ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ

Transcript

1

2 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Ο Ποινικός Κώδικας σε πίνακες (Γενικό - Ειδικό Μέρος)

3 Διαγράμματα Ποινικού Κώδικα Ο Ποινικός Κώδικας σε πίνακες (Γενικό - Ειδικό Μέρος) Πόπη Παπανδρέου/Κωνσταντίνα Παπαθανασίου ISBN Σύμφωνα με το Ν. 2121/93 για την Πνευματική Ιδιοκτησία απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου, η αποθήκευσή του σε βάση δεδομένων, η αναμετάδοσή του σε ηλεκτρονική ή οποιαδήποτε άλλη μορφή και η φωτοανατύπωσή του με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη. ΔΗΛΩΣΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΥ ΟΙΚΟΥ Το περιεχόμενο του παρόντος έργου έχει τύχει επιμελούς και αναλυτικής επιστημονικής επεξεργασίας. Ο εκδοτικός οίκος και οι συντάκτες δεν παρέχουν διά του παρόντος νομικές συμβουλές ή παρεμφερείς συμβουλευτικές υπηρεσίες, ουδεμία δε ευθύνη φέρουν για τυχόν ζημία τρίτου λόγω ενέργειας ή παράλειψης που βασίστηκε εν όλω ή εν μέρει στο περιεχόμενο του παρόντος έργου. Art Director: Υπεύθυνος Παραγωγής: Φωτοστοιχειοθεσία: Παραγωγή: Θεόδωρος Μαστρογιάννης Ανδρέας Μενούνος Ρούσσα Πετράτου NB Production ΑΜ280717M23 Μαυρομιχάλη 23, Αθήνα Τηλ.: Fax: info@nb.org Αθήνα: Μαυρομιχάλη 2, Τηλ.: Πειραιάς: Φίλωνος , Τηλ: Πάτρα: Κανάρη 15, Τηλ.: Θεσ/νίκη: Φράγκων 1, Τηλ.: , ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΕΒΕ

4 Επιμέλεια: Αριστοτέλης Χαραλαμπάκης, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Ο Ποινικός Κώδικας σε πίνακες (Γενικό - Ειδικό Μέρος) Πόπη Η. Παπανδρέου Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών Κωνσταντίνα Β. Παπαθανασίου Δικηγόρος, ΔΝ (Χαϋδελβέργη), Υφηγήτρια Παν/μίου Ρέγκενσμπουργκ Συνεργασία: Ερικαίτη Τρύφωνα, Δικηγόρος 2η έκδοση

5 Diagrams of the Criminal Code The Criminal Code in the form of tables (General - Special Part) Popi Papandreou, Deputy Prosecutor at the Athens Court of First Instance Konstantina Papathanasiou, Attorney-at-law, Dr.iur. (Heidelberg), Lecturer at Regensburg University Abstract: The book Diagrams of the Criminal Code is a companion to the systematic analysis and interpretation of the Greek Criminal Code. This second edition was deemed necessary given the continuous reforms of the applicable regulatory framework, and features a large part of the content of the Criminal Code in the form of diagrams, in a manner that ensures the comprehensive yet concise presentation of its particular chapters. To this end, the provisions of both the General Part and the Special Part of the Criminal Code are included, in the form of diagrams. This edition includes a detailed alphabetical index and it constitutes both a handy guide for any person interested in Criminal Law and an attempt at presenting a brief and concise interpretation thereof. ISBN COPYRIGHT All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, without the prior permission of NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A., or as expressly permitted by law or under the terms agreed with the appropriate reprographic rights organisation. Enquiries concerning reproduction which may not be covered by the above should be addressed to NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A. at the address below. DISCLAIMER The content of this work is intended for information purposes only and should not be treated as legal advice. The publication is necessarily of a general nature; NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A. makes no claim as to the comprehensiveness or accuracy of the information provided; Information is not offered for the purpose of providing individualized legal advice. Professional advice should therefore be sought before any action is undertaken based on this publication. Use of this work does not create an attorney-client or any other relationship between the user and NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A. or the legal professionals contributing to this publication. 23 Mavromichali str., Athens, Greece Tel.: Fax: info@nb.org 2017, NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A.

6 Συγγραφείς καθ' ύλην: Ο ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ Π. Παπανδρέου, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ...»... ΤΟΠΙΚΑ ΟΡΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ...»... Η ΑΞΙΟΠΟΙΝΗ ΠΡΑΞΗ...»... Ο ΤΟΠΟΣ ΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ...»... Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ...»... Ο ΑΔΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ...»... Ο ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Κ. Παπαθανασίου, Δικηγόρος, ΔΝ (Χαϋδελβέργη), Υφηγήτρια Παν/μίου Ρέγκενσμπουργκ ΠΛΑΝΕΣ ΣΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ...»... ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Π. Παπανδρέου, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών ΠΟΙΝΕΣ - ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ...»... ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ...»... ΣΥΡΡΟΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ...»... ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ ΥΠΟ ΟΡΟ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΣΗ ΥΠΟ ΟΡΟ...»... ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΩΣ ΤΙΜΩΡΗΤΗ ΠΡΑΞΗ...»... ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΞΑΛΕΙΦΟΥΝ ΤΟ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟ...»... ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ Κ. Παπαθανασίου, Δικηγόρος, ΔΝ (Χαϋδελβέργη), Υφηγήτρια Παν/μίου Ρέγκενσμπουργκ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΚΡΑΤΩΝ...»... ΕΓΚΛHΜΑΤΑ ΚΑΤA ΤΗΣ ΕΛΕYΘΕΡΗΣ AΣΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Π. Παπανδρέου, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ...»... ΕΠΙΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ...»... ΕΠΙΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ...»... ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΓΙΑ ΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ...»... ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ...»...

7 ΚΟΙΝΩΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ,...»... ΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Κ. Παπαθανασίου, Δικηγόρος, ΔΝ (Χαϋδελβέργη), Υφηγήτρια Παν/μίου Ρέγκενσμπουργκ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Π. Παπανδρέου, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ...»... ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΖΩΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ...»... ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΠΟΡΡΗΤΩΝ...»... ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Κ. Παπαθανασίου, Δικηγόρος, ΔΝ (Χαϋδελβέργη), Υφηγήτρια Παν/μίου Ρέγκενσμπουργκ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ...»... ΕΠΑΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΗΤΕΙΑ Π. Παπανδρέου, Αντεισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών

8 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2ης ΕΚΔΟΣΗΣ Πέντε χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία των «Διαγραμμάτων Ποινικού Κώδικα» καλωσορίζουμε με χαρά την δεύτερη έκδοση αυτού τού πονήματος, το οποίο κατάφερε να συνοδεύσει έκτοτε τον προ- και μεταπτυχιακό φοιτητή, τον ασκούμενο και επαγγελματία δικηγόρο, τον κάθε ενδιαφερόμενο για την πρακτική δόμηση του Ποινικού Κώδικα. Την δεύτερη έκδοση κατέστησαν αναγκαία οι εκτεταμένες και ουσιαστικές αλλαγές πλειόνων διατάξεων του Ποινικού Κώδικα με νόμους που ψηφίστηκαν στο διάστημα που μεσολάβησε. Μόνο την περασμένη χρονιά τροποποιήθηκαν τα άρθρα 13, 292Β, 292Γ, 348Α, 348Β, 370Γ, 370Δ, 370Ε, 381Α, 381Β και 386Α (με τον Ν 4411/2016), καθώς και οι διατάξεις των άρθρων 208Α, 211 και 213 (με τον Ν 4443/2016). Ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλεται στους εκδότες Αντώνη και Λίλα Καρατζά για την συνεχή στήριξη, την απεριόριστη εμπιστοσύνη και εν τέλει την ανάληψη της εκδοτικής ευθύνης, καθώς και στην Ρούσσα Πετράτου για την επιμελέστατη ηλεκτρονική διαμόρφωση των διαγραμμάτων. Για κάθε πρόταση, υπόδειξη, ιδέα ή επισήμανση θα χαρούμε να λάβουμε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα εις Αίγιον, Αύγουστος 2017 Αθήνα, Αύγουστος 2017 Κωνσταντίνα Β. Παπαθανασίου Πόπη Η. Παπανδρέου

