Ιστορική επισκόπηση της Εσπερινής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα το Νυχτερινό Γυμνάσιο στο κατώφλι του 21 ου αιώνα. Δρ. ΧΑΡΑ ΡΙΖΟΥ Φιλόλογος

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ιστορική επισκόπηση της Εσπερινής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα το Νυχτερινό Γυμνάσιο στο κατώφλι του 21 ου αιώνα. Δρ. ΧΑΡΑ ΡΙΖΟΥ Φιλόλογος"

Ῥαμά Σπανός
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ιστορική επισκόπηση της Εσπερινής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα το Νυχτερινό Γυμνάσιο στο κατώφλι του 21 ου αιώνα Δρ. ΧΑΡΑ ΡΙΖΟΥ Φιλόλογος

Η έρευνα είχε ως αφετηρία: Την απουσία καταγραφής ερμηνείας της εξελικτικής διαδικασίας του θεσμού Τη διερεύνηση του ρόλου της εσπερινής εκπαίδευσης για τα άτομα που αδυνατούν να παρακολουθήσουν το

2 Η έρευνα είχε ως αφετηρία: Την απουσία καταγραφής ερμηνείας της εξελικτικής διαδικασίας του θεσμού Τη διερεύνηση του ρόλου της εσπερινής εκπαίδευσης για τα άτομα που αδυνατούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα του ημερήσιου σχολείου Την αποστολή του νυχτερινού γυμνασίου ως παρέμβαση στον εκπαιδευτικό χώρο με στόχο την απάμβλυνση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων Τις συνέπειες της μετεξέλιξης του Εσπερινού Γυμνασίου σε εκπαιδευτική βαθμίδα υποχρεωτικής εκπαίδευσης

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1872 Ίδρυση πρώτων εσπερινών δημοτικών σχολείων «σχολές απόρων παίδων» Φιλολογικός σύλλογος «Παρνασσός» Σκοπός: Περίθαλψη άπορων εγκαταλειμμένων και

3 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1872 Ίδρυση πρώτων εσπερινών δημοτικών σχολείων «σχολές απόρων παίδων» Φιλολογικός σύλλογος «Παρνασσός» Σκοπός: Περίθαλψη άπορων εγκαταλειμμένων και εργαζόμενων παιδιών Καταπολέμηση αναλφαβητισμού και διανοητική καλλιέργεια Προοπτική επαγγελματικής πρόσβασης και αποκατάστασης Αποτελέσματα: Καθιέρωση σχολικής εσπερινής εκπαίδευσης Αντιμετώπιση του προβλήματος της αγραμματοσύνης

Διεύρυνση στοιχειώδους εκπαίδευσης Μόρφωση ειδικών πληθυσμιακών

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΣΠΕΡΙΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1929: ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ΣΧΟΛΕΣ Σκοπός: Μείωση του αναλφαβητισμού Διεύρυνση στοιχειώδους εκπαίδευσης Μόρφωση ειδικών πληθυσμιακών ομάδων Αποτελέσματα: Περιορισμένα (έλλειψη πιστώσεων και μαθητικής πρόνοιας)

Αποτελέσματα: Τεχνητή μείωση του ποσοστού του οργανικού αναλφαβητισμού

5 1954, 1973 προσπάθειες μείωσηs του ποσοστού αναλφάβητων-ημιαναλφάβητων (εξάπλωση νυκτερινής εκπαίδευσης και εντατικοποίηση των σπουδών) Αποτελέσματα: Τεχνητή μείωση του ποσοστού του οργανικού αναλφαβητισμού 1977: Κατάργηση άδειας ίδρυσης νυxτερινών δημοτικών σχολείων 1984: Ν.Ε.Λ.Ε.

1936: ΠΡΩΤΟ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο Μεταξικό καθεστώς Οικονομική δυσπραγία Έξαρση εργατικών διεκδικήσεων Εκπαιδευτικό σύστημα: Αναμόρφωση

6 1936: ΠΡΩΤΟ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο Μεταξικό καθεστώς Οικονομική δυσπραγία Έξαρση εργατικών διεκδικήσεων Εκπαιδευτικό σύστημα: Αναμόρφωση εκπαιδευτικού μηχανισμού Συντονισμός και κατεύθυνση στις επιδιώξεις της μεταξικής κοσμοθεωρίας Αναπαραγωγή της μεταξικής ιδεολογίας Αυξημένες σχολικές διαρροές

