από το ζωολογικό κήπο, το φόρτωσε σε κάποιο όχηµα και γρήγορα αποµακρύνθηκαν. Πιστεύω ότι µάλλον ο δράστης είτε είναι µανιώδης συλλέκτης τέτοιων ερπετών είτε σκοπεύει να το πουλήσει έναντι αδράς αµοιβής. Πάντως οι κάτοικοι της γύρω περιοχής δε νοµίζω ότι χρειάζεται να ανησυχούν, αφού το φίδι δεν έφυγε µόνο του. Κάποιος άνθρωπος το έκλεψε και σίγουρα το πήγε σε ένα µέρος καλά ασφαλισµένο. Αυτό βέβαια είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο για το ζωολογικό µας κήπο, δεδοµένου ότι ο εντοπισµός του πύθωνα θα είναι δύσκολος. Έτσι θα στερηθούν οι επισκέπτες µας και κυρίως τα παιδιά, να δουν ένα τόσο µεγάλο και ωραίο φίδι όπως αυτό. Να βασιστείτε στα στοιχεία που σας δίνει το διπλανό απόσπασµα ή στη δική σας εµπειρία και να γράψετε µια είδηση για κάποιο φαινόµενο ρατσισµού (σχολ. βιβλ. σ.37). Μεγάλα είναι τα προβλήµατα που ανιµετωπίζουν οι Έλληνες του Πόντου οι οποίοι έφθασαν στην πατρίδα µας, ερχόµενοι οι περισσότεροι από την Τασκένδη, πριν από µία δεκαετία. Ο περήφανος αυτός λαός εγκαταστάθηκε σε πρόχειρους οικισµούς κοντά στα Τουρκοβούνια. Καθηµερινά αγωνίζεται να επιβιώσει, αντιπαλεύοντας χιλιάδες εµπόδια και κυρίως τις απροκάλυπτες διακρίσεις εις βάρος τους. Τόσο από τους διάφορους κρατικούς φορείς, όσο και από πολλούς πολίτες αντιµετωπίζονται σαν παιδιά κατώτερου θεού, πολίτες δεύτερης κατηγορίας και ξένοι στον ίδιο τον τόπο τους. Μας θεωρούσαν ξένους στην Τασκένδη και εµείς τότε ζούσαµε το όνειρο της επανεγκατάστασης στη δική µας πατρίδα. Εγκαταλείψαµε τα χωριά µας και ήρθαµε στην Ελλάδα, πιστεύοντας σε µεγάλα λόγια και υποσχέσεις. Γρήγορα όµως διαψευστήκα- µε. Πολλοί είναι εκείνοι που µας θεωρούν ξένους, Ρωσοπόντιους. Ήρθαν αυτοί λένε για να πάρουν τις δουλειές µας και να αυξήσουν την εγκληµατικότητα. Ξεχνούν όµως ότι και εµείς είµαστε Έλληνες όπως και εκείνοι. Έχουµε τα ίδια δικαιώµατα στη ζωή και την εργασία. Άλλωστε κάθε άνθρωπος στη γη, ανεξάρτητα από την καταγωγή και την εθνικότητά του, πρέπει να αντιµετωπίζεται ισότιµα. Εµείς οι Έλληνες του Πόντου θα συνεχίσουµε να αγωνιζόµαστε για την ισοτιµία των ανθρώπων,ακόµη κι αν οι συγκυρίες σήµερα µας κάνουν να νιώθουµε διωγµένοι από την ίδια την πατρίδα µας. ιαβάστε τα αποσπάσµατα της διπλανής στήλης και συζητήστε σχετικά µε τους στόχους στους οποίους µπορεί να αποβλέπει ένα µαθητικό έντυπο. Τα αποσπάσµατα προέρχονται από τη συζήτηση των µαθητικών αντιπροσώπων πέντε µαθητικών εντύπων, οι οποίοι συνεργάστηκαν και εξέδωσαν από κοινού ένα περιοδικό µε τον τίτλο Μια συνάντηση των µαθητικών περιοδικών : Άθωνος Σκιά, Μαθητικές σελίδες, Μαθητική Πένα, Μεταξύ µας, Το καρφί (σχολ. βιβλ. σ.38).

41 42 ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ H Είδηση Στόχοι των συγκεκριµένων εντύπων είναι: Η έκφραση των συναισθηµάτων, των προβληµατισµών και των ονείρων των νέων/ Το καρφί, Μεταξύ µας, Μαθητική πένα, Άθωνος Σκιά, Μαθητικές σελίδες. Η προσπάθεια των νέων να αντιδράσουν απέναντι στις επιφυλάξεις των ενηλίκων για τη στάση της ζωής τους. Μεταξύ µας: Για να δώσουµε... εύκολο δρόµο. Η ανάγκη να εκφράσουν τη δηµιουργικότητά τους Μαθητική πένα: Έτσι κυρίως... των ίδιων των µαθητών. Άθωνος Σκιά: και το πιο ευχάριστο... κάποιο θέµα. Μαθητικές σελίδες: να γίνει το περιοδικό... θεατρικής παράστασης κ.τ.λ. Η ανάγκη των µαθητών να εκφραστούν ως κοινωνικά και πολιτικά σκεπτόµενα όντα. Άθωνος Σκιά: Κάτι που τάραζε... προς την υπόλοιπη Ελλάδα. Η επιθυµία τους να βγουν από τον αποµονωτισµό αναδεικνύοντας τα προσόντα και τα ταλέντα τους Μαθητική πένα: ο πρώτος µας στόχος... δροσιά στην εφηµερίδα. Η ανάγκη να πλατύνουν τους ορίζοντές τους, να ανοίξουν τα σύνορα και να ανταλλάξουν ιδέες µε τους συνοµήλικούς τους Άθωνος Σκιά: Με λίγα λόγια... δυνατότητές µας. Η ανάγκη να πρωτοτυπήσουν Μαθητική πένα: Ο πρώτος µας στόχος... αντιγραφή κειµένων. Οµαδική εργασία: Να χωριστείτε σε οµάδες των πέντε έως έξι ατόµων. Κάθε οµάδα να γράψει και να εικονογραφήσει µια είδηση για το σχολείο της περιοχής της, αφού πρώτα συγκεντρώσει τις απαραίτητες πληροφορίες από τα πρόσωπα που συµµετείχαν στα γεγονότα ή ήταν αυτόπτες µάρτυρες. Μια οµάδα να επιµεληθεί την παρουσίαση των ειδήσεων σε ένα µονοσέλιδο ή δισέλιδο φύλλο. Στη συνέχεια µπορείτε να αλληλογραφήσετε µε κάποιο άλλο σχολείο, για να ανταλλάξετε ταχυδροµικά τα φύλλα σας (σχολ. βιβλ. σ.38).

42 ΕΚΦΡΑ Σ Η - Ε ΚΘ Ε Σ Η Η Είδηση Υλοποιήθηκε επιτέλους ένα από τα όνειρα των µαθητών και των καθηγητών του σχολείου µας. Πρόκειται για την ανάπλαση του µικρού πάρκου που µε κόπους και θυσίες κατορθώσαµε να ολοκληρώσουµε τις εργασίες, µε την υλική, κυρίως, αλλά και την ηθική συµπαράσταση της δηµοτικής αρχής. Το πάρκο, µόλις 200 µέτρα από το σχολείο µας, ήταν για πολλά χρόνια µόνιµη εστία µόλυνσης, αλλά και κέντρο συνάντησης ύποπτων ατόµων που τη νύχτα συχνάζουν σ αυτό, προκαλώντας φόβο στους περιοίκους και στους µαθητές του σχολείου µας. Τώρα η περιοχή, µε έξοδα του δήµου αλλά και µε την πολύµηνη εργασία των µαθητών του σχολείου µας, απόκτησε µια όµορφη γωνιά, εστία πρασίνου, µε πολλά φυτά και µια λιµνούλα στη µέση που χαρίζει στους περαστικούς τη δροσιά της. Είναι µια όαση ζωής µας καταθέτει ο. Τάσου, κάτοικος της περιοχής. Μακάρι το παράδειγµά σας να το ακολουθήσουν και άλλοι για να αποκτήσει η Αθήνα λίγο πιο ανθρώπινο πρόσωπο. 43