Εγχειρίδιο και Υλικό κατάρτισης INCREASE ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Transcript

1

2 Εγχειρίδιο και Υλικό κατάρτισης INCREASE ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Καινοτομία στην κοινωνική παιδαγωγική, την κοινωνική εργασία και την εργασία με νέους Από το FormAzione Co&So Network, IT με την υποστήριξη του Universität Ulm, DE Directia Generala de Asistenta Sociala si Protectia Copilului Harghita, RO και INCREASE project partners Σεπτέμβριος 2017 Πρόγραμμα INCREASE Διεπιστημονική ανάπτυξη δεξιοτήτων για εργαζόμενους με νέους σε κέντρα φιλοξενίας και φροντίδας νέων Αριθμός Προγράμματος AT02-KA Δήλωση αποποίησης ευθύνης Το σχέδιο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση (ανακοίνωση) δεσμεύει μόνο τον συντάκτη και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν.

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Καινοτομία στην κοινωνική παιδαγωγική, την κοινωνική εργασία και την εργασία με νέους Στόχος Οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν βασικές γνώσεις και βελτιωμένες δεξιότητες σε τρεις βασικούς τομείς που θεωρούνται καινοτόμοι στον χώρο των Κέντρων Φιλοξενίας Νέων: Μέθοδοι και εργαλεία για την καθιέρωση θετικής επικοινωνίας με τους γονείς και γενικά με εξωτερικά άτομα, τα οποία αποδείχτηκαν πως ήταν σημαντικά για την ευημερία των νέων στα Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και για την επανένταξή τους στις οικογένειες (όποτε αυτό είναι δυνατό) Θεωρητικό υπόβαθρο για την παιδαγωγική του τραύματος και χρήση των στρατηγικών της προκειμένου να χειριστούν και/ή να αποτρέψουν καταστάσεις κρίσης στο Κέντρο Φιλοξενίας Νέων Θεωρία του συναισθηματικού δεσμού και συναφείς μέθοδοι φροντίδας διαταραχών του συναισθηματικού δεσμού κυρίως κατά την εφηβική ηλικία Περιεχόμενο Το κεφάλαιο παρέχει μια επισκόπηση τριών καινοτόμων τομέων της εργασίας σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων: 1. Η συνεργασία μεταξύ των εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και των γονέων, καθώς και οι μέθοδοι για μια βασική εκτίμηση των χαρακτηριστικών της οικογένειας, για την αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου και των δυνατοτήτων ενδυνάμωσης, προκειμένου να σχεδιαστεί μια θετική συνεργασία. 2. Η παιδαγωγική προσέγγιση του τραύματος, οι μέθοδοι και οι στρατηγικές της για τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης που αφορούν νέους με εμπειρία τραύματος 3. Η θεωρία του συναισθηματικού δεσμού και τα βασικά μέσα για την ανάλυση και τον σχεδιασμό δραστηριοτήτων που απευθύνονται σε νέους που έχουν πληγεί από διαταραχές του συναισθηματικού δεσμού. Ενότητες Ενότητα 4.1 Συνεργασία με τους γονείς ως 270 καινοτόμος προσέγγιση Ενότητα 4.2 Παιδαγωγική του τραύματος 270 Ενότητα 4.3 Διαταραχές συναισθηματικού δεσμού 225 Σύνολο 765 [0.75 μονάδας ECVET για το Κεφάλαιο 4] Μαθησιακές Μέθοδοι Εκπαίδευση με φυσική παρουσία (50%) και εκπαίδευση εξ αποστάσεως (50 %). Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων θα γίνει μετά το τέλος του κεφαλαίου: Πέντε γραπτές ανοιχτές ερωτήσεις σχετικά με το περιεχόμενο του κεφαλαίου και που αφορούν μία μεμονωμένη μελέτη περίπτωσης που ο κάθε συμμετέχων θα πρέπει να επεξεργαστεί στο πλαίσιο του προγράμματος. 1) Ποιες στρατηγικές και μεθόδους μπορούν να χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων προκειμένου να προωθήσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία με γονείς/οικογένειες, σύμφωνα με τη δική σας μελέτη περίπτωσης; 2) Σημειώστε τρεις/τέσσερις ερωτήσεις προς τους γονείς/τις οικογένειες προκειμένου να αναγνωρίσετε τους παράγοντες κινδύνου και να εκτιμήσετε την πιθανή εμπλοκή στην υπόθεση

