ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΠΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Πτυχιακή Εργασία της Χαλκίδου Ειρήνη (7972) Επιβλέπων: Κωνσταντινούδης Κλεάνθης, καθ. εφαρμογών ΤΕΙ ΣΕΡΡΕΣ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Από τις πρώτες μέρες εφαρμογής της φορολόγησης του χώρου εστίασης με τον εξοντωτικό συντελεστή ΦΠΑ 23% άρχισαν να εμφανίζονται έντονες αρνητικές επιπτώσεις. Ένα νέο κύμα ανατιμήσεων σε όλο το φάσμα των ειδών εστίασης εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις και μειώνει ακόμη περισσότερο την ήδη εξασθενημένη αγοραστική δύναμη των πολιτών. Ταυτόχρονα, ο φορολογικός λαβύρινθος που δημιουργείται και η εγκύκλιος προκαλούν άνευ προηγουμένου σύγχυση, με αποτέλεσμα, σε πολλές περιπτώσεις, να καταστρατηγείται η εφαρμογή του μέτρου. Πιο συγκεκριμένα: τα έσοδα του κράτους καταρρέουν, αφού μειώθηκαν κατά 8,3% το πρώτο εξάμηνο του 2011 οι κρατικές δαπάνες διογκώνονται, αφού είναι φέτος αυξημένες κατά 8,8% υπάρχουν σοβαρότατες επιπτώσεις στο σύνολο της κοινωνίας αυξάνονται τα λουκέτα και τροφοδοτείται η έκρηξη της ανεργίας, αφού απειλούνται άμεσα χιλιάδες θέσεις εργασίας οι αυξήσεις έχουν επιφέρει βαρύτατο πλήγμα στον τουρισμό και σε χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξάνεται το κόστος στον τελικό καταναλωτή και θέτει εκτός ανταγωνιστικότητας την χώρα μας, έναντι άλλων τουριστικών προορισμών Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε κάποιες σημαντικές έννοιες του ΦΠΑ, καθώς και να επισημάνουμε κάποιες σοβαρότατες επιπτώσεις που είχε η αύξηση του ΦΠΑ σε πολλούς τομείς της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής της χώρας μας.

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή σελ.3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : Εισαγωγή στις βασικές φορολογικές έννοιες και στο φόρο προστιθέμενης αξίας σελ.4 1. Ιστορία του ΦΠΑ στην ΕΕ σελ Καθιέρωση του ΦΠΑ στην Ελλάδα σελ Διακρίσεις των Φόρων σελ Αντικείμενο του Φόρου σελ Υποκείμενα στο Φόρο Πρόσωπα σελ Μη Υποκείμενα στο Φόρο Πρόσωπα σελ Απαλλασσόμενα από το Φόρο Πρόσωπα σελ Υπολογισμός Φόρου σελ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο : Συνέπειες αύξησης του ΦΠΑ στην Οικονομία σελ Μετατάξεις και Αποδόμηση σελ Συνέπειες στις Επιχειρήσεις σελ Επιπτώσεις στην Κατανάλωση σελ Πράξεις Απαλλασσόμενες από τον ΦΠΑ σελ Κατάργηση Απαλλαγής ΦΠΑ σελ Νέες Ποινικές Διώξεις Λόγω μη Καταβολής Χρεών (ΦΠΑ) προς το Δημόσιο σελ Κυρώσεις Εκπρόθεσμης Υποβολής Περιοδικών Δηλώσεων ΦΠΑ σελ Τουρισμός και οι Επιπτώσεις Αύξησης του ΦΠΑ σελ Επίλογος- Συμπεράσματα σελ.59 Βιβλιογραφία σελ.60

4 Εισαγωγή Σύμφωνα με ανακοίνωσή της η κυβέρνηση μας πληροφόρησε για την απόφασή της στην αύξηση του ΦΠΑ από το Σεπτέμβριο, στα είδη εστίασης από το 13% στο 23%. Η αύξηση αυτή, εντάσσεται στη συνολική ακολουθούμενη πολιτική της κυβέρνησης, η οποία οδηγεί τις επιχειρήσεις και το λαό σε παραλυτικά και επικίνδυνα αδιέξοδα. Όλα τα στοιχεία καταδεικνύουν, όχι απλώς την αστοχία ή την αποτυχία, αλλά την πλήρη κατάρρευση της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής! Η συγκεκριμένη πολιτική μετάταξης αρκετών τροφίμων και υπηρεσιών εστίασης, από το 13% σε 23% ΦΠΑ, θα οδηγήσει σε περαιτέρω συρρίκνωση του νόμιμου εμπορίου που θα δώσει την θέση του στο παραεμπόριο και το λαθρεμπόριο, που το κράτος δυσκολεύεται σημαντικά να πατάξει. Σύμφωνα, λοιπόν, με ανακοινώσεις τύπων, άρθρα, μέσα μαζικής ενημέρωσης, μπήκαν στην καθημερινότητά μας έννοιες όπως Δημόσιο Χρέος, Δημόσια Έσοδα, Αύξηση του ΦΠΑ, κάνοντας τον καθένα μας να προσπαθεί να κατανοήσει τη σημασία των όρων αυτών, καθώς και τις συνέπειες που έχουν όλα αυτά στην καθημερινότητά μας. Παρακάτω, λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε μία από τις έννοιες που προαναφέραμε (αυξήσεις του ΦΠΑ), ανατρέχοντας στον έντυπο τύπο, βιβλία, καθώς και στο διαδίκτυο.

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Εισαγωγή στις βασικές φορολογικές έννοιες και στο φόρο προστιθέμενης αξίας. Η αντικατάσταση του σημερινού συνονθυλεύματος των πολυάριθμων και ποικιλώνυμων φόρων κατανάλωσης με ένα Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) έχει κατά καιρούς προταθεί από πολλούς επιστήμονες, συμβούλους και επιτροπές για την αναμόρφωση των φόρων κατανάλωσης στην Ελλάδα. Επιπλέον η ανάπτυξη της οικονομίας, του εμπορίου και των οικονομικών σχέσεων δημιούργησαν την ανάγκη για μια νέα σύγχρονη μορφή έμμεσης φορολογίας που θα διευκολύνει τους φορολογούμενους και ταυτόχρονα θα εκπληρώσει τη δημοσιονομική της αποστολή. Τους σκοπούς αυτούς εξυπηρετεί ο ΦΠΑ, ο οποίος καθιερώθηκε με το νόμο 1642/1986 και άρχισε να εφαρμόζεται από την Ο φόρος προστιθέμενης αξίας, που για συντομία ονομάζουμε ΦΠΑ, είναι ένας γενικός έμμεσος φόρος, δηλαδή ένας φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται σε όλα τα εγχωρίως παραγόμενα και τα εισαγόμενα αγαθά, καθώς και στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ο ΦΠΑ είναι ένας γενικός φόρος κατανάλωσης με την έννοια ότι επιβάλλεται σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου και του σταδίου του λιανικού εμπορίου και μάλιστα τόσο στα αγαθά που διακινούνται στο εσωτερικό της χώρας, όσο και σε εκείνα από το εξωτερικό. Το σύστημα του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) αποτελεί το βασικότερο σύστημα φόρου κατανάλωσης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), εφαρμόζεται δε κάτω από κοινές αρχές λειτουργίας που ορίζει η σχετική νομοθεσία της Κοινότητας. Η εισαγωγή στην Ελλάδα του ΦΠΑ, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της κοινοτικής νομοθεσίας, αποτελεί συμβατική υποχρέωση της χώρας μας που απορρέει από την ένταξή της στην Κοινότητα.

