οι σπάνιοι καρκίνοι το περιοδικό

Transcript

1 το περιοδικό Λεωσθένους 21-23, Πειραιάς ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ- ΑΓΚΑΛΙΑΖΩ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΒΡΙΟΣ 2010/ΤΕΥΧΟΣ 23 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ οι σπάνιοι καρκίνοι

2 Ο Μ Ι Λ Ο Σ Ε Θ Ε Λ Ο Ν Τ Ω Ν Κ Α Τ Α Τ Ο Υ Κ Α Ρ Κ Ι Ν Ο Υ Δ Ι Ο Ι Κ Η Τ Ι Κ Ο Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γεν. Γραμματέας: Ειδ. Γραμματέας: Ταμίας: Μέλη: Σ Υ Μ Β Ο Υ Λ Ι Ο Ιωσηφίνα Σκούρτα Στέλιος Παπαδόπουλος Αναστασία Πασακοπούλου Δήμητρα Φωτοπούλου Φλώρα Μπληζιώτου Όλγα Αρνιακού Πόπη Γρύλλη Μαρίκα Δούρου Νίκος Ελευθερόγλου Μαίρη Καραγκούνη Ελένη Μισιτζή Διμηνιαία Κοινωνική και Πολιτιστική Έκδοση Ιδιοκτησία: Όμιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου - ΑγκαλιάΖΩ, Λεωσθένους 21-23, Πειραιάς Τηλ , Fax oekk@otenet.gr Παράρτημα Ν. Αχαΐας, Πατρέως 8-10, Πάτρα, Τηλ/Fax omilospa@otenet.gr Παράρτημα Ηρακλείου Κρήτης, Παπαλεξάνδρου 16, Β όροφος, γραφείο Γ3, Τηλ/Fax Eκδότης: Ιωσηφίνα Σκούρτα Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Έλλη Σολομών Συντακτική Επιτροπή: Νίκος Ελευθερόγλου, Χρυσάνθη Καλογιάννη, Στέλιος Παπαδόπουλος, Ίλντα Σαρακατσάνη Έλλη Σολομών Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ Η Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η Θεοδοσία Αντωνάδου: Ογκολόγος Ακτινοθεραπευτής Δρακούλης Γιαννουκάκος: Νικόλαος Θρουβάλας: Βασίλης Ιακωβίδης: Πάρις Κοσμίδης: Χρυσούλα Λεμονίδου: Χρήστος Μαρκόπουλος: Ελευθέριος Μιχαήλ: Μοριακός Βιολόγος - Γενετιστής Ογκολόγος Ακτινοθεραπευτής Ψυχίατρος, Δ/ντής Τομέα Ψυχικής Υγείας Ε.Α.Ν.Π. ΜΕΤΑΞΑ Ογκολόγος Παθολόγος Καθηγήτρια Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Αθηνών Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής, Πρόεδρος ΕΧΕΜ - Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού Χειρουργός Ουρολόγος F.E.B.U. Δημήτρης Μιχαρικόπουλος: Νομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων Δημήτριος Μπαφαλούκος: Θεόδωρος Πανοσκάλτσης: Αλέξανδρος Ροδολάκης: Δημοσθένης Σκάρλος: Ογκολόγος Παθολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μελανώματος, Γυναικολόγος Ογκολόγος, MD, PhD, MRCOG, COST (UK), Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Γυναικολόγος Ογκολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Ογκολόγος Παθολόγος, Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ο Σ Κ Α Ι Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η Ε Ν Τ Υ Π Ο Υ : ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ - ΗΛ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: BREAK IN A.E.E.B.E Βαλτετσίου & Εμμ. Μπενάκη Τηλ.: , Fax: CREATIVE ART DIRECTOR: Σοφία Στεργίου ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Ν. ΖΑΡΑΒΙΝΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Ιωσηφίνα Σκούρτα: Ιωάννης Τριανταφυλλίδης: Γιώργος Φαρμακίδης: Πρόεδρος ΟΕΚΚ ΑγκαλιάΖΩ PhD, MACG, FEBG Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιασίου Ρουμανίας Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ογκολογίας Πεπτικού Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας, Μην ξεχνάτε τη συνδρομή σας. Είναι ο μόνος σταθερός μας πόρος. ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΩΡΕΕΣ Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος : Αρ. Λογ IBAN: GR Alpha Bank: Αρ. Λογ IBAN: GR Τράπεζα Πειραιώς: Αρ. Λογ IBAN: GR

3 editorial Οπως πολλές φορές στο παρελθόν έχουμε αναφέρει, ο καρκίνος είναι μια χρόνια νόσος που, από την ώρα της διάγνωσης, αποσταθεροποιεί τον ασθενή αλλά και την οικογένειά του και έχει επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Όταν αυτή η διάγνωση συνοδεύεται και από τον χαρακτηρισμό «σπάνιος καρκίνος», οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις είναι πολύ περισσότερες αφού δεν υπάρχει πληροφόρηση ούτε για τη νόσο ούτε για τη θεραπεία ούτε και για τις παρενέργειες. Το ΑγκαλιάΖΩ, πιστό στον στόχο του να ενημερώνει και να υποστηρίζει κάθε ασθενή και το περιβάλλον του, ξεκινά την ενημέρωση για τους σπάνιους καρκίνους με τους στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) για τους οποίους μπορείτε να διαβάσετε στη σελίδα 5, στο άρθρο του Καθηγητή Γεννατά Κωνσταντίνου. Οι γιορτές πλησιάζουν και οι διατροφικές παρεκκλίσεις είναι σχεδόν βέβαιες. Ενημερωθείτε από την κλινική διαιτολόγο, Κα Παπατζιάλα Σιτζάνη πώς να μη φορτωθείτε παραπανίσια κιλά στη σελίδα 8. Με το τέλος του χρόνου ολοκληρώνεται και η τριετής θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου. Μια τριετία με πολύ ενδιαφέρον, πολλές προκλήσεις, κατά την οποία το ΑγκαλιάΖΩ ταλανίστηκε από την οικονομική συγκυρία αλλά κατάφερε να αναπροσαρμοστεί, να υλοποιήσει πολύ σημαντικό έργο και να κτίσει σημαντικές συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο προκειμένου να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στους στόχους του. Διαβάστε τον απολογισμό των δράσεων μας στη σελίδα 12. Το έργο αυτό είναι αποτέλεσμα δημιουργικής συνεργασίας όλων, διοίκησης, εθελοντών, επαγγελματιών, επιστημονικών συνεργατών, μικρών και μεγάλων οικονομικών υποστηρικτών που, εκτιμώντας το έργο μας, μας βοήθησαν να πραγματοποιήσουμε ουσιαστικής αξίας δράσεις για τη διαχείριση του καρκίνου. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους Τέλος, εκ μέρους του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου, σας εύχομαι να έχετε υγεία και να συντηρήσετε την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο. Επενδύστε αυτή τη δύσκολη περίοδο σε αδιαμφισβήτητες αξίες, όπως ο οργανωμένος εθελοντισμός. Δώστε αξία στον Άνθρωπο κόντρα στον ατομικισμό και τον φόβο. Καλές γιορτές! 3 Με λιγότερα ίσως λαµπερά φωτάκια αλλά µεγαλύτερη ζεστασιά και φως στην καρδιά. Ιωσηφίνα Σκούρτα, Πρόεδρος ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ

4 Περιεχόμενα Ενημερωτικά στοιχεία για τους στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) Kωνσταντίνος Γιαννατάς Η διατροφή μας μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων Α. Παπατζιάλα-Σιτζάνη ΜΑΣ ΡΩΤΑΤΕ ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΜΕ Απολογισμός Η Στήλη του ΠΑΝ.ΣΥ.ΛΑ Από τον Ηλία Μαμαλάκη

5 Ε ν η μ ε ρ ω τ ι κ ά σ τ ο ι χ ε ί α για τους στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) Τι είναι οι GIST; Οι στρωματικοί όγκοι του γαστρεντερικού (Gastrointestinal Stromal Tumors, GIST) είναι ένα είδος καρκίνου που εμφανίζεται στο πεπτικό σύστημα. Αποτελούν την πιο συχνή μορφή σαρκώματος του γαστρεντερικού. Το σάρκωμα αποτελεί μια σπάνια μορφή καρκίνου που προέρχεται από κύτταρα των συνδετικών η στηρικτικών ιστών (λίπος, μύες, αιμοφόρα αγγεία, εν των βάθει δερματικοί ιστοί, νεύρα, οστά και χόνδρος). Κωντσαντίνος Γιαννακάς Αν. Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ογκολόγος - Χημειοθεραπευτής Αρεταίειο Νοσοκομείο Οι καρκίνοι προέρχονται από τα λεγόμενα επιθηλιακά κύτταρα, (κύτταρα που καλύπτουν τις διάφορες επιφάνειες ή κοιλότητες του σώματος). Τα σαρκώματα προέρχονται από τα λεγόμενα μεσεγχυματικά κύτταρα και διαφέρουν σημαντικά στη βιολογική συμπεριφορά και στη θεραπεία από τους «επιθηλιακούς» όγκους. Οι GIST λοιπόν δεν πρέπει να συγχέονται με τους πιο γνωστούς καρκίνους του γαστρεντερικού συστήματος (καρκίνος οισοφάγου, στομάχου, δωδεκαδακτύλου, παχέος εντέρου), οι οποίοι ανήκουν στα καρκινώματα (όγκοι από επιθηλιακά κύττάρα). Τα σαρκώματα αποτελούν το 1% των καρκίνων. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι GIST προέρχονται από τα διάμεσα κύτταρα ή στρώμα, (κύτταρα Cajal), τα οποία βρίσκονται στα τοιχώματα του γαστρεντερικού σωλήνα. Τα κύτταρα αυτά θεωρούνται ως ο «βηματοδότης του πεπτικού συστήματος», διότι ελέγχουν την περίσταλση, δηλαδή τις συσπάσεις του γαστρεντερικού σωλήνα με τις οποίες προωθείται η τροφή κατά τη διάρκεια της πέψης. 5 Περίπου 50-70% των GIST εμφανίζονται στο στομάχι, 20-30% στο λεπτό έντερο και το υπόλοιπο ποσοστό στο παχύ έντερο, τον οισοφάγο, το ορθό και τον πρωκτό. Οι GIST συχνά κάνουν μεταστάσεις σε γειτονικές περιοχές στον κοιλιακό χώρο: οι πιο συνηθισμένες είναι στο ήπαρ και στη περιτοναϊκή κοιλότητα. Μεταστάσεις στους λεμφαδένες η στον πνεύμονα είναι σπάνιες. Όταν υπάρχουν ηπατικές εντοπίσεις σε ασθενή με GIST είναι σημαντικό να εξακριβώνεται εάν πρόκειται για πρωτοπαθή καρκίνο του ήπατος ή για μετάσταση.

6 Ενημερωτικά στοιχεία για τους στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) 6 Συχνότητα εμφάνισης (Επίπτωση) Οι GIST εμφανίζονται συχνότερα στους ενήλικες (ηλικίας 40 έως 80 ετών). Ωστόσο, έχουν αναφερθεί περιστατικά GIST και σε νεότερους ασθενείς. Οι βελτιώσεις στις διαγνωστικές μεθόδους και διαδικασίες έχουν καταστήσει ευκολότερο τον εντοπισμό των GIST από τους γιατρούς και τη διάκρισή τους από άλλα είδη σαρκωμάτων του γαστρεντερικού καθώς και από τους μη καρκινικούς (καλοήθεις) όγκους. Ως αποτέλεσμα, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι η συχνότητα εμφάνισης των GIST ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη απ ότι, πίστευαν στο παρελθόν. Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι οι GIST μπορεί να προσβάλλουν περίπου 15 άτομα ανά πληθυσμού το χρόνο2. Στην ΕΕ, η συχνότητα εμφάνισης των GIST εκτιμάται ότι είναι πάνω από περιστατικά το χρόνο. Οι GIST εμφανίζονται με ελαφρώς μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες. Αίτια και Διάγνωση Οι GIST είναι δύσκολο να διαγνωσθούν, καθώς τα συμπτώματα στο πρώιμο στάδιο της νόσου είναι περιορισμένα και συχνά εκλαμβάνονται ως συμπτώματα άλλων τύπων καρκίνου. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι το ακαθόριστο κοιλιακό άλγος, ο πρόωρος κορεσμός, ο έμετος, η αιμορραγία ή απόφραξη, και η κόπωση εξαιτίας αναιμίας. Πολλά περιστατικά GIST διαγιγνώσκονται τυχαία κατά την ενδοσκόπηση (έλεγχος οργάνων και κοιλοτήτων χρησιμοποιώντας μια συσκευή που καλείται ενδοσκόπιο) ή λαπαροσκόπηση (έλεγχος της κοιλίας με μια συσκευή που καλείται λαπαροσκόπιο). Δεν υπάρχουν γνωστοί παράγοντες κινδύνου για τους GIST. Η νόσος συχνά σχετίζεται με μετάλλαξη σε μια πρωτεΐνη που καλείται ckit (CD117), έναν υποδοχέα αυξητικού παράγοντα που εντοπίζεται στην επιφάνεια των φυσιολογικών κυττάρων. Κανονικά, ο ρόλος της πρωτεΐνης ckit είναι να σηματοδοτεί την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων με ελεγχόμενο τρόπο. Ωστόσο, στους GIST, η πρωτεΐνη ckit παραμένει συνεχώς ενεργοποιημένη εξαιτίας μιας μετάλλαξης στο DNA. Η αδιάκοπη ενεργοποίηση της πρωτεΐνης αυτής οδηγεί στη συνεχή ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε ο ρόλος της πρωτεΐνης ckit, οι παθολογοανατόμοι τη μελετούν σε όλες τις περιπτώσεις όγκων GIST και ανευρίσκεται θετική σε ποσοστό άνω του 90%.

