ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

Transcript

1 ΙΔΡΥΜΑ : Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ : ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ : ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟ :ΠΤΥΧΙΟ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ «ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ Α.Μ. 40 ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΑΪΜΗ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΒΑΛΑ 2005

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στα πλαίσια της Πτυχιακής Εργασίας, μου ανατέθηκε να διαπραγματευτώ το θέμα «Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα». Το θέμα αυτό αφορά όλες τις εναλλακτικές λύσεις που προσφέρονται στους επιχειρηματίες προκειμένου να αντλήσουν κεφάλαια για την ίδρυση ή επέκταση της εταιρείας τους. Μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων μου πιστεύω ότι ανταποκρίθηκα στην ανατεθείσα εργασία. Για τυχόν παραλείψεις και αδυναμίες ζητώ την ανοχή και ευμενή κρίση του επιβλέποντα καθηγητή. ΜΑΡΤΙΟΣ 2005, ΚΑΒΑΛΑ 1

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στις νέες συνθήκες της οικονομίας καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική η ενημέρωση, πληροφόρηση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων σχετικά με τους τρόπους χρηματοδότησης που υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα. H ωρίμανση της ελληνικής τραπεζικής αγοράς και η εμφάνιση νέων χρηματοδοτικών προγραμμάτων διευρύνουν τις επιλογές των ελεύθερων επαγγελματιών που θέλουν σήμερα να δανειοδοτηθούν, γιατί επιθυμούν να εξελιχθούν, να γίνουν ανταγωνίσιμοι στην αγορά και να αποκομίσουν κέρδη. Κάθε επιχειρηματίας μπορεί να αποκτήσει όλα όσα είναι απαραίτητα για το ξεκίνημα ή την ανανέωση της επιχείρησής του, επωφελούμενος από τις ευέλικτες, προνομιακές λύσεις που του παρουσιάζονται. Οι μηχανισμοί χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι οποίοι θα αναλυθούν είναι οι ακόλουθοι: ο τραπεζικός δανεισμός, η χρηματοδοτική μίσθωση (leasing), τα πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring), τα επιχειρηματικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου (venture capital), τα ευρωπαϊκά προγράμματα και οι εταιρείες αμοιβαίων εγγυήσεων. 2

4 ΟΡΙΣΜΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απευθυνόμενη στα κράτη μέλη, στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, ζητάει να εφαρμόζουν έναν κοινό ορισμό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εν τούτοις, τα κράτη μέλη και τα δύο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν είναι υποχρεωμένα να συμμορφωθούν. Όμως, η συμμόρφωση με αυτόν τον ορισμό είναι υποχρεωτική, όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, για να υπάρχει το όφελος της ευνοϊκής μεταχείρισης για τις ΜΜΕ σε σχέση με τις άλλες επιχειρήσεις, εφόσον τέτοια μεταχείριση επιτρέπεται από την κοινοτική νομοθεσία. Η παρούσα σύσταση δίνει τους ακόλουθους ορισμούς: οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις απασχολούν λιγότερους από 250 μισθωτούς. Ο κύκλος εργασιών τους πρέπει να είναι μικρότερος από 40 εκατ. ευρώ ή ο ετήσιος ισολογισμός τους κατώτερος από 27 εκατ. ευρώ. οι μικρές επιχειρήσεις απασχολούν από 10 ως 49 μισθωτούς. Πρέπει να έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο από 7 εκατ. ευρώ ή ισολογισμό που δεν υπερβαίνει τα 5 εκατ. ευρώ. οι πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι οι επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 10 μισθωτούς. Η απώλεια της ποιότητας της μεσαίας, της μικρής ή της πολύ μικρής επιχείρησης ισχύει μόνο εάν αυτές υπερβούν τα όρια σε δύο διαδοχικά οικονομικά έτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να τροποποιήσει τη σύσταση, ιδίως τα επίπεδα των ορίων, όταν επιθυμεί και κατά κανόνα κάθε 4 έτη. Η Επιτροπή χρησιμοποιεί αυτόν τον ορισμό σε όλα τα κοινοτικά προγράμματα που εφαρμόζονται και τα οποία αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις Βλ. : 3

5 ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ Αναλυτικά, οι παράμετροι που πρέπει να εξετάσει ένας ελεύθερος επαγγελματίας για να καταλήξει στο είδος του δανείου που θέλει να λάβει είναι οι εξής: 1. Επιτόκιο. Το βασικό επιτόκιο των δανείων κεφαλαίου κίνησης των τραπεζών κυμαίνεται από 5,50% ως 7,50%, ωστόσο σε αυτό προστίθεται ένα περιθώριο ως και 4%, το οποίο εξαρτάται βασικά από το ύψος του δανείου, την πιστοληπτική ικανότητα του πελάτη και τη σχέση του με την τράπεζα. Αν ο πελάτης θέλει να ικανοποιήσει στεγαστικές ανάγκες της επιχείρησής του (αγορά ακινήτου, ανακαίνιση), τότε μπορεί να λάβει δάνειο επαγγελματικής στέγης, που τα επιτόκια κυμαίνονται γύρω στα 6%. Επιπλέον, υπάρχει και η εισφορά του N. 128/75, η οποία ανέρχεται σε 0,60%. 2. Ύψος χρηματοδότησης. Το ύψος του δανείου για κεφάλαιο κίνησης μπορεί να ανέλθει ως και το 100% του τζίρου της επιχείρησης. Το ύψος της χρηματοδότησης για δάνειο επαγγελματικής στέγης, μπορεί να φθάσει ως και το 100% της εμπορικής αξίας του ακινήτου Έξοδα. Τα δάνεια κεφαλαίου κίνησης έχουν ετήσια έξοδα ύψους 2,5. Για κάθε επιταγή που παίρνει ως ενέχυρο η τράπεζα κρατά έξοδα 3,5. Στα δάνεια επαγγελματικής στέγης τα έξοδα περιλαμβάνουν την προμήθεια της τράπεζας ανάλογα με το ύψος της χορήγησης, τον τεχνικό και νομικό έλεγχο και τα έξοδα υποθηκοφυλακείου και προσδιορίζονται σε Διάρκεια. Στα δάνεια κεφαλαίου κίνησης η διάρκεια είναι συνήθως αόριστη, ωστόσο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. κάθε έτος, η τράπεζα επανεξετάζει την κάθε περίπτωση για να εξακριβώσει αν πρέπει να μειώσει ή να αυξήσει το πιστωτικό όριο. Από την άλλη, στα δάνεια επαγγελματικής στέγης η διάρκεια είναι έως 15 έτη. 2. Βλ. : Μάρκου.Α, «Ευέλικτα δάνεια για επαγγελματίες», ΤΟ ΒΗΜΑ, , Κωδικός άρθρου: B14115D201. 4

6 5. Έγκριση δανείου - εξασφαλίσεις. Στα δάνεια κεφαλαίου κίνησης ζητούνται ανάλογα με τα βιβλία που κρατά η επιχείρηση, Ε1, Ε3, Ε9, περιοδικές δηλώσεις Φ.Π.Α. προηγούμενου και τρέχοντος έτους, ισολογισμοί τριών τελευταίων ετών, πρόσφατο ισοζύγιο και ισοζύγιο του αντίστοιχου περσινού μήνα. Όσον αφορά τις εξασφαλίσεις, στα δάνεια κεφαλαίου κίνησης γίνεται ενεχυρίαση επιταγών. Στην περίπτωση των δανείων στέγης τα δικαιολογητικά που ζητούνται είναι τα Ε1, Ε9. Επιπρόσθετα για να λάβει ένας επιχειρηματίας δάνειο, πρέπει να προσκομίσει στην τράπεζα ασφαλιστική ενημερότητα από το ΙΚΑ, για να βεβαιώσει ότι είναι σωστός στις υποχρεώσεις του κι ότι δεν οφείλει ένσημα των εργαζομένων του Περίοδος χάριτος. Τόσο στα δάνεια κεφαλαίου κίνησης όσο και στα δάνεια επαγγελματικής στέγης, υπάρχει δυνατότητα καταβολής μόνο των τόκων για διάστημα ως και δύο χρόνια. 7. Δόσεις. Τα δάνεια κεφαλαίου κίνησης συνήθως λειτουργούν ως ανακυκλούμενη πίστωση και ο πελάτης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει ένα ελάχιστο ποσοστό του υπολοίπου του. Καταθέτει 60% - 80% επιταγές προς ενέχυρο. Βέβαια, κάποια προγράμματα δίνουν τη δυνατότητα καταβολής μόνο των τόκων για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ανά τρίμηνο. Αυτό ωστόσο έχει αποτέλεσμα την επιβάρυνση με τόκους και την αύξηση των μελλοντικών δόσεων. 8. Φορολογικά. Στα επαγγελματικά δάνεια το σύνολο των τόκων λογίζεται στα έξοδα της επιχείρησης και εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα του επαγγελματία Βλ. : Ε. Αλεξοπούλου, Αγροτική Τράπεζα Κρηνίδων. 4. Βλ. : Μάρκου.Α, «Ευέλικτα δάνεια για επαγγελματίες», ΤΟ ΒΗΜΑ, , Κωδικός άρθρου: B14115D201. 5

