Τι είναι SSD ; Δεν πρέπει να λείπει, νομίζω, από το site μας, μια ανάλυση για το : τι είναι ο SSD

Transcript

1 Τι είναι SSD ; Δεν πρέπει να λείπει, νομίζω, από το site μας, μια ανάλυση για το : τι είναι ο SSD Όλοι μας έχουμε ακούσει πλέον για τους καινούριους σκληρούς δίσκους τεχνολογίας SSD(Solid State Disk). Έχουμε ακούσει για TRIM, για μνήμες NAND και διάφορα άλλα Όμως, πολλοί, ίσως έχουμε κάποιες απορίες για το τι ακριβώς είναι αυτοί οι δίσκοι, πως ακριβώς λειτουργούν, από τι αποτελούνται και πολλά άλλα Μαζεύοντας λοιπόν πληροφορίες από διάφορα φόρουμ - ιστοσελίδες,θα προσπαθήσω να σας τα παραθέσω όσο καλύτερα μπορώ, ώστε να λυθούν πολλές από τις απορίες μας πάνω σ αυτά τα εργαλεία, που για πολλούς fan των υπολογιστών δημιουργούν ακόμη και συγκίνηση με τις καταπληκτικές τους επιδόσεις Όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότεροι χρήστες προχωρούν στην αγορά ενός SSD, οπότε ας μάθουμε τι είναι αυτά τα ''πραγματάκια'' ΑΠΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΑΙ Οι σκληροί δίσκοι SSD, δεν έχουν μηχανικά --κινούμενα μέρη) και αποθηκεύουν τα δεδομένα μέσα σε τσιπάκια, (στη φωτό παρακάτω παραθέτω έναν δικό μου για να καταλάβουμε πως περίπου είναι). Σε αντίθεση με τους απλούς μαγνητικούς δίσκους, οι οποίοι αποθηκεύουν τα δεδομένα σε μαγνητικές περιστρεφόμενες πλάκες και τα διαβάζουν κάποιες κινούμενες κεφαλές.

2 Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται στους δίσκους SSD είναι αρκετά παλιά. Οι SSD εμφανίζονται εδώ και μερικές δεκαετίες σε διαφορετικές μορφές, με την πρώτη να είναι βασισμένη σε RAM και με απλησίαστη τιμή, γι'αυτό και τους βλέπαμε μόνο σε υπερυπολογιστές. Τη δεκαετία του 90, οι SSDs με μνήμη Flash κάνουν την εμφάνιση τους, αλλά οι τιμές είναι για άλλη μια φορά απαγορευτικές για προσωπικούς υπολογιστές. Από το 2000 και μετά η τιμή των μνημών Flash άρχισε να πέφτει και μέχρι το τέλος της δεκαετίας οι SSD βρίσκονται σε πολλούς προσωπικούς υπολογιστές ως κύριοι σκληροί δίσκοι. Οι SSD, δεν έχουν ούτε ένα κινούμενο εξάρτημα. H τεχνολογία ενός SSD μοιάζει πολύ με ένα USB flash drive, μπορούμε να πούμε ότι είναι σαν ένα πιο εξελιγμένο, ταχύτερο και αξιόπιστο, memory stick!. Η πλειοψηφία των SSD που κυκλοφορούν στην αγορά χρησιμοποιούν μνήμη NAND, ένας τύπος ευμετάβλητης μνήμης, ο οποίος δεν απαιτεί ηλεκτρική ενέργεια για να διατηρήσει δεδομένα (ενώ η μνήμη RAM για παράδειγμα, χάνει όλα της τα δεδομένα κάθε φορά που κλείνουμε τον υπολογιστή). Επίσης η μνήμη NAND είναι σημαντικά πιο γρήγορη από ένα μηχανικό δίσκο ο οποίος χάνει αρκετό χρόνο στην αναζήτηση δεδομένων. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΝΗΜΗ NAND Παρακάτω αναλυτικά, ακριβώς τι είναι η μνήμες NAND, είναι απόσπασμα εργασίας φοιτητού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας από το ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ( στο τέλος παραθέτω λινκ ) Μνήμη flash τύπου NAND Από το 1987, οπότε και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το πρωτότυπο της μνήμης flash τύπου NAND, αυτός ο τύπος μνήμης χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο ως μέσο αποθήκευσης δεδομένων σε ένα ευρύ φάσμα υπολογιστικών συσκευών,όπως είναι τα MP3 players, τα PDAs, τα κινητά τηλέφωνα και οι ψηφιακές κάμερες. Πρόσφατα μάλιστα, αρκετοί κατασκευαστές Η/Υ άρχισαν να λανσάρουν διάφορους καινούργιους φορητούς και σταθερούς υπολογιστές, στους οποίους κι αντικατέστησαν τους μαγνητικούς δίσκους από τη μνήμη flash τύπου NAND. Παράλληλα, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό η εξέλιξη των τεχνικών χαρακτηριστικών της, όπως επίσης και η ανάπτυξη πληθώρας νέων τεχνικών διαχείρισης της. Η ευρεία αυτή αποδοχή της μνήμης flash οφείλεται σε ένα σύνολο χαρακτηριστικών της, τα οποία την καθιστούν ελκυστικότερη από όλα τα υπόλοιπα διαθέσιμα μέσα αποθήκευσης. Όσο μάλιστα η χωρητικότητά της αυξάνεται και η τιμή της μειώνεται,τόσο περισσότερο γίνεται

3 σαφές, ότι αυτή η αυξανόμενη τάση στη χρησιμοποίηση της μνήμης flash τύπου NAND θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Δομή Πιο συγκεκριμένα, η μνήμη NAND flash αποτελείται από ημιαγωγούς, που αποθηκεύουν bits πληροφορίας «0» ή «1», ακόμη κι όταν δεν τροφοδοτούνται με ρεύμα. Κάθε μνήμη flash τύπου NAND είναι χωρισμένη σε μπλοκ, καθένα από τα οποία είναι χωρισμένο σε τομείς. Κάθε τομέας με τη σειρά του είναι χωρισμένος σε σελίδες, οι οποίες και συνιστούν τη δομική μονάδα αποθήκευσης της μνήμης flash. Κάθε σελίδα μνήμης απαρτίζεται από τα δεδομένα που βρίσκονται αποθηκευμένα σε αυτήν, πληροφορίες για τα δεδομένα αυτά και τη σελίδα γενικότερα και τέλος κάποιον δείκτη σε θέση μνήμης. Οι σελίδες μνήμης διακρίνονται σε σελίδες δεδομένων και σελίδες ευρετηρίου. Έτσι λοιπόν και η μνήμη flash χωρίζεται σε δύο μέρη: ένα, στο οποίο αποθηκεύονται οι σελίδες δεδομένων κι ένα στο οποίο κι αποθηκεύονται οι σελίδες ευρετηρίου. Πλεονεκτήματα Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της μνήμης flash, τα οποία και την καθιστούν τόσο ελκυστική ως μέσο αποθήκευσης σε σύγκριση με τον κυριότερο ανταγωνιστή της που είναι ο μαγνητικός δίσκος, είναι τα παρακάτω: έχει μικρό βάρος παρουσιάζει αυξημένη αντοχή στις δονήσεις απαιτεί ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας έχει χαμηλές στάθμες θορύβου είναι ταχεία σε εκτέλεση είναι μη πτητική και διατηρεί τα δεδομένα της, ακόμη κι όταν δεν τροφοδοτείται με ενέργεια Περιορισμοί και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Πέρα των παραπάνω συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, η μνήμη flash τύπου NAND παρουσιάζει ένα σύνολο ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, τα οποία και χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι τα ακόλουθα: α) Περιορισμός της διαγραφής πριν από την εγγραφή Ως γνωστόν, στα περισσότερα διαθέσιμα μέσα αποθήκευσης υπάρχει η δυνατότητα της άμεσης ενημέρωσης των δεδομένων που βρίσκονται αποθηκευμένα σε μία θέση μνήμης αυτών, μέσω της επανεγγραφής τους. Αντίθετα, στη μνήμη flash δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτή, αλλά για να ενημερωθεί η τιμή κάποιου δεδομένου σε αυτήν, θα πρέπει πρώτα να λάβει χώρα η χρονοβόρα λειτουργία της διαγραφής του από τη μνήμη και στη συνέχεια η εγγραφή του, με τη νέα πλέον τιμή του, σε αυτήν. Ακόμη χειρότερα μάλιστα, η λειτουργία της διαγραφής των υπό ενημέρωση δεδομένων δεν αρκεί να περιλαμβάνει μόνο τα δεδομένα αυτά, αλλά και ολόκληρο το μπλοκ στο οποίο και βρίσκονται αυτά αποθηκευμένα. Για αυτόν το λόγο, όταν πρόκειται να ενημερωθεί η τιμή κάποιων δεδομένων σε μία μνήμη flash, το μπλοκ στο οποίο ανήκουν τα δεδομένα αυτά ονομάζεται μπλοκ διαγραφής. Αυτός ο περιορισμός της διαγραφής πριν από την εγγραφή στη μνήμη flash τύπου NAND, απαιτεί ειδικές τεχνικές διαχείρισης αποθήκευσης, προκειμένου να μειωθούν στο ελάχιστο οι λειτουργίες διαγραφής και να μην επηρεάζεται έτσι η συνολική αποδοτικότητα του συστήματος από τη μνήμη flash. β) Περιορισμένο πλήθος διαγραφών/ επανεγγραφών Κάθε σελίδα μνήμης σε μία μνήμη NAND flash μπορεί να αντέξει ένα περιορισμένο πλήθος διαγραφών, το οποίο και κυμαίνεται συνήθως από μέχρι λειτουργίες.

4 Αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν μας, ότι για κάθε επανεγγραφή δεδομένων στη μνήμη flash απαιτείται και μία λειτουργία διαγραφής, είναι προφανές ότι και το πλήθος των επανεγγραφών που μπορούν να πραγματοποιηθούν σε αυτήν είναι επίσης περιορισμένο. γ) Δεν διαθέτει μηχανικά μέρη H μνήμη flash λόγω της ηλεκτρονικής της φύσης δεν διαθέτει κανένα μηχανικό μέρος, όπως είναι για παράδειγμα οι κεφαλές στους μαγνητικούς δίσκους. Έτσι λοιπόν κι ενώ στους μαγνητικούς δίσκους η καθυστέρηση αναζήτησης και περιστροφής επιφέρει το μεγαλύτερο κόστος κατά την ανάγνωση κι εγγραφή δεδομένων, στη μνήμη flash ο χρόνος πρόσβασης στα δεδομένα είναι ανάλογος του όγκου των δεδομένων που βρίσκονται αποθηκευμένα σε αυτήν κι ανεξάρτητος της θέσης μνήμης στην οποία βρίσκονται. Δηλαδή, η μνήμη flash πραγματοποιεί τυχαίες και σειριακές προσβάσεις με την ίδια ταχύτητα. Η ικανότητα αυτή της μνήμης flash τύπου NAND να εκτελεί ταχύτατα αναγνώσεις κι εγγραφές δεδομένων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προς εκμετάλλευση χαρακτηριστικά της. δ) Ασύμμετρο κόστος ανάγνωσης/ εγγραφής Στη μνήμη flash, τα κόστη ανάγνωσης κι εγγραφής είναι ασύμμετρα μεταξύ τους.