Αναλυτικό Σχεδιάγραμμα Μαθημάτων

Transcript

1 1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΜΜΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ METAΠTYXIAKΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΑΚΑΔ. ΕΤΟΣ : , Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Αναπλ. Καθηγητής Γρηγ. Πασχαλίδης Σύνοψη Ξεκινώντας από την προφορικότητα και τη γραφή, περνώντας στην τυπογραφία, τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο, και καταλήγοντας στα πιό πρόσφατα ηλεκτρονικά και ψηφιακά μέσα, το μάθημα εξεταζει τις θεμελιακές κοινωνικές και πολιτισμικές επιπτώσεις που είχαν οι διαφορετικές μορφές και τεχνολογίες επικοινωνίας στις κοινωνικές δομές, θεσμούς και σχέσεις, καθώς και στις πολιτισμικές αξίες και πρακτικές. Στόχοι α. Κατανόηση της συνθήκης αλληλεπίδρασης και αλληλοδιαμόρφωσης που υφίσταται μεταξύ των επικοινωνιακών μέσων, του πολιτισμού και της κοινωνίας. β. Κριτική εμβάθυνση στις διαφορετικές θεωρητικές παραδόσεις που πραγματεύονται τις σχέσεις επικοινωνίας/πολιτισμού/κοινωνίας. γ. Επίγνωση των βασικών κοινωνικο-πολιτισμικών χαρακτηριστικών της σύγχρονης επικοινωνιακής συνθήκης. Αξιολόγηση Το μάθημα αξιολογείται στη βάση γραπτής εργασίας, έκτασης περ λέξεων, η οποία πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικά έως τα τέλη της προσεχούς εξεταστικής περιόδου. Το θέμα προτείνεται από τους φοιτητές το αργότερο έως την 6η εβδομάδα μαθημάτων. 1η εβδομάδα Μέσα-Κοινωνία-Πολιτισμός Αναλυτικό Σχεδιάγραμμα Μαθημάτων Διάλεξη: «Mέσα-Kοινωνία-Πολιτισμός: Πέρα από το διαχωρισμό» Williams, Raymond. Introduction, The Long Revolution. Chatto & Windus, 1961, σσ. ix- xiv 2η εβδομάδα Η Σχολή του Τορόντο: Η οικολογία των μέσων Διάλεξη: «Η συμβολή των Innis και McLuhan» Παρουσίαση: Meyrowitz, Joshua. Morphing McLuhan: Medium Theory for a New Millenium, Proceedings of the Media Ecology Association, vol. 2, 2001, 8-22 [ McLuhan, Marshall. Media.Οι προεκτάσεις του ανθρώπου. Κάλβος, χ.χ.

2 2 3η εβδομάδα H μεσολογία του Regis Debray Διάλεξη: «Η λογική του μεταβιβάζειν» Παρουσίαση: Frederic Vandenberghe, "Regis Debray and Mediation Studies, or how does an Idea Become a material force?", Thesis Eleven 89(1), 2007, Debray, Regis. Η Επιστήμη της επικοινωνίας. Ιδέες γενικής μεσολογίας. Λιβάνης, η εβδομάδα Bruno Latour/Κονστρουκτιβισμός: Τα μέσα ως κοινωνιοτεχνολογικά σύνολα Διάλεξη: «Kaτασκευάζοντας νέα αφηγήματα» Παρουσίαση : Latour, Bruno. Technology is society made durable, στο John Law (ed) Essays on Power, Technology and Domination. Routledge, 1992, Bijker, Wiebe E. Ιστορίες για Ποδήλατα, Βακελίτες και Λαμπτήρες. Κλειδάριθμος, η εβδομάδα Προφορικότητα vs Γραμματισμός Διάλεξη: «Γραφή, πολιτισμός και εξουσία» Παρουσίαση: Walter Ong, "Η ψυχοδυναμική της προφορικότητας". Στο Προφορικότητα και Εγγραμματοσύνη, Κεφ. 3, Jack Goody, Η λογική της γραφής και η οργάνωση της κοινωνίας. Εκδ. του 21ου, η εβδομάδα H εκτεχνολόγηση της γραφής Διάλεξη: «Από τη μηχανή-γραφή στις μηχανές γραφής» Παρουσίαση: Friedrich Kittler, Γραφομηχανή. Στο Γραμμόφωνο, κινηματογράφος, γραφομηχανή. Νήσος 2005 Elizabeth Εisenstein. Η τυπογραφική επανάσταση στις απαρχές της νεότερης Ευρώπης. Τυποφιλία, Κεφ. 3 & 4, σελ η εβδομάδα Η εκτεχνολόγηση της ακοής Ι: Η φωνή Διάλεξη: «Ακούγοντας/Φωνές» Παρουσίαση: Katherine Hayles, "Voices out of Bodies, Bodies out of Voices: Audiotape and the Production of Subjectivity". Στο Sound States: Innovative Poetics and Acoustical Technologies. Chapel Hill, 1997, Rudolf Arnheim. Κεφ. 7 & 11 από το Radio. London: Faber & Faber, η εβδομάδα H εκτεχνολόγηση της aκοής ΙΙ: Η μουσική Διάλεξη: «Ηχογραφήματα, ηχοκύματα, ηχοτοπία»