7 1. Δάνεια Κεφαλαίων Κίνησης 1.1. Βασικά Χαρακτηριστικά Τύποι χρηματοδότησης: Ανοικτός αλληλόχρεος λογαριασμός κυμαινόμενου επιτοκίου σε Ευρώ και διάφορα ξένα νομίσματα. Διάρκεια: Ελεύθερη χρήση του ορίου εντός του χρονικού διαστήματος που ορίζει η σχετική σύμβαση και σύμφωνα με την περίοδο ανακύκλωσης που είναι διαπραγματεύσιμη. Εκτοκισμός & καταβολή τόκων: κάθε εξάμηνο Πλεονεκτήματα Ανταγωνιστικά επιτόκια. Χρηματοοικονομικές συμβουλές από τα εξειδικευμένα στελέχη της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ. Μεγάλη ευελιξία όσον αφορά το ποσοστό χρηματοδότησης του δανείου και τις εμπράγματες εξασφαλίσεις. Δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης των όρων και ορίων του δανείου ανάλογα με την πορεία της επιχείρησής. Δυνατότητα χορήγησης του δανείου σε ξένα νομίσματα της επιλογής του ενδιαφερόμενου. Ταχύτατες διαδικασίες έγκρισης του δανείου. 5 Με τα νέα αλλά και τα παραδοσιακά τραπεζικά προϊόντα τα πιστωτικά ιδρύματα προσφέρουν ολοκληρωμένες λύσεις για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ή των ελεύθερων επαγγελματιών. Τέτοια προϊόντα είναι τα ανοιχτά ή ανακυκλούμενα δάνεια αλλά και οι παραδοσιακοί αλληλόχρεοι λογαριασμοί, που παρέχουν γραμμή χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις. Στα ανοιχτά δάνεια οι τράπεζες δίνουν ένα ορισμένο πιστωτικό όριο δανεισμού στον πελάτη τους. Ο δανειολήπτης μπορεί αν θέλει να εξοφλήσει μέρος ή το σύνολο της οφειλής του, ενώ μπορεί να επαναδανείζεται όταν έχει ανάγκη έως το όριο που του έχει χορηγηθεί. Δεν χρειάζεται δηλαδή να επιστρέφει σε συγκεκριμένο διάστημα το κεφάλαιο που χρησιμοποίησε. Ορισμένα προγράμματα είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες εποχικών επιχειρήσεων (μικρές τουριστικές και ξενοδοχειακές 5. Βλ. : hellenic bank.gr 6

8 μονάδες) και οι τόκοι καταβάλλονται τις περιόδους που οι επιχειρήσεις αυτές έχουν έσοδα. Ενώ άλλα προγράμματα προσαρμόζονται στις ανάγκες επαγγελματιών που έχουν συγκεκριμένη ροή εσόδων και επιθυμούν να γνωρίζουν τις δόσεις που θα πληρώνουν, ώστε να κάνουν καλύτερο προγραμματισμό και ως εκ τούτου οι δόσεις πληρώνονται σε συγκεκριμένες προθεσμίες Δάνεια Πάγιων Εγκαταστάσεων 2.1. Βασικά Χαρακτηριστικά Τύποι χρηματοδότησης: Τοκοχρεολυτικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου σε Ευρώ και διάφορα ξένα νομίσματα. Ύψος δανείου: έως και του 100% της αξίας των εγκαταστάσεων. Διάρκεια δανείου (περίοδος αποπληρωμής): έως και 15 έτη (διαπραγματεύσιμη περίοδος). Συχνότητα καταβολής δόσεων: κάθε μήνα, δίμηνο, τρίμηνο ή εξάμηνο (διαπραγματεύσιμη). Δυνατότητα παροχής περιόδου χάριτος Πλεονεκτήματα Ανταγωνιστικά επιτόκια. Χρηματοοικονομικές συμβουλές από τα εξειδικευμένα στελέχη της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ. Μεγάλη ευελιξία όσον αφορά το ποσοστό χρηματοδότησης του δανείου και τις εμπράγματες εξασφαλίσεις. Δυνατότητα χορήγησης του δανείου σε ξένα νομίσματα. Δυνατότητα πρόωρης, μερικής ή ολικής αποπληρωμής με την καταβολή του αντίστοιχου ποσού (μεγαλύτερου από την προκαθορισμένη δόση), χωρίς επιβάρυνση. Στα δάνεια σε ξένο νόμισμα αυτό ισχύει μόνο στις επετείους δόσεων. Ταχύτατες διαδικασίες έγκρισης του δανείου Βλ. : Παπαϊωάννου. Γ Μάρκου.Α., «Δάνεια για κεφάλαιο κίνησης», ΤΟ ΒΗΜΑ, , Κωδικός άρθρου: B13779I Βλ. : bank.gr 7

9 3. Δάνεια για αγορά πάγιου εξοπλισμού Τα δάνεια της κατηγορίας αυτής χορηγούνται για την αγορά πάγιου εξοπλισμού σε οποιαδήποτε μορφή, όπως μηχανήματα, αυτοκίνητα, έπιπλα κτλ. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για την ανανέωση όσο και για την αγορά νέου εξοπλισμού επιχείρησης. Η διάρκεια αποπληρωμής των δανείων αυτών μπορεί να φθάσει και τα 15 χρόνια, ενώ τα επιτόκιά τους κυμαίνονται από 6,25% ως και 10%, ανάλογα με το είδος (κυμαινόμενο ή σταθερό) και την τράπεζα. Σε ορισμένες περιπτώσεις εφαρμόζεται το βασικό επιτόκιο το οποίο προσαυξάνεται με ένα περιθώριο ανάλογα με τον πελάτη και τις εξασφαλίσεις που παρέχει. Η τραπεζική χρηματοδότηση μπορεί να φθάσει ως και το 100% της αξίας της επένδυσης, ενώ η εκταμίευση μπορεί να γίνεται είτε εφάπαξ είτε σταδιακά, ανάλογα με την εξέλιξη των αγορών και την προσκόμιση των σχετικών τιμολογίων του αγορασθέντος κάθε φορά εξοπλισμού Δάνεια για επαγγελματική στέγη Σε γενικές γραμμές τα δάνεια επαγγελματικής στέγης μοιάζουν με τα στεγαστικά δάνεια για την απόκτηση κατοικίας. Το ποσοστό χρηματοδότησης μπορεί να φτάσει ως και το 100% της αξίας του ακινήτου ή των εργασιών ανέγερσης και ανακαίνισης, η διάρκειά τους κυμαίνεται από 3 ως 15 χρόνια, ενώ τα επιτόκια διαμορφώνονται από 5,50% ως 9,50%, ανάλογα με την τράπεζα και τον πελάτη. Ας σημειωθεί ότι το τελικό επιτόκιο προσαυξάνεται από την εισφορά του Ν. 128/75 κατά 0,6% και όχι κατά 0,12% που ισχύει στα υπόλοιπα δάνεια στεγαστικής πίστης. Για τους νέους επιχειρηματίες παρέχουν περίοδο χάριτος ως και δύο χρόνια, διάστημα κατά το οποίο πληρώνουν μόνο τόκους ή μικρότερες δόσεις (οι τόκοι που δεν καταβάλλονται κεφαλαιοποιούνται). Τα έξοδα με τα οποία επιβαρύνουν οι τράπεζες τα προϊόντα αυτά δεν ξεπερνούν συνήθως το 1% Βλ. : Παπαϊωάννου. Γ Μάρκου.Α., «Δάνεια για αγορά πάγιου εξοπλισμού», ΤΟ ΒΗΜΑ, , Κωδικός άρθρου: B13779I Βλ. : Παπαϊωάννου. Γ Μάρκου.Α., «Δάνεια για επαγγελματική στέγη», ΤΟ ΒΗΜΑ, , Κωδικός άρθρου: B13779I101 8

10 LEASING 1. Έννοια του leasing Η Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) είναι μία μεσομακροπρόθεσμη χρηματοδότηση με σκοπό την απόκτηση εξοπλισμού ή ακινήτου για επαγγελματική χρήση. 10 Η αγορά ενός οικονομικού στοιχείου (κυρίως κτιρίων, μηχανημάτων και οχημάτων) από μια εταιρεία leasing, η οποία διατηρεί την κυριότητα των οικονομικών στοιχείων και η οποία στη συνέχεια τα ενοικιάζει σε πελάτες οι οποίοι πληρώνουν ένα συμφωνημένο ενοίκιο για μια περίοδο που συμφωνούν με την εταιρεία leasing. Μετά το τέλος αυτής της περιόδου ο εξοπλισμός μπορεί να αγοραστεί έναντι κάποιας συμφωνηθείσας εκ των προτέρων τιμής και η κυριότητα να περάσει στον πελάτη. Το leasing αποτελεί χρήσιμη πηγή επένδυσης, εφόσον δίνει τη δυνατότητα σε άτομα ή εταιρείες να χρησιμοποιούν τα οικονομικά τους στοιχεία, χωρίς να είναι αναγκασμένοι να δεσμεύουν μεγάλα ποσά κεφαλαίων Μορφές χρηματοδοτικής μίσθωσης: Χρηματοδοτική μίσθωση κινητού εξοπλισμού, για αγορά κάθε είδους καινούργιου ή μεταχειρισμένου εξοπλισμού (οχήματα, μηχανήματα, έπιπλα, PC κ.ά.). Χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων για αγορά επαγγελματικής στέγης ή ιδιόκτητης έδρας για την επιχείρηση. Πώληση και επαναμίσθωση (sale and lease back). Η εταιρεία Leasing αγοράζει τον ήδη ιδιόκτητο κινητό εξοπλισμό ή το ακίνητο από τον επιχειρηματία και του τα επαναμισθώνει με προσυμφωνημένους όρους. Στη Χρηματοδοτική Μίσθωση ο επιχειρηματίας επιλέγει τον εξοπλισμό ή το ακίνητο που θεωρεί κατάλληλο για το σκοπό του. Η εταιρεία LEASING αγοράζει μετρητοίς τον εξοπλισμό ή το ακίνητο και στη συνέχεια το εκμισθώνει, χωρίς ο πελάτης να δεσμεύει κεφάλαια. 10. Βλ. : Βλ. : 9

