ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

Transcript

1 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Επιτροπή Νομικών Θεμάτων ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη του Ουγγρικού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (COM(2015)0450 C8-0269/ /0208(COD)) Βάσει του άρθρου 6 του Πρωτοκόλλου 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα εθνικά κοινοβούλια δύνανται, εντός οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νομοθετικής πράξης, να αποστείλουν στους προέδρους του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογημένη γνώμη στην οποία θα αναφέρουν τους λόγους για τους οποίους θεωρούν ότι η εν λόγω πράξη δεν συμμορφούται με την αρχή της επικουρικότητας. Το Ουγγρικό Κοινοβούλιο απέστειλε τη συνημμένη αιτιολογική γνώμη επί της προαναφερθείσας προτάσεως κανονισμού. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων είναι αρμόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας. NP\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΟΥΓΓΡΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Προς Martin Schulz Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου AJ-40/155/2015 Rue Wiertz 60, Brussels B 1047 Belgium Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη του Ουγγρικού Κοινοβουλίου Αξιότιμε κύριε, Κατόπιν αιτήσεως του Προέδρου του Ουγγρικού Κοινοβουλίου, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι, δυνάμει του άρθρου 6 του Πρωτοκόλλου (αριθ. 2) των Συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, δυνάμει του νόμου αριθ. XXXVI του 2012 σχετικά με το Ουγγρικό Κοινοβούλιο και δυνάμει των διατάξεων της απόφασης 10/2014. (II. 24.) OGY της 24ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με ορισμένες διατάξεις του Κανονισμού, το Ουγγρικό Κοινοβούλιο διενήργησε αξιολόγηση της συμμόρφωσης με την αρχή της επικουρικότητας στην περίπτωση της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα [COM(2015) /0208(COD)] (εφεξής «η πρόταση»). Στην απόφαση της 3ης Νοεμβρίου 2015 του Ουγγρικού Κοινοβουλίου καταδείχθηκε ότι η πρόταση παραβίαζε την αρχή της επικουρικότητας και, ως εκ τούτου, διαβιβάζω διά του παρόντος στον Πρόεδρο αιτιολογημένη γνώμη δυνάμει του άρθρου 6 του Πρωτοκόλλου (αριθ. 2) σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Η αιτιολογημένη γνώμη του Ουγγρικού Κοινοβουλίου βάσει της έκθεσης αριθ. Β/6622, που υποβλήθηκε από την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στις 13 Οκτωβρίου 2015 συνοψίζεται ως εξής: Το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ε) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «η ΣΛΕΕ») δεν αποτελεί την κατάλληλη νομική βάση για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης. Η δράση της ΕΕ θα μπορούσε να βασίζεται πρωτίστως στο άρθρο 352 της ΣΛΕΕ. Το άρθρο 33α παράγραφος 1 της πρότασης παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή PE v /14 NP\ doc

3 αποκλειστικές αρμοδιότητες για τη λήψη αποφάσεων και την ενεργοποίηση του μηχανισμού, ενώ το άρθρο 78 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ εξουσιοδοτεί το Συμβούλιο σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης. Οι αρμοδιότητες που ανατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερβαίνουν τα όρια που προβλέπονται στο άρθρο 290 της ΣΛΕΕ. Ως αποτέλεσμα, θα ετίθετο σε ισχύ μια κεντρική διαδικασία η οποία θα ήταν ουσιαστικά αυτόματη και δεν θα συνεπαγόταν τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους (ή των ενδιαφερόμενων κρατών μελών) ούτε ουσιαστική συμμετοχή του Συμβουλίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν καταδεικνύει επαρκώς ότι η πιθανή εφαρμογή του μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης δυνάμει της πρότασης θα είχε ως αποτέλεσμα μια αποτελεσματικότερη διαδικασία από τα μέτρα που λαμβάνονται δυνάμει του άρθρου 78 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης ούτε ότι θα δημιουργούσε προστιθέμενη αξία. Ούτε καταδεικνύει επαρκώς η πρόταση για ποιον λόγο ήταν απαραίτητο να υποβληθεί, λαμβάνοντας υπόψη τον ολοκληρωμένο έλεγχο καταλληλότητας που διενεργείται επί του παρόντος δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 και ο οποίος πρόκειται να ολοκληρωθεί κατά πάσα πιθανότητα το Επισυνάπτεται ολόκληρο το κείμενο της αιτιολογημένης γνώμης του Κοινοβουλίου [της Ουγγαρίας], συμπεριλαμβανομένων της απόφασης του Κοινοβουλίου και της έκθεσης της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Βουδαπέστη, 3 Νοεμβρίου 2015 Με εκτίμηση, Υπογραφή Δρ. János Latorcai NP\ doc 3/14 PE v01-00