7 Φοιτητικός εκπαιδευτικός σύλλογος (άδεια ίδρυσης Ν. 250/1936) Σκοπός: Αρωγή εργαζομένων - Συνέχιση σπουδών φιλομαθών εργαζομένων νέων Προϋπόθεση: Απόλυτη αναγκαιότητα ίδρυσης Καλλιέργεια εθνικής παιδείας και εθνικού φρονήματος Στόχος: Επέκταση του θεσμού Χειραγώγηση Νεολαίας (διαπαιδαγώγηση νέων των λαϊκών στρωμάτων) Εμφάνιση φιλεργατικού και φιλολαϊκού προσωπείου Επιδίωξη ύφεσης κοινωνικών αντιθέσεων

Ιδιαιτερότητες : Αδεια ίδρυσης μόνο σε Σωματεία και Συλλόγους Νυκτερινή λειτουργία Διδασκαλία από φοιτητές Προϋποθέσεις εγγραφής (Βεβαίωση εξάωρης καθημερινής βιοποριστικής

8 Ιδιαιτερότητες : Αδεια ίδρυσης μόνο σε Σωματεία και Συλλόγους Νυκτερινή λειτουργία Διδασκαλία από φοιτητές Προϋποθέσεις εγγραφής (Βεβαίωση εξάωρης καθημερινής βιοποριστικής εργασίας) Απαλλαγή μαθητών από εκπαιδευτικά τέλη 1940: Αυξημένη διάρκεια σπουδών κατά δύο έτη (οκτατάξια εσπερινά) Αποτελέσματα : ποσοτικά -ελάχιστα σχολεία ποιοτικά ιδεολογικός έλεγχος

Δεκαετής λειτουργία 1937 1947 Ισχνή οικονομία Επιβάρυνση πολέμου, Επιτακτική η ανάγκη μόρφωσης Απολυτήριο

Εθνικό ίδρυμα επαγγελματικής προστασίας του λαού (1944) Επαγγελματική μόρφωση Αποκατάσταση άποροι Ηθική

9 Δεκαετής λειτουργία Ισχνή οικονομία Επιβάρυνση πολέμου, Επιτακτική η ανάγκη μόρφωσης Απολυτήριο = χρυσόμαλλο δέρας Εργαζόμενοι νέοι 1. Εθνικό ίδρυμα προστασίας εργαζόμενου παιδιού (1943) 2. Εθνικό ίδρυμα επαγγελματικής προστασίας του λαού (1944) Επαγγελματική μόρφωση Αποκατάσταση άποροι Ηθική διαπαιδαγώγηση απροστάτευτοι Υγιεινή παρακολούθηση έφηβοι Παροχή εργασίας 1947: άδεια ίδρυσης και λειτουργίας σε ιδιώτες

10 1949: Κρατικά γυμνασιακά παραρτήματα Χαρακτηριστικά Ειδικού τύπου: έλλειψη αυτονομίας ανειδίκευτο προσωπικό μειωμένος διδακτικός χρόνος μειωμένη ύλη προϋποθέσεις εγγραφής οκτατάξια

11 Επισημάνσεις : Ωφελιμότητα του θεσμού Προβλήματα εκπαιδευτικής διαδικασίας (ανομοιογένεια, κόπωση, έλλειψη χρόνου, χαμηλή επίδοση, εύκολη απόκτηση απολυτήριου τίτλου) Κερδοσκοπία (ιδιώτες-εκπαιδευτικοί) Επιπτώσεις : Χαλάρωση εκπαιδευτικής διαδικασίας Προσέλκυση μη εργαζόμενων μαθητών (χαμηλής επίδοσης, υποψήφιων φοιτητών)

12 1957: Εισήγηση Παπανούτσου-Νομοσχέδιο Επ. Παιδείας Προτάσεις: Περιορισμός των σχολείων Αύξηση της διάρκειας σπουδών-οκταετής φοίτηση Ωρολόγιο πρόγραμμα τριών διδακτικών ωρών καθημερινά Απαλλαγή από τα μαθήματα Γυμναστικής-Μουσικής- Τεχνικών Διδασκαλία μόνο από εκπαιδευτικούς Αυστηρός έλεγχος της ιδιότητας του εργαζομένου ως προϋπόθεση εγγραφής Αντιστοιχία τάξεων-κατατακτήριες εξετάσεις Καθορισμός αμοιβών και διδάκτρων Μείωση ηλικιακής ανομοιογένειας με κατανομή μαθητών Έντονος προβληματισμός για ισοτιμία τίτλων και για την κατοχύρωσή του ως σχολείο εργαζομένων. Σκοπός: Διασφάλιση της ταυτότητας του σχολείου Ισοτιμία απολυτήριου τίτλου με το ημερήσιο

13 1959: Νομοθετικές ρυθμίσεις Ίδρυση 10 αυτοτελών νυκτερινών γυμνασίων Επταετής διάρκεια σπουδών Διδασκαλία μόνο από εκπαιδευτικούς