11 2.1. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ ΚΙΝΗΤΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Μισθωτής: Εξοπλισμός: Διάρκεια: Μισθώματα: Υπολειμματική αξία: Νόμισμα: Εταιρείες και Ελεύθεροι Επαγγελματίες. Κάθε είδους καινούργιος ή μεταχειρισμένος μηχανολογικός εξοπλισμός, από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, οχήματα παντός τύπου, έπιπλα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εξοπλισμός γραφείων, ιατρείων, ξενοδοχείων, κ.α. Κεφάλαιο: Από Ευρώ (Δρχ. 5 εκατ. περίπου). 3-5 έτη. Μηνιαία, Τριμηνιαία, προκαταβλητέα - ληξιπρόθεσμα, εποχικά ανάλογα με το ταμειακό πρόγραμμα του πελάτη. 3 Ευρώ (Δρχ περίπου). Ευρώ ή ξένο νόμισμα ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Η χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων (Leasing Ακινήτων), παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε μορφής εταιρείες και ελεύθερους επαγγελματίες να αποκτήσουν επαγγελματική στέγη, χωρίς να δεσμεύσουν κεφάλαια από την κύρια δραστηριότητα τους και παράλληλα να ωφεληθούν από τα φορολογικά πλεονεκτήματα του Leasing Ακινήτων. Συγκεκριμένα η εταιρεία LEASING αγοράζει μετρητοίς το ακίνητο καθ υπόδειξη του πελάτη και στη συνέχεια του το εκμισθώνει έναντι συμφωνηθέντος«ενοικίου». Ο πελάτης αποκτά την επαγγελματική του στέγη χωρίς να δεσμεύσει σημαντικά ίδια κεφάλαια, χωρίς να επιβαρύνει τις οικονομικές του καταστάσεις με Τραπεζικό Δανεισμό και απολαμβάνοντας τα φορολογικά οφέλη δεδομένου ότι το συμφωνηθέν μίσθωμα εκπίπτει με προϋποθέσεις από το φορολογητέο του εισόδημα, επειδή αποτελεί λειτουργική δαπάνη. Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ αφορά στην αγορά (όχι στην ανέγερση) ακινήτων για επαγγελματική χρήση. 10

12 Μισθωτής: Εταιρείες και Ελεύθεροι Επαγγελματίες. Ακίνητα: Έτοιμα ακίνητα (Γραφεία, Καταστήματα, Εμπορικά Κέντρα Ιατρεία, Κλινικές, Φαρμακεία, Βιομηχανοστάσια, Αποθήκες, Ψυγεία, Super Markets Ξενοδοχεία, Χώροι Στάθμευσης). Κεφάλαιο: Από Ευρώ και άνω ( Δρx. 34 εκατ. περίπου). Διάρκεια: Από 10 μέχρι 15 έτη. Μισθώματα: Μηνιαία, Τριμηνιαία, προκαταβλητέα - ληξιπρόθεσμα. Νόμισμα: Ευρώ ή ξένο νόμισμα. Τίμημα αγοράς: Κατόπιν συμφωνίας με την εταιρεία LEASING και σύμφωνα με τους όρους του Συμβολαίου. Έξοδα Φόρος Μεταβίβασης, Έξοδα Υποθηκοφυλακείου, Νομικών μεταβίβασης: Συμβούλων, Συμβολαιογραφικά έξοδα. Τα μισθώματα των ακινήτων (με εξαίρεση των βιομηχανοστασίων) απαλλάσσονται από Φ.Π.Α. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Επικυρωμένα αντίγραφα από το αρμόδιο Πολεοδομικό Γραφείο των ακολούθων στοιχείων: Οικοδομική άδεια Τοπογραφικό διάγραμμα και διάγραμμα καλύψεως Κατόψεις (όπου αποτυπώνεται η εκάστοτε ιδιοκτησία) Κατακόρυφος τομή του κτιρίου Αντίγραφο στατικής μελέτης 2.3. ΠΩΛΗΣΗ & ΕΠΑΝΑΜΙΣΘΩΣΗ (Sale & Lease Back) Η Πώληση και Επαναμίσθωση (Sale & Lease Back) αποτελεί μία μορφή Χρηματοδοτικής Μίσθωσης, με την οποία η εταιρεία LEASING αγοράζει τον κινητό εξοπλισμό ή το ακίνητο από τον πελάτη και του τα επαναμισθώνει με προσυμφωνημένους όρους. 11

13 Με την ανωτέρω Χρηματοδοτική Μίσθωση: Βελτιώνεται η ρευστότητα των εταιρειών - πελατών και ενεργοποιούνται αδρανούντα κεφάλαια. Εξυπηρετούνται αποτελεσματικότερα εταιρείες - πελάτες με υψηλό δείκτη παγιοποίησης ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ LEASING Χρηματοδότηση μέχρι και το 100% της εμπορικής/ πραγματικής αξίας. Τα μισθώματα θεωρούνται λειτουργικές δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του μισθωτή επενδυτή, μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα του και άρα εξοικονομεί φόρους που μειώνουν το κόστος της επένδυσής του. Η αποπληρωμή της σύμβασης προσαρμόζεται στις οικονομικές δυνατότητες και τις εποχιακές ανάγκες του μισθωτή. Βελτιώνεται η εικόνα του Ισολογισμού, διότι η υποχρέωση καταβολής των μισθωμάτων δεν εμφανίζεται στα στοιχεία του Παθητικού, και συνεπώς διατηρεί την πιστοληπτική του ικανότητα. Μέσω του Sale and Lease Back (αγορά από την εταιρεία και επανεκμίσθωση στον μισθωτή του ακινήτου ή του εξοπλισμού) βελτιώνει αυτός τη ρευστότητά του και ενεργοποιεί αδρανούντα κεφάλαια. Δεν απαιτούνται, κατά κανόνα, εμπράγματες εξασφαλίσεις. Μειώνεται το κόστος και ο χρόνος πραγματοποίησης της επένδυσής του. Διευκολύνεται στην κατάρτιση του προϋπολογισμού και ταμιακών προγραμμάτων. Διατηρεί τα κίνητρα του Ν και λοιπών Αναπτυξιακών Νόμων όπως και Προγραμμάτων της Ε.Ε Βλ. : Βλ. : www. nbg.gr 12

14 Το leasing δίνει την ευκαιρία στην επιχείρησή να ανανεώσει, να επεκτείνει ή να εκσυγχρονίσει τον εξοπλισμό της χωρίς να διαθέτει κεφάλαια ή να δανείζεται από Τράπεζες. H εταιρία LEASING αγοράζει για τον μισθωτή τον εξοπλισμό που χρειάζεται, από τον προμηθευτή της αρεσκείας του και του τον εκμισθώνει για συγκεκριμένη χρονική περίοδο έναντι κάποιου μισθώματος. Μετά το τέλος αυτής της περιόδου μπορεί να αγοράσει τον εξοπλισμό έναντι κάποιας συμφωνηθείσας εκ των προτέρων τιμής ή να συνεχίσει τη μίσθωση. Μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες εξοπλισμού της εταιρείας του είτε αυτή είναι ένα απλό εργαστήριο, κατάστημα, γραφείο είτε μια μεγάλη βιομηχανία. Έτσι μπορεί να αποκτήσει με την ίδια ευκολία από το πλέον απλό μηχάνημα ή εξοπλισμό μέχρι μια ολοκληρωμένη σειρά παραγωγής. 14 Οι εταιρίες Leasing με ταχύτατη διεκπεραίωση και απλές διαδικασίες, προσφέρουν στους επιχειρηματίες λύσεις που εξυπηρετούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα επενδυτικά τους σχέδια, σε κάθε τομέα οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς να δεσμεύουν τα κεφάλαιά τους, εξασφαλίζοντας: 100% χρηματοδότηση με τους ευνοϊκότερους όρους της αγοράς 100% φορολογική απαλλαγή 15 Mία νέα πολλά υποσχόμενη αγορά δημιουργείται, με την υλοποίηση των προθέσεων του υπουργείου Oικονομίας, να άρει τα φορολογικά αντικίνητρα που σήμερα εμποδίζουν την ανάπτυξη του θεσμού του sale and lease back ακινήτων. Νέες προοπτικές για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων αλλά και τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων των εταιρειών leasing, ανοίγονται με την αναμενόμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις συμβάσεις αγοράς ακινήτων από τις εν λόγω εταιρείες. H αγορά παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξαγγελίες του υπουργείου Oικονομίας, το οποίο προτίθεται να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση για την κατάργηση του φόρου μεταβίβασης (11%) που ισχύει σήμερα στις συμβάσεις αγοράς ακινήτων από εταιρείες leasing, εφόσον αυτές 14. Βλ. : Βλ. :