9

10 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1ης ΕΚΔΟΣΗΣ Ποινικό δίκαιο είναι ο κλάδος εκείνος του δικαίου που ορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η Πολιτεία επιβάλλει ποινικές κυρώσεις. Από το σύνολο των κανόνων του, εκείνοι που καθορίζουν τα στοιχεία των αξιόποινων πράξεων και τις ποινικές κυρώσεις που αντιστοιχούν σε αυτές, απαρτίζουν το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο (Μυλωνόπουλος, ΠοινΔικ, ΓενΜ Ι, 2007, σελ. 2). Τούτο περιλαμβάνεται αφενός στον Ποινικό Κώδικα και αφετέρου σε πληθώρα Ειδικών Ποινικών Νόμων. Ο Ποινικός Κώδικας, ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα μετά πλείστες τροποποιήσεις από σε αντικατάσταση του Ποινικού Νόμου του 1834, περιέχει παραδοσιακά ένα Γενικό και ένα Ειδικό Μέρος: στο πρώτο περιγράφονται γενικές αρχές αφορώσες εν γένει στο έγκλημα, ενώ στο δεύτερο απειλούνται με ποινή συγκεκριμένες εγκληματικές συμπεριφορές (Ανδρουλάκης, ΠοινΔικ, ΓενΜ, 2000, σελ. 87). Εν είδει παραρτήματος στους Τόμους Ι και ΙΙ της Ερμηνείας του Ποινικού Κώδικα το παρόν πόνημα αποδίδει διαγραμματικά τις ερμηνευθείσες ποινικές διατάξεις και επιδιώκει με τον τρόπο αυτό να προσφέρει στον αναγνώστη την δυνατότητα μιας ταχείας επαφής με τις γενικές αρχές του Ποινικού Δικαίου και τα εμφανίζοντα «παγιώτερόν πως χαρακτήρα» (Εισηγητική Έκθεση ΠΚ, ΙΙ Α ) εγκλήματα. Ως εκ της φύσεώς τους τα διαγράμματα είναι συνοπτικά, εμπεριέχοντα τις πληροφορίες εκείνες που είναι εκάστοτε θεμελιώδεις και απαραίτητες για την κατανόηση της οικείας διάταξης. Για τον λόγο αυτό παρέλκει όσον αφορά ειδικότερα στα διαγράμματα του Ειδικού Μέρους η αναφορά φερ' ειπείν του εάν το έγκλημα διώκεται αυτεπαγγέλτως ή κατ έγκληση, το ύψος της απειλούμενης ποινής, καθώς και ζητήματα απόπειρας, συμμετοχής και συρροής, εκτός αν τούτο κρίνεται κατ εξαίρεση απολύτως αναγκαίο. Θα θέλαμε από την θέση αυτή να ευχαριστήσουμε από καρδιάς τους εκδότες Χάρη και Λίλα Καρατζά, που ανενδοίαστα στήριξαν τούτη την ιδέα και ανέλαβαν το εκδοτικό της βάρος, αλλά και την κυρία Ρούσσα Πετράτου για την ιδιαίτερα φροντισμένη επιμέλεια των διαγραμμάτων και εν γένει του παρόντος έργου. Παρατηρήσεις, υποδείξεις και προτάσεις για μελλοντικές βελτιώσεις είναι ευπρόσδεκτες. Χαϋδελβέργη, Απρίλιος 2012 Αθήνα, Απρίλιος 2012 Κωνσταντίνα Β. Παπαθανασίου Πόπη Η. Παπανδρέου

11

12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2ης ΕΚΔΟΣΗΣ... ΙΧ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1ης ΕΚΔΟΣΗΣ... XI ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Ο ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ [Άρθρα 1-4 ΠΚ - 7 παρ. 1 Συντ.]... 3 ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ [Άρθρα 5-11 ΠΚ]... 5 ΤΟΠΙΚΑ ΟΡΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ 1. Εγκλήματα που τελέστηκαν στην ημεδαπή [άρθρο 5 ΠΚ] Εγκλήματα ημεδαπών στην αλλοδαπή [άρθρο 6 ΠΚ] Εγκλήματα αλλοδαπών στην αλλοδαπή [άρθρο 7 ΠΚ] Εγκλήματα στην αλλοδαπή που τιμωρούνται πάντα κατά το ελληνικό δίκαιο [άρθρο 8 ΠΚ] Ακαταδίωκτο εγκλημάτων που τελέσθηκαν στην αλλοδαπή [άρθρο 9 ΠΚ] Υπολογισμός ποινών που εκτίθηκαν στην αλλοδαπή [άρθρο 10 ΠΚ]... 9 Η ΑΞΙΟΠΟΙΝΗ ΠΡΑΞΗ [Άρθρο 14 ΠΚ] Προϋποθέσεις πράξης παράλειψης ενδιαφέρουσας το Ποινικό Δίκαιο Η ειδική υπόσταση του εγκλήματος Το άδικο Ο καταλογισμός σε ενοχή Το αξιόποινο...14 Διακρίσεις εγκλημάτων...15 Εγκλήματα διαρκή και εγκλήματα στιγμιαία...16 Εγκλήματα ενέργειας και εγκλήματα παράλειψης...17 Ο ΤΟΠΟΣ ΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ [Άρθρο 16 ΠΚ]...19 Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ [Άρθρο 17 ΠΚ]...21

13 XIV ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ο ΑΔΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ 1. Ενάσκηση δικαιώματος ή εκπλήρωση καθήκοντος εκ του νόμου [άρθρο 20 ΠΚ] Σύγκρουση καθηκόντων Προσταγή [άρθρο 21 ΠΚ] Συναίνεση Μέρος Α Συναίνεση Μέρος Β Άμυνα Μέρος Α [άρθρο 22 ΠΚ] Άμυνα Μέρος Β [άρθρο 22 ΠΚ] Άμυνα Μέρος Γ [άρθρα ΠΚ] Κατάσταση ανάγκης που αποκλείει το άδικο [άρθρο 25 ΠΚ] Διαφορές άμυνας κατάστασης ανάγκης Διαφορές κατάστασης ανάγκης που αίρει το άδικο με την κατάσταση ανάγκης που αίρει τον καταλογισμό [άρθρα 25, 32 ΠΚ]...30 Ο ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ [Άρθρα ΠΚ]...31 Υπαιτιότητα [άρθρo 26 ΠΚ]...31 Δόλος [άρθρo 27 ΠΚ]...32 Αμέλεια [άρθρo 28 ΠΚ]...33 Εκ του αποτελέσματος διακρινόμενα εγκλήματα [άρθρo 29 ΠΚ]...34 Η πραγματική πλάνη [άρθρo 30 ΠΚ]...35 Νομική πλάνη [άρθρo 31 παρ. 2 ΠΚ]...35 Ποινικές πλάνες (συνέχεια)...36 Κατάσταση ανάγκης αποκλείουσα τον καταλογισμό [άρθρo 32 ΠΚ]...36 (Αν)ικανότητα προς καταλογισμό [άρθρo 34 ΠΚ]...37 Υπαίτια διατάραξη της συνείδησης [άρθρo 35 ΠΚ]...37 ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Ι. Απόπειρα - Μέρος Α...39 Ι. Απόπειρα - Μέρος Β...40 Ι. Απόπειρα - Μέρος Γ...41 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Α...42 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Β...43 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Γ...44 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Δ...45 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Ε...46 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος ΣΤ...47 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Ζ...48

14 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ XV ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Η...49 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Θ...50 ΙΙ. Συμμετοχή - Μέρος Ι...51 ΙΙ. Συμμετοχή - Ιδιαίτερες ιδιότητες ή σχέσεις [άρθρο 49 ΠΚ]...52 ΙΙ. Συμμετοχή - Αναγκαία συμμετοχή...52 ΠΟΙΝΕΣ - ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ [Άρθρα ΠΚ]...53 Είδη ποινικών κυρώσεων...53 ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ [Άρθρα ΠΚ] Στάδια δικαστικής επιμέτρησης της ποινής Μετατροπή στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική Μείωση του πλαισίου ποινής Το μειωμένο κατ' άρθρο 83 ΠΚ πλαίσιο ποινής Επαύξηση της απειλούμενης ποινής...59 ΣΥΡΡΟΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ [Άρθρα ΠΚ] Αποκλεισμός συρροής Συρροή εγκλημάτων «Ουσιαστική» και «Δικονομική» συρροή εγκλημάτων Συστήματα έκτισης των ποινών Ο σχηματισμός της συνολικής ποινής Το κατ εξακολούθηση έγκλημα - Μέρος Α Το κατ εξακολούθηση έγκλημα - Μέρος Β...67 ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ ΥΠΟ ΟΡΟ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΣΗ ΥΠΟ ΟΡΟ Ι. Αναστολή εκτέλεσης της ποινής υπό όρο [άρθρα ΠΚ]...69 ΙΙ. Απόλυση του καταδίκου υπό όρο [άρθρα Γ ΠΚ] Απόλυση υπό όρο Η εκτιθείσα ποινή στην υφ όρον απόλυση Απόλυση υπό όρο χωρίς τις τυπικές προϋποθέσεις των άρθρων ΠΚ [άρθρο 110Α ΠΚ] Απόλυση υπό τον όρο του κατ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση [άρθρα 110Β-110Γ ΠΚ, 283Α ΚΠΔ]...73 ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΩΣ ΤΙΜΩΡΗΤΗ ΠΡΑΞΗ Το έγκλημα ως τιμωρητή πράξη...75