μάλιστα, η ταχύτητα ανάγνωσης είναι τυπικά διπλάσια της ταχύτητας εγγραφής, σε αντίθεση για παράδειγμα με τους μαγνητικούς δίσκους, όπου οι ταχύτητες ανάγνωσης κι εγγραφής είναι ίδιες. Από το γεγονός αυτό, κρίνεται σημαντικό να μειώσουμε το πλήθος των εγγραφών, για να μην επηρεάζεται η αποδοτικότητα του συστήματος. Ενα παράδειγμα χρόνων αποθήκευσης ανάγνωσης/ εγγραφής/ διαγραφής μνήμης NAND flash και μαγνητικού δίσκου Μέσο αποθήκευσης Ανάγνωση Εγγραφή Διαγραφή Μαγνητικός Δίσκος 12,70 ms (2KB) 13,7 ms (2KB) Flash τύπου NAND 0,08 ms (2KB) 0,2 ms (2KB) 1,5 ms (128KB) Να συνεχίσουμε λοιπόν γενικά για τους SSD Πλεονεκτήματα ssd: Δεν έχουν μηχανικά-κινούμενα μέρη. Αυτό συνεπάγεται στο ότι: 1) δεν ζεσταίνονται, 2) δεν κάνουν θόρυβο, 3) είναι πιο γρήγοροι (ενώ οι μαγνητικοί HDD, αργούν λόγω τότι οι αναζήτηση των δεδομένων μέσα στο δίσκο, καθυστερεί επειδή θα πρέπει η βελόνα ανάγνωσης να "πάει" στο σωστό σημείο να διαβάσει το δεδομένο και για ένα αρχείο, θα πρέπει να το κάνει πάρα πολλές φορές) 4) δεν κινδυνεύουν να αστοχήσουν(=να χαλάσουν ή να καταστρέψουν δεδομένα) λόγω δονήσεων 5) δεν καίνε πολύ ρεύμα (έτσι στο laptop η μπαταρία κρατάει περισσότερο)

5 Χρόνος περιστροφής : Οι δίσκοι SSD δεν έχουν χρόνο περιστροφής, αφού δεν έχουν μηχανικά κινούμενα μέρη. Οι HDDs έχουν διαφορετικούς χρόνους περιστροφής οι οποίοι κυμαίνονται σε λίγα δευτερόλεπτα. Χρόνος πρόσβασης σε δεδομένα : Οι SSDs είναι πολύ γρήγοροι και η αναζήτηση δεδομένων είναι από 80 έως 100 φορές πιο γρήγορη από ένα δίσκο HDD. Η πρόσβαση σε δεδομένα ενός δίσκου SDD γίνεται σχεδόν άμεσα όπου και αν βρίσκονται αυτά στο δίσκο. Οι HDDs χάνουν για άλλη μια φορά λόγω των μηχανικών μερών. Θόρυβος : Οι SSDs είναι αθόρυβοι. Οι HDDs κάνουν αρκετή φασαρία, και φυσικά ο ένοχος για άλλη μια φορά είναι τα κινούμενα μέρη τους, Αξιοπιστία : Αν εξαιρέσουμε θέματα κατασκευής (κακοί δίσκοι, προβλήματα firmware κτλ.) οι δίσκοι SSD παίρνουν την πρωτιά στην αξιοπιστία. Η συντριπτική πλειοψηφία σφαλμάτων που εμφανίζονται σε HDDs οφείλετε σε μηχανική βλάβη. Οι HDDs μετά από Χ δεκάδων χιλιάδων ωρών εργασίας σταματάνε να λειτουργούν. Σε θέματα όμως ανάγμωσης/ εγγραφής οι HDDs είναι οι νικητές (δεν υπάρχει όριο εγγραφής σε ένα μαγνητικό δίσκο, η πολικότητα μπορεί να αλλάξει άπειρες φορές). Οι SSDs όμως, έχουν πεπερασμένο αριθμό εγγραφών. Σίγουρα θα έχετε ακούσει από πολλούς ότι οι δίσκοι SSD δεν είναι και τόσο καλοί γιατί μετά από συγκεκριμένες εγγραφές παύουν να λειτουργούν, πράγμα το οποίο δεν ισχύει αφού στην πραγματικότητα ένας μέσος υπολογιστής δύσκολα θα φτάσει το όριο εγγραφών ενός SSD δίσκου. Για παράδειγμα, ένας δίσκος Intel X25-M μπορεί να γράφει δεδομένα 20GB επί 5 χρόνια συνεχόμενα. Πόσο συχνά ένας μέσος υπολογιστής γράφει και σβήνει 20GB δεδεομένων σε καθημερινή βάση; Επιπλέον, οι δίσκοι SSD παρέχουν πολύ καλύτερη ασφάλεια των δεδομένων σας. Όταν ένας SSD φτάνει στο όριο εγγραφών