3 3 Παρουσίαση: Michael Bull, 'No Dead Air! The ipod and the Culture of Mobile Listening', Leisure Studies 24(4), 2005, Friedrich Kittler, Γραμμόφωνο. Στο Γραμμόφωνο, κινηματογράφος, γραφομηχανή. Νήσος η εβδομάδα Η εκτεχνολόγηση της όρασης Ι: Φωτογραφία Διάλεξη: «Το φως που γράφει» Παρουσίαση: Benjamin, Walter. Tο έργο τέχνης στην εποχή της τεχνικής αναπαραγωγιμότητάς του, Δοκίμια για την Τέχνη. Κάλβος, 1978 Roland Barthes, O Φωτεινός Θάλαμος. Σημειώσεις για τη Φωτογραφία. Pάππας η εβδομάδα Η εκτεχνολόγηση της όρασης ΙΙ: Κινηματογράφος Διάλεξη: «Η ζώσα εικόνα» Παρουσίαση: Στάθη, Ειρήνη. Θεωρίες του κινηματογράφου. Αιγόκερως, 2002, Κεφ. 2.3 & 2.4, Virilio, Paul. Πόλεμος και κινηματογράφος. Μεταίχμιο, η εβδομάδα Η εκτεχνολόγηση της όρασης ΙΙΙ: Τηλεόραση Διάλεξη: «H ηλεκτρονική εστία» Παρουσίαση: Williams, Raymond. Television. Routledge, 2003 (κεφ. 1 & 5) Anna Gibs, In Thrall. Affect contagion and the Bio-Energetics of Media, M/C Journal 8(6), [ 12η εβδομάδα Διαδίκτυο & Ψηφιακή Συνθήκη Διάλεξη: «Ρευστή τεχνολογία, ρευστή θεωρία» Παρουσίαση: Michel Serres, H Kοντορεβυθούλα. Ποταμός, 2013 Πασχαλίδης, Γ. «Η θεωρία και ιστορία των μέσων την εποχή της ψηφιακής κουλτούρας». Στο Φ. Μπαντιμαρούδης, Γ. Πασχαλίδης, Μ. Κοκκώνης (επιμ.) Ψηφιακά μέσα. Ο πολιτισμός του ήχου και του θεάματος. Κριτική, 2010, σσ η εβδομάδα Παρουσιάσεις εργασιών Οι παρουσιάσεις (σε ppt) των εργασιών διαρκούν 10'+5' συζήτηση. Η προτεινόμενη για κάθε εβδομάδα βιβλιογραφία είναι απαραίτητη για την προσέγγιση/συζήτηση της κάθε ενότητας και πρέπει να την έχετε μελετήσει πριν από τη διεξαγωγή του σχετικού σεμιναρίου.