4 Ελήφθη στις: 31 Οκτωβρίου 2015 Ανεξάρτητη πρόταση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ουγγρικού Κοινοβουλίου (Προς εξέταση σε συνδυασμό με το σχέδιο απόφασης αριθ.... του Ουγγρικού Κοινοβουλίου) Έκθεση σχετικά με την τήρηση των όρων που απαιτούνται για την έγκριση αιτιολογημένης γνώμης που αφορά την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα* Εισηγητής: Δρ. Richárd Hörcsik Πρόεδρος Βουδαπέστη, 13 Οκτωβρίου 2015 PE v /14 NP\ doc

5 1. Νομικό πλαίσιο της εξέτασης υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας NP\ doc 5/14 PE v01-00

6 Βάσει της αρχής της επικουρικότητας, οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται πάντα στο κατώτερο δυνατό επίπεδο. Στο άρθρο 5 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (εφεξής «ΣΕΕ») ορίζεται ότι μια προγραμματιζόμενη ενέργεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας εάν η συγκεκριμένη ενέργεια δεν μπορεί να εκτελεστεί σε επίπεδο κράτους μέλους ή εάν ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα, αποτελεσματικότερα σε επίπεδο ΕΕ και το μέτρο της ΕΕ δημιουργεί προστιθέμενη αξία. Το Πρωτόκολλο αριθ. 2 της Συνθήκης της Λισαβόνας 2 ορίζει ότι τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ δύνανται να εξετάζουν τα σχέδια νομοθετικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τη συμμόρφωσή τους με την αρχή της επικουρικότητας μέσω μιας διαδικασίας που προβλέπεται από τον νόμο. Σε περίπτωση που το οικείο κοινοβουλευτικό σώμα διαπιστώσει ότι παραβιάζεται η αρχή, δύναται, εντός οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης, να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στο όργανο που πρότεινε τη νομοθεσία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στη νομοθετική αρχή της Ένωσης. Εάν ληφθεί ο αριθμός των αιτιολογημένων γνωμών που ορίζεται στο Πρωτόκολλο αριθ. 2, το όργανο που πρότεινε τη νομοθεσία καλείται να επανεξετάσει το σχέδιο και δύναται, εντέλει, να το αποσύρει. Σκοπός της διαδικασίας είναι να μπορούν τα εθνικά κοινοβούλια να προλάβουν, όπου απαιτείται, περιπτώσεις κατά τις οποίες τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερβαίνουν τις αρμοδιότητές τους. Η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ουγγρικού Κοινοβουλίου μπορεί να εξετάσει μια νομοθετική πρόταση της ΕΕ ως προς την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας, σύμφωνα με το άρθρο 71 παράγραφοι 1 και 2 του νόμου αριθ. XXXVI του 2012 σχετικά με το Ουγγρικό Κοινοβούλιο και σύμφωνα με το άρθρο 142 παράγραφοι 1 και 2 της απόφασης αριθ. 10/2014 (II. 24.) OGY της 24ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με ορισμένες διατάξεις του Κανονισμού. Εάν η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων διαπιστώσει ότι μια νομοθετική πρόταση αντιβαίνει στην αρχή της επικουρικότητας, υποβάλλει στο Κοινοβούλιο της Ουγγαρίας έκθεση σχετικά με την τήρηση των όρων που απαιτούνται για την έγκριση αιτιολογημένης γνώμης και σχέδιο απόφασης με την οποία εγκρίνεται η εν λόγω έκθεση. Το άρθρο 142 παράγραφος 3 της απόφασης 10/2014 (II. 24.) OGY της 24ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με ορισμένες διατάξεις του Κανονισμού ορίζει ότι το Ουγγρικό Κοινοβούλιο πρέπει να αποφασίσει εντός 15 ημερών εάν θα εγκρίνει την έκθεση και το σχέδιο απόφασης ή όχι. Η προθεσμία των οκτώ εβδομάδων που ισχύει για την έγκριση αιτιολογημένης γνώμης είναι απόλυτη και, ως εκ τούτου, το Κοινοβούλιο πρέπει να την τηρήσει. 2. Το θέμα της εξέτασης υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας: η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Στις 9 Σεπτεμβρίου 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού 1 Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ ως προς την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας και οι πιθανές συνέπειες της διαδικασίας περιγράφονται στο παράρτημα. 2 Πρωτόκολλο (αριθ. 2) σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας. PE v /14 NP\ doc

