* ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ * Νο. 9

Transcript

1 * ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ * Νο. 9 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 30 Ιανουαρίου 1998 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αρ. Πρωτ.: /197/Α0012 ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛ.: 1031 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ Α ΘΕΜΑ: Οδηγίες για την παραλαβή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικον. έτους Σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την παραλαβή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικον. έτους Οδηγίες για την κωδικογράφηση αυτών, καθώς και για τη διαδικασία αποστολής τους στο ΚΕ.Π.Υ.Ο, θα επακολουθήσουν με νεώτερη διαταγή μας. ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΑΛΑΒΗ - ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ - ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΜΕΡΙΚΩΝ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ ΤΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ Ε10 ΚΑΙ Ε11 1. Παραλαβή δηλώσεων Οι υπάλληλοι που θα παραλαμβάνουν τις δηλώσεις πρέπει να προβαίνουν σε ένα προκαταρκτικό έλεγχο, για να εξακριβώσουν αν οι ενδείξεις κάθε δήλωσης έχουν συμπληρωθεί σωστά και αν έχουν επισυναφθεί τα σχετικά δικαιολογητικά που αναφέρονται στα δηλωθέντα εισοδήματα, στις εκπιπτόμενες δαπάνες, καθώς και στις ιδιότητες ή καταστάσεις που επικαλείται ο φορολογούμενος για να έχει φορολογική ελάφρυνση κτλ. Σε περίπτωση που κάποιο από τα δικαιολογητικά αυτά, που αναφέρονται στις ιδιότητες ή καταστάσεις του φορολογούμενου, έχουν ήδη συνυποβληθεί με δηλώσεις προηγούμενων ετών στην ίδια Δ.Ο.Υ. δεν απαιτείται να συνυποβληθούν και πάλι τα πρωτότυπα. Αρκεί να υποβληθεί απλό φωτοαντίγραφό τους και συγχρόνως να γίνει σημείωση ότι το πρωτότυπο υποβλήθηκε με δήλωση προηγούμενου οικον. έτους. Ειδικότερα θα προσέχουν: α) Αν τα στοιχεία του υπόχρεου του πίνακα 1 είναι πλήρη και έχουν συμπληρωθεί σωστά και ιδιαίτερα όταν υποβάλλονται χειρόγραφες δηλώσεις στις οποίες τα στοιχεία αυτά δεν είναι προεκτυπωμένα. β) Αν τα ποσά των εισοδημάτων που δηλώνονται είναι γραμμένα στις στήλες των οικείων ενδείξεων της δήλωσης και βρίσκονται σε αντιστοιχία με τα αναλυτικά στοιχεία που, τυχόν, συνυποβάλλονται με αυτήν (έντυπο Ε2, Ε3 κτλ.). γ) Αν με τα ποσά των δαπανών που επικαλείται ο φορολογούμενος για να αφαιρεθούν από το συνολικό εισόδημά του έχουν συμπληρωθεί οι οικείοι κωδικοί της δήλωσης (Έντυπο Ε1). δ) Αν η δήλωση φέρει την υπογραφή του υποχρέου και της συζύγου του, στην περίπτωση που δηλώνονται και δικά της εισοδήματα ή δαπάνες. Για το θέμα της υπογραφής των δηλώσεων από το λογιστή κτλ., σας θυμίζουμε τα ακόλουθα: Υπογραφή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος από τον προϊστάμενο του λογιστηρίου ή, επί παραλείψεως υπογραφής του, η συμπλήρωση σχετικής υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 από το φορολογούμενο, απαιτείται μόνο εφόσον στη δήλωση συμπεριλαμβάνονται εισοδήματα: αα) Του πίνακα 8 (εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις). ββ) Του πίνακα 9 (εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις). γγ) Του πίνακα 10 (εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα). Δεν απαιτείται υπογραφή της δήλωσης από το λογιστή ή υποβολής της ανωτέρω υπεύθυνης δήλωσης, όταν δηλώνονται εισοδήματα των κωδικών αριθμών , , δδ) Του πίνακα 11 μόνο για ποσά φόρων που συναρτώνται με εισοδήματα των πινάκων 8, 9 και 10 για τα οποία συντρέχει τέτοια υποχρέωση, όπως αναφέρεται παραπάνω. ε) Εφιστάται η προσοχή σας ότι μαζί με τη δήλωση πρέπει να συνυποβληθεί από το φορολογούμενο και το έντυπο Ε9 συμπληρωμένο με τα ακίνητα που του ανήκουν την , αν το έντυπο αυτό υποβάλλεται για πρώτη φορά.

2 Αν το έντυπο Ε9 υποβλήθηκε με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικον. έτους 1997, θα υποβληθεί μόνο αν μεταβλήθηκε η περιουσιακή ή οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενου με τις τυχόν μεταβολές. ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τη συμπλήρωση του εντύπου αυτού θα σας παρασχεθούν επίσης λεπτομερείς οδηγίες από τη διεύθυνση Κεφαλαίου ή οποία είναι αρμόδια για τη φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας. στ) Ειδικά για εφέτος, προκειμένου για δηλώσεις που υποβάλλονται εμπρόθεσμα, παρέχεται η δυνατότητα υποβολής του εντύπου Ε3 από λογιστή - ελεύθερο επαγγελματία (φυσικό ή νομικό πρόσωπο), μαζί με τα ίδια έντυπα άλλων φορολογούμενων (πακέτο), χωριστά από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος με βάση ονομαστική κατάσταση που θα συνοδεύει τα έντυπα αυτά και θα υποβάλλεται μέχρι 30 Απριλίου 1998 στον προϊστάμενο, της αρμόδιας για τη φορολογίας του εισοδήματος των φορολογουμένων, δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας (μία κατάσταση για κάθε Δ.Ο.Υ.). Η κατάσταση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης και περιλαμβάνει το ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση και τον Α.Φ.Μ. του φορολογουμένου και υπογράφεται από το λογιστή του οποίου φέρει τα στοιχεία εντύπως, ή ευκρινώς τη σφραγίδα του. Η ευχέρεια αυτή παρέχεται μόνο για φυσικά πρόσωπα και υπόχρεους της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994. Τα υπόχρεα αυτά πρόσωπα, κατά την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματός τους (είτε από τους ίδιους είτε από τον υπεύθυνο λογιστή) στις προθεσμίες που ορίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του πιο πάνω νόμου, θα συνυποβάλλουν γνωστοποίηση του λογιστή - ελεύθερου επαγγελματία που είναι υπεύθυνος για την υποβολή του εντύπου Ε3, η οποία θα φέρει τα στοιχεία του λογιστή εντύπως ή ευκρινώς τη σφραγίδα του και η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986. ζ) Τέλος, εφιστάται η προσοχή σας ώστε να μην παρουσιαστούν περιπτώσεις παραλαβής δηλώσεων από αναρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., καθόσον δεν παρέχεται τέτοια ευχέρεια από τις οικείες διατάξεις. Σε περίπτωση που για λόγους ανωτέρας βίας ή από παραδρομή, κατά παρέκληση των πιο πάνω, παραληφθεί κάποια δήλωση από αναρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., θα πρέπει το αργότερο εντός μηνός από την παραλαβή της να διαβιβαστεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., με κοινοποίηση του διαβιβαστικού στην οικονομική σας επιθεώρηση. 2.- Διόρθωση λαθών ή παραλείψεων Στις περιπτώσεις που διαπιστώνονται λάθη ή παραλείψεις, πρέπει αυτά να διορθωθούν από τον ίδιο το φορολογούμενο κατά την παραλαβή της δήλωσης. Όταν η δήλωση υποβλήθηκε ταχυδρομικά ή από τρίτο πρόσωπο, ή τα λάθη και οι παραλείψεις διαπιστωθούν μετά από την απομάκρυνση του φορολογουμένου από τη Δ.Ο.Υ., πρέπει να προσκληθεί (με κάθε πρόσφορο μέσο) ο φορολογούμενος για τη διόρθωση των λαθών ή τη συμπλήρωση τυχόν ελλείψεων που υπάρχουν στη δήλωση. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 66 του ν. 2238/1994 ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας κατά τον υπολογισμό και την εκκαθάριση του φόρου δε λαμβάνει υπόψη λέξεις, ποσά και αριθμούς που έχουν αναγραφεί στις ενδείξεις της ετήσιας δήλωσης του υποχρέου και συνεπάγονται τη διενέργεια μειώσεων ή εκπτώσεων του εισοδήματος ή του φόρου ή διαμορφώνουν την ετήσια τεκμαρτή δαπάνη, εφόσον δε συνυποβάλλονται από τον υπόχρεο τα νόμιμα στοιχεία που αποδεικνύουν άμεσα τη συνδρομή των προϋποθέσεων, με βάση όσα ορίζονται στις κείμενες διατάξεις. Αριθμητικά λάθη στις αθροίσεις και στις μεταφορές, καθώς και αναριθμητισμοί, που αφορούν στην ορθή συμπλήρωση της ετήσιας δήλωσης του υποχρέου, διορθώνονται οίκοθεν από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας, με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του. Παράδειγμα: Έστω ότι τα καθαρά κέρδη από ατομική επιχείρηση με βιβλία Γ κατηγορίας ή οι καθαρές αμοιβές από την παροχή ατομικώς υπηρεσιών ελευθέριου επαγγέλματος, με βάση τα συμπληρωματικά στοιχεία, είναι δρχ και στις ενδείξεις ή ή αντίστοιχα της δήλωσης, αναγράφονται εσφαλμένα κέρδη ή αμοιβές δρχ ή ή οποιοδήποτε άλλο ποσό ή δεν αναγράφεται σχετικό ποσό. Σ αυτήν την περίπτωση θα γίνει η διόρθωση ή η εγγραφή στο σωστό ποσό των δρχ., αφού προηγουμένως βεβαιωθείτε ότι η εγγραφή ή η παράλειψη αυτή του φορολογουμένου δεν οφείλεται σε συνεκτίμηση άλλων διατάξεων, που δικαιολογούν την ενέργεια ή την παράλειψή του αυτή, επικοινωνώντας με τον ίδιο για να διευκρινισθεί η περίπτωση αυτή. Σε κάθε

3 περίπτωση, η ενημέρωση του φορολογουμένου, πριν από τις οποιεσδήποτε διορθώσεις - εγγραφές στη δήλωση κρίνεται απαραίτητη στις σοβαρές περιπτώσεις και όπου υπάρχουν αμφιβολίες για την ισχύ των διατάξεων των οικείων νόμων και των σχετικών διαταγών. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, με την οποία καθορίζονται τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την ετήσια δήλωση των φορολογουμένων, οι δηλώσεις που υποβάλλονται χωρίς την υπογραφή των υποχρέων (ιδίου και της συζύγου αν δηλώνονται εισοδήματα και αυτής,), θεωρούνται ότι δεν έχουν υποβληθεί. Οι δηλώσεις αυτές θεωρούνται ότι έχουν υποβληθεί νομίμως, εφόσον τις υπογράφει ο φορολογούμενος ή τα πρόσωπα που έχουν τη σχετική εξουσιοδότηση μέσα σε προθεσμία 10 ημερών από την πρόσκλησή τους με έγγραφο του αρμόδιου υπαλλήλου το οποίο τους αποστέλλεται με απόδειξη. Μετά τις εργασίες αυτές θα υπογραφεί η δήλωση από τον υπάλληλο που την παρέλαβε και στην οικεία ένδειξη θα τεθεί η σφραγίδα του. Τονίζεται ότι, εφόσον συνυποβληθεί από το φορολογούμενο και τρίτο αντίτυπο της δήλωσης, ο υπάλληλος της Δ.Ο.Υ. που την παραλαμβάνει, το θεωρεί στην οικεία ένδειξη της τελευταίας σελίδας και το επιστρέφει στο φορολογούμενο. Με τη θεώρηση το αντίτυπο αυτό αποτελεί για το φορολογούμενο αποδεικτικό υποβολής της δήλωσης και σε καμία περίπτωση ακριβές αντίγραφο αυτής. 3. Καταχώρηση δηλώσεων Αμέσως, μετά την παραλαβή όλες οι δηλώσεις θα καταχωρούνται στο προσωρινό βιβλίο μεταγραφής δηλώσεων που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 65 του ν. 2238/1994 για να λάβουν αύξοντα αριθμό, χωρίς να γίνεται διάκριση σε θετικές και αρνητικές. Ο αριθμός του προσωρινού βιβλίου μεταγραφής δηλώσεων, θα μεταφερθεί και γραφτεί στην ένδειξη «Αριθμός δήλωσης» που βρίσκεται στο άνω δεξιό μέρος της πρώτης σελίδας της δήλωσης. Ο αριθμός που θα γραφτεί στη δήλωση, για λόγους τεχνικούς, πρέπει να αποτελείται από έξι (6) ψηφία και θα συμπληρώνεται ως εξής: Στο τετραγωνίδιο της οικείας ένδειξης θα γραφτεί, ως πρώτο ψηφίο, ο αριθμός που χαρακτηρίζει το γραφείο εισοδήματος κάθε Δ.Ο.Υ., δηλαδή 1 αν στην Υπηρεσία τηρείται ένα βιβλίο μεταγραφής δηλώσεων για όλα τα γραφεία ή λειτουργεί μόνο ένα γραφείο. Τα υπόλοιπα πέντε (5) ψηφία θα είναι ο αριθμός του προσωρινού βιβλίου μεταγραφής των δηλώσεων και τόσα μηδενικά πριν από αυτόν, ώστε μαζί με τον αριθμό του γραφείου να είναι έξι (6) ψηφία. Για καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα: α) Έστω ότι στη Δ.Ο.Υ. τηρείται ένα βιβλίο μεταγραφής δηλώσεων (που σημαίνει ότι λειτουργεί ένα γραφείο εισοδήματος ή περισσότερα, αλλά τηρείται ένα μόνο βιβλίο) και ότι η δήλωση έχει λάβει στο βιβλίο μεταγραφής αύξοντα αριθμό 83, τότε ο αριθμός που θα αναγραφεί στην οικεία ένδειξη της δήλωσης θα είναι Δηλαδή αποτελείται από τον αριθμό ένα (1) του γραφείου, τον αριθμό που έχει λάβει η δήλωση στο βιβλίο μεταγραφής και τόσα μηδενικά πριν από αυτόν, ώστε μαζί με το πρώτο ψηφίο του γραφείου να είναι συνολικά έξι (6) ψηφία. Αν η δήλωση έχει λάβει στο βιβλίο μεταγραφής αύξοντα αριθμό 145 στην οικεία ένδειξη θα γραφτεί ο αριθμός Αν η δήλωση στο βιβλίο μεταγραφής έχει αύξοντα αριθμό 3657 στην οικεία ένδειξη θα γραφτεί ο αριθμός κτλ. β) Αν στη Δ.Ο.Υ. λειτουργούν περισσότερα από ένα γραφεία φορολογίας εισοδήματος και κάθε ένα από αυτά τηρεί ιδιαίτερο προσωρινό βιβλίο μεταγραφής δηλώσεων, πράγμα που πρέπει να αποφεύγεται, τότε ως πρώτο ψηφίο της οικείας ένδειξης θα γράφεται ο αριθμός του γραφείου, δηλαδή (1) για το Α γραφείο, (2) για το Β γραφείο κτλ. και τα υπόλοιπα ψηφία του αριθμού της δήλωσης, θα συμπληρώνονται όπως και ανωτέρω, στην περίπτωση που τηρείται ένα μόνο βιβλίο. Η αναγραφή του ως άνω ενδεικτικού αριθμού του γραφείου έχει βασική σημασία γιατί με αυτόν επιτυγχάνεται η κατάρτιση ξεχωριστών για κάθε γραφείο χρηματικών καταλόγων, βιβλίων μεταγραφής δηλώσεων κτλ. Στις Δ.Ο.Υ. που λειτουργεί μηχανογραφικό σύστημα η καταχώρηση των δηλώσεων δεν θα γίνεται χειρόγραφα στο βιβλίο μεταγραφής, αλλά με το μηχανογραφικό σύστημα, σύμφωνα με τις Τεχνικές οδηγίες που ήδη έχετε λάβει από προηγούμενες χρήσεις. 4) Έλεγχος - συμπλήρωση μερικών ενδείξεων των εντύπων Ε10 και Ε11. Μετά την καταχώρηση των δηλώσεων σύμφωνα με τις παραπάνω οδηγίες, θα ακολουθούνται οι εξής διαδικασίες αναφορικά με τον έλεγχο και τη συμπλήρωση των ενδείξεων των κωδικών αριθμών , (στο παραλληλόγραμμο πριν από τους κωδικούς αυτούς αριθμούς) και του πίνακα 2, , (στο παραλληλόγραμμο πριν από τους κωδικούς αυτούς αριθμούς και του πίνακα 3 και , (στο παραλληλόγραμμο πριν από τους κωδικούς αυτούς

4 αριθμούς) και του πίνακα 4 του εντύπου Ε10 «Αναλυτικά στοιχεία προσδιορισμού καθαρού εισοδήματος με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια για εμπορικές επιχειρήσεις», καθώς και των κωδικών αριθμών , του πίνακα 2 και , του πίνακα 3 του εντύπου Ε11 «Αναλυτικά στοιχεία προσδιορισμού καθαρού εισοδήματος με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια για ατομική ή εταιρική άσκηση ελευθέριων επαγγελμάτων». Ειδικότερα: α) Για τις μηχανογραφημένες Δ.Ο.