του (άρα και στο τέλος της ζωής του) τότε οι μνήμες NAND γίνονται μόνο ανάγνωσης. Ο δίσκος διαβάζει τα δεδομένα από τον ανενεργό τομέα και τα γράφει σε ένα νέο κομάτι του δίσκου. Όλα αυτά μας προειδοποιούν και μας δίνουν αρκετό χρόνο ώστε να κρατήσουμε backup των αρχείων μας και να προμηθευτούμε ένα νέο δίσκο. Πολύ καλύτερο από τους απλούς HDDs, οι οποίοι αν χαλάσουν είναι σχεδόν σίγουρο ότι έχουμε χάσει και τα αρχεία μας. Κατανάλωση ενέργειας : Οι δίσκοι SSD καταναλώνουν 30-60% λιγότερη ενέργεια από τους παραδοσιακούς Hdds. Μειονεκτήματα ssd: 1) Είναι ακριβοί και έχουν μικρό μέγεθος ( σε χωρητικότητα) Αν το πάρετε αναλογικά πόσο στοιχίζει 1GB σε έναν SSD και σε έναν HDD, η διαφορά είναι τεράστια... Αγοράζετε με τα ίδια λεφτά έναν HDD 1ΤΒ ή έναν SSD 30-60GB... 2) Έχουν συγκεκριμένο αριθμό εγγραφών-επανεγγραφών Αυτό σημαίνει ότι μετά από κάποια χρόνια θα αχρηστευτεί. 3) Σε κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις, οι ταχύτητες εγγραφής είναι πολύ χαμηλότερες από αυτές των δίσκων HDD. Κατ αρχάς, πρέπει να δεχτούμε πως η τεχνολογία μαγνητικής αποθήκευσης με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται σήμερα, δηλαδή τα κινούμενα μηχανικά μέρη, αποτελεί άγκυρα στο παρελθόν. Η τεχνολογία δεν έχει μεταβληθεί καθόλου τα τελευταία χρόνια. Εταιρίες γνωστές για την πρωτοπορία τους ψάχνουν διακαώς νέες μεθόδους αποθήκευσης οι οποίες θα απαλείψουν τον μηχανικό παράγοντα απο την εξίσωση. Τον παράγοντα δηλαδή στον οποίο οφείλονται και τα περισσότερα προβλήματα ταχύτητας και αξιοπιστίας που παρουσιάζει η αποθήκευση στους κλασικούς σκληρούς δίσκους.

6 Εδώ και χρόνια οι έρευνες έχουν ενταθεί με κύρια κατεύθυνση την ηλεκτρική αποθήκευση σε μνήμες τύπου NAND μια τεχνολογία πολύ παλιά που της γίνεται συνεχώς εξέλιξη και βελτιστοποίηση. Η χαρακτηριστική ιδιότητα αυτής της μνήμης είναι η έλλειψη μηχανικών μερών. Αυτό απο μόνο του είναι εξέλιξη. Απο εκεί και πέρα, το κόστος παραγωγής μνημών μπορεί να καθοριστεί απο τη ζήτηση καθώς η παραγωγή γίνεται απο πυρίτιο ως πρώτη ύλη και όχι απο ιδιαίτερα «καθαρά» και ευαίσθητα υλικά όπως τα γυάλινα platters των σκληρών δίσκων που γνωρίζουμε. Ένα ακόμα πλεονέκτημα, είναι η μεγάλη βελτίωση στην ταχύτητα προσπέλασης των δεδομένων αφού ελλείψη κινητών μερών, εξαφανίζεται και ο όποιος χρόνος «αναμονής έως τον εντοπισμό των ζητούμενων δεδομένων». Αλλά θα πρέπει να κάνουμε κράτει με τα -γνωστά- πλεονεκτήματα και να θέσουμε κάποια ερωτήματα ιδιαίτερα κρίσιμα. Τι μειονεκτήματα έχει αυτή η τεχνολογία; Μήπως τα μειονεκτήματα είναι τέτοια που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά; Ας τα πάρουμε απο την αρχή. Η τεχνολογία εγγραφής-ανάγνωσης NAND Flash έχει περιορισμένους κύκλους ανάγνωσης -εγγραφής. Αυτό σημαίνει πως το κάθε σημείο (bit) μπορεί να επανεγγραφεί εναν