ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΣ

Transcript

1 ΤΑ ΦΡΟΥΤΑ ΠΑΝΕ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΣ Ο οδηγός που ακολουθεί αποτελεί εγχειρίδιο, βήμα προς βήμα, για την ομαλή λειτουργία τους Σχεδίου Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στο σχολείο σας. Παρέχει πληροφορίες για τη φιλοσοφία και τον τρόπο λειτουργίας του Σχεδίου, λεπτομερείς οδηγίες για τη διαδικασία παραλαβής των φρούτων και λαχανικών, έντυπα και οδηγίες συμπλήρωσης και ό, τι άλλο χρειάζεται να γνωρίζετε για ομαλή εφαρμογή του Σχεδίου.

2 ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Ενημέρωση γονέων/κηδεμόνων Όλοι οι γονείς των παιδιών που συμμετέχουν στο Σχέδιο θα πρέπει να ενημερωθούν πριν την έναρξη διάθεσης φρούτων και λαχανικών στο σχολείο. Στον ενημερωτικό οδηγό θα βρείτε πρότυπα επιστολής για γονείς, το ενημερωτικό δελτίο για γονείς, καθώς και το έντυπο για αλλεργίες τα οποία θα πρέπει να σταλούν ταυτόχρονα στους γονείς. Ενημέρωση στο χώρο του σχολείου Είναι πολύ σημαντικό να ενημερωθούν για το Σχέδιο όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Θα πρέπει να ενημερωθεί το διδακτικό προσωπικό, η γραμματεία, οι καθαρίστριες και το σχολικό κυλικείο, έτσι ώστε να γνωρίζουν για το Σχέδιο και τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η λειτουργία του Σχεδίου σε αυτούς. Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι το Σχέδιο έχει οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην επηρεάσει τη ροή του σχολικού προγράμματος. Ορισμός συντονιστή και αντικαταστάτη Σχεδίου: Για καλύτερη εφαρμογή του Σχεδίου θα πρέπει το σχολείο να ορίσει ένα συντονιστή και έναν αντικαταστάτη σε περίπτωση απουσίας του συντονιστή. Ο συντονιστής καλείται, στο χώρο του σχολείου, να επιθεωρεί, να παραλαμβάνει και να υπογράφει το Δελτίο Παραλαβής των φρούτων και των λαχανικών από την εταιρεία διανομής. Επιπλέον, σε περίπτωση που προκύψει οποιοδήποτε πρόβλημα σε σχέση με το εν λόγω Σχέδιο, ο συντονιστής θα πρέπει να επικοινωνεί γραπτώς συμπληρώνοντας το Έντυπο Παρατηρήσεων ή τηλεφωνικώς ΜΟΝΟ με τους αρμόδιους αντίστοιχους συντονιστές του Τμήματος Γεωργίας, Λειτουργούς στο Τμήμα Γεωργίας κ. Αντώνη Μαζέρη και κα. Στάλω Κωνσταντίνου στα τηλέφωνα και ή στο τηλεομοιότυπο.: Κατά την παραλαβή ο συντονιστής πρέπει: Να υπογράψει το Δελτίο Παραλαβής με την ημερομηνία, την ποσότητα και προϊόν που διανεμήθηκε. Τα σχετικά βιβλιαράκια με τα Δελτία Παραλαβής που είναι εις τριπλούν, θα πρέπει να παραμένουν στο σχολείο και να δίνεται αντίγραφο στον υπεύθυνο παράδοσης της εταιρείας. 2

3 Σε περίπτωση που προκύψει πρόβλημα σχετικά με την ποσότητα ή την ποιότητα των φρούτων και των λαχανικών, είτε της μη τήρησης του ωραρίου διανομής είτε με την ημερομηνία συσκευασίας, ο συντονιστής μπορεί: α) να αρνηθεί να παραλάβει το φορτίο και η εταιρεία θα πρέπει να κάνει τις ανάλογες ενέργειες για αντικατάσταση των φρούτων ή λαχανικών σε κάποια άλλη μέρα εντός της ίδιας εβδομάδας. β) να συμπληρώσει αμέσως Έντυπο Παρατηρήσεων ή και να επικοινωνήσει με τους αρμόδιους Λειτουργούς. Να ενημερώνει για τοπικές αργίες ή και εκδρομές που συμπίπτουν με την μέρα διανομής του φρούτου ή λαχανικού στο σχολείο. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο συντονιστής επικοινωνεί ΜΟΝΟ με τους αρμόδιους συντονιστές του Τμήματος Γεωργίας και όχι με Λειτουργούς άλλων εμπλεκόμενων Υπουργείων ή/ και της εταιρείας διανομής. ΔΙΑΝΟΜΗ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Διανομή στο χώρο του σχολείου Τα φρούτα και τα λαχανικά θα φθάνουν στο σχολείο από την εταιρεία διανομής μεταξύ των ωρών 7:30 π.μ. και 11:30 π.μ., σε κιβώτια ανά είκοσι, πλυμένα και σε ατομική συσκευασία έτοιμα προς άμεση κατανάλωση έτσι ώστε να διευκολυνθεί η διανομή τους στο χώρο του σχολείου. Ο τρόπος διανομής εντός του σχολείου καθορίζεται από τη Διεύθυνση του κάθε σχολείου. Ο συντονιστής επιθεωρεί το φορτίο και εάν εγκρίνει το περιεχόμενο του υπογράφει το Δελτίου Παραλαβής. Σημειώνεται ότι, δεν θα παραλαμβάνονται τα ίδια φρούτα ή λαχανικά συνεχόμενα πάνω από δύο (2) βδομάδες, καθώς επίσης δεν θα παραλαμβάνονται φρούτα ή λαχανικά (εκτός από τις βιολογικές σταφίδες) με αναγραφόμενη ημερομηνία συσκευασίας πέραν των δύο ημερών από την ημερομηνία συσκευασίας. Τοπικές σχολικές αργίες και δραστηριότητες του σχολείου Εάν κατά τη διάρκεια του έτους η μέρα διανομής φρούτων ή λαχανικών στο σχολείο σας συμπίπτει με τοπική σχολική αργία ή και άλλη δραστηριότητα (π.χ εκδρομή), θα πρέπει η εταιρεία διανομής να ενημερώνεται τουλάχιστον τρεις μέρες πριν από τον συντονιστή έτσι ώστε να γίνονται οι απαραίτητες διευθετήσεις για διανομή του φρούτου ή λαχανικού άλλη ημέρα μέσα στην ίδια βδομάδα. 3