Υ. αα) Να ελεγχθεί η σωστή συμπλήρωση των παραπάνω κωδικών αριθμών σε όσες περιπτώσεις οι ενδείξεις που αναφέρονται σ αυτούς είναι συμπληρωμένες από το φορολογούμενο. Οι παραπάνω ενδείξεις που αναγράφονται στο έντυπο Ε10 αφορούν την τιμή ζώνης της επαγγελματικής εγκατάστασης (της έδρας, των αποθηκευτικών χώρων και των υποκαταστημάτων) και το συντελεστή εμπορικότητας της οδού που βρίσκεται η επαγγελματική εγκατάσταση της έδρας ή του υποκαταστήματος. Οι ενδείξεις που αναγράφονται στο έντυπο Ε11 αφορούν την τιμή ζώνης της πρώτης και δεύτερης επαγγελματικής εγκατάστασης του πρώτου και δεύτερου ατομικού ελευθέριου επαγγέλματος. Προσοχή: Για τον υπολογισμό της μισθωτικής αξίας της επαγγελματικής εγκατάστασης, για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 1998 (χρήση 1997), θα ληφθούν υπόψη οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων, που ίσχυαν την 1η Ιανουαρίου 1995, τόσο για τις εμπορικές επιχειρήσεις όσο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Συνεπώς ο υπολογισμός της μισθωτικής αξίας θα γίνει με τις ίδιες αξίες που λήφθηκαν υπόψη και κατά το οικον. έτος 1996 (χρήση 1995) και όχι με τις νέες αντικειμενικές αξίες. Επίσης, διευκρινίζουμε ότι ο συντελεστής εμπορικότητας που θα ληφθεί υπόψη για τον προσδιορισμό του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος των εμπορικών επιχειρήσεων για τη χρήση 1997 (οικον. έτους 1998), θα είναι ο ίδιος που χρησιμοποιήθηκε στο οικον. έτος 1996 (χρήση 1995). Ειδικά, όπως προβλέπεται από το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί στη Βουλή για ψήφιση, για τον προσδιορισμό του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος των εμπορικών επιχειρήσεων του νομού Δράμας για τη διαχειριστική περίοδο 1997 τα τρία τελευταία κλιμάκια της κλίμακας του συντελεστή εμπορικότητας της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ν. 2238/1994 αντικαταστάθηκαν ως εξής: «2,1-3 1,30 3,1-4 1,40 πάνω από 4 1,50» Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση λανθασμένης συμπλήρωσης από το φορολογούμενο κάποιας από τις ανωτέρω ενδείξεις θα διαγράφεται το ποσό της τιμής ζώνης ή ο συντελεστής εμπορικότητας, κατά περίπτωση, από τον υπάλληλο της Δ.Ο.Υ. που κάνει τον έλεγχο και θα αναγράφεται το σωστό ποσό ή συντελεστής, με ερυθρά μελάνη. ββ) Να συμπληρωθούν οι ανωτέρω ενδείξεις από τον υπάλληλο της ΔΟΥ που κάνει τον έλεγχο στις περιπτώσεις εκείνες που δεν είναι συμπληρωμένες από το φορολογούμενο. Προσοχή. Η συμπλήρωση των κωδικών των εντύπων Ε10 και Ε11 πρέπει να γίνεται και στα δύο υποβαλλόμενα έντυπα. Διευκρινίζεται περαιτέρω ότι ο έλεγχος και η συμπλήρωση των παραπάνω ενδείξεων από τις μηχανογραφημένες Δ.Ο.Υ. θα γίνεται μέσω των ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡ με βάση πρόγραμμα το οποίο έχει εγκατασταθεί από το ΚΕ.Π.Υ.Ο, στο οποίο θα περιλαμβάνονται οι τιμές ζώνης και οι συντελεστές εμπορικότητας όλων των οδών της Ελληνικής επικράτειας, προκειμένου για τις περιοχές που έχουν ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. Για τις περιοχές που δεν έχουν ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα, ως τιμή ζώνης θα συμπληρώνεται από τους υπαλλήλους της Δ.Ο.Υ. η κατώτερη τιμή ζώνης που ισχύει για την πρωτεύουσα του νομού που εδρεύει η εμπορική επιχείρηση και ως συντελεστής εμπορικότητας η μονάδα (1) όπως λεπτομερώς αναφέρεται στην /2246/Α0012/ΠΟΛ 1238/ διαταγή μας. Για τη διαδικασία αυτή λάβατε ήδη ειδικές οδηγίες. β) Για τις ΔΟΥ που θα εγκατασταθούν Η/Υ και προγράμματα ειδικά για τον υπολογισμό τιμής ζώνης και συντελεστή εμπορικότητας. Για όσες Δ.Ο.Υ. κριθεί σκόπιμο, σύμφωνα με αντικειμενικά κριτήρια, όπως φόρτος εργασίας, ιδιαιτερότητες κτλ., ο έλεγχος της ορθής συμπλήρωσης των ανωτέρω ενδείξεων που έχουν γραφτεί από το φορολογούμενο ή της συμπλήρωσης αυτών απευθείας από τον υπάλληλο της Δ.Ο.Υ., όπου αυτές δεν έχουν συμπληρωθεί, θα γίνει με εγκατάσταση εξοπλισμού και προγραμμάτων τα οποία θα

5 χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό, σύμφωνα με τις οδηγίες που σας έχουν ήδη σταλεί για την διαδικασία της εγκατάστασης κτλ. γ) Για τις λοιπές Δ.Ο.Υ. που δεν θα εγκατασταθούν Η/Υ και προγράμματα ο έλεγχος και η συμπλήρωση των παραπάνω ενδείξεων που δεν έχουν συμπληρωθεί από το φορολογούμενο θα γίνεται από τους υπάλληλους της Δ.Ο.Υ. Τονίζεται ότι η παραπάνω διαδικασία θα ακολουθείται για τον έλεγχο της ορθής συμπλήρωσης από το φορολογούμενο ή της συμπλήρωσης από τον υπάλληλο της ΔΟΥ των κωδικών αριθμών απέναντι από την ένδειξη 3α του πίνακα 2 του εντύπου Ε11 που αφορά την τιμή ζώνης της επαγγελματικής εγκατάστασης των ελεύθερων επαγγελματιών. Ομοίως θα ελέγχεται η συμπλήρωση των κωδικών αριθμών του ίδιου πίνακα 2, καθώς και των κωδικών αριθμών και του πίνακα 3 του εντύπου Ε11. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, εφιστάται η προσοχή σας αναφορικά με τη συμπλήρωση του Α.Φ.Μ. του υποχρέου επί των εντύπων Ε10 και Ε11, η αναγραφή του οποίου κρίνεται όλως απαραίτητη. Επίσης, στους κωδικούς αριθμούς , και του πίνακα 2, στους κωδικούς αριθμούς , και του πίνακα 3 και στους κωδικούς αριθμούς , και του πίνακα 4 του εντύπου Ε10, καθώς και στους κωδικούς αριθμούς και του πίνακα 2 και στους κωδικούς αριθμούς και του πίνακα 3 του εντύπου Ε11 θα πρέπει η επιφάνεια να γράφεται με ακέραιο αριθμό (χωρίς δεκαδικά). Συνεπώς, εάν τα δεκαδικά είναι μέχρι και 4 θα στρογγυλοποιείται στον προηγούμενο ακέραιο αριθμό, εάν είναι από 5 και πάνω στον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό. Μετά τον ανωτέρω έλεγχο και την τυχόν συμπλήρωση των ενδείξεων που προαναφέραμε, θα συνεχίζονται οι ενέργειες που είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου και αποστολής τους στο ΚΕ.Π.Υ.Ο για την εκκαθάριση του φόρου. Τέλος, διευκρινίζεται ότι η ανωτέρω διαδικασία θα εφαρμόζεται μόνο για φορολογούμενους φυσικά πρόσωπα και όχι για τις εταιρίες και τα λοιπά υπόχρεα πρόσωπα, που αναφέρονται στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994, για τις οποίες το συνυποβαλλόμενο, με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος, έντυπο Ε10 πρέπει να συμπληρώνεται από την ίδια την εταιρία και τα λοιπά πρόσωπα σε όλες του τις ενδείξεις, για τις οποίες θα γίνεται ο ίδιος έλεγχος από τους υπαλλήλους της αρμόδιας ΔΟΥ κατά την παραλαβή της δήλωσης Ε5. ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΗΛΩΘΕΝΤΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΩΝ ΠΙΝΑΚΩΝ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ Μετά την παραλαβή των δηλώσεων και την αριθμητική καταχώρησή τους στο βιβλίο μεταγραφής, τον έλεγχο-συμπλήρωση των ενδείξεων των εντύπων Ε10 και Ε11 που αναφέρουμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, οι δηλώσεις θα δοθούν σε υπαλλήλους για να τις ελέγξουν και να επιμεληθούν την κανονική συμπλήρωσή τους. Δηλαδή, για το αν έχουν μεταφερθεί σωστά στις οικείες ενδείξεις τα ποσά που προκύπτουν από τα έγγραφα που επισυνάπτονται στη δήλωση και, ταυτόχρονα, για να συμπληρώσουν και τους κωδικούς αριθμούς στα οικεία τετραγωνίδια. Παράλληλα, θα παρατηρήσουν τυχόν ελλείψεις ή λάθη και θα επιμεληθούν τη διόρθωσή τους με τη διαδικασία που σημειώνεται στην παράγραφο 2 του πρώτου κεφαλαίου. Ιδιαίτερα, τονίζεται ότι ο έλεγχος αυτός έχει ουσιαστικό χαρακτήρα και θα πρέπει να γίνεται συστηματικά και με προσοχή, ώστε να αποφεύγεται η λανθασμένη συμπλήρωση των τετραγωνιδίων και λοιπών ενδείξεων της δήλωσης, γιατί πάνω στα στοιχεία αυτά στηρίζεται το μηχανογραφικό πρόγραμμα εκκαθάρισης των δηλώσεων. Μετά τον έλεγχο οι υπάλληλοι θα υπογράφουν τις δηλώσεις και θα θέτουν τη σφραγίδα τους στις σχετικές ενδείξεις και στα δύο αντίγραφα της δήλωσης. Για τον έλεγχο και τη συμπλήρωση των ενδείξεων της δήλωσης, όπως και για τα απαραίτητα δικαιολογητικά που συνοδεύουν αυτή, παρέχονται λεπτομερείς οδηγίες στο φυλλάδιο οδηγιών, τις οποίες πρέπει να συμβουλεύονται τόσο οι φορολογούμενοι όσο και οι αρμόδιοι υπάλληλοι. Σχετικά, παρέχουμε συμπληρωματικά και τις ακόλουθες οδηγίες. 1. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑ 1 (στοιχεία φορολογουμένων). Τα στοιχεία των ενδείξεων του πίνακα αυτού πρέπει να είναι πλήρη, καθαρογραμμένα με κεφαλαία γράμματα και συμπληρωμένα σωστά, ιδιαίτερα στις χειρόγραφες δηλώσεις, ως και σε αυτές των οποίων τα προεκτυπωμένα στοιχεία μεταβλήθηκαν ή συμπληρώθηκαν. Ο έλεγχος για την κανονική συμπλήρωση των στοιχείων αυτών, πρέπει να γίνεται αρχικά από τους υπαλλήλους που θα παραλαμβάνουν τις δηλώσεις από τους φορολογουμένους.