7 Αντιμετώπιση (Θεραπεία) Οι GIST, ακόμα και αυτοί που παρουσιάζονται καλοήθεις κατά τη διάγνωση, έχουν τη δυνατότητα να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Η εγχείρηση, (χειρουργική αφαίρεση), είναι η θεραπεία εκλογής για τους GIST που δεν έχουν δώσει μεταστάσεις. Οι λεμφαδένες σπάνια εμφανίζουν μεταστάσεις και συνήθως δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν. Η αφαίρεση των όγκων μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά σε επιλεγμένες περιπτώσεις. Πολλοί GIST δεν επιδέχονται χειρουργικής θεραπείας επειδή ο όγκος είναι πολύ μεγάλος ή έχει ήδη επεκταθεί σε άλλα μέρη του σώματος πριν από τη διάγνωση, ή δεν είναι προσβάσιμος. Οι όγκοι GIST έχουν μεγάλες πιθανότητες επανεμφάνισης, ακόμη και μετά από επιτυχημένο χειρουργείο. Το μέγεθος του όγκου, τα ιστολογικά του χαρακτηριστικά και η θέση του μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προβλεφθεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης. Οι μικρότεροι όγκοι και οι λιγότερο επιθετικοί έχουν μικρότερες πιθανότητες υποτροπής. Στο παρελθόν, η εγχείρηση, (εκτομή), ήταν η μόνη θεραπευτική επιλογή για τους GIST, καθώς οι συμβατικές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία, είχαν ελάχιστη επίδραση. Γι αυτό, ασθενείς με μεταστατικούς και/ ή μη χειρουργήσιμους GIST είχαν πολύ χαμηλό προσδόκιμο ζωής. Η πρόσφατη ανακάλυψη της μεταλλαγμένης πρωτεΐνης ckit και του ρόλου της στους GIST έθεσε τα θεμέλια για την ανάπτυξη νέων θεραπειών που είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να ελέγχουν το επίπεδο δραστηριότητας των υποδοχέων ckit. Το imatinib mesylate (Glivec /Gleevec), φάρμακο αρχικά σχεδιασμένο για τη χρόνια μυελογενή λευχαιμία, αποδείχθηκε πολύ χρήσιμο για τη θεραπεία των GIST, καθώς επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα, αλλά όχι στα φυσιολογικά: το 90% των ασθενών σε υποτροπή ανταποκρίνονται στη θεραπεία. Η διετής επιβίωση σε ασθενείς με προχωρημένη νόσο αυξήθηκε στο 75-80% κατόπιν θεραπείας με Glivec. 7 Το Glivec χορηγείται επίσης μετεγχειρητικά σε ασθενείς που παρουσίαζουν αυξημένο κίνδυνο υποτροπής και βελτιώνει σημαντικά την πρόγνωσή τους. Η πρόοδος στη θεραπεία των GIST βοηθά στην επίτευξη παρατεταμένου ελέγχου της νόσου. Έχει αποδειχθεί ότι περίπου 85% των ασθενών με μεταστατικό και/ή ανεγχείρητο GIST επιτυγχάνουν αντικειμενική ανταπόκριση ή σταθεροποίηση της νόσου. Η χορήγηση δε επικουρικής θεραπείας, θεραπείας δηλαδή αμέσως μετά το χειρουργείο «προφυλακτικά», έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής κατά 89% στον ένα χρόνο. Η θεραπεία τόσο των μεταστάσεων όσο και η μετεγχειρητική αγωγή ευρίσκονται υπό μελέτη και προκύπτουν διαρκώς νεότερα δεδομένα που βαθμιαία βελτιώνουν την πρόγνωση των ασθενών με GIST.