4 3) Ποιες είναι οι αιτίες του τραύματος σε σχέση με τη δική σας μελέτη περίπτωσης; Καλείστε να αναγνωρίσετε τα συμπτώματα (εάν υπάρχουν) και να περιγράψετε τις μεθόδους προσέγγισης της κατάστασης κρίσης 4) Αναφορικά με τη δική σας μελέτη περίπτωσης: ποιους εξωτερικούς επαγγελματίες θα μπορούσατε να εμπλέξετε για την επίλυση της κατάστασης και ποια εργαλεία θα χρησιμοποιήσετε για να τους ενημερώσετε σχετικά με την κατάσταση (π.χ. σχέδιο δράσης, αναφορά). Περιγράψτε το εργαλείο που επιλέξατε 5) Μπορείτε να αναγνωρίσετε διαταραχές του συναισθηματικού δεσμού στη συγκεκριμένη περίπτωση; If yes please describe how do you recognize the indicators and list some useful steps for an efficient action plan to deal with the problem Πρακτική βάση για εργασία με τα κεφάλαια/ενότητες - Περίπτωση μελέτης Περίπτωση A / Ενότητα 4.1 Περίπτωση από τη Ρουμανία (ομαδική περίπτωση) Η κρίση Σε ένα Κέντρο Φιλοξενίας Νέων, 3 αγόρια και 4 κορίτσια, ηλικίας 15-17, ζουν μαζί κάθε μέρα εδώ και 5 χρόνια. Είναι όλοι εγγεγραμμένοι στο σχολείο. Οι παιδαγωγοί εναλλάσσονται με 8ωρες βάρδιες. Εκτός από τη συνεχή κοροϊδία στο του Oszkar, ενός από τους φιλοξενούμενους, και μερικές μικρές διαφωνίες για το μπάνιο, την τηλεόραση ή τα μαθήματα, η ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι ήταν γενικά σχετικά καλή. Μια μέρα, ενώ η εργαζόμενη στο Κέντρο Φιλοξενίας έπλενε τα πιάτα μετά το δείπνο μαζί με τα κορίτσια, άκουσε δυνατές κραυγές. Όταν γύρισε στους άλλους γινόταν μεγάλος καυγάς μεταξύ του Oszkar και του Adam, στο τέλος ο Adam χτυπούσε τον Oszkar στον τοίχο. Οι στεκόταν γύρω τους και τους φώναζαν να σταματήσουν. Ήταν τέτοιος ο καυγάς, όμως, που η εργαζόμενη του Κέντρου δεν μπορούσε να παρέμβει, ένας άλλος φιλοξενούμενος, ο Miklos χώρισε τα δύο αγόρια. Η μύτη του Oszkar έτρεχε αίμα και έφυγε από τον ξενώνα. Αφού ηρέμησε, επέστρεψε. Στο μεταξύ ο γείτονας, όταν άκουσε τον έντονο καυγά, κάλεσε την αστυνομία που ήρθε δέκα λεπτά αργότερα και συζήτησε κατ ιδίαν με τους φιλοξενούμενους. Οι συμμετέχοντες Ο Oszkar, 17 ετών, τοποθετήθηκε σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων αφού έζησε με τη μητέρα του σε μια κοινότητα Ρομά μέχρι την ηλικία των 5 ετών. Έπειτα η μητέρα του ζήτησε να ληφθεί κάποιο μέτρο για την προστασία του ανηλίκου, καθώς δεν ήταν πλέον σε θέση να τον φροντίσει. Αφού έζησε σε κάποιο Κέντρο Φιλοξενίας, έγινε επανένωση με την οικογένεια για σύντομο χρονικό διάστημα, και μετά επέστρεψε στο Κέντρο Φιλοξενίας. Είχε πάντα επαφή με την οικογένειά του, είχε μια ρομαντική σχέση με μια κοπέλα Ρομά από την κοινότητα της μητέρας του και περνούσε σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο στο σπίτι της μητέρας του. Είναι βέβαιο πως συχνά προσπαθεί να προβάλει την ταυτότητά του ως Ρομά, ενώ προκαλεί τους άλλους. Σχολιάζει το φαγητό που παρέχεται από το Κέντρο Φιλοξενίας, λέγοντας πως οι Ρομά δεν θα έτρωγαν τέτοιο φαγητό. Επίσης, κοροϊδεύει τους άλλους για τον τρόπο που συμπεριφέρονται, για τη μουσική που ακούνε ή για τα ρούχα που φοράνε. Επιπλέον, βρίζει τους άλλους φιλοξενούμενους. Τον έχουν δείρει επανειλημμένως συμμαθητές του και άλλα παιδιά από τη γειτονιά. Όταν τον μαλώνουν, φεύγει από τον ξενώνα γνωρίζοντας πως την ευθύνη έχουν οι παιδαγωγοί. Είναι πολύ αναρχικός και προσπαθεί να ζει με τον δικό του τρόπο. O Adam, 17 ετών, μεγάλωσε με θετούς γονείς, ενώ οι βιολογικοί του γονείς είναι Ρομά. Οι θετοί του γονείς (κοινωνική μητέρα) επρέπε να καταλήξουν στην τοποθέτηση του εφήβου σε Κέντρο Φιλοξενίας Ανηλίκων λόγω προβλημάτων υγείας. Ακόμα και μετά τη νέα τοποθέτησή του σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων, οι θετοί του γονείς κράτησαν επαφή μαζί του, καθοδηγώντας τον και παρέχοντάς του προσωρινή φιλοξενία για την περίοδο των διακοπών. Ο Adam είχε τακτική επαφή με ψυχολόγο από μικρός, λόγω των βίαιων ξεσπασμάτων που είχε όταν του αρνιόταν κάτι κάποιος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χτυπάει τον τοίχο ή ξεσπάει

5 σε άλλα αντικείμενα. Περίπτωση B / Ενότητα 4.2 Περίπτωση από τη Γερμανία (ατομική περίπτωση) Η Anna, ένα 14χρονο κορίτσι, μένει σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων από τότε που οι τοπικές αρχές προστασίας ανηλίκων πήραν την επιμέλειά της πριν από εφτά χρόνια. Ήταν τελείως παραμελημένη από τους γονείς της. Επιπλέον, υπήρχαν υποψίες σωματικής κακοποίησης. Αυτό συνέβη σήμερα: Πήγε σινεμά μαζί με κάποια άλλα παιδιά του ξενώνα και με μία εργαζόμενη στο Κέντρο Φιλοξενίας, νέα στο επάγγελμα. Στο δρόμο για τον ξενώνα, ένα από τα κορίτσια, η Melanie, προσπέρασε γρήγορα την Anna. Η Anna σταμάτησε να περπατάει στη μέση του δρόμου. Είχε δάκρια στα μάτια και άρχισε να βαριανασαίνει. Φαινόταν φοβισμένη και μπερδεμένη. Η εργαζόμενη του Κέντρου προσπάθησε να της μιλήσει. Δυστυχώς, η Anna δεν μπορούσε να απαντήσει στις ερωτήσεις, μπορούσε μόνο να κουνήσει το κεφάλι της για να απαντήσει. Στον δρόμο για τον ξενώνα, η Anna ακολουθούσε την εργαζόμενη του Κέντρου ξεψυχισμένα και φαινόταν πολύ προβληματισμένη. Στον ξενώνα, η Anna βούλιαξε απευθείας στον καναπέ και έκλαψε για πολλή ώρα. Δεν ήθελε να την ακουμπήσει ή να της συμπαρασταθεί κανείς. Για μία ώρα δεν μπορούσε να μιλήσει και είχε ένα βλέμμα απλανές. Μετά την πήρε ο ύπνος. Τα υπόλοιπα παιδιά ένιωσαν πολύ άβολα και μπερδεμένα, ιδιαίτερα η Melanie που δεν καταλάβαινε τι λάθος μπορεί να είχε κάνει. Η εργαζόμενη του Κέντρου ένιωσε επίσης άσχημα, είχε την αίσθηση πως ήταν αβοήθητη. Περίπτωση Γ / Ενότητα 4.3 Περίπτωση από την Ιταλία (ατομική περίπτωση) Η Giulia, 14 ετών, γεννήθηκε σε φτωχή οικογένεια, ο πατέρας της δεν ενδιαφερόταν καθόλου για την οικογένεια και η μητέρα της πάλευε με χρόνια κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Όταν ο πατέρας της τελικά έφυγε από το σπίτι, η μητέρα της μετακόμιζε συχνά με την Giulia και τα δύο αδέρφια της σε διαφορετικά σπίτια επειδή δεν είχε χρήματα για το ενοίκιο. Η μητέρα της εμπλεκόταν ενδεχομένως σε πορνεία και η Giulia και τα αδέρφια της έμεναν μόνοι τους όταν έβγαινε έξω, ενώ υπήρξαν μάρτυρες των σεξουαλικών πράξεων της μητέρας τους με διάφορους άντρες μέσα στο σπίτι. Η Giulia παραπέμφθηκε στις κοινωνικές υπηρεσίες όταν ήταν 11 εξαιτίας προβλημάτων συμπεριφοράς στο σχολείο, επιτέθηκε σωματικά σε έναν καθηγητή, και από τα 13 της μπήκε σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων, καθώς η μητέρα της δεν μπορούσε πια να φροντίζει αυτήν και τα αδέρφια της. Μπαίνοντας στην εφηβεία, οι επιπτώσεις της χρόνιας παραμέλησης και της ασυνεπούς γονικής φροντίδας ήταν εμφανείς: η Giulia ήταν επιθετική και δεν είχε επαφές με του συνομηλίκους της. Η κοινωνική της συμπεριφορά χαρακτηριζόταν από βλέμματα αποστροφής, αδικαιολόγητη επιθετικότητα και μια μόνιμη απέχθεια σε κάθε άγγιγμα. Η διαμονή της στο Κέντρο Φιλοξενίας χαρακτηριζόταν από κλιμάκωση της σκληρότητας και της βίαιης συμπεριφοράς προς τους συνομηλίκους της, τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους παιδαγωγούς, ενώ συχνά το έσκαγε. Η τελευταία της απόδραση ήταν συνέπεια ενός περιστατικού, ενδεικτικού της κλιμάκωσης της βιαιότητάς της: ο εργαζόμενος του Κέντρου την βρήκε πίσω από το κτίριο να στέκεται ακίνητη δίπλα σε μια γάτα που είχε βασανίσει, προκαλώντας της τόσο βαριά τραύματα που χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση. Όταν η Giulia είδε τον εργαζόμενο να αντικρίζει αυτό το θέαμα, το έβαλε στα πόδια και την γύρισε πίσω στο Κέντρο η Αστυνομία. ΕΝΟΤΗΤΑ 4.1: Συνεργασία με γονείς ως καινοτόμος προσέγγιση Στόχος Οι συμμετέχοντες θα: Κατανοήσουν πως τα χαρακτηριστικά και οι προϋποθέσεις της οικογένειας αποτελούν