6 Ιδιαίτερα τονίζεται τα εξής, για τις χειρόγραφες δηλώσεις και εκείνες που έχουν διορθώσεις στα προεκτυπωμένα στοιχεία: α) Το ΕΠΩΝΥΜΟ του φορολογουμένου (υποχρέου και της συζύγου του) πρέπει να είναι γραμμένο ολόκληρο. Το όνομά του πρέπει να είναι γραμμένο με 6 τουλάχιστο γράμματα, ενώ το πατρώνυμο ή το όνομα του συζύγου τουλάχιστο με 3 γράμματα, π.χ. ο φορολογούμενος Βυζάντιος Αλέξανδρος του Περικλή, πρέπει να γράψει στις σχετικές ενδείξεις τουλάχιστον, ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝ. ΠΕΡ. Στις περιπτώσεις φορολογουμένων γυναικών που βρίσκονται σε χηρεία ή σε διάσταση, εφόσον δεν έχουν απωλέσει το επώνυμο του πρώην ή σε διάσταση συζύγου τους, πρέπει να αναφέρεται πρώτα το πατρικό τους επώνυμο και να ακολουθεί μετά μία παύλα (-) το επώνυμο του συζύγου τους. β) Ο αριθμός του ΤΑΧ. ΚΩΔ. είναι απαραίτητος και σε περίπτωση που δεν είναι γνωστός, πρέπει οι φορολογούμενοι να τον αναζητούν από τις υπηρεσίες των ΕΛ.ΤΑ. ή άλλες δημόσιες υπηρεσίες. γ) Ο αριθμός αστυνομικής ταυτότητας να γράφεται πλήρης (γράμματα και αριθμός). δ) Η συμπλήρωση των στοιχείων της συζύγου πρέπει να έχει γίνει με προσοχή και σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις της δήλωσης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η συμπλήρωση του πατρικού επωνύμου, που πρέπει να γράφεται όπως χρησιμοποιείται από τη σύζυγο και όχι όπως χρησιμοποιείται από τον πατέρα της π.χ. ο υπόχρεος ονομάζεται Ιωακειμίδης Αθανάσιος, η σύζυγός του Αγγελική και ο πατέρας της Αθανασιάδης Αριστείδης. Στην ένδειξη (ΠΑΤΡΙΚΟ ΕΠΩΝΥΜΟ) πρέπει να γραφτεί «ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ», όπως δηλαδή το χρησιμοποιεί η σύζυγος και όχι «ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ», όπως το χρησιμοποιεί ο πατέρας της. Αν κατά την προσφώνησή της εκαλείτο ως «ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ» τότε θα γράψει αυτός τη δήλωσή της, δηλαδή «ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ». Εφιστάται η προσοχή σας στην ορθή συμπλήρωση των παραλληλογράμμων που βρίσκονται δεξιά από τον πίνακα 1 με τον αριθμό φορολογικού μητρώου του φορολογούμενου, της συζύγου και του εκπροσώπου. Τα στοιχεία αυτά πρέπει απαραίτητα να έχουν συμπληρωθεί κατά την παραλαβή της δήλωσης. Το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη «Αριθμός Μητρώου Συζύγου» αφορά τον Α.Φ.Μ. της συζύγου που της έχει χορηγηθεί λόγω έναρξης επαγγέλματος (εμπορική δραστηριότητα ή ελευθέριο επάγγελμα) ή λόγω υποβολής χωριστής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που είχε υποχρέωση να υποβάλλει μόνη της στο παρελθόν, πριν από τη σύναψη γάμου. Σε καμία περίπτωση προκειμένου για έγγαμη δεν θα γράφεται στο τετραγωνίδιο αυτό ο Α.Φ.Μ. του συζύγου της. Το παραλληλόγραμμο με την ένδειξη «Αριθμός Μητρώου Εκπροσώπου» αφορά τον Α.Φ.Μ. του εκπροσώπου και συμπληρώνεται απαραίτητα, εφόσον βέβαια αναγράφονται στοιχεία εκπροσώπου στο σώμα της δήλωσης. Σε περίπτωση που εκπρόσωπος είναι γυναίκα και δεν έχει δικό της Α.Φ.Μ. δεν θα συμπληρώσει τυχόν Α.Φ.Μ. του συζύγου της, αν υπάρχει. Το παραλληλόγραμμο αυτό τότε θα παραμείνει κενό. Τα στοιχεία που πρέπει να συμπληρώνονται σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με τις πιο πάνω οδηγίες, θα αναγράφονται σε όλες τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος (είτε η δήλωση συμπληρώνεται και υποβάλλεται από τον ίδιο τον φορολογούμενο είτε από τον εκπρόσωπό του) εκτός από τις δηλώσεις που υποβάλλονται για τις περιπτώσεις σχολάζουσας κληρονομίας. 2. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑ 2 (στοιχεία προσώπων που συνοικούν με τους φορολογουμένους και τους βαρύνουν). Τα στοιχεία των ενδείξεων του πίνακα αυτού θα συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, ανάλογα με τα πρόσωπα που συνοικούν και βαρύνουν το φορολογούμενο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 2238/1994. Προκειμένου για πρόσωπα που γράφονται στον πίνακα αυτό για πρώτη φορά, απαιτείται συνυποβολή της οικείας ληξιαρχικής πράξης ή βεβαίωσης κατά περίπτωση, ή υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 ότι εντός ευλόγου χρόνου θα υποβληθεί η απαραίτητη πράξη ή βεβαίωση. 3. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑ 3 (Αφαίρεση ποσού λόγω αναπηρίας κτλ. - μείωση φόρου). Οι ενδείξεις του πίνακα 3 της δήλωσης έχουν κοινές ερωτήσεις που απευθύνονται στον υπόχρεο και στη σύζυγό του και η ορθή συμπλήρωσή τους απαιτεί την αναγραφή της λέξης ΝΑΙ ή ΟΧΙ ή ενός αριθμού, ανάλογα με την ύπαρξη ή μη σχετικού δικαιώματος στην αντίστοιχη στήλη. Την έκπτωση της δαπάνης χωρίς δικαιολογητικά του ποσού των δρχ. δικαιούνται όχι μόνο όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% και πάνω, από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση ή είναι τυφλοί αλλά και:

7 α) Νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή πρόσωπο που πάσχει από μεσογειακή αναιμία και κάνει μεταγγίσεις αίματος. Σ αυτή την περίπτωση συνυποβάλλεται βεβαίωση νοσοκομείου ή κλινικής που νοσηλεύεται από την οποία να προκύπτει η κατάσταση αυτή. β) Ανάπηροι αξιωματικοί ή οπλίτες που συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο Ταμείο για την αιτία αυτή, ανεξάρτητα αν η αναπηρία προήλθε από πολεμική αιτία ή σε ειρηνική περίοδο. γ) Αξιωματικοί που έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεμικής διαθεσιμότητας. δ) Αξιωματικοί που τελούν σε κατάσταση υπηρεσίες γραφείου λόγω πολεμικού τραύματος ή νοσήματος που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο. ε) Αξιωματικοί ή οπλίτες των Σωμάτων Ασφαλείας που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν.δ. 1579/1950 και ν.