7 μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα [(COM(2015)450), 2015/0208/COD)] (εφεξής «η πρόταση»). Η νομική βάση της πρότασης είναι το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ε) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ΣΛΕΕ»), σύμφωνα με το οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, λαμβάνουν μέτρα όσον αφορά κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, στο οποίο περιλαμβάνονται «κριτήρια και μηχανισμοί καθορισμού του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης ασύλου ή επικουρικής προστασίας». Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι το άρθρο 78 της ΣΛΕΕ έχει ολοκληρωμένο νόημα, καθώς ορισμένες πτυχές της θέσπισης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου διέπονται από την παράγραφο 2, ενώ οι επείγουσες καταστάσεις, «λόγω αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών», διέπονται από την παράγραφο 3. Στις δύο παραγράφους προβλέπονται διαφορετικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ο γενικός στόχος της νομοθετικής πρότασης είναι να εξασφαλιστεί ότι η Ένωση θα έχει στη διάθεσή της ένα ισχυρό μηχανισμό μετεγκατάστασης λόγω κρίσης για τη δομημένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης στον τομέα του ασύλου, και προκειμένου να εξασφαλίζεται, σε καταστάσεις κρίσης, η δίκαιη κατανομή των ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών για μεγάλο αριθμό αιτούντων που έχουν σαφή ανάγκη διεθνούς προστασίας. Τα βασικά στοιχεία της νέας πρότασης είναι τα ακόλουθα: - με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013, του λεγόμενου κανονισμού του Δουβλίνου III, καθιερώθηκε μια νέα νομική κατηγορία ο μηχανισμός μετεγκατάστασης λόγω κρίσης με το σκεπτικό να αποτελέσει σύστημα μόνιμης μετεγκατάστασης το οποίο θα ενεργοποιείται σε περιπτώσεις κρίσης - στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανατίθεται κεντρικός ρόλος λήψης αποφάσεων στον μηχανισμό μετεγκατάστασης λόγω κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται στην Επιτροπή η δυνατότητα να ορίζει, βάσει της νομικής πράξης με την οποία της ανατίθενται εξουσίες, ότι υφίσταται κατάσταση κρίσης σε κάποιο κράτος μέλος της δίνεται επίσης η δυνατότητα να καθορίζει τον αριθμό των προσώπων που πρέπει να μετεγκατασταθούν από το εν λόγω κράτος μέλος της δίνεται επιπλέον η δυνατότητα να προσδιορίζει την κατανομή των εν λόγω προσώπων στα κράτη μέλη, εφαρμόζοντας τον μαθηματικό τύπο με την κλείδα κατανομής (ποσόστωση) που παρατίθεται στο παράρτημα III της πρότασης - τέθηκε η εξής προϋπόθεση για τη μετεγκατάσταση: η κατάσταση κρίσης να είναι τέτοιου μεγέθους ώστε να ασκείται υπερβολική πίεση ακόμη και σε καλά προετοιμασμένα και λειτουργούντα συστήματα ασύλου, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη το μέγεθος του σχετικού κράτους μέλους - εάν κάποιο κράτος μέλος δεν θα είναι προσωρινά σε θέση να λάβει μέρος στον NP\ doc 7/14 PE v01-00