6 1. Ιστορία του ΦΠΑ στην ΕΕ Προκειμένου να υπάρξει μία ενιαία εναρμόνιση στην έμμεση φορολογία των κρατών-μελών της ΕΟΚ, το έτος 1957 διορίζεται από την Κομισιόν (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) μια ειδική επιτροπή φορολογικής εναρμόνισης με πρόεδρο τον καθηγητή Neumark. Η Επιτροπή Neumark όπως καθιερώθηκε να λέγεται εξετάζοντας τις μέχρι τότε πρακτικές ανά τον κόσμο, μετά από πολλές συζητήσεις πρότεινε την κατάργηση όλων των εφαρμοζομένων εσωτερικών (εθνικών) σωρευτικών φόρων κύκλου εργασιών και την αντικατάστασή τους με ένα φόρο, τον ΦΠΑ, που εφάρμοζε επιτυχώς την εποχή εκείνη η Γαλλία σε κάθε στάδιο συναλλαγής πάνω στην προστιθέμενη αξία. Οι προτάσεις της Επιτροπής Neumark τελικά έγιναν αποδεκτές και άρχισαν να υλοποιούνται στις 11 Απριλίου του 1967 με την έκδοση από το τότε Συμβούλιο Υπουργών των δύο πρώτων οδηγιών (ντιρεκτίβες), 62/227/ΕΟΚ και 67/228/ΕΟΚ, δια των οποίων και καθιερώθηκε ο ΦΠΑ ως κοινό σύστημα φόρου κύκλου εργασιών στα κράτη-μέλη. Αυτές καθιέρωσαν και τις αρχές του ΦΠΑ (αντικείμενα-πράξεις, υπόχρεους, συντελεστές, βεβαιώσεις κ.λ.π.). Η εισαγωγή του ΦΠΑ, βάσει των παραπάνω, ολοκληρώθηκε σταδιακά το Αργότερα, 10 χρόνια μετά την έκδοση της 2 ης οδηγίας, στις 11 Μαΐου του 1977 εκδόθηκε η 6 η οδηγία (77/388/ΕΟΚ) η οποία συμπλήρωσε και ολοκλήρωσε κενά πρακτικής των δύο προηγουμένων επεκτείνοντας τον ΦΠΑ μέχρι και το λιανικό εμπόριο. Η οδηγία αυτή έπρεπε να τεθεί σε ισχύ από τις 1 Ιανουαρίου του 1978, πλην όμως δύο μόνο κράτη-μέλη, το Βέλγιο και η Αγγλία είχαν συμμορφωθεί. Έτσι, το Συμβούλιο Υπουργών με την 7 η οδηγία (78/558/ΕΟΚ) παράτεινε την προθεσμία εφαρμογής για ένα χρόνο ακόμη. Τελικά οι τελευταίες χώρες-μέλη, η Γερμανία και το Λουξεμβούργο εφάρμοσαν τον ΦΠΑ στις 1 Ιανουαρίου του Η 6 η αυτή οδηγία είναι και η σπουδαιότερη κοινοτική πράξη βάσει της οποίας ρυθμίστηκε αρχικά ο ΦΠΑ ως κοινό φορολογικό σύστημα στην ΕΕ, αλλά και για όλες τις νεότερες συμπληρώσεις και τροποποιήσεις. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ομοιόμορφος υπολογισμός του φόρου από όλα τα κράτη-μέλη καθώς και ο υπολογισμός ενός κοινού ποσοστού επ αυτού αποτελούν τα βασικότερα στοιχεία στη χρηματοδότηση του κοινοτικού προϋπολογισμού, και αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που παρακολουθείται ιδιαίτερα η εφαρμογή του στα κράτη-μέλη.

7 1.2 Καθιέρωση του ΦΠΑ στην Ελλάδα Ο ΦΠΑ είναι ένας γενικός έμμεσος φόρος, δηλαδή ένας φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται σε όλα τα εγχωρίως παραγόμενα και εισαγόμενα αγαθά καθώς και στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Με την καθιέρωση του νέου αυτού φόρου καταργήθηκε ένας σημαντικός αριθμός γενικών έμμεσων φόρων που προϋπήρχε. Ο ΦΠΑ στην Ελλάδα καθιερώθηκε με το Νόμο 1642/1986 και άρχισε να εφαρμόζεται από την 1 η Ιανουαρίου του 1987, ύστερα από απόφαση του τότε Υπουργού Οικονομικών Δημήτρη Τσοβόλα με τρίχρονη καθυστέρηση (επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή την 1 η Ιανουαρίου 1984, όμως η Ελλάδα ζήτησε αναβολή για τεχνικού χαρακτήρα δυσκολίες) και ο συντελεστής του ήταν 6% για είδη λαϊκής κατανάλωσης, 16% για υπηρεσίες και 36% για είδη πολυτελείας. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα η εφαρμογή του προκάλεσε αρρυθμία στην αγορά. Οι πρώτοι που πλήρωσαν τον φόρο, ήταν οι πελάτες των κέντρων διασκέδασης όπου γιόρτασαν το πρωτοχρωνιάτικο ρεβεγιόν, με τον συντελεστή του 36%. Σήμερα ο ΦΠΑ ορίζεται από το Νόμο υπ αριθμόν 2859 του 2000 (σύμφωνα με την πιο πρόσφατη αναθεώρησή τους) επίσης ως είδος έμμεσου φόρου που επιβάλλεται στις συναλλαγές σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, εκτός από την περιοχή του Αγίου Όρους και των υπαγόμενων σε αυτό. Πρόκειται για φόρο κύκλου εργασιών και επιρρίπτεται από τον κατά νόμο υπόχρεο σε βάρος του αντισυμβαλλομένου. Καταβάλλεται τμηματικά σε κάθε στάδιο συναλλαγής στην προστιθέμενη αξία και επιρρίπτεται ολόκληρος στην τελική του κατανάλωση. Με αυτόν τον τρόπο κάθε βαθμίδα παραγωγής ή συναλλαγής φορολογείται κατ αποτέλεσμα μόνο ως προς το επιπλέον τίμημα που εισπράττει ο προμηθευτής, δηλαδή ως προς την αξία που προστίθεται στο αγαθό κατά την κάθε βαθμίδα επεξεργασίας του. Υπολογίζεται ουσιαστικά μόνο στην αξία η οποία προστίθεται από κάθε επιχείρηση, δηλαδή στη διαφορά μεταξύ αξίας παράδοσης των αγαθών και αξίας κτήσης τους. Γι αυτό ονομάζεται και φόρος προστιθέμενης αξίας. Με τον ΦΠΑ το κράτος εισπράττει φόρο από κάθε συναλλαγή, ενώ από το 2006 και έπειτα επιβαρύνει και τις οικοδομικές εργασίες και υλικά. Η εισαγωγή του ΦΠΑ στη χώρα μας είχε άμεσες και σημαντικές επιπτώσεις στον οικονομικό, διοικητικό και κοινωνικό τομέα. Για να αποφευχθούν, ωστόσο,

8 τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις στους παραπάνω τομείς είναι απαραίτητη η σωστή εφαρμογή του ΦΠΑ. 1.3 Διακρίσεις των Φόρων Οι φόροι ταξινομούνται συνήθως με τρία κριτήρια: (α) της φορολογικής βάσης, σε σχέση με την οποία γίνεται η προσμέτρηση του φόρου, (β) του χαρακτήρα του φορολογικού συντελεστή και (γ) της φύσης του δημόσιου φορέα για λογαριασμό του οποίου επιβάλλονται και εισπράττονται οι φόροι. Πέρα από τα παραπάνω κριτήρια διάκρισης των φόρων, έχει επικρατήσει από πολύ καιρό, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη, η διάκριση των φόρων σε άμεσους και έμμεσους. Διάκριση των φόρων με κριτήριο τη φορολογική βάση Με βάση το κριτήριο αυτό οι φόροι διακρίνονται συνήθως σε τρεις κατηγορίες: α. σε φόρους εισοδήματος, β. σε φόρους στη δαπάνη και γ. σε φόρους περιουσίας. Ωστόσο, από πολύ παλιά έχει επικρατήσει, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη, η διάκριση των φόρων σε άμεσους και έμμεσους. Πρώτος ο J. S. Mill, αλλά και μεταγενέστεροι θεωρητικοί έθεσαν ως κριτήριο διάκρισης των φόρων σε άμεσους και έμμεσους τη δυνατότητα ή όχι του φορολογουμένου να μεταθέτει το φόρο, που ο νόμος τον υποχρεώνει να καταβάλει, σε άλλους με τους οποίους συναλλάσσεται. Με βάση το κριτήριο αυτό άμεσοι χαρακτηρίζονται οι φόροι τους οποίους ο φορολογούμενος, που είναι από το νόμο υποχρεωμένος να καταβάλει, δεν μπορεί να μεταθέτει σε άλλους ιδιώτες. Αν, π.χ., ο προσωπικός φόρος που επιβάλλεται στις αποδοχές των μισθωτών δεν μπορεί να μετατεθεί στους εργοδότες παρά τις πιέσεις που ασκούν οι μισθωτοί για την αύξηση των αποδοχών τους, ο φόρος αυτός θα χαρακτηρισθεί άμεσος. Εξάλλου, σύμφωνα με το πιο πάνω κριτήριο, έμμεσοι χαρακτηρίζονται οι φόροι τους οποίους ο φορολογούμενος, που είναι από το νόμο υποχρεωμένος να καταβάλει, μπορεί να τους μεταθέσει, κατά ένα μέρος ή στο σύνολό τους, σε άλλους ιδιώτες. Παραδείγματος χάρη, αν ο καπνοβιομήχανος κατορθώνει, με την αύξηση της τιμής των τσιγάρων, να μεταθέτει στους καταναλωτές τον ειδικό φόρο στον καπνό που υποχρεώνεται να καταβάλει στο κράτος, ο φόρος αυτός θα χαρακτηρισθεί έμμεσος. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι φόροι πρέπει να διακρίνονται σε άμεσους και έμμεσους με κριτήριο την πρόθεση του φορολογικού νομοθέτη, δηλαδή ποιο είναι το πρόσωπο που θέλει αυτός να επιβαρύνει με το φόρο. Δηλαδή, αν πρόθεση του νομοθέτη είναι να επιβαρύνει το πρόσωπο το οποίο καταβάλει τους φόρους στο