6 ένα σημαντικό βήμα για να χτιστεί μια θετική συνεργασία μεταξύ γονέων και εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων Αποκτήσουν καλύτερη γνώση σχετικά με τις απαραίτητες δεξιότητες και ικανότητες που πρέπει να έχουν οι Εργαζόμενοι σε Κέντρα Φιλοξενίας ώστε να συνεργάζονται αποτελεσματικά με τους γονείς Μάθουν και θα δοκιμάσουν καινοτόμες μεθόδους, προσεγγίσεις και εργαλεία για την αξιολόγηση των χαρακτηριστικών της οικογένειας και για τη δημιουργία θετικής συνεργασίας με τους γονείς. Μαθησιακά Αποτελέσματα κατά ECVET Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες Ο/Η συμμετέχων θα μπορεί: 1. Να περιγράψει στρατηγικές επιτυχούς δικτύωσης και συνεργασίας μεταξύ των Εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και των γονέων 2. Να εξηγήσει μεθοδολογίες ενδυνάμωσης γονέων 3. Να κάνει μια επισκόπηση των νομικών απαιτήσεων όσον αφορά τη συνεργασία με τους γονείς Ο/Η συμμετέχων θα μπορεί: 1. Να αναγνωρίσει τους παράγοντες κινδύνου της οικογένειας/γονέων, καθώς και το πότε είναι απαραίτητη η εμπλοκή των γονέων στο σχέδιο φροντίδας του φιλοξενούμενου με πολλαπλά προβλήματα 2. Διενέργεια δραστηριοτήτων ενδυνάμωσης που απευθύνονται σε γονείς εφήβων που φιλοξενούνται σε Κέντρα Φιλοξενίας Ανηλίκων Μονάδες ECVET [Οι μονάδες ECVET που αποκτούνται για την Ενότητα 4.1] Υλοποίηση Σχεδίου Περιγραφή Γενική Εισαγωγή: Ο εκπαιδευτής περιγράφει τις γενικές δραστηριότητες της ενότητας και παρουσιάζει τη Vignette A, εστιάζοντας στις σχέσεις μεταξύ των γονιών και των παιδιών που εμπλέκονται στη συγκεκριμένη κατάσταση ομαδική κρίσης. Η περιγραφή των χαρακτηριστικών των οικογενειών στην περίπτωση Vignette A αποτελεί εισαγωγή για το κεντρικό θέμα αυτού του Ο/Η συμμετέχων θα μπορεί: 1. Να εφαρμόζει τεχνικές επικοινωνίας με τον κατάλληλο τρόπο ανάλογα με την περίσταση 2. Να σχεδιάσει μόνος του ένα πλάνο συνεργασίας που να αφορά την ομάδα και τους γονείς 3. Να αναπτύξει καινοτόμες προσεγγίσεις (π.χ. δραστηριοποίηση των οικογενειών ώστε να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις/εκπαιδευτικ ές πηγές, προώθηση εξωτερικής βοήθειας) ώστε να υποστηρίξει τους γονείς στην απόκτηση μεγαλύτερης αυτοεκτίμησης Μέθοδος Υλικά Πηγές Χρόνος Πρόσωπο με Περίπτωση A Υπολογιστής και Βιντεοπροβολέας Ομαδική Συζήτηση [25 ]

7 κεφαλαίου: συνεργασία με τους γονείς προκειμένου να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα για τους φιλοξενούμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων. Ο εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες να περιγράψουν κάποιες προσωπικές εμπειρίες σε σχέση με την εμπλοκή γονέων/οικογενειών στην φροντίδα των φιλοξενούμενων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων Συνεργασία με τους γονείς: επισκόπηση Ο εκπαιδευτής τονίζει τους πιο σημαντικούς τομείς όσον αφορά τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις στρατηγικές στην εμπλοκή της οικογένειας, εστιάζοντας στο πλαίσιο των Κέντρων Φιλοξενίας Νέων και στην παρέμβαση σε περιπτώσεις κρίσης: 1. Χαρακτηριστικά της οικογένειας και απαραίτητες προϋποθέσεις για τη δημιουργία θετικής συνεργασίας μεταξύ γονέων και εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων 2. Καινοτόμες μέθοδοι και εργαλεία για την ενδυνάμωση της θετικής συνεργασίας με γονείς και για τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης 3. Επιθυμητές δεξιότητες και ικανότητες των Εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων που συνεργάζονται με γονείς Χαρακτηριστικά οικογένειας και προϋποθέσεις Ο εκπαιδευτής εξηγεί το πώς η ανάλυση των οικογενειακών χαρακτηριστικών και των προϋποθέσεων αποτελεί σημαντικό βήμα για την εκτίμηση της κατάστασης και για τη διευκόλυνση της σχέσης με τους νέους που φροντίζουν. Τα πορίσματα έχουν δείξει πως, συνήθως, τα προγράμματα φιλοξενίας νέων έχουν να κάνουν με οικογένειες με υψηλά επίπεδα κινδύνου και χαμηλά επίπεδα γονεϊκών δεξιοτήτων ( 1 ). Οι «οικογενειοκεντρικές» προσεγγίσεις είναι πάντα πιο συχνές και με μεγαλύτερη ζήτηση στο πλαίσιο των Κέντρων Φιλοξενίας Νέων, προκειμένου να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα και να επιστρέψουν οι νέοι φιλοξενούμενοι στις οικογένειές τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο (όποτε αυτό είναι εφικτό). Πρόσωπο με Παρουσίαση PPT M4 A01 (σελ 2-6) Υπολογιστής και Βιντεοπροβολέας [15 ] Πρόσωπο με Παρουσίαση PPT M4 A01 (σελ 7-11) Διαλέξεις M4 A02, M4-A03 Υπολογιστής και Βιντεοπροβολέας Πίνακας [25 ] Ο εκπαιδευτής εισάγει τους συμμετέχοντες στο πρώτο βήμα μιας οικογενειοκεντρικής προσέγγισης και παραθέτει τους κύριους τομείς για την πλήρη ανάλυση των οικογενειακών χαρακτηριστικών και των ρόλων: (α) παράγοντες που σχετίζονται με την οικογένεια (π.χ. τοποθετήσεις εκτός οικογένειας, νόμιμος κηδεμόνας), (β) παράγοντες κινδύνου οικογένειας (π.χ. χρήση ουσιών, ενδοοικογενειακή βία, οικονομικά προβλήματα), (γ) ρόλος γονέων (π.χ. συμμετοχή της οικογένειας σε σημαντικές αποφάσεις, κατάλληλη εποπτεία, πειθαρχία, επικοινωνία) Καινοτόμες μέθοδοι και εργαλεία για την ενδυνάμωση της Πρόσωπο με 11http://

