Η ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζεται στην αλληλεγγύη των χωρών της.

Transcript

1 Η ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζεται στην αλληλεγγύη των χωρών της. Την επαύριον της λήξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1945), η Ευρώπη ήταν μια κατεστραμμένη και εξαντλημένη ήπειρος. Η Δυτική Ευρώπη συνειδητοποιεί ότι πρέπει να πάρει το μέλλον στα χέρια της. Εμφανίζονται τότε οι πρώτες προτάσεις για αυτόνομη οικονομική και πολιτική πορεία. «Δεν θα υπάρξει ειρήνη για την Ευρώπη, αν τα κράτη συνεχίζουν να βασίζονται στην εθνική κυριαρχία. Οι χώρες της Ευρώπης είναι πολύ μικρές για να εγγυηθούν στους πολίτες τους την αναγκαία ευημερία και την κοινωνική πρόοδο. Τα κράτη της Ευρώπης θα πρέπει να επιλέξουν τη συνεργασία και την ομοσπονδιακή μορφή» έλεγε ο Γάλλος δημόσιος υπάλληλος Ζαν Μονέ ( ), που θεωρείται ο αρχιτέκτονας της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Οι σκέψεις για πολιτική ενοποίηση αποδείχθηκαν πολύ πρώιμες. Αντίθετα, οι ιδέες για οικονομική ενοποίηση ήταν πιο ρεαλιστικές. Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν, προτείνει να τεθούν κάτω από κοινό έλεγχο και διοίκηση, οι βιομηχανίες άνθρακα και χάλυβα της Γερμανίας και της Γαλλίας. Ο Ζαν Μονέ πρότεινε τον κοινό έλεγχο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα, γιατί αυτά ήταν τα σημαντικότερα υλικά για την πολεμική βιομηχανία. Η βασική ιδέα ήταν, ότι για να εμποδίσει κάποιος τον πόλεμο έπρεπε να ελέγχει την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Έτσι ξεκίνησε η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είχε στόχο να οδηγήσει σε μια ειρηνική και αλληλέγγυα συνύπαρξη των ευρωπαϊκών λαών. Το 1969 στη Σύνοδο Κορυφής της Χάγης, οι πολιτικοί ηγέτες της ΕΟΚ, αποφασίζουν να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ανοίγοντας το δρόμο για την πρώτη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 1979 λαμβάνουν χώρα οι πρώτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 1 / 8

2 Το 1991 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μάαστριχτ, εγκρίνει τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και θέτει τις βάσεις για μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, μια στενότερη συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων, καθώς και για τη δημιουργία μιας οικονομικής και νομισματικής ένωσης, περιλαμβανομένου του ενιαίου νομίσματος Παρότι μέχρι σήμερα η Ε.Ε. δεν κατάφερε να αποκτήσει ένα «Ευρωπαϊκό Σύνταγμα», παρά τις προσπάθειες που έγιναν, είναι όμως βέβαια ότι έχει κάνει πολλές προσπάθειες για την ανάπτυξη «πνεύματος αλληλεγγύης» μεταξύ των χωρών της. Με την έναρξη της δεκαετίας του 90 ξεκινά και μια μεγάλη προσπάθεια βελτίωσης της εσωτερικής οικονομικής και κοινωνικής συνοχής της Ε.Ε. Στόχος να συγκλίνουν -οικονομικάόλο και περισσότερο οι χώρες που ανήκουν σ αυτήν. Έτσι το 1994 έχουμε την ίδρυση - πέραν των διαρθρωτικών ταμείων που ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1970, όπως το ΕΤΠΑ το του Ταμείου Συνοχής. Ένα ταμείο που στόχο έχει «την προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής» στο πλαίσιο της Ε.Ε. Το 2006 δημιουργήθηκε και το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στοχεύει στην έκφραση με γρήγορο, αποτελεσματικό και ευέλικτο τρόπο της αλληλεγγύης προς τον πληθυσμό κράτους μέλους που έχει πληγεί από μείζονα φυσική καταστροφή. Ο προϋπολογισμός του δεν είναι μεγάλος, αλλά και μόνο η ύπαρξή του, δείχνει πόσο σημαντική κρίνεται «η πολιτική της Αλληλεγγύης» στην Ε.Ε. Τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και λοιπά ταμεία, οφείλουν την ύπαρξή τους στην πολιτική άποψη, ότι υπάρχουν ανισότητες μεταξύ των διαφόρων περιοχών της Ε.Ε. Ανισότητες κυρίως οικονομικές. Σήμερα λοιπόν βιώνουμε μια παγκόσμια οικονομική κρίση. Μια κρίση που έχει επίδραση σε όλη την Ε.Ε. 2 / 8

