Η διατροφή των εφήβων

Transcript

1 ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΡΑΜΑΣ Σχολικό έτος Ερευνητική εργασία Η διατροφή των εφήβων Α τάξη Α Τρίμηνο

2 Συμμετέχοντες Μαθητές: ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΑΜΙΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ, ΠΕΤΚΟΒ ΜΑΡΙΑΝ, ΠΡΑΣΑΤΖΗ ΕΛΕΝΗ, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΤΣΑΟΥΣΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΗ, ΧΟΥΣΕΪΝ ΒΑΛΑΝΤΗΣ Καθηγήτρια: Δεβρένη Άννα

3 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 4 Διατροφική Πυραμίδα και ομάδες τροφίμων... 5 Διατροφικές ανάγκες των έφηβων... 8 Η έρευνά μας... 11

4 Εισαγωγή Εφηβεία είναι η περίοδος της φυσικής διαμόρφωσης του παιδιού σε ενήλικα. Κατά την περίοδο αυτή το άτομο αναπτύσσεται όχι μόνο σωματικά αλλά και συναισθηματικά, και επομένως αλλάζει συμπεριφορές, που συνδέονται κυρίως με την διατροφή του. Είναι ιδιαιτέρως σημαντική κατά συνέπεια : η ενημέρωση του εφήβου σχετικά με τη διατροφή και τη σημασία της στη σωματική / πνευματική και ψυχική του υγεία, η υιοθέτηση κριτικής στάσης του μαθητή απέναντι στα προσφερόμενα τρόφιμα και η ανάπτυξη ικανότητας αναγνώρισης και επιλογής των τροφίμων με βάση την ωφέλεια.

5 Διατροφική Πυραμίδα και ομάδες τροφίμων Η Μεσογειακή διατροφή είναι ένα είδος διατροφής που ακολουθούν πολλές χώρες της Μεσογείου και χαρακτηρίζεται από άφθονη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, ελαιόλαδου και από χαμηλή κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Τα χαρακτηριστικά της Μεσογειακής διατροφής απεικονίζονται σχηματικά στην «Διατροφική Πυραμίδα», η οποία δημιουργήθηκε το 1995 από μία ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Τα δημητριακά και ειδικά ολικής άλεσης είναι πλούσια σε : - φυτικές ίνες οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα,

6 - κυτταρίνη, η οποία βοηθά στην πέψη και καλή λειτουργία του εντέρου, - βιταμίνες,φυλλικό οξύ, μέταλλα και διάφορα αντιοξειδωτικά που παρέχουν αντιοξειδωτική προστασία. Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν: - τις βιταμίνες Β2 και Β9 απαραίτητες για την όραση και το δέρμα, - τη βιταμίνη C που βοηθά την άμυνα του οργανισμού κατά του κρυολογήματος - τη βιταμίνη Κ υπεύθυνη για την καλή λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος ( βρίσκεται στα φρέσκα λαχανικά) Τα όσπρια περιέχουν : - φυτικές ίνες που συντελούν στην αποβολή λίπους από τα έντερα και προστατεύοντας τα από τη δημιουργία καρκίνου του εντέρου - φυλλικό οξύ (ανήκει στην ομάδα βιταμινών του συμπλέγματος Β), το οποίο είναι σημαντικό για την πρόληψη καρδιοπαθειών και διαφόρων μορφών καρκίνου - ασβέστιο απαραίτητο για τα παιδιά Τα γαλακτοκομικά είναι πλούσια σε: - μαγνήσιο το οποίο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του σκελετού και του μυϊκού συστήματος ενώ παράλληλα συντελεί στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. - βιταμίνες Β2 και Β12, οι οποίες βοηθούν στην καλή λειτουργία του μεταβολισμού και - βιταμίνη Α που συμβάλλει στην όραση, ανάπτυξη καθώς και στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού. Τα ψάρια περιέχουν: - ω-3 λιπαρά, που ευεργετούν το καρδιοαγγειακό σύστημα - πρωτεΐνες οι οποίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των ιστών και την αποκατάσταση των ιστικών βλαβών

7 - βιταμίνες Α, Β και D ( η οποία βοηθά στον σχηματισμό και στην υγεία των οστών και έχει ακόμα συνδεθεί με την πρόληψη ασθενειών: διαβήτη, καρδιαγγειακών νοσημάτων, ψυχιατρικών νόσων και ορισμένων τύπων καρκίνου.) - ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, χαλκό, σελήνιο και ιώδιο. Τα πουλερικά περιέχουν: - πρωτεΐνες μεγάλης βιολογικής αξίας (θρεπτικές, εύπεπτες) και - λίγα λιπαρά Το κρέας είναι πλούσιο σε: - βιταμίνες D και Β12 - σίδηρο, ψευδάργυρο και σελήνιο.