15 πραγματοποιούνται με μοναδικό σκοπό τη χρηματοδοτική μίσθωση του πωλητή του ακινήτου και το οποίο θα μεταβιβαστεί στον ίδιο μετά την αποπληρωμή των μισθωμάτων. Πρόκειται για το θεσμό του sale & lease back στα ακίνητα, μέσω του οποίου οι εταιρείες που διαθέτουν ακίνητα μπορούν να χρηματοδοτηθούν απολαμβάνοντας τα πλεονεκτήματα του leasing. O μισθωτής καταβάλλει μισθώματα για τη χρήση του ακινήτου τα οποία δεν απέχουν δραματικά από τα μισθώματα που θα κατέβαλε εάν επρόκειτο για απλή εμπορική μίσθωση (ενοικίαση). Tο ακίνητο ασφαλίζεται με δικαιούχο ασφαλιστικής αποζημίωσης το νέο ιδιοκτήτη και ο μισθωτής πληρώνει τα ασφάλιστρα. Στη λήξη της μίσθωσης το ακίνητο περιέρχεται εκ νέου στην κυριότητα του πελάτη - μισθωτή με την καταβολή ενός συνήθως συμβολικού τιμήματος εξαγοράς. Εννοείται ότι η μεταβίβαση του ακινήτου είναι απαλλαγμένη φόρων μεταβίβασης και στην έναρξη και στη λήξη της μίσθωσης. Tόσο ο επιχειρηματικός κόσμος, όσο και οι εταιρείες leasing πιστεύουν ότι η άρση του φορολογικού αντικινήτρου θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη του θεσμού με ποικίλα πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις και για την αγορά ακινήτων. 16 Ο κλάδος των μισθώσεων ακολουθεί μια σταθερά ανοδική πορεία που οφείλεται κυρίως στις σύγχρονες επιχειρησιακές ανάγκες, αλλά και σε όσα απορρέουν από τους κανόνες της νέας οικονομίας. Γνήσια τέκνα αυτής, οι χρηματοδοτικές αλλά και οι μακροχρόνιες μισθώσεις παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης στα πλαίσια της έντασης του ανταγωνισμού που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση αλλά και η απελευθέρωση των αγορών. Σήμερα οι επιχειρήσεις ή οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που θα τους βοηθήσουν όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να εξελιχθούν. Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται η μίσθωση, η οποία εξασφαλίζει και τους απαραίτητους πόρους δηλαδή κεφάλαιο και χρόνο, που με την σειρά τους 16. Βλ. : Mαυρομάτη.Δ Σπυροπούλου.Λ, «LEASING: Kίνητρα δίνει η νέα ρύθμιση του υπουργείου Oικονομίας», ΚΕΡΔΟΣ, 2/7/

16 παρέχουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αποκτήσουν ό,τι είναι απαραίτητο για να είναι ανταγωνιστικές, ενώ παράλληλα απολαμβάνουν φορολογικές ελαφρύνσεις. Η προώθηση της εμπορικής φιλοσοφίας του one-stop shopping βοηθά επίσης σε ότι αφορά την ανάπτυξη των λειτουργικών μισθώσεων που καλύπτουν με ένα σύνολο ευέλικτων ολοκληρωμένων υπηρεσιών τις ανάγκες και ιδιαίτερες απαιτήσεις των πελατών τους. Το κοινό στο οποίο απευθύνονται οι εταιρίες leasing είναι οι επιχειρήσεις αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που αναζητούν πραγματική απελευθέρωση για να δράσουν. 17 Οι εταιρίες leasing που λειτουργούν στον ελλαδικό χώρο είναι 14 (ABN AMBO leasing (HELLAS) SA, ALPHA leasing, ATE leasing, EΓNATIA leasing, EΘNIKH leasing A.E. χρηματοδοτικών μισθώσεων, EMΠOPIKH leasing AE, ERGOLEASING AE, ETBA leasing AE, EFG EUROBANK leasing, ΛAΪKH leasing, MULTIFIN AE, ΠEIPAIΩΣ best leasing, ΠEIPAIΩΣ χρηματοδοτικές μισθώσεις AE, ΣITI χρηματοδοτικές μισθώσεις AE.) Βλ. : «Ετοιμάζεστε για "ανοίγματα";», ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 25/02/ Βλ. : 15

17 FACTORING 1. Ορισμός του factoring Το Factoring είναι ένας νέος οικονομικός και νομικός θεσμός. Αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, οι οποίες καλύπτουν ανάγκες επιχειρήσεων που πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες με πίστωση σε πελάτες με επαναληπτική - αγοραστική συμπεριφορά. Η ελληνική μετάφραση της λέξης Factoring αποδίδεται ως «Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων» ή «Διενέργεια πράξεων αναδόχου είσπραξης εμπορευματικών απαιτήσεων» ή το γνωστότερο «Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων». Με την εφαρμογή του factoring, οι επιχειρήσεις εκχωρούν - πωλούν την ευθύνη είσπραξης των επιχειρηματικών απαιτήσεων (τιμολόγια επιταγές συναλλαγματικές - απαιτήσεις από πιστωτικές κάρτες κ.λ.π ) στον προμηθευτή - Factor, δηλαδή σε μια εταιρεία Factoring. Ο Factor αναλαμβάνει την υποχρέωση να αξιολογεί την φερεγγυότητα των οφειλετών, να προστατεύει κατά του πιστωτικού κινδύνου, να παρέχει εγγυήσεις, να παρακολουθεί την λογιστική διαχείριση και βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση μέσω της προεξόφλησης των εκχωρουμένων απαιτήσεων. Ο αναπτυξιακού χαρακτήρας θεσμός του factoring, συμβάλει στην ενίσχυση των μικρομεσαίων και μεταποιητικών επιχειρήσεων και επιτρέπει την ορθολογικότερη διοίκηση τους, τη χρηματοδότησή τους, την ασφάλιση των απαιτήσεων του προμηθευτή, την ενίσχυση της θέσης της επιχείρησης στην αγορά. Με τη εφαρμογή του Factoring ο βαθμός ρευστότητας της επιχείρησης αυξάνει με αποτέλεσμα η επιχείρηση να είναι ακόμη πιο ανταγωνιστική. 2. Γιατί Factoring; 10 λόγοι για τη χρήση του Factoring! 1. Εάν υπάρχουν δυσκολίες τραπεζικής χρηματοδότησης 2. Εάν υπάρχουν δυσκολίες πληρωμής των λογαριασμών στην ώρα τους 3. Εάν γίνονται τακτικά εισπράξεις με καθυστέρηση 30 ημερών 4. Εάν υπάρχουν προβλήματα είσπραξης 16

18 5. Εάν έχουν «διαγραφεί» λογαριασμοί που δεν εισπράχθηκαν 6. Εάν υπάρχουν προβλήματα φόρων 7. Εάν μεγαλώνει η εταιρεία με γρήγορους ρυθμούς 8. Εάν είναι επιθυμητός μεγαλύτερος έλεγχος στη ροή ρευστού 9. Εάν είναι επιθυμητή η αύξηση της αγοραστικής δύναμης της επιχείρησης 10. Εάν δεν υπάρχουν εξειδικευμένα στελέχη και χρόνος ώστε να ρυθμίζονται οι λογαριασμοί εισπράξεις - πιστώσεις των πελατών 19 Η ελληνική εμπειρία έχει καταδείξει ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από πιστοδοτήσεις (δάνεια, εγγυήσεις) και κεφάλαια σε όλα τα στάδια του επιχειρηματικού κύκλου (εκκίνηση, ανάπτυξη, ωρίμανση, αναδιάρθρωση, διεθνοποίηση). Η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών επιτυγχάνεται κυρίως, από το τραπεζικό σύστημα, από αναπτυξιακούς νόμους και προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και από ίδια κεφάλαια. Για την ολοκλήρωση του χρηματοπιστωτικού - χρηματοοικονομικού συστήματος της χώρας μας όμως, έχουν δημιουργηθεί συγκεκριμένα χρηματοοικονομικά εργαλεία, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατα και συμπληρωματικά προϊόντα των προσφερομένων προϊόντων - υπηρεσιών της τραπεζικής κεφαλαιαγοράς. Ένα από τα χρηματοδοτικά αυτά εργαλεία είναι και το Factoring, το οποίο ορίζεται ως σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων. Η σύμβαση αυτή καταρτίζεται μεταξύ ενός προμηθευτή αγαθών ή υπηρεσιών κυρίως και ενός πράκτορα (factor). Ο τελευταίος αναλαμβάνει να παρέχει στον προμηθευτή (παραγωγό, έμπορο, επιχειρηματία, εξαγωγέα) για ένα διάστημα που συμφωνείται και έναντι αμοιβής, υπηρεσίες, σχετικές με την παρακολούθηση και είσπραξη μιας ή μέρους του συνόλου των απαιτήσεων του προμηθευτή ιδίως από συμβάσεις πωλήσεων αγαθών, παροχή υπηρεσιών σε τρίτους ή εκτέλεση έργων. Περιεχόμενο του factoring αποτελεί η εκχώρηση μη ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων στον πράκτορα με ή χωρίς δικαίωμα αναγωγής και η εξουσιοδότηση για είσπραξή τους, η χρηματοδότηση του προμηθευτή με 19. Βλ. :