4 4 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ Μέσα-Κοινωνία-Πολιτισμός Ηodder, Ian. Συνύφανση. Μια αρχαιολογία των σχέσεων μεταξύ ανρθώπων και πραγμάτων. Εκδ. του Εικοστού Πρώτου, 2012 Leroi-Gourhan, Andre. Το έργο και η ομιλία του ανθρώπου (τομ. Α & Β). ΜΙΕΤ Postman, Neil. Τεχνοπώλιο. Η υποταγή του πολιτισμού στην τεχνολογία. Καστανιώτης, 1997 Robbins, K. & F. Webster. Η εποχή του τεχνοπολιτισμού. Καστανιώτης, 2002 Η Σχολή του Τορόντο Innis, Harold. Εmpire and Communications. Dundurn Press, 2007 McLuhan, Marshall. Media. Οι προεκτάσεις του ανθρώπου. Κάλβος, χ.χ. McLuhan, Marshall. Laws of the media. The new Science. University of Toronto Press, 1992 McLuhan, E. & F. Zingrone (επιμ.) Essential McLuhan. Routledge, 1997 H μεσολογία του Regis Debray Debray, Regis. Η επιστήμη της επικοινωνίας. Ιδέες γενικής μεσολογίας. Νέα Σύνορα-Λιβάνης 1997 Debray, Regis. Vie et mort de l image. Gallimard, 1992 Debray, Regis. Media Manifestos. Verso, 1996 Debray, Regis. Transmitting culture. Columbia University Press, 2000 Debray, Regis. Ο Θεός. Μια ιστορική διαδρομή. Κέδρος, 2005 Τα μέσα ως κοινωνιοτεχνολογικά σύνολα Bijker, Wiebe E. Ιστορίες για ποδήλατα, Βακελίτες και Λαμπτήρες. Κλειδάριθμος, 2010 Bijker, Wiebe E. κ.ά. Διαμορφώνοντας την τεχνολογία, δομώντας την κοινωνία. Η κοινωνική κατα- σκευή των τεχνολογικών συστημάτων. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ, 2013 Huhtamo, Erkki (επιμ.) Media Archeology: Approaches, Applications, and Implications. University of California Press, 2011 Προφορικότητα vs Γραμματισμός Derrida, Jacques. Περί Γραμματολογίας. Γνώση, 1990 Derrida, Jacques. Πλάτωνος φαρμακεία. Άγρα, 2002 Goody, Jack. Η λογική της γραφής και η οργάνωση της κοινωνίας. Εκδ. του Εικοστού Πρώτου, 2001 Havelock, Eric. Introduction to Plato. Harvard University Press, 1963 Thomas, Rosalind. Γραπτός και προφορικός λόγος στην Αρχαία Ελλάδα. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1996 Ong, Walter. Προφορικότητα και Εγγραμματοσύνη. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2001 H εκτεχνολόγηση της γραφής Birkerts, Sven. Οι ελεγείες του Γουτεμβέργιου. Καστανιώτης, 1997 Bolter, Jay David. Οι μεταμορφώσεις της γραφής. Υπολογιστές, υπερκείμενο και αναμορφώσεις της τυπογραφίας. Μεταίχμιο, 2004 Εisenstein, Elizabeth. Η τυπογραφική επανάσταση στις απαρχές της νεότερης Ευρώπης.Τυποφιλία 2004 Flusser, Vilem. Η γραφή. Έχει μέλλον το γράφειν; Ποταμός, 2003 Manguel, Alberto. Η ιστορία της ανάγνωσης. Νέα Σύνορα-Λιβάνης, 1997 Olsen, David. Ο κόσμος πάνω στο χαρτί. Οι εννοιακές και νοητικές επιπτώσεις της γραφής και της ανάγνωσης. Παπαζήσης, 2003