δ. 330/1947. στ) Ανάπηροι στρατιωτικοί συνταξιούχοι που δικαιούνται αναπηρική σύνταξη και δεν την παίρνουν γιατί διορίστηκαν σε έμμισθη δημόσια θέση και παίρνουν μισθό. ζ) Στρατιωτικοί συνταξιούχοι που δικαιούνται αναπηρική σύνταξη και παραιτήθηκαν από αυτή γιατί επέλεξαν τη σύνταξη με βάση τα χρόνια υπηρεσίας. η) Θύματα πολέμου που παίρνουν σύνταξη από πολεμική αιτία. θ) Μέλη οικογένειας αξιωματικού που έπαθε στον πόλεμο και ο οποίος από το λόγο αυτό τέθηκε σε διαθεσιμότητα ή αποστρατεία και μεταγενέστερα απεβίωσε και παίρνουν πολεμική σύνταξη. Επίσης, μέλη οικογένειας ανάπηρου οπλίτη που απεβίωσε και παίρνουν πολεμική σύνταξη. ι) Θύματα από τον άμαχο πληθυσμό που συνταξιοδοτούνται λόγω πολεμικής αιτίας. ια) Μέλη οικογένειας αξιωματικού ή οπλίτη, ο οποίος απεβίωσε κατά την εκτέλεση διαταγμένης υπηρεσίας σε ειρηνική περίοδο και δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο Ταμείο για την αιτία αυτή. ιβ) Όσοι παίρνουν σύνταξη από το Δημόσιο Ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφύλιου πολέμου σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1543/1985 (ΦΕΚ 73Α ) και 1863/1985 (ΦΕΚ 204Α ), όπως τροποποιήθηκαν με το νόμο 1976/1991 (ΦΕΚ 184Α ). Διευκρινίζεται ότι στους κωδικούς αριθμούς θα γραφτεί ο συνολικός αριθμός των τέκνων που βαρύνουν τον φορολογούμενο και τη σύζυγό του αντίστοιχα, ανεξάρτητα από το αν είναι ανάπηρα ή όχι. Στους κωδικούς αριθμούς , θα γραφτεί ο αριθμός όλων των ανάπηρων προστατευόμενων μελών του φορολογουμένου και της συζύγου του. Ο κωδικός αριθμός 007 θα συμπληρωθεί από όσους κατοικούν μόνιμα σε νησί με πληθυσμό κάτω από κατοίκους. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να συνυποβάλλεται βεβαίωση του δημάρχου ή του Προέδρου της Κοινότητας ότι είναι γραμμένοι στα οικεία δημοτολόγια και κατοικούν μόνιμα στην Περιφέρεια του Δήμου ή της Κοινότητας η οποία βρίσκεται σε νησί με πληθυσμό κάτω από κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή. 4. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑ 4 (Ποσά δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα). Στις ενδείξεις του πίνακα αυτού αναγράφονται τα ποσά των δαπανών που έχουν καταβληθεί μέσα στο έτος 1997, τα οποία εκπίπτουν από το συνολικό εισόδημα. Ειδικότερα παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις: α) Στην ένδειξη 4/1 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφονται τα ποσά που καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 1997 για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης. β) Στην ένδειξη 4/2 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφονται τα ποσά που καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 1997, στα Ασφαλιστικά Ταμεία, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και τα ποσά των καταβαλλόμενων εισφορών για «προαιρετική ασφάλιση» σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο. Τονίζεται ότι στους κωδικούς αυτούς δεν γράφονται οι εισφορές που παρακρατούνται από τους μισθωτούς κατά την καταβολή των αποδοχών τους από τους εργοδότες τους, οι οποίες έχουν αφαιρεθεί από τις ετήσιες αποδοχές τους, σύμφωνα με τη βεβαίωση αποδοχών που τους έχει χορηγηθεί. γ) Στην ένδειξη 4/3 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφονται τα ποσά που καταβλήθηκαν το έτος 1997 για δαπάνη αγοράς και εγκατάστασης οικιακών συσκευών ή συστημάτων χρήσης φυσικού αερίου ή ανανεώσιμων πηγών ενεργείας. Από τη δαπάνη αυτή που θα γραφτεί στο σύνολό της στους κωδικούς αριθμούς , θα αναγνωρισθεί από το ΚΕ.Π.Υ.Ο. κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ν. 2364/1995, ποσοστό 75% της δαπάνης αυτής.

8 Στις ανωτέρω συσκευές και συστήματα περιλαμβάνονται και οι κοινόχρηστες εγκαταστάσεις πολυκατοικιών πολλαπλής ιδιοκτησίας, τις απαλλαγές υπολογιζόμενες με βάση τα ποσοστά συνιδιοκτησίας των ιδιοκτητών. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας περιλαμβάνεται η αιολική ενέργεια, η ηλιακή ενέργεια, η γεωθερμική ενέργεια, η μικροϋδραυλική ενέργεια, η ενέργεια από βιομάζα, καθώς και η μηχανική ενέργεια κυμάτων και παλίρροιας. δ) Στην ένδειξη 4/4 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφεται η αξία των ακινήτων που δωρήθηκαν, όπως αυτή καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 ή ύστερα από εκτίμηση του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. στις περιοχές που δεν ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, μέσα στο έτος 1997, στο Ελληνικό Δημόσιο, στους Δήμους και Κοινότητες του Κράτους, στους Ιερούς Ναούς, στις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και νοσοκομεία, που αποτελούν Ν.Π.Ι.Δ. και επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό καθώς και στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Για την απόδειξη της δωρεάς των ακινήτων απαιτείται η υποβολή α) αντιγράφου του συμβολαίου δωρεάς και β) πιστοποιητικό του οικείου υποθηκοφυλακείου για τη μεταγραφή της υπόψη πράξης. Επίσης, στους κωδικούς αυτούς αναγράφεται και η αξία των ιατρικών μηχανημάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων που μεταβιβάσθηκαν λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν Ν.Π.Ι.Δ. και επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για την απόδειξη της δωρεάς αυτών απαιτείται η υποβολή α) βεβαίωσης του δωρεοδόχου ότι έγινε αποδεκτή η δωρεά και β) αντίγραφο πρωτοκόλλου παράδοσης - παραλαβής. γ) Σε περίπτωση αγοράς και άμεσης παράδοσης των δωρούμενων αντικειμένων, το νόμιμο στοιχείο που προβλέπεται από τον Κ.Β.Σ. από το οποίο προκύπτει η αξία τους. δ) Σε περίπτωση που ο δωρητής κατείχε από πριν τα δωρηθέντα αντικείμενα, η αξία τους προσδιορίζεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ε) Στην ένδειξη 4/5 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφονται τα χρηματικά ποσά που καταβλήθηκαν μέσα στο έτος 1997, λόγω δωρεάς στο Δημόσιο, στους Δήμους και Κοινότητες του Κράτους, στους Ιερούς Ναούς, στις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και νοσοκομεία, που αποτελούν Ν.Π.Ι.Δ. και επιχορηγούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό, στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, σε κοινωφελή ιδρύματα, σε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματεία που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς και τέλος σε οποιοδήποτε αθλητικό σωματείο που έχει συσταθεί νόμιμα και είναι αναγνωρισμένο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον οι δωρεές προορίζονται για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των ερασιτεχνικών τους τμημάτων. στ) Στην ένδειξη 4/6 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφονται τα χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί μέσα στο έτος 1997, για χορηγίες σε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς. Από το ποσό αυτό των χορηγιών θα εκπεσθεί (από το ΚΕ.Π.Υ.Ο.) ποσό ίσο με το 15% του συνολικού φορολογούμενου πραγματικού εισοδήματος. Το ποσό των κωδικών και που προέρχεται από δωρεές και χορηγίες χρηματικών ποσών θα περιοριστεί από το ΚΕ.Π.Υ.Ο. στο δέκα τοις εκατό (10%) του εισοδήματος που προκύπτει σε περίπτωση εφαρμογής της παραγράφου 1 του άρθρου 19 του ν. 2238/1994. Σημειώνεται ότι για τα χρηματικά ποσά των χορηγιών των κωδικών και των δωρεών των κωδικών σε κοινωφελή ιδρύματα, σε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματεία που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου και σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, απαιτείται κατάθεσή τους στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα, εφόσον τα ποσά αυτά υπερβαίνουν τις δρχ. ετησίως. Ειδικώς, τα χρηματικά ποσά, που καταβάλλονται λόγω δωρεάς σε αθλητικά σωματεία, λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον κατατίθενται σε λογαριασμό τους στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το αν το συνολικό ποσό των δωρεών και χορηγιών του φορολογουμένου (κωδικοί ) υπερβαίνει τις δρχ.