8 θετικής συνεργασίας με γονείς και για τη διαχείριση καταστάσεων κρίσης Ο εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν και να μοιραστούν με την ομάδα ένα παράδειγμα κατάστασης κρίσης κατά το οποίο υπήρξε κάποια δυσκολία μεταξύ εργαζομένων σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων και γονέων. Έπειτα από την ομαδική συζήτηση, ο εκπαιδευτής δίνει σε κάθε συμμετέχοντα ένα χαρτί (παράρτημα M4-A4) με έναν κατάλογο χρήσιμων ερωτήσεων για την ανάλυση της κατάστασης κρίσης υπό την γενικότερη προοπτική της συνεργασίας με τους γονείς. Ο εκπαιδευτής εξηγεί πώς πρέπει να συμπληρωθεί (ο εκπαιδευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει ως παράδειγμα την περίπτωση που περιγράφεται στο Vignette A). Ομαδική και Ατομική εργασία M4-A04 Πίνακας [45 ] Οι συμμετέχοντες καλούνται να απαντήσουν, ατομικά, τη σειρά των ερωτήσεων. Πρέπει να περιγράψουν τους παράγοντες που σχετίζονται με μια κατάσταση κρίσης κατά την οποία υπήρξε δυσκολία στη συνεργασία με τους γονείς. Μετά από την ατομική εργασία, ο εκπαιδευτής μαζεύει τα χαρτιά, χωρίζει τους συμμετέχοντες σε ζευγάρια και αναθέτει τυχαία στο κάθε ζευγάρι μια από τις «καταστάσεις κρίσης» που περιγράφηκαν στα χαρτιά. Κάθε ζευγάρι πρέπει να αναλύσει τα προβλήματα της διαδικασίας της συνεργασίας και πρέπει να προτείνει λύσεις και στρατηγικές ώστε να λυθεί το πρόβλημα της δύσκολης συνεργασίας. Ο εκπαιδευτής γράφει τα συμπεράσματα σε ένα πίνακα, χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά και συνδέει την άποψη των συμμετεχόντων με: προβλήματα και όρια για τη συνεργασία με τους γονείς (όσον αφορά και τις δύο πλευρές: εργαζόμενους και γονείς): π.χ. οι γονείς δεν είναι συνεργάσιμοι, οι εργαζόμενοι δεν έχουν χρόνο να συνεργαστούν με τους γονείς. διάφορες μεθόδους για τη συνεργασία με τους γονείς (π.χ. δραστηριοποίηση των οικογενειών ώστε να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις/εκπαιδευτικές πηγές, προώθηση εξωτερικής βοήθειας) Επιθυμητές δεξιότητες και ικανότητες εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων που συνεργάζονται με τους γονείς Ο εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν τις δεξιότητες που θεωρούν σημαντικές για έναν εργαζόμενο σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων που συνεργάζεται με γονείς. Στο τέλος της συζήτησης, ο εκπαιδευτής προτείνει μια λίστα με δεξιότητες, ικανότητες και χαρακτηριστικά που απαιτούνται για μια θετική συνεργασία: Λήψη αποφάσειων Ικανότητα να δράσει «πέρα από την πεπατημένη» Ικανότητα να προκαλέσει ενήλικες με τον κατάλληλο Πρόσωπο με Καταιγισμός ιδεών Πίνακας [25 ]

9 τρόπο Ικανότητα να προγραμματίζει εκ των προτέρων Ικανότητα να παρεκκλίνει από μια προκαθορισμένη ατζέντα Ικανότητα να χρησιμοποιεί διάφορους τρόπους προσέγγισης Ικανότητα να διαχωρίζει τη δουλειά από τα προσωπικά Ικανότητα να δίνει αναφορά στην ομάδα Γνώση των οικογενειακών ορίων Καλός διαμεσολαβητής Αποκαθιστά γρήγορα τις σχέσεις Δεν τρομάζει εύκολα Παίρνει ρίσκο Στο τέλος της δραστηριότητας με, ο εκπαιδευτής παρουσιάζει τους φακέλους στην πλατφόρμα Wiggio, στην οποία οι συμμετέχοντες μπορούν να βρουν υλικό (και να το κατεβάσουν) σχετικά με κάποιο από τα κύρια θέματα της ενότητας (εκτίμηση οικογένειας), καθώς και υλικό που προσφέρει μια γενικότερη επισκόπηση (νομικό πλαίσιο) Οι συμμετέχοντες θα βρουν στην πλατφόρμα υλικό για περαιτέρω ανάγνωση σχετικά με την ανάλυση των οικογενειακών χαρακτηριστικών (Διαλέξεις M4 A2 και M4 A3) Ως επίλογο της ενότητας, οι συμμετέχοντες θα πρέπει να αναπτύξουν κάποια εργαλεία (όπως πίνακες, ερωτηματολόγια) που θα χρησιμοποιούνται για την ανάλυση και εκτίμηση των οικογενειακών χαρακτηριστικών σε σχέση με τους νέους φιλοξενούμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων. Το υλικό που υπάρχει διαθέσιμο στο διαδίκτυο (όπως παραπομπές, διαλέξεις και εργασιακά πρότυπα για την εκτίμηση της οικογένειας M4- A1 σελ 12-14) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοντέλο για να εργαστούν ατομικά στο σπίτι για την ανάπτυξη των εργαλείων. Εκπαίδευση εξ αποστάσεως M4 A01 (σελ ) Κείμενα M4 A02, M4-A03 Υπολογιστής και σύνδεση στο διαδίκτυο [75 ] Οι συμμετέχοντες θα ανεβάσουν, σε συγκεκριμένο φάκελο στην πλατφόρμα, τα εργαλεία που έχουν αναπτύξει, με σκοπό να τα μοιραστούν και να τα χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους εργασία σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων για την ανάλυση και εκτίμηση των χαρακτηριστικών της οικογένειας/γονέων των νέων φιλοξενούμενων που φροντίζουν Νομικό πλαίσιο για τη συνεργασία με γονείς: Η διαδικτυακή πλατφόρμα θα παρέχει υλικό προς ανάγνωση, παραπομπές και πηγές σχετικά με τους διεθνείς και εθνικούς νόμους, κανονισμούς και τις απαιτήσεις του νόμου σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και γονέων. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες θα αναλύσουν τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (M4-A5 και M4-A6) με αναφορά στα άρθρα στα οποία αναφέρεται η συνεργασία μεταξύ γονέων και εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων. Προκειμένου να έχουμε μια γενική άποψη και να συγκρίνουμε τα Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Power Point Παρουσίαση M4- A05 Κείμενα M4-A06 Υπολογιστής και σύνδεση στο διαδίκτυο [60 ]