4 Επίσημη αφίσα του Σχεδίου Την επίσημη αφίσα του Σχεδίου αποτελεί η ζωγραφιά της μαθήτριας Γεωργίας Αρέστη του Δημοτικού Σχολείου Πόλεως Χρυσοχούς που πήρε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό που προκηρύχτηκε κατά την πιλοτική εφαρμογή του Σχεδίου τη σχολική χρονιά και σε αυτό συμμετείχαν παιδιά των δημοτικών σχολείων των Επαρχιών Λάρνακας και Πάφου. Η επίσημη αφίσα του Σχεδίου θα δοθεί σε δύο μεγέθη. Η αφίσα σε μέγεθος Α3 θα πρέπει να τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση στην είσοδο του σχολείου. Η αφίσα σε μέγεθος Α2 μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αίθουσα οικιακής οικονομίας ή όπου κριθεί αναγκαίο από τη διεύθυνση του σχολείου. 4

5 ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Το Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Σχέδιο της Κύπρου εφαρμόζεται από το Τμήμα Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, το Υπουργείο Υγείας και τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών. Απώτερος στόχος του Σχεδίου είναι η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας και η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά μέσω της εισαγωγής καλών διατροφικών συνηθειών σε παιδιά μικρής ηλικίας. Οι βασικές πρόνοιες του Σχεδίου θα περιλαμβάνουν την προμήθεια φρούτων ή λαχανικών (αχλάδια, μήλα, μπανάνες, μανταρίνια, σταφύλια, βιολογικές σταφίδες, αγγουράκια, καρότα, ντοματίνια) στους μαθητές όλων των δημοσίων νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων και όσων ιδιωτικών δημοτικών σχολείων εκδήλωσαν ενδιαφέρον, μία φορά τη βδομάδα. Έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μπορεί εύκολα να εφαρμόζεται από τη Διεύθυνση και το προσωπικό των σχολείων χωρίς να επηρεάζει την ομαλή λειτουργία τους. Την γενική ευθύνη του Σχεδίου έχουν οι Λειτουργοί του Τμήματος Γεωργίας o Αντώνης Μαζέρης o Στάλω Κωνσταντίνου Τηλεομοιότυπο: Τα φρούτα και τα λαχανικά θα δίνονται στα παιδιά πλυμένα και σε ατομικές συσκευασίες από ανακυκλώσιμα υλικά. Επίσημο σύνθημα του Σχεδίου είναι «Τα φρούτα πάνε σχολείο» και επίσημη αφίσα του Σχεδίου θα δοθεί σε όλα τα δημοτικά σχολεία που θα συμμετέχουν στο Σχέδιο. Στα πλαίσια των Συνοδευτικών Μέτρων του Σχεδίου κατά τα δύο πρώτα χρόνια της εφαρμογής του, οι μαθητές δημοτικών σχολείων είχαν την ευκαιρία: - Να επισκεφθούν την Παγκύπρια Αγροτική Έκθεση

6 - Να λάβουν μέρος σε διαγωνισμό ζωγραφικής για την αφίσα του Σχεδίου σχολική χρονιά (από όπου εκτός από την αφίσα, επιλεγμένες ζωγραφιές αποτέλεσαν και το σχολικό ημερολόγιο ). - Να λάβουν μέρος σε εκπαιδευτικές εκδρομές στα Κυβερνητικά Αγροκτήματα Πάφου (στα Κούκλια), σχολική χρονιά Να δημιουργήσουν στο σχολείο τους σχολικό βιολογικό λαχανόκηπο, σχολική χρονιά Να αποκτήσουν κάδο κομποστοποίησης για τα οργανικά απορύμματα του σχολικού κήπου τους σχολική χρονιά Να λάβουν μέρος σε διαγωνισμό μαγειρικής με φρούτα και λαχανικά (από όπου προέκυψε και το βιβλίο μαγειρικής με όλες τις συμμετοχές), σχολική χρονιά Να λάβουν μέρος σε τελετές έναρξης και λήξης του Σχεδίου, σχολικές χρονιές Να γνωρίσουν από κοντά την εκπρόσωπο για το Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που επισκέφθηκε τη Κύπρο τον Νοέμβριο του Να εμπλουτίσουν το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας εφόσον οι δασκάλες Οικιακής Οικονομίας έλαβαν μέρος σε σεμινάριο από ξένους εμπειρογνώμονες για την εκπαίδευση παιδιών σε θέματα διατροφής σχολική χρονιά

7 ΧΡΗΣΙΜΑ ΕΝΤΥΠΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Στον Οδηγό θα βρείτε δείγματα όλων των εντύπων και εποπτικών μέσων που θα χρησιμοποιήσετε για την καλύτερη εφαρμογή του Σχεδίου. Κάποια έντυπα θα πρέπει να τα πολλαπλασιάσετε στο σχολείο (είναι σημειωμένα με το γράμμα Π σε παρένθεση) και να τα χρησιμοποιήσετε ανάλογα, ενώ άλλα θα σας δοθούν έτοιμα. Επίσης καταγράφονται εποπτικά μέσα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το σχολείο σας. Επιστολή για γονείς με γενικές πληροφορίες (Π). Ενημερωτικό δισέλιδο έντυπο για γονείς (Π). Έντυπο για αλλεργίες (Π). Έντυπο Παρατηρήσεων για διεύθυνση σχολείου (Π). Επίσημη αφίσα του Σχεδίου σε δύο μεγέθη, σε μέγεθος Α3 για την είσοδο του σχολείου και σε μέγεθος Α2 για την αίθουσα των οικοκυρικών. Βιβλιάριο Μαγειρικής για την αίθουσα Οικιακής Οικονομίας με τις εργασίες των παιδιών με τις οποίες συμμετείχαν στο Διαγωνισμό «Δημιουργία πρωτότυπης συνταγής με φρούτα και λαχανικά» που πραγματοποιήθηκε κατά τη σχολική χρονιά