15 XVI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΞΑΛΕΙΦΟΥΝ ΤΟ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟ Ι. Παραγραφή εγκλημάτων [άρθρα ΠΚ]...77 ΙΙ. Παραγραφή ποινών [άρθρα ΠΚ]...78 ΙΙΙ. Έγκληση [άρθρα ΠΚ]...79 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ [Άρθρα Δ ΠΚ]...83 ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ [Άρθρα ΠΚ]...85 ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΚΡΑΤΩΝ [Άρθρα ΠΚ]...87 ΕΓΚΛHΜΑΤΑ ΚΑΤA ΤΗΣ ΕΛΕYΘΕΡΗΣ AΣΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Ι. Εγκλήματα κατά πολιτικών σωμάτων και της κυβέρνησης...89 Βία κατά πολιτικού σώματος ή της Κυβέρνησης [άρθρο 157 ΠΚ]...89 Βία κατά πολιτικού κόμματος [άρθρο 157Α ΠΚ]...89 Νόθευση εκλογής ή ψηφοφορίας [άρθρο 158 ΠΚ]...90 Δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων [άρθρο 159 ΠΚ]...90 Δωροδοκία πολιτικών αξιωματούχων [άρθρο 159Α ΠΚ]...91 Διατάραξη συνεδριάσεων [άρθρο 160 ΠΚ]...91 ΙΙ. Εγκλήματα κατά τις εκλογές...92 Βία κατά εκλογέων [άρθρο 161 ΠΚ]...92 Εξαπάτηση εκλογέων [άρθρο 162 ΠΚ]...92 Παραβίαση της μυστικότητας της ψηφοφορίας [άρθρο 163 ΠΚ]...93 Νόθευση της εκλογής [άρθρο 164 ΠΚ]...93 Δωροδοκία κατά τις εκλογές [άρθρο 165 ΠΚ]...94 Διατάραξη της εκλογής [άρθρο 166 ΠΚ]...95 ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ Αντίσταση [άρθρο 167 ΠΚ]...97 Προσβολές κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας [άρθρο 168 ΠΚ] Απείθεια [άρθρο 169 ΠΚ]...98 Στάση [άρθρο 170 ΠΚ]...99 Θρασύτητα κατά της Αρχής [άρθρο 171 ΠΚ]...100

16 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ XVII Ελευθέρωση φυλακισμένου [άρθρο 172 ΠΚ] Απόδραση κρατουμένου [άρθρο 173 ΠΚ] Παραβίαση περιορισμού κατ οίκον με ηλεκτρονική επιτήρηση [άρθρο 173Α ΠΚ] Στάση κρατουμένων [άρθρο 174 ΠΚ] Αντιποίηση [άρθρο 175 ΠΚ] Αντιποίηση στολής ή τίτλου [άρθρο 176 ΠΚ] Παραβίαση κατάσχεσης [άρθρο 177 ΠΚ] Παραβίαση σφραγίδων που έθεσε η αρχή [άρθρο 178 ΠΚ] Παραβίαση φύλαξης της αρχής [άρθρο 179 ΠΚ] Βλάβη επίσημων κοινοποιήσεων [άρθρο 180 ΠΚ] Προσβολή συμβόλων του ελληνικού κράτους [άρθρο 181 ΠΚ] Παραβίαση περιορισμών διαμονής [άρθρο 182 ΠΚ] Παραβίαση περιοριστικών όρων για συγκεκριμένες κακουργηματικές πράξεις [άρθρο 182Α ΠΚ] ΕΠΙΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ Διέγερση [άρθρο 183 ΠΚ] Διέγερση σε διάπραξη κακουργήματος ή πλημμελήματος [άρθρο 184 ΠΚ] Δημόσιος εγκωμιασμός κακουργήματος [άρθρο 185 ΠΚ] Πρόκληση και προσφορά για την εκτέλεση κακουργήματος ή πλημμελήματος [άρθρο 186 ΠΚ] Εγκληματική οργάνωση [άρθρο 187 ΠΚ] Τρομοκρατικές πράξεις [άρθρο 187Α ΠΚ] Συμμετοχή σε αθέμιτο σωματείο [άρθρο 188 ΠΚ] Διατάραξη της κοινής ειρήνης [άρθρο 189 ΠΚ] Διατάραξη της ειρήνης των πολιτών [άρθρο 190 ΠΚ] Διασπορά ψευδών ειδήσεων [άρθρο 191 ΠΚ] Δημόσια πρόκληση σε βιαιοπραγίες [άρθρο 192 ΠΚ] Έγκλημα σε κατάσταση υπαίτιας μέθης [άρθρο 193 ΠΚ] Πρόσκληση σε συνεισφορά για χρηματικές ποινές [άρθρο 194 ΠΚ] Κατάρτιση ένοπλης ομάδας [άρθρο 195 ΠΚ] Διατάραξη συνεδριάσεων [άρθρο 197 ΠΚ] Κατάχρηση εκκλησιαστικού αξιώματος [άρθρο 196 ΠΚ] Καθύβριση θρησκευμάτων [άρθρο 199 ΠΚ] ΕΠΙΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ Κακόβουλη βλασφημία [άρθρο 198 ΠΚ] Καθύβριση θρησκευμάτων [άρθρο 199 ΠΚ] Διατάραξη θρησκευτικών συναθροίσεων [άρθρο 200 ΠΚ] Περιύβριση νεκρών [άρθρο 201 ΠΚ]...120

17 XVIII ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΓΙΑ ΣΤΡΑΤΕΥΣΗ Διέγερση αυτών που έχουν υποχρέωση στρατιωτικής υπηρεσίας [άρθρο 202 ΠΚ] Τεχνητή πρόκληση ανικανότητας για τη στρατιωτική υπηρεσία [άρθρο 203 ΠΚ] Απάτη για την αποφυγή της στράτευσης [άρθρο 204 ΠΚ] Παράνομη αποδημία [άρθρο 205 ΠΚ] Στρατολογία για ξένο κράτος [άρθρο 206 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ Παραχάραξη [άρθρο 207 ΠΚ] Κυκλοφορία παραχαραγμένων νομισμάτων [άρθρο 208 ΠΚ] Άρθρο 208Α ΠΚ Κιβδηλεία [άρθρο 209 ΠΚ] Κυκλοφορία κίβδηλων νομισμάτων [άρθρο 210 ΠΚ] Παράνομη έκδοση ανωνύμων ομολογιών [άρθρο 215 ΠΚ] Προπαρασκευαστικές πράξεις [άρθρο 211 ΠΚ] Άρθρο 215Α ΠΚ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ Πλαστογραφία [άρθρο 216 ΠΚ] Πλαστογραφία πιστοποιητικών [άρθρο 217 ΠΚ] Πλαστογραφία και κατάχρηση ενσήμων [άρθρο 218 ΠΚ] Υφαρπαγή ψευδούς βεβαίωσης [άρθρο 220 ΠΚ] Ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις [άρθρο 221 ΠΚ] Υπεξαγωγή εγγράφων [άρθρο 222 ΠΚ] Μετακίνηση οροσήμων [άρθρο 223 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Ψευδορκία [άρθρο 224 ΠΚ] Ψευδής ανώμοτη κατάθεση [άρθρο 225 ΠΚ] Ψευδής καταμήνυση [άρθρο 229 ΠΚ] Ψευδής καταμήνυση κατ αγνώστου [άρθρο 230 ΠΚ] Υπόθαλψη εγκληματία [άρθρο 231 ΠΚ] Παρασιώπηση εγκλημάτων [άρθρο 232 ΠΚ] Παραβίαση δικαστικής απόφασης [άρθρο 232Α ΠΚ] Απιστία δικηγόρων [άρθρο 233 ΠΚ] Παραβίαση της μυστικότητας δικαστικών συνεδριάσεων [άρθρο 234 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Δωροληψία υπαλλήλου [άρθρο 235 ΠΚ]...145