10 εθνικά νομικά πλαίσια, ο εκπαιδευτής καλεί τους συμμετέχοντες να μελετήσουν και να αναλύσουν το διαδικτυακό υλικό και να σκεφτούν τον τρόπο με τον οποίο η εθνική νομοθεσία υιοθετεί/εφαρμόζει τις κατευθυντήριες γραμμές της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού όσον αφορά τη συνεργασία μεταξύ γονέων και εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων (M4-A5). ΕΝΟΤΗΤΑ 4.2: Παιδαγωγική του τραύματος Στόχος Οι συμμετέχοντες θα: Αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τον ψυχικό τραυματισμό (ορισμός, αιτίες, συμπτώματα και αναπτυξιακές διαταραχές που σχετίζονται με αυτόν) Μαθαίνουν να δείχνουν ευαισθησία ως προς το τραύμα και την επακόλουθη εμφανή συμπεριφορά του νέου φιλοξενούμενου Αντιμετωπίζουν και να προλαμβάνουν καταστάσεις κρίσης που σχετίζονται με ψυχικά τραύματα Ενημερωθούν σχετικά με πιθανές θεραπείες του τραύματος καθώς και για μεθόδους εργασίας για τους εργαζόμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας και για άλλους ειδικούς που εμπλέκονται στη λειτουργία των Κέντρων Φιλοξενίας Νέων. Μαθησιακά Αποτελέσματα κατά ECVET Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες Ο/Η συμμετέχων μπορεί: 1. Να περιγράψει τι είναι ψυχικό τραύμα (ορισμός, συνθήκες σχηματισμού, επιπτώσεις και συμπτώματα) 2. Να καταγράψει τα βασικά χαρακτηριστικά και τα συμπτώματα του τραύματος που αφορά τον νέο φιλοξενούμενο 3. Να περιγράψει τι είναι παιδαγωγική του τραύματος (ορισμός, μέθοδοι, επικοινωνιακές δεξιότητες, παιδαγωγική στάση απέναντι στο τραύμα) 4. Να περιγράψει τις μεθόδους της παιδαγωγικής του τραύματος 5. Να αναγνωρίσει τον ρόλο των εξωτερικών εμπειρογνωμόνων για την αντιμετώπιση Ο/Η συμμετέχων μπορεί: 1. Να ξεχωρίσει τα συμπτώματα του ψυχικού τραύματος σε νέους που διαμένουν σε Κέντρα Φιλοξενίας 2. Να δείχνει ικανότητα στο να χρησιμοποιεί συγκεκριμένες παιδαγωγικές μεθόδους για την αντιμετώπιση του τραύματος 3. Να εντοπίσει τον κατάλληλο ειδικό που θα πρέπει να κληθεί σε περίπτωση ψυχικού τραύματος Ο/Η συμμετέχων μπορεί: 1. Να χρησιμοποιήσει επικοινωνιακές δεξιότητες σύμφωνες με την παιδαγωγική του τραύματος κατά την εκτίμηση της σοβαρότητας της κρίσης ή του τραύματος του νέου και των ατόμων που επηρεάζονται από αυτό 2. Να αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης σε περίπτωση κρίσης του νέου φιλοξενούμενου, χρησιμοποιώντας εργαλεία της παιδαγωγικής του τραύματος (εργαστήρια και δραστηριότητα) 3. Να σχεδιάσει προληπτικά την συνεργασία με τους κατάλληλους εξωτερικούς συνεργάτες ώστε να παρασχεθεί η

11 περιστατικού έκτακτης ανάγκης στο Κέντρο Φιλοξενίας Νέων 6. Να γνωρίζει πώς ενεργεί ο θεραπευτής σε περιπτώσεις ψυχικού τραύματος όσον αφορά νέους σε Κέντρα Φιλοξενίας απαραίτητη φροντίδα για την αντιμετώπιση ή την πρόληψη καταστάσεων κρίσης Μονάδες κατά ECVET [Οι μονάδες ECVET που αποκτώνται για την Ενότητα X] Υλοποίηση Σχεδίου Περιγραφή Η ενότητα ξεκινάει με την εισαγωγή των συμμετεχόντων στην έννοια του τραύματος στην ψυχολογία. Κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος εξ αποστάσεως, οι συμμετέχοντες θα εμβαθύνουν στο θέμα της τραυματολογίας και στο θεωρητικό της υπόβαθρο, εστιάζοντας στους ακόλουθους ορισμούς και θεματικές: 1. Τι είναι τραύμα; - Ορισμός ψυχολογίας 2. Τι είναι πολύπλοκο τραύμα; Μέθοδος Υλικά Πηγές Χρόνος Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Παρουσίαση PPT M4-A07 Διαλέξεις M4-A08, M4-A9, M4-A10 είναι στα αγγλικά [30 ] 3. Προϋποθέσεις σχηματισμού/αιτίες τραύματος 4. Συμπτώματα και συμπεριφορές που σχετίζονται με το τραύμα Η διαδικτυακή πλατφόρμα θα διαθέτει μια Παρουσίαση PPT (M4-A7) με αναφορές από τα Παραρτήματα (M4 A8, M4 A9, M4 10). Οι συμμετέχοντες, ανάλογα με το επίπεδο των γνώσεων τους επί του θέματος, μπορεί να μάθουν επιπλέον πράγματα για αυτό Γενική εισαγωγή: Ο εκπαιδευτής συνοψίζει τα βασικά θέματα της προηγούμενης εξ αποστάσεως διδακτικής ενότητας, εισάγει την ομάδα στις γενικές εργασίες της ενότητας και παρουσιάζει την περίπτωση Vignette B Ομαδική εργασία στην περίπτωση Vignette B: Ο εκπαιδευτής χωρίζει τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες, ακόμα καλύτερα εάν αποτελούνται από εργαζόμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων με διαφορετικό εκπαιδευτικό υπόβαθρο. Πρόσωπο με Περίπτωση B Υπολογιστής και Βιντεοπροβολέας [30 ] Ομαδική εργασία Πίνακας, στυλό και χαρτιά [45 ] Ο εκπαιδευτής ζητά από την πρώτη ομάδα να αναλύσει τη περίπτωση