8 Η διατροφή μας μετά 8 Άννα Παπατζιάλα Σιτζάνη Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος Προϊσταμένη Τμήματος Διατροφής Αντικαρκινικού Νοσοκομείου ΜΕΤΑΞΑ Επιστημονική Συνεργάτης FZO Ανήκετε σ αυτούς που, συνήθως μετά τις γιορτές, βλέπουν τη ζυγαριά τους να ανεβαίνει μερικά κιλά; Ψυχραιμία! Δεν χρειάζεται πανικός! Πρώτα απ όλα γιατί δεν είστε μόνοι, εφόσον η πλειονότητα «τσιμπάει» τις μέρες αυτές κατά μέσον όρο 2-3 παραπανίσια κιλά και, δεύτερο γιατί δεν είναι καθόλου δύσκολο να τα χάσετε, εάν ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές: 1. Οργανώστε την καθημερινότητά σας Ξεκινώντας από την επιλογή των τροφίμων, ελέγξτε με προσοχή στις ετικέτες τους την περιεκτικότητα λίπους, αλατιού, ζάχαρης και θερμίδων. Επιλέξτε τροφές με την ένδειξη «χωρίς λίπος» ή «χαμηλό σε λίπος». Να ζυγίζεστε μια φορά την εβδομάδα, την ίδια μέρα, νηστικοί το πρωί. Έτσι μπορείτε να ελέγχετε την πρόοδό σας χωρίς να ξεφεύγετε από τον στόχο σας. Σχεδιάστε από την προηγούμενη μέρα το φαγητό της επόμενης και ετοιμάστε το. Αυτό θα σας προφυλάξει από τα επικίνδυνα «τσιμπολογήματα» στον χώρο της δουλειάς, που συνήθως κοστίζουν σε θερμίδες! Κρατήστε καθημερινό ημερολόγιο καταγραφής των τροφών που καταναλώνετε όλη μέρα. Έτσι, στο τέλος της μέρας, θα μπορείτε εύκολα να διαπιστώσετε τι και πόσο φάγατε. 2. Βάλτε ρεαλιστικούς στόχους Εάν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, ο πρώτος σας στόχος θα πρέπει να είναι τα κιλά των γιορτών, που θα φύγουν εύκολα και γρήγορα. Στη συνέχεια, εφόσον θέλετε να συνεχίσετε την απώλεια των περιττών σας κιλών, βάλτε μικρούς εφικτούς στόχους. Εί- ναι πολύ πιο εύκολο να χάνει κανείς 3 ή 5 κιλά και να συνεχίζει στο επόμενο βήμα από το να βάζει εξαρχής μεγάλους και ανέφικτους στόχους για απώλεια 20 και 30 κιλών και να αγχώνεται στην πορεία και, τελικά, να εγκαταλείπει πριν καλά καλά αρχίσει!! 3. Υιοθετήστε υγιεινές διατροφικές συνήθειες Μην παραλείπετε γεύματα και κυρίως το πρωινό. Το πρωινό γεύμα είναι το σημαντικότερο της ημέρας. Ενεργοποιεί τον μεταβολισμό και ρυθμίζει την υπερφαγία τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας. Εξασφαλίζει ενέργεια στον οργανισμό μετά τη νυχτερινή διακοπή της τροφής και καύσιμο στα εγκεφαλικά κύτταρα για ευχάριστη διάθεση και πνευματική απόδοση στην εργασία. Ένα γρήγορο και πλήρες πρωινό µπορεί να είναι: Άπαχο γάλα με δημητριακά ολικής άλεσης ή βρώμης και φρέσκος χυμός 2 φέτες μαύρο ψωμί με λίγο άπαχο τυρί, γαλοπούλα, ωμά λαχανικά + χυμός 2 φέτες μαύρο ψωμί με μαργαρίνη ή ταχίνι, μέλι ή σπιτική μαρμελάδα + φρούτο Φροντίστε το κολατσιό σας. Ετοιμάστε από το σπίτι ένα μικρό σάντουιτς με μαύρο ψωμί, άπαχο βραστό κοτόπουλο ή σολομό ή τόνο ή άπαχο ανθότυρο και φρέσκα καλοπλυμένα ωμά λαχανικά. Θα φανεί «σωτήριο» τη δύσκολη ώρα της λιγούρας και θα σας απομακρύνει από τον πειρασμό του delivery, της σφολιάτας, των μικρών μπισκότων και από τα παντός είδους κουλουράκια και κέικ που συνήθως επιλέγουμε και μας φορτώνουν με θερμίδες ανάλογα και χωρίς να το καταλάβουμε!! Συμπληρώστε με 2-3 φρέσκα φρούτα και 3-4 καρύδια ή 10 ωμά αμύγδαλα ή 2 κ.σ. ανάλατο ηλιόσπορο για να καλύψετε τα ενδιάμεσα μικρογεύματα της ημέρας, έτσι ώστε να εξασφαλίζετε τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία στον οργανισμό σας, ανά 2-3 ώρες.

9 τις γιορτές των Χριστουγέννων Εάν δεν επιστρέφετε στο σπίτι για φαγητό πριν από τις επτά με οκτώ το βράδυ, επιλέξτε ένα υγιεινό απογευματινό στον χώρο της δουλειάς ή και το αυτοκίνητο: π.χ. άπαχο γιαούρτι και φρούτο γκοφρέτα δημητριακών 3-4 μπισκότα χαμηλά σε θερμίδες 3-4 κομμάτια αποξηραμένα φρούτα 1-2 μικρά κομματάκια πικρή σοκολάτα Στο κύριο γεύμα αρχίστε πάντα με σαλάτα από φρέσκα ή βραστά λαχανικά χωρίς λιπαρή σος. Λίγο ξίδι μπαλσάμικο με μουστάρδα και 1 κ.γλ. μέλι μπορεί να δώσει υπέροχη γεύση στη σαλάτα σας, χωρίς ιδιαίτερη θερμιδική επιβάρυνση. Φροντίστε ώστε η σαλάτα που θα καταναλώσετε να καλύπτει νοητά το 50% του πιάτου σας. Έτσι δεν θα μείνει αρκετός χώρος στο στομάχι σας για μεγάλες ποσότητες τροφής!! Συνδυάστε με άπαχα πουλερικά ή ψάρια πλούσια σε ω3 λιπαρά οξέα (σας παραπέμπω σε προηγούμενο τεύχος με αναφορά στα ψάρια) ή λίγο άπαχο κρέας (μια φορά την εβδομάδα ή το δεκαήμερο). Μην παραλείψετε τα όσπρια 1-2 φορές την εβδομάδα και τα «λαδερά» Μεσογειακά πιάτα όπως το σπανακόρυζο, το πρασόρυζο, οι αγκινάρες, το πρασοσέλινο, τα γεμιστά, το μπριάμ, το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα σέσκουλα κ.λπ. Απλώς περιορίστε το λάδι για να μην σας φορτώνουν θερμίδες. Αποφύγετε να καταναλώσετε πάνω από μια φέτα μαύρο ψωμί στο γεύμα καθώς και τυρί πλούσιο σε λιπαρά. Μην ξεχνάτε ότι τα τυριά ανήκουν στις πρωτεΐνες και υποκαθιστούν πλήρως τα κρεατικά. Γι αυτό και δεν χρειάζεται να καταναλώνονται και τα δύο τρόφιμα μαζί στο ίδιο γεύμα. Τέλος, επιλέξτε μεθόδους μαγειρικής παρασκευής που δεν επιβαρύνουν τα τρόφιμα με επιπλέον θερμίδες όπως το ψήσιμο, ο βρασμός, ο ατμός και σκεύη που δεν απαιτούν λιπαρές ουσίες για το μαγείρεμα (αντικολλητικά σκεύη). Αντικαταστήστε την κρέμα γάλακτος με άπαχο συμπυκνωμένο γάλα. Εάν αργά το βράδυ πεινάτε ή έχετε τη «γνωστή» λιγούρα, επιλέξτε μπαστουνάκια από φρέσκα λαχανικά, φρούτο ή γιαούρτι άπαχο με λίγα δημητριακά. 4. Διαχειριστείτε προσωπικά το θέμα της διατροφής σας Αποφύγετε τα αναψυκτικά και το αλκοόλ. Επιλέξτε αναψυκτικά χαμηλών θερμίδων και μην υπερβαίνετε τις 2-3 μερίδες αλκοόλ την εβδομάδα!! Περιορίστε στο ελάχιστο τη ζάχαρη, τα γλυκά, τα επιδόρπια, το συχνό φαγητό σε πακέτο. Πίνετε τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό την ημέρα. Ένα πριν από κάθε γεύμα ή σνακ για σωστό μεταβολισμό και ενυδάτωση. Διαλέξτε μικρότερα πιάτα και κουτάλια φαγητού και τρώτε μόνον όταν πεινάτε. Έτσι τρώτε λιγότερο χωρίς να σας κακοφαίνεται. Να τρώτε πάντα καθιστοί σε τραπέζι, με ηρεμία και όχι με άγχος, βιαστικά και στο πόδι. Μασάτε πολύ καλά και αργά την τροφή σας και μην «σκουπίζετε» πάντα το πιάτο σας. Αποφύγετε τις γρήγορες και στερητικές δίαιτες. Δεν είναι αποτελεσματικές και δεν έχουν μόνιμα αποτελέσματα. Εάν χρειαστεί να γευματίσετε εκτός σπιτιού, επιλέξτε εστιατόριο ή ταβέρνα όπου μπορείτε να παραγγείλετε ψητά κρεατικά ή θαλασσινά και σαλάτες. Από φαγητό σε «πακέτο» προτιμήστε σουβλάκι πουλερικών με αλάδωτη ψητή πίτα χωρίς σος ή σούσι, ή ρύζι, μπαμπού ή φύτρα από Κινέζικο. ΤΕΛΙΚΑ ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΟΤΙ: Θα πρέπει να καταναλώνετε 5-6 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα προκειμένου να εξασφαλίσετε τις απαραίτητες βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες της μέρας. Μοιράστε τα γεύματά σας ανά 3 ώρες σε όλη τη διάρκεια της μέρας και αποφύγετε το «φόρτωμα» προς τις βραδινές ώρες. Έτσι, θα εξασφαλίσετε καλύτερες καύσεις και θα φτάσετε νωρίτερα στον στόχο σας. Υιοθετήστε ευχάριστες δραστηριότητες για την αύξηση της σωματικής άσκησης (περπάτημα, χορός, κηπουρική, γυμναστήριο κ.λπ.) Φροντίστε να ασκείστε λεπτά την ημέρα. Στο τέλος κάθε μέρας κάντε τον απολογισμό σας. Θα εκπλαγείτε!!! Εάν τώρα, παρ όλα αυτά, δεν τα καταφέρετε, μην αποθαρρύνεστε! Ζητήστε τη συμβολή ενός εξειδικευμένου διαιτολόγου για εξατομικευμένη βοήθεια στο πρόβλημά σας. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ... ΚΑΙ... ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! 9