14 1961: Β. Δ. 617 αποκλειστικά για νυκτερινά γυμνάσια Ρύθμιση προγράμματος, φοίτησης, εγγραφώνμεταγραφών αντιστοιχίας τάξεων. 1970: Όριο ηλικίας Αξιολόγηση ( ): Μεταβολή στάσης πολιτείας-σταθεροποίηση λειτουργίας Ανάδειξη δυνατοτήτων και αδυναμιών Προσπάθειες διασφάλισης ταυτότητας και της ισοτιμίας Μέτρα σχολειοκεντρικά -ευεργετικές διατάξεις αλλά όχι επαρκείς

15 : Επαναφορά προηγούμενων ρυθμίσεων: Διαχωρισμός γυμνασίου (τριτάξιο) - Λυκείου (τετρατάξιο) (μεταρρύθμιση 64) Αυξημένη διάρκεια σπουδών (1959) Διατάξεις μεταγραφών (ρυθμίσεις 1961) Ηλικιακό όριο (ΝΔ 651/1970) <15 ο έτος έναρξη εργασίας Απαραίτητη προϋπόθεση η βιοποριστική εργασία (Π.Δ. 104/79 Ν. 1566/85 )

16 Νέες ρυθμίσεις: Κατάργηση βεβαίωσης του ΙΚΑ Εγγραφή για λόγους υγείας (1989) Συνέπειες: Προοδευτική απλούστευση διαδικασίας εγγραφής-μεταγραφής Ενίσχυση κοινωνικού ρόλου Αύξηση ανομοιογένειας μαθητικού πληθυσμού (απουσία μέτρων) Επιβάρυνση της αποστολής του σχολείου

17 Αριθμός των Νυχτερινών Γυμνασίων Δημοσίων και Ιδιωτικών από το 1955 έως το ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ

18 Αριθμός μαθητών των εν ενεργεία Νυκτερινών Γυμνασίων Δημοσίων και Ιδιωτικών από το 1955 έως το ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ

19 Έτος : Α Εσπερινά Γυμνάσια: Β τάξεις Γ Έναρξη: Λήξη: Διάρκεια ωρών: 40, 40, 40, 40, 35 Φοίτηση: εργαζόμενοι έφηβοι εργαζόμενοι ενήλικες άτομα σε θεραπευτική αγωγή απεξάρτησης Βεβαίωση βιοποριστικής εργασίας Βεβαίωση θεραπευτικής κοινότητας

20 Ωρολόγιο πρόγραμμα Εσπερινών Γυμνασίων Θρησκευτικά Αρχαία Ελληνικά Νέα Ελληνικά Ιστορία Μαθηματικά Φυσική Χημεία Βιολογία Γεωγραφία Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Ξένη Γλώσσα Πληροφορική Σύνολο Ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας κατά τάξη Α Β Γ

21 Ωρολόγιο πρόγραμμα Ημερήσιων Γυμνασίων ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Σχολ. έτος Θρησκευτικά Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Ιστορία Πολιτική και Κοινωνική Αγωγή Ξένη γλώσσα (Αγγλικά και Γαλλικά ή Γερμανικά) Μαθηματικά Φυσική Χημεία Τεχνολογία Γεωγραφία Βιολογία ΣΕΠ Φυσική Αγωγή Αισθητική Αγωγή Οικιακή Οικονομία Πληροφορική Σύνολο Ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας κατά τάξη Α Β Γ

22 Δ Ι Α Φ Ο Ρ Ε Σ Μαθήματα Αισθητική Αγωγή (καλλιτεχνικά-μουσική) Φυσική Αγωγή ΣΕΠ Οικιακή οικονομία Τεχνολογία (κλάδος) 2η Ξένη Γλώσσα Χρόνος Μειωμένο πρόγραμμα μαθημάτων κατά 12 ώρες την εβδομάδα Μειωμένο ωράριο λειτουργίας Μειωμένος διδακτικός χρόνος Μειωμένες ώρες διδασκαλίας σε ορισμένα μαθήματα Φοίτηση: Εσπερινά: 80 αδικαιολόγητες απουσίες (130 δικ) Ημερήσια: 64 αδικαιολόγητες απουσίες (114 δικ)

23 ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Γραφική παράσταση 1: Συνολικός αριθμός δημόσιων και ιδιωτικών γυμνασίων κατά το σχολικό έτος Δημόσια Ιδιωτικά 5 Ημερήσια Εσπερινά

24 ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Γραφική παράσταση 2: Συνολικός μαθητικός πληθυσμός δημόσιων και ιδιωτικών γυμνασίων κατά το σχολικό έτος Δημόσια Ημερήσια Ιδιωτικά Εσπερινά