12 vignette και να καταγράψει σε χαρτί τα στοιχεία που αναγνωρίζουν ως τα πιο σημαντικά όσον αφορά τα συμπτώματα του τραύματος στην περίπτωση της Anna. (ιστορικό-διάγνωση) Η δεύτερη ομάδα πρέπει να σημειώσει και να περιγράψει σε χαρτί τις πιθανές μεθόδους προσέγγισης της κατάστασης κρίσης της Anna. (μεθόδους σωστής αντίδρασης) Έπειτα από συζήτηση, κάθε ομάδα παρουσιάζει στην τάξη τα στοιχεία που αναγνώρισαν ως συμπτώματα και τις πιθανές μεθόδους που προτείνονται για την προσέγγιση της κατάστασης. Ο εκπαιδευτής γράφει τις δύο λίστες στον πίνακα και καλεί τις ομάδες να αντιστοιχίσουν τα συμπτώματα με τις μεθόδους προσέγγισης της κατάστασης. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο εκπαιδευτής προτείνει νέα πορίσματα, αντιστοιχίσεις και στοιχεία που οι ομάδες δεν είχαν εντοπίσει (εάν υπάρχουν!) Μέσα από αυτήν τη δραστηριότητα οι συμμετέχοντες εξοικειώνονται περισσότερο με τα θέματα της ενότητας και ο εκπαιδευτής αξιολογεί τις γνώσεις τους στο θέμα, προκειμένου να προσαρμόσει την ανάπτυξη της ενότητας Μέθοδοι της παιδαγωγικής του τραύματος για τους εργαζόμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων: Αναφερόμενος στην περίπτωση Vignette B, ο εκπαιδευτής περιγράφει τα συμπτώματα του τραύματος που βίωσε η Anna και εστιάζει στη διάσπαση: είχε μια αναδρομική εμβίωση (μια επαναλαμβανόμενη, έντονη νοερή εικόνα μιας παλιάς τραυματικής εμπειρίας). Στη συνέχεια ο εκπαιδευτής εισάγει το θέμα της θεραπείας: σε αυτήν την περίπτωση ο σκοπός της θεραπείας μπορεί να είναι να βοηθηθεί η Anna στο να επαναστοχεύσει στο παρόν και να σταματήσει τη διάσπαση και την αναδρομική εμβίωση. Κάποιες χρήσιμες συμβουλές για να σταματήσει η διάσπαση μπορεί να είναι η συζήτηση, οι νοητικές εργασίες (π.χ. υπολογισμοί) ή κάποια κίνηση που βοηθάει στη χαλάρωση (π.χ. δάγκωμα ενός λεμονιού, τύλιγμα των μαλλιών στο δάχτυλο (βλέπε «εργαλεία έκτακτης ανάγκης»). Πρόσωπο με Περίπτωση B [30 ] Μέθοδοι της παιδαγωγικής του τραύματος για την ομάδα: άσκηση Αναφερόμενος στην περίπτωση που περιγράφεται στο Vignette B, ο εκπαιδευτής δείχνει την «άσκηση του διαχωρισμού» (βιωματική μάθηση), μια χρήσιμη μέθοδος της παιδαγωγικής του τραύματος που στοχεύει στην πιο εύκολη αντιστοίχηση συγκεκριμένων συναισθημάτων του παρόντος με το αναπτυξιακό υπόβαθρο. Ο εκπαιδευτής εξηγεί πως οι εργαζόμενοι σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων θα έπρεπε να βοηθήσουν την Anna να καταλάβει από πού πηγάζουν τα Πρόσωπο με Ομαδική εργασία Περίπτωση B Ένα σχοινί, δύο καρέκλες, ένα κουτί [30 ]

13 αρνητικά της συναισθήματα χρησιμοποιώντας ερωτήσεις και ειδικά βοηθήματα (π.χ. ένα σχοινί, δύο καρέκλες, ένα βαρύ κουτί). Το σχοινί είναι απλωμένο στο πάτωμα δείχνοντας το όριο μεταξύ παρόντος και παρελθόντος. Οι δύο καρέκλες, μία στην «περιοχή» του παρελθόντος και μία στην «περιοχή» του παρελθόντος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να διευκολύνουν την Anna να κάνει εναλλαγές μεταξύ των αναμνήσεών της και των παροντικών συναισθημάτων της. Τα αρνητικά συναισθήματα της Anna μπορούν να αναπαρασταθούν από ένα βαρύ κουτί. Η Anna μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτό το κουτί για να βάλει μέσα τα συναισθήματά της και να τα μεταφέρει στο παρελθόν. Επιπλέον, η Melanie και τα δικά της συναισθήματα θα μπορούσαν να ενταχθούν στην άσκηση από τους εργαζόμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων, προκειμένου να είναι σίγουρο πως κανείς δεν θα κατηγορήσει την Anna ή τη Melanie για τα συναισθήματα ή τη συμπεριφορά τους κλπ. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτής ζητά ανατροφοδότηση και καλεί τους συμμετέχοντες να μοιραστούν παρόμοιες εμπειρίες κρίσης ή να δώσουν παραδείγματα εφαρμογής της άσκησης σε περιπτώσεις κρίσης ή άλλες μελέτες περίπτωσης Παιδαγωγική του τραύματος: θεωρητικό υπόβαθρο Η διαδικτυακή πλατφόρμα θα παρέχει πηγές, υλικό και παραπομπές όσον αφορά τις μεθόδους της παιδαγωγικής του τραύματος. Το υλικό εστιάζει στα ακόλουθα θέματα και ορισμούς: Τι είναι παιδαγωγική του τραύματος ορισμός Μέθοδοι εργασίας για εργαζόμενους σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και άλλους επαγγελματίες που έχουν να κάνουν με αυτά Στάση της παιδαγωγικής του τραύματος Διαφορά μεταξύ του έργου του θεραπευτή και ενός εργαζομένου σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Κείμενο M4-A08, M4-A11 Υπολογιστής και Σύνδεση στο Διαδίκτυο [60 ] Η επιλογή του εκπαιδευτικού υλικού έχει ως στόχο να προσφέρει μια ευρεία επισκόπηση των μεθόδων της παιδαγωγικής του τραύματος και να υπογραμμίσει τους διάφορους ρόλους και εργασίες των εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και εξωτερικών συνεργατών. Εάν οι εργαζόμενοι σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων γνωρίζουν σχετικά με το έργο που γίνεται από θεραπευτές, ψυχολόγους και άλλους εξωτερικούς συνεργάτες, θα μπορούσαν να είναι πιο προετοιμασμένοι για τον σχεδιασμό μιας προορατικής συνεργασίας για τον χειρισμό καταστάσεων κρίσης στις οποίες εμπλέκονται νέοι φιλοξενούμενοι. Αφού έχουν μελετήσει το υλικό, οι συμμετέχοντες πρέπει να υλοποιήσουν ένα μοντέλο αναφοράς όπου θα περιγράφουν την κατάσταση κρίσης (μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν την προτεινόμενη περίπτωση Vignette B) και να σχεδιάσουν δραστηριότητες για τη συνεργασία μεταξύ των νέων φιλοξενούμενων, των εργαζομένων σε Κέντρα Φιλοξενίας Νέων και των εξωτερικών συνεργατών. Στο τέλος της δραστηριότητας μπορούν να μοιραστούν τα πλάνα συνεργασίας τους με την ομάδα στο διαδικτυακό φόρουμ συζήτησης.