18 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ XIX Δωροδοκία υπαλλήλου [άρθρο 236 ΠΚ] Δωροληψία και δωροδοκία δικαστικών λειτουργών [άρθρο 237 ΠΚ] Εμπορία επιρροής - Μεσάζοντες [άρθρο 237Α ΠΚ] Δωροληψία και δωροδοκία στον ιδιωτικό τομέα [άρθρο 237Β ΠΚ] Κατάχρηση εξουσίας [άρθρο 239 ΠΚ] Παραβάσεις στην εκτέλεση των ποινών [άρθρο 240 ΠΚ] Παραβίαση οικιακού ασύλου [άρθρο 241 ΠΚ] Ψευδής βεβαίωση, νόθευση κ.λπ. [άρθρο 242 ΠΚ] Παράλειψη βεβαίωσης ταυτότητας [άρθρο 243 ΠΚ] Καταπίεση [άρθρα ΠΚ] Απεργία δημοσίων υπαλλήλων [άρθρο 247 ΠΚ] Παραβάσεις των ταχυδρομικών υπαλλήλων [άρθρο 248 ΠΚ] Παραβάσεις των τηλεγραφικών υπαλλήλων [άρθρο 249 ΠΚ] Παραβάσεις των τηλεφωνικών υπαλλήλων [άρθρο 250 ΠΚ] Παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου [άρθρο 252 ΠΚ] Παραβίαση του δικαστικού απορρήτου [άρθρο 251 ΠΚ] Αθέμιτη συμμετοχή [άρθρο 255 ΠΚ] Αποσιώπηση λόγου εξαίρεσης [άρθρο 254 ΠΚ] Απιστία σχετική με την υπηρεσία [άρθρο 256 ΠΚ] Εκμετάλλευση εμπιστευμένων πραγμάτων [άρθρο 257 ΠΚ] Υπεξαίρεση στην υπηρεσία [άρθρο 258 ΠΚ] Παράβαση καθήκοντος [άρθρο 259 ΠΚ] Ανυποταξία σε πολιτική αρχή [άρθρο 260 ΠΚ] Παρότρυνση υφισταμένων και ανοχή [άρθρο 261 ΠΚ] ΚΟΙΝΩΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ Εμπρησμός [άρθρο 264 ΠΚ] Εμπρησμός σε δάση [άρθρο 265 ΠΚ] Πλημμύρα [άρθρο 268 ΠΚ] Έκρηξη [άρθρο 270 ΠΚ] Παραβάσεις σχετικές με εκρηκτικές ύλες [άρθρο 272 ΠΚ] Κοινώς επικίνδυνη βλάβη [άρθρο 273 ΠΚ] Άρση ασφαλιστικών εγκαταστάσεων [άρθρο 275 ΠΚ] Πρόκληση ναυαγίου [άρθρο 277 ΠΚ] Δηλητηρίαση πηγών και τροφίμων [άρθρο 279 ΠΚ] Νοθεία τροφίμων [άρθρο 281 ΠΚ] Δηλητηρίαση της νομής των ζώων [άρθρο 282 ΠΚ] Διάδοση ασθένειας ζώων [άρθρο 283 ΠΚ] Παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών [άρθρο 284 ΠΚ]...169

19 XX ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Παραβίαση μέτρων για την πρόληψη επιζωότιων [άρθρο 285 ΠΚ] Παραβίαση των κανόνων της οικοδομικής [άρθρο 286 ΠΚ] Παραβίαση συμβάσεων προμήθειας [άρθρο 287 ΠΚ] Παρεμπόδιση αποτροπής κοινού κινδύνου και παράλειψη οφειλόμενης βοήθειας [άρθρο 288 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΤΩΝ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών [άρθρο 290 ΠΚ] Διατάραξη της ασφάλειας σιδηροδρόμων, πλοίων και αεροσκαφών [άρθρο 291 ΠΚ] Παρακώλυση συγκοινωνιών [άρθρο 292 ΠΚ] Εγκλήματα κατά της ασφάλειας των τηλεφωνικών επικοινωνιών [άρθρο 292Α ΠΚ] Παρακώλυση λειτουργίας πληροφοριακών συστημάτων [άρθρο 292Β ΠΚ] Άρθρο 292Γ Παρακώλυση της λειτουργίας άλλων κοινωφελών εγκαταστάσεων [άρθρο 293 ΠΚ] Παύση εργασίας [άρθρο 294 ΠΚ] Παρακώλυση προμήθειας ψωμιού [άρθρο 296 ΠΚ] Έκθεση πλοίου σε κίνδυνο με διενέργεια λαθρεμπορίου [άρθρο 297 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Ανθρωποκτονία από πρόθεση [άρθρο 299 ΠΚ] Ανθρωποκτονία με συναίνεση [άρθρο 300 ΠΚ] Συμμετοχή σε αυτοκτονία [άρθρο 301 ΠΚ] Ανθρωποκτονία από αμέλεια [άρθρο 302 ΠΚ] Παιδοκτονία [άρθρο 303 ΠΚ] Τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης [άρθρο 304 ΠΚ] Σωματική βλάβη νεογνού ή εμβρύου [άρθρο 304Α ΠΚ] Διαφήμιση μέσων τεχνητής διακοπής εγκυμοσύνης [άρθρο 305 ΠΚ] Έκθεση [άρθρο 306 ΠΚ] Παράλειψη λύτρωσης από κίνδυνο ζωής [άρθρο 307 ΠΚ] ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ Απλή σωματική βλάβη [άρθρο 308 ΠΚ] Απρόκλητη σωματική βλάβη [άρθρο 308Α ΠΚ] Επικίνδυνη σωματική βλάβη [άρθρο 309 ΠΚ] Βαριά σωματική βλάβη [άρθρο 310 ΠΚ] Θανατηφόρα βλάβη [άρθρο 311 ΠΚ] Πρόκληση βλάβης με συνεχή σκληρή συμπεριφορά [άρθρο 312 ΠΚ] Συμπλοκή [άρθρο 313 ΠΚ] Σωματική βλάβη από αμέλεια [άρθρο 314 ΠΚ]...192

20 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ XXI ΣΧΕΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΩΝ - ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ [Άρθρα ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Αρπαγή [άρθρο 322 ΠΚ] Αναγκαστική εξαφάνιση προσώπου [άρθρο 322Α ΠΚ] Εμπόριο δούλων [άρθρο 323 ΠΚ] Αντίσταση [άρθρο 167 ΠΚ] Εμπορία ανθρώπων [άρθρο 323Α ΠΚ] Διενέργεια ταξιδίων με σκοπό από τους μετέχοντες σε αυτά την τέλεση συνουσίας ή άλλων ασελγών πράξεων σε βάρος ανηλίκου (σεξουαλικός τουρισμός) [άρθρο 323Β ΠΚ] Αρπαγή ανηλίκων [άρθρο 324 ΠΚ] Παράνομη κατακράτηση [άρθρο 325 ΠΚ] Κατακράτηση παρά το Σύνταγμα [άρθρο 326 ΠΚ] Ακούσια απαγωγή [άρθρο 327 ΠΚ] Εκούσια απαγωγή [άρθρο 328 ΠΚ] Παράνομη βία [άρθρο 330 ΠΚ] Αυτοδικία [άρθρο 331 ΠΚ] Εξαναγκασμός σε παύση εργασίας [άρθρο 332 ΠΚ] Απειλή [άρθρο 333 ΠΚ] Διατάραξη οικιακής ειρήνης [άρθρο 334 ΠΚ] Απατηλή διέγερση σε μετανάστευση [άρθρο 335 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΖΩΗΣ Βιασμός [άρθρο 336 ΠΚ] Προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας [άρθρο 337 ΠΚ] Κατάχρηση σε ασέλγεια [άρθρο 338 ΠΚ] Αποπλάνηση παιδιών [άρθρο 339 ΠΚ] Απατηλή επίτευξη συνουσίας [άρθρο 341 ΠΚ] Κατάχρηση ανηλίκων σε ασέλγεια [άρθρο 342 ΠΚ] Ασέλγεια με κατάχρηση εξουσίας [άρθρο 343 ΠΚ] Αιμομιξία [άρθρο 345 ΠΚ] Ασέλγεια μεταξύ συγγενών [άρθρο 346 ΠΚ] Διευκόλυνση ακολασίας άλλων [άρθρο 348 ΠΚ] Πορνογραφία ανηλίκων [άρθρο 348Α ΠΚ] Προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους [άρθρο 348Β ΠΚ] Πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων [άρθρο 348Γ ΠΚ] Μαστροπεία [άρθρο 349 ΠΚ]...216

