Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Aπό την ανάλυση της εν λόγω εκθέσεως προκύπτουν τα εξής:

Transcript

1 E Θ N Ι Κ Ο Κ O Ι Ν Ο Β Ο Υ Λ I Ο Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ σχετικά με: Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX) - COM (2010) 61 I. Εισαγωγή Κατ εφαρμογήν των διατάξεων του Νόμου αριθ. 43/2006, της 25ης Αυγούστου, σχετικά με την παρακολούθηση, εξέταση και γνωμοδότηση από Το Εθνικό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας οικοδόμησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων εκπόνησε έκθεση σχετικά με την πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX) - COM (2010) 61. II. Ανάλυση της έκθεσης Aπό την ανάλυση της εν λόγω εκθέσεως προκύπτουν τα εξής: 1. Η υπό εξέταση πρόταση κανονισμού έχει ως στόχο την προσαρμογή του κανονισμού με γνώμονα τις αξιολογήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί και την κτηθείσα πείρα. Ταυτόχρονα αποσκοπεί να αποσαφηνίσει την εντολή του οργανισμού και να καλύψει τις αδυναμίες που έχουν επισημανθεί. Το ζητούμενο είναι να διασφαλισθεί, με τον τρόπο αυτό, η σωστή λειτουργία του οργανισμού Frontex. 2. Η παρούσα πρόταση κανονισμού λαμβάνει υπόψη όλες τις συστάσεις της Επιτροπής του 2008, οι οποίες έτυχαν ευμενούς υποδοχής τόσο από το Συμβούλιο όσο και από το Κοινοβούλιο. Η ευνοϊκή αυτή υποδοχή έχει αποτυπωθεί σε πολλά συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επί πλέον έχουν ληφθεί υπόψη οι συστάσεις του διοικητικού συμβουλίου του Frontex, αποτέλεσμα της ανεξάρτητης αξιολόγησης που διεξήχθη το 2008, όπως επιβάλλει το άρθρο 33 του κανονισμού FRΟΝΤΕΧ. 3. Στο έγγραφο εκτίμησης αντικτύπου εκφράζεται η άποψη ότι η προτιμότερη επιλογή θα ήταν ο συνδυασμός μιας σειράς υποεπιλογών, συγκεκριμένα δε: α) υποχρεωτικές συνεισφορές εξοπλισμού από τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με τη σταδιακή αγορά/μίσθωση από τον FRONTEX του εξοπλισμού που χρειάζεται β) υποχρεωτικές συνεισφορές ανθρώπινων πόρων από τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με έναν διαθέσιμο αριθμό συνοριοφυλάκων υπό καθεστώς DV\ doc PE v01-00