14 4.2.7 Δραστηριότητες και μέθοδοι προς ανάπτυξη μακροπρόθεσμα: Ο εκπαιδευτής δίνει κάποια παραδείγματα για εργαστήρια (π.χ. εικαστική θεραπεία, αφήγηση ιστοριών, κλπ.) που είναι επίσης διαθέσιμες δραστηριότητες που προτείνονται στον οδηγό που παρέχεται από την διαδικτυακή πλατφόρμα (με έμφαση στις δραστηριότητες για παιδιά κάτω των 12 ετών). Αφού έχουν μελετήσει το υλικό που υπάρχει διαθέσιμο στο Wiggio, οι συμμετέχοντες πρέπει να αναπτύξουν ατομικά ένα εργαστήριο για το κοινό-στόχο του έργου: νέοι φιλοξενούμενοι μεταξύ 13 και 18 ετών. Στο τέλος της δραστηριότητας μπορούν να μοιραστούν τις ιδέες τους για εργαστήριο με την ομάδα στο διαδικτυακό φόρουμ συζήτησης. Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Κείμενο M4-A08 [45 ] ΕΝΟΤΗΤΑ 4.3: Διαταραχές συναισθηματικού δεσμού Στόχος Οι συμμετέχοντες θα: Κατανοήσουν τις πιθανές αιτίες των διαταραχών συναισθηματικού δεσμού και τα κύρια συμπτώματά τους Καταστρώσουν ένα σχέδιο δράσης σε συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες για την φροντίδα νέων φιλοξενούμενων που πάσχουν από διαταραχές συναισθηματικού δεσμού Εισαχθεί στις κύριες θεωρίες του συναισθηματικού δεσμού Μαθησιακά Αποτελέσματα κατά ECVET Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες Ο/Η συμμετέχων μπορεί: 1. Να περιγράψει τα βασικά στοιχεία του συναισθηματικού δεσμού και τη θεωρία διαταραχής του συναισθηματικού δεσμού 2. Να δώσει παραδείγματα των κοινών συμπτωμάτων και των επιπτώσεων του συναισθηματικού δεσμού και των διαταραχών συναισθηματικού δεσμού σε νέους φιλοξενούμενους 3. Να περιγράψουν συνοπτικά τις θεραπείες για διαταραχές συναισθηματικού δεσμού δίνοντας Ο/Η συμμετέχων μπορεί: 1. Να αναγνωρίζει τα σημάδια, τα συμπτώματα της διαταραχής συναισθηματικού δεσμού σε νέους φιλοξενούμενους 2. Να χρησιμοποιεί διάφορες μεθοδολογίες για την προσέγγιση περιπτώσεων διαταραχής του συναισθηματικού δεσμού (π.χ. χρήση λέξεων που αποτελούν τροφή για σκέψη, διατήρηση επικοινωνίας με την οικογένεια, οπτική επαφή) 3. Να λειτουργεί με κατάλληλο τρόπο με Ο/Η συμμετέχων μπορεί: 1. Να αναπτύξει σχέδιο δράσης/βοήθειας σε περιπτώσεις κρίσης για νέους φιλοξενούμενους με διαταραχές συναισθηματικού δεσμού στις οποίες εμπλέκονται οι νέοι, οι γονείς και οι εξωτερικοί συνεργάτες (π.χ. ψυχολόγοι, νόμιμοι κηδεμόνες)

15 ιδιαίτερη έμφαση στις συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες τους εξωτερικούς συνεργάτες που εμπλέκονται στη φροντίδα των νέων φιλοξενούμενων με διαταραχές συναισθηματικού δεσμού Μονάδες κατά ECVET [Οι μονάδες ECVET που αποκτώνται για την Ενότητα X] Υλοποίηση σχεδίου Συναισθηματικός δεσμός: θεωρητικό υπόβαθρο Προκειμένου να προετοιμαστούν οι συμμετέχοντες για την επόμενη συνάντηση με, καλούνται να κατεβάσουν από το διαδίκτυο, να διαβάσουν και να αναλύσουν το υλικό που παρέχεται από τη διαδικτυακή πλατφόρμα. Συγκεκριμένα, οι διαδικτυακές πηγές (Παρουσίαση Power point, βίντεο στο youtube, παραπομπές, άρθρα, εργασίες) θα εστιάζουν στο ακόλουθο περιεχόμενο: Θεωρία του συναισθηματικού δεσμού και η εξέλιξή της (Main, Bowlby, Ainsworth contributions) Τύποι συναισθηματικού δεσμού Έννοια του συναισθηματικού δεσμού στην παιδική και εφηβική ηλικία Διάφορα είδη διαταραχών συναισθηματικού δεσμού (π.χ. Αντιδραστική) Προϋποθέσεις δημιουργίας διαταραχών συναισθηματικού δεσμού Συμπτώματα Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Παρουσίαση Power Point M4- A12 Κείμενο M4-A13 Υπολογιστής και Σύνδεση στο Διαδίκτυο [55 ] Εισαγωγή και δραστηριότητα προετοιμασίας: Ο εκπαιδευτής συνοψίζει τα βασικά σημεία του προηγούμενου μαθήματος εξ αποστάσεως, παρουσιάζει την περίπτωση Vignette Γ και ζητά ανατροφοδότηση όσον αφορά τις γνώσεις πάνω στο θέμα. Πριν την έναρξη του μαθήματος, ο εκπαιδευτής τοποθετεί τρία χαρτιά πίνακα σε τρεις γωνίες της αίθουσας και μετά την παρουσίαση της περίπτωσης γράφει στα τρία χαρτιά τρεις διαφορετικές ερωτήσεις σε σχέση με την Vignette Γ: 1. Ποιες είναι οι αιτίες του συναισθηματικού δεσμού; 2. Ποια είναι τα συμπτώματα του συναισθηματικού δεσμού σε περιπτώσεις κρίσης; 3. Θα μπορούσατε να προτείνετε κάποιες στρατηγικές ή τεχνικές για την προσέγγιση αυτής της κατάστασης κρίσης; Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε τρεις ομάδες και η κάθε ομάδα πρέπει να πάει από γωνία σε γωνία προκειμένου να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις. Οι ομάδες έχουν 10 λεπτά για να συζητήσουν για την Πρόσωπο με Ομαδική εργασία Ομαδική συζήτηση Πίνακας Τουλάχιστον τρία χαρτιά πίνακα Χρωματιστοί μαρκαδόροι Κείμενο M4-A14 [60 ]