8 ΧΡΗΣΙΜΑ ΕΝΤΥΠΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ Η επιστολή για τους γονείς δίνεται λίγο πριν την έναρξη του Σχεδίου έτσι ώστε να ενημερώνονται οι γονείς σχετικά με το Σχέδιο και τις πρόνοιές του. Η έναρξη θα κοινοποιείται στα σχολεία μέσω σχετικής εγκυκλίου του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Ταυτόχρονα, μαζί με την επιστολή θα πρέπει να δίνεται στους γονείς και το ενημερωτικό δισέλιδο και το έντυπο για τις αλλεργίες. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΙΣΕΛΙΔΟ ΕΝΤΥΠΟ Συμπληρώνει ουσιαστικά την επιστολή για τους γονείς με περισσότερες απλές λεπτομέρειες για το Σχέδιο, τους στόχους και τον τρόπο λειτουργίας του. ΕΝΤΥΠΟ ΓΙΑ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ Δίνεται στους γονείς ταυτόχρονα με το ενημερωτικό δισέλιδο και την επιστολή. Τα συμπληρωμένα έντυπα για τις αλλεργίες παραμένουν στο σχολείο για αξιοποίηση και αποστέλλεται στο τηλεομοιότυπο (Τμήμα Γεωργίας) συνοπτικός κατάλογος αλλεργιών για στατιστική χρήση. ΕΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ Σε περίπτωση που προκύψει πρόβλημα σχετικά με την ποιότητα ή την ποσότητα των φρούτων και των λαχανικών, είτε της τήρησης του ωραρίου διανομής είτε με την ημερομηνία συσκευασίας, ο συντονιστής συμπληρώνει το Έντυπο Παρατηρήσεων και το αποστέλλει στο Τμήμα Γεωργίας (αρ. τηλεομοιότυπου ). Η αποστολή των παρατηρήσεων σας γραπτώς συμβάλει τα μέγιστα στην καλή λειτουργία του Σχεδίου. 8

9 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ Α ΚΑΙ Β Τα ερωτηματολόγια θα δοθούν δειγματοληπτικά σε μαθητές ορισμένων σχολείων που θα συμμετέχουν στο Σχέδιο μετά από σχετική ενημέρωση. Με την έναρξη θα πρέπει να δοθεί το ημερολόγιο Α και μετά την λήξη το Ερωτηματολόγιο Β, τα οποία αφού συμπληρωθούν θα πρέπει να σταλούν στα κατά τόπους Επαρχιακά Γραφεία Παιδείας. Τα ερωτηματολόγια είναι σε απλή μορφή για να μπορούν να συμπληρωθούν εύκολα από τα παιδιά από την πρώτη τάξη μέχρι την έκτη. ΕΝΤΥΠΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ Ερωτηματολόγιο για την αξιολόγηση του Σχεδίου από τις διευθύνσεις των σχολείων για την περαιτέρω βελτίωσή του. Συμπληρώνεται τον Ιούνιο μετά την ολοκλήρωση της εφαρμογής του Σχεδίου κατά τη σχολική χρονιά. ΔΕΛΤΙΑ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ Κάθε σχολείο έχει δικό του βιβλιαράκι με Δελτία Παραλαβής τα οποία είναι εις τριπλούν. Σε κάθε παραλαβή και εφόσον το φορτίο πληρεί τις απαιτούμενες ελάχιστες προδιαγραφές, ο συντονιστής συμπληρώνει το Δελτίο Παραλαβής συμπληρώνοντας τα είδη και τις ποσότητες που παρέλαβε και υπογράφοντας το εν λόγω Δελτίο. Το βιβλιαράκι παραμένει ΠΑΝΤΑ στο σχολείο και απλά δίνεται το ένα αντίγραφο στον υπεύθυνο παράδοσης της εταιρείας. 9

10 ΑΦΙΣΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Η επίσημη αφίσα του Σχεδίου θα δοθεί σε δύο μεγέθη. Η αφίσα σε μέγεθος Α3 θα πρέπει να τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση στην είσοδο του σχολείου. Η αφίσα σε μέγεθος Α2 μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αίθουσα οικιακής οικονομίας ή όπου κριθεί αναγκαίο από τη διεύθυνση του σχολείου. ΒΙΒΛΙΑ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗΣ Τα βιβλία μαγειρικής θα δοθούν σε όλα τα σχολεία που συμμετέχουν στο Σχέδιο για να τοποθετηθούν στις αίθουσες Οικιακής Οικονομίας για χρήση από τους μαθητές και εκπαιδευτικούς. 10

11 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ Αγαπητοί γονείς /κηδεμόνες Πληροφορείστε ότι κατά τη φετινή σχολική χρονιά το σχολείο του παιδιού σας είναι ενταγμένο στο Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Σχέδιο αυτό θα δώσει την ευκαιρία στους μαθητές να λαμβάνουν φρούτο ή λαχανικό δωρεάν στο σχολείο μία φορά τη βδομάδα και να ενημερώνονται σχετικά με το θέμα της υγιεινής διατροφής και τα οφέλη της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Όπως είναι γνωστό η υγιεινή διατροφή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας μας και παίζει καθοριστικό ρόλο στην μείωση της παχυσαρκίας καθώς και στην μείωση της πιθανότητας προσβολής από σοβαρές παθήσεις. Οι σχετικές μελέτες αποδεικνύουν ότι οι καλές διατροφικές συνήθειες δημιουργούνται κατά την παιδική ηλικία και κατά συνέπεια τα άτομα που καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά κατά την παιδική τους ηλικία συνεχίζουν να τα καταναλώνουν και στην ενήλικη ζωή τους. Η ευκαιρία που δίνεται στα παιδιά μέσω του Σχεδίου Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία είναι πολύ σημαντική για τη προώθηση της υγιεινής διατροφής. Από τον Μάρτιο του 2012 τα παιδιά θα λαμβάνουν φρούτο ή λαχανικό μία φορά την βδομάδα. Το Σχέδιο δεν αναμένεται να επηρεάσει με οποιοδήποτε τρόπο τη ροή του σχολικού προγράμματος. 11

12 Σε περίπτωση αλλεργιών του παιδιού σας σε φρούτα ή λαχανικά παρακαλώ όπως συμπληρώσετε το σχετικό έντυπο και το αποστείλετε στην διεύθυνση του σχολείου πριν την έναρξη του Σχεδίου για να γίνουν οι κατάλληλες διευθετήσεις. Σημειώστε ότι τα φρούτα και λαχανικά που θα δίνονται στα παιδιά σας θα είναι πλυμένα και σε ατομικές συσκευασίες έτοιμα προς άμεση κατανάλωση. 12

13 ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ (Σχολικό έτος ) ΕΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ Παρακαλώ να αποστέλλεται στο Τμήμα Γεωργίας στο Δημοτικό Σχολείο/ Νηπιαγωγείο.. Επαρχία. Επιθυμώ να εκφράσω παράπονο για: 1. Ποιοτικά προβλήματα που παρουσιάζουν να προϊόντα τα οποία παραλαμβάνονται από το σχολείο μας. (παρακαλώ επεξηγήστε) 2. Τον χρόνο προμήθειας των προϊόντων (ημέρα και ώρα). (παρακαλώ επεξηγήστε) 3. Τον αριθμό των μερίδων ή τον αριθμό των κιβωτίων (ένα κιβώτιο ανά τάξη). (παρακαλώ επεξηγήστε) 4. Άλλο. (παρακαλώ επεξηγήστε) Ονοματεπώνυμο:. Υπογραφή: Ημερομηνία: 13