9 Δημόσιο Ταμείο, οι φόροι αυτοί χαρακτηρίζονται άμεσοι φόροι. Αν οι φόροι επιβάλλονται σε ορισμένους ιδιώτες με πρόθεση να μετατεθούν και να επιβαρύνουν άλλους ιδιώτες, οι φόροι αυτοί χαρακτηρίζονται έμμεσοι. Τέλος, ένα άλλο κριτήριο για τη διάκριση των φόρων σε άμεσους ή έμμεσους είναι ο τρόπος που εκδηλώνεται η φορολογική ικανότητα του φορολογουμένου. Με βάση το κριτήριο αυτό, άμεσοι φόροι θεωρούνται οι φόροι που επιβάλλονται σε μία φορολογική βάση που φανερώνει με άμεσο τρόπο τη φοροδοτική ικανότητα του φορολογούμενου. Τέτοιοι είναι οι φόροι εισοδήματος, οι φόροι περιουσίας και ο προσωπικός φόρος στη δαπάνη. Ως έμμεσοι φόροι χαρακτηρίζονται με βάση το παραπάνω κριτήριο, αυτοί που επιβάλλονται σε στοιχεία από τα οποία προκύπτει έμμεσα η φοροδοτική ικανότητα του φορολογούμενου. Τέτοιοι φόροι είναι οι γενικοί και ειδικοί φόροι κατανάλωσης, οι δασμοί κτλ. Παρά τον αυθαίρετο, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα που έχει η διάκριση των φόρων σε άμεσους και έμμεσους, είναι ιδιαίτερα σημαντική από αναλυτική άποψη. Όταν αξιολογούνται οι φόροι από άποψη φορολογικής δικαιοσύνης, οικονομικών επιδράσεων και κόστους διαχείρισης, η σύγκριση γίνεται συνήθως ανάμεσα σε άμεσους και έμμεσους φόρους Αντικείμενο του Φόρου Αντικείμενο του φόρου σύμφωνα με το άρθρο 2 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας είναι: η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών, εφόσον πραγματοποιείται από επαχθή αιτία στο εσωτερικό της χώρας από υποκείμενο στο φόρο που ενεργεί με αυτή την ιδιότητα η εισαγωγή αγαθών στο εσωτερικό της χώρας η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών που πραγματοποιείται από επαχθή αίτια στο εσωτερικό της χώρας από υποκείμενο στο φόρο, ο οποίος ενεργεί με αυτή την ιδιότητα, ή από μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο, όταν ο πωλητής είναι υποκείμενος στο φόρο, εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος και ενεργεί με αυτή την ιδιότητα και δεν απαλλάσσεται από το φόρο λόγω ύψους πραγματοποιηθέντος ετήσιου κύκλου εργασιών, σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας του, ούτε υπάγεται στις διατάξεις των παραγράφων 2 και 4 του άρθρου 13 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. Οι διατάξεις

10 αυτές αναφέρουν πως σε περίπτωση παράδοσης αγαθών μετά από εγκατάσταση ή συναρμολόγηση, με ή χωρίς δοκιμή λειτουργίας, ως τόπος παράδοσης θεωρείται ο τόπος όπου γίνεται η εγκατάσταση ή η συναρμολόγηση. Επιπλέον, η παράδοση αγαθών θεωρείται πως πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον πρόκειται για αγαθά, τα οποία αποστέλλονται ή μεταφέρονται από τον προμηθευτή ή από άλλον που ενεργεί για λογαριασμό του από άλλο κράτος-μέλος στο εσωτερικό της χώρας και πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: η παράδοση των αγαθών γίνεται προς υποκείμενο στο φόρο ή προς νομικό πρόσωπο μη υποκείμενο στο φόρο, που καλύπτονται από την παρέκκλιση της παραγράφου 2 του άρθρου 11 ή προς οποιοδήποτε άλλο μη υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο και δεν πρόκειται για καινούργια μεταφορικά μέσα, ούτε για αγαθά που παραδίδονται μετά από εγκατάσταση ή συναρμολόγηση, με ή χωρίς δοκιμή λειτουργίας, από τον προμηθευτή ή για λογαριασμό του. Η παράγραφος 2 του άρθρου 11 αναφέρει πως κατά παρέκκλιση από την παράγραφο1, που ορίζει τι θεωρείται ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών, δε θεωρείται ενδοκοινοτική απόκτηση η κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 (δηλαδή οι προαναφερθείσες διατάξεις σχετικά με το αντικείμενο του φόρου) απόκτηση αγαθών που πραγματοποιείται: από υποκείμενο στο φόρο που υπάγεται στο ειδικό καθεστώς των αγροτών του άρθρου 41 από υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο, εφόσον το ύψος των συναλλαγών αναχώρησης της αποστολής ή της μεταφοράς, δεν υπερβαίνει κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο το ποσό των ευρώ και κατά την τρέχουσα διαχειριστική περίοδο δεν υπερβαίνει το ποσό αυτό Αν πρόκειται για καινούργια μεταφορικά μέσα και προϊόντα που υπάγονται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, τότε θεωρείται ενδοκοινοτική απόκτηση. Τα πρόσωπα που εμπίπτουν σε αυτή την περίπτωση μπορούν να επιλέγουν τη φορολόγησή τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1. Το ειδικό καθεστώς των αγροτών (άρθρο 41) προβλέπει πως:

11 οι αγρότες για την παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, υπάγονται στο καθεστώς του άρθρου αυτού και δικαιούνται να ζητήσουν επιστροφή του φόρου του παρόντος νόμου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσής τους. σε περίπτωση όμως παράδοσης αγροτικών προϊόντων ή παροχής αγροτικών υπηρεσιών σε άλλους αγρότες, που υπάγονται στο καθεστώς του άρθρου αυτού ή σε μη υποκείμενους στο φόρο δε δικαιούνται να ζητήσουν επιστροφή του φόρου. Επίσης, δεν μπορούν να ζητήσουν επιστροφή οι αγρότες οι οποίοι: ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παρέχουν τις αγροτικές υπηρεσίες που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 42, με τη μορφή εταιρίας οποιουδήποτε τύπου ή αγροτικών συνεταιρισμών πωλούν αγροτικά προϊόντα παραγωγής τους, ύστερα από επεξεργασίας που μπορεί να προσδώσει σε αυτά χαρακτήρα βιομηχανικών ή βιοτεχνικών προϊόντων ασκούν παράλληλα και άλλη οικονομική δραστηριότητα, για την οποία έχουν υποχρέωση να τηρούν βιβλία δεύτερης ή ανώτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων παραδίδουν προϊόντα παραγωγής τους από δικό τους κατάστημα, καθώς και αυτοί που πραγματοποιούν εξαγωγές ή παραδόσεις προϊόντων παραγωγής τους προς άλλο κράτος-μέλος, θεωρούνται ότι ασκούν δύο οικονομικές δραστηριότητες και ότι διενεργούν παράδοση αγροτικών προϊόντων από την αγροτική εκμετάλλευση στην εμπορική επιχείρησή τους Υποκείμενα στο Φόρο Πρόσωπα Πρόσωπο υποκείμενο στο φόρο για σκοπούς ΦΠΑ θεωρείται: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό ή ένωση προσώπων, εφόσον ασκεί κατά τρόπο ανεξάρτητο οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης, τον επιδιωκόμενο σκοπό ή το αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής

12 κάθε πρόσωπο, το οποίο πραγματοποιεί περιστασιακά παράδοση ενός καινούριου μεταφορικού μέσου, το οποίο αποστέλλεται ή μεταφέρεται προς άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Ελληνικό Δημόσιο, οι Δήμοι, οι Κοινότητες και τα λοιπά νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου κατά το μέτρο που η μη υπαγωγή στο φόρο των δραστηριοτήτων τους οδηγεί σε στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού, ή εφόσον ασκούν τις παρακάτω δραστηριότητες: α)τηλεπικοινωνίες β)διανομή αερίου, ηλεκτρισμού, θερμικής ενέργειας γ)μεταφορά αγαθών δ)παροχή λιμενικών και αερολιμενικών υπηρεσιών ε)μεταφορά προσώπων στ)παράδοση καινούργιων αγαθών που κατασκευάστηκαν για πώληση ζ)εργασίες γεωργικών μεσολαβητικών οργανισμών για αγροτικά προϊόντα, οι οποίες πραγματοποιούνται σύμφωνα με τους κανονισμούς που καθορίζουν την κοινή οργάνωση της αγοράς των προϊόντων αυτών εκμετάλλευση πανηγυριών (τοπικών εορτών) και εκθέσεων εμπορικού χαρακτήρα θ)εναποθήκευση ι)δραστηριότητες εμπορικών διαφημιστικών γραφείων ια)δραστηριότητες πρακτορείων ταξιδιών ιβ)εργασίες λεσχών και κυλικείων επιχειρήσεων, πρατηρίων και παρόμοιων καταστημάτων ιγ)δραστηριότητες οργανισμών ραδιοφώνου και τηλεόρασης εμπορικού χαρακτήρα Σε φόρο υπόκεινται επίσης, και η σχολάζουσα κληρονομιά, καθώς και οι ομόρρυθμες και οι ετερόρρυθμες εταιρείες, οι κοινωνίες αστικού δικαίου, που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες, οι συμμετοχικές ή αφανείς, καθώς και οι κοινοπραξίες.