16 περίπτωση Vignette Γ και να γράψουν απευθείας στον πίνακα τις απαντήσεις τους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαρκαδόροι διαφορετικού χρώματος για να δούμε τι έγραψαν σε κάθε ερώτηση και ποιες επιπλέον πληροφορίες ή στοιχεία θεωρούνται σχετικά για την κάθε μια τους. Στο τέλος της δραστηριότητας ο εκπαιδευτής σχολιάζει, επιβεβαιώνει ή διορθώνει τις απαντήσεις που γράφτηκαν από την κάθε ομάδα και τις γράφει στον πίνακα χρησιμοποιώντας μια φόρμα αναφοράς της υπόθεσης που θα είναι δομημένη όπως το ακόλουθο σχεδιάγραμμα: Βασικά στοιχεία της περίπτωσης και της κατάστασης κρίσης Δράση/Βοηθητικό πλάνο Περιγραφή του ατομικού ιστορικού και του περιβάλλοντος του νέου φιλοξενούμενου Περιγραφή της κατάστασης κρίσης Κατάλογος των συμπτωμάτων Ενέργειες που έγιναν από τον εργαζόμενο σε Κέντρο Φιλοξενίας Νέων με σκοπό την προσέγγιση της κατάστασης κρίσης Προτάσεις και μακροπρόθεσμο σχέδιο δράσης σε συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες Έπειτα ο εκπαιδευτής παρουσιάζει το υλικό τις πηγές στη διαδικτυακή πλατφόρμα που αφορούν τη θεωρία και τις διαταραχές του συναισθηματικού δεσμού Τελική δραστηριότητα: ανάπτυξη σχεδίου δράσης για περιπτώσεις κρίσης που αφορούν νέους φιλοξενούμενους με προβλήματα συναισθηματικού δεσμού Ο εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες να εφαρμόσουν ένα σχέδιο δράσης σε συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες (όπως ψυχολόγους) για τη φροντίδα νέων φιλοξενούμενων με διαταραχές συναισθηματικού δεσμού. Για την υλοποίηση αυτής της δραστηριότητας, θα βοηθούσε πολύ η εμπλοκή ενός ειδικού του πεδίου της θεραπείας διαταραχών συναισθηματικού δεσμού. Ο εκπαιδευτής παραθέτει τις πιο πρόσφατες μεθόδους θεραπείας του συναισθηματικού δεσμού και καλεί τους συμμετέχοντες να συζητήσουν για την εφαρμογή τους. Πρόσωπο με Ομαδική συζήτηση Πίνακας [50 ] Αξιολόγηση ολόκληρου του Κεφαλαίου 4 Ερωτήσεις και εργασίες: βλέπε την επισκόπηση στην αρχή αυτού του κεφαλαίου Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Μ4-Α15 [60 ]

17 3. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 3.1 Παραρτήματα και παραπομπές M4-A01: Presentation Power Point Working with the parents M4-A02: P. Kemp, et Al., Engaging Parents in Child Welfare Services: bridging family needs and child welfare mandates, 2009, Journal of the Child Welfare League of America, Inc. Vol. 88 (EN only) M4-A03: Littell, Julia H., and Emiko A. Tajima, A Multilevel Model of Client Participation in Intensive Family Preservation Services, 2000, Social Service Review 74, pp (EN only) M4-A04: Presentation Power Point Innovative Methods and Tools Form M4-A05: Presentation Power Point Legal framework M4-A06: Convention on the Rights of Child (EN only) M4-A07: Presentation Power Point Theorethical background traumatology M4-A08: Trauma Pedagogy, Guidelines for pedagogical first aid Friends of Waldorf Education (EN only) M4-A09: Van der Kolk, B.A Developmental trauma disorder: toward a rational diagnosis for children with complex trauma Histories, Psychiatric Annals (EN only) M4-A10:D'Andrea W., Ford J., Stolbach B., Spinazzola J., Van der Kolk B.A, (2012). Understanding interpersonal trauma in children: why we need a developmentally appropriate trauma diagnosis, American Journal of Orthopsychiatry, Vol. 82, No. 2, (EN only) M4-A11:Table Trauma pedagogy attitude M4-A12:Presentation Power Point Attachment: Theorethical Background M4-A13:Bowlby J., A secure base, Parent-Child Attachment and Healty Human Development, Basic Books, 1988 (EN only) M4-A14:An open letter to educators who work with students who have been diagnosed with Reactive Attachment Disorder or have suffered early trauma, Carey McGinn Ed.D., CCC/SLP (EN only) M4-A15: Αξιολόγηση 3.2 Βιβλιογραφία Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., and Wall, S. (1978). Patterns of Attachment: A Psychological Study of the Strange Situation. Hillsdale, NJ: Erlbaum Bowlby, J. (1969). Attachment. Attachment and loss: Vol. 1. Loss. New York: Basic Books. Bowlby, J. (1951). Maternal care and mental health. World Health Organization Monograph (Serial No. 2). Boyd Webb, N. (Ed.) (2006). Working with traumatized youth in child welfare. New York: Guilford Press. Briere, J., & Runtz, M. (1989). The Trauma Symptom Checklist (TSC-33): Early data on a new scale. Journal of Interpersonal Violence, 4(2),

18 Browne, C., & Winkelman, C. (2007). The effect of childhood trauma on later psychological adjustment. Journal of Interpersonal Violence, 22(6), Cohen, J. A., Mannarino, A. P., & Knudsen, K. (2004). Treating Childhood Traumatic Grief: A Pilot Study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 43(10), Craparo, G., Schimmenti, A., & Caretti, V. (2013). Traumatic experiences in childhood and psychopathy: a study on a sample of violent offenders from Italy. European Journal of Psychotraumatology, 4. doi: /ejpt.v4i De Bellis, M. D. (2001). Developmental traumatology: the psychobiological development of maltreated children and its implications for research, treatment, and policy. Development and Psychopathology, 13(3), Glowinski, A.L. (2011). Reactive attachment disorder: an evolving entity. Journal of the American Academy of Child and Adolescent. Psychiatry, 50, Jonsson, P. V. (2009). Complex trauma, impact on development and possible solutions on an adolescent intensive care unit. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 14(3), Kagan, R. (2004). Rebuilding Attachments with Traumatized Children: Healing from Losses, Violence, Abuse, and Neglect. New York: The Haworth Press. Inc. Main, M., & Solomon, J. (1986). Discovery of a new, insecure-disorganized/disoriented attachment pattern. In M. Yogman & T. B. Brazelton (Eds.), Affective development in infancy (pp ). Norwood, NJ: Ablex Newton, R. P. (2008). The Attachment Connection: Parenting a Secure and Confident Child Using the Science of Attachment Theory. Oakland, CA: New Harbinger Prior, V. & Glaser, D. (2006). Understanding Attachment and Attachment Disorders: Theory, Evidence and Practice. London, Jessica Kingsley Publishers

19 INCREASE Project Partnership Coordinator Jugend am Werk Steiermark GmbH, Austria Partners FormAzione Co&So Network, Italy ARSIS Association for the Social Support of Youth, Greece Universitätsklinikum Ulm, Germany Directia Generala de Asistenta Sociala si Protectia Copilului Harghita, Romania Volunteering Matters, UK E.N.T.E.R. GmbH, Austria