14 ΕΝΤΥΠΟ ΓΙΑ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ Σχολείο:.. Όνομα Παιδιού:.. Τμήμα:. Αλλεργίες σε φρούτα ή λαχανικά:. Όνομα Γονέα:.. Τηλέφωνο Επικοινωνίας:... Υπογραφή γονέα/κηδεμόνα:. 14

15 ΔΕΚΑ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΣ Για την ομαλή λειτουργία του Σχεδίου στο σχολείο σας, παρατίθενται μερικές βασικές συμβουλές. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές ήταν εισηγήσεις διευθύνσεων των σχολείων που συμμετείχαν στην πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος κατά τα πρώτα δύο έτη της λειτουργίας του Σχεδίου. 1. Σωστή προετοιμασία. Ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων φορέων από παιδιά, γονείς, διδακτικό προσωπικό και άλλο προσωπικό του σχολείου. 2. Οργάνωση συστήματος διανομής στο σχολείο. Θα πρέπει να υπάρχει οργανωμένο σύστημα διανομής στο σχολείο το οποίο να είναι σε όλους γνωστό. Η όλη διαδικασία θα πρέπει να γίνει ρουτίνα στα παιδιά και στο προσωπικό του σχολείου. 3. Κατανομή εργασιών. Θα πρέπει να γίνεται κατανομή εργασιών έτσι ώστε ο συντονιστής να μην έχει την ολική ευθύνη του Σχεδίου π.χ η διανομή των φρούτων στα τμήματα, η επίβλεψη των παιδιών την ώρα της κατανάλωσης των φρούτων ή λαχανικών κ.α. 4. Εμπλοκή του βοηθητικού προσωπικού του σχολείου. Για την συλλογή των απορριμμάτων όπως των σακουλιών που σίγουρα θα υπάρχουν στην αυλή του σχολείου συστήνεται όπως χρησιμοποιηθούν κάδοι ανακύκλωσης. 5. Εμπλοκή μεγαλύτερων παιδιών. Τα παιδιά των μεγάλων τάξεων θα μπορούν να βοηθούν στη διανομή των φρούτων και λαχανικών και στην επίβλεψη των μικρότερων παιδιών την ώρα του φρούτου. 15

16 6. Επιβράβευση κατά την κατανάλωση των φρούτων και των λαχανικών. Θα μπορούσαν τα παιδιά να επιβραβεύονται με π.χ. αυτοκόλλητα όταν τρώνε το φρούτο ή λαχανικό που τους προσφέρεται. 7. Διαθεματική προσέγγιση του Σχεδίου στο σχολείο. Χρήση του Σχεδίου στα διάφορα μαθήματα με διάφορες μεθόδους διδασκαλίας. 8. Προώθηση του Σχεδίου σαν σχολική ομαδική εργασία. Με διάφορες εκδηλώσεις και εργασίες τα παιδιά θα βιώσουν και θα εμπεδώσουν καλύτερα το Σχέδιο και τους στόχους του. Χρήση της αφίσας και του συνθήματος του Σχεδίου. 9. Εμπλοκή σχολείου και οικογένειας. Η περαιτέρω ενημέρωση των γονιών για τους σκοπούς του Σχεδίου, συμβάλει στην καθημερινή αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών τόσο στο σχολικό χώρο όσο και στο σπίτι. 16

17 ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Ε. Τα φρούτα και λαχανικά θα είναι καλής ποιότητας; Α. Τα φρούτα και τα λαχανικά θα είναι άριστης ποιότητας, κατηγορίας Ι και ΕΞΤΡΑ αναλόγως του φρούτου και λαχανικού που θα προσφέρεται. Σε περίπτωση που τα φρούτα ή λαχανικά δεν είναι καλής ποιότητας, το σχολείο σας μπορεί να αρνηθεί την παραλαβή και η εταιρεία είναι υποχρεωμένη να παραδώσει ανάλογη ποσότητα καλής ποιότητας φρούτο ή λαχανικό άλλη μέρα της ίδιας βδομάδας. Σημειώνεται ότι στους όρους του σχετικού διαγωνισμού για την προμήθεια φρούτων και λαχανικών για το Σχέδιο έχουν προβλεφθεί κυρώσεις προς τον ανάδοχο σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις ποιοτικές προδιαγραφές που έχουν τεθεί. Ε. Χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία των φρούτων πριν αυτά δοθούν στα παιδιά; Α. Καταρχήν τα εννιά φρούτα και λαχανικά που θα δοθούν στα παιδιά κατά τη διάρκεια της χρονιάς είναι είδη με βρώσιμη φλούδα ή στην περίπτωση των μανταρινιών και μπανανών με φλούδα που αποφλοιώνεται εύκολα από τα παιδιά. Επιπλέον, τα φρούτα και λαχανικά θα έρχονται στο σχολείο πλυμένα και σε ατομική συσκευασία για άμεση κατανάλωση από τα παιδιά. Ε. Τι μέγεθος φρούτου ή λαχανικού θα προσφέρεται στα παιδιά; Α. Το μέγεθος των εννέα φρούτων και λαχανικών είναι μέτριο εφόσον το Σχέδιο απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5 με 12 ετών. 17

18 Ε. Τι γίνεται όταν οι μαθητές/τριες δεν θέλουν να φάνε το φρούτο ή λαχανικό; Α. Όλα τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται και να έχουν κίνητρα για να φάνε το φρούτο ή το λαχανικό τους. Από την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος έχει διαφανεί ότι η μαζική κατανάλωση φρούτων και λαχανικών στα πλαίσια του σχολικού χρόνου βοήθησε στην κατανάλωση φρούτων ή λαχανικών ακόμα και στις περιπτώσεις που τα παιδιά ήταν αρνητικά στην αρχή. Στην περίπτωση όμως που τα παιδιά δεν θέλουν να τα καταναλώνουν, καλό είναι να ενθαρρύνονται να τα παίρνουν στο σπίτι τους σε άλλο μέλος της οικογένειάς τους. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να δίνεται η εντύπωση στα παιδιά ότι είναι αποδεκτό να τα παίρνουν και να τα πετάνε στα σκουπίδια. Ε. Τι γίνεται με τα φρούτα ή λαχανικά που μένουν αδιάθετα τη μέρα της παράδοσης; Α. Τα αδιάθετα φρούτα ή λαχανικά είναι θέμα που θα διαχειρίζεται κάθε σχολείο ξεχωριστά ανάλογα με την τακτική που θα επιλέξει. Κατά την πιλοτική εφαρμογή διαφάνηκε ότι δεν υπήρχαν ιδιαίτερα προβλήματα με αδιάθετα φρούτα. Μερικές εισηγήσεις είναι η χρήση των φρούτων ή λαχανικών στο μάθημα των οικοκυρικών ή άλλων μαθημάτων στα πλαίσια της διαθεματικής προσέγγισης του Σχεδίου Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία. Επίσης κατά την πιλοτική εφαρμογή φάνηκε και η πιθανότητα της εμπλοκής των γονιών στην αξιοποίηση των αδιάθετων φρούτων. 18