13 Υπόχρεοι σε φόρο είναι επίσης: Όσοι έχουν αποκτήσει ακίνητο με αγορά ή με οποιαδήποτε άλλη αιτία, ανεξάρτητα από τη μεταγραφή του τίτλου κτήσης τους, ήτοι: α) Ο αποκτών το ακίνητο, από την ημερομηνία σύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης. β) Ο κύριος του ακινήτου, από την ημερομηνία τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης καταδίκης σε δήλωση βουλήσεως ή της δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται δικαίωμα κυριότητας ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία. γ) Ο υπερθεματιστής, από την ημερομηνία σύνταξης της κατακυρωτικής έκθεσης, σε περιπτώσεις πλειστηριασμού. δ) Οι κληρονόμοι ακίνητης περιουσίας και συγκεκριμένα: Οι εκ διαθήκης κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους. Οι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους. ε) Όσοι έχουν αποκτήσει ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο δωρεάς αιτία θανάτου, εφόσον ο θάνατος επήλθε μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους. Επίσης, υπόχρεοι σε φόρο είναι: α) Ο εκ προσυμφώνου αγοραστής ακινήτου, στις περιπτώσεις σύνταξης προσυμφώνου με αυτοσύμβαση, με εξαίρεση τα εργολαβικά προσύμφωνα. β) Οι δικαιούχοι διαμερισμάτων κατοικιών του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, οι οποίοι έχουν παραλάβει αυτά χωρίς οριστικά παραχωρητήρια. γ) Ο υπόχρεος γονέας για την ακίνητη περιουσία των προστατευόμενων τέκνων του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2238/1994 (ΦΕΚ 151 Α ), όπως ισχύει.

14 δ) Ο κηδεμόνας για την ακίνητη περιουσία σχολάζουσας κληρονομιάς. ε) Ο εκτελεστής διαθήκης για την κληρονομιαία ακίνητη περιουσία για το χρονικό διάστημα που τη διαχειρίζεται και τη διοικεί. στ) Ο μεσεγγυούχος ακίνητης περιουσίας. η) Ο νομέας των επίδικων ακινήτων. Αν ακίνητο εκνικηθεί με τελεσίδικη απόφαση, ο νομέας του δεν έχει δικαίωμα επιστροφής του φόρου που κατέβαλε. θ) Από το έτος 2011 και για κάθε επόμενο, για την εφαρμογή του παρόντος, υπόχρεος σε φόρο είναι ο εργολάβος, για ακίνητα τα οποία συμφωνήθηκε να μεταβιβασθούν και δεν έχουν μεταβιβαστεί από τον οικοπεδούχο στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα που αυτός θα υποδείξει, εφόσον έχουν παρέλθει τρία έτη από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας ή έχουν εκμισθωθεί ή χρησιμοποιηθεί με οποιοδήποτε τρόπο εντός των τριών αυτών ετών από τον εργολάβο. Η υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ στη Δημοκρατία βαρύνει τα υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα. Υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο είναι κάθε πρόσωπο φυσικό ή νομικό, ημεδαπό ή αλλοδαπό, που ασκεί επιχείρηση και έχει εγγραφεί στο Μητρώο ΦΠΑ ή οφείλει να εγγραφεί, σύμφωνα με την περί ΦΠΑ Νομοθεσία. Ο όρος επιχείρηση έχει πολύ πλατιά έννοια και σημαίνει οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα που ασκείται κατά τρόπο ανεξάρτητο χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο επιδιωκόμενος σκοπός ή το αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής. Στον όρο της επιχείρησης περιλαμβάνεται η άσκηση οποιουδήποτε επαγγέλματος, επιτηδεύματος ή βιοποριστικής εργασίας. Οι μισθωτοί ή άλλα φυσικά πρόσωπα που δεσμεύονται έναντι οποιουδήποτε εργοδότη με σύμβαση εργασίας ή άλλο νομικό δεσμό που δημιουργεί σχέση εργοδότη και εργοδοτουμένου δεν θεωρούνται ότι ασκούν επιχείρηση και επομένως δεν θεωρούνται υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα. Επιπρόσθετα, η Νομοθεσία ορίζει ότι δεν θεωρούνται υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα οι Κρατικές Αρχές, οι Αρχές Τοπικής Διοίκησης και οι Οργανισμοί Δημόσιου Δικαίου, για τις πράξεις που διενεργούν μέσα στα πλαίσια της εκτέλεσης

15 της αποστολής τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, που ρητά ορίζονται στο Νόμο, τα πρόσωπα αυτά θεωρούνται υποκείμενα στο φόρο. Όταν κάποιο πρόσωπο δεν θεωρείται υποκείμενο στο φόρο, τότε οι υπηρεσίες που παρέχει ή τα αγαθά που παραδίδει δεν επιβαρύνονται με φόρο. Στην περίπτωση όμως που το πρόσωπο αυτό αγοράζει αγαθά ή λαμβάνει υπηρεσίες επιβαρύνεται με φόρο όπως και ο τελικός καταναλωτής. Συγκεκριμένα, προσδιορίζονται ρητώς οι υπόχρεοι σε φόρο, ώστε να μην υφίσταται αμφισβήτηση για τη φορολογική υποχρέωση. Από το 2011 και για τα επόμενα έτη, ορίζεται ότι αποκλειστικά για την εφαρμογή του φόρου ακίνητης περιουσίας, υπόχρεος είναι ο εργολάβος για ακίνητα τα οποία συμφωνήθηκε να μεταβιβαστούν από τον οικοπεδούχο στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα που αυτός θα υποδείξει, εφόσον έχουν παρέλθει τρία έτη από τη χορήγηση της αρχικής οικοδομικής άδειας και δεν έχουν μεταβιβαστεί ή έχουν εκμισθωθεί ή χρησιμοποιηθεί με οποιοδήποτε τρόπο εντός των τριών αυτών ετών. Με τον ορισμό του εργολάβου ως υποκείμενου στο φόρο, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αποσκοπείται να ανατραπεί μια αδικία που υφίσταται εις βάρος των οικοπεδούχων καθώς αυτοί είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν φόρο για κτίσματα τα οποία μεν τους ανήκουν ωστόσο δε μπορούν επί της ουσίας να χρησιμοποιήσουν διότι αποτελούν το εργολαβικό αντάλλαγμα. Ακόμη, με τις προτεινόμενες διατάξεις ορίζεται ότι κάθε νομικό ή φυσικό πρόσωπο είναι υποκείμενο σε φόρο για την ακίνητη περιουσία του της 1ης Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, ανεξάρτητα από τις μεταβολές που τυχόν επέρχονται σε αυτήν κατά τη διάρκεια του έτους Μη Υποκείμενα στο Φόρο Πρόσωπα Ένα πρόσωπο θεωρείται μη υποκείμενο στο φόρο για σκοπούς ΦΠΑ όταν: δε θεωρούμε πως ασκεί οικονομική δραστηριότητα κατά τρόπο ανεξάρτητο όπως π.χ. οι μισθωτοί και λοιπά φυσικά πρόσωπα, τα οποία συνδέονται με τον εργοδότη τους με σύμβαση εργασίας ή με οποιαδήποτε άλλη νομική σχέση που δημιουργεί δεσμούς εξάρτησης, όσον αφορά τους όρους εργασίας ή την αμοιβή και συνεπάγεται την ευθύνη του εργοδότη