2 ημιμόνιμης απόσπασης από τα κράτη μέλη στον FRONTEX, με την ιδιότητα εθνικού εμπειρογνώμονα γ) ανάθεση στον οργανισμό συμπρωταγωνιστικού ρόλου για την εκτέλεση κοινών επιχειρήσεων, με λεπτομερείς κανόνες για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό, την αξιολόγηση και την αναφορά συμβάντων, για την τήρηση των οποίων θα μεριμνά ο FRONTEX δ) παροχή στον FRONTEX περιορισμένης εντολής για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων που σχετίζονται με την πάταξη εγκληματικών κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης, υπό τον όρο ότι κάθε τέτοια επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από τον FRONTEX είναι σύννομη, αναγκαία και μη δυσανάλογη σε σχέση με την αποστολή του οργανισμού ε) ανάθεση στον FRONTEX εντολής για την ανάλυση επιχειρησιακών κινδύνων και αναγκών στα κράτη μέλη. 4. Η προτιμητέα επιλογή, που πηγάζει από την έκθεση αξιολόγησης αντικτύπου, λαμβάνεται πλήρως υπόψη στην υπό εξέταση πρόταση κανονισμού, με εξαίρεση την ανάθεση στον FRΟΝΤΕΧ περιορισμένης εντολής για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων που σχετίζονται με την πάταξη εγκληματικών κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης. Ως προς το σημείο αυτό η Επιτροπή φρονεί ότι είναι σκόπιμο να διερευνηθούν όλες οι δυνατότητες ενίσχυσης της καταπολέμησης της παράνομης μεταφοράς μεταναστών και της διακίνησης ανθρώπων. Παρόλα αυτά, η Επιτροπή προτιμά να επανέλθει στο ζήτημα των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής για τις ανταλλαγές πληροφοριών, ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω η συνεργασία μεταξύ οργανισμών του τομέα της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων, όπως επιτάσσει το «Πρόγραμμα της Στοκχόλμης». 5. Η προτεινόμενη πρωτοβουλία, που τροποποιεί υφιστάμενο κανονισμό, συνιστά μία νέα ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν που αποσκοπεί στην καταπολέμηση των κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών των κρατών μελών καθώς και μεταξύ των υπηρεσιών αυτών και της Επιτροπής.. 6. Σχετικά με τον έλεγχο του σεβασμού της αρχής της επικουρικότητας, η υπό εξέταση πρόταση εκφράζει την εκτίμηση ότι ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις διατάξεις της συνθήκης περί συντρέχουσας αρμοδιότητας τα κράτη μέλη διατηρούν την ευθύνη για τον έλεγχο των εξωτερικών τους συνόρων. Συγκεκριμένα, καθιερώνει την αρχή σύμφωνα με την οποία, στο πλαίσιο επιχειρήσεων που συντονίζονται από τον οργανισμό, οι προσκεκλημένοι υπάλληλοι δύνανται να εκτελούν καθήκοντα και να ασκούν αρμοδιότητες μόνον υπό τις εντολές και, κατά κανόνα, παρουσία συνοριοφυλάκων του κράτους μέλους υποδοχής. Οι αποφάσεις για την άρνηση εισόδου σύμφωνα με τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν, λαμβάνονται μόνον από τους συνοριοφύλακες του κράτους μέλους υποδοχής. Συνεπώς, ουδεμία εξουσία λήψης αποφάσεων στον συγκεκριμένο τομέα εκχωρείται στον οργανισμό. Στόχος της παρούσας πρότασης είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένης διαχείρισης της επιχειρησιακής συνεργασίας, δεδομένης της ανεπάρκειας της δράσης των κρατών μελών για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ως εκ τούτου δεν στοιχειοθετείται παράβαση της αρχής της επικουρικότητας. III. Συμπεράσματα 1. Τα ως άνω θέματα δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο των νομοθετικών αρμοδιοτήτων της Συνέλευσης της Δημοκρατίας και ως εκ τούτου δεν εφαρμόζεται το άρθρο 2 του νόμου 43/2006 της 25ης Αυγούστου. PE v /7 DV\ doc

3 2. Η ως αν πρόταση κανονισμού είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας. IV. Γνωμοδότηση Συνεπώς, η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων αποφαίνεται ότι ως προς την περι ής ο λόγος έκθεση έχει ολοκληρωθεί η προοβλεπόμενη από τον νόμο 43/2006 της 25ης Αυγούστου διαδικασία ψηφοφορίας. Συνέλευση της Δημοκρατίας, 27 Φεβρουαρίου 2010 Η εισηγήτρια Ο πρόεδρος της επιτροπής Ana Catarina Mendes Vitalino Canas DV\ doc 3/7 PE v01-00

4 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ, ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ Πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX) 1 Διαδικασία Η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (ΕΕΥ), παρέπεμψε την "Πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX)» μαζί με τα αντίστοιχα έγγραφα εργασίας στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων, προκειμένου η τελευταία να αποφανθεί σχετικά με ό,τι εμπίπτει στην αρμοδιότητά της. Συνεπώς, η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων είναι αρμόδια να εξετάσει την πρόταση, ιδίως δε ό,τι άπτεται των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και να εκδώσει τη σχετική γνωμοδότηση την οποία πρέπει εν συνεχεία να διαβιβάσει στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. 2 Η πρόταση Αιτιολόγηση (a) Σκεπτικό και στόχοι της πρότασης Στόχος της πρότασης είναι η προσαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου με τον οποίο δημιουργείται ευρωπαϊκός οργανισμός για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX) βάσει των αξιολογήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί και την κτηθείσα πείρα, ταυτόχρονα δε η αποσαφήνιση των ορίων και των στόχων της εντολής του οργανισμού. (β) Το γενικό πλαίσιο Στις 13 Φεβρουαρίου 2008, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την αξιολόγηση και τη μελλοντική ανάπτυξη του οργανισμού FRONTEX (COM(2008) 67 τελικό), συνοδευόμενη από εκτίμηση αντικτύπου, η οποία έτυχε ευμενούς υποδοχής από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με την ανακοίνωση αυτή τονιζόταν η ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου του οργανισμού στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων της Ένωσης και παρουσιάζονταν συστάσεις για γενικούς προσανατολισμούς της διαχείρισης αυτής στο μέλλον. Το 2008 διενεργήθηκε επίσης ανεξάρτητη αξιολόγηση, όπως επιβάλλει το άρθρο 33 του κανονισμού Frontex, βάσει της οποίας το διοικητικό συμβούλιο του Frontex απηύθυνε στην PE v /7 DV\ doc