19 ΜΠΑΝΑΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Μια μπανάνα ανά μαθητή Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος Πως θα πρέπει να είναι Χρωματισμός πλήρως κίτρινος χωρίς εμφάνιση καφέ κηλίδων, ακέραιες, υγιείς, σφριγηλές, καθαρές, απαλλαγμένες από ξένες ύλες, απαλλαγμένες από μη φυσιολογική υγρασία, απαλλαγμένες από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς, ο ποδίσκος να είναι άθικτος, άκαμπτος, μη αφυδατωμένος και χωρίς προσβολή από μύκητες. Επιπρόσθετα να έχει αφαιρεθεί ο ύπερος, ομαλή διάπλαση και καμπυλότητα καρπών, πρακτικά απαλλαγμένες από μώλωπες, απαλλαγμένες από αλλοιώσεις που οφείλονται σε χαμηλές θερμοκρασίες. Να έχουν συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία θα υπάρχει ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Ο βαθμός ωρίμανσης να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την άμεση κατανάλωση. Κατηγορίας Ι, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές των Ηνωμένων Εθνών. Μορφή: Όλα τα χαρακτηριστικά τυπικά της ποικιλίας ή του τύπου της ποικιλίας. Χωρίς ελαττώματα στο σχήμα, άθικτη σάρκα, πολύ ελαφρά επιφανειακά ελαττώματα, ελάχιστο βάρος προϊόντος 110 γρ., και ελάχιστο μήκος προϊόντος περίπου 14 εκ. 19

20 ΜΠΑΝΑΝΑ Πως μεγαλώνουν; o Είναι τροπικό φυτό αλλά μπορεί να ευδοκιμήσει και σε υποτροπικό κλίμα o Σε αντίθεση με άλλα φρούτα, οι μπανάνες δεν μεγαλώνουν σε δέντρα αλλά σε μίσχους φύλλων που αποτελούν τον ψευδοκορμό. o Συνήθως ο αριθμός των φύλλων από την αρχή της βλάστησης μέχρι την εμφάνιση του καρπού είναι σταθερός και κυμαίνεται γύρο στα 42. o Κάθε φυτό παράγει 100 με 200 φρούτα σε ένα βλαστό. Κάθε βλαστός ανθίζει και παράγει καρπό μία φορά. o Η συγκομιδή των μπανανών γίνεται όταν το φρούτο είναι ακόμα πράσινο. o Το φρούτο είναι έτοιμο για κατανάλωση όταν αυτό κιτρινίσει. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Στην περιοχή της Πέγειας, Χλώρακας και Κισσόνεργας στη Πάφο. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ και Β6. Πηγή καλίου που είναι σημαντικό για την μείωση της αρτηριακής πίεσης. Πηγή ενέργειας εφόσον έχουν δύο με τρεις φορές τα επίπεδα υδατανθράκων που έχουν τα άλλα φρούτα. Όπως όλα τα φρούτα, είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες και αποτελεί καλή πηγή φυτικών ινών. 20

21 ΚΑΡΟΤΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Ένα καρότο ανά μαθητή Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος Πως θα πρέπει να είναι Ακέραια, υγιή, νωπής εμφάνισης, συνεκτικά, σφικτά, να μην είναι σποριασμένα, ξυλοποιημένα και διχαλωτά, καθαρά, απαλλαγμένα από ξένες ύλες, να μην έχουν γραμμώσεις, απαλλαγμένα από μη φυσιολογική υγρασία, απαλλαγμένα από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς, τα φύλλα να είναι βγαλμένα ή κομμένα κοντά στο λαιμό χωρίς να ζημιώνεται η ρίζα.. Να έχουν πλυθεί, να έχουν απολυμανθεί και συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Να έχουν συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία θα υπάρχει ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Κατηγορίας Ι, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές των Ηνωμένων Εθνών. Μορφή: Όλα τα χαρακτηριστικά τυπικά της ποικιλίας ή του τύπου της ποικιλίας. Φρέσκα, λεία, κανονικά σχηματισμένα, Χωρίς ελαττώματα με εξαίρεση πολύ μικρές επιφανειακές αλλοιώσεις. Γενικά καλά σχηματισμένα, χωρίς σκασίματα, σχισμές ή ρωγμές και μώλωπες, χωρίς ζημιές από παγετό. Μήκος προϊόντος περίπου εκ.. Διάμετρος ισημερινής τομής του προϊόντος χιλ. 21

22 ΚΑΡΟΤΑ Πως μεγαλώνουν; o Είναι μια σαρκώδης, χοντρή ρίζα που συγκεντρώνει όλες τις θρεπτικές ουσίες του. Πάνω από το έδαφος μπορεί κανείς να δει μόνο φύλλα. o Τα καρότα παράγονται από σπόρους. o Είναι μονοετής καλλιέργεια (ολοκληρώνει τον κύκλο της ζωής σε ένα χρόνο). o Στους έξι με οκτώ μήνες μετά τη σπορά μπορούμε να συγκομίσουμε καρότα ανάλογα με τον καιρό. o Η συγκομιδή των καρότων γίνεται με μηχάνημα το οποία προσεκτικά τραβά τη ρίζα από το έδαφος. Πού παράγεται στη Κύπρο; Κυρίως στις κοινότητες Ξυλοφάγου και Λιοπετριού των επαρχιών Λάρνακας και Αμμοχώστου. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Α. Πηγή φυσικής φυτικής χρωστικής ουσίας Βήτα Καροτίνης γνωστή για την αντιοξυδοτική της δράση. Όπως όλα τα λαχανικά, είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες και καλή πηγή φυτικών ινών. 22

