5 ο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας Βόλος, Οκτωβρίου του 2012

Transcript

1 5 ο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας Βόλος, Οκτωβρίου του 2012 H διαδικασία εκπαίδευσης αξιολόγησης και δια βίου μάθησης των χρηστών της οδού Βασικός παράγοντας για την ισορροπία του Συστήματος της Οδικής Ασφάλειας! Άρης Ζωγράφος, Πρότυπες Σχολές Ζωγράφος, Νικόλαος Ηλιού Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ευάγγελος Ματσούκης Πανεπιστήμιο Πατρών

2 Οδηγητικό Περιβάλλον Στην ελληνική επικράτεια καθημερινά διεξάγεται ένας ιδιότυπος «πόλεμος» με σημαντικές απώλειες. Για την δεκαετία που πέρασε τα στοιχεία είναι αμείλικτα: νεκροί και βαριά τραυματίες ανά έτος. Στο σύνολο για την δεκαετία είχαμε νεκρούς και βαριά τραυματίες. Σύμφωνα με το υπολογισμό ανά ημέρα προκύπτει περίπου ο αριθμός των 6 νεκρών ανθρώπων και περίπου 45 βαριά τραυματισμένων. Η Ελλάδα είναι η πρώτη σε θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Πίσω από τα νούμερα κρύβεται ανθρώπινος πόνος, καθοριστικές αλλαγές στην ανθρώπινη καθημερινότητα των οικογενειών και των φίλων, θλίψη και το σκληρό αίσθημα της ανθρώπινης απώλειας.

3 Αριθμός νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκων (2012) (EU27)

4 Δυστυχήματα και Νεολαία Οι νέοι ηλικίας μεταξύ 18 και 25 ετών υπερεκπροσωπούνται στα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα. Το 2010: θάνατοι από τροχαία ατυχήματα αφορούσαν νέους ηλικίας μεταξύ 18 και 25 ετών -80% αγόρια και 20% κορίτσια. - Στο 40% των θανατηφόρων ατυχημάτων εμπλεκόταν ένας νεαρός οδηγός. - Το 25% των νεκρών οδηγών είναι νέοι άνθρωποι 81% αγόρια και 19% κορίτσια.

5 Το σύστημα της Ο.Α. Όλοι συμφωνούν ότι ένα σύστημα οδικής ασφάλειας γίνεται ασταθές κατά % από την συμμετοχή του οδηγού σε αυτό. Στο σύστημα που όλοι αναφέρονται (Φραντζεσκάκης) αποτελείται από: Την οδό με το περιβάλλον της (γεωμετρικά χαρακτηριστικά, κατασκευαστική διαμόρφωση, επίπεδο συντήρησης, εξοπλισμός, τοπικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, διαμόρφωση της κυκλοφορίας, καιρικές συνθήκες), Το όχημα (τεχνική διαμόρφωση και εξοπλισμός, ιδιαίτερα σε σχέση με την ενεργητική και την παθητική ασφάλεια) Τον χρήστης της οδού (φυσικές, ψυχικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες καθώς επίσης πρότυπα συμπεριφοράς) και Την κοινωνία (νομοθεσία, συστήματα οδικής διαπαιδαγώγησης, ανταμοιβής και τιμωρίας, οικονομικές συνθήκες, κοινωνικές τάξεις)

6 Συμμετοχή στην ΚτΚ Με ποια προσόντα και ποια επάρκεια συμμετέχουν οι Νέοι μας στην Κοινωνία της Κυκλοφορίας; Το σύστημα κυκλοφορίας αποτελεί μια μορφή κοινωνικού περιβάλλοντος το οποίο χρήζει την διαπαιδαγώγηση του χρήστη με τρόπο ουσιαστικό. Το σύστημα πιστοποίησης οδηγητικής επάρκειας και στην χώρα μας, και στην ΕΕ, διανύει περίπου το 80ο έτος της ηλικίας του, με τις ίδιες πάνω κάτω διαδικασίες και παραδοχές. Ενώ τα οδικά ατυχήματα (δυστυχήματα) εξακολουθούν να αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία θανάτου και αναπηρίας για τους νέους, τόσο παγκοσμίως όσο και στην Ευρώπη.