8 μηχανισμό μετεγκατάστασης, θα κληθεί να καταβάλει οικονομική συνεισφορά ισοδύναμη με το 0,002% του ΑΕγχΠ του στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρηματοδότηση των προσπαθειών όλων των υπόλοιπων κρατών μελών της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης. 3. Εξέταση των προτάσεων της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της 5ης Οκτωβρίου 2015, ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών ενημέρωσε την εν λόγω επιτροπή σχετικά με τον σκοπό και τα βασικά στοιχεία της πρότασης. Η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων διαπίστωσε ότι ήταν δυνατή από νομική άποψη η εξέταση της πρότασης υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας, καθώς η προθεσμία οκτώ εβδομάδων για την αποστολή αιτιολογημένης γνώμης θα έληγε στις 9 Νοεμβρίου Στη συνεδρίαση της 13ης Οκτωβρίου 2015, η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων προέβη σε εξέταση της πρότασης υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας και εξέφρασε τις ακόλουθες ανησυχίες: - Η νομική βάση της πρότασης: το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ε) της ΣΛΕΕ, που αποτελεί και νομική βάση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013. Αυτό είναι από τυπική άποψη σωστό, αλλά ως προς την ουσία η πρόταση επιδιώκει να δημιουργήσει μια μόνιμη παρέκκλιση από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 604/2013 θεσπίζοντας την έννοια μιας λεγόμενης κατάστασης κρίσης και ενός μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης, ενώ το άρθρο 78 της ΣΛΕΕ δεν προβλέπει αρμοδιότητα για αυτό. Οι νομοθετικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται να εγκρίνουν νομοθεσία μόνο για τους σκοπούς που ορίζονται σε ορισμένα άρθρα της ΣΛΕΕ και μέσω των διαδικασιών που προβλέπονται στη Συνθήκη. Υπό το πρίσμα του άρθρου 78 της ΣΛΕΕ συνολικά, του κεκτημένου της πολιτικής προσφύγων της ΕΕ ως έχει επί του παρόντος, και των στόχων και διατάξεων της Συνθήκης της Λισαβόνας, και δη του άρθρου 5 παράγραφος 2 της ΣΕΕ, το οποίο ορίζει ότι «η Ένωση ενεργεί μόνον εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που της απονέμουν τα κράτη μέλη με τις Συνθήκες», θα ήταν δυνατή η θέσπιση ενός νέου νομικού θεσμού μέσω της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 352 της ΣΛΕΕ. 1 - Η νέα αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων ως προς την ύπαρξη κατάστασης μετεγκατάστασης λόγω κρίσης: επί του παρόντος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εξουσιοδοτημένη δυνάμει του άρθρου 33 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 να προβαίνει σε προληπτικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη ή να απαιτεί από τα κράτη μέλη να καταρτίζουν σχέδιο δράσης για τη διαχείριση κρίσεων σε περίπτωση κρίσης σχετικά με το άσυλο. Η 1 «1. Εάν, στο πλαίσιο των πολιτικών που καθορίζονται από τις Συνθήκες, η δράση της Ένωσης θεωρείται απαραίτητη για την επίτευξη ενός από τους στόχους που τίθενται με τις Συνθήκες, χωρίς αυτές να προβλέπουν τις εξουσίες δράσης που απαιτούνται για τον σκοπό αυτό, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα μετά από πρόταση της Επιτροπής και την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θεσπίζει τις κατάλληλες διατάξεις. Όταν το Συμβούλιο θεσπίζει τις διατάξεις αυτές σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία, αποφαίνεται επίσης ομόφωνα προτάσει της Επιτροπής και μετά από την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου». PE v /14 NP\ doc

9 πρόταση εισάγει την έννοια της κατάστασης κρίσης και εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να την αντιμετωπίσει. Εντούτοις, η πρόταση αγνοεί τον προσδιορισμό της ύπαρξης επείγουσας κατάστασης, που διέπεται από το άρθρο 78 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Αυτό είναι σημαντικό διότι, στην ουσία, θα ήταν δυνατή η αντιμετώπιση του ίδιου φαινομένου με δύο νομικές διαδικασίες. Σύμφωνα με αυτές, σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης, μη διακριτής από κατάσταση κρίσης, η πρόταση θα μεταβίβαζε μονίμως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξουσίες που έχουν απονεμηθεί στο Συμβούλιο. Αυτό θα ήταν αντίθετο προς το άρθρο 13 παράγραφος 2 της ΣΕΕ, το οποίο ορίζει ότι «κάθε θεσμικό όργανο δρα εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που του ανατίθενται από τις Συνθήκες, σύμφωνα με τις διαδικασίες, τους όρους και τους σκοπούς τους οποίους προβλέπουν». - Οι νέες εξουσίες που ανατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή: η πρόταση υπερβαίνει τα όρια που επιβάλλει το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ, το οποίο ορίζει ότι ανατίθενται εξουσίες «που συμπληρώνουν ή τροποποιούν ορισμένα μη ουσιώδη στοιχεία [μιας] νομοθετικής πράξης». Η πρόταση αναθέτει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εξουσία να λαμβάνει μέτρα από τον προσδιορισμό μιας κατάστασης κρίσης μέχρι την εφαρμογή του μηχανισμού μετεγκατάστασης, τα οποία περιλαμβάνουν την κατανομή ποσοστώσεων των προς μετεγκατάσταση ατόμων. Μπορεί να σημειωθεί ότι το επεξηγηματικό σημείωμα σχετικά με την πρόταση ορίζει ότι ισχύει προθεσμία ενός μηνός εντός της οποίας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δύναται να ταχθεί κατά νομοθετικής πράξης που βασίζεται σε ανάθεση εξουσιών, ενώ το άρθρο 45 παράγραφος 8 της πρότασης προβλέπει δύο εβδομάδες. Αυτή η αντίφαση υπάρχει και στην ουγγρική και στην αγγλική έκδοση της πρότασης. Μια τόσο μικρή προθεσμία δύο εβδομάδων θα καθιστούσε οποιαδήποτε ουσιαστική διαβούλευση και συμφωνία εντελώς τυπική και κατ όνομα, τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επομένως η πρόταση προβλέπει μια ουσιαστικά αυτόματη διαδικασία. - Όσον αφορά την ανάγκη για την υποβολή πρότασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναφέρει επαρκείς λόγους που να καταδεικνύουν για ποιον λόγο υποβλήθηκε η πρόταση πριν από την περάτωση του ολοκληρωμένου ελέγχου καταλληλότητας ο οποίος διεξάγεται επί του παρόντος δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013, λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 78 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ προβλέπεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης, και η ρήτρα αυτή έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής σε εξαιρετικές περιπτώσεις. 4. Η πρόταση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων ως προς την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας - Το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο ε δεν αποτελεί κατάλληλη νομική βάση για τη θέσπιση του μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης. Η δράση της ΕΕ θα μπορούσε να βασίζεται πρωτίστως στο άρθρο 352 της ΣΛΕΕ. - Το άρθρο 33α παράγραφος 1 της πρότασης παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκλειστικές αρμοδιότητες για τη λήψη αποφάσεων και την ενεργοποίηση του μηχανισμού, ενώ το άρθρο 78 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ εξουσιοδοτεί το Συμβούλιο σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης. NP\ doc 9/14 PE v01-00