10 ΜΑΣ ΡΩΤΑΤΕ 10 Πέγιου Μαρία Κοινωνική Λειτουργός Παράρτημα Αχαΐας «Ο πατέρας μου έχει διαγνωσθεί με καρκίνο παχέος Αγαπητή φίλη, εντέρου. Ο ίδιος δεν γνωρίζει ακόμη την κατάσταση της υγείας του. Είναι αλήθεια ότι οι συγγενείς των ασθενών πολύ συχνά επιθυμούν να αποκρύψουν την αλή- επιμένουν ότι δεν θα ήταν ό,τι καλύτερο Οι συγγενείς του, που είναι γιατροί, θεια από τον άνθρωπό τους διότι θεωρούν ότι για την πορεία της ασθένειας να μάθει την αλήθεια. με τον τρόπο αυτόν θα τον βοηθήσουν να αποφύγει Ο γιατρός του επιμένει να τον ενημερώσει τα δυσάρεστα συναισθήματα που ακολουθούν μία διάγνωση καρκίνου. Όμως ο φόβος είναι κακός σύμβουλος διεξοδικά για τα αποτελέσματα των εξετάσεων του. Έχω μπερδευτεί. τόσο για τους ίδιους όσο και για τον ασθενή. Τι με συμβουλεύετε να κάνω;» Ο καρκίνος χρειάζεται να αντιμετωπιστεί κατά πρόσωπο. Όταν έχουμε την πραγματική εικόνα μιας κατάστασης τότε μπορούμε να διερευνήσουμε τους τρόπους για να αποφύγουμε τα αδιέξοδα αντλώντας ενέργεια από τα εσωτερικά μας αποθέματα. Γνωρίζοντας την κατάσταση της υγείας του ο ασθενής είναι σε θέση να αποφασίσει για τη θεραπεία του, να διευθετήσει θέματα που αφορούν την εργασία του και να κινητοποιηθεί για οτιδήποτε άλλο επιθυμεί. Έρευνες άλλωστε έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που συνεργάζονται καλύτερα με τους θεράποντες γιατρούς είναι εκείνοι που έχουν πλήρη εικόνα της πορείας της νόσου. Επίσης, όσον αφορά τις σχέσεις σας, να έχετε στο μυαλό σας ότι η απόκρυψη της αλήθειας τις θέτει σε κίνδυνο εφόσον χάνεται η ευθύτητα, η ειλικρίνεια και η εμπιστοσύνη. Αυτό συνήθως προκαλεί τη συναισθηματική απομόνωση του ασθενή σε μια φάση που σας χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε για να μοιραστεί μαζί σας συναισθήματα, ανασφάλειες, αρνητικές σκέψεις για την υγεία και τη ζωή του. Σκέφτομαι ότι η γνώμη των συγγενών σας που εργάζονται στον χώρο της υγείας είναι σημαντική αλλά μην ξεχνάτε ότι, όντας άνθρωποι που συνδέονται άμεσα μαζί του, δυσκολεύονται στη συγκεκριμένη περίπτωση να αναγνωρίσουν το πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζει ο ασθενής την κατάστασή του. Όμως θεωρώ ότι χρειάζεται να ενημερώσετε τον θεράποντα ιατρό του για το προφίλ του ασθενούς ώστε να κρίνει εκείνος με ποιον τρόπο και σε ποιον χρόνο θα τον ενημερώσει για τη διάγνωσή του εφόσον χρειάζεται άμεσα να ξεκινήσει τη θεραπεία του. Θα ήθελα τέλος να ξέρετε ότι για οτιδήποτε άλλο χρειαστείτε στον μέλλον σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης της κατάστασης, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας τόσο εσείς ή οποιοδήποτε άλλο μέλος της οικογένειάς σας όσο και ο πατέρας σας μετά την ανακοίνωση της διάγνωσης στα γραφεία μας, τηλεφωνικώς ή με ραντεβού.