3 Είναι λογικό όμως να επιδρά με ανόμοιους τρόπους στους πολίτες της Ε.Ε. Ανάλογα σε ποια χώρα κατοικούν. Είναι σίγουρο ότι το μέγεθος της επίδρασης της οικονομικής κρίσης στις οικονομίες των χωρών, καθορίστηκε μεταξύ άλλων και από τα μεγέθη των δημόσιων οικονομικών κάθε χώρας, όπως και από τον πολιτικό τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης κάθε κυβέρνησης και χώρας. Αποτελεί λοιπόν ζήτημα πως το ΠΑΣΟΚ αντιμετώπισε την κρίση από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης που ήταν κατά την έναρξη της κρίσης και από τη θέση της κυβέρνησης μετέπειτα. Είναι το ΠΑΣΟΚ ο πολιτικός φορέας, που δεν αναγνώρισε τον «ερχομό της» ως αντιπολίτευση και κατάφερε ως κυβέρνηση να μετατρέψει άμεσα την κρίση ελλείμματος, σε κρίση δανεισμού. Η ανάλυση αυτή όμως μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μιας άλλης εκδήλωσης. Τώρα πλέον όλοι συμφωνούν ότι η κρίση άγγιξε όλη την Ε.Ε. και αποτελεί ζήτημα πανευρωπαϊκό. Με χαρακτηριστικά λοιπόν πανευρωπαϊκά, είναι λογικό να αναζητείται και χάραξη ανάλογης πανευρωπαϊκής πολιτικής. Πολλοί όμως λένε ότι το θέμα είναι οικονομικό και έτσι πρέπει να το διαχειριστούμε. Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει γενικό οικονομικό θέμα που δεν είναι και πολιτικό. Η χάραξη μιας πολιτικής είναι αυτή που σε οδηγεί σε υπερπήδηση ή όχι μιας οικονομικής κρίσης. 3 / 8

4 Η έκδοση ευρωομολόγου που συζητούμε λοιπόν είναι πρώτα και κύρια πολιτικό θέμα. Θα δώσει στην Ευρώπη τη δυνατότητα να αποκτήσει επιτέλους σοβαρή οικονομική και κοινωνική συνοχή. Θα της επιτρέψει να απευθύνεται με αξιοπιστία στις αγορές και να διαθέτει μια κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική ομοιογένεια. Και αυτό, διότι η έκδοσή του, θα συνοδευθεί από τη δημιουργία ενός σοβαρού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ο οποίος θα θέσει ουσιαστικά τις βάσεις για την πραγματική ευρωπαϊκή ενοποίηση. Για την ειδική δανειοδότηση των αδύνατων χωρών από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με σκοπό την επαναγορά ιδίων ομολόγων, υπάρχουν διιστάμενες απόψεις. Είναι όμως σίγουρο ότι η έκδοση ευρωομολόγου, θα ωθήσει τη συνοχή των χωρών της Ε.Ε. πολύ περισσότερο από τις όποιες άλλες λύσεις δοθούν. Αυτά τα θέματα που συζητούνται σήμερα, δεν είναι καινούργια. Οι ευρωπαίοι τα συζητούσαν πριν από δεκαετίες. Προβλημάτιζαν ακόμη και τους ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλοι οι τεχνοκράτες της δεκαετίας του 70 και του 80 τα είχαν εξετάσει διεξοδικά. Και το ζήτημα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και το ζήτημα των ευρωομολόγων και το ζήτημα του ευρωπαϊκού στρατού και το ζήτημα της πολιτικής ενοποίησης. Ο νυν πρόεδρος της ΝΔ, ήδη από το 2005 είχε επισημάνει στην ΕΚΤ ότι η επιλογές της για υψηλά επιτόκια δανεισμού «στραγγάλιζαν την ανάπτυξη της Ε.Ε και ειδικά χώρες όπως η Ελλάδα, που η πλειονότητα των επιχειρήσεών της είναι μικρομεσαίες». Όλοι γνωρίζουν την αντιπαράθεση που υπήρξε τότε στην ευρωβουλή μεταξύ του τότε προέδρου της ΕΚΤ κ. Τρισέ και του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος ήταν ευρωβουλευτής. Ας μη μας διαφεύγει, ότι το 2005 αντιπρόεδρος της ΕΚΤ ήταν ο κ. Λουκάς Παπαδήμας, νυν σύμβουλος του πρωθυπουργού κ. Γ Παπανδρέου. Από τη θητεία του λοιπόν στην ΕΚΤ γνωρίζουμε τις απόψεις του για την «Ανάπτυξη». Επίσης πολλά από αυτά που σήμερα επανέρχονται στο προσκήνιο είναι αλληλένδετα. Διότι για παράδειγμα, αν η Ελλάδα είναι αναγκασμένη να μειώσει το έλλειμμά της ραγδαία και απότομα, χωρίς να καταστραφεί -όπως γίνεται σήμερα με την εφαρμογή του 4 / 8