19 προεξόφληση των απαιτήσεων, η λογιστική ή νομική παρακολούθηση των απαιτήσεων, η διαχείρισή τους, η ολική ή μερική κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου του προμηθευτή. Η δραστηριότητα της πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων τρίτων μπορεί να ασκηθεί στη χώρα μας μόνο από Τράπεζες, που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα και από Ανώνυμες Εταιρίες, με αποκλειστικό σκοπό την άσκηση της δραστηριότητας αυτής. Το 1999 λειτουργούσαν στη χώρα μας έξι εταιρίες factoring (ABC factors, ΕΜΠΟΡΙΚΗ factoring, Fact Hellas, Ethnofact, Multifactoring, ΛΑΪΚΗ factoring) ενώ αρκετά τμήματα/ διευθύνσεις τραπεζών παρέχουν υπηρεσίες factoring (ΑΤΕ, Τράπεζα Εργασίας, Eurobank, Χίος Bank, Citibank, Middland). Όλες οι ελληνικές εταιρίες factoring προσφέρουν μια δέσμη υπηρεσιών που περιλαμβάνει χρηματοδότηση, ασφάλιση και διαχείριση -παρακολούθηση απαιτήσεων. Επίσης παρέχουν τόσο εγχώριο όσο και εξωτερικό factoring. Η Τράπεζα της Ελλάδος ασκεί εποπτεία και έλεγχο στις εταιρίες factoring και έχει προσδιορίσει τα βασικά χαρακτηριστικά αυτών, που είναι ο συντελεστής φερεγγυότητας τους, ο συντελεστής ρευστότητας και ο συντελεστής συγκέντρωσης κινδύνων. Το factoring, που είναι εργαλείο για όλα τα στάδια ζωής μιας επιχείρησης και ευέλικτη πηγή χρηματοδότησης κεφαλαίου κίνησης, χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες και χωρίς την παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων, αποτελεί ιδεώδη λύση στη χώρα μας κυρίως για τις ΜΜΕ, οι οποίες: Έχουν δυσκολίες πρόσβασης στην τραπεζική χρηματοδότηση για κεφάλαια κίνησης επειδή δε διαθέτουν εμπράγματες ασφάλειες ή οι φορείς τους αδυνατούν να παράσχουν προσωπικές ασφάλειες - εγγυήσεις ή έχουν εξαντλήσει το όριο χρηματοδότησης τους. Βρίσκονται ενώπιον μιας ιδιαίτερα αυξημένης ζήτησης των προϊόντωνυπηρεσιών τους, στην οποία δε μπορούν να ανταποκριθούν παρά μόνο με επαχθείς όρους έναντι των προμηθευτών τους. Δεν έχουν τη δυνατότητα να εξακριβώνουν κάθε φορά τη φερεγγυότητα των πελατών τους ή να προχωρούν σε δαπανηρές διαδικασίες προς επιδίωξη της είσπραξης των απαιτήσεων τους στο εσωτερικό ή εξωτερικό ή υφίστανται ετησίως μεγάλες ζημιές από αφερέγγυους πελάτες. 18

20 Είναι λοιπόν προφανές, πως τα πλεονεκτήματά του θεσμού factoring είναι πολλά για τις ΜΜΕ, όπως και για το σύνολο της οικονομίας. Ενδεικτικά αναφέρονται, η βελτίωση των ταμειακών εισροών, η οικονομική ευελιξία, η ισχυροποίηση διαπραγματευτικής θέσεως της επιχείρησης στους προμηθευτές της και απέναντι στις τράπεζες, η διευκόλυνση του οικονομικού σχεδιασμού και βραχυπρόθεσμου προγραμματισμού, η εξοικονόμηση δαπανών, η αποφυγή παραοικονομίας και τοκογλυφίας, η αύξηση ρευστότητας και η εν γένει ασφάλεια της επιχειρηματικής δραστηριότητας. 20 Oι ωφέλειες για την επιχείρηση είναι πολλαπλές και ιδιαίτερα σημαντικές για την παραγωγική και αποδοτική ανάπτυξή της. Kυριότερες θεωρούνται οι ακόλουθες: H αξιολόγηση από την εταιρία factoring της πιστοληπτικής ικανότητας των υφιστάμενων και νέων αγοραστών εξυγιαίνει το πελατολόγιο της επιχείρησης και δημιουργεί συνθήκες καλής εισπραξιμότητας των σχετικών τιμολογίων. Έτσι, η επιχείρηση αναπροσαρμόζει έγκαιρα την πιστωτική της πολιτική και συγκεντρώνεται απερίσπαστη στην ανάπτυξη των εργασιών της. H ανάληψη από την εταιρία factoring της είσπραξης των τιμολογίων βελτιώνει τη συμπεριφορά των οφειλετών σε ό,τι αφορά την εξόφληση των υποχρεώσεών τους, με αποτέλεσμα την έγκαιρη ρευστοποίηση των εισπρακτέων τιμολογίων του προμηθευτή. H ανάθεση της διαχείρισης και λογιστικής παρακολούθησης των εμπορικών απαιτήσεων στην εταιρία factoring μειώνει σημαντικά τα λειτουργικά κόστη της συνεργαζόμενης επιχείρησης. H χρηματοδότηση της επιχείρησης από την εταιρία factoring στηρίζεται στο αξιολογημένο πελατολόγιό της κι έτσι δεν απαιτείται παροχή πρόσθετων ασφαλειών. Eπιπλέον συνδέεται απόλυτα με τον κύκλο εργασιών της και μπορεί να αυξάνεται ανάλογα με αυτόν, κάτι που εξασφαλίζει συνεχή ρευστότητα, η οποία αποτελεί ισχυρό διαπραγματευτικό "χαρτί" για επίτευξη ευνοϊκών συμφωνιών με τους προμηθευτές της. 20. Βλ. : Παπαδοπούλου.Ε, «Χρηματοδοτικό Εργαλείο Factoring», Περιοδική Έκδοση του Κέντρου Επιχειρηματικής & Τεχνολογικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (Κ.Ε.Τ.Α. Α.Μ.Θ.), Μάιος

21 H ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου από την εταιρία factoring διασφαλίζει την πληρωμή των τιμολογίων και την αποφυγή επισφαλειών, γεγονός που διευκολύνει τον οικονομικό σχεδιασμό της επιχείρησης, εγγυάται την ανάπτυξή της, ενώ παράλληλα βελτιώνει την εικόνα του ισολογισμού της και την πιστοληπτική ικανότητά της, δεδομένου ότι η λαμβανόμενη προκαταβολή έναντι της αξίας των τιμολογίων δεν εμφανίζεται στις υποχρεώσεις της. Γενικότερα η χρήση των υπηρεσιών factoring δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να εκλογικεύσει την οργανωτική και λειτουργική δομή της, να περιορίζει το κόστος της, να βελτιώνει την ανταγωνιστικότητά της και να επικεντρώνει την προσοχή και δράση της στη συνεχή ανάπτυξή της. 21 Μείωση κόστους και αποδέσμευση των πωλητών από τον ρόλο του εισπράκτορα, με ταυτόχρονη εξασφάλιση περισσότερου χρόνου για τις πωλήσεις. Σημαντικού ύψους οικονομίες και εκπτώσεις από τους προμηθευτές, λόγω αγορών με μετρητά ή μαζικών παραγγελιών, καθώς και βελτίωση των όρων συνεργασίας με τους προμηθευτές. 22 Βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης, όπως εμφανίζεται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις και τους αριθμοδείκτες. Μηδενισμός κόστους τελών αξιογράφων Μηδενισμός δικαστικού κόστους 23 Σημεία υπεροχής για τους πελάτες της επιχείρησης Ανταγωνιστικά επιτόκια Χωρίς έξοδα φακέλου Γρήγορη εκταμίευση σε 1 ώρα (Οικονομία Χρόνου, Άμεση κάλυψη αναγκών) Ευέλικτη διαδικασία Βλ. : Βλ. : Βλ. : Βλ. : 20