25 Γραφική παράσταση 2α: Ποσοστιαία Αναλογία Μαθητικού Πληθυσμού Δημόσιων Γυμνασίων 2,8% Δημόσια Γυμνάσια 97,2% Ημερήσια Εσπερινά

26 Γραφική παράσταση 2β: Ποσοστιαία Αναλογία Μαθητικού Πληθυσμού Ιδιωτικών Γυμνασίων 1,3% Ιδιωτικά Γυμνάσια 98,7% Ημερήσια Εσπερινά

27 Γραφική παράσταση 3: Δημόσια Γυμνάσια Νομού Αττικής κατά το σχολικό έτος Ημερήσια Εσπερινά

28 Γραφική παράσταση 4: Μαθητές και Μαθήτριες Δημοσίων Γυμνασίων Νομού Αττικής κατά το σχολικό έτος Αγόρια Κορίτσια Ημερήσια Εσπερινά

29 Γραφική παράσταση 4α: Ποσοστιαία Αναλογία Μαθητών και Μαθητριών Δημοσίων Ημερήσιων και Νυχτερινών Γυμνασίων Νομού Αττικής ,7 51,3 48,7 27,3 Αγόρια Κορίτσια Ημερήσια Εσπερινά

30 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ: Προσωπικά στοιχεία: Ηλικία κάτω των 20 ετών (77,2%) Παιδιά πολύτεκνων οικογενειών (32,8%) Παντρεμένοι μαθητές (14,5%) Γονείς μαθητές (11%) Οικογένεια προέλευσης χαμηλού μορφωτικού επιπέδου: (Το 46% από τους πατέρες τους και το 53,9% από τις μητέρες τους δεν έχουν αποφοιτήσει από το γυμνάσιο) Οικογένεια προέλευσης χαμηλού επαγγελματικού επιπέδου: (Το 39,4% από τους πατέρες τους είναι τεχνίτες και ειδικευμένοι εργάτες, ενώ το 49,7% από τις μητέρες τους ασχολούνται με οικιακά).

31 Επαγγελματική κατάσταση: Σε ποσοστό 22,8% δεν εργάζονται Σε ποσοστό 77,2% είναι εργαζόμενοι Σε ποσοστό μόνο 24,6% εργάζονται βιοποριστικά Σε ποσοστό 37,8% εργάζονται ως τεχνίτες και ειδικευμένοι εργάτες.

32 Μαθητικό ιστορικό: Χαμηλή επίδοση-αποτυχία στο ημερήσιο σχολείο 82,2% απόρριψη. Καλύτερη επίδοση στο εσπερινό 7,9% απόρριψη. Αρνητική στάση για το ημερήσιο σχολείο 69,8% - ακόμη κι αν υπήρχε η δυνατότητα δεν επιθυμούν να φοιτήσουν σε ημερήσιο σχολείο. Στόχοι Προσδοκίες Κύριος λόγος επιλογής του εσπερινού η προοπτική περάτωσης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης 67,1%. Αλλαγή θέσης εργασίας αλλά όχι και επαγγελματικής κατηγορίας (τεχνίτες και ειδικευμένοι εργάτες).

33 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Διατήρηση θεσμικής βάσης Προϋποθέσεις εγγραφής ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας Αλλοίωση σύνθεσης μαθητικού πληθυσμού κοινά χαρακτηριστικά όλων των υποομάδων : χαμηλό κοινωνικοπολιτισμικό επίπεδο χαμηλή επίδοση στο ημερήσιο σχολείο Αλλαγή στόχων των σημερινών μαθητών Εσπερινού Γυμνασίου Απόκτηση απολυτήριου τίτλου υποχρεωτικής εκπαίδευσης Διαφοροποίηση ρόλου του σχολείου

34 «ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΟΝ ΚΤΗΜ ΕΣΤΙ ΒΡΟΤΟΙΣ» Μένανδρος

35 Ευχαριστώ

Σχετικά έγγραφα

Χάρτης Ιστοσελίδας. Υπηρεσίες Συνδέσεις Εγκύκλιοι Έντυπα Downloads

Χάρτης Ιστοσελίδας. Υπηρεσίες Συνδέσεις Εγκύκλιοι Έντυπα Downloads Το Υπουργείο Το Eκπαιδευτικό Σύστημα Πρόσβαση στη Γνώση Θρησκεύματα Μηχανή Αvαζήτησης Επικοινωνία Συχνές Ερωτήσεις Χάρτης Ιστοσελίδας Προκηρύξεις/ Νέα Διαγωνισμοί Συνέδρια/ Ημερίδες Εποπτευόμενοι Φορείς