5 μνημονίου- το πρώτο που θα έπρεπε να μειώσει, είναι οι υπερβολικές αμυντικές της δαπάνες. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να εγγυηθεί με το στρατό όλων των χωρών μελών της, τα ελληνικά - ευρωπαϊκά σύνορα. Αν γίνει αυτό, τότε το έλλειμμα μειώνεται ταχύτατα. Αποτελεί λοιπόν ή όχι πολιτικό ζήτημα το ευρωομόλογο; Προωθεί τη συνοχή μεταξύ των χωρών της ΕΕ ή όχι ; Λέγεται ότι υπάρχουν τρεις λόγοι για τη θέσπιση ευρωπαϊκού ομολόγου, οι οποίοι προβάλλονται είτε μαζί- είτε χώρια, ανάλογα με το τι θέλει εκείνος που τους προβάλλει. Ο πρώτος λόγος είναι πρακτικός - δημοσιονομικός, ο δεύτερος νομισματικός και ο τρίτος πολιτικός - φεντεραλιστικός. Με το ευρωομόλογο, λέγεται ορθά, θα συνδεθούν οπωσδήποτε ρυθμίσεις διαχείρισής του κι έτσι θα ενισχυθεί η συνοχή της Ένωσης. Επιπλέον, αν και το ομόλογο θα εκδοθεί για τις ανάγκες των κρατών μελών, σύντομα -αφού θα υπάρχει- η χρήση του θα επεκταθεί για επενδύσεις σε επίπεδο ένωσης, σαν τα «δίκτυα» που είχε προτείνει ο Ζακ Ντελόρ, όταν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα γνωστά μας διαρθρωτικά Ταμεία. Υποστηρίζετε από ορισμένους, ότι με την έκδοση ενός ευρωομολόγου θα υπάρξει οικονομική επιβάρυνση στις εύρωστες οικονομικά χώρες της Ε.Ε. Αλήθεια όμως τι θα ήταν όλες αυτές οι χώρες, χωρίς την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πόσο ισχυρές θα ήταν οικονομικά δυνατές χώρες της Ε.Ε. αν πορεύονταν μόνες; Τι ποσοστό της παγκόσμιας οικονομίας θα εκπροσωπούσαν; 5 / 8