22 Το γεγονός, ότι τα πλεονεκτήματα του factoring είναι πολλά, ερμηνεύει τόσο τη γρήγορη ανάπτυξη της σχετικής αγοράς στη χώρα μας όσο και το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς factoring. Πράγματι στην παγκόσμια αγορά το 1999 λειτουργούσαν 979 εταιρείες factoring, ενώ τα πλεονεκτήματά του καρπώνονται σήμερα περισσότερες από 100 χιλιάδες επιχειρήσεις ετησίως ΕΓΧΩΡΙΟ FACTORING Πρακτορεία Επιχειρηματικών Απαιτήσεων εγχώριας αγοράς 3.1. Απευθύνεται: Σε επιχειρήσεις δυναμικές με ανερχόμενο κύκλο εργασιών στην εγχώρια αγορά, καλό πελατολόγιο και ανάγκη να χρηματοδοτούν το κεφάλαιο κίνησης που είναι απαραίτητο στην παραγωγική διαδικασία Περιλαμβάνει: Άμεση προεξόφληση των τιμολογίων που εκχωρούνται με προσυμφωνημένο ποσοστό προεξόφλησης και επιτόκιο Έλεγχος φερεγγυότητας των αγοραστών Λογιστική διαχείριση και έλεγχος του πελατολογίου. Παροχή πληροφοριών και συμβουλών όσον αφορά στους πελάτες και τις τάσεις της αγοράς. Δυνατότητα ασφάλισης των απαιτήσεων με ασφάλεια πιστωτικού κινδύνου μέσω ασφαλιστικών εταιριών Με τη χρήση των υπηρεσιών factoring δίνεται η δυνατότητα στην επιχείρηση : να βελτιώσει τη ρευστότητά της. Με την εκχώρηση του τιμολογίου, εισπράττει η επιχείρηση άμεσα προκαταβολές σε ποσοστό περίπου 85% και έτσι εξασφαλίζει την αναγκαία ρευστότητα για την περαιτέρω ανάπτυξη του κύκλου εργασιών της. 25. Βλ. : Παπαδοπούλου.Ε, «Χρηματοδοτικό Εργαλείο Factoring», Περιοδική Έκδοση του Κέντρου Επιχειρηματικής & Τεχνολογικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (Κ.Ε.Τ.Α. Α.Μ.Θ.), Μάιος Βλ. :

23 να απλοποιήσει τις διαχειριστικές και λογιστικές της λειτουργίες. Οι λογαριασμοί των χρεωστών της παρακολουθούνται μηχανογραφικά και της παρέχονται καταστάσεις λογαριασμών και γενικά όλα τα αναγκαία για την πλήρη ενημέρωσή της στοιχεία. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνει η επιχείρηση οικονομίες κλίμακας και εξοικονόμηση κόστους και χρόνου. να αφοσιωθεί στην ανάπτυξη του παραγωγικού εμπορικού τομέα της δραστηριότητάς της. να αντιμετωπίσει τους κινδύνους αφερεγγυότητας των πελατών της. Σε περίπτωση μη πληρωμής από τους πελάτες της και εφόσον πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, της παρέχεται πλήρη κάλυψη. 4. ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ FACTORING Η ανάληψη και διαχείριση κινδύνων εξωτερικού είναι ένα πολύ λεπτό εγχείρημα, ιδιαίτερα όταν πρέπει να αξιολογηθεί η πιστοληπτική ικανότητα νέων και άγνωστων πελατών. Με το εξαγωγικό factoring ασφαλίζει η επιχείρηση τις εξαγωγικές πιστώσεις της και αναλαμβάνει την ευθύνη της διαχείρισής τους μέχρι την τελική είσπραξη Με τη χρήση των υπηρεσιών του εξαγωγικού factoring εξασφαλίζει η επιχείρηση : πληρωμές σε μετρητά. Με την εκχώρηση του τιμολογίου, παίρνει άμεσα προκαταβολές και έτσι εξασφαλίζει την αναγκαία ρευστότητα για την περαιτέρω ανάπτυξη του κύκλου εργασιών της. ασφαλιστική κάλυψη πιστώσεων. Σε περίπτωση μη πληρωμής της από τους πελάτες της, της προσφέρεται 100% κάλυψη της πίστωσης. διαχείριση καθολικού πωλήσεων. Η διαχείριση των λογαριασμών πελατών γίνεται μέσω εξειδικευμένου ηλεκτρονικού συστήματος επεξεργασίας δεδομένων, προγραμματισμένου να λειτουργεί σε οποιοδήποτε νόμισμα. λιγότερη ευθύνη και χαμηλότερο κόστος. Με την ανάληψη από την εταιρεία factoring της ευθύνης διαχείρισης, λογιστικής παρακολούθησης και είσπραξης των τιμολογίων της, απαλλάσσεται η επιχείρηση από κάθε σχετική ενέργεια και δαπάνη. υψηλότερη ρευστότητα και εξάλειψη κινδύνων. Συναλλαγή με πελάτες εξωτερικού μέσω των υπηρεσιών factoring, σημαίνει ευχέρεια παροχής από μέρους της υψηλότερων πιστώσεων προς αυτούς, απ ό,τι στους πελάτες της 22

24 εγχώριας αγοράς, και κατ ακολουθία ασφαλή διεύρυνση των πωλήσεών της. Η άμεση και σε βάθος γνώση του περιβάλλοντος της ξένης αγοράς, καθώς και η δυνατότητα συναλλαγής των επιχειρηματιών στη δική τους γλώσσα και σύμφωνα με τις τοπικές εμπορικές συνήθειες και πρακτικές, απομακρύνει όλους τους κινδύνους παρερμηνειών, καθυστερήσεων και δυσκολιών, επιτρέποντας τη συντομότερη είσπραξη και τη διασφάλιση υψηλότερης ρευστότητας Απευθύνεται: Σε επιχειρήσεις δυναμικές με εξαγωγές και ανάγκη να χρηματοδοτούνται για το κεφάλαιο κίνησης και παράλληλα να καλύπτουν τον πιστωτικό κίνδυνο Περιλαμβάνει: Άμεση προεξόφληση των τιμολογίων που εκχωρούνται με προσυμφωνημένο ποσοστό προεξόφλησης και τοποθέτησης σε λογαριασμό όψεως της εταιρίας. Έλεγχος φερεγγυότητας των πελατών τους και κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου. Λογιστική διαχείριση και έλεγχος των πελατών εξωτερικού. Χαμηλό επιτόκιο χρηματοδότησης αυθημερόν λόγω δυνατότητας δανεισμού σε συνάλλαγμα. Ανταγωνιστικό τιμολόγιο προμηθειών Factoring. 5. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ FACTORING Πρακτορεία επιχειρηματικών υποχρεώσεων εισαγωγέων 5.1. Απευθύνεται: Σε επιχειρήσεις που έχουν στην δραστηριότητά τους εισαγωγές από το εξωτερικό Περιλαμβάνει: Πιστωτική κάλυψη του εξαγωγέα, είσπραξη των τιμολογίων, λογιστική παρακολούθηση και αποστολή εμβάσματος στο εξωτερικό. Εισαγωγή χωρίς καμία επιβάρυνση για τον εισαγωγέα και ανάπτυξη των εργασιών του Βλ. : Βλ. :

25 6. ΝΕΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ TO FACTORING O θεσμός του factoring παρουσιάζει όπως προαναφέρθηκε μία μεγάλη άνθηση στην Eλλάδα και αποδεικνύεται ένα ιδανικό χρηματοοικονομικό εργαλείο κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και όχι μόνο, που πωλούν καταναλωτικά διαρκή και ελαφρά επενδυτικά προϊόντα, καθώς και για τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών. Οι ελληνικές εταιρείες που χρησιμοποιούν το factoring, προτιμούν το εγχώριο χωρίς αναγωγή factoring, αφού προσφέρει κάλυψη μέχρι 100% του κινδύνου μη πληρωμής απαιτήσεων οφειλετών, χρηματοδότηση μέχρι 85%, είσπραξη των εκχωρημένων απαιτήσεων και συνεχή αξιολόγηση της φερεγγυότητας των πελατών Βλ. : Σπαγαδώρου. Ν, «Νέα συνθήκη για το Factoring», ΚΕΡΔΟΣ, 11/10/

26 VENTURE CAPITAL 1. Ορισμός Venture Capital Το Venture Capital είναι ένα καινούργιο χρηματοδοτικό σχήμα για τον Ελληνικό χώρο που σιγά - σιγά κάνει την εμφάνισή του. Στην ουσία αποτελεί κεφάλαια τα οποία προσφέρονται από επενδυτές σε νέες, γρήγορα εξελισσόμενες επιχειρήσεις με ευοίωνες προοπτικές. Το Venture Capital μπορεί να αποτελέσει μια πολύ σημαντική πηγή αρχικής χρηματοδότησης για πρωτο - σχηματιζόμενες κυρίως επιχειρήσεις. Υπάρχουν ιδιωτικές εταιρίες οι οποίες διαχειρίζονται venture capital το οποίο μπορεί να προέρχεται από διάφορες πηγές: ιδιώτες επενδυτές, ασφαλιστικά ταμεία, περιουσία ιδρυμάτων και άλλων οργανισμών, εταιρίες, ξένους επενδυτές, κλπ. Οι εταιρίες αυτές: επιλέγουν για να χρηματοδοτήσουν νέες και γρήγορα αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις αγοράζουν ουσιαστικά μέρος της επιχείρησης συμμετέχουν στο σχεδιασμό των προϊόντων ή υπηρεσιών που θα παραχθούν παίρνουν υψηλά ρίσκα, αλλά περιμένουν και υψηλές αποδόσεις έχουν μακροπρόθεσμο προσανατολισμό. 30 Είναι ένας τρόπος χρηματοδότησης της ίδρυσης, ανάπτυξης ή εξαγοράς μιας εταιρείας, βάσει του οποίου ο επενδυτής αποκτά τμήμα του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ως αντάλλαγμα της παροχής χρηματοδότησης. 31 Πιο συγκεκριμένα, η ειδική επενδυτική εταιρία προσφέρει κεφάλαια με κίνδυνο συμμετέχοντας στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης, συγχρόνως όμως δύναται να παράσχει συμβουλές στην επιχείρηση σε θέματα τεχνικά, οργανωτικά, εμπορικά και χρηματοδοτικά Βλ. : Βλ. : Ημερίδα με θέμα: «Ενθάρρυνση επιχειρηματικότητας νέων»,τ.ε.ι. ΚΑΒΑΛΑΣ, Βλ. : 25