9 Το οικείο γραμμάτιο είσπραξης της τράπεζας που εκδόθηκε πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία του δωρητή ή χορηγού και δωρεοδόχου, το ποσό της δωρεάς ή της χορηγίας αριθμητικώς και ολογράφως, την ημερομηνία κατάθεσής του και την υπογραφή του δωρητή ή χορηγού, κατά περίπτωση. Δαπάνη τέτοιων δωρεών και χορηγιών ποσού άνω των δρχ. απορρίπτεται ολόκληρη, εφόσον δεν έχει κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε Τράπεζα. Δεν αναγνωρίζεται δηλαδή ούτε το μέρος αυτής που αντιστοιχεί στο ποσό των δρχ. Επίσης, τα χρηματικά ποσά των δωρεών γενικά και χορηγιών δεν πρέπει να έχουν ληφθεί υπόψη για έκπτωση με βάση άλλη διάταξη νόμου. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι τα ποσά των δωρεών και χορηγιών που καταβλήθηκαν από και μετά, σε περίπτωση που υπερβαίνουν αθροιστικά για κάθε δωρεοδόχο τις δρχ. ετησίως, για να αφαιρεθούν από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου, ο δωρητής οφείλει να παρακρατήσει φόρο με συντελεστή 20% στο πάνω από δρχ. ποσό της δωρεάς ή χορηγίας, να τον αποδώσει σε οποιαδήποτε δημόσια οικονομική υπηρεσία μέχρι τη λήξη της προθεσμίας για την επίδοση της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και να υποβάλει το πρωτότυπο του παραστατικού καταβολής του φόρου με τη δήλωση φορολογίας του εισοδήματός του. ζ) Στην ένδειξη 4/7α και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφεται το ποσό των δεδουλευμένων τόκων που καταβλήθηκαν το έτος 1997 για: αα) Στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγήθηκε με υποθήκη ή προσημείωση από τράπεζες, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από το φορολογούμενο και η υποθήκη ή προσημείωση έχει εγγραφεί σε ακίνητό του ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων τους που τους βαρύνουν. Εάν για την εξόφληση του δανείου αυτού χορηγήθηκε νέο δάνειο από την ίδια τράπεζα ή άλλη, γράφεται το ποσό των δεδουλευμένων τόκων του νέου δανείου, εφόσον και σ αυτό το δάνειο γράφτηκε υποθήκη ή προσημείωση με τις ίδιες προϋποθέσεις που ίσχυαν και για το παλιό δάνειο και εφόσον οι τόκοι αφορούν χρονικό διάστημα από τη χορήγηση του νέου δανείου μέχρι τη λήξη του παλιού δανείου. ββ) Στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγούνται από ασφαλιστικές επιχειρήσεις στους υπαλλήλους τους, εφόσον οφείλονται από αυτούς και η υποθήκη ή προσημείωση έχει εγγραφεί σε ακίνητό τους ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων τους που τους βαρύνουν. γγ) Προκαταβολές που χορηγήθηκαν από τα Ταμεία Αλληλοβοήθειας Στρατού κτλ. σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 του ν.δ. 398/1974 για απόκτηση πρώτης κατοικίας. δδ) Δάνεια που χορηγήθηκαν στο φορολογούμενο από τράπεζες, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από αυτόν, για αναστήλωση, επισκευή, συντήρηση ή εξωραϊσμό διατηρητέων κτισμάτων, καθώς και κτισμάτων που βρίσκονται σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως παραδοσιακά τμήματα πόλεων ή ως παραδοσιακοί οικισμοί. η) Στην ένδειξη 4/7β και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφεται το ποσό των δεδουλευμένων τόκων που καταβλήθηκαν το έτος 1997 για χρέη προς το Δημόσιο, από φόρο κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής. Σημειώνεται ότι το συνολικό ποσό που αφαιρείται για τόκους των κωδικών δεν μπορεί να υπερβεί, σε ποσοστό, το 25% του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος που δηλώθηκε με την εμπρόθεσμη αρχική δήλωση (ο περιορισμός αυτός θα γίνει από το ΚΕ.Π.Υ.Ο.). Προσοχή, τονίζεται ιδιαίτερα ότι πέραν των ανωτέρω περιπτώσεων έκπτωσης των τόκων, ουδεμία άλλη περίπτωση έκπτωσης τόκων συγχωρείται και συνεπώς οι τόκοι που καταβάλλονται για τόκους δανείων αγοράς δευτερεύουσας κτλ. κατοικίας, δεν θα αναγνωρίζονται προς έκπτωση από το εισόδημα του φορολογουμένου. θ) Στην ένδειξη 4/8 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφεται το ποσό που καταβλήθηκε μέσα στο 1997, για την έκτακτη εισφορά του ν. 1870/1989. Το ποσό γράφεται αφού περιορισθεί κατά 50%. ι) Στην ένδειξη 4/9 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφεται το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβλήθηκε για ασφάλιστρα συμβάσεων ασφάλισης ζωής ή θανάτου ή συμβάσεων ασφάλισης προσωπικών ατυχημάτων ή συμβάσεων ασφάλισης από ασθένεια, που αφορούν τον φορολογούμενο ή τον άλλο σύζυγο ή τα τέκνα τους τα οποία τους βαρύνουν. Το ποσό της έκπτωσης αυτής δεν μπορεί να υπερβεί το ποσοστό τέσσερα τοις εκατό (4%) του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος που δηλώνεται με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση του υποχρέου, μέχρι το ποσό των

10 διακοσίων χιλιάδων ( ) δραχμών, αθροιστικά υπολογιζόμενο και για τους δύο συζύγους (ο περιορισμός αυτός θα γίνει από το ΚΕ.Π.Υ.Ο.). ια) Στην ένδειξη 4/10 και απέναντι από τον κωδικό αριθμό 075 γράφεται το ποσό των οικογενειακών δαπανών για αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών. Ειδικότερα στην έννοια των οικογενειακών δαπανών περιλαμβάνονται δαπάνες αγοράς, για την κατοικία του φορολογουμένου, ηλεκτρικών συσκευών ή μικροσυσκευών, συσκευών υγραερίου, ηλεκτρονικών συσκευών, επίπλων, φωτιστικών, υαλικών, ειδών οικιακής χρήσης κτλ. εγκατάστασης, σύνδεσης, επισκευής και συντήρησης των πιο πάνω συσκευών, αγοράς ετοίμων ενδυμάτων, υποδημάτων, τσαντών, ειδών ταξιδίου, δερμάτινων ειδών, αθλητικών ειδών, καλλυντικών, κοσμημάτων, αγοράς υφασμάτων, λευκών ειδών, κουβερτών, ραφής ενδυμάτων, αγοράς βιβλίων, περιοδικών, εφημερίδων, σχολικών ειδών, γραφικών και ειδών ζωγραφικής, χαρτικών, απορρυπαντικών, φαρμάκων, αγοράς ανταλλακτικών, εξαρτημάτων, επισκευής και συντήρησης επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, μοτοποδηλάτων και μοτοσυκλετών, ενοικίου θερινής κατοικίας, ξενοδοχείων, κάμπινγκ, δίδακτρα τεχνικών και επαγγελματικών σχολών, εργαστηρίων ελεύθερων σπουδών, ωδείων, μπαλέτων, γυμναστηρίων, νηπιαγωγείων, παιδικών ή βρεφονηπιακών σταθμών, δαπανών σε εστιατόρια, καφενεία, μπαρ, κέντρα διασκέδασης, πιτσαρίες, σουβλατζίδικα, τουριστικά γραφεία, κουρεία, κομμωτήρια, καθαριστήρια, κέντρα αδυνατίσματος, λογοθεραπείας, ψυχολογίας. Οι πιο πάνω δαπάνες είναι ενδεικτικές. Δεν περιλαμβάνονται στις οικογενειακές δαπάνες: 1) Τα ασφάλιστρα κατά του κινδύνου πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων του φορολογουμένου, τα έξοδα επισκευής και συντήρησης, η αμοιβή δικηγόρου για δίκες σε διαφορές απόδοσης μισθίου ή καθορισμού μισθώματος και των κοινόχρηστων χώρων προκειμένου για οικοδομές που εκμισθώνονται. Οι δαπάνες αυτές που αφορούν την απαλλασσόμενη κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία αναγνωρίζονται ως οικογενειακές δαπάνες. 2) Η αγορά αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, Jeep, σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών, κινητών πραγμάτων αξίας πάνω από δρχ., κτηματικών ομολόγων του Δημοσίου, ομολόγων του Δημοσίου ή τίτλων εταιριών που μετέχει το Δημόσιο κατά 50%, αγορά μετοχών μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο κτλ. 3) Οι δαπάνες της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. 