21 XXII ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εκμετάλλευση πόρνης [άρθρο 350 ΠΚ] Σωματεμπορία [άρθρο 351 ΠΚ] Ασέλγεια με ανήλικο έναντι αμοιβής [άρθρο 351Α ΠΚ] Προστασία της ιδιωτικής ζωής του ανήλικου θύματος [άρθρο 352Β ΠΚ] Πρόκληση σκανδάλου με ακόλαστες πράξεις [άρθρο 353 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΓΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Διατάραξη της οικογενειακής τάξης [άρθρο 354 ΠΚ] Απάτη σχετική με γάμο [άρθρο 355 ΠΚ] Διγαμία [άρθρο 356 ΠΚ] Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή [άρθρο 358 ΠΚ] Εγκατάλειψη εγκύου [άρθρο 359 ΠΚ] Παραμέληση εποπτείας ανηλίκου [άρθρο 360 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ Εξύβριση - Απρόκλητη έμπρακτη εξύβριση [άρθρα 361, 361Α ΠΚ] Άρθρο 361Β ΠΚ Δυσφήμηση [άρθρα 362, 363 ΠΚ] Δυσφήμηση ανώνυμης εταιρίας [άρθρο 364 ΠΚ] Προσβολή μνήμης νεκρού [άρθρο 365 ΠΚ] ΔΙΑΔΟΧΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ Άρθρα , 366, 367 ΠΚ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΠΟΡΡΗΤΩΝ Παραβίαση του απορρήτου των επιστολών [άρθρο 370 ΠΚ] Παραβίαση του απορρήτου της τηλεφωνικής επικοινωνίας και της προφορικής συνομιλίας [άρθρο 370Α ΠΚ] Άρθρο 370Β ΠΚ Παράνομη πρόσβαση σε πληροφοριακό σύστημα [άρθρο 370Γ ΠΚ] Άρθρο 370Δ ΠΚ Άρθρο 370Ε ΠΚ Παραβίαση επαγγελματικής εχεμύθειας [άρθρο 371 ΠΚ] ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Κλοπή [άρθρα 372, 374, 377, 378 ΠΚ] Νεκροσυλία [άρθρο 373 ΠΚ] Κλοπή χρήσης μεταφορικού μέσου [άρθρο 374Α ΠΚ] Υπεξαίρεση [άρθρα 375, 377, 378 ΠΚ] Παρασιώπηση εύρεσης [άρθρο 376 ΠΚ]...240

22 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ XXIII Ληστεία [άρθρο 380 ΠΚ] Φθορά ξένης ιδιοκτησίας [άρθρα 381, 382 ΠΚ] Φθορά ηλεκτρονικών δεδομένων [άρθρο 381Α ΠΚ] Άρθρο 381Β ΠΚ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Εκβίαση [άρθρο 385 ΠΚ] Απάτη [άρθρα 386, 387 ΠΚ] Απάτη με υπολογιστή [άρθρο 386Α ΠΚ] Απάτη περί τις ασφάλειες [άρθρο 388 ΠΚ] Απατηλή πρόκληση βλάβης [άρθρο 389 ΠΚ] Απιστία [άρθρο 390 ΠΚ] Αποφυγή πληρωμής εισιτηρίου [άρθρο 391 ΠΚ] Δόλια αποδοχή παροχών [άρθρο 392 ΠΚ] Αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος [άρθρο 394 ΠΚ] Παρακώλυση συναγωνισμού [άρθρο 396 ΠΚ] Καταδολίευση δανειστών [άρθρο 397 ΠΚ] Χρεοκοπία [άρθρο 398 ΠΚ - ήδη άρθρα 171 επ. ΠτωχΚ] Παρακώλυση άσκησης δικαιώματος [άρθρο 399 ΠΚ] Παράνομη αλιεία [άρθρο 400 ΠΚ] Αλιεία σε χωρικά ύδατα [άρθρο 401 ΠΚ] Παραπλάνηση ανηλίκων σε χρέη [άρθρο 403 ΠΚ] Τοκογλυφία [άρθρο 404 ΠΚ] Αισχροκέρδεια [άρθρο 405 ΠΚ] Παραπλάνηση σε χρηματιστηριακές πράξεις [άρθρο 406 ΠΚ] ΕΠΑΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΗΤΕΙΑ Επαιτεία [άρθρο 407 ΠΚ] Παραμέληση αποτροπής από επαιτεία ή αλητεία [άρθρο 409 ΠΚ] ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ...265

23 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 195 ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Αρπαγή [άρθρο 322 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η ελευθερία εν στενή εννοία, ήτοι η ελευθερία κίνησης, διαμονής σε ορισμένο τόπο και η αδιατάρακτη διαβίωση Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Σύλληψη άλλου β) Απαγωγή άλλου γ) Παράνομη κατακράτηση άλλου Ώστε να τον αποστερεί από την προστασία της Πολιτείας και ιδίως η περιαγωγή του σε ομηρία ή παρόμοια κατάσταση α) Με απάτη β) Με βία γ) Με απειλή βίας ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ Αν η πράξη έγινε με σκοπό να εξαναγκασθεί ο παθών ή κάποιος άλλος σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή για την οποία δεν υπάρχει υποχρέωσή του, απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση ΣΗΜ: Απαγωγή είναι η απομάκρυνση του προσώπου, παρά τη θέλησή του από το συνήθη τόπο διαμονής του ή την επαγγελματική του εγκατάσταση και η θέση του υπό την εξουσία του παρακρατούντος Με τη σύλληψη ο παθών υποβάλλεται υπό τη φυσική εξουσία του δράστη και έτσι αδυνατεί να επικαλεστεί τη συνδρομή της Πολιτείας προς απαλλαγή του από την κατάσταση αυτή Κατακράτηση είναι η παρεμπόδιση κάποιου να απομακρυνθεί αυτοβούλως από το σημείο όπου κρατείται Αποστέρηση της προστασίας της Πολιτείας είναι η κατάσταση όπου κάποιος θέτει ένα άλλο πρόσωπο υπό τη δική του αυθαίρετη εξουσία με τρόπο που να τον αποκόπτει από την ομαλή συνθήκη βίου, όπου τελικά δεν μπορεί να ασκηθεί η προστασία του νόμου Περιαγωγή σε κατάσταση στέρησης ελευθερίας είναι η κατακράτηση διαρκείας στη διάθεση του δράστη, προκειμένου να επιτευχθούν οι όροι που τέθηκαν από τον τελευταίο Κατάσταση ομηρείας είναι αυτή της πλήρους στέρησης της ελευθερίας με την κατακράτηση έγκλειστου του παθόντος, ώστε να μην μπορεί να επικαλεστεί τη συνδρομή της Πολιτείας προς απαλλαγή του από την κατάσταση στην οποία υπήχθη Είναι διαρκές έγκλημα

24 196 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Αναγκαστική εξαφάνιση προσώπου [άρθρο 322Α ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η ελευθερία εν στενή εννοία, ήτοι η ελευθερία κίνησης, διαμονής σε ορισμένο τόπο και η αδιατάρακτη διαβίωση Κρατικοί υπάλληλοι ή πρόσωπα ή ομάδες προσώπων που ενεργούν με την άδεια, υποστήριξη ή συναίνεση του κράτους (Γνήσιο ιδιαίτερο έγκλημα) Ιεραρχικά ανώτερος (Γνήσιο ιδιαίτερο έγκλημα) Τέλεση αναγκαστικής εξαφάνισης α) Γνώση ή συνειδητή παράβλεψη πληροφοριών περί τέλεσης από ιεραρχικά κατώτερο του εγκλήματος της αναγκαστικής εξαφάνισης Άρνηση παραδοχής της στέρησης της ελευθερίας ή απόκρυψη της τύχης ή του τόπου όπου βρίσκεται το εξαφανισμένο πρόσωπο Θέση εξαφανισμένου προσώπου εκτός της προστασίας του νόμου ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ β) Μη λήψη αναγκαίων και εύλογων μέτρων, εντός της εξουσίας του, για πρόληψη, ή καταστολής της αναγκαστικής εξαφάνισης ή για παραπομπή του ζητήματος στις αρμόδιες αρχές προς έρευνα και ποινική δίωξη Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΣΗΜ.: Ως αναγκαστική εξαφάνιση θεωρείται η σύλληψη, η κράτηση, η αρπαγή ή οποιαδήποτε άλλη μορφή στέρησης της ελευθερίας, η οποία ακολουθείται από άρνηση παραδοχής της στέρησης της ελευθερίας ή από απόκρυψη της τύχης ή του τόπου όπου βρίσκεται το εξαφανισμένο πρόσωπο, γεγονός το οποίο θέτει το πρόσωπο εκτός της προστασίας του νόμου [παρ. 2] Διακεκριμένες περιπτώσεις [322Β παρ. 1 ΠΚ] Προβλέπεται έγκλημα εκ του αποτελέσματος διακρινόμενο (29 ΠΚ) σε περίπτωση θανάτου του θύματος [322Β παρ. 2 ΠΚ] Προβλέπεται ελαφρυντική περίσταση για αυτόν που συνεισφέρει ουσιαστικά στον εντοπισμό του εξαφανισμένου προσώπου εν ζωή ή καθιστά δυνατή τη διαλεύκανση υποθέσεων αναγκαστικής εξαφάνισης ή τον εντοπισμό των δραστών μιας αναγκαστικής εξαφάνισης [322Γ παρ. 1 ΠΚ] Υποχρεωτική η παρεπόμενη ποινή της στέρησης των πολιτικών δικαιωμάτων του καταδικασθέντος [322Γ παρ. 2 ΠΚ] Προσταγή προϊσταμένου (21 ΠΚ) που αφορά στις πράξεις των άρθρων 322Α και 322Β ουδέποτε αποκλείει τον άδικο χαρακτήρα τους [322Γ παρ. 3 ΠΚ] Όταν το έγκλημα τελείται υπό καθεστώς σφετερισμού του δημοκρατικού πολιτεύματος, η προθεσμία της παραγραφής αρχίζει μόλις αποκατασταθεί η νόμιμη εξουσία [322Γ παρ. 4 ΠΚ] Δικαίωμα παθόντος για αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση έναντι του δράστη και του Δημοσίου (ευθύνη εις ολόκληρον) [322Γ παρ. 5 ΠΚ] Είναι έγκλημα διαρκές