23 ΑΧΛΑΔΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες. Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Ένα αχλάδι ανά μαθητή. Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος. Πως θα πρέπει να είναι Χρωματισμός χαρακτηριστικός της ποικιλίας κατά την πλήρη ωρίμανση. Ακέραια. Υγιή. Απαλλαγμένες από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς. Απαλλαγμένα από ξένες οσμές ή και ξένες γεύσεις. Καθαρά, απαλλαγμένα από ξένες ύλες. Απαλλαγμένα από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία. Πρακτικά απαλλαγμένα από μώλωπες. Ο βαθμός ωρίμανσης να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την άμεση κατανάλωση. Να μην έχουν κηρωθεί ή εμβαπτιστεί σε μυκητοκτόνα. Να έχουν πλυθεί, να έχουν απολυμανθεί και συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία θα αναγράφεται ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Ποιοτικά χαρακτηριστικά Κατηγορίας ΕΞΤΡΑ, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Εθνών. Μορφή: Όλα τα χαρακτηριστικά τυπικά της ποικιλίας ή του τύπου της ποικιλίας Ελαττώματα που αφορούν τον σχήμα: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν την ανάπτυξη: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν το χρωματισμό: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν τον ποδίσκος: άθικτος. 23

24 Ελαττώματα που αφορούν την σάρκα: άθικτη χωρίς λιθίαση. Ελαττώματα που αφορούν την επιδερμίδα: πολύ ελαφρές επιφανειακές αλλοιώσεις. Επιτρεπόμενες ποικιλίες: Superfine, Williams, Κόσια ή ομοειδής ποικιλίες. Ελάχιστο βάρος προϊόντος: 120 g Ελάχιστη διάμετρος προϊόντος βάσει μέγιστης διαμέτρου ισημερινής τομής : 65 mm ΑΧΛΑΔΙ Πως μεγαλώνουν; o Η αχλαδιά είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο. Επικονιάζεται με έντομα που μεταφέρουν γύρη από τα λουλούδια μίας αχλαδιάς σε λουλούδια μιας άλλης αχλαδιάς. o Η αχλαδιά το χειμώνα βρίσκεται σε λήθαργο και κλαδεύεται για να ανθίσει την άνοιξη και να παράξει καρπό το Φθινόπωρο. o Η αχλαδιά μπορεί να ζήσει εκατόν χρόνια αλλά συνήθως οι γεωργοί αντικαθιστούν τους οπωρώνες τους κάθε 30 χρόνια. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Ορεινά και ημιορεινά κυρίως στις κοινότητες της περιοχής Πιτσιλιάς. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ. Όπως όλα τα φρούτα, είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες και καλή πηγή φυτικών ινών. 24

25 ΜΗΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες. Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Ένα μήλο ανά μαθητή. Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος. Πως πρέπει να είναι: Χρωματισμός χαρακτηριστικός της ποικιλίας κατά την πλήρη ωρίμανση. Ακέραια. Υγιή. Απαλλαγμένες από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς. Απαλλαγμένα από ξένες οσμές ή και ξένες γεύσεις. Καθαρά, απαλλαγμένα από ξένες ύλες. Απαλλαγμένα από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία. Πρακτικά απαλλαγμένα από μώλωπες. Ο βαθμός ωρίμανσης να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την άμεση κατανάλωση. Να μην έχουν κηρωθεί ή εμβαπτιστεί σε μυκητοκτόνα. Να έχουν πλυθεί, να έχουν απολυμανθεί και συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία θα αναγράφεται ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Ποιοτικά χαρακτηριστικά Κατηγορίας ΕΞΤΡΑ, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Εθνών. Μορφή: Όλα τα χαρακτηριστικά τυπικά της ποικιλίας ή του τύπου της ποικιλίας Ελαττώματα που αφορούν τον σχήμα: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν την ανάπτυξη: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν το χρωματισμό: χωρίς ελαττώματα. 25

26 Ελαττώματα που αφορούν τον ποδίσκος: άθικτος. Ελαττώματα που αφορούν την σάρκα: άθικτη. Ελαττώματα που αφορούν την επιδερμίδα: πολύ ελαφρές επιφανειακές αλλοιώσεις. Επιτρεπόμενες ποικιλίες: Golden Delicious, Red Delicious, Gala Ελάχιστο βάρος προϊόντος : 125 g Ελάχιστη διάμετρος προϊόντος βάσει μέγιστης διαμέτρου ισημερινής τομής: 70 mm Χρώμα σπερμάτων καφέ Συνεκτικότητα σάρκας: Kg Καρπός ελεύθερος αμύλου: (Τεστ Ιωδίου 5) ΜΗΛΟ Πως μεγαλώνουν; o Η μηλιά είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο. Επικονιάζεται με έντομα που μεταφέρουν γύρη από τα λουλούδια μιας μηλιάς σε λουλούδια άλλης μηλιά. o Η μηλιά κλαδεύεται το χειμώνα όταν βρίσκεται σε λήθαργο, ανθίζει την άνοιξη και παράγει καρπό το φθινόπωρο. o Η συγκομιδή των μήλων γίνεται με το χέρι για να μην γίνει ζημιά στο φρούτο αλλά και στο δέντρο. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Ορεινά και ημιορεινά κυρίως στις κοινότητες Πιτσιλιάς και στις ορεινές κοινότητες των επαρχιών Λάρνακας και Πάφου. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ. Όπως όλα τα φρούτα, είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες και καλή πηγή φυτικών ινών. 26

27 ΑΓΓΟΥΡΑΚΙA ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Ένα αγγουράκι ανά μαθητή Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος Πως πρέπει να είναι: Υγιή. Νωπής εμφάνισης. Σφικτά. Καθαρά, απαλλαγμένα από ξένες ύλες. Χωρίς πικρή γεύση. Απαλλαγμένα από μη φυσιολογική υγρασία. Απαλλαγμένα από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς. Να έχουν πλυθεί, να έχουν απολυμανθεί και συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία θα αναγράφεται η ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετα στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Ποιοτικά χαρακτηριστικά Κατηγορίας Ι, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές των Ηνωμένων Εθνών. Μορφή: Όλα τα χαρακτηριστικά τυπικά της ποικιλίας ή του τύπου της ποικιλίας Ανάπτυξη: Ικανοποιητική. Σχήμα: Αρκετά καλά σχηματισμένα και πρακτικά ίσια (μέγιστο ύψος καμπύλης 10mm για 10cm μήκος αγγουριού). Χρωματισμός: τυπικός ποικιλίας. Σχήμα: χωρίς παραμορφώσεις συμπεριλαμβανομένων και αυτών που οφείλονται στην ανάπτυξη των σπόρων. Επιδερμίδα: χωρίς ελαττώματα. Βάρος προϊόντος (μέγιστη επιτρεπόμενη απόκλιση 5%): g Μήκος προϊόντος (μέγιστη επιτρεπόμενη απόκλιση 5%): cm 27