7 Η Αυτοκίνηση σήμερα

8 Η Αυτοκίνηση σήμερα

9 Πιστοποίηση Οδηγού - Ποιος πιστοποιεί την επάρκεια ενός οδηγού; με τι μέσα και τι αποτελέσματα έχει αποφέρει αυτή η πιστοποίηση; - Ακόμη και σήμερα, κοινός παρονομαστής στον τομέα της εκπαίδευσης και της πιστοποίησης των οδηγών αποτελεί η Ευρωπαϊκή Οδηγία 91/439/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 29ης Ιουλίου 1991 για την άδεια οδήγησης, η οποία ορίζει ότι άδεια οδήγησης δεν χορηγείται παρά μόνο στους υποψηφίους που πέτυχαν σε εξέταση οδηγικής ικανότητας και συμπεριφοράς

10 Πιστοποίηση Οδηγού Μπορούμε όμως να δημιουργήσουμε ένα αξιόπιστο σύστημα εκπαίδευσης, κατάρτισης και αξιολόγησης, που θα προάγει την Κυκλοφοριακή Αγωγή και την Οδική Ασφάλεια με παλιές συνταγές και ξαναχρησιμοποιημένα υλικά; Είναι προφανές ότι κανένα σύστημα στον αιώνα που ζούμε, αλλά και στους επόμενους που έρχονται, δεν είναι σε θέση να δημιουργήσει οδηγητική συνείδηση στην ηλικία των 18+ μέσα σε έναν μόνο μήνα! Παρατηρώντας λοιπόν τη σημερινή δραματική κατάσταση του ζητήματος της οδικής ασφάλειας, δεν μπορούμε παρά να θέσουμε τα προφανή ερωτήματα: - Πώς φτάσαμε ως εδώ; και - Τι θα κάνουμε;

11 Πιστοποίηση Οδηγού Κατάργηση Εξετάσεων! Το διαμορφωμένο σκηνικό που όλοι γνωρίζετε είναι το εξής: Η εκπαίδευση οδηγών γίνεται από ιδιωτικές Σχολές Οδήγησης αμφίβολης, ή παρωχημένης για τις ανάγκες της εποχής επάρκειας. Η εξέταση από κρατικούς υπαλλήλους, με προσόντα ξένα και αδιάφορα με την πιστοποίηση δεξιοτήτων. Οι παραπάνω παράμετροι πλαισιώνονται από ένα ασαφή νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο, έχει δημιουργηθεί από τους κρατικούς υπαλλήλους εξεταστές και λειτουργεί ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τους εμπλεκομένους.

12 Πιστοποίηση Οδηγού Πιστεύουμε ότι η επάρκεια ενός χρήστη πρέπει να είναι υπόθεση πιστοποιημένων φορέων, Νέων κέντρων εκπαίδευσης και πιστοποίησης οδηγών, που θα ελέγχονται δια βίου και θα αξιολογούνται κατ έτος. Πρέπει να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και στον εκπαιδευτή. Ο μόνος άνθρωπος στον κόσμο που μπορεί να πιστοποιήσει με ακρίβεια το αν ένας υποψήφιος οδηγός μπορεί ή όχι να οδηγήσει με ασφάλεια είναι ο εκπαιδευτής του!

13 Πιστοποίηση Οδηγού Προτείνουμε ένα Σύστημα Πιστοποίησης που θα αποτελεί τον συνεκτικό κρίκο των υποσυστημάτων ενός ζωντανού οργανισμού (απαιτήσεις σε εξελίξεις που καθορίζει η κοινωνία) και θα στοχεύει στη βέλτιστη λειτουργία του συστήματος της κυκλοφορίας.