25 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 197 Εμπόριο δούλων [άρθρο 323 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία α) Ενέργεια εμπορίου δούλων α) Σύλληψη, απόκτηση ή διάθεση ατόμου με σκοπό να το κάνει δούλο β) Απόκτηση δούλου με σκοπό τη μεταπώληση ή την ανταλλαγή του γ) Παραχώρηση με πώληση ή ανταλλαγή αποκτημένου δούλου ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε β) Ενέργεια πράξεων υποστηρικτικών του εμπορίου δούλων δ) Κάθε πράξη εμπορίου ή μεταφοράς δούλων α) Ανάληψη οποιασδήποτε υπηρεσίας σε πλοίο, εν γνώσει του ότι προορίζεται για τη διενέργεια εμπορίου δούλων ή χρησιμοποιείται ήδη για το σκοπό αυτό β) Εκούσια παραμονή στην υπηρεσία σε πλοίο εν γνώσει του προορισμού ή της χρησιμοποίησης αυτού για τον ως άνω σκοπό γ) Άμεση ή έμμεση συντέλεση στη ναύλωση πλοίου εν γνώσει ότι αυτή αποβλέπει στη διενέργεια εμπορίου δούλων δ) Μεταφορά δούλων από τόπο σε τόπο, χωρίς σκοπό εμπορίας και χωρίς σκοπό απελευθέρωσής τους ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από τον συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ Όπου προβλέπεται η πράξη να τελείται με σκοπό την πρόκληση ορισμένου αποτελέσματος, απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού Όπου προβλέπεται να έχει τελεστεί η πράξη εν γνώσει ορισμένου περιστατικού, απαιτείται τουλάχιστον αναγκαίος δόλος (άμεσος δόλος β βαθμού) ΣΗΜ.: Δουλεία είναι «η κατάστασις ατόμου υποκειμένου εις τας περί δικαίου της ιδιοκτησίας αρχάς ή τινάς εξ αυτών», ενώ στην έννοια της εμπορίας δούλων περιλαμβάνεται «πάσαν πράξιν συλλήψεως, αποκτήσεως, διαθέσεως ατόμου σκοπούσαν εις την δουλείαν υπαγωγήν του, πάσαν πράξιν προσκτήσεως δούλου επί σκοπώ μεταπωλήσεως ή ανταλλαγής αυτού, πάσαν πράξιν παραχωρήσεως κεκτημένου δούλου διά πράξεως πωλήσεως ή ανταλλαγής, και εν γένει πάσαν πράξιν εμπορίας ή μεταφοράς δούλων» (άρθρο 1 της Διεθνούς Συμβάσεως της Γενεύης της 25ης Σεπτεμβρίου 1926 περί δουλείας, που κυρώθηκε από την Ελλάδα με το Ν 4473/1930. Βλ. και άρθρο 7 εδ. α του ΝΔ 1145 της 3-5/ «Περί κυρώσεως συμπληρωματικής συμβάσεως διά την κατάργησιν της Δουλείας, της Εμπορίας των Δούλων και παρεμφερών προς την Δουλείαν θεσμών και πρακτικής»).

26 198 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Εμπορία ανθρώπων [άρθρο 323Α ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία α) Πρόσληψη ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Διακίνηση ή εμπορία ανθρώπων με εξαναγκαστικά μέσα [παρ. 1] β) Μεταφορά εντός ή εκτός της Επικράτειας γ) Προώθηση εντός ή εκτός της Επικράτειας δ) Κατακράτηση ε) Υπόθαλψη στ) Παράδοση με ή χωρίς αντάλλαγμα σε άλλον ζ) Παραλαβή από άλλον προσώπου Με τη χρήση βίας, απειλής βίας ή άλλων εξαναγκαστικών μέσων, ή με επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας ή με απαγωγή ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ + Σκοπός αφαίρεσης οργάνων του σώματος του προσώπου ή εκμετάλλευσης της εργασίας του. Απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού. Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση ΣΗΜ.: Αν ο σκοπός του δράστη είναι άλλος, πρόκειται για την πράξη του άρθρου 351 ΠΚ (σωματεμπορία) Στην παρ. 4 προβλέπονται οι επιβαρυντικές περιστάσεις: α) Η πράξη να στρέφεται κατά ανηλίκου, β) Η πράξη να τελείται κατ επάγγελμα [13στ ΠΚ], γ) Η πράξη να τελείται από υπάλληλο [13α, 263Α ΠΚ], ο οποίος κατά την άσκηση της υπηρεσίας του ή επωφελούμενος από την ιδιότητά του διαπράττει ή συμμετέχει με οποιονδήποτε τρόπο στην πράξη, δ) η πράξη να είχε ως αποτέλεσμα την ιδιαίτερα σοβαρή βλάβη της υγείας του παθόντος ή την έκθεση της ζωής του σε σοβαρό κίνδυνο Στρατολόγηση ανηλίκων για ένοπλες συγκρούσεις [παρ. 5] Εμπορία ανθρώπων εκ του αποτελέσματος διακρινόμενη [παρ. 6] α) Πρόσληψη ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Διακίνηση ή εμπορία ανθρώπων με απατηλά μέσα [παρ. 2] β) Μεταφορά εντός ή εκτός της Επικράτειας γ) Προώθηση εντός ή εκτός της Επικράτειας δ) Κατακράτηση ε) Υπόθαλψη στ) Παράδοση με ή χωρίς αντάλλαγμα σε άλλον ζ) Παραλαβή από άλλον προσώπου Απόσπαση της συναίνεσης του προσώπου για τις εν λόγω πράξεις, με τη χρήση απατηλών μέσων ή παράσυρση αυτού με εκμετάλλευση της ευάλωτης θέσης του, με υποσχέσεις, δώρα, πληρωμές ή παροχή άλλων ωφελημάτων ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ + Σκοπός αφαίρεσης οργάνων του σώματος του προσώπου ή εκμετάλλευσης της εργασίας του. Απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού. Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση

27 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 199 ΑΝΤΙΚΕΙΜΞΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Αποδοχή της εργασίας των παθόντων προσώπων [παρ. 3] ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Απαιτείται τουλάχιστον αναγκαίος δόλος (άμεσος δόλος β βαθμού - «εν γνώσει») Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση

28 200 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Διενέργεια ταξιδίων με σκοπό από τους μετέχοντες σε αυτά την τέλεση συνουσίας ή άλλων ασελγών πράξεων σε βάρος ανηλίκου (σεξουαλικός τουρισμός) [άρθρο 323Β ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία του ανηλίκου ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Οργάνωση β) Χρηματοδότηση γ) Κατεύθυνση δ) Εποπτεία ε) Διαφήμιση στ) Μεσολάβηση σε διενέργεια ζ) Συμμετοχή Ταξίδια (με σκοπό την τέλεση συνουσίας ή άλλων ασελγών πράξεων σε βάρος ανηλίκου) ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ + Σκοπός τέλεσης συνουσίας ή άλλων ασελγών πράξεων σε βάρος ανηλίκου. Απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού. Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση Αρπαγή ανηλίκων [άρθρο 324 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία του ανηλίκου ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Αφαίρεση ανηλίκου [α μορφή τέλεσης] β) Υποστήριξη της εκούσιας διαφυγής του [β μορφή τέλεσης] Από τους γονείς, επιτρόπους ή από οποιονδήποτε δικαιούται να μεριμνήσει για το πρόσωπό του ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ ΣΗΜ: Αφαίρεση είναι η απομάκρυνση του ανηλίκου από τον τόπο της διαμονής του σε άλλον, με τέτοιο τρόπο ώστε αυτός που πραγματικά ασκεί την επιμέλειά του κατά το νόμο ή με δικαστική απόφαση, να στερείται της δυνατότητας ανατροφής και επίβλεψής του Η υποστήριξη της εκούσιας διαφυγής του ανηλίκου μπορεί να συντελεσθεί με θετική ενέργεια ή παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας ή και με την παράταση της παράνομης κατάστασης διαφυγής του Ο έχων την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου καθορίζεται από τις διατάξεις του ΑΚ και μπορεί να έχει ορισθεί και με δικαστική απόφαση Αν με συμφωνία μόνο των συζύγων που δεν έχει επικυρωθεί από δικαστήριο, έχει ανατεθεί η επιμέλεια στον έναν από αυτούς, ο άλλος δεν διαπράττει αρπαγή αλλά αυτοδικία Κακουργηματική αρπαγή ανηλίκων: α) Επί ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε το 14ο έτος, β) Αν ο υπαίτιος τέλεσε την πράξη από κερδοσκοπία ή με σκοπό να μεταχειρισθεί τον ανήλικο σε ανήθικες ασχολίες ή να επιτύχει τη μεταβολή της οικογενειακής τάξης του, γ) Αν ο υπαίτιος τέλεσε την πράξη με σκοπό να εισπράξει λύτρα ή να εξαναγκάσει σε πράξη ή παράλειψη Είναι έγκλημα διαρκές

29 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 201 Παράνομη κατακράτηση [άρθρο 325 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Κατακράτηση άλλου χωρίς τη θέλησή του [α μορφή τέλεσης] β) Οποιαδήποτε άλλη πράξη αποστέρησης της ελευθερίας άλλου [β μορφή τέλεσης] Πραγματική στέρηση της ελευθερίας άλλου ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Με πρόθεση: Κάθε μορφή δόλου ΣΗΜ: Κατακράτηση άλλου υπάρχει σε κάθε περίπτωση, κατά την οποία περιορίζεται κάποιος σε ένα κλειστό χώρο, από τον οποίο δεν μπορεί να εξέλθει. Δεν έχει σημασία η μικρή ή μεγάλη διάρκεια της κατακράτησης του θύματος. Κατακράτηση υπάρχει και όταν ακόμη το θύμα αποκλείεται σε κάποιο χώρο για ελάχιστο χρόνο Στέρηση της ελευθερίας με άλλο τρόπο υπάρχει, όταν το θύμα εμποδίζεται να κινηθεί στο χώρο είτε με τη χρήση σωματικής βίας επάνω του είτε με την παρεμβολή φυσικών ή τεχνητών εμποδίων είτε με απειλές ή με την άσκηση ψυχολογικής βίας ή με απατηλά μέσα κ.λπ. Κατακράτηση παρά το Σύνταγμα [άρθρο 326 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Υπάλληλος [13α ΠΚ] στα καθήκοντα του οποίου κείται το δικαίωμα σύλληψης ή κράτησης: Ιδιαίτερο έγκλημα Παραβίαση μίας από τις διατάξεις του άρθρου 6 Συντ. α) Παράνομη σύλληψη κάποιου χωρίς ένταλμα σύλληψης και χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του αυτοφώρου [6 παρ. 1 Συντ.] β) Μη τήρηση των σχετικών προθεσμιών προσαγωγής του συλληφθέντος [6 παρ. 2 και 3 Συντ.] ΥΠΟΚ. ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ ΣΗΜ: Άρθρο 6 Συντ.: «1. Κανένας δεν συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται χωρίς αιτιολογημένο δικαστικό ένταλμα, που πρέπει να επιδοθεί τη στιγμή που γίνεται η σύλληψη ή η προφυλάκιση. Εξαιρούνται τα αυτόφωρα εγκλήματα. 2. Όποιος συλλαμβάνεται για αυτόφωρο έγκλημα ή με ένταλμα προσάγεται στον αρμόδιο ανακριτή το αργότερο μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες από τη σύλληψη, αν όμως η σύλληψη έγινε έξω από την έδρα του ανακριτή, η προσαγωγή γίνεται μέσα στον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μεταγωγή του. Ο ανακριτής οφείλει, μέσα σε τρεις ημέρες από την προσαγωγή, είτε να απολύσει τον συλληφθέντα είτε να εκδώσει ένταλμα φυλάκισης. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται για δύο ημέρες, αν το ζητήσει αυτός που έχει προσαχθεί, ή σε περίπτωση ανώτερης βίας που βεβαιώνεται αμέσως με απόφαση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου. 3. Όταν περάσει άπρακτη καθεμία από τις δύο αυτές προθεσμίες, κάθε δεσμοφύλακας ή άλλος, είτε πολιτικός υπάλληλος είτε στρατιωτικός, στον οποίο έχει ανατεθεί η κράτηση εκείνου που έχει συλληφθεί, οφείλει να τον απολύσει αμέσως. Οι παραβάτες τιμωρούνται για παράνομη κατακράτηση και υποχρεούνται να επανορθώσουν κάθε ζημία που έγινε στον παθόντα και να τον ικανοποιήσουν για ηθική βλάβη με χρηματικό ποσό, όπως νόμος ορίζει. 4. Νόμος ορίζει το ανώτατο όριο διάρκειας της προφυλάκισης, που δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος στα κακουργήματα και τους έξι μήνες στα πλημμελήματα. Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις τα ανώτατα αυτά όρια μπορούν να παραταθούν για έξι και τρεις μήνες, αντίστοιχα, με απόφαση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου. Απαγορεύεται η υπέρβαση των ανώτατων ορίων της προφυλάκισης με τη διαδοχική επιβολή του μέτρου αυτού για επί μέρους πράξεις της ίδιας υπόθεσης» Πρόκειται για λευκό ποινικό νόμο Στο έγκλημα του άρθρου 326 ΠΚ θύμα μπορεί να είναι μόνον ο συλληφθείς ή ο κρατούμενος

30 202 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Ακούσια απαγωγή [άρθρο 327 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Ο ελεύθερος αυτοκαθορισμός της γυναίκας σχετικά με το άτομο, με το οποίο θα τελέσει γάμο ή θα συνάψει σχέση ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Απαγωγή β) Παράνομη κατακράτηση α) Γυναίκας χωρίς τη θέλησή της β) Γυναίκας με διαταραγμένη νόηση γ) Γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί λόγω απώλειας της συνείδησης ή διανοητικής ατέλειας ή για άλλο λόγο ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ + Σκοπός γάμου ή ακολασίας. Απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού. Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση ΣΗΜ: Αν τελέστηκε με τη γυναίκα που έχει απαχθεί ο γάμος στον οποίο απέβλεπε η απαγωγή, η ποινική δίωξη ασκείται μόνο μετά την ακύρωσή του [329 ΠΚ]: Εισάγεται αρνητική δικονομική προϋπόθεση της ποινικής δίωξης Εκούσια απαγωγή [άρθρο 328 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Το δικαίωμα επιμέλειας των γονέων κ.λπ. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Απαγωγή β) Παράνομη κατακράτηση Γυναίκας άγαμης και ανήλικης με τη θέλησή της Χωρίς τη συγκατάθεση των προσώπων που έχουν την ανήλικη στην εξουσία τους ή που έχουν σύμφωνα με το νόμο το δικαίωμα να φροντίζουν για το πρόσωπό της ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ + Σκοπός γάμου ή ακολασίας. Απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού. Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση ΣΗΜ: Αν τελέστηκε με τη γυναίκα που έχει απαχθεί ο γάμος στον οποίο απέβλεπε η απαγωγή, η ποινική δίωξη ασκείται μόνο μετά την ακύρωσή του [329 ΠΚ]: Εισάγεται αρνητική δικονομική προϋπόθεση της ποινικής δίωξης