5 Επιτροπή σειρά συστάσεων σχετικά με τις αλλαγές που πρέπει να επέλθουν στη νομική βάση του Οργανισμού. (γ) Εκτίμηση αντικτύπου Σύμφωνα με την έκθεση εκτίμησης αντικτύπου, η προτιμότερη επιλογή θα ήταν ο συνδυασμός των ακόλουθων υποεπιλογών: - υποχρεωτικές συνεισφορές εξοπλισμού από τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με τη σταδιακή αγορά/μίσθωση από τον FRONTEX του εξοπλισμού που χρειάζεται - υποχρεωτικές συνεισφορές ανθρώπινων πόρων από τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με έναν διαθέσιμο αριθμό συνοριοφυλάκων υπό καθεστώς ημιμόνιμης απόσπασης από τα κράτη μέλη στον FRONTEX, με την ιδιότητα εθνικού εμπειρογνώμονα - ανάθεση στον οργανισμό συμπρωταγωνιστικού ρόλου για την εκτέλεση κοινών επιχειρήσεων - παροχή στον FRONTEX της δυνατότητας να χρηματοδοτεί και να υλοποιεί σχέδια τεχνικής βοήθειας σε τρίτες χώρες και να τοποθετεί αξιωματούχους-συνδέσμους σε τρίτες χώρες - παροχή στον FRONTEX περιορισμένης εντολής για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων που σχετίζονται με την πάταξη εγκληματικών κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης - ανάθεση στον FRONTEX εντολής για την ανάλυση επιχειρησιακών κινδύνων και αναγκών στα κράτη μέλη - ανάθεση στον FRONTEX συντονιστικού ρόλου για την εκτέλεση κοινών επιχειρήσεων επαναπατρισμού - ανάθεση στον FRONTEX εντολής για την ανάλυση επιχειρησιακών κινδύνων και αναγκών στα κράτη μέλη. Η προτιμητέα επιλογή λαμβάνεται πλήρως υπόψη στην παρούσα πρόταση κανονισμού. Υπάρχει ωστόσο μια εξαίρεση όσον αφορά την ανάθεση στον FRΟΝΤΕΧ εντολής για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της καταπολέμησης εγκληματικών κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης. Όντως, ως προς το σημείο αυτό η Επιτροπή προτιμά να εξετάσει το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής για τις ανταλλαγές πληροφοριών, ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω η συνεργασία μεταξύ οργανισμών του τομέα της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων. 3 Εξέταση της πρότασης Νομική βάση Νομική βάση της πρότασης είναι τα άρθρα 74 και 77, παράγραφος 1, στοιχεία (β) και (γ) της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αρχή της επικουρικότητας Σύμφωνα με την παρούσα πρόταση κανονισμού, τα κράτη μέλη διατηρούν την ευθύνη για τον έλεγχο των εξωτερικών τους συνόρων. Ειδικότερα, στο πλαίσιο επιχειρήσεων που συντονίζονται από τον οργανισμό, οι προσκεκλημένοι υπάλληλοι δύνανται να εκτελούν καθήκοντα και να ασκούν αρμοδιότητες μόνον υπό τις εντολές και, κατά κανόνα, παρουσία συνοριοφυλάκων του κράτους μέλους υποδοχής. DV\ doc 5/7 PE v01-00