16 το Ελληνικό Δημόσιο, οι Δήμοι, οι Κοινότητες και τα λοιπά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου για τις πράξεις παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών που ενεργούν κατά την εκπλήρωση αποστολής τους, ακόμα και αν εισπράττουν τέλη, δικαιώματα ή εισφορές. Δηλαδή τα πρόσωπα αυτά εξαιρούνται από το φόρο μόνο για τις πράξεις κατά τις οποίες ενεργούν ως δημόσια εξουσία, ενώ για τις λοιπές πράξεις υπόκεινται στο φόρο. Με το γενικό κανόνα που τίθεται, ορίζεται ότι ο τόπος παροχής υπηρεσιών προς μη υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο («Business to Consumers»: ή «B2C») είναι ο τόπος της έδρας της οικονομικής δραστηριότητας του παρέχοντος τις υπηρεσίες. Ωστόσο, το άρθρο προβλέπει ότι εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από μόνιμη εγκατάσταση του παρέχοντος που βρίσκεται σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο της έδρας της οικονομικής του δραστηριότητας, ως τόπος παροχής των υπηρεσιών αυτών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκεται η μόνιμη αυτή εγκατάσταση. Κατά συνέπεια, με τον κανόνα αυτό φορολογούνται στην Ελλάδα οι υπηρεσίες που παρέχονται από υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους στην Ελλάδα προς μη υποκείμενους στο φόρο (ΝΠΔΔ, ιδιώτες κ.λπ.). Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση που υφίστανται περισσότερες εγκαταστάσεις σε διαφορετικά κράτη (έδρα και υποκαταστήματα), για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής λαμβάνεται υπόψη η συγκεκριμένη εγκατάσταση από την οποία παρέχονται οι υπηρεσίες ή για την οποία παρέχονται οι υπηρεσίες. Εξαιρέσεις (Άρθρο 14 παρ. 3-15) Με τις επόμενες παραγράφους του άρθρου 14 προβλέπεται μια σειρά εξαιρέσεων από τους γενικούς κανόνες της ως άνω παρ. 2, και προσδιορίζεται ο τόπος φορολόγησης για συγκεκριμένες υπηρεσίες με διαφορετικά κριτήρια για τον τόπο παροχής αυτής. Αξίζει να σημειώσουμε ότι για την εφαρμογή αυτών των διατάξεων του άρθρου 14 δεν λαμβάνεται υπόψη ο τόπος εγκατάστασης του παρέχοντος και του λήπτη, και δύναται να βρουν εφαρμογή οι εν λόγω διατάξεις ή στους υποκείμενους ή στους μη υποκείμενους ή και στις δυο κατηγορίες. Παραθέτουμε ακολούθως τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις:

17 Υπηρεσία Μεσολάβησης. Με την παράγραφο 3 προσδιορίζεται ο τόπος φορολόγησης των υπηρεσιών μεσολάβησης που παρέχονται προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα (B2C). Ο τόπος φορολόγησης για την παροχή υπηρεσιών από μεσολαβητές που ενεργούν εξ ονόματος και για λογαριασμό τρίτων, όταν οι υπηρεσίες αυτές αποτελούν μέρος μιας συναλλαγής -πράξης, είναι ο τόπος όπου πραγματοποιείται η κύρια αυτή συναλλαγήπράξη. Κατά συνέπεια εάν η κύρια πράξη φορολογείται στην Ελλάδα θα φορολογηθεί στην Ελλάδα και η μεσολάβηση, ενώ εάν η κύρια πράξη δεν φορολογείται στην Ελλάδα, δεν οφείλεται φόρος στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η εν λόγω διάταξη εφαρμόζεται μόνον στην περίπτωση που ο λήπτης είναι μη υποκείμενος στο φόρο πρόσωπο, ενώ στην περίπτωση που ο λήπτης είναι υποκείμενος στο φόρο εφαρμόζεται ο γενικός κανόνας της περίπτωσης α της παραγράφου 14 (B2Β). Υπηρεσίες Ακινήτων. Με την παράγραφο 4 προσδιορίζεται η εξαίρεση από τον γενικό κανόνα ως προς την παροχή υπηρεσιών σχετικά με ακίνητα. Η εν λόγω διάταξη ορίζει ότι οι υπηρεσίες που σχετίζονται με ακίνητα φορολογούνται στον τόπο όπου βρίσκονται τα συγκεκριμένα ακίνητα, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του λήπτη (υποκείμενος ή μη στο φόρο). Η ως άνω εξαίρεση ισχύει ήδη με τις υφιστάμενες διατάξεις, εντούτοις αξίζει να παρατηρήσουμε ότι στην εν λόγω νέα διάταξη γίνεται ειδική μνεία σε περιπτώσεις που καλύπτονται από την παρ. 4 και οι οποίες είναι οι εξής: παροχή καταλύματος στον ξενοδοχειακό τομέα ή σε τομείς παρεμφερούς χαρακτήρα (όπως κατασκηνώσεις), της παροχής του δικαιώματος χρήσης ακινήτου και της παροχής υπηρεσιών για την προετοιμασία και τον συντονισμό κατασκευαστικών εργασιών (όπως υπηρεσίες που παρέχονται από αρχιτέκτονες και επιχειρήσεις επίβλεψης). Κατ αυτόν τον τρόπο καθίσταται σαφές ότι οι ως άνω υπηρεσίες θεωρούνται παροχές που συνδέονται με τα ακίνητα. Υπηρεσίες Μεταφοράς Επιβατών.

18 Με την παράγραφο 5 ορίζεται ότι οι υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών φορολογούνται ανάλογα με το διανυόμενο διάστημα της διαδρομής, δηλαδή φορολογούνται στην Ελλάδα μόνο κατά το μέρος που η μεταφορά εκτελείται στο ελληνικό έδαφος. Επισημαίνεται ότι η διάταξη αυτή αποτελεί παρέκκλιση από τους γενικούς κανόνες (Β2Β και Β2C) και εφαρμόζεται ανεξάρτητα από την ιδιότητα του λήπτη (υποκείμενος ή μη στο φόρο). Σημειώνουμε ότι το ισχύον καθεστώς φορολόγησης των υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών δεν μεταβάλλεται με την ως άνω παράγραφο. Υπηρεσίες Μεταφοράς Αγαθών. Με την παρ. 6 προσδιορίζεται ο τόπος μεταφοράς αγαθών που πραγματοποιείται προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα (Β2C). Η διάταξη αυτή αφορά μόνο στην περίπτωση που ο λήπτης είναι μη υποκείμενος στο φόρο πρόσωπο και αποτελεί παρέκκλιση του γενικού κανόνα που τίθεται με την περ. β της παρ. 2 του άρθρου 14. Με τις διατάξεις αυτές ορίζεται ότι: οι ενδοκοινοτικές μεταφορές αγαθών προς μη υποκείμενο στο φόρο φορολογούνται στην Ελλάδα μόνον αν ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται στην Ελλάδα και ο τόπος άφιξης της μεταφοράς βρίσκεται σε άλλο κράτος - μέλος. οι υπόλοιπες μεταφορές προς μη υποκείμενο στο φόρο φορολογούνται στην Ελλάδα μόνον κατά το μέρος του διανυόμενου τμήματος της μεταφοράς στο εσωτερικό της Ελλάδας. Στην περίπτωση που ο λήπτης είναι υποκείμενος στο φόρο ισχύει ο γενικός κανόνας (Β2Β) και τόπος φορολόγησης της υπηρεσίας ολόκληρης της μεταφοράς αγαθών είναι ο τόπος του λήπτη, ανεξαρτήτως του τόπου αναχώρησης, άφιξης ή διαδρομής. Υπηρεσίες Παρεπόμενες της Μεταφοράς. Με την παρ. 7 ορίζεται ότι οι παρεπόμενες της μεταφοράς αγαθών υπηρεσίες (όπως η φόρτωση, η εκφόρτωση, η διευθέτηση των μεταφερόμενων ειδών και παρόμοιες υπηρεσίες) προς μη υποκείμενο στο φόρο (Β2C) φορολογούνται στην Ελλάδα μόνο στην περίπτωση που οι εν λόγω υπηρεσίες εκτελούνται πράγματι στην