14 Η Πρόταση Προτείνεται λοιπόν ένα σύστημα με κορμό τον χρήστη που διατρέχει όλη την κυκλοφοριακή ζωή του. Από το νηπιαγωγείο μέχρι και τα βαθειά του γεράματα με την μορφή της επικαιροποίησης και δια βίου κατάρτισης. Για να μπορέσει να λειτουργήσει αυτό πρέπει ο εκπαιδευτής και όλοι όσοι ασχολούνται, ή, εμπλέκονται στην ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ για την επόμενη δεκαετία, να είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ειδικής προετοιμασίας, στον τομέα δραστηριότητάς τους. (Συμπεριλαμβανομένων και των νυν εκπαιδευτών, σε ταχύρρυθμα τμήματα)

15 Η Πρόταση Πρέπει να ιδρυθεί σχολή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (Σχολή Μεταφορών και Οδικής Ασφάλειας) πενταετούς φοίτησης (4 χρόνια βασικές σπουδές + 1 χρόνο εξειδίκευση στον τομέα επιλογής) από την οποία θα αποφοιτούν, όλες οι επιμέρους ειδικότητες όπως: Εκπαιδευτής παιδαγωγός κυκλοφοριακής αγωγής για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση Εκπαιδευτής οδήγησης και κυκλοφοριακής αγωγής Επιθεωρητής οδικής ασφάλεια Εξεταστής ειδικών δεξιοτήτων Πραγματογνώμονας οδικών συμβάντων Ερευνητής συμπεριφορών στο οδόστρωμα Σύμβουλος οδικής ασφάλειας Εκπαιδευτικός σύμβουλος, και 20 επιπλέον ειδικότητες που έχει ανάγκη πλέον ο χώρος!

16 Σύστημα Πιστοποίησης Προαπαιτούμενα για την διαμόρφωση ενός συστήματος πιστοποίησης οδηγητικής επάρκειας: Κυκλοφοριακή αγωγή με την διαδικασία της σπειροειδούς κατάρτισης σε όλη την βασική εκπαιδευτική διαδικασία Νέοι Πιστοποιημένοι Εκπαιδευτές Οδήγησης, σύμφωνα με τα πρότυπα που έχουμε αναφέρει Πιστοποιημένες Σχολές Οδήγησης από ανεξάρτητη αρχή που θα λογοδοτούν κάθε χρόνο στην κοινωνία Πιστοποιημένα Προγράμματα Σπουδών σαν προαπαιτούμενο της Σχολής Πιστοποιημένοι Επιθεωρητές για κάθε επιμέρους διαδικασία. Νέα διαδικασία αξιολόγησης συστήματος και εκπαιδευτών Δια βίου κατάρτιση των χρηστών των οδοστρωμάτων Χρηματοδότηση του συστήματος από τους παραβάτες του συστήματος.

17

18 Σύστημα Πιστοποίησης Αλλάζει ριζικά η φιλοσοφία εκπαίδευσης όπως την γνωρίζουμε μέχρι τώρα Και η εξέταση, με γνώμονα, την πιστοποίηση δεξιοτήτων και συμπεριφοράς, συνυπάρχει και συμπληρώνει την εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι μια επιμέρους ενέργεια, και όχι μια αυτόνομη διαδικασία με την μορφή ΑΣΠΡΟΥ-ΜΑΥΡΟΥ. Δηλαδή: Επέτυχες ή, Απορρίφθηκες!

19 Σύστημα Πιστοποίησης Αρχικά θα υπάρχει ένας Ενιαίος Κωδικός Υποψηφίου Οδηγού, που θα αντικαταστήσει τον αριθμό στην άδεια οδήγησης, και θα περιγράφει, όλη την διαδικασία χορήγησης Με συγκεκριμένους αριθμούς, που ο καθένας από αυτούς παραπέμπει σε κάποια διαδικασία η οποία έχει προηγηθεί και μπορεί να ελεγχθεί, όποτε το απαιτούν οι συνθήκες. Περιλαμβάνουν δε, όλη την πορεία του υποψηφίου και μετέπειτα τακτικού οδηγού, κατά την συμμετοχή του στην κοινωνία της κυκλοφορίας!