31 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 203 Παράνομη βία [άρθρο 330 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η ελευθερία του σχηματισμού και της εκδήλωσης της βούλησης ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Εκδήλωση εκ μέρους του δράστη μιας συμπεριφοράς που είναι πρόσφορη (κατάλληλη) να εξαναγκάσει άλλον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή για τις οποίες δεν έχει υποχρέωση το θύμα α) Με σωματική βία β) Με απειλή σωματικής βίας γ) Με απειλή άλλης παράνομης πράξης ή παράλειψης Εξαναγκασμός του θύματος σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή ΥΠΟΚ. ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπου τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ ΣΗΜ: Εξαναγκασμός σε πράξη υπάρχει σε κάθε περίπτωση, κατά την οποία επιβάλλεται σε κάποιον να προβεί σε ορισμένη ενέργεια που δεν είναι υποχρεωμένος να την κάνει Εξαναγκασμός σε παράλειψη υπάρχει αντίστοιχα σε κάθε περίπτωση, κατά την οποία επιβάλλεται σε κάποιον να απόσχει από ορισμένη ενέργεια και να μην την κάνει, μολονότι δεν έχει καμία υποχρέωση γι αυτό Εξαναγκασμός σε ανοχή υπάρχει σε κάθε περίπτωση, κατά την οποία επιβάλλεται σε κάποιον να υπομείνει ορισμένη ενέργεια ενός άλλου, που δεν είναι υποχρεωμένος να την υπομείνει και υπό διαφορετικές συνθήκες θα την απέκρουε Σωματική βία είναι η άμεση άσκηση φυσικής δύναμης προς άρση πραγματικής ή τεκμαιρόμενης αντίστασης. Νοείται τόσο ως vis absoluta όσο και ως vis compulsiva Απειλή είναι μια ρητή ή σιωπηρή παράσταση κακού, του οποίου η επέλευση εξαρτάται από το αν ο απειλούμενος δεν θα υποκύψει στη θέληση του απειλούντος πρέπει η πραγματοποίηση του κακού να εμφανίζεται ότι απόκειται στην εξουσία του απειλούντος, έστω και με τον έμμεσο επηρεασμό τρίτου. Δεν έχει σημασία αν ο απειλών έχει πραγματική πρόθεση πραγματοποίησης του κακού αρκεί η απειλή αντικειμενικά να φαίνεται σοβαρή, δηλ. τουλάχιστον να είναι ικανή να προκαλέσει έστω και αμφιβολίες στον απειλούμενο για την πραγματοποίησή της Η απειλή σωματικής βίας μπορεί να στρέφεται κατά του παθόντος ή κατά των οικείων του, όχι όμως κατ άλλων τρίτων [13β ΠΚ] Απειλή παράνομης πράξης ή παράλειψης υπάρχει, όταν η εξαγγελία του κακού που πρόκειται να υποστεί ο εξαναγκαζόμενος έρχεται σε αντίθεση με το νόμο ή γίνεται χωρίς να έχει δικαίωμα να εξαγγείλει τέτοιο κακό ο δράστης Αυτοδικία [άρθρο 331 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Ο δικαιοδοτικός μηχανισμός της Πολιτείας που επιβάλει στους πολίτες το χρέος να καταφεύγουν στα Δικαστήρια για την επίλυση των διαφορών τους και να αποφεύγουν την αυθαίρετη ικανοποίηση των αξιώσεών τους ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Αξίωση που απορρέει από πραγματικό ή φανταστικό δικαίωμα Αμφισβήτηση του σχετικού δικαιώματος από άλλον Αξίωση δικαστικά επιδιώξιμη Αυθαίρετη άσκηση της σχετικής αξίωσης ΥΠΟΚ. ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ ΣΗΜ: Η αξίωση αποτελεί εννοιολογικό περιεχόμενο κάθε δικαιώματος, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση μπορεί να είναι είτε πραγματικό, να το έχει δηλ. στ αλήθεια ο δράστης, είτε φανταστικό, να νομίζει δηλ. ότι το έχει ενώ αυτό δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα Η αμφισβήτηση του πραγματικού ή φανταστικού δικαιώματος που επικαλείται ή διεκδικεί κάποιος μπορεί να γίνει με οποιονδήποτε τρόπο, είτε δηλ. με πραγματικές ενέργειες και υποδείξεις είτε με νομικές πράξεις ή ενέργειες, όπως λ.χ. η έγερση αγωγής, η αποστολή εξώδικης πρόσκλησης κ.λπ. Εάν δεν αμφισβητείται το σχετικό δικαίωμα δεν μπορεί να γίνει λόγος για αυτοδικία Αυθαίρετη είναι η άσκηση της σχετικής αξίωσης, όταν ο δράστης ικανοποιεί από μόνος του την αξίωση που πραγματικά έχει ή νομίζει ότι έχει, παρακάμπτοντας την ενδεδειγμένη σ αυτές τις περιπτώσεις δικαστική οδό

32 204 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Εξαναγκασμός σε παύση εργασίας [άρθρο 332 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η ελευθερία της εργασίας ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Εξαναγκασμός άλλου να λάβει μέρος σε ένωση που σκοπό έχει την ομαδική παύση της εργασίας για να επιτύχει τη μεταβολή των όρων που διέπουν τη σχετική σύμβαση β) Παρεμπόδιση άλλου να αποχωρήσει από μια τέτοια ένωση Με βία ή απειλή ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ Απειλή [άρθρο 333 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η ελευθερία σχηματισμού και πραγματοποίησης της βούλησης κάθε ατόμου ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Εκδήλωση συμπεριφοράς που είναι πρόσφορη να προκαλέσει σε άλλον τρόμο ή ανησυχία α) Με απειλή βίας β) Με απειλή άλλης παράνομης πράξης ή παράλειψης Δημιουργία στον άλλον τρόμου ή ανησυχίας ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ

33 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ 205 Διατάραξη οικιακής ειρήνης [άρθρο 334 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Το άσυλο της κατοικίας και η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε α) Κατοικία άλλου ή χώρος που χρησιμοποιεί για την εργασία του ή άλλος περίκλειστος χώρος [παρ. 1] β) Κατοικία άλλου κ.λπ., αλλά και τα πρόσωπα ή πράγματα ή οι εγκαταστάσεις που προσβάλει ο δράστης και συνδέονται με την έκδοση εφημερίδων, περιοδικών ή βιβλίων [παρ. 2] γ) Κατάστημα ή χώρος μιας δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας ή ΝΠΔΔ ή επιχείρησης κοινής ωφελείας [παρ. 3] α) Παράνομη είσοδος σε κατοικίες και λοιπούς χώρους [α μορφή τέλεσης - παρ. 1, 2 και 3] β) Παραμονή στους σχετικούς χώρους παρά τη θέληση του δικαιούχου [β μορφή τέλεσης - παρ. 1, 2 και 3] γ) Πράξεις βίας εναντίον προσώπων ή πραγμάτων που συνδέονται με εκδοτικές επιχειρήσεις [γ μορφή τέλεσης - παρ. 2] δ) Φθορά ξένης ιδιοκτησίας που συνδέεται με εκδοτικές επιχειρήσεις [δ μορφή τέλεσης - παρ. 2] Πρόκληση διακοπής ή διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής της υπηρεσίας [παρ. 3] ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ, εκτός από την παρεμπόδιση της ελεύθερης έκδοσης και κυκλοφορίας εφημερίδων, περιοδικών ή βιβλίων, για την οποία απαιτείται άμεσος δόλος α βαθμού Έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση ΣΗΜ: Το άρθρο 334 ΠΚ προστατεύει με την πιο πλατιά έννοια όλους τους χώρους που χρησιμοποιεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή. Αντίθετα το άρθρο 189 ΠΚ προστατεύει τις κατοικίες και τα άλλα ακίνητα ως στοιχεία της ιδιοκτησίας του ατόμου, η οποία πρέπει να διαφυλαχθεί από την καταστροφική μανία του συγκεντρωμένου σε μια συνάθροιση πλήθους Προβλέπεται προνομιούχα μορφή του αδικήματος σε περίπτωση που η παράνομη είδοσος ή παραμονή γίνεται κατά το χρόνο μη διεξαγωγής της υπηρεσίας με σκοπό την παρακώλυση αυτής Απατηλή διέγερση σε μετανάστευση [άρθρο 335 ΠΚ] Προστατευόμενο έννομο αγαθό: Η προσωπική ελευθερία του ατόμου ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Όποιος: Κοινό έγκλημα. Δράστης αυτού μπορεί να είναι οποιοσδήποτε Κατάπειση άλλου σε μετανάστευση εκ της ημεδαπής Από κερδοσκοπία και με δόλιο τρόπο ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ Κάθε μορφή δόλου, όπως τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 18, 26 και 27 παρ. 1 ΠΚ

34