11 .ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΜΕ Αγαπητέ κύριε ή κυρία, Με την ερώτησή σας μου δίνετε την ευκαιρία να περάσω αυτή την τόσο σημαντική πληροφορία στους αναγνώστες του περιοδικού μας. Καθημερινά στην Κοινωνική Υπηρεσία δεχόμαστε αρκετά τηλεφωνήματα ασθενών και συνοδών που μας ρωτούν για το ίδιο ακριβώς θέμα. Η απάντηση είναι πως οι καρκινοπαθείς ασθενείς εξαιρούνται από την καταβολή του εξέταστρου. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με διευκρινιστική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ισχύουν τα εξής: Είμαι καρκινοπαθής και θα ήθελα να ρωτήσω τι γίνεται στη δική μου περίπτωση σχετικά με την αμοιβή των 5 ευρώ στα πρωινά εξωτερικά ιατρεία των Νοσοκομείων του ΕΣΥ και των Κέντρων Υγείας. Θα πρέπει να πληρώσω εισιτήριο; Τζανέτου Κωνσταντίνα Κοινωνική Λειτουργός ΟΕΚΚ ΑγκαλίαΖΩ ➊ Οι χρόνιοι πάσχοντες (καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, Α.Μ.Ε.Α, τυφλοί, οι πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία, αιμορροφυλία, AIDS, σακχαρώδη διαβήτη κ.ά ) που προσέρχονται στα Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας στα οποία παρακολουθούνται, δεν επιβαρύνονται με την καταβολή του εξέταστρου. ➋ Η καταβολή του εξέταστρου αφορά όλους όσοι προσέρχονται στα τακτικά πρωινά εξωτερικά ιατρεία, είναι εφάπαξ και δεν βαρύνει τον ασφαλιστικό τους φορέα. Σε περίπτωση που ο ασθενής παραπεμφθεί σε γιατρό άλλης ειδικότητας εντός της ημέρας, δεν θα καταβάλλει εκ νέου την αμοιβή του εξέταστρου. ➌ Οι προσερχόμενοι στα Κέντρα Υγείας στο πλαίσιο προγράμματος προληπτικού και προσυμπτωματικού ελέγχου, (εμβολιασμοί, οδοντιατρικές εξετάσεις) δεν καταβάλλουν το εξέταστρο. 11 Για οποιαδήποτε παραπάνω πληροφορία χρειαστείτε, παρακαλώ µη διστάσετε να επικοινωνήσετε µαζί µας στο τηλ καθηµερινά από τις

12 Απολογισμός Στο πλαίσιο του προγράμματος ενημέρωσης πραγματοποιήθηκαν 5 ενημερωτικές καμπάνιες υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και τη συνεργασία επίσημων ιατρικών φορέων για τους πιο συχνούς καρκίνους που μπορούν να προληφθούν ή να διαγνωσθούν έγκαιρα: 12 Α) Ιανουάριος: Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας, με κεντρικό μήνυμα «Μην αναβάλλεις άλλο τον εµβολιασµό. Κάνε συστηµατικά Pap test» Συνέντευξη Τύπου Προσέγγιση νεανικού πληθυσμού με περίπτερο ενημέρωσης στο The Mall Athens από Ιανουαρίου Συμπλήρωση ερωτηματολογίου Συγκέντρωση μέσω της ιστοσελίδας και της Λευκής Βίβλου υπογραφών για την ίση πρόσβαση στην πρόληψη όλων των γυναικών στην Ελλάδα Διανομή φυλλαδίων έντυπου ενημερωτικού υλικού σ όλη την Ελλάδα μέσω δικτύου συνεργαζομένων ΜΚΟ και φαρμακείων Β) Μάρτιος: Καρκίνος του Παχέος Εντέρου με το μήνυμα «Ξενάγηση Ζωής, ιαδροµή Πρόληψης» Περισσότεροι από πολίτες ξεναγήθηκαν στην αναπαράσταση του παχέος εντέρου στο Μετρό του Συντάγματος και στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, έκτασης 25 τ.μ., και ενημερώθηκαν για τις παθήσεις του παχέος εντέρου και τον τρόπο πρόληψής τους καθώς και τις διαγνωστικές εξετάσεις. Διανεμήθηκαν ενημερωτικά έντυπα Συγκεντρώθηκαν υπογραφές με αίτημα τη θεσμοθέτηση Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου του Παχέος Εντέρου άτομα συμπλήρωσαν ηλεκτρονικά ερωτηματολόγιο για τη στάση και τη γνώση τους σχετικά με την πρόληψη Γ) Ιούνιος: Μελάνωμα Σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μελανώματος έγινε ενημέρωση και εξέταση πληθυσμού στην Παραλία Σχοινιά (Αττική), στην Παραλία Καλογριάς (Αχαΐα) και στην Πλαζ Καρτερού (Ηράκλειο Κρήτης) Δ) Σεπτέμβριος: Λέμφωμα Παράλληλα με την επιτυχημένη διαδραστική ιστοσελίδα που λειτουργεί από το 2009 και δίνει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να πάρουν άμεσα απάντηση σε ιατρικά, κοινωνικά και ψυχολογικά ερωτήματά τους, λειτούργησαν ομάδες ψυχοκοινωνικής στήριξης α. Ασθενών & β. Συγγενών Ε) Οκτώβριος: Καρκίνος Μαστού Εστάλη ηλεκτρονικό μήνυμα σε 940 αποδέκτες για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και έγινε το πρόγραμμα εκπαίδευσης στην αυτοεξέταση του μαστού σε 22 φορείς (δήμους, εταιρείες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, συλλόγους κ.ά.) Για τις παραπάνω καμπάνιες προβλήθηκαν αντίστοιχα ενημερωτικά σποτ σε όλους τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς καθώς και στις οθόνες δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων και φαρμακείων.