20 Σύστημα Πιστοποίησης Ο υποψήφιος λοιπόν που θα συγκεντρώνει, τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες, θα εφοδιάζεται με Δοκιμαστικό Δίπλωμα, το οποίο θα γίνεται κανονικό, μετά την παρέλευση τριών χρόνων, εφόσον θα συντρέχουν μια σειρά από προϋποθέσεις (ίσως σε ένα αρχικό στάδιο να συνυπάρχουν και οι νέες εξετάσεις σε μια προσπάθεια ωρίμανσης αυτής της διαδικασίας)

21 Το Σύστημα Οι Βασικές δραστηριότητες του συστήματος θα είναι: Η Αποτίμηση, κάθε χρόνο, όλων των κρίκων της αλυσίδας και των επιδόσεών τους, Η Αξιολόγηση, κάθε χρόνο, για το ποιοι κρίκοι θα μπορούν να συνεχίσουν να προσφέρουν υπηρεσίες και ποιοι όχι. Η αυτόματη ανάδραση σε οποιαδήποτε απόκλιση, που καθορίζει εκάστοτε η Κοινωνία της Κυκλοφορίας!

22 Το Προτεινόμενο Σύστημα

23 Συμπερασματικά Θεωρούμε ότι σε ένα περιβάλλον Οδικής Ασφάλειας όμως, πρέπει να δίδεται βαρύτητα πρώτα και κύρια στην ευαισθητοποίηση του πολίτη και στην καλλιέργεια κυκλοφοριακής κουλτούρας, που: αρχίζει από το σχολείο, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ως υποχρεωτικό μάθημα προχωρά στην ποιοτικότερη εκπαίδευση και εξέταση των υποψηφίων οδηγών, με εφαρμογή σύγχρονων προτύπων, και συνεχίζεται και συνυπάρχει με την μορφή της κατάρτισης σε όλη την διάρκεια της ζωής του! Η αναγκαιότητα προσαρμογής, αναβάθμισης κι εκσυγχρονισμού του συστήματος παραγωγής χρηστών των οδοστρωμάτων, ανάλογα με τα νέα δεδομένα, με τις νέες προκλήσεις και εξελίξεις είναι αίτημα των καιρών, όπως και η αναγκαιότητα του να αποτελέσει η διαδικασία για την απόκτηση άδειας οδήγησης μια συνέχεια ενός προγράμματος Κυκλοφοριακής Αγωγής που θα ξεκινάει από το Νηπιαγωγείο, θα διατρέχει όλη την υποχρεωτική εκπαίδευση και θα συνυπάρχει με την μορφή της δια βίου κατάρτισης, και όχι μια αυτόνομη εκπαιδευτική διαδικασία που θα ασχολείται μόνο με αυτό.

24 Συμπερασματικά Ο νέος που έχει διαμορφώσει κυκλοφοριακή κουλτούρα από το σχολείο, που έχει αποκτήσει δεξιότητες συμπεριφοράς και οραματίζεται μια άλλη κοινωνία, όπου η Οδική ασφάλεια δεν θα είναι το ζητούμενο, αλλά το αυτονόητο, θα είναι ο νέος που θα θεωρεί την απόκτηση άδειας οδήγησης, φυσικό επακόλουθο μιας μακρόπνοης εκπαιδευτικής διαδικασίας, και όχι ένα αλισβερίσι καταρράκωσης της αξιοπρέπειας του! Με την υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος το οποίο προτείνουμε, εκ προοιμίου θα έχουμε μια μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων που αφορούν τους νέους οδηγούς τουλάχιστον κατά 50%.

25 Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας! Ζωγράφος Άρης, Ηλιού Νικόλαος, Ματσούκης Ευάγγελος