6 Όσον αφορά τις αποφάσεις για την άρνηση εισόδου, σύμφωνα με τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν λαμβάνονται μόνον από τους συνοριοφύλακες του κράτους μέλους υποδοχής. Η παρούσα πρόταση απόφασης ουδεμία εξουσία λήψης αποφάσεων στον συγκεκριμένο τομέα εκχωρεί στον οργανισμό. Επομένως, ο στόχος της παρούσας πρότασης, έστω και αν συνάδει με τους ίδιους θεμελιώδεις περιορισμούς των υφιστάμενων διατάξεων, συνίσταται στην περαιτέρω ανάπτυξη ολοκληρωμένης διαχείρισης της επιχειρησιακής συνεργασίας η οποία δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί σε επαρκή βαθμό από τα κράτη μέλη. Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, συμπεραίνεται ότι η πρόταση συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. Αρχή της αναλογικότητας Η προτεινόμενη πρωτοβουλία τροποποίηση του κανονισμού συνιστά περαιτέρω ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν σχετικά με την καταπολέμηση της οργάνωσης της παράνομης μετανάστευσης και εξασφαλίζει τη συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών των διοικήσεων των κρατών μελών,καθώς και μεταξύ των υπηρεσιών αυτών και της Επιτροπής. Κατά συνέπεια, η πρόταση συνάδει επίσης προς την αρχή της αναλογικότητας, που καθιερώνεται με το άρθρο 5, παρ. 3, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Νομικό μέσο Το προτεινόμενο νομικό μέσο είναι ο κανονισμός. Δεδομένου ότι σκοπός της παρούσας πρότασης είναι η τροποποίηση προϋπάρχοντος κανονισμού, συμπεραίνουμε ότι ο κανονισμός αποτελεί το μόνο ενδεδειγμένο μέσο. 4 Συμπεράσματα (1) Η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων παρέπεμψε την παρούσα πρόταση στην Επιτροπή Θεσμικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων προκειμένου να αποφανθεί συγκεκριμένα σχετικά με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. (2) Η παρούσα πρόταση κανονισμού αποσκοπεί στην τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRONTEX) - με γνώμονα τις αξιολογήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί και την κτηθείσα πείρα ενώ, ταυτόχρονα, αποσκοπεί να αποσαφηνίσει την εντολή του οργανισμού (3) Συγκεκριμένα, η πρόταση αποσκοπεί να εξασφαλίσει υποχρεωτική διάθεση εξοπλισμών και ανθρώπινων πόρων από τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με τη σταδιακή αγορά/μίσθωση από τον FRONTEX του εξοπλισμού και τη συγκρότηση σώματος εφεδρικών συνοριοφυλάκων υπό καθεστώς ημιμόνιμης απόσπασης από τα κράτη μέλη στον FRONTEX ανάθεση στον οργανισμό συμπρωταγωνιστικού ρόλου για την εκτέλεση κοινών επιχειρήσεων που συμπληρώνεται με την παροχή στον FRONTEX PE v /7 DV\ doc

7 της δυνατότητας να χρηματοδοτεί και να υλοποιεί σχέδια τεχνικής βοήθειας σε τρίτες χώρες ανάθεση στον FRONTEX συντονιστικού ρόλου για την εκτέλεση κοινών επιχειρήσεων επαναπατρισμού και εντολής για την ανάλυση επιχειρηοιακών κινδύνων και απαιτήσεων στα κράτη μέλη (4) Οι στόχοι της παρούσας πρότασης δεν είναι δυνατό να επιτευχθούν σε επαρκή βαθμό από τα κράτη μέλη ενώ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να επιτευχθούν αποτελεσματικότερα, δεν διαπιστώνεται παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας (5) Η πρόταση για απόφαση πλαίσιο επίσης δεν υπερβαίνει αυτό που είναι απαλύτως απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων αυτών, όπερ σημαίνει επίσης ότι ότι δεν υπάρχει παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας (6) Εν κατακλείδι, δεδομένου ότι πρόκειται για πρόταση που τροποποιεί προϋπάρχοντα κανονισμό, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο κανονισμός αποτελεί επίσης το πλέον ενδεδειγμένο νομοθετικό μέσο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου. Κατόπιν των ανωτέρω, η Επιτροπή Θεσμικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων ΓΝΩΜΟΔΟΤΕΙ ότι, λαμβανομένων υπόψη των ως άνω θεωρήσεων και συμπερασμάτων, η παρούσα έκθεση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου αριθ. 43/2006, της 25ης Αυγούστου, πρέπει να υποβληθεί προς εξέταση στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Μέγαρο São Bento, 13 Aπριλίου 2010 Ο εισηγητής, Ο πρόεδρος της επιτροπής, (Nuno Magalhães) (Osvaldo de Castro) DV\ doc 7/7 PE v01-00