28 ΑΓΓΟΥΡΑΚΙΑ Πως μεγαλώνουν; o Η αγγουριά είναι φυτό ετήσιο που έρπει και αναρριχάται o Ανήκει στην ίδια οικογένεια με το πεπόνι, το καρπούζι και το κολοκύθι (κολοκυνθοειδή) o Η αγγουριά καλλιεργείται το καλοκαίρι στην ύπαιθρο και τον υπόλοιπο χρόνο σε θερμοκήπια γιατί είναι ευαίσθητη στο κρύο. o Επάνω στο ίδιο φυτό υπάρχουν αρσενικά και θηλυκά άνθη. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Παράγονται υπαίθρια σε όλες τις περιοχές της Κύπρου και σε θερμοκήπια κυρίως στις παραλιακές περιοχές των επαρχιών Λάρνακας, Αμμοχώστου, Λεμεσού και Πάφου. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ. Όπως όλα τα φρούτα, είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες και καλή πηγή φυτικών ινών. 28

29 ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες. Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Ένα μανταρίνι ανά μαθητή. Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος. Πως πρέπει να είναι: Χρωματισμός χαρακτηριστικός της ποικιλίας κατά την πλήρη ωρίμανση. Ακέραια. Υγιή. Απαλλαγμένα από αλλοιώσεις που οφείλονται σε χαμηλές θερμοκρασίες ή παγετό. Απαλλαγμένες από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς. Απαλλαγμένα από ξένες οσμές ή και ξένες γεύσεις. Καθαρά, απαλλαγμένα από ξένες ύλες. Χωρίς αρχή εσωτερικής ξήρανσης. Απαλλαγμένα από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία. Πρακτικά απαλλαγμένα από μώλωπες. Ο βαθμός ωρίμανσης να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την άμεση κατανάλωση. Να μην έχουν κηρωθεί ή εμβαπτιστεί σε μυκητοκτόνα. Να έχουν πλυθεί και συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία θα αναγράφεται ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. 29

30 Ποιοτικά χαρακτηριστικά Κατηγορίας ΕΞΤΡΑ, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Εθνών. Μορφή: Όλα τα χαρακτηριστικά τυπικά της ποικιλίας ή του τύπου της ποικιλίας Ελαττώματα που αφορούν τον σχήμα: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν το χρωματισμό: χωρίς ελαττώματα. Ελαττώματα που αφορούν την επιδερμίδα: πολύ ελαφρές επιφανειακές αλλοιώσεις, χωρίς τραύματα. Ελάχιστη διάμετρος προϊόντος βάσει μέγιστης διαμέτρου ισημερινής τομής : ι 60 mm για τα μανταρίνια. Ελάχιστη περιεκτικότητα σε χυμό: 40% Ελάχιστη αναλογία Διαλυτά Στερεά Συστατικά (ΔΣΣ)/ΟΞΕΑ: 8 ΜΑΝΤΑΡΙΝΙΑ Πως μεγαλώνουν; o Η μανταρινιά ανήκει στην οικογένεια εσπεριδοειδών. o Είναι αειθαλές μικρό δέντρο με γυαλιστερά φύλλα. o Η μανταρινιά ανθίζει την άνοιξη με μικρά άσπρα μυρωδάτα ανθάκια. o Τα μανταρίνια ωριμάζουν το Χειμώνα. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Σε όλες τις πεδινές και ημιορεινές περιοχές της Κύπρου. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ. Όπως όλα τα φρούτα και λαχανικά είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες. 30

31 ΣΤΑΦΥΛΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε ατομικές συσκευασίες. Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. 1 με 2 τσαμπιά συνολικού ελάχιστου βάρους 150 γρ. ανά μαθητή. Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος. Πως πρέπει να είναι: α. τσαμπιά και ρώγες Υγιή. Καθαρά, απαλλαγμένα από ξένες ύλες. Απαλλαγμένα από εχθρούς και ασθένειες και προσβολές που οφείλονται σ αυτούς. Απαλλαγμένα από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία. Απαλλαγμένα από ξένες οσμές ή/και γεύσεις. Νωπής εμφάνισης. β. ρώγες Ακέραιες. Καλά σχηματισμένες. Κανονικά ανεπτυγμένες στο βόστρυχο. γ. χρωματισμός οφειλόμενος στον ήλιο δεν αποτελεί ελάττωμα. δ. ο καρπός πρέπει να είναι τέτοιος ώστε ο χυμός του να έχει δείκτη διαθλάσεως 14 ο Brix και να έχει ικανοποιητική σχέση ζάχαρης-οξύτητας. Να έχουν πλυθεί, να έχουν απολυμανθεί και συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους σε κλειστά πλαστικά δοχεία πολυπροπυλενίου ή πολυεστέρα, με κατάλληλα ανοίγματα για αερισμό του φρούτου Στη συσκευασία θα αναγράφεται ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Ο βαθμός ωρίμανσης να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την άμεση κατανάλωση. 31

32 Ποιοτικά χαρακτηριστικά Κατηγορίας Ι, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Εθνών. Τσαμπιά: καλής ποιότητας, σχήμα ανάπτυξη χρωματισμός τυπικά της ποικιλίας λαμβανομένης υπόψη της περιοχής παραγωγής. Ρώγες: συνεκτικές, καλά προσφυόμενες, ομοιόμορφα ή λιγότερο ομοιόμορφα κατανεμημένες στον βόστρυχο, σχεδόν καλυμμένες ή στο μεγαλύτερο βαθμό καλυμμένες από την επάνθιση τους. Σχήμα χωρίς ελαττώματα ή με ελαφρά παραμόρφωση, χρωματισμός χωρίς ελαττώματα ή με ελαφρό ελάττωμα και επιδερμίδα χωρίς ελαττώματα ή με ελαφρά ηλιακά εγκαύματα. 32

33 ΣΤΑΦΥΛΙ Πως μεγαλώνουν; o Το αμπέλι καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό του, το σταφύλι. Επιπρόσθετα τα φύλλα του μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην μαγειρική. o Είναι πολυετές φυτό και αναπτύσσεται γρήγορα με βλαστούς που ονομάζονται κληματίδες. o Το μάζεμα των σταφυλιών ονομάζεται τρύγος και γίνεται κατά το Καλοκαίρι και το Φθινόπωρο. o Κάθε βλαστός έχει τη βάση και τη κορυφή που αυξάνεται, διάφορους κόμπους, φύλλα και τα βασικά διακριτικά του αμπελιού που είναι οι έλικες με τους οποίους μπορεί να αναρριχάται. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Τα επιτραπέζια σταφύλια παράγονται σε όλη την Κύπρο ενώ τα οινοποιήσημα παράγονται στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές της Κύπρου. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ. Όπως όλα τα φρούτα, είναι χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες και καλή πηγή φυτικών ινών. 33