27 2. Παραδείγματα εταιρειών Microsoft Intel Apple Computer Goodys Γερμανός Chipita 3. Τι προσφέρει ένα Venture Capital Κεφάλαια, κεφάλαια, κεφάλαια Υποστήριξη Χρηματοοικονομικές συμβουλές Άντληση νέων κεφαλαίων Σύναψη στρατηγικών συμμαχιών Επαφές για είσοδο σε ξένες αγορές. Κύρος θεσμικού επενδυτή Δυνατότητα ανεξάρτητης ανάπτυξης 4. Τι αναμένει ένα Venture Capital Ρευστοποίηση της επένδυσης με κέρδος Εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Εξαγορά Ιδιωτική τοποθέτηση Πώληση στον επιχειρηματία βάση προσυμφωνημένης μεθόδου αποτίμησης 5. Τι γίνονται οι επενδύσεις Πτώχευσαν Επέζησαν Επιτυχείς Αρκετά επιτυχείς Πολύ επιτυχείς % Χ κεφάλαια πίσω μετά από 1 πενταετία Ετήσια απόδοση 24% 26

28 6. Επιχειρηματικά σχέδια 33 % Υποβάλλονται 100 Απορρίπτονται με μία ματιά 60 Απορρίπτονται μετά από λίγες ώρες 20 Ερευνούνται σε βάθος 20 Απορρίπτονται μετά την έρευνα 15 Διαφωνία στις διαπραγματεύσεις 3 Πραγματικές επενδύσεις 2 Οι εταιρίες Venture Capital χρηματοδοτούν ένα πολύ μικρό ποσοστό από τις προτάσεις που λαμβάνουν. Καθοριστικό για την επιλογή μιας επένδυσης είναι το "Επιχειρηματικό Σχέδιο" το οποίο πρέπει να καταρτιστεί από τον επίδοξο επιχειρηματία και να υποβληθεί σε αυτές Ποια είναι η συνεισφορά των εταιρειών venture capital; Οι υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει η εταιρία καινοτομικού κεφαλαίου στην επιχείρηση καλύπτουν: 1. Την εκτίμηση της επενδυτικής ιδέας, του επενδυτικού προγράμματος και γενικότερα της στρατηγικής της επιχείρησης. 2. Την εκτίμηση και ανάπτυξη της Διοίκησης της επιχείρησης 3. Την παροχή συμβουλών για την κεφαλαιακή δομή και τη χρηματοδότηση της επιχείρησης 4. Την παροχή συμβουλών στην ανάπτυξη της επιχείρησης 5. Την προετοιμασία για εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Επιδίωξη του venture capital είναι να συνεισφέρει σαν στρατηγικός εταίρος στη γρήγορη ανάπτυξη των εταιριών που συμμετέχει, στη βελτίωση της χρηματοοικονομικής τους δομής και στην ανάπτυξη κερδοφορίας. 33. Βλ. : Ημερίδα με θέμα: «Ενθάρρυνση επιχειρηματικότητας νέων»,τ.ε.ι. ΚΑΒΑΛΑΣ, Βλ. : 27

29 Το venture capital μoιράζεται με μία επιχείρηση το ρίσκο και ως εκ τούτου περιμένει να αμειφθεί με υψηλές αποδόσεις ίδιες με τις αναμενόμενες από τον επιχειρηματία και ανάλογες του επιχειρηματικού κινδύνου που αναλαμβάνει. 8. Πώς επενδύουν το Venture Capital; Η χρηματοδότηση Venture Capital πραγματοποιείται συνήθως μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, κατά την οποία δε συμμετέχουν οι υφιστάμενοι μέτοχοι προκειμένου να συμμετάσχει η εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων. Η συμμετοχή μιας εταιρίας venture capital στο μετοχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Τα κυριότερα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει μια εταιρία venture capital είναι οι κοινές και οι προνομιούχες μετοχές. Ως επί το πλείστον, ο κύριος μέτοχος εξακολουθεί να διατηρεί τον έλεγχο της εταιρείας του μετά την επένδυση της εταιρείας venture capital. 9. Διάρκεια της επένδυσης ενός venture capital Αντικειμενικός σκοπός μιας εταιρίας venture capital δεν είναι η μακροπρόθεσμη συμμετοχή της σε μία επιχείρηση. Ένα Venture Capital παραμένει σε μία επιχείρηση για χρονικό διάστημα από 3 έως 5 χρόνια και πάντα σε συνάρτηση με την αξία της επιχείρησης και τις συνθήκες των αγορών τη δεδομένη χρονική στιγμή. 10. Ποια η διαφορά από την τραπεζική δανειακή χρηματοδότηση; Στην προκειμένη περίπτωση ο επενδυτής συμμετέχει στον κίνδυνο όπως και ο επιχειρηματίας και δεν έχει συνήθως εξασφαλίσεις. Η εταιρία καινοτομικού κεφαλαίου αποβλέπει στην πραγματοποίηση κερδών είτε σε μορφή μερισμάτων είτε (και το πιο σύνηθες) σε μακροχρόνιες αποδόσεις επί του κεφαλαίου σε μορφή κερδών από την ανατίμηση των μετοχών. 11. Μορφές venture capital Seed Stage: o Seed Capital (Κεφάλαιο Σποράς) : Κεφάλαιο για ανάπτυξη και δοκιμή μιας αρχικής ιδέας. 28

30 o Start-Up ή Early Stage Capital (Κεφάλαιο Εκκίνησης): Κεφάλαιο χρηματοδότησης αρχικού σταδίου παραγωγής, marketing και πωλήσεων πριν ακόμη μία επιχείρηση γίνει κερδοφόρος. Expansion: o Expansion-Development Finance (Χρηματοδότηση Ανάπτυξης): Χρηματοδότηση ανάπτυξης της παραγωγικής δυναμικότητας, των πωλήσεων, επέκταση στην αγορά, πιθανή ύπαρξη κερδοφορίας. o Bridge Finance (Προχρηματιστηριακή Χρηματοδότηση): Χρηματοδότηση στο στάδιο προετοιμασίας για είσοδο στο χρηματιστήριο. o Buy Out Stage : o o Rescue/ Turnaround: Εξαγορά και εξυγίανση επιχείρησης. Management Buy-Out: Χρηματοδότηση εξαγοράς επιχείρησης από το υπάρχον management. Management Buy-In: Χρηματοδότηση εξαγοράς επιχείρησης από νέα ομάδα management. Replacement Stage : o Replacement: Χρηματοδότηση εξαγοράς μεριδίων απερχόμενων εταίρων. o Debt Refinancing: Βελτίωση της θέσης μιας επιχείρησης με μείωση της δανειακής εξάρτησης (σχέση δανειακών προς σύνολο κεφαλαίου) Πλεονεκτήματα Venture Capital Τα επιχειρηματικά κεφάλαια έχουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα έναντι των άλλων μορφών χρηματοδότησης: Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων παρέχουν μεσομακροπρόθεσμη χρηματοδότηση δημιουργώντας μια ισχυρή κεφαλαιακή βάση για τη μελλοντική ανάπτυξη της επιχείρησης. 35. Βλ. : 29

31 Παράλληλα έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις μελλοντικές ανάγκες χρηματοδότησης και σε συνεργασία με άλλους επενδυτές, εφόσον αυτό απαιτείται για την περαιτέρω ανάπτυξη. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων γίνονται συνέταιροι στην επιχείρηση, αφού μοιράζονται τόσο τους κινδύνους όσο και τις επιτυχίες. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων παρέχουν συμβουλές σε θέματα στρατηγικής, οργάνωσης και χρηματοοικονομικής διοίκησης των επιχειρήσεων με βάση την εμπειρία που διαθέτουν από ομοειδείς επιχειρήσεις. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων έχουν εκτεταμένα δίκτυα επαφών σε διάφορους κλάδους, γεγονός ιδιαίτερα χρήσιμο για μια επιχείρηση σε θέματα προσέλκυσης πελατών, πρόσληψης στελεχών, καθώς και αναζήτησης στρατηγικών συμμάχων και επενδυτών. Η συμμετοχή μιας εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων προσδίδει κύρος σε μια επιχείρηση και διευκολύνει την πρόσβαση σε παραδοσιακές μορφές χρηματοδότησης όπως π.χ. στον τραπεζικό δανεισμό. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων διαθέτουν εμπειρία στην προετοιμασία μιας επιχείρησης για εισαγωγή στο χρηματιστήριο καθώς και σε θέματα εξαγορών και συγχωνεύσεων Η ανάγκη για Venture Capital Το venture capital είναι μία αναπτυσσόμενη μορφή χρηματοδότησης που υπερπηδά τις ισχύουσες πρακτικές του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες. Παράγοντες που εντείνουν τη ζήτηση venture capital από πλευράς των επιχειρήσεων είναι: Υψηλά επιτόκια. Τα μέσα επιτόκια χρηματοδοτήσεων είναι περισσότερο από 4-5 μονάδες πάνω από τον πληθωρισμό, διαφορά μικρότερη από το παρελθόν αλλά ακόμα σημαντική (για ένα πεδίο έντονου ανταγωνισμού). Υψηλά διαχειριστικά κόστη των δανείων. 36. Βλ. : 30