19 Ελλάδα. Η διάταξη αυτή αποτελεί παρέκκλιση του γενικού κανόνα (Β2C) που τίθεται με την παρ. β της παρ. 2 του άρθρου 14 και αφορά μόνο στην περίπτωση που ο λήπτης είναι μη υποκείμενος στο φόρο πρόσωπο, ενώ στην περίπτωση που ο λήπτης είναι υποκείμενος στο φόρο ισχύει ο γενικός κανόνας (Β2Β) της παρ. α της παρ. 2 του άρθρου 14. Υπηρεσίες Αθλητικές, Επιστημονικές, Εκπαιδευτικές, Καλλιτεχνικές, Πολιτιστικές, Ψυχαγωγικές και Παρόμοιες Εκδηλώσεις. Η εξαίρεση από το γενικό κανόνα, με την παρ. 8 του άρθρου 14, εφαρμόζεται και στις πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, αθλητικές, ψυχαγωγικές και παρόμοιες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων και υπηρεσιών των διοργανωτών τέτοιων δραστηριοτήτων. Αυτό ισχύει τόσο για τους υποκείμενους όσο και για τους μη υποκείμενους στο φόρο (Β2Β και Β2C). Οι εν λόγω υπηρεσίες φορολογούνται στον τόπο που πράγματι εκτελούνται. Αυτό, κατά συνέπεια, σημαίνει ότι οι ως άνω υπηρεσίες φορολογούνται στην Ελλάδα μόνον στην περίπτωση που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, και δεν λαμβάνεται υπόψη ο τόπος εγκατάστασης του παρέχοντος την υπηρεσία ή του λήπτη της υπηρεσίας. Η ως άνω εξαίρεση αποτελεί παρέκκλιση από τους γενικούς κανόνες (Β2Β και Β2C) και εφαρμόζεται ήδη από τις υφιστάμενες διατάξεις του άρθρου 14. Πραγματογνωμοσύνες ή εργασίες συναφείς με ενσώματα κινητά αγαθά. Με την παράγραφο 9 του άρθρου 14 ορίζεται μια ακόμη εξαίρεση από τον γενικό κανόνα (Β2C), σύμφωνα με την οποία οι πραγματογνωμοσύνες ή οι εργασίες που αφορούν ενσώματα κινητά αγαθά, όταν παρέχονται προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα φορολογούνται στον τόπο που πραγματοποιούνται. Κατά συνέπεια, θα φορολογηθεί στην Ελλάδα μια υπηρεσία πραγματογνωμοσύνης, εφόσον ο λήπτης είναι μη υποκείμενος και η εν λόγω υπηρεσία έχει πράγματι εκτελεσθεί στην Ελλάδα. Στην περίπτωση που ο λήπτης της πραγματογνωμοσύνης ή της εργασίας που αφορά ενσώματα κινητά αγαθά, είναι υποκείμενος στο φόρο, τότε θα ισχύσει ο γενικός κανόνας (Β2Β), βάσει του οποίου ο τόπος φορολόγησης για την εν λόγω υπηρεσία θα είναι ο τόπος εγκατάστασης του λήπτη. Υπηρεσίες Εστιατορίου και Εστίασης.

20 Με την παρ. 10 εισάγεται εξαίρεση, η οποία δεν προβλεπόταν από το τέως άρθρο 14 και στην οποία ορίζεται ο τόπος παροχής υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης (catering). Σύμφωνα με την νεοεισαχθείσα διάταξη, ο τόπος φορολόγησης των εν λόγω υπηρεσιών είναι ο τόπος που πραγματικά εκτελούνται, εκτός των υπηρεσιών αυτών που παρέχονται επί πλοίων, αεροπλάνων ή τρένων κατά τη διάρκεια ενδοκοινοτικής μεταφοράς προσώπων, οι οποίες σύμφωνα με την νέα παρ. 11 του άρθρου 14, φορολογούνται στον τόπο αναχώρησης της μεταφοράς. Οι ως άνω διατάξεις εφαρμόζονται ανεξάρτητα από την ιδιότητα του λήπτη (υποκείμενος ή μη στο φόρο) και κατά συνέπεια αποτελούν παρέκκλιση από τους γενικούς κανόνες (Β2Β και B2C). Στηριζόμενοι στις νέες αυτές διατάξεις μπορούμε να αναφέρουμε ότι φορολογούνται πλέον στην Ελλάδα, οι υπηρεσίες που παρέχονται από εστιατόρια, καφετέριες, καντίνες και άλλα συναφή καταστήματα, οι υπηρεσίες εστίασης (catering) που πραγματοποιούνται στους χώρους που υποδεικνύει ο πελάτης, εφόσον ο χώρος αυτός βρίσκεται στην Ελλάδα, καθώς και οι υπηρεσίες που παρέχονται επί των προαναφερθέντων μεταφορικών μέσων κατά τη διάρκεια ενδοκοινοτικής μεταφοράς προσώπων, η οποία ξεκινάει από την Ελλάδα προς άλλο κράτος-μέλος. Βραχυχρόνια Μίσθωση Μεταφορικών Μέσων. Μια επιπλέον εξαίρεση των γενικών κανόνων (Β2Β και Β2C) προβλέπεται από την παρ. 12 του άρθρου 14, η οποία εφαρμόζεται για την παροχή βραχυχρόνιας μίσθωσης μεταφορικών μέσων. Σύμφωνα με την εν λόγω εξαίρεση, η βραχυχρόνια μίσθωση μεταφορικών μέσων φορολογείται στον τόπο όπου το μεταφορικό μέσο τίθεται στη διάθεση του πελάτη. Βάσει των ορισμών που δίδονται στην παρ. 1 του εν λόγω άρθρου, βραχυχρόνια μίσθωση θεωρείται η συνεχής κατοχή ή χρήση μεταφορικού μέσου για διάστημα που δεν υπερβαίνει τις τριάντα (30) ημέρες, ενώ, όσον αφορά τα πλωτά μέσα, η συνεχής κατοχή ή χρήση για διάστημα που δεν υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες. Η ανωτέρω εξαίρεση εφαρμόζεται ανεξάρτητα από την ιδιότητα του λήπτη της υπηρεσίας της βραχυχρόνιας μίσθωσης μεταφορικού μέσου (υποκείμενος ή μη στο φόρο). Κατά συνέπεια, εάν πελάτης (ανεξάρτητα εάν είναι υποκείμενος ή μη στο φόρο και ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης ή κατοικίας του) μισθώσει μεταφορικό μέσο και το κατέχει ή το χρησιμοποιεί στην Ελλάδα για λιγότερες από 30 ή 90 ημέρες αντίστοιχα, η μίσθωση θα φορολογείται στην Ελλάδα. Σε περίπτωση που

21 η διάρκεια της μίσθωσης υπερβεί τις 30 ή 90 ημέρες αντίστοιχα θα ισχύον οι γενικοί κανόνες της παρ. 2 του άρθρου 14. Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες. Με την παρ. 13 ορίζεται ότι ο τόπος φορολόγησης των ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών προς μη υποκείμενους στο φόρο (Β2C), μεταξύ Ελλάδος και Τρίτων χωρών είναι ο τόπος εγκατάστασης του λήπτη των εν λόγω υπηρεσιών. Η εν λόγω εξαίρεση, η οποία ήδη ισχύει από τις υφιστάμενες διατάξεις του άρθρου 14, αποτελεί παρέκκλιση του γενικού κανόνα (Β2C). Οι προαναφερόμενες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, για τις οποίες ισχύει η ως άνω εξαίρεση, προβλέπονται από το νέο Παράρτημα VII, το οποίο εισάγεται για πρώτη φορά με την ως άνω παράγραφο. Σύμφωνα με τον ενδεικτικό κατάλογο του νέου Παραρτήματος VII, ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες θεωρούνται για τους σκοπούς της παρ. 13 του άρθρου 14: η δημιουργία και η φιλοξενία ιστοσελίδων, η εξ αποστάσεως συντήρηση προγραμμάτων και εξοπλισμού, η παροχή λογισμικού και η ενημέρωσή του, η παροχή εικόνων, κειμένων και πληροφοριών και η διάθεση βάσεων δεδομένων, η παροχή μουσικής, κινηματογραφικών ταινιών και παιχνιδιών, περιλαμβανομένων των κάθε είδους τυχερών παιχνιδιών, και η παροχή διδασκαλίας εξ αποστάσεως. Σημειώνεται ότι η απαρίθμηση αυτή δεν είναι εξαντλητική, γεγονός που σημαίνει ότι και άλλες υπηρεσίες αντιμετωπίζονται ως παρεχόμενες με ηλεκτρονικά μέσα, εφόσον εκτελούνται μέσω διαδικτύου, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση κατά την παροχή τους. Τέλος, σημειώνουμε ότι στην περίπτωση που ο λήπτης των υπηρεσιών είναι υποκείμενος στο φόρο, τότε θα ισχύσει ο γενικός κανόνας (Β2Β), βάσει του οποίου ο τόπος φορολόγησης για την εν λόγω υπηρεσία θα είναι ο τόπος εγκατάστασης του λήπτη. Ειδικές Υπηρεσίες προς μη υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους εκτός των Κρατών Μελών. Με την παράγραφο 14 ορίζεται ότι, κατά παρέκκλιση του γενικού κανόνα της περιπτώσεως β (B2C), ορισμένες υπηρεσίες δεν φορολογούνται στην Ελλάδα όταν παρέχονται προς μη υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους σε Τρίτες Χώρες. Η εξαίρεση αυτή, η οποία ήδη ισχύει με τις υφιστάμενες διατάξεις του άρθρου 14,