8 Διατροφικές ανάγκες των έφηβων Οι έφηβοι χρειάζονται μεγάλες ποσότητες θρεπτικών συστατικών διότι βρίσκονται σε περίοδο ανάπτυξης σωματικής και συναισθηματικής. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες απαιτείται η διπλάσια ποσότητα ασβεστίου, σιδήρου, ψευδαργύρου, μαγνησίου και αζώτου. Παραθέτουμε αναλυτικά τα συστατικά που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή των εφήβων: ενέργεια: τα αγόρια χρειάζονται kcal/cm 1 ενώ τα κορίτσια kcal/cm, εάν δε ο έφηβος ασκείται το ποσό απαιτούμενης ενέργειας αυξάνεται. σίδηρος: παρατηρείται αυξημένη ανάγκη πρόσληψης σιδήρου, λόγω του αυξημένου όγκου αίματος και της αυξημένης μυϊκής μάζας κατά την ανάπτυξη του εφήβου. Στην αυξημένη ανάγκη για σίδηρο προστίθεται η αύξηση σωματικού βάρους και η αρχή της εμμήνου ρύσης για τα κορίτσια. ασβέστιο: απαραίτητο για την σκελετική ανάπτυξη. πρωτεΐνες: αναγκαίες ως προς την κάλυψη του 10% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας. ψευδάργυρος: απαραίτητο συστατικό για την σωστή ανάπτυξη και την σεξουαλική ωρίμανση. βιταμίνες: ανάγκη των βιταμινών A, E, C, B6 (ίδια με αυτήν των ενηλίκων) και της βιταμίνης D. 1 Μονάδα μέτρησης ενέργειας: χιλιοθερμίδες ανά εκατοστό του μέτρου.

9 μέταλλα: κρίνεται απαραίτητη η πρόσληψη όλων των μετάλλων σε επαρκείς ποσότητες και ιδιαίτερα του μαγνησίου, ιωδίου, φωσφόρου, χαλκού, χρωμίου και φθορίου. Η εφηβεία είναι μία περίοδος σωματικών και ψυχικών μεταβολών και παράλληλα μία αξιοζήλευτη κατάσταση κατά την οποία δεν είναι κανείς ούτε μεγάλος ούτε μικρός, αλλά νέος, και την οποία δεν βιάζεται να εγκαταλείψει! Οι παράγοντες που επηρεάζουν την διατροφική συμπεριφορά των εφήβων είναι οι εξής: η οικογένεια, όπου η διατροφή ως στοιχείο συνέχειας και μετάδοσης αρχών/αξιών αποκαλύπτει τις σχέσεις του εφήβου με την οικογένειά του οι πολυάριθμες πηγές πληροφόρησης (διαδίκτυο, τηλεόραση, περιοδικά κ.α.) τα μαθήματα και η φυσική άσκηση ( που υποχρεώνουν τον έφηβο να τρέφεται μακριά από το σπίτι και γρήγορα) οι διαφημίσεις η μόδα (μια συγκεκριμένη εικόνα του σώματος, κυρίως για τα κορίτσια) το έτοιμο/ γρήγορο φαγητό η αναζήτηση αυτονομίας η αμφισβήτηση του τρόπου ζωής των «μεγάλων» οι παρέες Είναι πραγματικά σημαντική αλλά και δύσκολη η εκπαίδευση των εφήβων, αν λάβουμε υπόψη ότι σε αυτήν την περίοδο δεν υπάρχει κίνητρο αλλαγής