34 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΑΦΥΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε διαφανή ατομική συσκευασία. Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Συνολικό ελάχιστο βάρος 80 γρ. ανά μαθητή. Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος. Πως πρέπει να είναι: ακέραιες, υγιείς αποκλείονται τα προϊόντα που παρουσιάζουν σήψη ή αλλοιώσεις που τα καθιστούν ακατάλληλα για κατανάλωση, καθαρές, ουσιαστικά απαλλαγμένες από κάθε ορατή ξένη ύλη, ουσιαστικά απαλλαγμένες από επιβλαβείς οργανισμούς, απαλλαγμένες από φθορές οι οποίες προκαλούνται από επιβλαβείς οργανισμούς που προσβάλλουν τη σάρκα, απαλλαγμένες από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία, απαλλαγμένες από ξένη οσμή και/ή ξένη γεύση. Να έχουν συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους. Στη συσκευασία πέραν από τη προβλεπόμενη σήμανση για τα βιολογικά προϊόντα σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007, θα αναγράφεται ημερομηνία συσκευασίας και οποιαδήποτε άλλη σήμανση προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. 34

35 Τι είναι η Βιολογική καλλιέργεια; Βιολογική καλλιέργεια, είναι η φυσική μέθοδος καλλιέργειας που σέβεται το φυσικό και ζωικό κόσμο, προστατεύει το περιβάλλον, παράγει υγιεινά προϊόντα, αξιοποιεί τις σύγχρονες κατακτήσεις της επιστήμης, την εμπειρία και τη ντόπια παράδοση. Βασικές αρχές / πρακτικές της βιολογικής καλλιέργειας είναι: Αμειψισπορά ως βασική προϋπόθεση για ορθολογική χρήση των διαθέσιμων φυσικών πόρων. Πολύ αυστηρά όρια στη χρήση προϊόντων φυτοπροστασίας και συνθετικών λιπασμάτων, ζωικών αντιβιοτικών, συντηρητικών και προσθετικών στην επεξεργασία των τροφίμων καθώς και άλλες εισροές Πλήρης απαγόρευση της χρήσης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών Χρησιμοποίηση των αυτοπαραγόμενων πόρων, όπως το ζωικό κοπρολίπασμα ή οι τροφές που παράγονται στο αγρόκτημα Επιλογή φυτικών και ζωικών ειδών ανθεκτικών σε ασθένειες και προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες της περιοχής Εκτροφή ζώων ελευθέρας βοσκής, και όχι ενσταβλισμένων με την χρήση βιολογικών ζωοτροφών. Εφαρμόζοντας κτηνοτροφικές πρακτικές για την εκτροφή ζώων κατάλληλες για τις διαφορετικές ράτσες Το λογότυπο που χρησιμοποιείται για τα βιολογικά προϊόντα στην Ε.Ε 35

36 ΝΤΟΜΑΤΙΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Σε διαφανή ατομική συσκευασία. Σε κιβώτια με μέγιστό αριθμό είκοσι μερίδων. Συνολικό ελάχιστο βάρος 120 γρ. ανά μαθητή. Προσωρινή φύλαξη σε σκιερό δροσερό μέρος. Πως πρέπει να είναι: ακέραιες, υγιείς αποκλείονται τα προϊόντα που παρουσιάζουν σήψη ή αλλοιώσεις που τα καθιστούν ακατάλληλα για κατανάλωση, καθαρές, ουσιαστικά απαλλαγμένες από κάθε ορατή ξένη ύλη, φρέσκες, ουσιαστικά απαλλαγμένες από επιβλαβείς οργανισμούς, απαλλαγμένες από φθορές οι οποίες προκαλούνται από επιβλαβείς οργανισμούς που προσβάλλουν τη σάρκα, απαλλαγμένες από μη φυσιολογική εξωτερική υγρασία, απαλλαγμένες από ξένη οσμή και/ή ξένη γεύση. Να έχουν συσκευαστεί σε διαφανή ατομική συσκευασία με αποδεκτές μεθόδους σε κλειστά πλαστικά δοχεία πολυπροπυλενίου ή πολυεστέρα, με κατάλληλα ανοίγματα για αερισμό του φρούτου Στη συσκευασία θα αναγράφεται ημερομηνία συσκευασίας και η ενδεικνυόμενη σήμανση όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους σχετικούς Κοινοτικούς Κανονισμούς. Επιπρόσθετά στη σήμανση θα αναφέρεται το λογότυπο του σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα σχολεία και ότι είναι συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα υλικά συσκευασίας και σήμανσης θα είναι ανακυκλώσιμα. Απαγορεύεται η χρήση υλικών κυρίως χαρτιού στο οποίο μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί τοξικό μελάνι. Ο βαθμός ωρίμανσης να είναι τέτοιος που να επιτρέπει την άμεση κατανάλωση. 36

37 Ποιοτικά χαρακτηριστικά Κατηγορίας ΕΞΤΡΑ, σύμφωνα με τις ποιοτικές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Εθνών. Οι τομάτες που ταξινομούνται στην κατηγορία αυτή πρέπει να είναι ανώτερης ποιότητας. Πρέπει να είναι συνεκτικές και να παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν στην ποικιλία τους και/ή στον εμπορικό τους τύπο. Οι τομάτες πρέπει να είναι απαλλαγμένες από πράσινο χρωματισμό στη ζώνη που βρίσκεται στη βάση του ποδίσκου και από άλλα ελαττώματα, εκτός από πολύ ελαφρές αλλοιώσεις στην επιφάνεια του φλοιού, υπό τον όρο ότι αυτές δεν επηρεάζουν ούτε την ποιότητα και τη γενική εμφάνιση του προϊόντος ούτε τη διατηρησιμότητα και την παρουσίαση στη συσκευασία Πως μεγαλώνουν; o Η ντομάτα είναι πολυετές φυτό που καλλιεργείται σαν ετήσιο για τους εδώδιμους καρπούς της. o Ο πολλαπλασιασμός της ντομάτας γίνεται με σπόρο. o Η ντομάτα κλαδεύεται συνήθως όταν το φυτό είναι μικρό (βλαστολόγημα). ΟΜΩΣ η μικρόκαρπη ντομάτα (τύπου cherry) δεν κλαδεύεται καθόλου. o Η συλλογή των καρπών γίνεται όταν είναι κόκκινοι. Πού παράγεται στη Κύπρο; o Τα ντοματίνια μπορούν να παραχθούν σε όλη την Κύπρο. Μεγάλες μονάδες έχουμε ιδιαίτερα στη. Θρεπτική αξία: Πηγή βιταμίνης Γ και Α. Πηγή καλίου Έχει αντιοξειδωτική δράση 37