32 Η αυστηρή πολιτική των Τραπεζών σε σχέση με τις εξασφαλίσεις των δανειζομένων κεφαλαίων αποτελούν ανασχετικό παράγοντα ειδικά στις αναπτυσσόμενες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έλλειψη ή περιορισμός των διαθεσίμων τραπεζικών κεφαλαίων για λόγους όπως η κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών και ελλειμμάτων, άντληση μεγάλων κεφαλαίων για αναπτυξιακά έργα κλπ. Διαπιστωμένη ανάγκη των επιχειρηματιών να μοιραστούν το ρίσκο. Αναγνώριση της αποτελεσματικής συνεισφοράς των venture capital στις επιχειρήσεις του χαρτοφυλακίου τους λόγω της ουσιαστικής συμμετοχής στη διοίκησή τους, καθώς και της αξίας που έχει η συμμετοχή ενός στρατηγικού επενδυτή όπως το venture capital, ειδικά στις επιχειρήσεις που προετοιμάζονται για το χρηματιστήριο. Η συμμετοχή ενός venture capital επιτρέπει στις επιχειρήσεις τον έλεγχο της σχέσης ιδίων προς ξένα κεφάλαια. Δίνει έτσι τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να πραγματοποιήσουν επενδύσεις ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού χωρίς αύξηση του χρηματοδοτικού κινδύνου λόγω υπερβολικού δανεισμού. 14. Ωφέλειες από το Venture Capital Οι απαντήσεις που δόθηκαν από τα στελέχη εταιρειών που στηρίχθηκαν σε venture capital, για να αναπτυχθούν είναι ενδεικτικές της σημασίας και του ουσιαστικού ρόλου που αυτά διαδραματίζουν στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Τα παρακάτω είναι αποτελέσματα έρευνας (2002) της Ευρωπαϊκής Ένωσης Venture Capital (EVCA) σε δείγμα 364 εταιριών. 1. Το 94.5% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι δεν θα μπορούσαν να είχαν υπάρξει, αναπτυχθεί περαιτέρω ή /και επιβιώσει χωρίς τα κεφάλαια των VC, γεγονός που φαντάζει λογικό καθώς τα VC δεν δανείζουν αλλά συνεισφέρουν φθηνά ως προς το κόστος για την επιχείρηση κεφάλαια ανάπτυξης συμμετέχοντας στο μετοχικό κεφάλαιο τους. 2. Το 90% των επιχειρήσεων αύξησαν τις θέσεις εργασίας ως συνέπεια των επενδύσεων των VC. 3. Οι εταιρείες χρησιμοποιούν κεφάλαια από venture capital συνήθως για να αυξήσουν τις δαπάνες τους, για ανάπτυξη στρατηγικών marketing-πωλήσεων, έρευνα & τεχνολογία, εκπαίδευση και δικτυακές υποδομές. 31

33 4. Οι εταιρείες που χρηματοδοτήθηκαν, δηλώνουν ότι η συνεισφορά των εταιρειών venture capital δεν περιορίζεται μόνο σε χρηματοδότηση, αλλά και σε βοήθεια στην στρατηγική, ανάπτυξη προϊόντων, χρηματοοικονομική διάρθρωση και οικονομικό έλεγχο, δικτύωση με άλλες επιχειρήσεις και ακόμη αύξηση της αξιοπιστίας τους έναντι της αγοράς (το 90% των επιχειρήσεων που χρηματοδοτήθηκαν δηλώνουν ότι επικοινωνούν με την εταιρεία VC τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα). 5. Το 57% των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν VC πέτυχαν ρυθμούς αύξησης του τζίρου τους μεγαλύτερους από των ανταγωνιστών τους, ενώ το 77% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι η αύξηση των κερδών τους ήταν ίση ή μεγαλύτερη από τον ανταγωνισμό. 6. Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις δηλώνουν ότι οι μισθοί τους και άλλες αμοιβές (π.χ. αμοιβή με κίνητρα) ανέβηκαν σημαντικά μετά την είσοδο εταιρειών VC. 37 Αν και ακόμη «μπουσουλά» το Venture Capital στην Eλλάδα, εντούτοις φαίνεται ότι επενδυτές και επιχειρηματίες έχουν στραφεί προς την κατεύθυνση αυτή. Έρευνα έγκυρου οίκου δείχνει ότι πάνω από 410 εκ. Ευρώ έχουν συγκεντρωθεί για επενδύσεις στην υψηλή τεχνολογία. Kαι το ποσό αυτό δεν αφορά στα κεφάλαια του Tαμείο Aνάπτυξης Nέας Oικονομίας (TANEO), το οποίο τώρα άρχισε να ενεργοποιείται. Πρόκειται για κεφάλαια που έχουν συγκεντρωθεί από το 1998 μέχρι σήμερα από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις, αλλά και φυσικά πρόσωπα, που τώρα στρέφονται στον υψηλού ρίσκου, αλλά ιδιαίτερα κερδοφόρο τομέα της υψηλής τεχνολογίας. Ωστόσο, σε αντίθεση με το χαρακτήρα των ξένων VCs, όπως αναφέρεται στην έρευνα, οι ελληνικές εταιρείες VC επενδύουν κυρίως σε μικρές αλλά «ώριμες» επιχειρήσεις που διαθέτουν εξασφαλισμένα μερίδια αγοράς και εξασφαλισμένες πωλήσεις. Eπίσης, το ενδιαφέρον τους στρέφεται σε επενδύσεις με εμπορικό χαρακτήρα και πολύ λιγότερο σε επενδύσεις παραγωγικού χαρακτήρα. Προς την κατεύθυνση αυτή, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η σύνθεση των διαχειριστικών ομάδων των VC, η οποία επηρεάζεται αρκετά από την 37. Βλ. : 32

34 τραπεζική κουλτούρα και πολύ λιγότερο από επιχειρηματική. Σήμερα το 44% της σύνθεσης του στελεχιακού δυναμικού των εταιρειών κεφαλαίου αποτελείται από τραπεζικούς και χρηματιστές, 22% από στελέχη επιχειρήσεων και 20% από συμβούλους επιχειρήσεων. Ωστόσο, στην έρευνα καταγράφεται η πρόθεση των ελληνικών VC να περιλάβουν επενδύσεις σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αρχικά στάδια ανάπτυξης [6 στις 16 εταιρείες δήλωσαν ότι προτίθενται να επενδύσουν σε seed capital (κεφάλαιο εκκίνησης)]. Oι κινήσεις αυτές δείχνουν ότι η αγορά αρχίζει να ωριμάζει και να προσανατολίζεται προς την ανάπτυξη του πραγματικού venture capital. Η ενεργοποίηση δε του TΑΝΕΟ αποβλέπει σε αυτήν ακριβώς την ανάπτυξη. Aξίζει να σημειωθεί ότι η αλλαγή που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, δεν είναι άσχετη με το συνολικό οικονομικό τοπίο που έχει διαμορφωθεί στην ελληνική αγορά. Σε αντίθεση, δηλαδή, με το παρελθόν, οι αποδόσεις των επιτοκίων των τραπεζών αλλά και των χρηματιστηριακών αγορών, έχουν περιοριστεί δραστικά, αποδεσμεύοντας έτσι ένα σημαντικό μέρος κεφαλαίων αλλά και στελεχών. H χώρα, βέβαια, χρονικά υστερεί αισθητά - όχι μόνον σε σχέση με τις HΠA αλλά και από χώρες της Eυρωπαϊκής Eνωσης. Στην Iρλανδία, για παράδειγμα, η χρηματοδοτική δράση «seed and venture capital» ξεκινά το Eπίσης, τεράστια ανάπτυξη το VC είχε στο Iσραήλ, τη Φινλανδία, αλλά και σε άλλες λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες ο Venture Capital Forum Δέσμη οκτώ μέτρων για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας παρουσιάστηκε στο τρίτο Venture Capital Forum που διοργάνωσε το Ελληνικό κέντρο Επενδύσεων με την υποστήριξη του Υ.Π.Ε.Θ.Ο. Τα μέτρα αυτά είναι τα εξής: 1. Απελευθέρωση των αγορών 2. Εμβάθυνση των αποκρατικοποιήσεων 3. Δημιουργία ισχυρών επιχειρηματικών μονάδων 38. Βλ. : Mανδραβέλη.Β, «VENTURE CAPITAL: Πάνω από 140 δισ. δρχ. έχουν συγκεντρωθεί για επενδύσεις στην υψηλή τεχνολογία..», ΚΕΡΔΟΣ, 2/2/