2238/1994 όπως ενοίκιο κύριας κατοικίας, ασφάλιστρα ζωής ή θανάτου, δίδακτρα φροντιστηρίων, ιδιαίτερων μαθημάτων ή ξένων γλωσσών, εισφορές σε ταμεία ασφάλισης, ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη, αμοιβή δικηγόρων. 4) Δαπάνες αγοράς τροφίμων και ποτών, καυσίμων, ύδρευσης, αποχέτευσης, συγκοινωνιών, παροχών ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ασφαλίστρων γενικά, τελών κυκλοφορίας και διδάκτρων ιδιωτικών σχολείων. Προϋπόθεση έκπτωσης των οικογενειακών δαπανών είναι η αναγραφή τους στην αρχική εμπρόθεσμη δήλωση και η υποβολή των πρωτότυπων νόμιμων δικαιολογητικών, που προβλέπονται από τον Κ.Β.Σ. με αυτή τη δήλωση. Οικογενειακές δαπάνες για αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών που γίνονται στην αλλοδαπή δεν αφαιρούνται. Για δαπάνες πάνω από δρχ., που έχουν εκδοθεί με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής γίνονται δεκτές οι αποδείξεις αν αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αγοραστή και τίθεται η σφραγίδα του πωλητή. Από το συνολικό ετήσιο ποσό των πιο πάνω δαπανών αναγνωρίζεται για έκπτωση ποσοστό 30% που δεν μπορεί να υπερβεί τις δρχ. και για τους δύο συζύγους. Το ποσό αυτό επιμερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του φορολογούμενου εισοδήματός του καθενός, που δηλώνεται με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωσή τους και φορολογείται με τις γενικές διατάξεις. ιβ) Οι ενδείξεις 4/11 και 4/12 δεν παρουσιάζουν δυσκολίες συμπλήρωσης, απλώς θα πρέπει να ελέγχεται εάν έχουν γραφτεί όλα τα ζητούμενα στοιχεία. Για τον υπολογισμό του ποσού του καταβαλλόμενου ενοικίου κύριας κατοικίας ή κατοικίας των τέκνων που σπουδάζουν στο εσωτερικό, το οποίο θα εκπεσθεί, είναι απαραίτητη η αναγραφή, στις οικείες ενδείξεις της ετήσιας φορολογικής δήλωσης, του αριθμού φορολογικού μητρώου του εκμισθωτή. Ο αριθμός ταυτότητας του εκμισθωτή δεν αναπληρώνει τον αριθμό του φορολογικού του μητρώου, αλλά θα αναγράφεται μόνο στην περίπτωση που δεν έχει χορηγηθεί αριθμός φορολογικού μητρώου σε αυτόν (π.χ. όταν πρόκειται για νέο φορολογούμενο). Σε περίπτωση που εκμισθωτής είναι η σύζυγος θα γραφτεί ο Α.Φ.Μ. του συζύγου της, είτε η σύζυγος έχει δικό της Α.Φ.Μ. είτε όχι.

11 Προκειμένου για εκμισθωτές που δεν κατοικούν ούτε διαμένουν στην Ελλάδα, αντί για τον πιο πάνω αριθμό μπορεί να αναγράφεται, από το δικαιούχο της έκπτωσης, ο αριθμός φορολογικού μητρώου ή ταυτότητας του πληρεξούσιου ή νόμιμου εκπροσώπου του εκμισθωτή. Για τους ανήλικους εκμισθωτές, οι οποίοι δεν έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου ή δελτίου ταυτότητας, αναγράφονται τα αντίστοιχα στοιχεία του προσώπου που έχει την επιμέλειά τους. Σε περίπτωση που καταβάλλεται ενοίκιο για τα παιδιά του φορολογούμενου σε περισσότερους από 2 εκμισθωτές, στην πρώτη σειρά της ένδειξης 4/12 γράφονται τα στοιχεία του εκμισθωτή στον οποίο καταβάλλεται το μεγαλύτερο ποσό μέσα στο 1997 και στη δεύτερη σειρά γράφεται το ποσό που καταβλήθηκε μέσα στο 1997 συνολικά στους υπόλοιπους εκμισθωτές χωρίς να γράφεται το ονοματεπώνυμο και ο Α.Φ.Μ. τους. ιγ) Στην ένδειξη 4/13 και απέναντι από τους κωδικούς αριθμούς γράφεται το ποσό που καταβλήθηκε, μέσα στο έτος 1997, για δίδακτρα παράδοσης κατ οίκον ιδιαιτέρων μαθημάτων ή για την παρακολούθηση φροντιστηρίων ξένων γλωσσών ή φροντιστηριακών μαθημάτων οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας, που αφορούν τον ίδιο το φορολογούμενο ή τη σύζυγό του. Στους κωδικούς αριθμούς τα αντίστοιχα ποσά που αφορούν τα τέκνα του φορολογουμένου που τον βαρύνουν και στους κωδικούς αριθμούς τα ποσά που αφορούν τα τέκνα της συζύγου από προηγούμενο γάμο. ΠΡΟΣΟΧΗ: Κατά τη συμπλήρωση των κωδ. 079 έως 090 πρέπει να καταβάλλεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί από την εμπειρία των δηλώσεων προηγούμενων χρόνων διαπιστώθηκε ότι οι κωδ. αριθ συμπληρώνονταν με ποσά που είχαν ήδη συμπληρωθεί οι κωδ. αριθ.081 έως 090 και συνεπώς ο φορολογούμενος απολάμβανε διπλής έκπτωσης. 5. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ 5 (Εισοδήματα από Ακίνητα) (Α - Β κατηγορία εισοδήματος) Στις ενδείξεις του πίνακα αυτού πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, αν τα στοιχεία των Αναλυτικών Καταστάσεων για τα Μισθώματα Ακινήτων, οι οποίες θα υποβληθούν σε ένα αντίτυπο, έχουν μεταφερθεί σωστά στις οικείες ενδείξεις. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σημειώνεται ότι, για εισοδήματα από ακίνητα που αποκτώνται από ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, κοινοπραξίες, κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικές κερδοσκοπικές εταιρίες, συμμετοχικές ή αφανείς, τα κέρδη των οποίων έχουν φορολογηθεί με τα άρθρα 10 και 109 του ν. 2238/1994, η αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακινήτων (Ε2) συμπληρώνεται μόνο από τα νομικά αυτά πρόσωπα και συνυποβάλλεται με τη δήλωση των προσώπων αυτών και όχι από τα μέλη των νομικών αυτών προσώπων. Επίσης, σημειώνεται ότι ο ιδιοκτήτης, νομέας, επικαρπωτής ή εκείνος που έχει δικαίωμα χρήσης ή επιφάνειας ή εμφύτευσης αγροτικής έκτασης, που αποκτά εισόδημα από την εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ή δωρεάν παραχώρησή της, πρέπει στη στήλη 2 του εντύπου Ε2 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ να αναγράφει, σε παρένθεση, εκτός από την τοποθεσία και το είδος της έκτασης (πεδινή, ημιορεινή ή ορεινή, αρδευόμενη ή μη αρδευόμενη). Ευνόητο θεωρείται ότι σε περίπτωση που κάποιο από τα πρόσωπα που αναφέρονται προηγούμενα εξαιρείται, κατ εφαρμογή των διατάξεων της παραγρ. 7 του άρθρου 64 του ν. 2238/1994 από τη φορολογία 35% που επιβάλλεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 του ίδιου νόμου, η αναλυτική κατάσταση των μισθωμάτων των ακινήτων που ανήκουν στην εταιρία, κοινωνία κτλ. θα υποβάλλεται από τα μέλη των νομικών αυτών προσώπων. Τονίζεται ακόμα ότι για το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση κύριας ή και πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας (μη εξοχικής ή εξοχικής), δεν χρειάζεται η συμπλήρωσης της Αναλυτικής Κατάστασης για τα Μισθώματα Ακινήτων. Ειδικότερα πρέπει να ελεγχθεί αν: α) Στην ένδειξη 3α του πίνακα αυτού έχουν συμπληρωθεί τα «στοιχεία του ακινήτου» που είναι η διεύθυνση και οι υπόλοιπες τρεις οδοί που περικλείουν το οικοδομικό τετράγωνο της κύριας κατοικίας. Όταν η κύρια κατοικία βρίσκεται σε περιοχή εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, δεν είναι αναγκαία η αναγραφή των οδών που περικλείουν το οικοδομικό τετράγωνο, αλλά γράφεται μόνο ο νομός και ο δήμος ή κοινότητα. Η ένδειξη της δεύτερης στήλης «Κατοικία ή Μονοκατοικία» συμπληρώνεται μόνο αν η κατοικία είναι σε περιοχή που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας. Σε περίπτωση συμπλήρωσής της γράφεται το γράμμα Κ αν είναι κατοικία ή το γράμμα Μ αν είναι μονοκατοικία.