6 Πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους, ότι την οικονομική κρίση θα την «περάσει» όλη η Ε.Ε μαζί, αλλιώς θα τραυματιστεί θανάσιμα η ίδια και ένας τραυματισμός της Ε.Ε δεν θα αφήσει αλώβητη καμία χώρα της Ε.Ε. Αν «περπατήσει» η ιδέα του ευρωομολόγου θα έχει προωθηθεί και η συνοχή της ευρωπαϊκής ένωσης. Προώθηση της συνοχής, σημαίνει προώθηση της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών. Χρειάζεται λοιπόν η Ε.Ε. να βρει πολιτικούς ηγέτες που να έχουν όραμα. Ηγέτες που θα έχουν πρώτη τους επιλογή την Ε.Ε. Ηγέτες που να πιστεύουν στην Ε.Ε. και να μην απευθύνονται σ αυτήν μόνο όταν δεν βρίσκουν αλλού «στοργή». Ηγέτες που θα πιστεύουν στις Ενωμένες πολιτείες της Ευρώπης. Ο Αντώνης Σαμαράς από το Δεκέμβριο του 2009 τόνιζε, ότι πρέπει να προστρέξουμε σε ευρωπαϊκή συνδρομή και να μείνουμε μακριά από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δυστυχώς όμως η κυβέρνηση, επέλεξε να «παίξει» Ρώσικη ρουλέτα με τις συχνές αναφορές στο ΔΝΤ. «Την ιστορική αυτή ώρα, που οροθετείται το τέρμα μιας πορείας και περιβάλλεται με πανηγυρικό τρόπο η ταύτιση των πεπρωμένων μας με την Ευρώπη, επιθυμώ να ευχαριστήσω πρώτα την πολιτική ηγεσία των Εννέα Χωρών της Κοινότητος. Χάρις στην κατανόηση της και τις έγκαιρες παρεμβάσεις της υπερπηδήθηκαν πολύμορφες δυσχέρειες και επιτεύχθηκε η υπογραφείσα Συμφωνία. Επιβεβαιώθηκε έτσι για άλλη μια φορά ότι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα δεν είναι, ούτε επιθυμεί να γίνει κλειστή λέσχη και μάλιστα λέσχη πλουσίων» Έλεγε ο Κ. Καραμανλής στον «ιστορικό του» λόγο κατά την ένταξη της χώρας μας στην τότε ΕΟΚ. 6 / 8

7 «Η Ελλάς προσέρχεται στην Ευρώπη με την βεβαιότητα ότι στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης εμπεδώνεται για όλα τα μέρη η εθνική ανεξαρτησία, κατοχυρώνονται οι δημο κρατικές ελευθερίες, επιτυγχάνεται η οικονομική ανάπτυξη και γίνεται με τη συνεργασία όλων κοινός καρπός ή κοινωνική και οικονομική πρόοδος» συνέχιζε ο Εθνάρχης. Επειδή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, συνοχή σημαίνει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών για να μπορέσουν όλες οι περιφέρειες να αναπτύξουν την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και να προσελκύσουν περισσότερο κόσμο για να μείνει και να εργαστεί σε αυτές. Επειδή από την πολιτική της συνοχή στοχεύει η Ε.Ε. να ωφελούνται όλες οι περιφέρειες. Με την πραγματοποίηση στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες επενδύσεων που διαφορετικά δε θα γίνονταν και με τη δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών στις περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Επειδή η Ε.Ε. έχει επενδύσει από το 1988 περίπου 480 δισεκατομμύρια ευρώ στις λιγότερο «ανεπτυγμένες ευνοημένες» περιφέρειες. Γιατί όπως λέει ο πρόεδρος της ΝΔ στην επιστολή που απέστειλε στις 5 Ιανουαρίου προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, «πιστεύω ότι, έτσι κι αλλιώς - ακόμα κι αν δεν υπήρχε η κρίση χρέους - θα έπρεπε να οργανώσουμε μια υγιή αγορά Ευρωομολόγων. Ο λόγος είναι ότι αυτό θα έδινε «βάθος» στην Ευρωπαϊκή αγορά χρήματος, θα προσέλκυε ρευστότητα από άλλες περιοχές του κόσμου και θα βελτίωνε την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έναντι της Αμερικανικής ( Fed ). Μήπως είναι η μεγάλη ευκαιρία να μετατρέψουμε την κρίση σε πλεονέκτημα της Ε.Ε με την έκδοση ευρωομολόγου; Μήπως η έκδοση ευρωομολόγου - ως μια πραγματική πολιτική επιλογή προώθησης της συνοχής - ενισχύει την Ε.Ε; Γιατί όπως έλεγε και πάλι ο Εθνάρχης Κ. Καραμανλής 7 / 8

8 «Πριν απ' όλα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα σταθεί αποφασιστικός παράγοντας ειρήνης στον κόσμο. Γιατί με το κύρος και την δύναμή της θα επηρεάζει αποφασιστικά τις διεθνείς εξελί ξεις, αρχής γενομένης από το χώρο τον δικό της». Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΝΟΖΑΧΟΥ Οικονομολόγος Μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΝΔ Γραμματέας Περιφερειακής Οργάνωσης Κεντρικής Μακεδονίας 8 / 8