10 διατροφικών συνηθειών, εξάλλου ο έφηβος δεν μπορεί γνωστικά να προβλέψει τις συνέπειες της διατροφής του στο απώτερο μέλλον. Επομένως αυτό που συνιστάται από τους ειδικούς είναι να προτείνονται και όχι να επιβάλλονται κανόνες σωστής διατροφής μέσα από συνεργασία με τον έφηβο. Παρουσιάζουμε ενδεικτικά ορισμένες βασικές συστάσεις της Ένωσης Ελλήνων Διαιτολόγων: Να μην παραλείπονται κύρια γεύματα Το πρωινό είναι από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας Να μην καταναλώνονται μεταξύ των γευμάτων πρόχειρες τροφές. Οι πρόχειρες τροφές περιέχουν αρκετό λίπος, αλάτι και κενές θερμίδες. Γι αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο. Λιγότερα λίπη και ζάχαρη Κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες Άφθονα φρούτα και λαχανικά Κατανάλωση ποικιλίας τροφών καθημερινά Διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους Αργό μάσημα Άφθονο νερό Να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη ποτά Να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση γλυκών και αναψυκτικών Να αποφεύγεται το πολύ αλάτι Άσκηση καθημερινά

11 Η έρευνά μας Για να μελετήσουμε τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών του σχολείου μας, μοιράσαμε στους μαθητές της Α και Β τάξεις το παρακάτω ερωτηματολόγιο: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΦΥΛΟ: ΗΛΙΚΙΑ: ΥΨΟΣ: ΒΑΡΟΣ: 1.Πόσα γεύματα κάνετε την ημέρα; Λιγότερα από Περισσότερα από 5 2.Παίρνετε πρωινό στο σπίτι; κάθε μέρα 2-3 φορές την εβδομάδα 4-6 φορές την εβδομάδα ποτέ 3.Καταναλώνετε κολατσιό; κάθε μέρα 2-3 φορές την εβδομάδα 4-6 φορές την εβδομάδα ποτέ 4.Αν ναι,το κολατσιό : το προετοιμάζετε στο σπίτι το αγοράζετε από το κυλικείο το αγοράζετε από αλλού 5. Ποια είδη προτιμάτε από το κυλικείο; τυρόπιτα ή κρουασάν ή πίτσα κουλούρι ή ψωμάκι χυμούς-αναψυκτικά διάφορα σνακ άλλο 6.Τρώτε το μεσημεριανό: στο σπίτι έξω (καντίνα, φαστ φουντ) σε όλα τα παραπάνω 7. Καταναλώνετε: Τρόφιμα Λαχανικά ωμά ή μαγειρεμένα Φρούτα Κάθε μέρα 1-2 φορές /εβδομάδα 3-4 φορές /εβδομάδα 5-6 φορές /εβδομάδα καθόλου Γαλακτοκομικά Κρέας κόκκινο ή κοτόπουλο Ψάρι Όσπρια Γλυκά Έτοιμο φαγητό (φαστ φουντ) 8.Ποιος είναι ο μέσος όρος ωρών που περνάτε μπροστά σε μια οθόνη (Τ.V./Η.Υ.) το πολύ 1 ώρα την ημέρα 1-3 ώρες την ημέρα περισσότερες από 3 ώρες την ημέρα 9. Γυμνάζεστε εκτός σπιτιού καθόλου 1-2 φορές την εβδομάδα 3 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα

12 Ακολουθούν τα αποτελέσματα: Πόσα γεύματα κάνετε την ημέρα ; 60% 54% 50% 40% 38% 30% 20% 10% 0% Λιγότερα από Περισσότερα από 5 8% Παίρνετε πρωινό στο σπίτι; 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% κάθε μέρα 2-3 φορές την εβδομάδα 4-6 φορές την εβδομάδα ποτέ

13 Καταναλώνετε κολατσιό; 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% κάθε μέρα 2-3 φορές την εβδομάδα 4-6 φορές την εβδομάδα ποτέ Ποια είδη προτιμάτε από το κυλικείο; 50% 46% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 15% 15% 15% 10% 8% 5% 0%

14 Τρώτε το μεσημεριανό: 100% 80% 60% 40% 20% 0% στο σπίτι έξω (καντίνα, φαστ φουντ) σε όλα τα παραπάνω Καταναλώνετε: 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Κάθε μέρα 1-2 φορές /εβδομάδα 3-4 φορές /εβδομάδα 5-6 φορές /εβδομάδα καθόλου 0%

15 Κάνει εντύπωση ότι οι περισσότεροι μαθητές παραλείπουν γεύματα, παίρνουν το πρωινό στο σπίτι και προτιμούν το σπιτικό κολατσιό. Από το σχολικό κυλικείο προτιμούν τυρόπιτα ή κρουασάν ή πίτσα και τρώνε το μεσημεριανό τους στο σπίτι. Στην πλειοψηφία τους καταναλώνουν καθημερινά γαλακτοκομικά, όσπρια, φρούτα και γλυκά.