12 Στην ένδειξη θέση - όροφος γράφεται ο όροφος που βρίσκεται η κύρια κατοικία π.χ. ισόγειο, 1 ος κτλ. Στον κωδικό 211 γράφεται η συνολική επιφάνεια της κύριας κατοικίας. Στην επιφάνεια αυτή περιλαμβάνεται η επιφάνεια του κύριου χώρου της κατοικίας, καθώς και η τυχόν επιφάνεια των βοηθητικών χώρων του λεβητοστασίου και του κλιμακοστασίου, όταν αυτοί οι χώροι δεν είναι κοινόχρηστοι (π.χ. δεν έχει γίνει σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας). Τούτο ισχύει σε κάθε περίπτωση, είτε η κύρια κατοικία βρίσκεται σε περιοχή αντικειμενικού προσδιορισμού, είτε σε περιοχή εκτός αντικειμενικού. Στον κωδικό 212 γράφεται η συνολική επιφάνεια των ιδιόκτητων χώρων του γκαράζ και της αποθήκης (που είναι ανεξάρτητοι π.χ. στο υπόγειο ή στον ακάλυπτο) αθροιστικά. Οι επιφάνειες των κύριων χώρων και της αποθήκης - γκαράζ (κωδικοί 211 και 212) στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη μονάδα. Στους κωδικούς γράφεται το ποσοστό συνιδιοκτησίας του υπόχρεου ή της συζύγου μόνο σε ακέραιο ποσοστό. Δηλαδή τυχόν δεκαδικά στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη μονάδα π.χ. 39,5% σε 40% ή 35,2% σε 35%. Αν το ποσοστό συνιδιοκτησίας έχει μεταβληθεί από οποιαδήποτε αιτία μέσα στο έτος, στους κωδικούς αυτούς δεν γράφεται κανένα ποσοστό, αλλά επισυνάπτεται σημείωμα στο οποίο γράφεται το αρχικό ποσοστό συνιδιοκτησίας με τον αντίστοιχο χρόνο διάρκειας, καθώς και αυτό που προέκυψε από τη μεταβολή με τον αντίστοιχο χρόνο διάρκειας. Οι δηλώσεις της περίπτωσης αυτής δεν θα σταλούν στο ΚΕ.Π.Υ.Ο. για μηχανογραφική εκκαθάριση, αλλά η εκκαθάρισή τους θα γίνεται χειρόγραφα από τη Δ.Ο.Υ.. Στην ένδειξη τεκμαρτό μηνιαίο μίσθωμα γράφεται το τεκμαρτό μηνιαίο μίσθωμα της κύριας κατοικίας, σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την επιφάνεια της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής χωρίς όμως να απαιτείται ο ακριβής υπολογισμός του από το φορολογούμενο. Στον κωδικό 215 γράφονται οι μήνες ιδιοκατοίκησης μέσα στο Όταν κατά το έτος 1997 η κύρια και η δευτερεύουσα κατοικία, που οι επιφάνειές τους αθροιζόμενες υπερβαίνουν τα 150 τ.μ., ιδιοκατοικούνται για διάστημα μικρότερο των 12 μηνών η καθεμία, η εκκαθάριση θα γίνεται χειρόγραφα από τη Δ.Ο.Υ. και δεν θα αποστέλλεται στο ΚΕ.Π.Υ.Ο. Στον κωδικό 216 γράφεται η τιμή ζώνης που ισχύει την αν η κατοικία βρίσκεται σε περιοχή που ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας ακινήτων ή η τιμή εκκίνησης αν η κατοικία βρίσκεται σε περιοχή που δεν ισχύει το αντικειμενικό αυτό σύστημα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Όταν υπάρχει μόνο αυτή η κατοικία και έχει επιφάνεια κάτω από 150 τ.μ. δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί αυτός ο κωδικός. Επίσης, όταν το άθροισμα της επιφάνειας της κύριας κατοικίας και της τυχόν πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας (εξοχικής ή μη) είναι κάτω από 150 τ.μ. δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί αυτός ο κωδικός. Σε περίπτωση που εκτός από την κύρια κατοικία υπάρχουν και μη εξοχική και εξοχική δευτερεύουσες κατοικίες για το όριο των 150 τ.μ. λαμβάνεται αθροιστικά η επιφάνεια της κύριας κατοικίας και της μη εξοχικής δευτερεύουσας κατοικίας. Σε κάθε άλλη περίπτωση χρειάζεται να συμπληρωθεί ο κωδικός αυτός. Για τον υπολογισμό της επιφάνειας, αν δηλαδή είναι πάνω ή κάτω από 150 τ.μ. λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα των κύριων χώρων και τυχόν βοηθητικών χώρων, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η αποθήκη και το γκαράζ κατά τα ποσοστά συνιδιοκτησίας που αναλογούν στον υπόχρεο και τη σύζυγό του, καθώς και σε περίπτωση συνιδιοκτησίας με τρίτο. Στον κωδικό 217 γράφεται το έτος έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή της τελευταίας αναθεώρησής της εφόσον το χρονικό διάστημα μέσα στο έτος αυτό που έχει εκδοθεί ή αναθεωρηθεί η άδεια είναι μεγαλύτερο του εξαμήνου, αλλιώς γράφεται το επόμενο έτος. Αν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, η παλαιότητα υπολογίζεται από τη χρονολογία κατασκευής, η οποία προκύπτει από κάποιο δημόσιο έγγραφο (π.χ. προγενέστερος τίτλος απόκτησης, νομιμοποίηση αυθαιρέτου, έναρξη ηλεκτροδότησης, μισθωτήριο συμβόλαιο). Ο κωδικός αυτός συμπληρώνεται μόνο αν συμπληρωθεί ο κωδικός 216. Στον κωδικό 115 γράφεται το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που η κατοικία αποτελεί συνιδιοκτησία τω συζύγων γράφεται το σύνολο του εισοδήματος και των δύο συζύγων. Σε περίπτωση που μέσα στο 1997 άλλαξε η ιδιόκτητη κύρια κατοικία, στις ενδείξεις αυτές θα γράφεται η τελευταία κύρια κατοικία και η προηγούμενη θα γράφεται σε όμοιο πίνακα με ίδια γραμμογράφηση που θα επισυνάπτεται στη δήλωση (έντυπο Ε1).