13 2010 Εξορμήσεις για πληθυσμιακό έλεγχο Πάτμος (Για 5η συνεχόμενη χρονιά) Γυναικολογική εξέταση, λήψη Pap test, ψηλάφηση μαστού, PSA (test για προστάτη), ενδοκρινολογικός έλεγχος (καρκίνος θυρεοειδούς) Σκόπελος Γυναικολογική εξέταση, λήψη Pap test και ψηλάφηση μαστού. Νομός Έβρου (Νέα Βύσσα Δίκαια Ορεστιάδα) Γυναικολογική εξέταση, λήψη Pap test και ψηλάφηση μαστού. Ομιλίες Πραγματοποιήθηκαν 26 ενημερωτικές ομιλίες σε όλη την Ελλάδα από ιατρούς συνεργάτες του ΑγκαλιάΖΩ αλλά και τους επαγγελματίες του Ομίλου και των Παραρτημάτων της Πάτρας και του Ηρακλείου Κρήτης. Ενδεικτικά: Πειραιά, Αίγινα, 7ο Γενικό Λύκειο Πειραιά, Πέραμα, Σύλλογος Αιγυπτιωτών, Δήμος Παραλίας (Αχαΐα), Δρέπανο (Εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ), Χάβαρι Αμαλιάδας, Ηράκλειο Κρήτης, Πυργί Ευβοίας, Δημοτικό Σχολείο Ριόλου κ.ά. Στο πλαίσιο του προγράμματος ψυχοκοινωνικής στήριξης: Υποστηρίχθηκαν πάνω από ασθενείς και συνοδοί ασθενών στα ενδονοσοκομειακά προγράμματα από εκπαιδευμένους εθελοντές. Ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί του Ομίλου και των Παραρτημάτων υποστήριξαν με ατομικές και οικογενειακές συνεδρίες μεγάλο αριθμό περιστατικών. Πρόγραμμα Συνηγορίας και Διεκδίκησης Δικαιωμάτων Ογκολογικών Ασθενών: Η νομοθεσία στον τομέα της υγείας άλλαξε δραματικά μέσα στο 2010, οπότε κύριος στόχος του προγράμματος ήταν η παρακολούθηση των αλλαγών και η παρέμβαση όποτε ήταν αναγκαίο. Ενδεικτικά: Ασκήθηκε πίεση στα Ασφαλιστικά Ταμεία με αποτέλεσμα την έγκριση της παροχής των συμπληρωματικών διατροφικών σκευασμάτων που είναι απαραίτητα για ογκολογικούς ασθενείς με καρκινική καχεξία. Πραγματοποιήθηκαν δύο Εκπαιδευτικά Σεμινάρια νέων εθελοντών. Η ιστοσελίδα μας ( έχει εμπλουτιστεί και έχει μέση μηνιαία επισκεψιμότητα επισκέπτες. Το Περιοδικό ΑγκαλιάΖΩ αποστέλλεται δωρεάν σε αποδέκτες 13 Συνεχίστηκε η πλήρης στήριξη του Πανελληνίου Συλλόγου Λαρυγγεκτομηθέντων μέχρι και τον Ιούνιο του Υποστηρίχθηκαν με τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης καθώς και με το ποσό των οικονομικά αδύναμοι ογκολογικοί ασθενείς. Συμμετείχαμε σε 8 Ευρωπαϊκά Συνέδρια 7 Εθνικά Συνέδρια με παρουσιάσεις και ανακοινώσεις Συμμετέχουμε στις συναντήσεις του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τον Εθνικό Σχεδιασμό Δράσεων για τον Καρκίνο. Γίναμε επίσημοι εκπρόσωποι της Europacolon στην Ελλάδα. Στην ψηφοφορία της Eurocharity ήρθαμε πρώτοι ανάμεσα σε 27 άλλες εθελοντικές οργανώσεις.

14 Η ΣΤΗΛΗ ΤΟΥ ΠΑΝ.ΣΥ.ΛΑ «ΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΤΡΑΧΕΙΟΣΤΟΜΙΑΣ» Αγαπητές φίλες, Αγαπητοί φίλοι, Σήμερα ας μιλήσουμε για την κάλυψη της τραχειοστομίας μας, που τόσο μας απασχολεί μετά την επέμβασή μας. Αλλά γιατί είναι καλό για την υγεία μας να την καλύπτουμε συνεχώς, τόσο κατά 14 τη διάρκεια της ημέρας είτε είμαστε στην εργασία μας Δήμητρα Καρυώτου είτε στο σπίτι μας, αλλά και κατά τη διάρκεια του ύπνου, δηλαδή σε κάθε περίπτωση; Γεν. Γραμματέας Για να αντιληφθούμε το γιατί, καλό θα ήταν πρώτα να ΠΑΝ.ΣΥ.ΛΑ. κατανοήσουμε τη λειτουργία που πραγματοποιούσαν ο λάρυγγας, η μύτη και το στόμα μας πριν από το χειρουργείο και τι ακριβώς έχει αλλάξει πλέον στο αναπνευστικό μας σύστημα. Τι συνέβαινε λοιπόν πριν ασθενήσουμε και πριν χειρουργηθούμε, όταν όλα τα θεωρούσαμε δεδομένα και γίνονταν αυτόματα, και τι συμβαίνει τώρα μετά από αυτές τις αλλαγές; Με λίγα λόγια, μετά την αφαίρεση του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών, αλλάζει ριζικά η ανατομία αυτής της περιοχής του σώματός μας. Πρώτη επίπτωση είναι η απώλεια της φωνής μας. Δηλαδή δεν ακουγόμαστε πλέον όταν ομιλούμε. Άλλη επίπτωση είναι ότι παρακάμπτεται όλο το ανώτερο αναπνευστικό μας σύστημα και η τραχεία μας που το συνέδεε με τους πνεύμονές μας σταματά πλέον στη βάση του λαιμού μας, στην τραχειοστομία. Δηλαδή, ο αέρας που εισπνέουμε και εκπνέουμε δεν διέρχεται πλέον από τον λάρυγγα, τη μύτη και το στόμα μας. Πρώτα από όλα, το μήκος του αναπνευστικού μας συστήματος έχει μειωθεί. Ο λάρυγγάς μας, ο ρυθμιστής της ποσότητας του εισπνεόμενου αέρα που χρειαζόταν ο οργανισμός μας για τη λειτουργία του σε όλες τις δραστηριότητές μας και την κάθε στιγμή, έχει αφαιρεθεί. Γι αυτό τώρα, μετά την επέμβαση, λαχανιάζουμε πολύ εύκολα όταν ανεβαίνουμε σκάλες ή ανηφοριές, εάν χρειασθεί να τρέξουμε, εάν γυμνασθούμε εντατικά, κ.λπ. Δεύτερον, με την παράκαμψη αυτή ο εισπνεόμενος αέρας, αφού δεν διέρχεται πλέον από τη μύτη και το στόμα μας, δεν υγραίνεται με τον φυσικό τρόπο. Εξαιτίας αυτού του λόγου αισθανόμαστε συχνά να «στεγνώνει» η τραχεία μας και να προκαλείται βήχας. Τρίτον, είναι προφανές ότι ο εισπνεόμενος αέρας δεν φιλτράρεται, αφού τα φυσικά φίλτρα παρακάμπτονται. Γι αυτό η σκόνη, τα χνούδια, τα ακάρεα των κλινοσκεπασμάτων, οι ρύποι, τα μικρόβια, η γύρη και ό,τι άλλο αιωρείται στην ατμόσφαιρα φθάνουν στους πνεύμονές μας αφιλτράριστα. Οι συνέπειες της εισπνοής τους είναι επιβαρυντικές και ίσως επιβλαβείς για τον οργανισμό μας. Τέταρτον, ας κατανοήσουμε ότι πριν από την επέμβασή μας, ο εισπνεόμενος αέρας θερμαινόταν κατά τη διέλευσή του διαμέσου της μύτης και του στόματός μας. Τώρα όμως, όταν η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας είναι χαμηλή, ο αέρας εισέρχεται κρύος στους πνεύμονές μας, με κίνδυνο να κρυολογήσουμε ευκολότερα από πριν. Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, εκτός από όλους αυτούς τους λόγους που προσπάθησα να σας αναλύσω και που αφορούν την υγεία μας, είναι πολύ σημαντικό να καλύπτουμε την τραχειοστομία μας και για λόγους καλαισθησίας, ευπρέπειας και αξιοπρέπειας. Όπως δεν κυκλοφορούμε γυμνοί ενώπιον τρίτων, γιατί δεν είναι ευχάριστο, ούτε για μας ούτε για τους συνανθρώπους μας, με το ίδιο σκεπτικό, καλό είναι να μην είναι εκτεθειμένη η τραχειοστομία μας. Άλλωστε, στο εμπόριο και στους ειδικούς εισαγωγικούς οίκους θα βρούμε πληθώρα καλυμμάτων, σε διάφορα σχήματα, χρώματα και ποιότητες, ώστε να διαλέξουμε το κάλυμμα που ταιριάζει καλύτερα στην κάθε μία και στον κάθε ένα από μας και για κάθε μας κοινωνική εκδήλωση. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να διατηρούμε πάντοτε την τραχειστομία μας καλυμμένη, εκτός από αισθητικούς λόγους, κυρίως για λόγους προστασίας και υγιεινής. Μην μας διαφεύγει ότι τα καλύμματα αυτά υποκαθιστούν κατά κάποιον τρόπο τις λειτουργίες που εκτελούσαν πριν από τη λαρυγγεκτομή η μύτη, το στόμα και ο λάρυγγάς μας: α) Φιλτράρουν τον εισπνεόμενο αέρα και δεν επιτρέπουν σε ρύπους, μικρόβια, αιωρούμενα σωματίδια κ.λπ. να φθάσουν με ευκολία στους πνεύμονές μας και μας προστατεύουν από συχνές και ίσως επικίνδυνες λοιμώξεις, ακόμα και πνευμονίες. β) Διατηρούν αρκετή από την υγρασία του εκπνεόμενου αέρα, εμποδίζοντας την τραχεία μας να «στεγνώνει» και έτσι μειώνεται η συχνότητα πρόκλησης βήχα. γ) Συγκρατούν αρκετή από τη θερμότητα του αέρα, ώστε να μην παγώνουν οι πνεύμονές μας όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλή, προστατεύοντάς μας από πιθανά κρυολογήματα.. δ) Αποκαθιστούν κατά κάποιον τρόπο την αντίσταση της εισπνοής και εκπνοής μας, με αποτέλεσμα να λειτουργούν καλύτερα οι πνεύμονές μας και να λαχανιάζουμε λιγότερο. Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, πιστεύω ότι εφόσον η τραχειοστομία μας είναι αυτή που μας κρατά πλέον στη ζωή, διά της αναπνοής, είναι καθήκον μας να την αγαπήσουμε και να την περιποιηθούμε όσο καλύτερα μπορούμε. Ελπίζω, ακόμα ότι εάν κατανοήσαμε πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε τον εαυτό μας και να ακολουθούμε τις συμβουλές των γιατρών μας, θα είμαστε από εδώ και στο εξής και για πολλά ακόμα χρόνια, όσο πιο υγιείς γίνεται, κοντά στις οικογένειές μας, τους συγγενείς, τους φίλους μας και όσους αγαπούμε και μας αγαπούν.