5 5 Η εκτεχνολόγηση της όρασης Ι: Φωτογραφία Edwards, E. Photographs Objects Histories: On the materiality of images. Routledge, 2004 Flusser, Vilem. Προς μια φιλοσοφία της φωτογραφίας. University Studio Press, 1998 Lister, M. The photographic image in digital culture. Routledge, 1995 Πασχαλίδης, Γρ. Τα νοήματα της φωτογραφίας. University Studio Press, 2012 Sontag, Susan. Περί Φωτογραφίας. Φωτογράφος, 1993 Wells, Liz (επιμ.). Εισαγωγή στη φωτογραφία. Πλέθρον, 2007 Η εκτεχνολόγηση της όρασης ΙΙ: Κινηματογράφος Στάθη, Ειρήνη. Θεωρίες του κινηματογράφου. Αιγόκερως, 2002 Virilio, Paul. Πόλεμος και κινηματογράφος. Μεταίχμιο, 2003 Kracauer, Siegfried. Θεωρία του κινηματογράφου. Κάλβος, 1983 Η εκτεχνολόγηση της όρασης ΙΙΙ: Τηλεόραση Meyerowitz, Joshua. No sense of place. The impact of electronic media on social behavior. Oxford University Press, 1985 Silverstone, Roger. Television and Everyday Life. Routledge, 1994 Φισκ, Τζον. Η ανατομία του τηλεοπτικού λόγου. Δρομέας, 2000 Williams, Raymond. Television. Routledge, 2003 H εκτεχνολόγηση της ακοής Ι: Η Φωνή Arnheim, Rudolf. Radio. London: Faber & Faber, 1936 Hilmes, M. & J. Loviglio (eds). Radio Reader: Essays in the Cultural History of Radio. New York: Routledge, 2002 Ihde, Don. Listening and Voice: Phenomenologies of Sound. N.York: State University of New Yok Press, 2007 (2nd ed.) Mπαρμπούτης, Χ. & Μ.Κλώντζας (επιμ). Το Φράγμα του Ήχου. Η δυναμική του ραδιοφώνου στην Ελλάδα. Αθήνα: Παπαζήσης, 2001 H εκτεχνολόγηση της ακοής ΙI: Η Μουσική Αdorno, Τ. Για τον φετιχιστικό χαρακτήρα της μουσικής και την παλινδρόμηση του τρόπου ακρόασης, ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑ 14 (2000): Attali, Jacques. Θόρυβοι. Ράππας, 1991 Cox, Ch. & D. Warner (eds). Audio culture: readings in modern music. Continuum, 2004 Said, Edward. Performance as an Extreme Occasion. Στο Musical Elaborations. Vintage, 1992 Szendy, Peter. Ecoute: une histoire de nos oreilles. Ed. de Minuit, 2001 Διαδίκτυο & Ψηφιακή Συνθήκη Castells, Μanuel. The Information Age. Economy, Society and Culture I: The Rise of Network Society. Blackwell, 1996 Dijck, Jose van. The culture of connectivity. A critical history of social media. Oxford University Press, 2013 Poster, Mark. What s the matter with the Internet? University of Minnesota Press, 2001 Levy, Pierre. Δυνητική Πραγματικότητα. Η φιλοσοφία του πολιτισμού και του κυβερνοχώρου. Κριτική, 1999 Levy, Pierre. Cyberculture. University of Minnesota Press, 2001 Tapscott, Don. Ψηφιακή Γενιά. Πώς μεταμορφώνει τον κόσμο σας. Κέρκυρα, 2009 Trend, David. Reading digital culture. Blackwell, 2001

6 6 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ 1. Σεμιναριακού υλικού Η παρουσίαση του εκάστοτε κειμένου εστιάζει στις βασικές ιδέες/κεντρικά επιχειρήματα του συγγραφέα, με στόχο να γίνουν κατανοητά από το ακροατήριο. Κατά συνέπεια, δεν ακολουθείτε αναγκαστικά τη σειρά του κειμένου, ενώ μπορείτε να συμβουλευθείτε και άλλες πηγές προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Η (ορθή) χρήση του power-point είναι αναγκαία. Η παρουσίαση δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 15', και ακολουθούν διευκρινιστικές ερωτήσεις/συζήτηση που απαντά/διευθύνει ο υπεύθυνος της παρουσίασης. 2. Εργασίας Η παρουσίαση της εργασίας τη 13η εβδομάδα του μαθήματος δεν προϋποθέτει την ολοκλήρωσή της, αλλά ότι η επεξεργασία της έχει προχωρήσει επαρκώς ώστε να περιλαμβάνει τα εξής: Τίτλος Σύνοψη του θέματος (βασικά ερωτήματα, σκοπός) Διευκρίνιση τρόπου προσέγγισης (προβληματική, περιγραφή corpus) Οι ενότητες και το περιεχόμενό τους Κύρια ευρήματα και επιχειρήματα Βασική Βιβλιογραφία H παρουσίαση γίνεται με power-point, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 10', και ακολουθούν 5' για ερωτήσεις/παρατηρήσεις/συζήτηση που απαντά/διευθύνει ο υπεύθυνος της παρουσίασης. Ο στόχος είναι να ελεχθεί η πρόοδος στην εκπόνηση της εργασίας και να προσφερθεί ανατροφοδότηση που θα αξιοποιηθεί για τη βελτίωση/ αρτίωση της τελικής εργασίας. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Το θέμα διαμορφώνεται/προτείνεται από τους φοιτητές και οριστικοποιείται κατόπιν συνεννόησης με τον διδάσκοντα. 2. Ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες για τον τρόπο συγγραφής/παραπομπών/αναγραφής της Βιβλιογραφίας και μορφοποίησης του κειμένου που θα βρείτε στον Οδηγό που είναι αναρτημένος στον ιστότοπο του Τμήματος ( 3. Η μη σχολαστική τήρηση των κανόνων ορθής χρήσης/αναφοράς των βιβλιογραφικών πηγών επιφέρει τον μηδενισμό των εργασιών.