ορισμένο αριθμό. Αυτός ο αριθμός διαφοροποιείται στις δύο κυρίαρχες τεχνολογίες SSD την SLC και την MLC. SLC εναντίον MLC (Multi-Level Cell εναντίον Single-Level Cell) Μια κρίσιμη και ειδοποιός διαφορά που αποκρύπτεται εντέχνως απο τα τεχνικά χαρακτηριστικά στις περισότερες των περιπτώσεων, είναι σε ποιά κατηγορία εμπίπτει ενα μοντέλο SSD δίσκου. Αυτό γίνεται σκόπιμα, καθώς η τεχολογία MLC που είναι και η κραταιά στην αγορά SSD δίσκων είναι μακράν χειρότερη της SLC απο άποψη επανεγγραφών και ταχύτητας. Γιατί; Διότι στην περίπτωση της μνήμης MLC, αλληλουχίες bits νοούνται ως ενα Cell το οποίο γράφεται ή αναγνώσκεται καθ ολοκληρία. Έτσι το κάθε ML Cell καταπονείται περισσότερο απο ενα αντίστοιχο SL Cell το οποίο φιλοξενεί μόνο ενα bit δεδομένων και καταπονείται μόνο όταν ζητήσουμε να εγγράψουμε δεδομένα σε αυτό και όχι σε οποιοδήποτε απο τα συγκοινωνούντα διπλανά του. Για να μιλήσουμε σε αριθμούς, οι επανεγγραφές σε δίσκους MLC «παίζουν» μεταξύ 1000 και Οι αντίστοιχες σε δίσκους SLC φθάνουν τις Μιλάμε λοιπόν για τουλάχιστον δεκαπλάσιο χρόνο ζωής! Δυστυχώς όμως, προς το παρών οι SLC κοστίζουν και περίπου 3 φορές πιο ακριβά και είναι και σχετικά δυσεύρετοι. Κοινά ελλατώματα των δύο τεχνολογιών Σε κάθε περίπτωση, η τεχνολογία SSD έχει ελλατώματα κοινά και για τις δύο τεχνικές SLC και MLC. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως για να βελτιωθεί ο χρόνος ζωής του, θα πρέπει οι κύκλοι επανεγγραφών να μοιράζονται ισότιμα σε όλο το εύρος της χωρητικότητας, ωστε να μην καταπονούνται περισσότερο συγκεκριμένα cells μνήμης τα οποία και θα καταρεύσουν συντομότερα. Για παράδειγμα, εαν θεωρήσουμε πως χρησιμοποιούμε ενα δεδομένο φυσικό διάστημα για το Swap File του λειτουργικού μας (όπως γίνεται στους «κλασικούς σκληρούς δίσκους») τότε οι συχνή επανεγγραφή αυτών των τομέων θα εξαντλήσει τις επανεγγραφές πολύ συντομότερα αφήνοντας άλλες περιοχές αχρησιμοποίητες. Η ευθύνη για να μη συμβεί αυτό ανατίθεται στο λειτουργικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, η μοναδική έκδοση Windows που θα μπορεί να επέμβει σε αυτό τον τομέα, είναι η επερχόμενη έκδοση 7. Σε άλλα λειτουργικά, δεν γνωρίζω τι συμβαίνει Φαντάζομαι πάντως πως το Linux που απαιτεί ξεχωριστό swap partition θα πρέπει να αλλάξει τακτική όταν τρέχει σε SSDs! Το κυριότερο ελλάτωμα. Τι συμβαίνει σε περίπτωση αστοχίας ή κατάρευσης; Γίνεται data recovery;