10 - Οι εξουσίες που ανατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερβαίνουν τα όρια που προβλέπονται στο άρθρο 290 της ΣΛΕΕ. Ως αποτέλεσμα, θα ετίθετο σε ισχύ μια κεντρική διαδικασία η οποία θα ήταν ουσιαστικά αυτόματη και δεν θα συνεπαγόταν τη σύμφωνη γνώμη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους (ή των ενδιαφερόμενων κρατών μελών) ούτε ουσιαστική συμμετοχή του Συμβουλίου. - Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν καταδεικνύει επαρκώς ότι η πιθανή εφαρμογή του μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης δυνάμει της πρότασης θα είχε ως αποτέλεσμα μια αποτελεσματικότερη διαδικασία από τα μέτρα που λαμβάνονται δυνάμει του άρθρου 78 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης ούτε ότι θα δημιουργούσε προστιθέμενη αξία. Ούτε καταδεικνύει επαρκώς η πρόταση για ποιον λόγο ήταν απαραίτητο να υποβληθεί, λαμβάνοντας υπόψη τον ολοκληρωμένο έλεγχο καταλληλότητας που διενεργείται επί του παρόντος δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 και ο οποίος πρόκειται να ολοκληρωθεί κατά πάσα πιθανότητα το Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων είναι της άποψης ότι η πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα [COM(2015)450) 2015/208(COD)] παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας. PE v /14 NP\ doc