22 αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι για τους μη υποκείμενους στο φόρο που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτη χώρα, ο τόπος παροχής για ορισμένες συγκεκριμένες άυλες υπηρεσίες θα είναι ο τόπος εγκατάστασης, ή μόνιμης κατοικίας ή συνήθους διαμονής του προσώπου αυτού. Οι προαναφερόμενες υπηρεσίες αναλύονται ως εξής: μεταβίβαση και παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, δικαιωμάτων εκ διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκμετάλλευσης, βιομηχανικών και εμπορικών σημάτων και άλλων παρόμοιων δικαιωμάτων, διαφημιστικές υπηρεσίες, παροχή υπηρεσιών από συμβούλους, μηχανικούς, γραφεία μελετών, δικηγόρους, λογιστές και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες, καθώς και επεξεργασία δεδομένων και παροχή πληροφοριών, ανάληψη υποχρέωσης για μη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, εν όλο ή εν μέρει, ή δικαιώματος προβλεπόμενου στο παρόν άρθρο, τραπεζικές, χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές εργασίες, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών αντασφάλισης, με εξαίρεση τη μίσθωση χρηματοθυρίδων, διάθεση προσωπικού, μίσθωση ενσώματων κινητών αγαθών, με εξαίρεση όλα τα μεταφορικά μέσα, παροχή πρόσβασης στα συστήματα διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και μεταφοράς ή διοχέτευσης μέσω των συστημάτων αυτών και παροχή άλλων υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με αυτές, τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες. Ειδικές Υπηρεσίες για την αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού. Σε μια προσπάθεια ευθυγράμμισης της εθνικής με την κοινοτική νομοθεσία, μέσω της παρ. 15, εισάγεται νέα διάταξη, η οποία ορίζει ότι για ορισμένες υπηρεσίες ως τόπος φορολόγησης θεωρείται το εσωτερικό της χώρας, με σκοπό την αποφυγή καταστρατηγήσεων και στρεβλώσεων των όρων του ανταγωνισμού. Εφαρμόζεται για υπηρεσίες, για τις οποίες ο τόπος φορολόγησης θεωρείται ότι βρίσκεται σε Τρίτες

23 Χώρες, με βάση τις διατάξεις των «γενικών κανόνων» (παρ. 2), των «μισθώσεων μεταφορικών μέσων» (παρ. 12) και των «ειδικών υπηρεσιών προς μη υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους εκτός των Κρατών - Μελών» (παρ. 14), αλλά η χρήση και εκμετάλλευση των υπηρεσιών αυτών πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας. Η ως άνω εξαίρεση εφαρμόζεται σε οποιαδήποτε περίπτωση, ανεξαρτήτως της ιδιότητας του λήπτη (υποκείμενος ή μη στο φόρο). Παρόμοια με την ως άνω διάταξη, προβλέπεται από τις υφιστάμενες διατάξεις μόνον για την περίπτωση των μισθώσεων μεταφορικών μέσων και τις υπηρεσίες της παραγράφου 14, όταν παρέχονται προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα εγκατεστημένα Απαλλασσόμενα από το Φόρο Πρόσωπα Σύμφωνα με το άρθρο 22 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, απαλλάσσονται από το φόρο προστιθέμενης αξίας στο εσωτερικό της χώρας: η παροχή υπηρεσιών από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) και η παρεπόμενη των υπηρεσιών αυτών παράδοση αγαθών οι δραστηριότητες των εθνικών δικτύων ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, με εξαίρεση τις δραστηριότητες εμπορικού χαρακτήρα η παροχή νερού μη εμφιαλωμένου και η αποχέτευση που πραγματοποιούνται απευθείας από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) ή συνδέσμους αυτών, χωρίς τη μεσολάβηση δημοτικών επιχειρήσεων, καθώς και οι ανταποδοτικές εισφορές που επιβάλλουν οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ), Ειδικοί Οργανισμοί ΓΟΕΒ, ΤΟΕΒ, στα μέλη τους για την παροχή αρδευτικού ύδατος και οι λοιπές παροχές που συνδέονται άμεσα με τις πράξεις αυτές. Αυτό σημαίνει πως εάν π.χ. ο δήμος Χαλκίδας παρέχει νερό στους κατοίκους της περιοχής μέσω δικτύου ύδρευσης απαλλάσσεται για αυτή του τη δραστηριότητα από το φόρο προστιθέμενης αξίας. Αν όμως στήσει μια δημοτική αναπτυξιακή επιχείρηση (κανονικό νομικό πρόσωπο) που παρέχει νερό στους κατοίκους, τότε δεν απαλλάσσεται από συγκεκριμένο φόρο. Αυτό συμβαίνει, διότι οι δημοτικές επιχειρήσεις λειτουργούν σαν κανονικές εταιρίες, με έσοδα και έξοδα και πολλές φορές επιδιώκουν ένα ελάχιστο κέρδος, ώστε

24 πέρα από τη βιωσιμότητά τους να διεκπεραιώνουν τα έργα του δήμου με ένα καλύτερο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους κατοίκους. Η απαλλαγή των παροχών αυτών ισχύει και για τις πράξεις που πραγματοποιούνται από το Δημόσιο και άλλα Ν.Π.Δ.Δ. η παροχή υπηρεσιών νοσοκομειακής περίθαλψης και διάγνωσης, καθώς και οι στενά συνδεόμενες με αυτές παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που ενεργούνται από πρόσωπα που λειτουργούν νόμιμα. Με τις υπηρεσίες αυτές εξομοιώνονται και οι παρεχόμενες στις εγκαταστάσεις θεραπευτικών λουτρών και ιαματικών πηγών. η παροχή υπηρεσιών από γιατρούς, οδοντιάτρους, ψυχολόγους, μαίες, νοσοκόμους και φυσιοθεραπευτές η παροχή υπηρεσιών από οδοντοτεχνίτες, καθώς και η παράδοση ειδών οδοντικής προσθετικής που διενεργείται από τους οδοντιάτρους και τους οδοντοτεχνίτες η παράδοση ανθρώπινων οργάνων, ανθρωπίνου αίματος και ανθρωπίνου γάλακτος η παροχή υπηρεσιών από σωματεία ή ενώσεις προσώπων προς τα μέλη τους, τα οποία μέλη ασκούν δραστηριότητα απαλλασσόμενη από το φόρο ή μη υποκείμενη στο φόρο, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές είναι άμεσα αναγκαίες για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής και παρέχονται έναντι συνεισφοράς στα κοινά έξοδα η παροχή υπηρεσιών και η παράδοση αγαθών που συνδέονται στενά με την κοινωνική πρόνοια και ασφάλιση, καθώς και την προστασία των παιδιών και των νέων, που πραγματοποιούνται από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ή άλλους Οργανισμούς ή ιδρύματα από το κράτος Επίσης, απαλλάσσονται από το φόρο προσωπικά, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ΚΦΕ, και με τον όρο αμοιβαιότητας:

25 οι αλλοδαποί πρεσβευτές και οι λοιποί διπλωματικοί αντιπρόσωποι και πράκτορες για το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και για τα από κάθε πηγή εισοδήματά τους που αποκτώνται στην αλλοδαπή οι πρόξενοι και οι προξενικοί πράκτορες, ως και το κατώτερο προσωπικό των ξένων πρεσβειών και προξενείων, εφόσον έχουν την ιθαγένεια του κράτους που αντιπροσωπεύεται και αποκτούν στην Ελλάδα εισόδημα μόνο από μισθωτές υπηρεσίες. Από το εισόδημα από ακίνητα απαλλάσσεται: το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από την παραχώρηση της χρήσης ακινήτων από τον κύριο, νομέα ή επικαρπωτή αυτών, στο Ελληνικό Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, χωρίς αντάλλαγμα το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση γενικά το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από τη δωρεάν παραχώρηση της χρήσης κατοικίας εμβαδού μέχρι διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα Από το εισόδημα από κινητές αξίες απαλλάσσονται: οι τόκοι οποιασδήποτε μορφής κατάθεσης σε τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα ή το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, εφόσον η κατάθεση δεν είναι σε ευρώ και ο δικαιούχος είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού οι τόκοι εκούσιων καταθέσεων όψεως ή ταμιευτηρίου στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, εφόσον οι καταθέσεις αυτές δεν είναι σε ευρώ και ο δικαιούχος είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού οι τόκοι εθνικών δανείων που εκδίδονται με έντοκα γραμμάτια ή ομολογίες, εφόσον προβλέπεται η απαλλαγή από τον οικείο νόμο οι τόκοι ενυπόθηκων δανείων αλλοδαπής, τα οποία παρέχονται από αλλοδαπούς με εγγραφή υποθήκης σε πλοία ελληνικής ιθαγένειας οι τόκοι των ομολογιακών δανείων της Δημοσίας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισμού και του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος, εφόσον προβλέπεται η απαλλαγή από τον οικείο νόμο οι τόκοι των ομολογιακών δανείων που εκδίδει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε ευρώ ή συνάλλαγμα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό

26 οι τόκοι των εκδιδόμενων ομολογιακών δανείων και η υπεραξία που τυχόν προκύπτει κατά την εξόφληση των ομολόγων με ρήτρα εξωτερικού συναλλάγματος, ευρωπαϊκής νομισματικής μονάδας (ECU) τα μερίσματα από ιδρυτικούς τίτλους και μετοχές ημεδαπών ανώνυμων εταιριών που απασχολούνται με την εκμετάλλευση πλοίων Από το εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις απαλλάσσονται: τα κέρδη από την εκμετάλλευση πλοίων, τα οποία υπόκεινται στον ειδικό φόρο για τα πλοία, όπως αυτός ισχύει κάθε φορά τα κέρδη από τη λιανική πώληση καπνού ή από την άσκηση του επαγγέλματος του μικροπωλητή ή από την εκμετάλλευση περιπτέρου ή από την εκμετάλλευση κυλικείου, καφενείου, κουρείου κ.λ.π. η σύνταξη που καταβάλλεται σε ανάπηρους πολέμου με βάση τα έτη υπηρεσίας τους στο Δημόσιο κατά το ποσό της αναπηρικής σύνταξης την οποία θα ελάμβανε ο δικαιούχος αν δεν είχε παραιτηθεί από το δικαίωμα λήψης της το εξωιδρυματικό επίδομα, καθώς και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη, που καταβάλλεται σε τυφλούς και γενικά σε πρόσωπα, ευρίσκονται διαρκώς σε κατάσταση που απαιτεί συνεχή επίβλεψη, περιποίηση και συμπαράσταση άλλων προσώπων, τα οποία καταβάλλονται στους δικαιούχους από το Δημόσιο ή άλλους ασφαλιστικούς φορείς οι μισθοί, συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε πρόσωπα που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και σε πρόσωπα που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες, που υπερβαίνει σε ποσοστό το ογδόντα τοις εκατό (80%) οι αποδοχές των αλλοδαπών κατώτερων πληρωμάτων των εμπορικών πλοίων Επίσης απαλλάσσονται από το φόρο: οι αμοιβές που καταβάλλει η Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών (V.D.M.F.K.), στα μέλη της ζωγράφου με το πόδι και το στόμα, που είναι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας, για την εργασία ζωγραφικής που κάνουν, αμειβόμενοι αποκλειστικά από την Ένωση αυτή σε συνάλλαγμα

27 τα χρηματικά βραβεία που καταβάλλονται από το Δημόσιο ή την Ακαδημία Αθηνών ή τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, για την βράβευση επιστημονικών, καλλιτεχνικών και πνευματικών γενικά επιδόσεων, καθώς και αυτά που απονέμονται από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, αφού προκηρυχθεί νόμιμα σχετικός δημόσιος διαγωνισμός τα ποσά των υποτροφιών που καταβάλλονται σε όσους νόμιμα έλαβαν την υποτροφία από το Δημόσιο ή από τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή από τα ιδρύματα τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στους αναγνωρισμένους πολιτικούς πρόσφυγες, σε αυτούς που διαμένουν προσωρινά στην Ελλάδα για ανθρωπιστικούς λόγους και σε όσους έχουν υποβάλλει αίτηση για αναγνώριση προσφυγικής ιδιότητας Υπολογισμός Φόρου Σύμφωνα με το άρθρο 21 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, όπως ήταν ενημερωμένος μέχρι το Ν.3634/2008 (Φ.Ε.Κ. Α 9/ ), οι συντελεστές για τον υπολογισμό του φόρου είχαν ως εξής: Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται σε δεκαεννέα τοις εκατό (19%) στη φορολογητέα αξία. Κατ εξαίρεση, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται παράρτημα του παρόντος ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε εννέα τοις εκατό (9%). Ο συντελεστής ΦΠΑ που ορίζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του παραρτήματος δεν εφαρμόζεται στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Για τον υπολογισμό του φόρου στην παράδοση αγαθών, στην παροχή υπηρεσιών και στην ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών, εφαρμόζονται οι συντελεστές, που ισχύουν κατά το χρόνο που ο φόρος γίνεται απαιτητός. Για τα εισαγόμενα αγαθά εφαρμόζονται οι συντελεστές που ισχύουν κατά το χρόνο που ο φόρος γίνεται απαιτητός. Για τα νησιά των νομών Σάμου, Λέσβου, Χίου, Δωδεκανήσου, Κυκλάδων και τα νησιά του Αιγαίου, Θάσο, Σαμοθράκη, Βόρειες Σποράδες και Σκύρο, οι συντελεστές του φόρου μειώνονται κατά τριάντα τοις εκατό (30%), εφόσον πρόκειται για αγαθά, τα οποία κατά το χρόνο που ο φόρος γίνεται απαιτητός:

28 βρίσκονται στα νησιά αυτά και παραδίδονται από υποκείμενο στο φόρο που είναι εγκαταστημένος στα νησιά αυτά πωλούνται με προορισμό τα νησιά αυτά από υποκείμενο στο φόρο, εγκαταστημένο σε οποιοδήποτε μέρος του εσωτερικού της χώρας, προς αγοραστή υποκείμενο ή προς μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο, εγκατεστημένο στα νησιά αυτά αποστέλλονται ή μεταφέρονται προς υποκείμενο στο φόρο ή προς μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο που είναι εγκατεστημένο στα νησιά αυτά, στα πλαίσια της ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών εισάγονται στα νησιά αυτά Η πιο πάνω μείωση των συντελεστών δεν ισχύει για τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα και τα μεταφορικά μέσα. Η μείωση της προηγούμενης παραγράφου ισχύει και για τις υπηρεσίες που εκτελούνται υλικά στην περιοχή αυτήν από υποκείμενο στο φόρο, ο οποίος κατά το χρόνο που ο φόρος γίνεται απαιτητός είναι εγκαταστημένος στην περιοχή αυτή. Οι συντελεστές που προκύπτουν από την πιο πάνω μείωση στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη ακέραιη μονάδα. Διάταξη νόμου αντίθετου περιεχομένου προς τις διατάξεις του άρθρου αυτού παύει να ισχύει. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζεται η διαδικασία και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού. Παρατηρήσεις-Προϊσχύουσες Διατάξεις άρθρου 21 ( οι παρατηρήσεις ακολουθούν αύξουσα αρίθμηση κατ άρθρο) Όπως το πρώτο και δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 21 αντικαταστάθηκαν με την παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν.3336/2005 (Φ.Ε.Κ. Α 96/ ) και ισχύουν σύμφωνα με την παρ. 4 του ίδιου άρθρου του ίδιου νόμου ισχύει από 1/4/2005 και μετά. Το πρώτο και δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 21 πριν την αντικατάστασή τους είχαν ως εξής: «ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται σε δεκαοκτώ τοις εκατό (18%) στη φορολογητέα αξία. Κατ εξαίρεση, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα του παρόντος ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε οκτώ τοις εκατό (8%)».

29 Σύμφωνα όμως με τις αλλαγές που καθιερώθηκαν στους συντελεστές του άρθρου 21 του ν.2850/2010, αντικαταστάθηκε το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 και προστέθηκε νέο τρίτο εδάφιο. Το άρθρο 21 του ν.2850/2010, όπως ισχύει σήμερα έχει ως εξής: Άρθρο 21. Συντελεστές. Υπολογισμός του φόρου Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται σε είκοσι τρία τοις εκατό (23%) στη φορολογητέα αξία. Κατ' εξαίρεση, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος, ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε δεκατρία τοις εκατό (13%). Για τα αγαθά και τις υπηρεσίες για τα οποία υπάρχει ειδική πρόβλεψη στο Παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος, ο συντελεστής του φόρου μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%). Ο συντελεστής Φ.Π.Α. που ορίζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ δεν εφαρμόζεται στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της παραγράφου 13 του άρθρου 14. Σχολιασμός: Σύμφωνα με την απόφαση ΠΟΛ.1003/ ισχύουν τα εξής: Με τις διατάξεις των παραγράφων 1 4 του άρθρου 4, οι οποίες ισχύουν σύμφωνα με το άρθρο 19 από την 1η Ιανουαρίου 2011, ο μειωμένος συντελεστής που προβλέπεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ αυξάνεται από 11% σε 13%. Προβλέπεται επίσης ρητά ότι για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, για τα οποία υπάρχει ειδική πρόβλεψη, ο μειωμένος συντελεστής μειώνεται περαιτέρω κατά 50% (υπερμειωμένος συντελεστής), o οποίος από αυξάνεται από 5,5% σε 6,5%. Παράλληλα διευρύνεται από η εφαρμογή του υπερμειωμένου συντελεστή, ο οποίος διαμορφώνεται στο 6,5%, στα ακόλουθα αγαθά και υπηρεσίες: