ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript

1 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ ο Για τις ερωτήσεις. -.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση... Με προσθήκη νερού δεν μεταβάλλεται το ph υδατικού διαλύματος: α. CH COOH β. NH 4 Cl γ. NaCl δ. CH COONa Μονάδες.. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις δεν αντιδρά με NaOH; α. C 6 H 5 OH β. CH COOH γ. CH CH Cl δ. CH CH OH.. Στο ιόν 6 Fe ο αριθμός των ηλεκτρονίων στην υποστιβάδα d και στη θεμελιώδη κατάσταση είναι: α. β. 5 γ. δ Ποια από τις παρακάτω τετράδες κβαντικών αριθμών (n, l, m l, m s ) δεν είναι επιτρεπτή για ένα ηλεκτρόνιο σε ένα άτομο ; α. (4,,, ) β. (4,, 0, ) γ. (4,,, ) δ. (4,,, ).5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη "Σωστό" αν η πρόταση είναι σωστή ή

2 "Λάθος" αν η πρόταση είναι λανθασμένη, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. α. Τα καρβοξυλικά οξέα διασπούν τα ανθρακικά άλατα. β. Στην αντίδραση CH = CH Br CH BrCH Br το Br ανάγεται. γ. Ο κβαντικός αριθμός του spin (m s ) συμμετέχει στη διαμόρφωση της τιμής της ενέργειας του ηλεκτρονίου. δ. Για το άτομο του οξυγόνου ( 8 Ο), στη θεμελιώδη κατάσταση, η κατανομή των ηλεκτρονίων είναι: s s p x p y. ε. Στοιχεία μετάπτωσης είναι τα στοιχεία που καταλαμβάνουν τον τομέα d του περιοδικού πίνακα. Μονάδες 0 ΘΕΜΑ ο.. Δίνονται οι σταθερές ιοντισμού: Κ a ( CH COOH) =0 5, Κ b ( NH ) = 0 5 και Κ w =0 4 α. Να προβλέψετε προς ποια κατεύθυνση είναι μετατοπισμένη η ισορροπία: CH COOH (aq) NH (aq) CH COO (aq)νη 4 (aq) Μονάδες Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. β. Να προβλέψετε αν υδατικό διάλυμα του άλατος CH COONH 4 είναι όξινο, βασικό ή ουδέτερο, γράφοντας τις αντιδράσεις των ιόντων του άλατος με το νερό. Μονάδες Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας... Δίνεται ο παρακάτω πίνακας: Μονάδες 5 Ενέργειες ιοντισμού (MJ/mol) Li (g) Li (g) e E i = 0,5

3 Li (g) Li (g) e E i = 7,0 Li (g) Li (g) e E i =,8 α. Να εξηγήσετε γιατί ισχύει η διάταξη E i < E i < E i για τις ενέργειες ιοντισμού. Μονάδες 6 β. Να εξηγήσετε γιατί η ενέργεια πρώτου ιοντισμού του Li είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια πρώτου ιοντισμού του Νa. Μονάδες 6 ΘEΜΑ ο Δίνεται το παρακάτω διάγραμμα χημικών μετατροπών: α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, B, Γ, Δ, Ε, Ζ και Θ. β. Ποιες από τις ενώσεις του διαγράμματος, εκτός από την Ε, δίνουν επίσης την αλογονοφορμική αντίδραση;

4 γ. Ποια από τις ενώσεις του διαγράμματος αντιδρά με Νa και ποια ανάγει το αντιδραστήριο Fehling (φελίγγειο υγρό); Να γραφούν οι αντίστοιχες χημικές εξισώσεις. Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4 ο Διαθέτουμε διάλυμα Δ που περιέχει ΗCOOH συγκέντρωσης c M. Ογκομετρούνται 50 ml του διαλύματος Δ με πρότυπο διάλυμα ΝαΟΗ συγκέντρωσης Μ. Για την πλήρη εξουδετέρωση του ΗCOOH απαιτούνται 00 ml διαλύματος NαΟΗ, οπότε προκύπτει τελικό διάλυμα Δ όγκου 50 ml. α. Στο διάλυμα Δ να υπολογίσετε τη συγκέντρωση c M του ΗCOOH και το βαθμό ιοντισμού του. Μονάδες 9 β. Τα 50 ml του διαλύματος Δ αραιώνονται με νερό μέχρι όγκου 500 ml, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ. Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος Δ. Μονάδες 8 γ. Ποιος είναι ο μέγιστος όγκος διαλύματος ΚΜnO 4 συγκέντρωσης 0,5M οξινισμένου με H SO 4, που μπορεί να αποχρωματισθεί από 00 ml του αρχικού διαλύματος Δ ; Μονάδες 8 Δίνεται ότι όλα τα διαλύματα είναι υδατικά, στους 5 C και Κ a(hcooh) = 0 4, Κ w = 0 4. Na γίνουν όλες οι δυνατές προσεγγίσεις που επιτρέπονται από τα αριθμητικά δεδομένα του προβλήματος. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ο.. Η σωστή απάντηση είναι το γ... Η σωστή απάντηση είναι το δ... Η σωστή απάντηση είναι το δ..4. Η σωστή απάντηση είναι το γ..5. α = Σωστό, β = Σωστό, γ = Λάθος, δ = Λάθος, ε = Σωστό ΘΕΜΑ ο.. α. Η ισορροπία είναι μετατοπισμένη προς τα δεξιά

5 Αιτιολόγηση: K (CH COOH) 0 5 a = K K (NH ) w 0 9 a 4 = = και K b K (NH ) 0 5 K b = K (CH COO ) w 0 9 b = = K a Από τις παραπάνω σταθερές διαπιστώνουμε ότι το NH 4 είναι ασθενέστερο οξύ από το CH COOH και αντίστοιχα το CH COO είναι ασθενέστερη βάση από την ΝΗ. Γνωρίζουμε ότι η ισορροπία μετατοπίζεται προς το ασθενέστερο οξύ και την ασθενέστερη βάση, δηλαδή προς τα δεξιά. β. Το διάλυμα του CH COONH 4 είναι ουδέτερο. Αιτιολόγηση: K (NH ) K (CH COO ) 0 9 a 4 = b =. Επομένως το διάλυμα είναι ουδέτερο... α. Η δεύτερη ενέργεια ιοντισμού έχει μεγαλύτερη τιμή από την πρώτη καθώς πιο εύκολα φεύγει το ηλεκτρόνιο από το ουδέτερο άτομο απ ότι από το φορτισμένο ιόν. Δηλαδή έχουμε Ε i > E i. Με ανάλογο τρόπο προκύπτει Ε i > E i.. L i : S S Na: S S P 6 S Από την παραπάνω δομή διαπιστώνουμε ότι το Li έχει μικρότερη ατομική ακτίνα επομένως μεγαλύτερη ενέργεια ιοντισμού. ΘΕΜΑ ο α. Συντακτικοί τύποι Α: CH C C CH B: CH CH = CH CH Γ: CH CH CH CH OH Δ: CH C CH CH O E: CH CH = 0

6 Z: CH CH ΜgX Θ: ΗCOONa β. Οι ενώσεις Γ, Δ δίνουν επίσης την αλογονοφορμική αντίδραση. γ. Με Να αντιδρά η Γ και το αντιδραστήριο Fehling ανάγεται από την Ε. CH CH CH CH Na CH CH CH CH H I I OH ONa CH CH=0 CuSO 4 5NaOH CH COONa Cu O Na SO 4 H O ΘΕΜΑ 4 ο α. Υπολογίζω τα mol της βάσης: n = C. V =. 0, = 0, mol NaOH Επομένως από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης: (mol) HCOOH NaOH HCOONa H O 0, 0, 0, Άρα για το ΗCOOH: n 0, C= = = V 0,05 M Στο διάλυμα Δ έχουμε: HCOOH H O HCOO H O K 0 4 Από το νόμο αραίωσης του Ostwald ισχύει a a = = C Δηλαδή α = 0 β. Στο διάλυμα Δ κι επομένως και στο Δ έχουμε 0, mol HCOONa Άρα η συγκέντρωση του άλατος στο Δ είναι: n 0, C HCOONa = = = 0,M V 0,5 Το άλας διίσταται σύμφωνα με την αντίδραση: HCOONa HCOO - Na 0,M 0,M 0,M Το ιόν ΗCOO ιοντίζεται:

7 (mol / L) HCOO - H O HCOOH OH Αρχικά 0, - - Ιον. / παράγ. -χ χ χ Ι.Ι. 0, χ χ χ K 0 4 K = w = = 5 0 b K 0 4 a x x K = x = K 0, = 5 0 0, = 0 5,5 = [ OH ] b 0, x 0, b Άρα poh = 5,5 και ph = 4 poh = 4 5,5 ph = 8,5 γ. Στο διάλυμα Δ τα mol του ΗCOOH είναι n = C. V n=. 0, = 0,4 mol HCOOH. Επομένως, από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης έχουμε: (mol) 5ΗCOOH KMnO 4 H SO 4 5CO MnSO 4 K SO 4 8H O 5 0,4 y Δηλαδή τα mol του ΚMnO 4 είναι: 0,4 0,8 y = = = 0,6mol και ισχύει 5 5 n n 0,6 C = V = = = 0,L = 0ml διαλύματος ΚMnO 4 μπορούν V C 0,5 να αποχρωματιστούν. Τα θέματα επιμελήθηκαν τα φροντιστήρια «ΟΜΟΚΕΝΤΡΟ» Φλωρόπουλου. Μποχώτη Λ. Νταή Α.