11 Παράρτημα Διαδικασία για την εξέταση των προτάσεων υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας και οι πιθανές συνέπειές της Η επικουρικότητα ορίζεται ως εξής στο άρθρο 5 της ΣΕΕ: «3. Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, στους τομείς οι οποίοι δεν υπάγονται στην αποκλειστική της αρμοδιότητα, η Ένωση παρεμβαίνει μόνο εφόσον και κατά τον βαθμό που οι στόχοι της προβλεπόμενης δράσης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας ή των αποτελεσμάτων της προβλεπόμενης δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης. Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης εφαρμόζουν την αρχή της επικουρικότητας σύμφωνα με το Πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Τα εθνικά κοινοβούλια μεριμνούν για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο εν λόγω Πρωτόκολλο. 4. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, το περιεχόμενο και η μορφή της δράσης της Ένωσης δεν υπερβαίνουν τα απαιτούμενα για την επίτευξη των στόχων των Συνθηκών. Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης εφαρμόζουν την αρχή της αναλογικότητας σύμφωνα με το Πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας». Εξέταση των προτάσεων υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας δυνάμει του άρθρου 6 του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 της Συνθήκης της Λισαβόνας: «Κάθε εθνικό κοινοβούλιο ή κάθε σώμα εθνικού κοινοβουλίου μπορεί, εντός προθεσμίας οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νομοθετικής πράξης, στις επίσημες γλώσσες της Ένωσης, να απευθύνει προς τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογημένη γνώμη στην οποία εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιμά ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. (...)» Οι συνέπειες της αιτιολογημένης γνώμης εξαρτώνται από τον αριθμό των κοινοβουλίων των κρατών μελών που θα αποφασίσουν εντός της προθεσμίας των οκτώ εβδομάδων ότι η συγκεκριμένη πρόταση της ΕΕ παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας. Στη διαδικασία αυτή, τα κοινοβούλια και των 28 κρατών μελών έχουν 2 ψήφους έκαστο (ο συνολικός αριθμός ψήφων είναι, συνεπώς, 56). Οι αιτιολογημένες γνώμες θα έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στη λήψη των αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως σε περιπτώσεις όπου ανάλογα με την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθετική διαδικασία της ΕΕ το ένα τέταρτο, το ένα τρίτο ή η πλειονότητα των κοινοβουλίων των κρατών μελών κρίνει ότι έχει σημειωθεί παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας. Σε περίπτωση διαδικασίας «κίτρινης κάρτας» δυνάμει του άρθρου 7 του Πρωτοκόλλου αριθ. 2, εάν το ένα τρίτο των κοινοβουλίων των κρατών μελών (19 ψήφοι) αποφασίσει ότι η πρόταση παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας, το εν λόγω σχέδιο πρέπει να επανεξετασθεί. Μετά την επανεξέταση αυτή, το όργανο που υπέβαλε την πρόταση μπορεί να αποφασίσει να διατηρήσει, να τροποποιήσει ή να αποσύρει την πρόταση. Από τότε που NP\ doc 11/14 PE v01-00

12 τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, η διαδικασία κίτρινης κάρτας έχει εφαρμοστεί δύο φορές. Στην πρώτη περίπτωση, η πρόταση αποσύρθηκε, ενώ στη δεύτερη 1 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατήρησε την πρόταση ως είχε. 1 Το Ουγγρικό Κοινοβούλιο αποφάνθηκε με την απόφαση αριθ. 87/2013. (X.22.) OGY ότι η πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας παραβίαζε την αρχή της επικουρικότητας. PE v /14 NP\ doc

13 Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ουγγρικού Κοινοβουλίου Από τον κ. László Kövér προς τον Πρόεδρο του Ουγγρικού Κοινοβουλίου Αξιότιμε κύριε, Με βάση το άρθρο 142 παράγραφος 2 της απόφασης 10/2014 (II. 24.) OGY σχετικά με ορισμένες διατάξεις του Κανονισμού, η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ουγγρικού Κοινοβουλίου υποβάλλει διά του παρόντος την έκθεσή της σχετικά με την τήρηση των όρων που απαιτούνται για την έγκριση αιτιολογημένης γνώμης που αφορά την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα. Βουδαπέστη, 13 Οκτωβρίου 2015 Υπογραφή Δρ. Richárd Hörcsik Πρόεδρος της επιτροπής NP\ doc 13/14 PE v01-00

14 Απόφαση.../2015. (...) OGY.../2015. (...) του Ουγγρικού Κοινοβουλίου με θέμα: έγκριση της έκθεσης σχετικά με την τήρηση των όρων που απαιτούνται για την έγκριση αιτιολογημένης γνώμης που αφορά την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα* 1. Το Ουγγρικό Κοινοβούλιο εγκρίνει την έκθεση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων σχετικά με την τήρηση των όρων που απαιτούνται για την έγκριση αιτιολογημένης γνώμης που αφορά την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού μετεγκατάστασης λόγω κρίσης και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (εφεξής «η έκθεση»), και βάσει αυτής θεωρεί πως η πρόταση κανονισμού παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας. 2. Το [Ουγγρικό] Κοινοβούλιο αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει πάραυτα την αιτιολογημένη γνώμη που περιλαμβάνεται στην έκθεση στους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να ενημερώσει σχετικά την κυβέρνηση. Υπογραφή Sándor Lezsák Αντιπρόεδρος του Ουγγρικού Κοινοβουλίου Υπογραφή Υπογραφή Attila Gelencsér (Κα) Lóránt Hegedűs Γραμματέας του Ουγγρικού Κοινοβουλίου Γραμματέας του Ουγγρικού Κοινοβουλίου * Το Κοινοβούλιο [της Ουγγαρίας] ενέκρινε την απόφαση στη συνεδρίαση της 3ης Νοεμβρίου PE v /14 NP\ doc