15 Από τον Ηλία Μαμαλάκη Μάφινς µε σος καφέ Υλικά για 12 μάφινς 50 γραμ.κακάο σε σκόνη 1 φλιτζ. (220 γραμ.) καφέ ζάχαρη ½ φλιτζ. (125 γραμ.) βραστό νερό 85 γραμ. μαύρη σοκολάτα τριμμένη 2 κρόκους αβγών 80 γραμ. αλεύρι 4 ασπράδια αβγών Για το σιρόπι καφέ 165 γραμ. καφέ ζάχαρη 3/4 φλιτζανιού νερό 1 κουταλάκι του καφέ νες καφέ Σχόλιο Διαιτολόγου ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Ανά μερίδα(1 μάφιν) Ενέργεια/Θερμίδες(Kcal): 191 Πρωτεΐνες (g): 3,46 Υδατάνθρακες (g): 39,5 Λίπη (g): 3,5 Φολικό οξύ (μg): 6,5 Μαγνήσιο (mg): 19,9 Βιτ. Α (mg): 15,7 Φώσφορος (mg): 41,9 Ασβέστιο (mg): 32,7 Καφεΐνη (mg): 10,3 Η λέξη μάφιν (muffin) πρωτοεμφανίστηκεστημεγάλη Βρετανία τον 11ο αιώνα, προερχόμενη από τη γαλλική λέξη "moufflet"(δενχρη- σιμοποιείται πια) που σήμαινε "μαλακό", παραπέμποντας στο ψωμί της εποχής εκείνης. Καταναλώνεται μέχρι και σήμερα ως ελαφρύ γλυκό, χαμηλό σε λιπαρά και πλούσιο σε ευεργετικά φλαβονοειδή (από το κακάο), όπως η επικατεχίνη. Βήματα Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 160ο. Βουτυρώνετε ελαφρά ένα αντικολλητικό ταψάκι με 12 θέσεις για μάφινς. Αναμιγνύετε το κακάο και τη ζάχαρη σ ένα μεγάλο μπολ. Προσθέτετε το νερό, τη σοκολάτα και ανακατεύετε μέχρι να γίνει ένα λείο μείγμα. Προσθέτετε τους κρόκους αβγών και σιγά σιγά το αλεύρι. Σ ένα ξεχωριστό μπολ χτυπάτε τα ασπράδια σε μαρέγκα. Αδειάζετε τη μαρέγκα μέσα στο μείγμα της σοκολάτας ανακατεύοντας απαλά μέχρι να ενσωματωθεί στο μείγμα. Μοιράζετε το μείγμα μέσα στις θήκες του ταψιού. Ψήνετε για 20 λεπτά. Εντωμεταξύ ετοιμάζετε το σιρόπι καφέ. Βάζετε τη ζάχαρη και το νερό σε ένα κατσαρολάκι και ανακατεύετε μέχρι να λιώσει η ζάχαρη. Όταν αρχίσει να κοχλάζει μειώνετε τη φωτιά και αφήνετε να βράσει ανακατεύοντας για 15 λεπτά ακόμα μέχρι να δέσει. Προσθέτετε τότε τον καφέ και ανακατεύετε. Σερβίρετε τα μάφινς με το σιρόπι καφέ. 15 Για μάγειρες με ανησυχίες Πέτσιος Δημήτριος Msc Kλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

16