7 Δυστυχώς όχι (ακόμα). Στους κλασικούς δίσκους, τα δεδομένα είναι πάντοτε αποθηκευμένα μαγνητικά ωστε είναι δυνατή η ανάγνωση τους -έστω και δύσκολα- σχεδόν σε κάθε περίπτωση. Στους δίσκους SSD, εαν συμβεί το απευκταίο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα λόγω μιας υπέρτασης να γίνουν τα ηλεκτρικά αποθηκευμένα bytes μας αχταρμάς! Τότε δεν υπάρχει καμμία δυνατότητα data recovery. Επίσης το ίδιο θα συμβεί σε φυσική καταστροφή ενος δίσκου SSD (π.χ. νερό). Ενώ τα μαγνητικά μας δεδομένα μπορούν να σωθούν ακόμα και αν ο σκληρός δίσκος βραχεί ενω είναι αναμμένος, δεν συμβαίνει το ίδιο με τους δίσκους SSD. Ενα εσωτερικό βραχυκύκλωμα στα ηλεκτρονικά μέρη διαγράφει οριστικά και αμετάκλητα τα δεδομένα. Τέλος, ενας παράγοντας που δυσκολεύει κάθε προσπάθεια recovery, είναι πως οι τεχνολογίες των ελεγκτών (controllers) των δίσκων SSD είναι proprietary και δεν δημοσιοποιούνται! Έτσι, απο εταιρία σε εταιρία ή ακόμα απο μοντέλο σε μοντέλο μπορεί να διαφέρει ο ελεγκτής σε τέτοιο βαθμό που να μην είναι δυνατή ούτε η ίδια η ανάγνωση των δεδομένων με κάποιο universal μηχανισμό. Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή απο ότι συμβαίνει στους κλασικούς σκληρούς δίσκους οι οποίοι ακολουθούν ενα καθολικό πρότυπο ανάγνωσης-εγγραφής (CHS κλπ). Τι είναι το TRIM στους SSD; Το TRIM είναι μία τεχνολογία που έχουν σχεδόν όλοι οι SSD, ας το πούμε αυτόματης ανασυγκρότησης, ώστε τα δεδομένα να είναι εύκολα προσπελάσιμα ακόμα και μετά από πολλές εγγραφές-σβησίματα-επανεγγραφές. Για να το πούμε πιο απλά, το TRIM είναι σαν μια νοικοκυρά που συμμαζεύει το χώρο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κι έτσι ο ιδιοκτήτης, στον συμμαζεμένο αυτόν χώρο, βρίσκει πολύ γρήγορα αυτά που θέλει! Σε τι βοηθάει; Στο να παραμένει ο δίσκος μας πάντα γρήγορος, στην ανάγνωση-εγγραφή των δεδομένων και να μην πέφτουν οι επιδόσεις του μετά από κάποιες επανεγγραφές-σβησίματα, λόγω της παρατεταμένης αναζήτησης. Πως να χρησιμοποιήσω έναν SSD; Οι ssd είναι οι πλέον κατάλληλοι όχι για αποθήκευση (λόγω του αυξημένου κόστους), αλλά για boot drive. Δηλαδή είναι ότι καλύτερο να bootάρουν τα windows από έναν τέτοιο δίσκο και να τρέχετε όλα σας τα εγκατεστημένα προγράμματα από αυτόν. Θα δείτε σημαντική διαφορά σε ταχύτητες και εκεί είναι και το όλο παιχνίδι. SSD και RAID Μπορούν να λειτουργήσουν σε RAID και όντως, αυξάνονται οι επιδόσεις, αλλά το πρόβλημα που δεν έχουν επιλύσει ακόμα είναι το TRIM: αχρηστεύεται -δεν λειτουργεί σε RAID, με αποτέλεσμα σταδιακά να πέφτουν οι επιδόσεις. Άρα σαν τελικό συμπέρασμα, είναι σαν να έχουμε ένα πολύ φουσκωμένο μπαλόνι, που ξεφουσκώνει σταδιακά και στο τέλος είναι σχεδόν ξεφούσκωτο... Κοινώς, με την πάροδο του χρόνου, είναι δώρον άδωρο... Αγορά SSD: τι να προσέξω Πριν λοιπόν αγοράσουμε έναν SSD δίσκο, θα πρέπει να προσέξουμε τα εξής:

8 1) Να αγοράσουμε έναν μεγαλύτερης χωρητικότητας από όσο χρειαζόμαστε. Πχ αν χρειαζόμαστε 30GB, καλό θα ήταν να πάρουμε έναν 60GB. Ο λόγος είναι ότι θα έχουμε πάντα τις μέγιστες αποδόσεις και ο δίσκος μας θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. 2) Να προσέξουμε τα I/O operations per second. ( IOPS ) Όσο περισσότερα, τόσο καλύτερα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Είναι το πρώτο χαρακτηριστικό στο οποίο θα πρέπει να δώσουμε βάση! Πολλά καταστήματα δεν αναγράφουν αυτό το χαρακτηριστικό για το μοντέλο που θέλουμε. Μπορούμε όμως εύκολα να το βρούμε με μία αναζήτηση στο google. 3) Φροντίστε να έχει καλές ταχύτητες εγγραφής και ανάγνωσης. Συνήθως αυτό που χρησιμοποιούμε περισσότερο είναι η ανάγνωση (φόρτωση windows, άνοιγμα προγράμματος, κλπ). Οπότε φροντίστε, τουλάχιστον η ανάγνωση, να είναι μεγάλη. Βέβαια, προσπαθήστε, ανάλογα με τα λεφτά που διαθέτετε, να πάρετε και με όσο το δυνατόν υψηλότερη εγγραφή. H μόνη διαφορά που θα παρατηρήσετε εάν προμηθευτείτε ένα δίσκο SSD θα είναι η αυξημένη ταχύτητα. Όταν όμως θέλετε να συντηρήτε τον δίσκο σας, υπάρχουν μερικοί κανόνες αρκτετά σημαντικοί για το χρόνο ζωής αλλά και τις επιδόσεις του. Μην κάνετε ανασυγκρότηση του δίσκου σας. Η ανασυγκρότηση είναι μια τελείως άχρηστη εργασία για ένα δίσκο SSD και μειώνει τη διάρκεια ζωής του. Η ανασυγκρότηση είναι μια τεχνική η οποία "συμμαζεύει" αρχεία και φακέλους που είναι διάσπαρτα και τα συγκεντρώνει όλα μαζί ώστε να είναι γρηγορότερη η αναζήτηση και η προσπέλαση τους από ένα δίσκο HDD. Στους δίσκους SSD η αναζήτηση γίνεται σχεδόν ακαριαία αφού δεν χρησιμοποιούνται μηχανικά μέρη για την προσπέλαση δεδομένων. Συμπεραίνουμε έτσι ότι με την ανασυγκρότηση ενός δίσκου SSD το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να μειώσουμε τη διάρκεια ζωής του. Στα Windows 7 η ανασυγκρότηση δίσκων είναι απενεργοποιημένη για δίσκους SSD. Απενεργοποιήστε τις υπηρεσίες καταλόγου. Εάν το λειτουργικό σας σύστημα διαθέτει υπηρεσίες καταλόγου (τα Windows έχουν) για γρηγορότερες αναζητηήσεις, τότε απενεργοποιήστε το. Η ταχύτητα ανάγνωσης ενός δίσκου SSD είναι τόσο γρήγορη που η δημιουργία ενός καταλόγου αρχείων το μόνο που θα κάνει είναι να επιβαρύνει τον δίσκο με επιπλέον εγγραφές. Αφήστε ένα κομμάτι του δίσκου άδειο. Οι περισσότεροι κατασκευαστές δίσκων SSD προτείνουν να αφληνουμε το 10-20% του δίσκου άδειο. Ο κενός χώρος θα βοηθήσει τους αλγόριθμους που καθορίζουν τη θέση των δεδομένων στις μνήμες NAND και εξασφαλίζουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Αποθηκεύστε τα αρχεία πολυμέσων σε ένα δίσκο HDD. Μέχρι οι τιμές στους δίσκους SSD να πέσουν αρκετά, δεν υπάρχει λόγος να αποθηκεύετε τα αρχεία πολυμέσων σε αυτούς. Μπορείτε να αγοράσετε ένα δίσκο HDD 1TB η μεγαλύτερο και να τον έχετε σαν αποθηκευτικό χώρο για τις ταινίες,τη μουσική και τις φωτογραφίες σας. Επενδύστε σε μνήμη RAM: Συγκριτικά με το κόστος των δίσκων SSD, οι μνήμες RAM είναι φθηνές. Όσο περισσότερη RAM έχετε, τόσο λιγότερες αναγνώσεις / εγγραφές θα γίνονται στο δίσκο σας, και τόσο περισσότερο θα ζήσει. Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από από απο και απο την καταπληκτική εργασία Ελληνα φοιτητή